CÁC QUY TẮC CƠ BẢN ĐỂ CHỌN KÝ HIỆU PHÂN LOẠI

TRONG KHUNG PHÂN LOẠI DDC

MỤC TIÊU BÀI HỌC

Sau khi học xong bài này, sinh viên có khả năng:

- Nhận biết được tầm quan trọng của những quy tắc cơ bản trong khung DDC để tiến hành phân loại tài liệu

- Phân biệt và vận dụng những quy tắc cơ bản trong phân loại tài liệu

- Lựa chọn được những KHPL phù hợp

HOẠT ĐỘNG GV – SV

- SV phải tham gia vào việc lựa chọn quy tắc phân loại và lựa chọn KHPL phù hợp

- SV giải thích được lý do lựa chọn quy tắc và KHPL đó

- Làm một số bài tập thực hành do GV đưa ra

- GV hướng dẫn, đánh giá SV lựa chọn quy tắc và KHPL

Các quy tắc cơ bản

1. Quy tắc áp dụng (Rule of application)2. Quy tắc lấy chủ đề thứ nhất trong hai

chủ đề trong cùng một lớp (First of two rules)

3. Quy tắc ba chủ đề (Rule of three)4. Quy tắc liên ngành (Interdisciplinary

number)

1. Quy tắc áp dụng (Rule of application)

- Xếp TL nói về nhiều CĐ liên quan với nhau vào CĐ được tác động

Khi TL nói về sự ảnh hưởng ngành A vào ngành B thì chọn KHPL cho ngành B

Sơ đồ Quy tắc áp dụng

Chuû ñeà BChuû ñeà A Aûnh höôûng

KHPL: CĐ BCĐ B

VD3: Ứng dụng công nghệ sinh học trong trồng cây ăn quả (tt)

634 Vườn cây ăn quả, quả, lâm nghiệp…Tiểu phân mục chung được thêm vào cho chung vườn cây ăn quả, quả, lâm nghiệp… .8 Nho

Xếp vào đây nghề trồng nho.9 Lâm nghiệp

Bao gồm cả nông lâm nghiệp; kỹ thuật chống cháy rừng…

KHPL: 634

2. Quy tắc lấy chủ đề thứ nhất trong hai chủ đề trong cùng một lớp (First of two rules)

Trường hợp 1: 2 CĐ có nội dung không dùng giải thích cho nhauNếu trong lớp đó của bảng chính, vị trí của a. KHPL CĐ A trước KHPL CĐ B - KHPL CĐ Ab. KHPL CĐ B trước KHPL CĐ A - KHPL CĐ BCó nghĩa là : - Xếp TL vào CĐ có KHPL xuất hiện trước (theo

trật tự thập tiến) trong lớp đó của bảng chính,

- Bất kể CĐ đó được nói trước hay sau trong nội dung TL

Sơ đồ Quy tắc lấy chủ đề thứ nhất trong hai chủ đề trong cùng một lớp

Trường hợp 1:

CĐ A CĐ A CĐ BCĐ Bchọn chọn KHPLKHPL

CĐ ACĐ A

VD1: Lịch sử Indonesia và Việt Nam (tt)

959 *Đông Nam Á .7 Việt Nam.8 *Indonesia và Đông Timor

Tiểu phân mục được thêm vào cho chung Indonesia và Đông Timor, cho riêng Indonesia

*Thêm như được chỉ dẫn dưới 930 – 990

KHPL : 959.7

2. Quy tắc lấy chủ đề thứ nhất trong hai chủ đề trong cùng một lớp (tt)

Trường hợp 2: TL nói đến 2 CĐ riêng biệt, có chú trọng đến một CĐ

Lựa chọn KHPL cho CĐ đó

Sơ đồ Quy tắc lấy chủ đề thứ nhất trong hai chủ đề trong cùng một lớp

Chủ đề A

nhấn mạnh CĐ B

đ

KHPL CĐ B

VD2: Hệ thống pháp luật của Việt Nam và một số nước Đông Nam Á (nhấn mạnh tới Việt Nam) (tt)

