Post on 28-Feb-2019
POMOCPOMOC PUBLICZNAPUBLICZNA WW PODATKACHPODATKACH LOKALNYCHLOKALNYCH
--
PORADNIKPORADNIK DLADLA PRZEDSIĘBIORCÓWPRZEDSIĘBIORCÓW
Urząd Miejski w Stargardzie Szczecińskim
kwiecień 2009
Szanowni Przedsiębiorcy
Zagadnienia związane z pomocą publiczną dla przedsiębiorstw zawsze
cieszyły się duŜym zainteresowaniem przedsiębiorców. W związku z
członkostwem Polski w Unii Europejskiej zdecydowanie poszerzył się wachlarz
moŜliwości sięgnięcia po środki pomocowe. Jako miasto aktywnie wspierające
rozwój przedsiębiorczości postanowiliśmy, wychodząc naprzeciw Państwa
oczekiwaniom, przygotować poradnik dotyczący problematyki stosowania
pomocy publicznej w podatkach lokalnych. Chciałbym wyrazić nadzieję, iŜ
będzie on dla Państwa swoistym kompendium wiedzy w zakresie pomocy
publicznej, z której moŜecie Państwo korzystać, prowadząc działalność
gospodarczą na terenie Stargardu Szczecińskiego.
Poradnik ma na celu przybliŜyć Państwu obszerną i często zawiłą
tematykę związaną ze wsparciem przedsiębiorczości ze środków publicznych
jak i udzielić Państwu odpowiedzi na interesujące Państwa pytania w tym
zakresie. Proszę potraktować niniejszy poradnik jako uzupełnienie i
usystematyzowanie w przejrzystej i przystępnej dla Państwa formie informacji,
jakie moŜecie Państwo równieŜ uzyskać nawiązując kontakt bezpośrednio z
naszymi urzędnikami, którzy z przyjemnością pozostają do Państwa dyspozycji i
słuŜą Państwu poradą.
Mam nadzieję, iŜ niniejszy poradnik okaŜe się dla Państwa pomocny i
przyczyni się do efektywnego wykorzystywania środków pomocy publicznej a,
co za tym idzie, do wzrostu wartości Państwa przedsiębiorstw i długotrwałego
rozwoju społeczno-gospodarczego naszego Miasta.
Z wyrazami szacunku
Sławomir Pajor
Prezydent Miasta
2
SPIS TREŚCI
1. 1. POMOCPOMOC PUBLICZNAPUBLICZNA – – PODSTAWOWEPODSTAWOWE ZAGADNIENIAZAGADNIENIA 44
1.1. POJĘCIE , ISTOTA I FORMY POMOCY PUBLICZNEJ 41.2. PODSTAWOWE POJĘCIA ZWI ĄZANE Z POMOCĄ PUBLICZN Ą 71.3. POLSKIE I WSPÓLNOTOWE PODSTAWY PRAWNE POMOCY PUBLICZNEJ 111.4. PODSTAWY UDZIELANIA POMOCY PUBLICZNEJ – PROGRAMY POMOCOWE I POMOC INDYWIDUALNA 151.5. PRZYKŁADY DZIAŁA Ń MOGĄCYCH STANOWIĆ POMOC PUBLICZN Ą 17
2. C2. CHARAKTERYSTYKAHARAKTERYSTYKA ULGULG WW SPŁACIESPŁACIE ZOBOWIĄZAŃZOBOWIĄZAŃ NANA PODSTAWIEPODSTAWIE PRZEPISÓWPRZEPISÓW
OORDYNACJARDYNACJA PODATKOWAPODATKOWA 2020
2.1. RODZAJE ULG PODATKOWYCH 202.2. RODZAJE POMOCY PUBLICZNEJ UDZIELANEJ W FORMIE ULG PODATKOWYCH 242.3. POMOC DE MINIMIS 262.4. WYŁĄCZENIA Z POMOCY 282.5. ZAŚWIADCZENIA O POMOCY DE MINIMIS 312.6. BADANIE I OBLICZANIE POMOCY PUBLICZNEJ ORAZ OCENA SYTUACJI PRZEDSIĘBIORCY 34
3. P3. POMOCOMOC NANA ROZWÓJROZWÓJ MAŁYCHMAŁYCH II ŚREDNICHŚREDNICH PRZEDSIĘBIORCÓWPRZEDSIĘBIORCÓW 4646
