15.03.2010

Rahman ve Rahim Olan

Allah’ın Adıyla

MEKKE TARİHİ

MEKKEMina Müzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

İşte

böyle

bir coğrafya

Mekke.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

Bazı kaynaklarda,

yeryüzünde, ilk

soğuyan toprak

parçası, olarak

zikredilir.

Yine bazı

kaynaklarda, Nuh

Tufanında ilk kuruyan

kara parçası olarak

zikredilir

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

Bölge ne zaman imar

edildi, onu tarih bize

net olarak vermiyor.

İbrahim Peygamberin

imarından bahsediyor

Kur’an.

İbrahim Peygamberin

Kabe’ye gelip de orayı

bulması tesadüfi

değildir.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

Ekinsiz, çorak bir

araziye senin

muhterem olan,

ihtirama layık,

korunmuş beytinin

yanına evladımı,

ailemi bıraktım

diyor, Kur’an’ın

ağzıyla İbrahim

Peygamber.

“Ğayra Zi Zer’in Inde

Beytikel Muharram”

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

“Inde Beytikel

Muharram”

Demekki, daha önce

orada bir beyt vardı.

Orada bir Kabe vardı.

Dolayısıyla, İbrahim

Peygamber, bilinen bir

adrese doğru

yönlendirilmiştir. Bu

beyt, oraya ne zaman

konmuştur onu Allah

bilir.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

Ancak, Adem

Peygamberle beraber

yeryüzünde ilk

mescidin orda

olduğunu aktaran

kaynaklar,

bulunmaktadır.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

Bazı kaynaklar,

Kabe’nin,

gökyüzündeki,

Meleklerin tavaf ettiği

Beyt’ül Ma’mur’un

yeryüzündeki bir

izdüşümü olduğunu

kaydeder.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

İbrahim Peygamber,

Kabe’yi yeniden bulup

ortaya çıkardığında ve

imar ettiğinde,

aslında, Muhammed

(a.s)’a beşik olacak

bir şehir kurduğundan

haberdar değildi.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

MEKKE

Mekke Tarihi:

Geleceğin büyük

peygamberi, son

Nebi’nin oradan

çıkacağını kim

bilebilirdi ki.

Ancak, İbrahim

Peygamberin bir

duası vardı.

Ellerini Rabbi’ne

kaldırıp,

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

MEKKE

Ebrehe’nin huzurundan ayrılarak doğruca Kâbe’ye gitti ve

Allah’a dua etmeye başladı.

.

“Yarabbi, benim zürriyyetimden de imamlar

çıkar”.

Mekke Tarihi:

Belkide bu duanın

neticesinde,

Önderlerin en

büyüğü olarak

Muhammed a.s.

çıkıyor.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

MEKKE

MEKKE TARİHİ

MEKKE’YE İLK YERLEŞENLER – HZ İBRAHİM VE KABENİN

YENİDEN İNŞASI

Mezopotamya bölgesinde Nemrud,

Mısır bölgesinde ise Firavn,

insanları kendisine köle etmiş, Allah’ın anılmasına bile

müsaade etmiyorlardı.

1.2 COĞRAFİ ORTAM – Arap Yarımadası - ÇÖLLERNEMRUD

FİRAVN

MEKKE TARİHİ

Dünya'nın her tarafını karanlıklar kaplamıştı.

Iran, Hindistan, Mısır ve Avrupa'da

her yeri zulmet basmıştı.

-Avrupa-Asya

-İran-

-Hindistan-

Afrika

-Mısır-

Hakkı kabul etmek bir kenara, geniş dünya toprakları üzerinde, Allah'ın

adını anabilecek tek bir insanın bulunduğu bir metrekarelik yer bile

adeta kalmamıştı.

-Avrupa-Asya

-İran-

-Hindistan-

Afrika

-Mısır-

MEKKE TARİHİ

Mekke tarihini, Hz İbrahim’den bağımsız düşünmek

mümkün değildir.

O halde, Hz İbrahim’in Mekke Serüvenine bir göz

atalım.

Hz İbrahim:

MÖ: 1800 yılları.

Ur yada Babil’de

doğmuştur.

Babası; Azer

(putperest)

Eşi; Sare.

UR

BABİL

Hz İbrahim:

Nemrud ve ona tâbi

olanlar azgınlık ve

Allah'a isyan içinde

yasamakta idiler.

Bir gün Nemrud bir

rüya gördü.

Bir rivayete göre,

rüyasında

gökyüzünde bir nurun

parladığını gördü.

NEMRUD

Hz İbrahim:

Diğer bir rivayete göre

ise, rüyasında bir

kimsenin gelip

tahtından kaldırıp

kendini yere

vurduğunu gördü.

