Post on 13-May-2015
Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Dr. Katrien Devolder
Bioethics Institute Ghent (BIG)
Universiteit Gent
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
Planning:
Wat is kloneren? Kloneren voor onderzoek en therapie
(stamcelonderzoek) Reproductief kloneren
Ethische vragen?
Discussie
Wat is kloneren?
Kopiëren van een DNA sequens of van het volledige genoom van een organisme
Somatische celkerntransplantatie
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
Somatische celkerntransplantatie
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
Dolly
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
Een belangrijk onderscheid:
Reproductief kloneren(Geassisteerde reproductie)
Kloneren voor onderzoek en therapie (stamcelonderzoek)
A. Kloneren voor onderzoek en therapie
Stamcelonderzoek:
Stamcellen: Ongedifferentieerde cellen met vermogen tot:
Proliferatie Differentiatie
Elke cel in ons lichaam stamt af van een stamcel
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
Waar vinden we stamcellen?
Prille embryo’s (embryonale stamcellen)
Geaborteerde Foetussen (foetale stamcellen)
Navelstrengbloed (neonatale stamcellen)
Na de geboorte (volwassen stamcellen)
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
Hartspiercellen uit embryonale stamcellen
Kloneren voor therapie: zelftransplantatie
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
Kloneren voor therapie
Cellulaire modellen van ziektes Kennis over ziektes Testen van medicatie en toxiciteit Kennis over menselijke ontwikkeling en de
onderliggende mechanismen van celregulering
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
Ethische vragen
1. Creëren en doden van embryo’s
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
Dilemma…
1. Creëren en doden van prille embryo’s voor onderzoekImmoreel Embryo is persoon Embryo moet beschermd
worden als een persoon *
Morele plicht Embryo is cluster cellen Embryo heeft geen
morele status en moet dus niet beschermd worden
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
1. Creëren en doden van prille embryo’s voor onderzoekSoms te rechtvaardigen Embryo heeft morele of
symbolische waarde Embryo moet behandeld
worden met respect Belangrijke doeleinden Geen minder controversiële
alternatieven Als verlies beschouwen
IVF embryo’s
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
2. Nood aan eicellen
Eiceldonatie: Risico’s en ongemakken Geen voordeel voor de donor Onzeker of beloftes zullen waargemaakt worden
Financiële aanmoediging Commodificatie van reproductieve weefsels Vrijwillige beslissing?
Alternatieven
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
3. Economische bezwaren, rechtvaardigheid en alternatieve oplossingen Kost Arbeidsintensief Alternatieven?
Gentherapie, pharmacogenetica, nanotechnologie,... Andere stamcelbronnen:
Navelstrengbloed, volwassen stamcellen, ... iPS cells Takahashi et al. (2007). Induction of Pluripotent Stem Cells from Adult Human Fibroblasts by Defined Factors
Cell:131(5):861-72 Yu et al.(2007). Induced Pluripotent Stem Cell Lines Derived from Human Somatic Cells, Science 318(5858):1917-20
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
Kloneren voor Onderzoek en Therapie: Ethische Aspecten
1. Creëren en doden van prille embryo’s
2. Nood aan eicellen
3. Economische overwegingen, rechtvaardigheid en alternatieven
4. Hellend vlak naar reproductief kloneren
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
4. Het hellend vlak naar reproductief kloneren
Is er een hellend vlak? Is het onwenselijk om naar de bodem te
glijden?
B. Reproductief kloneren
Voortplantingswens Voorkomen dat ziektes overgeërfd worden
door kind ‘gezonde’ genen mee te geven Een kind genen geven van een persoon met
gewenste eigenschappen Een kind creëren als stamceldonor voor een
ziek broertje of zusje (‘saviour siblings’)
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
1. Veiligheid en efficientie
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten 26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
Principiële bezwaren tegen reproductief kloneren Identiteit, individualiteit, autonomie Onsterfelijkheid en vervangingskinderen Vooroordelen en respect voor klonen Verwarde familierelaties Menselijke waardigheid Adoptie Genetische diversiteit Eugenetica
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
2. Identiteit, individualiteit en autonomie
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten
26/11/2007Stamcelonderzoek en kloneren:
ethische aspecten