R D AResource Description & Access

Open Vlacc contextInformatie-en discussiedag G6-bibliotheek

Maart-mei 2011Bibnet - Rosa Matthys

Wat?

• Internationale catalogiseerstandaard• Vervanger voor AACR2 (1978-2005)• Set van richtlijnen voor creëren (description)

én toegankelijk maken (access) van bronnen• Alle soorten bronnen (fysiek en digitaal) • Brede doelgroep: bibliotheken, musea,

uitgevers…• Bibliotheekdata voor het web

Wat niet?

• Geen displaystandaard (ISBD blijft optie)• Geen dataformaat (M21 blijft optie)• Geen vervanger voor ISBD-Consolidated

Edition (2007- ) IFLA

Auteurs RDA

Joint Steering Committee for the Development of RDA (JSC) >bibliotheekorganisaties uit VS, Canada, Engeland en Australië

+ Feedback van bibliotheekorganisaties over de hele wereldEuropean RDA Interest Group (EURIG)

Testing RDA

• http://www.loc.gov/catdir/cpso/RDAtest/rdatest.html• Wat? Impact RDA op catalogiseren, export en

webcatalogus• Doel? verzekeren dat RDA technisch, operationeel en

economisch haalbaar is• Coördinatie: LOC, NLM, NAL + 20-tal Amerikaanse

instellingen (w.o. OCLC) + British Library• Test: September-december 2010• Evaluatie: jan-maart 2011• Beslissingen: april-juni 2011

RDA buiten VS

• Australië kiest voor RDA• Europa

– EURIG-JSC Seminar on RDA (Royal Library, Copenhagen, Denmark, 8th August 2010)

– http://www.slainte.org.uk/eurig/index.htm– Afwachtende houding– Zweden en Duitsland engageren zich het meest– Enthousiasme getemperd door vertaalproblemen,

implementatie in ILS, nationale gewoontes

Nederland• FOBID opdracht: waken over Nederlandse

aansluiting op internationale standaarden• Fobid zegt JA voor RDA• Internationale besluitvorming afwachten • Financiële, technische en organisatorische

haalbaarheid uitwerken• Vervolgstappen: vertaling, keuzes maken

(landelijk ? + Vlaanderen?), oplijsten verschillen, aanpassen richtlijnen, opleidingen, communicatie, catalogiseersoftware aanpassen…

Vlaanderen

• Overleg FOBID• Overleg opgestart: KULeuven, VUB, Ugent, UA

en Bibnet • Doel:

– Gemeenschappelijke aanpak– Keuzes afstemmen– Gezamenlijke regelgeving (core level)– Pragmatische aanpak– Samenwerking met Nederland– …

Kader RDA• AACR2 en ISBD-CE• Internet

– Webcatalogi moeten bibliotheken zichtbaar maken op het web

– Uitwisselen, linken en hergebruik van metadata is cruciaal

– Semantisch web• Gebaseerd op internationale modellen en

principes van IFLAFRBR (1998), FRAD (2005), ICP (2009)

ICP (2009)Statement of International Cataloguing Principles• Vervangen de Paris Principles uit 1961 als basis voor catalogiseerregels

• Gebruiker staat centraal• Metadata moeten de gebruiker helpen om informatiebronnen te

VindenIdentificerenSelecterenVerkrijgenNavigeren

FRBR Functional Requirements of Bibliographic Records

Bibliografische dataBibliografische data

Namen authoritiesNamen authorities

Onderwerpen authoritiesOnderwerpen authorities

Groep 1:WerkExpressieManifestatieItem

Groep 2:PersoonCorporaties

Familie

Groep 3:PlaatsGebeurtenis

ObjectConcept

Bron:New models of metadata / Karen Coyle

VLC01

VLC10

VLC10

FRBR conceptueel entiteiten relatiemodel

Bibliografische dataBibliografische data

Namen authoritiesNamen authorities

Onderwerpen authoritiesOnderwerpen authorities

FRBRGroep 1:WerkExpressieManifestatieItem

Groep 2:PersoonCorporatie

Familie

Groep 3:PlaatsGebeurtenis

ObjectConcept

FRAD

FRSAD

Bron:New models of metadata / Karen Coyle

3 FR’s

is auteur vanis componist vanis vertaler vanis uitvoerder vanis illustrator vanis uitgever vanis bezitter van…