Müneccimlere

gördüğü rüyayı

anlatıp tâbir ettirdi.

NEMRUD

Hz İbrahim:

Müneccimler

"Yeni bir peygamber

ve din gelecek, senin

saltanatını temelinden

yıkacak !

Ona göre tedbir

almalısın"

diye tâbir ettiler.

NEMRUD

Hz İbrahim:

Bundan sonra kimse

çocuk sâhibi

olmayacak.

Hanımlardan uzak

durulacak.

Doğan çocuklar,

erkekse öldürülecek,

kızsa bırakılacak"

emrini verdi.

Bu suretle 100.000

mâsum bebeğin

öldürüldüğü

nakledilmiştir .

NEMRUD

Hz İbrahim:

Bu sırada Hz.

İbrahim'in annesi

hâmile idi.

Âzer'in putperest ve

Nemrud taraftarı

olduğunu bildiği için,

doğum yaklaşınca

Azer’i kendisinden

uzaklaştırdı ve gizlice

bir mağaraya gitti ve

orada Hz. İbrahim'i

dünyaya getirdi.

HZ

İbrahim

Hz İbrahim:

Doğduktan sonra

annesi onu emzirdi ve

mağarayı kapatıp geri

şehre döndü. Âzer'e ,"

Çocuk çok zayıf

doğdu ve hemen

öldü" dedi.

Bundan sonra

mağaraya - gizlice -

gelip İbrahim

aleyhisselamı emzirip

geri eve dönerdi.

Rivâyetlere göre, Hz.

İbrahim mağarada 7,

13, 16 veya 17 yaşına

kadar kaldı

HZ

İbrahim

Hz İbrahim:

İbrahim aleyhisselam

hakkında Allahü Teâlâ

« Halil'im » demiştir.

Bu da onun Allah'ı

arayıp

bulmasındandır.

Halil: Sadık, Dost,

Samimi demektir.

Bunun için Kur'an-ı

Kerim'de şunlar

buyrulmuştur :

HZ

İbrahim

Hz İbrahim:

Böylece biz, kesin

iman edenler olması

için İbrahim'e göklerin

ve yerin melekûtunu

gösteriyorduk.

HZ

İbrahim

Gecenin karanlığı

onu kaplayınca bir

yıldız gördü,

Rabbim budur, dedi.

Yıldız batınca,

batanları sevmem,

dedi.

Ay'ı doğarken

görünce,

Rabbim budur, dedi.

O da batınca,

Rabbim bana doğru

yolu göstermezse

elbette yoldan sapan

topluluklardan

olurum,dedi

Güneşi doğarken

görünce de,

Rabbim budur, zira

daha büyük, dedi.

O da batınca, dedi ki

Ey kavmim ! Ben

sizin (Allah'a) ortak

koştuğunuz

şeylerden uzağım » .

Hz İbrahim:

Hz İbrahim’in

Peygamberliği işte

burada başlıyor.HZ

İbrahim

Hz İbrahim:

Babil halkı Allah'ın

yolundan saptığı için

her sene putlar için

âyin düzenlerdi.

Bu âyinde bir yere

toplanır bayram yapar

ve sonra puthaneye

gider, putlara secde

eder, sonra da

evlerine dönerlerdi.

Hz İbrahim:

Böyle bir bayram

günü, İbrahim

aleyhisselam put

haneye girip, bir balta

ile bütün küçük putları

kırdı.

Baltayı da, en büyük

putun boynuna astı ve

oradan uzaklaştı

Hz İbrahim:

Keldâniler puthâneye

girince bütün putların

kırıldığını gördüler ve

bunu yapanı

yakalayarak

cezalandırmak

istediler.

Hz. İbrahim'i getirip,

bu isi sen mi yaptın

dediler.

Hz İbrahim:

İbrahim aleyhisselam

« Kendisi dururken

küçük putlara

tapınılmasını

istemediği için,

boynunda asılı olan

büyük put yapmıştır.

İnanmazsanız

kendisine sorunuz »

buyurdu

Hz İbrahim:

Onlar;

'Putlar konuşamaz ki,

sen onlara sor

diyorsun' dediler.

Bunun üzerine

İbrahim aleyhisselam

« O halde

konuşamayan ve

kendilerini kırılmaktan

kurtaramayan putlara

neden ibadet

edersiniz ?

Hz İbrahim:

Size ve tapdığınız

putlara yazıklar olsun

» dedi ,

ama bu hiç bir fayda

vermedi, çünkü onlar :

«Dediler ki. Biz,

babalarımızı bunlara

tapar kimseler bulduk

».

HZ İBRAHİM

Nemrut Hz. İbrahim'in yaptığını duyunca onu yanına

çağırdı.

