Post on 22-Jan-2020
PROJE YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR VE PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
Proje Temel Kavramları / AB Proje Hazırlama Tekniğine Giriş
Proje Kurgusu için Analizler I Sorun Analizi Paydaş Analizi Grup Çalışması Proje Kurgusu için Analizler II Hedef Analizi Strateji Analizi Grup Çalışması
Finansman Sağlayan Programın İncelenmesi
Başvuru Dokümanlarının İncelenmesi
PROJE HAZIRLAMAYA BAŞLAMADAN ÖNCE
Proje Geliştirmede Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı
Mantıksal Çerçeve Matrisi- proje yapısının tanımlanması, tutarlılığı ve riskleri; ölçülebilir başarı göstergeleri
Faaliyet planlaması- faaliyetlerin sırası, kapsamı, her bir faaliyetin zamanlaması
Bütçe ve Kaynak planlaması faaliyetler bazında bütçe ve kaynaklar
Problem analizi- önemli problemler, sınırlar & fırsatlar; sebep & sonuç ilişkileri
Paydaş analizi- muhtemel ana paydaşlar, kapasiteler
Hedef analizi – belirlenen problemlerin çözümleri; sonuca götüren yöntemler ile sonuçlar arasındaki ilişkiler
Strateji Analizi- çözümler için farklı stratejiler »» en uygun strateji
PLANLAMA AŞAMASI ANALİZ AŞAMASI
1. Sorun Analizi
2. Paydaş Analizi
3. Hedef Analizi
4. Strateji Analizi
PROJE KURGUSU ANALİZ AŞAMASI
PROJE YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR VE PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
Proje Temel Kavramları / AB Proje Hazırlama Tekniğine Giriş
Proje Kurgusu için Analizler I Sorun Analizi Paydaş Analizi Grup Çalışması Proje Kurgusu için Analizler II Hedef Analizi Strateji Analizi Grup Çalışması
Sorun, arzulanan durum ile mevcut durum arasındaki farktır.
Sorun
Mevcut
Durum
Olmak
İstenilen
Durum
(Hedef)
TEMEL KAVRAMLAR PROJE YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR VE PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
Mevcut durum analizi; sorun analizi, paydaş analizi ve GZFT analizini kapsar.
Bir projeye başlamadan önce sorunları tespit etmek için mevcut durumun belirlenmesi gerekir.
Bir projeyi doğrudan veya dolaylı olarak etkileyecek temel unsurları belirlemede kullanılır.
Proje Döngüsü Yönetimi
Mevcut durum analizi, uygun bir proje tasarımında bulunmak için projenin kapsamı ve yerel halkın çıkar ve ihtiyaçları hakkında olabildiğince bilgi sahibi olma sürecidir.
En iyi bilgilenme/öğrenme, çeşitli paydaş grupları ile yapıldığında olur.
Etkileyici ve daha çok öğrenmeye açık bir durum analizi sorunun niteligi ve etkileri açısından önemlidir.
Proje Döngüsü Yönetimi
Mevcut Durum Analizi Nedir?
Niçin Mevcut Durum Analizi?
• Bir projede sorunların tespit edilmesi, bu sorunun çözümü ile oluşacak olumlu etkilerin teklif çağrısında yer alan öncelikli konularla örtüşmesi,
• Sorunların nedenlerinin belirlenmesi ve bunların iyileştirilmesi amacıyla stratejiler oluşturulması,
• Seçilen stratejilerin gerçekleştirilmesi için faaliyetlerin planlaması ve uygulanması,
• Yapılacak faaliyetler ve elde edilen sonuçların kimleri ilgilendirdiği, kimlerin faydalanacağı, kimlerin olumlu veya olumsuz tepkiler göstereceği? Sorularına cevap aranır.
• Bir projeye başlamadan önce yapılacak temel ve gerekli çalışmalar bütünüdür.
Proje Döngüsü Yönetimi
• İyi bir literatür taraması
• Proje alanının coğrafi yapısı ve iklim özellikleri
• Çevresel sorunlar ve riskler
• Temel altyapıya ilişkin bilgiler
• İstatistikler
• Hükümet politikaları ve programlar
• Sosyo-kültürel göstergeler
• Ekonomik göstergeler
Proje Döngüsü Yönetimi
Sorunu Nasıl Tespit Ederiz?