349 Luật của khu vực hành chính, vùng, khu vực kinh tế xã hội

Thêm vào chỉ số cơ bản 349 kí hiệu 4- 9 từ bảng 2

-59 Đông Nam Á-597 Việt Nam

KHPL : 349.597

VD3: Thương mại quốc tế giữa Ấn Độ và Italia (nhấn mạnh tới Ấn Độ) (tt)

382 * Thương mại quốc tế (Ngoại thương)… Bao gồm cả cán cân thương mại, chính sách thương mại và thuế quan; hiệp định thương mại, vd., Liên minh Châu Âu, Tổ chức Thương mại thế giới…

-54 Nam Á Ấn Độ (B2)

KHPL: 382.0954

3. Quy tắc ba chủ đề (Rule of three)

- TL có từ 3 CĐ trở lên (trong cùng một lớp) Lựa chọn KHPL cho CĐ rộng hơn, bên trên

sát nhất, bao hàm tất cả các CĐ đó (trừ khi 1 CĐ được bàn đầy đủ hơn là các CĐ khác)

Có nghĩa là : Chọn KHPL cho lớp khởi đầu trực tiếp trên nó bao hàm các CĐ thuộc các lớp phái sinh của cùng 1 lớp khởi đầu đó.

Sơ đồ Quy tắc ba chủ đề

Chủ đề toång quaùtLớp khởi đầu

Chuû ñeà 1Lôùp phaùi sinh

Chuû ñeà 2Lôùp phaùi sinh

Chuû ñeà 3Lôùp phaùi sinh

KHPL

VD: Trí nhớ con người, ý tưởng và sự sáng tạo (tt)

153 Quá trình nhận thức trí tuệ và trí thông minh

Tiểu phân mục chung được thêm cho chung…

.1 Trí nhớ và việc học tập

.2 Hình thành và liên kết ý tưởng

.3 Trí tưởng tượng, hình tượng, óc sáng tạo

KHPL : 153

4. Quy tắc liên ngành(Interdisciplinary number)

Lôùp A

Lớp C

Lớp B

Lôùp (n)

Cách 1: Chọn KHPL liên ngành - bao trùm tất cả những chủ đề được nói đến trong tài liệu (ưu tiên)

Vị trí KHPL liên ngành:- Trong bảng chính:+ Ghi chú xếp vào đây (Class here notes+ Ghi chú xếp vào chỗ khác (Class elsewhere

notes)- Trong bảng tra liên quan- KHPL đầu tiên xuất hiện trong 1 mục từ chỉ mục

(thuật ngữ không viết lùi vào trong)

VD: Sự phát triển của trẻ em (tt)

350.231 Sự phát triển của trẻ emXếp vào đây tác phẩm liên ngành về

sự phát triển của trẻ emXếp xã hội hóa vào 303.3 - Trẻ em – sinh lý (612.6)- Trẻ em – tâm lý (155.4)- Trẻ em – xã hội (305.231)…

KHPL : 305.231

Cách 2: Chọn KHPL cho ngành được đề cập nhiều nhất trong nội dung tài liệu

- Sử dụng cách 2 khi không tìm được KHPL liên ngành

- Chọn KHPL cho CĐ được nhấn mạnh hoặc được đề cập nhiều hơn trong nội dung TL

VD: Ly hôn : những vấn đề xã hội và tôn giáo (tt)

- Ly hôn trong phạm trù đạo đức học (173)- Ly hôn trong phạm trù tôn giáo (291.563)- Ly hôn trong phạm trù luật pháp (346.016 6)- Ly hôn trong phạm trù xã hội học (306.89)

KHPL : 306.89

Cách 3: Phân loại vào mục 000

- Sử dụng cách 3 khi không thể sử dụng 2 cách trên

- Nội dung TL bao hàm quá nhiều lớp trong khung phân loại

VD: Mối quan hệ giữa văn hóa, nghệ thuật và khoa học kỹ thuật

Ngheä thuaät - 700

KHKT – 600Vaên hoùa – 306

KHPL Lôùp 001 – Tri thức