Bibliografische dataBibliografische data

Namen authoritiesNamen authorities

Onderwerpen authoritiesOnderwerpen authorities

Groep 1:WerkExpressieManifestatieItem

Groep 2:Persoon

CorporatieFamilie

Groep 3:ConceptPlaats

GebeurtenisObject

Is onderwerp van

Bron:New models of metadata / Karen Coyle

FRBR=entiteiten en relaties

Auteurspagina

Bibliografische relaties

gebaseerd op

Is verfilmd als

-Libretto van -Vertaling van-Verkorte versie van-Remake van-Vervolg op-Toneelbewerking van- …

Implementatie van FRBR• Staat los van datamodel• Drie – mogelijke - implementatiemodellen

• Relationele database• Database met linking• Flat file structuur

• Model 4: FRBR op indexeerplatform voor publiek• groeperen van werken volgens algoritme• Groepering van ‘werken’ in zoekresultaat• ‘expressies , manifestaties en items’ in verfijningsfacetten

Zoeken.bibliotheek.beWorldcat

Conclusie FRBR

• Het gaat om de “inhoud” • FRBR-concept en woordenschat vormen

de structuur van RDA toolkit• RDA toolkit bepaalt per entiteitengroep

–wat en hoe te beschrijven –welke relaties

RDA Documentatie

Principes RDA

• Publiek staat centraal• “Take what you see” > representatieprincipe• “Accept what you get” > hergebruik van

metadata• “It’s all about relationships, relationships,

relationships”• Core en Core-if elements• Keuzemogelijkheden (in relatie tot gebruiker)

Belangrijkste wijzigingen M21Bibliografische record

• 040|e RDA• Geen 245|h materiaalaanduiding Maar drie nieuwe velden• 336 content type (core)• 337 media type (cfr GMD ISBD)• 338 carrier type (core)

Belangrijkste wijzigingen M21 Authority namen record

Nieuwe velden046 - Special Coded Dates (R)370 - Associated Place (R)371 - Address (R)372 - Field of Activity (R)373 - Affiliation (R)374 - Occupation (R)375 - Gender (R)376 - Family Information (R)377 - Associated Language (R)

Wijzigingen formele regelgeving

Representatieprincipe: neem alles letterlijk over• Interpunctie, afkortingen, fouten, symbolen,

nummeringen, … • Geen Latijnse afkortingen meer• Geen gebruik van rechte haken behalve voor

gegevens van buiten de publicatie• Geen regel van drie• …• Bijlages : hoofdlettergebruik, afkortingen…

Voorbeeld Open Vlacc Marc 21 2011

• 020 |a 9789045102252 • 040 |a Open Vlacc |b dut • 100 |a Schmidt, Annie M.G. |d 1911-1995 |4 aut • 245 0 |a Jip en Janneke |h BOEK • 260 |a Amsterdam |b Querido |c 2009 • 300 |a 353 p. |b ill. |e cd • 365 |b 25,95 |c EUR • 500 |a Bijlage-cd "Toverversjes en tinkelverhalen ..." ter

gelegenheid van de Annie M.G. Schmidt-week 2009 • 521 |a 3+ • 650 |a Voorleesverhalen |9 jge • 700 |a Westendorp, Fiep |4 ill

Voorbeeld RDA Marc 21 in 2013?

• 020 |a 9789045102252 • 040 |a Open Vlacc |b dut |erda• 100 |a Schmidt, Annie M. G. |d 1911-1995 |4 aut • 245 0 |a Jip en Janneke |cAnnie M.G. Schmidt en Fiep Westendorp• 260 |a Amsterdam |b Em. Querido’s Uitgeverij B.V. |c 2009 • 300 |a 353 pagina’s |b illustraties |e cd • 336 |a text [|b txt]|2 rdacontent • 336 |a spoken word [|b spw]|2 rdacontent • 337|a unmediated [b n]|2 rdamedia• 337 |a audio [|b s] |2 rdamedia• 338|a volume [|b nc]|2 rdacarrier • 338|a audio disc [|b sd] |2 rdacarrier• 365 |b 25,95 |c EUR • 500 |a Bijlage-cd "Toverversjes en tinkelverhalen ..." ter gelegenheid van de Annie M.G. Schmidt-

week 2009 • 521 |a 3+ • 650 |a Voorleesverhalen |9 jge • 700 |a Westendorp, Fiep |4 ill

Te onthouden

• Blijven verder werken volgens huidige regelgeving

• RDA biedt focus op “inhoud” en “publiek”• RDA integreert FRBR-concept• “Accept what you get”• “Take what you see”• Webcatalogus• Internationale beslissing zomer 2011

Einde

“The goal is not producing a perfect catalog, but rather a useful and usable one“

(Robert Ellett)