O zaman insanlar Nemrut'a secde ederlerdi.

İbrahim aleyhisselam secde etmeyince Nemrut " Niçin

secde etmedin" diye sordu.

Hz. İbrahim de: « Ben beni yaratan Allahü Teâla'dan

başkasına secde etmem » buyurdu.

HZ İBRAHİM

Nemrud " Seni yaratan kim ? " diye sordu.

İbrahim aleyhisselam: « Benim Rabbim, dirilten ve öldüren Allah'dır

» diye cevap verdi.

HZ İBRAHİM

Nemrut, " ben de öldürür ve diriltirim" diyerek

zindandan iki kişi getirtti. Birini serbest bırakıp, birini

öldürdü. Güya böylece diriltmiş ve öldürmüş oldu.

Hz. İbrahim bunun karşısında : « Benim Rabbim güneşi doğudan getirir,

doğurtur. Eğer gücün yetiyorsa sen de batı'dan doğdur » buyurunca

Nemrut şaşırıp, âciz kaldı.

HZ İBRAHİM

Bu olaydan sonra Keldâniler, Halilullah‘a ceza vermek

istediler ve onu ilk önce hapse attılar.

Sonra Nemrut onu ateşe atmaya karar verdi

İbrahim aleyhisselam'ın ateşe atılması

kararlaştırıldıktan sonra odun toplanıyor ve kocaman

bir ateş yakılıyor.

HZ İBRAHİM

Ateş yandı ama Halilullah ateşe nasıl atılacak.

Rivayete göre İblis insan şekline girip Nemrud'a

mancınık kullanmasını tavsiye ediyor .

HZ İBRAHİM

Kur'an'da : « Onun (İbrahim) için bir bina yapın ve

derhal onu ateşe atın ! dediler » buyurulmuştur.

Bir bina (mancınık) yapılıp oradan İbrahim

aleyhisselam ateşe atılınca ne oluyor ;

Ateş bir gül bahçesi oluyor.

Bir rivayete göre, içi balık dolu bir havuz oluyor ateş. Ve böylece

ateş Halilurrahman'ı yakmıyor.

HZ İBRAHİM

Bu kurtarma olayı Kur'an-ı Kerim'in Enbiya suresinde

bildirilmiştir :

« Ey ateş ! İbrahim için serinlik ve esenlik ol» dedik.

Böylece ona bir tuzak kurmak istediler, fakat biz

onları, daha çok hüsrana uğrayanlar durumuna soktuk

»

Hz İbrahim:

Kur'an-ı Kerim'de ;

« (Oradan kurtulan

İbrahim :) Ben

Rabbime gidiyorum.

O bana doğru yolu

gösterecek » dedi.

Böylece Hz. İbrahim

küfür diyarından hicret

ederek Şam'a gidiyor

Hz İbrahim:

Hicret ederken de, «

Ey Rabbimiz, ancak

sana tevekkül ettik ve

sana yöneldik,

ahirette de

dönüşümüz ancak

sanadır » diye dua

ettiler. (Mümtehine 4)

Başka bir rivayete

göre Harran'a (veya

Filistin’e) gittiği rivayet

edilir .

Hz İbrahim:

İbrahim aleyhisselam

oradan sonra zevcesi

Hz. Sâre ile birlikte

Mısır'a gitti.

Rivayete göre 38

yaşında idi.

O zamanın Firavunu

çok zâlim ve cebbâr

olan, Sinan bin Ulvân

isimli, kibirli birisiydi.

Hz İbrahim:

Firavun güzel

kadınlardan hoşlanırdı

ve güzel bir kadın

gördü mü hemen onu

ne pahasına olursa

olsun Haremine alırdı.

Kadının kocası varsa

onu öldürürdü.

Hz. Sâre çok güzel bir

kadın olduğu için,

Firavun onu Haremine

getirtti.

Hz İbrahim:

Fakat musallat olmak

isteyince nefesi

kesilip, elleri, ayakları

tutmaz oldu.

Yere yıkılarak

debelenmeye başladı.

Allahü Teâlâ Hz.

Sâre'yi Firavun'un

şerrinden koruyup

musallat olmasını

engelledi.

Hz İbrahim:

Hükümdar bu durum

karşısında

korkusundan Hz.

İbrahim'in zevcesini

ona geri yolladı .

Hz. Sâre'ye

yaklaşınca onu cin

zannettiğinden,

yanına bir de Hâcer

isimli bir câriye

verdi.

Hz İbrahim:

Bundan sonra

Halilürrahman Mısır'ı

terkedip geri Filistine

dönüp Sebu' isimli

yere yerleşiyor .

Hz İbrahim:

İbrahim

aleyhisselam'ın Hz.

Sâre'den çocukları

olmuyordu.