3.1. CHARAKTERYSTYKA POMOCY 463.2. WYŁĄCZENIA Z POMOCY 503.3. WARUNKI OTRZYMANIA POMOCY 54
4. I4. INNENNE RODZAJERODZAJE POMOCYPOMOCY 5757
4.1. POMOC NA ZATRUDNIENIE 574.2. POMOC NA SZKOLENIA 604.3. POMOC W ROLNICTWIE 624.4. POMOC W TRANSPORCIE 654.5. POMOC W KONTEK ŚCIE ZMIAN KLIMATYCZNYCH I NA INNE DZIAŁANIA ZWI ĄZANE Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA 68
5. P5. PROGRAMYROGRAMY POMOCOWEPOMOCOWE OBOWIĄZUJĄCEOBOWIĄZUJĄCE NANA TERENIETERENIE STARGARDUSTARGARDU SZCZECIŃSKIEGOSZCZECIŃSKIEGO
WYNIKAJ ĄCEWYNIKAJ ĄCE ZZ AKTÓWAKTÓW PRAWAPRAWA MIEJSCOWEGOMIEJSCOWEGO 7979
5.1. WPROWADZENIE 795.2. PROGRAM REGIONALNEJ POMOCY INWESTYCYJNEJ DLA PRZEDSIĘBIORCÓW NA TERENIE MIASTA STARGARDU
SZCZECI ŃSKIEGO 805.3. PROGRAM POMOCY NA REALIZACJ Ę NOWYCH INWESTYCJI ORAZ NA TWORZENIE NOWYCH MIEJSC PRACY W FORMIE
POMOCY DE MINIMIS 94
3
1. 1. POMOCPOMOC PUBLICZNAPUBLICZNA – – PODSTAWOWEPODSTAWOWE ZAGADNIENIAZAGADNIENIA
1.1. P1.1. POJĘCIEOJĘCIE , , ISTOTAISTOTA II FORMYFORMY POMOCYPOMOCY PUBLICZNEJPUBLICZNEJ
�� W jaki sposób naleŜy rozumieć pojęcie pomocy publicznej?W jaki sposób naleŜy rozumieć pojęcie pomocy publicznej?
Komisja Europejska (KE) nie zdefiniowała wprost pojęcia pomocy publicznej. Art. 87
ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (Traktat WE) określa jedynie, Ŝe
poza wyjątkami określonymi w aktach prawa wspólnotowego „[…] wszelka pomoc
przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy uŜyciu zasobów państwowych w
jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie
niektórym przedsiębiorstwom lub gałęziom produkcji, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w
zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi”.
Zapis art. 87 ust. 1 Traktatu WE oznacza de facto, Ŝe pomoc państwa jest zasadniczo
niezgodna ze wspólnym rynkiem, a zatem niedopuszczalna. W związku z powyŜszym
uznaje się, Ŝe pomocą publiczną jest wsparcie udzielane przedsiębiorstwu, o ile spełnia ono
łącznie następujące warunki:1
1) przekazanie zasobów państwowych – np. przez władze centralne, samorządy, banki
publiczne itp. oraz przez prywatne lub publiczne organy pośredniczące w przekazaniu
środków publicznych;
2) korzyść ekonomiczna – przedsiębiorstwo uzyskuje korzyść, której uzyskanie w
zwykłym toku działalności gospodarczej nie byłoby moŜliwe;
3) selektywność – pomoc publiczna musi wpływać na zachowanie równowagi pomiędzy
niektórymi przedsiębiorstwami i ich konkurencją; pomoc państwa uprzywilejowuje
wybrane przedsiębiorstwa lub produkcję wybranych towarów;
4) wpływ na konkurencję i wymianę handlową między państwami członkowskimi UE –
pomoc publiczna musi potencjalnie wpływać na konkurencję i wymianę handlową
między państwami członkowskimi.