Proje Döngüsü Yönetimi
Sorun Analizi
Temel sorunların ne olduğunu tanımlar ve bu sorunlar arasında neden-sonuç ilişkisi kurar.
Sorunların görünen belirtilerini değil aynı zamanda “en temeldeki nedenlerin”
belirlenmesini sağlar.
Proje Döngüsü Yönetimi
Sorun Analizi
Paydaşların önem verdikleri ve aşmak istedikleri engelleri tanımlamayı amaçlar.
Proje Döngüsü Yönetimi
Sorun Analizi
Sorun analizi birçok bakımdan
daha sonra izleyen analiz ve karar
alma süreçlerini yönlendireceği için,
proje döngüsünün en kritik aşamasıdır.
Proje Döngüsü Yönetimi
Sorun analizi, sorunların esas “nedenlerini” bulmak,
sorunun köküne inmek anlamını taşır.
Bizim sorun olarak gördüğümüz ve birbirinden bağımsız
olarak düşündüğümüz bir çok “sorun” aslında bir tek “ana
sorunun” uzantıları olabilir.
Örnek
Midenizde bir ağrı var ve doktora gittiniz.
Sorun Analizi
SORUN ANALİZİ - NİÇİN YAPILIR?
Ana Sorun ve buna neden olan sorunlar ile sebep olduğu sonuçların tarafların üzerinde uzlaşabileceği
bir netlikte ortaya çıkarılması için yapılır.
Sorun Analizi - Aşamalar
1. Paydaşlar için öncelikli sorunları beyin fırtınası yöntemi ile tartışın.
2. Tartışma sonucu belirlenen sorunlardan birini başlangıç sorunu olarak ele alın.
3. Başlangıç sorunu ile ilgili diğer sorunları araştırın.
4. “Buna neden olan ne?” sorusu ile tüm sorunları hiyerarşik sırayla düzenleyin.
Sorun Analizi – Aşamalar
5. Oklar aracılığıyla sorunları birbirlerine bağlayın ve ilişkileri net bir şekilde gösterin.
6. Diyagramı gözden geçirin: eksik sorunlar var mı? Varsa ekleyin.
7. Diyagramı çoğaltarak paydaşlara dağıtın.
Sorun Ağacı
ANA PROBLEM
ALT PROBLEM 1
NEDEN
SONUÇ
ALT PROBLEM 2
KÖK PROBLEMLER
Sorun Ağacı
KADINLARA YÖNELĠK Ġġ OLANAKLARININ AZLIĞI
Kalifiye Eleman Eksikliği
Eğitimde Altyapı Eksikliği
Resmi makamların
eğitim mekanlarını
sağlayamaması
Öğretmenlere destek
sağlayacak kaynakların
eksikliği
Alanda çalıĢma ortamının kadına
uygunsuzluğu
Eğitim Ortamında Donanım Eksikliği
Kadınların Toplumsal Cesaretinin
Azlığı
Kadınların toplumdaki statüsünün yüksek
olmaması
Alan öğretmenlerinin yeni teknolojiye ve sektöre ayak uyduramaması
Mesleki Alanda Bilgi
yetersizliği
Seminer ve Bilgilendirme toplantılarının
eksikliği
Reklam Grafiği alanında
Eğitim verecek Mekanizmaların Eksikliği
Grafik ve Fotoğraf alanında 240
Genç Kadının ĠĢ Bulamaması
Öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine göre yönlendirilmemeleri
Kadının bireysel GiriĢimciliğinin Eksik olması
DİKKAT!
• Şemada yer alan sorunların hepsinin gerçek olmasına ve gelecekte ortaya çıkması beklenen sorunların belirtilmesine dikkat edin
• Sorun ağacı içerisindeki genel sorunları, sorun ağacından ayıklayın
(Bu tür genel sorunları, sonraki aşamalarda varsayım ya da önkoşul olarak kullanabilirsiniz.)
Güllühisar İstanbul’un bir semtidir •İşsizlik, •Eğitim düzeyi düşük •Altyapı yetersiz, •Belediyenin öncelikleri farklı •Kanalizasyon şehrin içinden açıkta akıyor ve içme suyu kaynaklarına karışıyor •Lastik Fabrikasının arıtma tesisi yok ve atıklar içme suyuna karışıyor •Hijyenik içme suyu yok, •Salgın hastalık var, •Gelir düzeyi düşük, •Annelerin çocukları beslenme konusundaki bilgisizliği (anneler bilinçsiz), •Bebek ve çocukların yetersiz beslenmesi, •Sağlık ocağı ve klinikler yetersiz, •Sağlık hizmetlerine sınırlı erişim, •Çocuklara gerekli ve yeterli aşılar yapılamıyor, •Kayıtlara göre 0-5 yaş grubundaki bebek ve çocuk ölümleri son bir yıl içinde %10 oranında artmış, •Bebek ve çocuklarda görülen enfeksiyon oranları yüksek,
Sorun Analizi
SONUÇ
NEDEN
Yüksek Oranlı Bebek ve Çocuk Ölümleri
Bebek ve çocuklarda görülen enfeksiyon oranları yüksek
Bebekler ve Çocuklar yetersiz besleniyor
Çocuklara gerekli ve yeterli aşılar yapılamıyor
Salgın Hastalıklar
Hijyenik içme suyu yok
Anneler Beslenme Konusunda Bilgisiz
Belediyenin öncelikleri farklı
Altyapı yetersiz
Sağlık ocağı ve klinikler yetersiz
Sağlık Hizmetlerine Sınırlı Erişim
Lastik Fabrikasının arıtma tesisi yok ve atıklar içme suyuna karışıyor
Kanalizasyon şehrin içinden açıkta akıyor ve içme suyu kaynaklarına karışıyor
Gelir düzeyi düşük
İşsizlik
Eğitim düzeyi düşük
Sorun Analizi
SORUN ANALİZİ
GRUP ÇALIŞMASI
PROJE YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR VE PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
Proje Temel Kavramları / AB Proje Hazırlama Tekniğine Giriş
Proje Kurgusu için Analizler I Sorun Analizi
Paydaş Analizi Grup Çalışması Proje Kurgusu için Analizler II Hedef Analizi Strateji Analizi Grup Çalışması
PAYDAŞ ANALİZİ
Paydaş Katılımı
• Projenin toplumsal, ekonomik ve siyasal
gerçekliklere uygun hale getirilmesine izin
verir.
• Projenin geçerliliğini, uygunluğunu ve
sürdürülebilirliğini artırır.
• Yerel kapasiteleri güçlendirir.
• Sivil toplumu ve demokratik süreçleri
güçlendirir.
Kimler Paydaştır?
Gerçekleştirmek istediğiniz toplumsal
dönüşümden doğrudan ya da dolaylı olarak
etkilenecek ve bu süreci etkileyebilecek
olan herkestir.
Bireyler, gruplar, topluluklar veya kurumlar
paydaş olabilirler.
Paydaşları belirlemek için aşağıdaki
soruları sorabilirsiniz:
• Bu sorun kimin sorunu?
• Bu sorunun çözümünden en çok (olumlu
ya da olumsuz) kim etkilenecek?
• Bu çözüme en çok kim katkıda bulunabilir,
kim karşı çıkabilir?
BİRİNCİL PAYDAŞLAR Projeden doğrudan olumlu ya da olumsuz etkilenecek olanlardır. Projenin temel yararlanıcıları; hedef gruplar ve nihai yararlanıcılar olarak bu gurupta yer alır.
PAYDAŞ ANALİZİ
YARARLANICILAR Hedef Gruplar: Projenin doğrudan ve olumlu bir biçimde etkilediği grup ya da varlıklardır Nihai Yararlanıcılar: Proje hedefine ulaşılması ile gerçekleştirilen etkiden uzun dönemde yararlananlar İkincil Paydaşlar: Birincil paydaşlara hizmet sağlamada aracılık edecek olanlardır. (Örn: fon kuruluşları, uygulama, izleme ve destekçi kuruluşlar vb.)
PAYDAŞ ANALİZİ
PAYDAŞ ANALİZİ
İlgili Tüm Paydaşların Belirlenmesi
mevcut sorundan etkilenebilecek olan veya projeyi etkileyebilecek olan paydaşların tümünün belirlenmesi:
hedef gruplar,
ilgili resmi kuruluşlar,
bireyler,
çıkar grupları,
sivil toplum kuruluşları,
diğer projeler
Paydaş Analizi Aşamaları
PAYDAŞ ANALİZİ
Adım 1: Paydaşların belirlenmesi
Adım 2: Paydaşların rollerine göre ayrıştırılması
Adım 3: Sosyal, ekonomik ve örgütsel özellikleri
Adım 4: Beklenti ve ilişkilerin tanımlanması
Adım 5: Potansiyeller, kaynaklar ve kapasitelerin belirlenmesi
Adım 6: Sonuçların çıkarılması
Paydaş Analizi Aşamaları
PAYDAŞ ANALİZİ
Paydaşların sınıflandırılması
Paydaşlar projenin kapsamına bağlı olarak aşağıdaki gibi sınıflandırılır.
• Genel (birincil, ikincil)
• Yararlanıcılar (Doğrudan, Dolaylı)
• Etkilenen (Olumlu, Olumsuz)
Paydaş Analizi Aşamaları
PAYDAŞ ANALİZİ
Paydaşlar
Birincil Paydaşlar Anneler, Çocuklar,
Babalar, Çevre Sakinleri vb.
Projeden Olumsuz Etkilenenler
Projeden Olumlu Etkilenenler
İkincil Paydaşlar STK’lar, Belediye, İl Sağlık Müdürlüğü,
Üniversite vb.
Potansiyel Karşıtlar Babalar, Sanayi
Kuruluşları, Belediye, Kamu Kuruluşları vb.
Paydaşları analiz etmenin bir yolu
Paydaşların bireysel özellikleri ve bunların projeye etkileri (direniş veya destek gibi) belirlenir
Paydaş Analiz Tablosu
PAYDAŞ ANALİZİ
1. Birincil ve ikincil paydaşların hepsi listede yer aldı mı?
2. Projenin potansiyel destekçileri ve karşıtları belirlendi mi?
3. Birincil paydaşlar meslek ya da gelir gruplarına ayrıldı mı?
4. Birincil paydaşların çıkarları ve beklentileri belirlendi mi ?
Kontrol Listesi
PAYDAŞ ANALİZİ
GRUP ÇALIŞMASI
PROJE YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR VE PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
Proje Temel Kavramları / AB Proje Hazırlama Tekniğine Giriş Proje Kurgusu için Analizler I Sorun Analizi Paydaş Analizi Grup Çalışması
Proje Kurgusu için Analizler II Hedef Analizi Strateji Analizi Grup Çalışması
HEDEF ANALİZİ
En basit biçimiyle, hedef analizi
sorun analizinin aynısı
Ancak olumsuz sorun
tanımlamaları olumlu hedef tanımlamalarına
dönüştürülür.
Gelecekte olması istenen durumun gerçekleştirilmesi için potansiyel çözümlerin analiz edilmesidir
Nasıl Yapılır ?
– Problem ağacındaki problemler pozitif olarak yeniden ifade edilir
– Problem ağacıyla karşılaştırılır ve yapılması gerekenler veya başarılması gerekenler yeniden ifade edilir
– Gerçekçi bir şekilde revize edilmesi gereken ve/veya ekleme/çıkarma yapılması gereken hususlar tamamlanır
– Bağlantıların tutarlı olmasına dikkat edilerek Hedef Ağacı oluşturulur
HEDEF ANALİZİ
Gelecekte olması istenen durumun
gerçekleştirilmesi için potansiyel çözümlerin
analiz edilmesi
Belirtilen problemler ortadan kalktığında,
gelecekteki durumun nasıl olacağını tanımlanır
HEDEF ANALİZİ
HEDEF AĞACI
HEDEF ANALİZİ
Sorun ağacı, sorunlar arasındaki neden-sonuç
ilişkisini gösterirken;
Hedef ağacı, hedefler arasındaki araç-etki ilişkisini gösterir.