Yaşları da gittikçe

ilerliyordu.

İbrahim aleyhisselam

Bâbil'den ayrılırken:

«Rabbim ! Bana

sâlihlerden olacak bir

evlat ver » diye

niyazda bulundu. Hz.

Sâre'de bunu çok

istiyordu, ama çocuğu

olmuyordu

Hz İbrahim:

Firavun'un kendisine

verdiği câriyesi Hz.

Hâcer'i azad edip

İbrahim

aleyhisselama

evlenmesi için verdi

ve Hz. İbrahim Hz.

Hâcer ile evlendi.

Bu evlilikten Hz.

İsmail doğdu

Hz İbrahim:

İbrahim aleyhisselam

onu çok sever ve

yanından ayırmazdı.

Hz. Sâre nurun

kendisine intikal

edeceğini umuyordu

Hz İbrahim:

Hz Sare,

birgün İbrahim

aleyhisselam'dan Hz.

Hâcer ile Hz. İsmail'i

başka bir yere

götürüp bırakmasını

istedi

Mekke Tarihi:

Hz. İbrahim (as)

tevhid sesini

yükseltmek istediği

zaman önce alevlerle

karşılaşmıştı.

Mısır'a geldiğinde

namusu tehlikeye

girmişti.

Filistin'e ulaştığında

hiç kimse hatırını bile

sormuyordu.

Mekke Tarihi:

Allah'ın adını andığı

yerlerde, sesi şirk ve

putperestlik çığlıkları

içinde kaybolup

gitmişti.

Yeryüzünün insanla

dolu her bölgesi

bâtılla örülmüştü

Mekke Tarihi:

Artık üzerine hak

tuğrasının

çizilebileceği düz,

karalanmamış ve

üzerine hiç bir çizgi ve

şeklin çizilmediği

temiz ve beyaz bir

sayfaya ihtiyaç vardı.

Bu sayfa, medeniyet

ve gelişmişlikten uzak

kalmış olan

Arabistan'dı.

MEKKE

Mekke Tarihi:

Allah’ın emriyle,

Hz. İbrahim (as), Hz.

Hacer ile İsmail'i

Arabistan'a getirdi ve

onları Mekke’ye,

Kabe’nin yanına

yerleştirdi.

Yanlarına bir miktar

yiyecek ve su ile

birlikte şimdiki

Kâbe'nin bulunduğu

yere bırakarak geri

döndü

MEKKE

Mekke Tarihi:

Bir rivayete göre

İbrahim aleyhisselam

Hacer Hatunu

Kâbe'nin bulunduğu

yere bırakınca o:

"Sen bizi kime

bırakıyorsun. Bize kim

bakacak ?"

sorusuna İbrahim

aleyhisselam:

"Ben sizi Allah'a

bırakıyorum"

demiştir

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

Hacer Hatun bunu

duyunca:“

O zaman işini

yaptıysan gidebilirsin"

demiştir.

Hacer Hatun oğluna

su verebilmek için

yedi kez Safa ile

Merve arasında

koşuştu ise de su

bulamadı

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke’nin Tarihi:

Kendisine peygamberlik görevi verilmiş ve peygamberliğinin de on üç

yılını burada geçirmiştir

SAFA

MERVE

Mekke Tarihi:

Hacer Hatun su

ararken, şimdiki

zemzem kuyusunun

yerinde yatan İsmail

aleyhisselam tepindi..

O zaman ayaklarını

vurduğu veya Cebrail

aleyhisselamın

vurduğu yerden

Zemzem suyu çıktı.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke’nin Tarihi:

Kendisine peygamberlik görevi verilmiş ve peygamberliğinin de on üç

yılını burada geçirmiştir

2. PEYGAMBERLİĞİNE KADAR HZ

MUHAMMED

Mekke Tarihi:

Hacer Hatun burada

yaşarken, Yemen

tarafından Cürhüm

kabilesi gelip

Mekke'nin bulunduğu

yere yerleştiler

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

MEKKEMina Müzdelife Arafat

KABE

MEKKE TARİHİ

Allah’ın Lütfüyla, Hz İbrahim 120, Hz Sare de 90

yaşlarında iken Allah, kendilerine İshak’ı müjdeledi ve

bir süre sonra Ishak dünyaya geldi.

MEKKE TARİHİ

Hz. Sâre –Tevrât’ ta da bildirildiği üzere- bir süre sonra

öldü.

Hz. İbrahim (as) da tekrar Mekke'ye geldi. İsmail (as)

gençlik çağına ulaşmış, hakkı haykırarak ilan etme

yolunda Hz. ibrahim'e ortak bir ses olmuştu.

İkisi birleşerek küçük, dört köşeli bir mabedin temelini

yükselttiler.

Mekke Tarihi:

"Tavaf edenler, ayakta

ibadet edenler, rükû

ve secdeye varanlar

için evimi temiz tut.

İnsanlar arasında

haccı ilan et ki, gerek

yaya olarak, gerekse

nice uzak yoldan

gelen yorgun argın

develer üzerinde,

kendilerine ait

birtakım yararlar

görmek için gelsinler-

." (Hac, 22/26-27)

Mekke Tarihi:

O günlerde ilan ve

reklam araçları yoktu.

Arabistan bakımsız bir

yerdi ve kilometreler

boyunca tek bir

insana rastlanmazdı.

İbrahim'in sesi

Kabe'nin sınırlarından

taşarak dışarılara

ulaşamazdı.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

Ama o sade ilâhî ses,

bugün hem de

nerelere ulaşmıştır.

Doğudan batıya,

kuzeyden güneye,

hatta yeryüzünden

gökyüzüne kadar

dünyanın her yerine

ulaşmıştır.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

1.3 SİYASİ

ORTAM – Arap

Yarımadası

Mekke’nin İslâm tarihinde ve Müslümanlar nazarında önemli yeri

vardır.

1.3 SİYASİ

ORTAM – Arap

Yarımadası

Hz. Peygamber burada doğmuş, büyümüş, evlenmiştir.

1.3 SİYASİ

ORTAM – Arap

Yarımadası

Kendisine peygamberlik görevi verilmiş ve peygamberliğinin de on üç

yılını burada geçirmiştir

Mekke Tarihi:

Mekke’de;

Kâbe,

Mescid-i Harâm,

Safâ ve

Merve adlı kutsal ve

meşhur mekanlar

burada bulunur.

Haccın menâsikinden

bir kısmının îfâ edildiği

Arafât, Müzdelife ve

Minâ, Mekke

çevresindedir

Mekke’nin Tarihi:

Kendisine peygamberlik görevi verilmiş ve peygamberliğinin de on üç

yılını burada geçirmiştir

MEKKEMina Müzdelife Arafat

KABE

Mina

Müzdelife

Arafat

KABE

Mina

Müzdelife

Arafat

KABE

MEKKE TARİHİ

SİYER

MEKKE TARİHİ

SİYER

Mekke Tarihi:

Mekke’yi ilk olarak

mesken edinenlerin

Amâlika olduğu

söylenir.

Daha sonra buraya

Güney Arabistan

kökenli Cürhüm

kabilesi yerleşmiştir.

Mekke Tarihi:

Cürhümlüler

zamanında, İbrahim

Peygamber, hanımı

Hâcer ve oğlu İsmail

ile birlikte Mekke

vâdisine gelerek

Kâbe'yi inşa etmiştir.

Hz. İsmail burada

büyümüş ve

Cürhümlülerden bir

kızla evlenmiştir.

Mekke Tarihi:

Aslen İbrânî olan Hz.

İsmail, Yemen asıllı

Cürhümlülerden

Arapça öğrenmiştir.

Onun neslinden, el-

Arabü’l-Müsta’ribe,

yani Araplaşmış

Araplar denilen kuzey

Arapları türemiştir.

Hz. İbrahim

zamanında hac

ibadeti farz kılınmış

ve Mekke güvenli

belde olmuştur.

MEKKE TARİHİ

Hz. İsmail vefatına kadar Kâbe’nin idaresini bizzat kendisi

yürütmüş, ondan sonra oğlu Nâbit bu görevi üstlenmiştir.

Nâbit’ten sonra Kâbe’nin idaresini ele geçiren Cürhümlüler

aynı zamanda Mekke'ye de hakim olmuşlardır.

Hz. İsmail’in torunları herhangi bir çekişme içine girmeksizin

Cürhümlülerle birlikte yaşamaya devam etmişlerdir.

Mekke İsmailoğullarına dar gelmeye başlayınca bir kısmı

Arap Yarımadası'nın çeşitli bölgelerine dağılmışlardır.

Mekke Tarihi:

Zaman geldi,

Cürhümlüler

Kâbe’ye saygısızlık

yapmaya,

Mekke'ye dışarıdan

gelen ziyaretçilere

zulmetmeye ve

Kâbe’ye hediye edilen

mallara el koymaya

başladılar.

Mekke Tarihi:

Huzâa kabilesi, Bekir

b. Abdümenât kabilesi

ile birleşerek

Cürhümlüleri

Mekke’den

uzaklaştırdı.

Bu olaydan sonra

Mekke’nin idaresi

Huzâalıların eline

geçti.

Bu kabilenin Mekke

idaresi iki yüzyıldan

fazla devam etti.