1 „Vademecum – prawo wspólnotowe w dziedzinie pomocy państwa”, Komisja Europejska Dyrekcja Generalnads. Konkurencji, Wspólnoty Europejskie 2008, s. 7-8,http://ec.europa.eu/competition/state_aid/studies_reports/studies_reports.cfm
4
Od reguły niedopuszczalności pomocy publicznej na terenie Unii Europejskiej jako
niezgodnej ze wspólnym rynkiem istnieją wyjątki określone w art. 87 ust. 2 i 3 TWE (patrz
rozdział 2.4.).
Komisja Europejska jest organem decyzyjnym w zakresie dopuszczalności środków
pomocy publicznej oraz jednocześnie organem kontrolnym w zakresie pomocy publicznej
udzielanej w państwach członkowskich. KE decyduje o dopuszczeniu danego rodzaju pomocy
publicznej w toku procedury oceny zgłoszonego środka pomocy bądź teŜ na mocy
stosownego aktu normatywnego, za pomocą którego KE uznaje określone środki pomocy
publicznej za zgodne ze wspólnym rynkiem, tj. dopuszczalne.
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) jest w Polsce
organem odpowiedzialnym za wydawanie opinii dotyczących projektów pomocy państwa,
notyfikowanie ich Komisji Europejskiej , reprezentowaniu rządu polskiego w
postępowaniach przed KE i sądami europejskimi a takŜe za nadzorowanie pomocy publicznej
udzielanej w Polsce. Prezes UOKiK ma równieŜ za zadanie wyjaśnianie podmiotom
udzielającym oraz beneficjentom pomocy sposobu interpretacji przepisów o pomocy
publicznej.
�� Jaki jest cel udzielania pomocy publicznej przez państwa członkowskie UE?Jaki jest cel udzielania pomocy publicznej przez państwa członkowskie UE?
Pomoc publiczna jest instrumentem regulującym rynek w przypadku jego zawodności.
Poprzez udzielanie przedsiębiorstwom pomocy ze środków publicznych państwa UE dąŜą do
tego, aby wesprzeć mechanizm wolnego rynku i wpłynąć na podejmowane przez podmioty
gospodarcze decyzje. Działania te podejmowane są w interesie publicznym i są ściśle
powiązane z określonymi celami o charakterze społeczno-gospodarczym.2
�� Jakie formy moŜe przyjmować pomoc państwa?Jakie formy moŜe przyjmować pomoc państwa?
Pomoc państwa moŜe być przyznawana w róŜnych formach. Zgodnie z Rozporządzeniem
Rady Ministrów z 11 sierpnia 2008 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości
pomocy publicznej udzielanej w równych formach naleŜą do nich:
o dotacje;
2 zob. „Kierunki udzielania pomocy publicznej w latach 2007-2013”, Ministerstwo Gospodarki, 2007 Warszawa,s. 7
5
o ulgi podatkowe (obniŜenie wysokości podatku lub podstawy opodatkowania,
zwolnienia podatkowe);
o dokapitalizowanie poprzez nabywanie akcji lub udziałów;
o zwolnienia od wpłat z zysku w przedsiębiorstwie państwowym, jednoosobowej spółce
Skarbu Państwa lub spółce, w której wszystkie akcje lub udziały są własnością Skarbu
Państwa;
o poŜyczki lub kredyty preferencyjne;
o dopłaty do oprocentowania kredytu;
o poręczenia i gwarancje (programy doręczeniowe i gwarancyjne, gwarancje
indywidualne) ;
o odstąpienie od dochodzenia wierzytelności;
o zaniechanie poboru podatku;
o umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę, opłaty
prolongacyjnej, zaległości z tytułu innego świadczenia pienięŜnego stanowiącego
środki publiczne;
o rozłoŜenie na raty zapłaty świadczenia pienięŜnego stanowiącego środki publiczne;
o odroczenie terminu zapłaty świadczenia pienięŜnego stanowiącego środki publiczne;
o zbycie mienia będącego własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu
terytorialnego na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku;
o oddanie do korzystania mienia będącego własnością Skarbu Państwa lub jednostek
samorządu terytorialnego na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku;
o przyspieszona amortyzacja;
Najczęściej stosowaną formą pomocy państwa na terenie UE jest dotacja, będąca formą
tzw. pomocy aktywnej. W przeciwieństwie do pasywnych form pomocy takich, jak np. ulgi
podatkowe, pomoc państwa w formie dotacji nie jest związana z ograniczeniem wpływów do
budŜetu.
