Post on 06-Mar-2020
TRAVMA EPİDEMİYOLOJİSİ
Doç Dr. Onur POLAT Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Acil Tıp Anabilim Dalı
HEDEFLER
• Travmanın önemi
• Başlıca travma sebepleri (Trafik kazaları, düşmeler, ateşli silah yaralanmaları vb. )
• Multipl travmanın önemi
• Spesifik travmaların önemi (Karın, kafa, pelvis travmaları)
• Travma gelişmiş toplumları günümüzde en fazla ilgilendiren problemlerden biridir.
• Travma epidemiyolojisi tanımıyla
– Travmanın sebepleri,
– Değişik bölgelerdeki dağılımı,
– Travmaya uğrayanlara sonuçta ne olduğu
ÖNEMİ
• Her yıl dünyada 11 milyondan daha fazla insan ölmektedir. Bunun yaklaşık %8’i travma sonucu olmaktadır.
• Travma genelde öncelikli olarak genç insanları etkilemektedir. 15-24 yaş grubuna baktığımızda travmanın %76 olguda ölüm nedeni olduğu görülmektedir.
ÖNEMİ
• Dünyada oluşan yıllık 5.8 milyon ölüm kazalar sonucu oluşmaktadır.
• Travma sonucu ölümlerin
844.000 kadarı intihar girişimleri,
600.000 kadarı da saldırılar sonucu oluşmaktadır.
Motorlu Araç Kazaları
• Motorlu araç kazaları her yıl dünyada yaklaşık olarak 1.3 milyon ölüme neden olmaktadır.
• Birçok ülkede motorlu araç kazaları, kazalara bağlı ölümlerde en sık neden.
Emniyet Genel Müdürlüğü
Emniyet Genel Müdürlüğü
• Ülkemizde motorlu araç kazaları ile ilgili, son beş yıl içinde kaza sayılarında bir artış görülürken,
• Genel nüfus artışına oranla, ölüm ve yaralanma oranına baktığımızda, yıllar içinde ölüm oranı azalırken, yaralanma oranı artmaktadır.
• Ülkemizde motorlu araç kazalarında sebepler
– Sürücü hataları (%97)
– Yaya hataları (%2)
– Araç hataları (%1)
– Yol hataları (%0,1)
– Yolcu hataları (%0,06)
DÜŞMELER
• Kazalara bağlı travma ile olan ölümlerde bir çok ülke, düşmeleri ilk üç sıra içinde vermektedir.
• Düşmelerin çoğu yaşlı insanlarda görülmektedir.
• Düşmeler 75 yaş üstünde 100.000 kişide, %62’lik bir ölüm oranına sebep olmaktadır.
SALDIRIYA BAĞLI TRAVMALAR
• Saldırıya bağlı travma sonucu ölümlerde uluslararası oranlar oldukça farklılık göstermektedir.
ATEŞLİ SİLAH TRAVMALARI
• Travmaya bağlı ölümlerde ateşli silah giderek artmaktadır.
• Ateşli silah etyolojisi ölümcül olmayan travmalarda da ön sıralarda gelmektedir.
• Evde ateşli bir silah bulundurulması, silahlı saldırı ihtimalini 2.7 kat arttırmaktadır.
MULTİPL TRAVMALAR
• WHO elindeki verilere göre 2014 yılında dünyada 5.8 milyon kişinin travma sonucu öldüğünü ve milyonlarca kişinin travma sonucu tıbbi yardım aldığını açıklamıştır.
• Travma ölümleri genellikle gençlerde olmaktadır. 1-37 yaş arası ölümlerde travmalar birinci sırayı almaktadır.
DELİCİ KESİCİ KARIN TRAVMALARI
• Kesici delici alet travmaları ateşli silah travmalarına göre 3 kat daha sık görülür.
• Ancak ateşli silah yaralanmalarında ölüm oranı daha yüksektir.
•Penetran travmalarda ateşli silah kullanımı sakatlık ve ölüm oranını anlamlı ölçüde arttırmaktadır.
KÜNT KARIN YARALANMALARI
• Künt travmalarda dalak en fazla yaralanan organdır.
• Karaciğer ikinci sıklıkta, ince barsaklar ise üçüncü sıklıkta yaralanan organlardır.
• Otomobil kazaları etiyolojide ilk sırayı almaktadır.
•Penetran travmalara oranla daha yüksek mortaliteye sahiptir.
KAFA TRAVMALARI
• Kafa travmalarının %80 kadarı hafif, %10 kadarı orta, %10 kadarı da ağır sınıfta bulunmaktadır.
• Yaşa göre dağılımına baktığımızda en yüksek oranı 5 yaş altı çocuklarda ve 85 yaş üstü yaşlılarda görmekteyiz.
• 25 yaş altındaki travmatik ölümlerde kafa travması ilk sırayı almakta, tüm travmatik ölümlerin ise üçte birinde ölüm nedeni olmaktadır.
PELVİS TRAVMALARI
• Pelvis travmalarında ortalama %8-13 arası ölüm oranı bildirilmektedir.
• Bu hastalar arasında yüksek enerjili travmaları veya açık pelvis fraktürleri olan hastalarda ölüm oranı daha da yükselmektedir.
• Araç dışı trafik kazaları ve motor kazalarında ise ölüm %23’e kadar yükselmektedir.
ETKİLER • Travmatik yaralanmaların toplumda çok geniş
etkileri olmaktadır.
• Travma kazazedenin yakınlarının uğradığı ekonomik ve sosyal zararların yanında kazazedenin kendi fiziksel, ruhsal ve medikal kayıpları.
AKILDA KALACAKLAR
• Travma gelişmiş.gelişmekte olan toplumları günümüzde en fazla ilgilendiren problemlerden biridir.
• Kazalara bağlı ölümlerde motorlu araç kazaları en sık nedendir.
• Düşmeler yaşlı nüfusta önemli bir mortalite nedenidir. • Travmaya bağlı ölümlerde ateşli silah giderek artmaktadır. • Künt karın travmaları, otomobil kazalarında etiyolojide ilk
sırayı almaktadır. • 25 yaş altındaki travmatik ölümlerde kafa travması ilk sırayı
almaktadır. • Pelvis travmalarında mortalite oranları yüksektir. • Travmanın ekonomik, sosyal, fiziksel, ruhsal ve medikal
kayıplarını unutmamak gerekir.
İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİM