Post on 17-Jun-2022
QuandpassentlescigognesUnfilmdeMikhailKalatozov
Moscou,1941.VeronikaetBorissontéperdumentamoureux.Maislorsquel’AllemagneenvahitlaRussie,Boriss’engageetpart sur le front. Mark, son cousin, évite l’enrôlement etresteauprèsdeVeronikaqu’ilconvoite.Sansnouvelledesonfiancé,danslechaosdelaguerre,lajeunefemmesuccombeauxavancesdeMark.EspérantretrouverBoris,elles’engagecommeinfirmièredansunhôpitaldeSibérie.
GroupeAFCAEPatrimoine/RépertoireSortiele30octobre2019PotemkineFilms
Voirlaversionenligne
Russie-1957-1h38Versionnumériquerestaurée
CommandezledocumentdesoutienAFCAEmisàdisposition>ici
LecontexteEn1957,quatreansaprèslamortdeStaline,Kalatozovtournesonœuvremajeure.NikitaKhrouchtchevdevientlenouveauleader.Lorsdu20eCongrèsduPartiCommunisteen1956,ildénoncelecultedelapersonnalitéetlescrimesdesonprédécesseur.Lerégimeentreprendunelongueetpénibledéstalinisation.Unnouveaucinémavoitlejour,toujourscontrôlémaisallégédesarhétoriquemarxisteetdesonidéologieréalistesocialiste.Lefilmtémoignedel’ouverturepropreàcettepériodede"dégel",etdénoncelesravagesdelaguerreplusqu’iln’exaltelesvertusdupatriotisme.LaPalmed’orqu'obtientlefilmauFestivaldeCannesvaluipermettreunesortieimportanteenFranceunmoisaprèsavoirobtenucetterécompense,alorsquelesfilmsquiysontmajoritairementdiffuséssontfrançaisetaméricains.Ayantréuni5millionsdespectateursàsasortie,QuandpassentlescigognesresteàcejourlaseulePalmed’orrusseetleplusgrandsuccèsd’unfilmrussophoneenFrance.IlestégalementundesraresfilmsàavoirremportélaPalmed'oretl'OscarduMeilleurFilmÉtranger.
Unemiseenscènemajestueuseauserviced'unegrandehistoired'amourMikhaïlKalatozovsigneunfilmvirtuosedontlelyrismeaccompagnemagnifiquementcettehistoired’amoursurfonddeSecondeGuerremondiale.Lapuissancedel’histoirequiestcomptée,celledel’amourentreBorisetVeronikaquelaguerrevaséparer,estungrandmélodramequiinduitunlienfortentrel’individuetlecollectif.Encesens,ledestindeVeronikas’élargitàceluidetoutunpeuple.Quandpassentlescigognesestundespremiersfilmssoviétiquesoùunpersonnageféminintrèscomplexedominel’action.SonimportancepourlesuccèsdufilmenFrancetientprobablementsurtoutàlafortemédiatisationdesoninterprète,phénomènetoutàfaitinéditpouruneactricesoviétique.Forméeàl’Écoled’artdramatiquedeMoscouselonlesprincipesducélèbremetteurenscèneStanislavski,TatianaSamoïlovadevientainsilapremièrestarsoviétique.Concernantlamiseenscène,onnepeutpasparlerdufilm,nidelacarrièredeKalatozovsansévoquerleduoqu'ilformeavecSergeiOuroussevski,sondirecteurdelaphotographie.Dansdenombreuxplansvirtuoses,Ouroussevskiutiliselacaméraàl’épaule-techniquequ’ilaapprislorsdesonservicemilitaireentantquecaméraman.Ilutiliseleterme"off-dutycamera"afindedécrirelamobilitéetlasensibilitédesontravail.Lacamérabougeaveclesacteurs,tourneparfoisafindesoulignerlecôté"enfantin"desdeuxamoureux.OnpeutapprécierpleinementsontalentdanslascènefinaleoùVeronicapartàlarecherchedeBorisàtraverslafoulesurlequaid’unegare,ouencorelorsqueVeronicaetBorisgrimpentquatreàquatrelesescaliersdel’appartement.Ettoutcela,avantl'inventiondusteadicam!
LeréalisateurMikhailKalatozovestunréalisateurd'originegéorgiennenéle28décembre1903dansl'EmpirerusseàTbilissi.Aprèsavoirsuividesétudesd'économie,ilreçoiten1937lediplômedel'AcadémiedesArtsdeLeningrad.Ildébuteaucinémacommeacteurpuispoursuitcommeopérateur.Ilréalisesapremièreœuvremajeureen1930,LeSeldeSvanétie.En1932,sonfilmLeCloudanslabotteestinterditétanttaxédenégativismeparlesautoritéssuprêmes.De1941à1945,enpleineSecondeGuerremondialequiréduitl'activitécinématographiqueenURSS,ildevientattachéculturelàLosAngeles.Ilreviendradanssonpaysàlafindelaguerreetseranommévice-ministreducinémadel'URSS.LeprixStalinede2eclasseluiestdécernéen1950,pourlefilmLeComplotdescondamnés.LefilmrecevraégalementunprixspécialdelaPaixauFestivalinternationaldufilmdeKarlovyVarylamêmeannée.KalatozovremportelaPalmed'orduFestivaldeCannesen1958avecQuandpassentlescigognesquiluiconfèreunsuccèsinternational.Lefilmremporteégalementl’OscardumeilleurfilmétrangeràHollywood.Leréalisateurrussesevoitcouronnépouruneœuvreàpartdanssafilmographie.SonavantdernierfilmSoyCuba(1964)traitantdelarévolutioncubaineestoubliépuisestredécouvertdanslesannées1990.En1967,ildevientréalisateurauxstudiosMosfilm.Ilmeurtle27mars1973àMoscou.
Pourallerplusloin…Autresfilmsdisponiblespouruneprogrammationthématique:
SoyCubadeMikhailKalatozov(1964),Russie,2h21,PotemkineLaLettreinachevéedeMikhailKalatozov(1959),Russie,1h37,PotemkineLeTempsd'aimeretletempsdemourirdeDouglasSirk(1958),
USA,2h06,CinéSorbonneLaQuarantaineetunièmedeGrigoriTchoukhrai(1956),Russie,1h33,PotemkineLaBalladedusoldatdeGrigoriTchoukhrai(1959),Russie,1h29,Potemkine
Ouvrages,presseetpartenariatsOuvrages
Révolutionsrussesaucinéma-Naissanced'unenation:URSS,1917-1985,AlexandreSumpf,2015,ArmandColinLeCinémasoviétiquedeKrouchtchevàGorbatchev1955-1992,MarcelMartin,1993,L'Âged'Homme
Articles
Analysedufilm,DaveGarversurlesiteDVDClassik,2003LasortiedufilmQuandpassentlescigognesenFrance,dansBulletindel'InstitutPierreRenouvin,écritparFélixChartreux,2007/2(N°26),pages151à167,àlireiciQuandpasseKalatozov,ChristianCarrière,lexpress.fr,2003
Vidéo
PrésentationdeQuandpassentlescigognesdeM.Kalatozov,JoëlChapron,2012,InstitutLumière,àvoirici
Articlesàparaîtredans:La7eObsession,Avoiràlire.com,Transfuge,SensCritique(enattente)
AccèsaufilmVisionnageetprogrammation:MilianiBenzerfa(PotemkineFilms)L'ADRCmetdescopiesdufilmàdisposition
MatérielàdispositionFilm-annonce,affiche,affichettesInformationstechniquesetélémentsvisuelsdisponiblessurlesitedePotemkineFilms
JustineDucosCoordinatricedugroupePatrimoine/Répertoirejustine.ducos@art-et-essai.orgT.0156331322
DocumentsdisponiblesPourlescommandercliquezici.
MiracleenAlabamad'ArthurPenn(Mary-XDistribution)6femmespourl'assassindeMarioBava(ThéâtreduTemple)HousebytheRiverdeFritzLang(ThéâtreduTemple)LaSectionAndersondePierreSchoendoerffer(SolarisDistribution)RagtimedeMilosForman(LostFilms)LesAffameursd'AnthonyMann(Mary-XDistribution)LesCamaradesdeMarioMonicelli(LesAcacias)Mononcled'Amériqued'AlainResnais(Potemkine)AnatahandeJosefvonSternberg(Capricci/LesBookmakers)LaBalladedeNarayamadeShôheiImamura(LaRabbia/LesBookmakers)LesFrissonsdel'angoissedeDarioArgento(LesFilmsduCamélia)UnecertainerencontredeRobertMulligan(SplendorFilms)LeBelAntoniodeMauroBolognini(ThéâtreduTemple)LesBourreauxmeurentaussideFritzLang(ThéâtreduTemple)J'aimêmerencontrédesTziganesheureuxdeAleksandarPetrović(MalavidaFilms)RêvesenrosedeDusanHanak(MalavidaFilms)CarrieaubaldudiabledeBriandePalma(SplendorFilms)NotrepainquotidiendeKingVidor(ThéâtreduTemple)LaSolitudeducoureurdefonddeTonyRichardson(SolarisDistribution)TiticutFolliesdeFrederickWiseman(MétéoreFilms)
AFCAE12rueVauvenargues75018PARIST:+33(1)56331320afcae@art-et-essai.
Cetemailaétéenvoyéparl'AssociationFrançaisedesCinémasd'ArtetEssai(AFCAE)
Sedésinscrire
©2019AFCAE