6
1.2. P1.2. PODSTAWOWEODSTAWOWE POJĘCIAPOJĘCIA ZWI ĄZANEZWI ĄZANE ZZ POMOCĄPOMOCĄ PUBLICZN ĄPUBLICZN Ą
beneficjent pomocybeneficjent pomocy – podmiot prowadzący działalność gospodarczą, bez względu na formę
organizacyjno-prawną oraz sposób finansowania, który otrzymał pomoc publiczną
działalność gospodarczadziałalność gospodarcza – działalność gospodarcza, do której mają zastosowanie reguły
konkurencji określone w przepisach części trzeciej tytułu VI rozdziału 1 Traktatu
ustanawiającego Wspólnotę Europejską;
dzień udzielenia pomocydzień udzielenia pomocy – dzień, w którym podmiot ubiegający się o pomoc publiczną
nabył prawo do otrzymania tej pomocy, a w przypadku gdy udzielenie pomocy w formie ulgi
podatkowej następuje na podstawie aktu normatywnego, bez wymogu wydania decyzji:
a) dzień, w którym zgodnie z odrębnymi przepisami upływa termin złoŜenia deklaracji
albo innego dokumentu określającego wartość pomocy, z zastrzeŜeniem lit. b,
b) dzień, w którym zgodnie z odrębnymi przepisami upływa termin złoŜenia zeznania
rocznego – w przypadku udzielenia pomocy w formie ulgi w podatku dochodowym,
c) dzień faktycznego przysporzenia korzyści finansowych – w przypadku braku
obowiązku złoŜenia deklaracji albo innego dokumentu określającego wartość pomocy –
chyba Ŝe przepisy odrębne stanowią inaczej.
dyskontowaniedyskontowanie - uwzględnianie zmiany wartości pieniądza w czasie, polegające na
pomnoŜeniu przyszłych płatności przez czynnik dyskontujący;
duŜy projekt inwestycyjnyduŜy projekt inwestycyjny - oznacza inwestycję w środki trwałe, której koszty
kwalifikowane przekraczają 50 mln EUR, według obliczeń na podstawie cen i kursów
wymiany obowiązujących w dniu przyznania pomocy;
ekwiwalent dotacji bruttoekwiwalent dotacji brutto - kwota pomocy, którą otrzymałby beneficjent pomocy lub
podmiot ubiegający się o pomoc, gdyby uzyskał pomoc w formie dotacji, bez uwzględnienia
opodatkowania podatkiem dochodowym, wyraŜoną z dokładnością dwóch miejsc po
przecinku;
7
ekwiwalent dotacji nettoekwiwalent dotacji netto - kwota pomocy, którą otrzymałby beneficjent pomocy lub
podmiot ubiegający się o pomoc, gdyby uzyskał pomoc w formie dotacji, uwzględniającą
opodatkowanie podatkiem dochodowym, wyraŜoną z dokładnością dwóch miejsc po
przecinku;
intensywność pomocyintensywność pomocy - oznacza kwotę pomocy wyraŜoną jako odsetek kosztów
kwalifikowanych
kapitał podwyŜszonego ryzykakapitał podwyŜszonego ryzyka - oznacza finansowanie kapitałowe lub quasi-kapitałowe
zapewniane przedsiębiorstwom na początkowych etapach rozwoju (faza zaląŜkowa, rozruch i
ekspansja);
kumulacja pomocy publicznejkumulacja pomocy publicznej – oznacza przyznanie z róŜnych źródeł pomocy publicznej,
która przeznaczona jest na poniesienie tych samych wydatków kwalifikowanych, w ramach
realizacji danego projektu; oznacza finansowanie kapitałowe lub quasi-kapitałowe
zapewniane przedsiębiorstwom na początkowych etapach rozwoju (faza zaląŜkowa, rozruch i
ekspansja);
notyfikacjanotyfikacja – przekazanie Komisji, zgodnie z art. 88 traktatu WE, projektu programu
pomocowego, projektu pomocy indywidualnej lub projektu pomocy indywidualnej na
restrukturyzację, wraz z informacjami niezbędnymi dla oceny zgodności pomocy publicznej
ze wspólnym rynkiem;
organ publicznyorgan publiczny – organ administracji rządowej, inny organ państwowy, organ jednostki
samorządu terytorialnego lub związku tych jednostek, a takŜe inny podmiot, który z mocy
prawa lub na podstawie czynności prawnej realizuje zadania z zakresu administracji
publicznej;
opłata prolongacyjnaopłata prolongacyjna – opłata z tytułu rozłoŜenia na raty lub odroczenia terminu płatności
podatków i opłat stanowiących dochody budŜetu państwa i jednostek samorządu
terytorialnego;
pomocpomoc - oznacza kaŜdy środek, spełniający wszystkie kryteria ustanowione w art. 92 ust. 1
Traktatu (obecnie art. 87 ust. 1);
8
pomoc indywidualnapomoc indywidualna - oznacza pomoc, która nie jest przyznawana na podstawie programu
pomocowego (ad hoc) oraz podlegającą obowiązkowi zgłoszenia pomoc przyznawaną na
podstawie programu pomocowego
pomoc pomoc ad hocad hoc - oznacza pomoc indywidualną przyznawaną poza programem pomocy;
pomoc udzielana w ramach wyłączeń grupowychpomoc udzielana w ramach wyłączeń grupowych – pomoc publiczna, której nie dotyczy
obowiązek notyfikacji;
pomocy indywidualna na restrukturyzacjępomocy indywidualna na restrukturyzację – pomoc indywidualna przewidziana w planie
restrukturyzacyjnym określającym działania mające na celu przywrócenie przedsiębiorcy
długookresowej zdolności do konkurowania na rynku, w szczególności sposób finansowania
tych działań, w tym równieŜ przez udzielanie pomocy publicznej;
pomoc niezgodna z prawempomoc niezgodna z prawem – nowa pomoc, wprowadzona w Ŝycie z naruszeniem art. 93
ust. 3 Traktatu WE (obecnie art. 88 ust. 3);
pomoc wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniempomoc wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem - pomoc, wykorzystana przez
beneficjenta z naruszeniem decyzji podjętej przez Komisję Europejską;
pomoc pomoc de minimisde minimis – pomoc, której wartość łącznie z wartością innej pomocy de minimis,
otrzymanej przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w okresie trzech kolejnych
lat budŜetowych, nie przekracza 200 tys. euro (w sektorze transportu drogowego
100 tys. euro);
pomoc pomoc de minimisde minimis w rolnictwie lub rybołówstwie w rolnictwie lub rybołówstwie - pomoc spełniająca przesłanki określone
w przepisach prawa Unii Europejskiej dotyczących odpowiednio pomocy de minimis w
rolnictwie lub pomocy de minimis w rybołówstwie;
pomoc przejrzystapomoc przejrzysta - oznacza pomoc, w przypadku której moŜna dokładnie obliczyć z
wyprzedzeniem ekwiwalent dotacji brutto bez konieczności przeprowadzania oceny ryzyka;
podmiot udzielający pomocypodmiot udzielający pomocy – organ administracji publicznej lub inny podmiot, który jest
uprawniony do udzielania pomocy publicznej, w tym przedsiębiorca publiczny, o którym
mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 22 września 2006 r. o przejrzystości stosunków
finansowych pomiędzy organami publicznymi a przedsiębiorcami publicznymi oraz o
przejrzystości finansowej niektórych przedsiębiorców;
9
program pomocowyprogram pomocowy - oznacza kaŜdy akt prawny, na podstawie którego, bez dodatkowych
środków wykonawczych, moŜna przyznać pomoc indywidualną przedsiębiorstwom,
określonym w sposób ogólny w tym akcie, oraz kaŜdy akt prawny, na podstawie którego
przedsiębiorstwu lub przedsiębiorstwom moŜna przyznać pomoc niezwiązaną z konkretnym
projektem na czas nieokreślony i/lub o nieokreślonej wysokości;
przedsiprzedsięębiorstwo mikrobiorstwo mikro - przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niŜ 10 pracowników i
którego roczny obrót i/lub suma bilansowa nie przekracza 2 milionów euro;
przedsiprzedsięębiorstwo małebiorstwo małe - przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niŜ 50 pracowników
i którego roczny obrót i/lub suma bilansowa nie przekracza 10 milionów euro;
przedsiprzedsięębiorstwo średniebiorstwo średnie - przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niŜ 250 pracowników i
których roczny obrót nie przekracza 50 milionów euro i/lub suma bilansowa nie przekracza
43 milionów euro;
przedsiprzedsięębiorstwo duŜebiorstwo duŜe – przedsiębiorstwo, które zatrudnia więcej niŜ 250 pracowników i
którego roczny obrót przekracza 50 milionów euro i/lub suma bilansowa przekracza 43
miliony euro;
rolnictworolnictwo – działalność związana z produkcją, przetwarzaniem i obrotem produktami
rolnymi, o których mowa w przepisach Unii Europejskiej dotyczących pomocy państwa dla
małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z produkcją,
przetwarzaniem i obrotem produktami rolnymi;
rybołówstwo – działalność związana z produkcją, przetwarzaniem i obrotem produktami
rybołówstwa, o których mowa w przepisach prawa Unii Europejskiej dotyczących wspólnej
organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury;
wielkość pomocywielkość pomocy – wartość pomocy publicznej wyraŜona w kwocie pienięŜnej lub
intensywność pomocy publicznej wyraŜona jako stosunek wartości pomocy publicznej do
kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą publiczną;
10
1.3. P1.3. POLSKIEOLSKIE II WSPÓLNOTOWEWSPÓLNOTOWE P PODSTAWYODSTAWY PRAWNEPRAWNE POMOCYPOMOCY PUBLICZNEJPUBLICZNEJ
�� Prawodawstwo Unii Europejskiej dotyczące pomocy publicznejPrawodawstwo Unii Europejskiej dotyczące pomocy publicznej
Punktem wyjścia dla aktów prawa stanowionych na poziomie wspólnotowym, a co za tym
idzie równieŜ na poziomie ustawodawstwa poszczególnych państw członkowskich, są
postanowienia zawarte w art. 87-89 Traktatu WE.
Do podstawowych aktów wykonawczych dotyczących pomocy publicznej na terenie Unii
Europejskiej zaliczyć moŜna:
- rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiające
szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (obecnie art. 88 TWE);
- rozporządzenie Komisji (WE) nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie
wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady
stosowania art. 93 Traktatu WE (obecnie art. 88 TWE).
Do pozostałych źródeł prawa wtórnego naleŜą inne rozporządzenia, komunikaty ,
wytyczne, decyzje indywidualne, orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i
Sądu Pierwszej Instancji oraz decyzje Komisji Europejskiej.
Przepisy UE dotyczące pomocy państwa moŜna podzielić na następujące grupy:3
o przepisy proceduralne,
o przepisy dotyczące wyłączeń grupowych,
o horyzontalne zasady udzielania pomocy publicznej,
o regionalne zasady udzielania pomocy publicznej,
o sektorowe zasady udzielania pomocy publicznej,
o przepisy dotyczące ratowania i restrukturyzacji przedsiębiorstw,
o zasady udzielania pomocy publicznej w sektorze transportu,
o zasady oceny pomocy udzielanej w ogólnym interesie gospodarczym,
o przepisy dotyczące transakcji i transferów finansowych.
3 http://www.uokik.gov.pl/pl/regulacje_prawne/polskie_i_wspolnotowe_akty_prawn/pomoc_publiczna/wspolnotowe_akty_prawne/
11
PoniŜej wyszczególnione zostały wybrane najwaŜniejsze wspólnotowe akty prawne
dotyczące pomocy publicznej, uszeregowane wg obszarów problemowych (źródło: UOKiK).