Mekke Tarihi:

Bu dönemde çok

önemli ve olumsuz

bir gelişme yaşandı.

Huzâa kabilesinin

başkanı Amr b. Luhay,

Hz. İbrahim’in tevhid

inancını temelinden

değiştiren

puta tapıcılığın ve

birçok putun

Kâbe’ye

yerleştirilmesinin

öncülüğünü yaptı

Mekke Tarihi:

Suriye’de Belkâ

yakınlarındaki Maâb

denilen yerden

Mekke'ye put

getirerek Kâbe’ye

dikti. Böylece,

çevrede putperestlik

yayıldı.

Hz. İbrahim’den

kalma bazı inanç ve

ibadet şekilleri de

putperestlikle birlikte

mevcudiyetini devam

ettirdi.

Mekke Tarihi:

Zaman geçti.

Kureyş kabilesine

adını veren Fihr b.

Mâlik’in altıncı

nesilden torunu olan

Kusay b. Kilâb, Mekke

ve Kâbe’nin

yönetimini ele geçirdi.

Mekke Tarihi:

Kusay, idareyi eline

alır almaz, daha önce

Mekke çevresinde

dağınık bir şekilde

yarı göçebe hayatı

yaşayan Kureyş

kabilesini bir araya

toplayarak Mekke’nin

Harem bölgesine

yerleştirdi.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

Kusay, Mekke’nin

idaresi ve hac

hizmetlerinde bazı

yenilikler yaptı;

Kâbe’nin yanına,

Kureyş kabilesinin

önemli işlerinin

görüşüldüğü

Dârünnedve’yi inşâ

etti.

Mekke Tarihi:

Kureyş kabilesinden

her sene para

toplayarak yemek

hazırlamaya, hac

mevsiminde hacılara,

fakirlere ve yiyeceği

olmayanlara

Mekke’de, Mina’da ve

Arafat’ta ikram

etmeye başladı.

Bu vazife ileride

“rifâde” adıyla kurum

haline gelecektir

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

Kusay, Kâbe avlusuna

deriden bir havuz

yerleştirerek şehir

dışındaki kuyulardan

develerle tatlı su

taşımaya ve hacıların

su ihtiyacını bu

suretle karşılamaya

başladı.

Bu vazife de ileride

"sikâye" adıyla

kurumlaşacaktır

1.3 SİYASİ ORTAM – MEKKE TARİHİ

480 yılı civarında vefat eden Kusay, vefatından önce

üzerindeki görevleri oğlu Abdüddâr’a vasiyet etti.

Kusay

Abd-i Menaf

Haşim

(Amr)

(Şeybe)

Abdulmuttali

b

Hz Abdullah

Hz Muhammed

(s.a.v)

Zühre

Kilab

Abdul-UzzaAbduddar

Esed

HüveylidNevfel

El-Avvam Hz HaticeVaraka

Ez-Zubeyr

Ö:656

Amr

1.3 SİYASİ ORTAM – MEKKE TARİHİ

Ancak Kusay'ın torunları arasında bu görevler yüzünden ihtilaf

çıktı.

Abdümenâfoğulları olan Hâşim, Abdüşems, Nevfel ve Muttalib,

o sıralarda Kureyş ticaretini geliştirerek uluslararası boyutlara

ulaştırmışlar, bu suretle hem çevre ülkelerin hükümdarları ve

hem de Araplar nezdinde şöhret kazanmışlardı.

Bu dört kardeş, Abdüddâroğullarının elinde bulunan ve

Kusay’dan intikal eden Hicâbe, Rifâde, Sikâye, Livâ ve

Dârünnedve’yi ele geçirmek istediler.

Mekke Tarihi:

Kureyş İkiye Bölündü.

Abdumenafoğulları,

Abduddaroğulları.

Kusay

Abd-i Menaf

Haşim

(Amr)

(Şeybe)

Abdulmuttali

b

Hz Abdullah

Hz Muhammed

(s.a.v)

Zühre

Kilab

Abdul-UzzaAbduddar

Esed

HüveylidNevfel

El-Avvam Hz HaticeVaraka

Ez-Zubeyr

Ö:656

Amr

Mekke Tarihi:

Abdumenafoğulları’nı

Destekleyenler;

Esed,

Zühre,

Hâris ve

Teymoğulları

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

Abduddaroğulları’nı

Destekleyenler;

Sehm,

Cumah,

Adiy ve

Mahzûmoğulları

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Mekke Tarihi:

Abdumenafoğulları;

Mescid-i Haram’da

kokulu su dolu bir

kazana ellerini batırıp,

sonra da Kâbe’ye

sürerek yemin

ettiklerinden,

kendilerine

“Mutayyebûn” (koku

sürülmüşler) denildi.

