1

ทําไมตองเปน scratchscratchscratchscratch ? ? ? ?

scratch เปนโปรแกรม free ware ท่ีสามารถดาวโหลดไดฟรี โปรแกรมออกแบบใหใชงานงาย สามารถ

สรางสรรคช้ินงานไดหลากหลาย เชน สรางภาพเคล่ือนไหว สรางเกม และสรางเรื่องราว เปนเครื่องมือท่ี

เหมาะในการสรางช้ินงาน

จากคุณสมบัติท่ีหลากหลายของโปรแกรม จึงสงผลให scratch เปนโปรแกรมท่ีเหมาะ สําหรับการ

นํามาใชเปนเครื่องมือชวยจุดประกายความคิด และจินตนาการของนักเรียนในการสรางสรรคช้ินงาน โดย

ถายทอดความคิดผานโปรแกรมซ่ึงเปนเครื่องมือไอซีทีอีกรูปแบบหนึ่ง และสามารถนําช้ินงานท่ีสรางขึ้นไป

แลกเปล่ียนผานทางเว็บไซดไดตอไป

*****************************************************

แหลงความรูในการใชโปรแกรม scratch เพ่ิมเติมจากคูมือเลมนี้ หากทานตองการศึกษาขอมูลการใชเพิ่มเติมนอกเหนือจากคูมือเลมนี้ ทานสามารถเปดวิธีการ และแนวทางการ

ใชโปรแกรมไดท่ีสัญลักษณ what help ? ซ่ึงอยูทางดานบนของโปรแกรม

* สามารถติดต้ัง และศึกษาโปรแกรมเพิ่มเติมไดท่ี http://scratch.mit.edu/

หรือชมวีดีโอสาธิตการใชโปรแกรมไดท่ี http://scratch.mit.edu/howto

Getting Started Guide

(สําหรับผูเริม่ใชโปรแกรมครัง้แรก)

Help Screens

(เทคนิคการใชคําสั่งตาง ๆ ทีอ่ยูในโปรแกรม)

Reference Guide

(สําหรับผูใชที่ตองการรายละเอียด และเทคนิคเพ่ิมเติม

เกี่ยวกับโปรแกรม)

2

ขอมูลเบื้องตน

ในโปรแกรม scratch นี้ผูใชงานเปรียบเสมือนเปน ผูสรางซ่ึงสามารถสรางช้ินงานไดหลากหลาย เชนสราง

ภาพเคล่ือนไหว สรางเกม และสรางเรื่องราวตาง ๆ ไดตามท่ีตนตองการ โดยผูสรางสามารถควบคุม คัดเลือก

และสรางสรรคสวนประกอบในช้ินงานท่ีสรางในหัวขอตาง ๆ ไดดังนี้

1. ตัวแสดง (sprites) และรูปลักษณ(costume) ของตัวแสดง

2. พื้นหลัง (background) ของเวที(stage)

3. การควบคุมกิริยาทาทาง และการเคล่ือนไหวของ ตัวแสดง (scripts)

4. กําหนดเสียง(sound)

***************************************************** เขาโปรแกรม scratch Double Click ท่ีสัญลักษณโปรแกรม

ออกจากโปรแกรม scratch 1. > Click ท่ี 2. > Click Yes

เปล่ียนภาษาในโปรแกรม

3

สราง หรือ เปดช้ินงาน 1. > Click ท่ี Open เพื่อเปดช้ินงานท่ีมีอยูแลว

หรือ Click ท่ี New เพื่อสรางช้ินงานใหม 2. > Click ช่ือไฟลท่ีตองการเปด 3. > Click ท่ี ok บันทึกช้ินงาน 1. > Click ท่ี Save 2. > ต้ังช่ือไฟลท่ีตองการบันทึก 3. > Click ท่ี ok แลกเปล่ียนช้ินงานในเวบ็ไซด 1. > Click ท่ี Shared 2. >นําเขาขอมูล 3. > เลือกลักษณะช้ินงาน 4. > Click ท่ี ok

����

����

����

4

สวนประกอบของโปรแกรม stage (เวทกีารแสดงช้ินงาน)

เวทีท่ี Spritesใชเปนพื้นท่ีในการแสดงจะมีพื้นดานกวาง 480 ยูนิต และพื้นท่ีทางดานยาว 360 ยูนิต

โดยโปรแกรมจะกําหนดตําแหนงของเวทีดวยคา X (ดานกวาง) และคา y (ดานยาว) ซ่ึงตําแหนงตรงกลางเวที

จะอยูท่ีตําแหนงคา X :0 และคา y :0

X :0 y :0

X :-240 y:180

X :-240 y:180 X :240 y:-180

X :240 y:180

X

y ผูสรางสามารถหาตําแหนงของพื้นท่ีในเวทีไดจาก

mouse ซ่ึงคา X และ y จะเปล่ียนคาไปตามตําแหนงท่ี

mouseเคล่ือนท่ี

โดยคา X และ y จะปรากฏ บริเวณมุมขวาทางดานลาง

ของ stage

ปุมแสดงช้ินงานแบบภาพเต็มจอ

ลูกศรใชเพ่ือลาก Sprites ไปยังตําแหนงตาง ๆ

Delete

Duplicate

ขยายและลดขนาด Sprites

Toolbar

แถบเมนู

Sprites ปุมควบคุมทิศทาง ของ sprites Tabs ใสขอมูล scripts ,costume, sound

พ้ืนที่ของ scripts

คลังขอมูล scripts

เวทีการแสดงช้ินงาน(stage)