HEDEF ANALİZİ
ETKĠ
ARAÇ
Ç
Ü
N
K
Ü
Ġ
Ç
Ġ
N
HEDEF ANALİZİ
ETKĠ
ARAÇ
Ç
Ü
N
K
Ü
Ġ
Ç
Ġ
N
SĠLAJ YAPIMI YETERLĠ DÜZEYE GETĠRĠLDĠ
ÜRETĠCĠLERE SĠLAJ YAPIMI ÖĞRETĠLDĠ
HEDEF ANALİZİ
Bebek ve Çocuk
Ölümleri
Azaltıldı Bebek ve Çocuklarda
Görülen Yüksek
Enfeksiyon Oranı
Azaltıldı
Salgın Hastalıklar
Azaldı
Bebeklerin Beslenme
Durumu ĠyileĢtirildi AĢılanmıĢ Bebek ve
Çocuk Sayısı Arttı Ġçme Suyu Temizlendi
Sağlık Hizmetlerine
EriĢim Arttı
AMAÇ
ARAÇLAR Annelerin Beslenme
Konusundaki Bilinçlendi Sağlık Kurumları
ĠyileĢtirildi
Kanalizasyon Sistemi
Düzeltidi
Ailelerin Gelir Düzeyi Arttı
Problem Hedef Yüksek Oranlı Bebek
ve Çocuk Ölümleri
Bebek ve Çocuklarda
Görülen
Yüksek Enfeksiyon Oranı
Bebek ve Çocuklarda
Görülen Yüksek Enfeksiyon
Oranı Azaltıldı
Bebek ve Çocuk
Ölümleri Azaltıldı
HEDEF ANALİZİ
GRUP ÇALIŞMASI
PROJE YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR VE PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
Proje Temel Kavramları / AB Proje Hazırlama Tekniğine Giriş Proje Kurgusu için Analizler I Sorun Analizi Paydaş Analizi Grup Çalışması
Proje Kurgusu için Analizler II Hedef Analizi
Strateji Analizi Grup Çalışması
Sorun ve hedef analizinde temel ve alt sorunlar, bu sorunların çözüm yolları ve elde edilecek
sonuçlar belirlenir.
Temel ve alt sorunların çözülmesinde birden fazla yol bulunur.
STRATEJİ ANALİZİ
Strateji analizinin amacı; değişik yollardan bir yada birkaçını seçmek için yapılan çalışmadır. Yapılacak projede hangi hedeflerin dikkate alınacağına ve hangilerinin dışarıda bırakılacağına karar verilir.
STRATEJİ ANALİZİ
Strateji analizi, arzu edilen hedeflere
ulaşmak için kullanılacak yöntemdir.
STRATEJİ ANALİZİ
54
Hedef ağacındaki aynı türden hedef kümelerine stratejiler denir.
Nasıl yapılır?
– Hedef ağacındaki arzu edilmeyen amaçlar elenir
– Bir proje oluşturacak olası alternatif stratejiler ortaya konur
– Bir veya birden fazla strateji seçilir
– Belirlenen kriterlere (maliyet, aciliyet, politik durum vb.) göre optimum stratejinin hangisi olduğunu konusunda değerlendirme yapılır
– Projeyi oluşturacak stratejiye karar verilir
– Proje genel amacı ve proje amacı net olarak ifade edilir
STRATEJİ ANALİZİ
• Bu aşama, kendi kapasitemizi tanıdığımız ve tanımladığımız aşamadır
• Yeteneklerimizi, gücümüzü, güçsüz
yanlarımızı ortaya koymamız gerekir
STRATEJİ ANALİZİ
• Maliyetler • Farklı Paydaşların Bakış
Açıları • Mevcut Kaynaklar • Mevcut Potansiyel ve
Kapasiteler • Politik Yapılabilirlik
Strateji Seçiminde Dikkate Alınacak Kriterler
• Verimlilik ve Etkinlik • Sosyal Kabul Edilebilirlik • Eşitsizliklerin (Kadın-
Erkek) Giderilmesine Katkısı
• Diğer Projeleri Tamamlayıcılık
• Aciliyet
STRATEJİ ANALİZİ
• En az risk
• Sürdürülebilirlik
• Kurumsal kapasite gelişimi
• Cinsiyet eşitliği
• Dezavantajlı gruplar
• Çevre koruma
STRATEJİ ANALİZİ
SEÇĠLEN
YOL
DIġARDA
BIRAKILAN
STRATEJİ ANALİZİ
Bebek ve Çocuk
Ölümleri
Azaltıldı
Bebek ve Çocuklarda
Görülen Yüksek
Enfeksiyon Oranı
Azaltıldı Salgın Hastalıklar
Azaldı
Bebeklerin Beslenme
Durumu ĠyileĢtirildi AĢılanmıĢ Bebek ve
Çocuk Sayısı Arttı Ġçme Suyu Temizlendi
Sağlık Hizmetlerine
EriĢim Arttı
Anneler Beslenme
Konusundaki Bilinçlendi Sağlık Kurumları
ĠyileĢtirildi
Kanalizasyon Sistemi
Düzeltidi
Ailelilerin Gelir Düzeyi
Arttı
STRATEJİ ANALİZİ
GRUP ÇALIŞMASI
Teşekkürler