Hz. Peygamber’in

kabilesi olan

Hâşimoğulları da

Mutayyebûn’a dahildi.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Kusay

Abd-i Menaf

Haşim

(Amr)

(Şeybe)

Abdulmuttali

b

Hz Abdullah

Hz Muhammed

(s.a.v)

Zühre

Kilab

Abdul-UzzaAbduddar

Esed

HüveylidNevfel

El-Avvam Hz HaticeVaraka

Ez-Zubeyr

Ö:656

Amr

Mekke Tarihi:

Abduddaroğulları ve

müttefikleri için de ;

Ahlâf” (müttefikler)

denildi.

Mutayyebûn ve Ahlâf

grupları, birbirlerinin

kökünü kazıyıncaya

kadar savaşmaya

karar verdiler. Fakat

sonunda barış

gerçekleşti.

MEKKE

MinaMüzdelife Arafat

KABE

Kusay

Abd-i Menaf

Haşim

(Amr)

(Şeybe)

Abdulmuttali

b

Hz Abdullah

Hz Muhammed

(s.a.v)

Zühre

Kilab

Abdul-UzzaAbduddar

Esed

HüveylidNevfel

El-Avvam Hz HaticeVaraka

Ez-Zubeyr

Ö:656

Amr

Mekke Tarihi:

Kabedeki Hizmetler

aralarında paylaşıldı.

Buna göre;

Hicâbe,

Livâ ve

Nedve

Abduddaroğullarında,

Mekke Tarihi:

Rifâde ve

Sikâyenin ise

Abdümenâfoğullarına

verilmesi

kararlaştırıldı.

Mekke Tarihi:

Kusay’ın ölümünden

İslam’ın doğumuna

yaklaşık 150 yıllık

süre geçmiştir.

Bu sürede, bazı

ihtiyaçlar nedeniyle

Kabe’nin hizmeti için

yeni görevler

belirlendi.

Mekke Tarihi:

Rifâde:

Mekkelilerden para

toplayıp fakir hacılara

yemek vermek; bu

görev

Hâşimoğullarının

elinde idi.

Mekke Tarihi:

Sikâye:

Hacıların su

ihtiyacının

karşılanması; bu

görev de

Hâşimoğullarının

elinde idi ve son

olarak Abbas b.

Abdülmuttalib

tarafından

yürütülüyordu.

Abd-i Menaf Haşim

5 Erk-5 Kız

(Şeybe)

Abdulmuttali

b

Ebu’l Asl Hz Abdullah

Hz Hamza

Ö:625 Uhud

Ebu Talip

(İslamı Red)

Hz Abbas

Ebu Leheb

(İslamı Red)

Dırar

Haris

(isl.önce öl)

Zübeyr

(isl.önce öl)

Kusem

HaclMukavvimHAŞİMİLER VE EMEVİLER’İN SOYU

Abduşşems

(Ümeyye)

Harb

Ebu Sufyan El-HakemAffan

Muaviye

Yezid Hz Osman

Ö:656

Mervan

Abdül Melik

(Emevi Half)

Yezid

1.3 SİYASİ ORTAM – MEKKE TARİHİ

Nedve:

Mekke’nin ve Kureyş kabilesinin önemli işlerinin görüşüldüğü

Dârunnedve’deki başkanlık görevidir.

Bu, Abdüddâroğullarının elinde idi ve Nedve adı verilen kurul

burada toplanırdı.

1.3 SİYASİ ORTAM – MEKKE TARİHİ

Nedve:

Nikah merasimleri burada yapılır,

Erkek çocuklar burada sünnet edilirdi.

Ordu komutanları savaşa çıkarken sancağı buradan alırlardı.

Barış zamanında sancak meclis salonunda muhafaza edilirdi.

Mekke Tarihi:

Hicâbe (Sidâne):

Ka’be’nin;

Perdedarlığı,

Bakımı ve

Anahtarının

muhafazasıdır.

Abdüddâroğullarından

Osman b. Talha’da idi.

1.3 SİYASİ ORTAM – MEKKE TARİHİ

Livâ: Kureyş'in bayrağını taşıma imtiyazıdır.

Abdüddâroğullarında idi.

Ukâb: Kartal veya karakuş manasına gelen Ukâb, Kureyş'in

sancağı idi. Savaş sırasında ortaya çıkarılır ve onu ordu

komutanı taşırdı.

Eşnak: Diyetlerin ödenmesi ve zararların tespiti görevidir.

Teymoğullarının elinde olan bu görevi Hz. Ebû Bekir yerine

getiriyordu.

1.3 SİYASİ ORTAM – MEKKE TARİHİ

Kubbe;

Savaş zamanında bir çadırın kurulması ve Kureyşlilerin

orduyu techiz için getirdikleri savaş malzemelerini ve paraları

burada toplama görevidir.