บันทึกการทําช้ินงาน

ธงเขียว จุดเริ่มการแสดงช้ินงาน

ปุมแสดงช้ินงาน

เครื่องมือสราง sprites

จํานวน Sprites ในช้ินงานทัง้หมด

5

A Scratch projectA Scratch projectA Scratch projectA Scratch project ( จุดเริ่มตนการสรางชิ้นงาน)

สรางตัวแสดง(sprites)

ผูสรางสามารถสรางสรรค sprites ไดจากเครื่องมือทางดานลางของ stage ดังภาพ

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- วิธีการปรับแตง sprites ผูสรางสามารถปรับแตง spritesไดตามจินตนาการท่ีตนตองการ ดังนี้

1. > Click ท่ีตัว sprites ท่ีตองการปรับแตง ตัว sprites จะนูนขึ้นมา (active) และปรากฏภาพ sprites

ท่ีตําแหนงลูกศรช้ี

สราง sprites จากการวาดภาพ

นําเขา sprites จากสมุดภาพ (folder)

สุมการนําเขา sprites จากสมุดภาพ (folder)

จํานวน sprites ท่ีนําเขาในช้ินงาน

ตัว sprites ท่ีตองการปรับแตง

6

2. > Click ท่ี Tabs (scripts ,costumes, sounds) เพื่อเลือกปรับแตงspritesไดตามท่ีผูสรางตองการ

ดังนี้

� scripts (การควบคุมกิริยาทาทาง และการเคล่ือนไหวของ ตัวแสดง)

� costumes (รูปลักษณของตัวแสดง)

� Sounds (เสียง)

...............................................................................

ปรับแตง scripts (การควบคุมกิริยาทาทาง และการเคล่ือนไหวของ ตัวแสดง) 1. > Click ท่ี scripts 2. > Click ท่ีกลุมคําส่ังscripts 3. > ลาก mouse และนําคําส่ังscriptsไปวางบนพื้นท่ี scripts

...............................................................................

ปรับแตง costumes (รูปลักษณของตัวแสดง)

1. > Click ท่ี costumes และเลือกคําส่ัง scripts

การเพ่ิม costumes 2. > Click ท่ี Edit 3. > Click ท่ี Import เลือกไฟล costumes ท่ีจะนําเขา หรือ >Click ท่ี Paint เลือกวาดภาพ costumes

����

���� ����

คําสั่ง scripts

����

หนาจอ Paint

����

หนาจอ Import

����

แสดงจํานวน costumes ของตัว sprite

ศึกษารายละเอียด

ของคําสั่ง Scripts

เพ่ิมเติมไดที่ภาคผนวก

ดานหลัง หรอื ที่ Help

Screens

7

ปรับแตง Sound (เสียง)

1. > Click ท่ี Sound

2. > Click ท่ี Import เพื่อเลือกไฟล sound ท่ีจะนําเขา

หรือ >Click ท่ี Record เพื่ออัดเสียง

***********************************************************

สรางพื้นหลัง (background) และปรับแตง เวท(ีstage)

ผูสรางสามารถสรางสรรค background ของเวที(stage) ไดดังขั้นตอนตอไปนี้

1. > Click ท่ีสัญลักษณ stage

2. > Click ท่ี Tabs (scripts ,Background, sound) เพื่อเลือกปรับแตง stage ไดตามท่ีผูสรางตองการ

� scripts (ควบคุมการเปล่ียนแปลงของ background )

� Background (พื้นหลัง)

� Sound (เสียง)

3. ปรับแตง stage ไดตามตองการ (วิธีการคลายคลึงกับการปรับแตง sprite)

หนาจอImport เพื่อเลือกไฟล sound

หนาจอ Record เพื่ออัดเสียง sound

����

����

����

����

8

ตัวอยาง และแนวทางการสรางช้ืนงานจากโปรแกรม ScratchScratchScratchScratch

1. การเปล่ียนสีของ sprites โดยใช Space bar เปนตัวควบคุม

2. การเปล่ียน Costumes ของ sprites โดยใช ธงเขียว เปนตัวควบคุม

9

3. การบังคับทิศทางของ ของ sprites โดยกําหนดทิศทางของลูกศร เปนตัวควบคุม

4. การบังคับทิศทางการเคล่ือนท่ีของ sprites ตามตําแหนงตาง ๆ

10

5. แสดงการพูดของ sprites เมื่อถูกลูกศรคลิก

.

6. การบังคับทิศทางการเคล่ือนท่ีของ sprites ไปตามตําแหนงของลูกศร

11

7. สราง sprites นักเตน

8. สราง sprites กระตายหนาตาบูดเบี้ยว (กําหนด effect ใหกับ sprites)

12

8. สรางภาพเคล่ือนไหวใหกับ sprites ตามลําดับ Costumes ท่ีกําหนด (เปล่ียนแปลงหนาตา)

10. สราง sprites ท่ีเปนกลองเลนดนตรี

13

11. สราง sprites นกบิน

12. การสรางตัวอยางเกมท่ีมีการใหคะแนน

14

ภาคผนวก

15

16

17

18

19

20

21