E’inne ise savaşta Kureyş ordusundaki süvari birliğine

kumandanlık yapmaktır. Bu ikisi Mahzumoğullarından Halid b.

Velid’in uhdesinde idi.

1.3 SİYASİ ORTAM – MEKKE TARİHİ

Sifâret:

Kureyş'in yabancılar nezdinde temsil edilmesi. Adiy

kabilesinin elinde olan bu görevi Ömer b. Hattab yürütüyordu.

Eysâr:

Bir işe başlamadan önce “Ezlâm” adı verilen oklarla bir çeşit

kumar oynamak ve fala bakmak. Cumah’tan Safvân b.

Ümeyye bu işe bakıyordu.

Mekke Tarihi:

Meşveret:

Kureyş kabile

reislerinin bir işe karar

vermeden önce bu işe

bakan kimseyle

istişare etmeleridir.

Esed’den Yezîd b.

Zem’a bu görevi

yürütüyordu

Mekke Tarihi:

Muhaccere:

Bu görev putlara

sunulmuş olan

malların

saklanmasıdır.

Sehmoğullarından

Hâris b. Kays buna

bakıyordu

Medine Tarihi:

Yesrib (Medine):

Hz. Peygamber

buraya hicret ettikten

sonra Medine adını

alan Yesrib’in eski

sakinleri Amâlika

kavmi idi.

Medine Tarihi:

Amâlika dağıldıktan

sonra, MÖ. VI.

yüzyılın başlarında

Bâbil Kralı

Buhtunnasr’ın

Kudüs’ü işgal edip

oradaki Yahudileri

Bâbil’e götürdüğü

sırada kaçıp kurtulan

bazı Yahudiler Hicaz

bölgesine giderek

Hayber, Vâdi’l-Kurâ,

Fedek ve Yesrib’e

yerleştiler.

Medine Tarihi:

Hristiyanlığın

Suriye’de

yayılmasından sonra

Romalıların sıkı

takibine uğrayan

Suriye ve Filistin

Yahudilerinden

bazıları da Hicaz’a

göç ettiler.

Medine Tarihi:

Yesrib’e yerleşenler;

Benî Kurayza,

Benî Nadîr ve

Benî Kaynukâ'

adlı Yahudi

kabileleridir.

Medine Tarihi:

Hicaz’a yerleşen

Yahudiler Arap kabile

geleneğini

benimsediler ve Arap

isimlerini aldılar.

Medine Tarihi:

Bunlar ;

ziraat,

ticaret,

kuyumculuk,

demircilik,

dokumacılık,

silah ve

zirâî alet imalatı ile

meşgul oluyorlardı.

Yahudiler, özel

mahallelerde ikamet

ediyorlardı.

Medine Tarihi:

Bu arada Yemen’de

Me’rib Barajı'nın

yıkılması üzerine

muhtemelen II. veya

III. yüzyılda kuzeye

göç eden güney

Araplarından Ezd

kabilesinin iki kolu

olan

Evs ve

Hazrec Yesrib’e

yerleştiler.

Medine Tarihi:

Abdüleşheloğulları

Evs’in,

Neccâroğulları da

Hazrec’in

meşhur olan

kollarındandır.

Taif:

Mekke’nin yaklaşık

yüz yirmi kilometre

güneydoğusunda

bulunan Tâif’te Sakîf

kabilesi oturuyordu

Taif:

Havası serin olduğu

için Mekkelilerin

yazlık-yaylalık

merkezi idi

Taif:

Ayrıca;

Ebû Uhayha,

Utbe ve Şeybe b.

Rebîa,

Abbas b.

Abdülmuttalib

gibi pek çok

Kureyşlinin orada

arazileri ve üzüm

bağları vardı.

Taif:

Sakîf kabilesi ziraat

ve ticaretle meşgul

oluyordu.

Tâif, kuru üzüm, deri

sanayi ve şarap

üretimi ile meşhurdur.

Taif:

Bağcılığın yanında

arıcılık da yapılıyordu.

Başta Ebû Süfyan

olmak üzere Kureyş

tacirleri Tâif’te üretilen

malları Arap

Yarımadası dışına

ihraç ederlerdi.

1.3 SİYASİ ORTAM

Görüldüğü gibi

İslâm'ın doğduğu sırada Hicaz'da siyâsî bir birlik ve merkezî

bir otorite mevcut değildi.

Sosyal düzeni sağlamada kabileler ve gruplar arasındaki güç

dengesinin, kan bağına dayalı üniter yapının, gelenek ve

örfün, hakemlerin, kabile meclis ve başkanlarının, şehir

eşrâfının önemli yeri vardı.

………….