Przepisy proceduralne• Rozporządzenie Rady (WE) Nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiające szczegółowe zasady
stosowania art. 93 Traktatu WE (Dz. Urz. L 83.1 z 27.03.1999)
• Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania
rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93
Traktatu WE (Dz. Urz. L 140.1 z 30.04.2004)
• Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 271/2008 z dnia 30 stycznia 2008 r. zmieniające rozporządzenie
(WE) Nr 794/2004 w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (WE) Nr 659/1999 ustanawiającego
szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (Dz. Urz. L 82.1 z 25.03.2008)
• Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1627/2006 z dnia 24 października 2006 r. zmieniające
rozporządzenie Nr 794/2004 w odniesieniu do standardowych formularzy słuŜących zgłoszeniu
pomocy, zawierające dodatkowy formularz informacyjny dotyczący pomocy regionalnej (Dz. Urz. L
302.10 z 01.11.2006)
Wyłączenia grupowe• Rozporządzenie Rady (WE) NR 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. dotyczące stosowania art. 92 i 93
Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy
państwa (Dz. Urz. L 142.1 z 14.05.1998)
• Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i
88 Traktatu do pomocy de minimis (Dz. Urz. L 379.5 z 28.12.2006)
• Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje
pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 TWE (ogólne rozporządzenie w
sprawie wyłączeń grupowych) (Dz. Urz. L 214.3 z 09.08.2008)
Ratowanie i restrukturyzacja• Wytyczne wspólnotowe w sprawie pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagroŜonych
przedsiębiorstw (Dz. Urz. C 244.2 z 01.10.2004)
Horyzontalne zasady udzielania pomocy publicznej• Wytyczne wspólnotowe w sprawie pomocy państwa na wspieranie inwestycji kapitału podwyŜszonego
ryzyka w małych i średnich przedsiębiorstwach (Dz. Urz. UE C 194.2 z 18.08.2006)
• Wspólnotowe wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska (Dz. Urz. C 82.1 z
01.04.2008)
Regionalne zasady udzielania pomocy publicznej
12
• Wytyczne w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata 2007-2013 (Dz. Urz. C 54.13 z 04.03.2006)
Zasady udzielania pomocy publicznej w sektorze transportu• Rozporządzenie (WE) 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r.
dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasaŜerskiego oraz
uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70
UWAGA! Akt oczekuj ący Dz.U UE.L.07.315.1 z dnia 03.12.2007 r. – wchodzi w Ŝycie z dniem
03.12.2009 r.
�� Prawodawstwo polskie dotyczące pomocy publicznejPrawodawstwo polskie dotyczące pomocy publicznej
Od momentu przystąpienia Polski do struktur Unii Europejskiej warunki dopuszczalności
pomocy publicznej wynikają wprost z prawa Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 91 ust. 3
Konstytucji RP, prawo unijne ma pierwszeństwo w przypadku kolizji z przepisami
krajowymi. Polskie przepisy jedynie doprecyzowują przepisy unijne i określają procedurę
udzielania pomocy oraz szczegółowe warunki formalne, jakie muszą spełniać wnioski o
udzielenie pomocy składane w ramach programów pomocowych bądź pomocy
indywidualnej.
Zasady postępowania w sprawach dotyczących pomocy publicznej w Polsce reguluje
ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 roku o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy
publicznej (Dz. U. Nr 59, poz. 404 z późn. zm.) oraz akty wykonawcze do tej ustawy.
PowyŜsza ustawa reguluje jedynie kwestie proceduralne i określa: postępowanie w
sprawie przygotowania do notyfikacji projektów programów pomocowych oraz projektów
pomocy indywidualnej na restrukturyzację, zasady współpracy Prezesa UOKiK oraz ministra
właściwego do spraw rolnictwa z podmiotami opracowującymi programy pomocowe,
podmiotami udzielającymi pomocy oraz podmiotami ubiegającymi się o pomoc oraz
beneficjentami pomocy, zakres pomocy publicznej, zasady reprezentowania RP przed
Trybunałem Sprawiedliwości i Sądem I Instancji w sprawach dotyczących pomocy
publicznej, zasady i tryb zwrotu pomocy publicznej przyznanej niezgodnie z zasadami
wspólnego rynku oraz pomocy wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, zasady
monitorowania pomocy publicznej.
PoniŜej wyszczególnione zostały, w kolejności chronologicznej ich uchwalenia,
najwaŜniejsze krajowe akty prawne dotyczące pomocy publicznej w Polsce:
13
• Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (tekst
jednolity - Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404, z późn. zm)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu
obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w róŜnych formach (Dz. U. Nr 194 poz. 1983 z późn.
zm.)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 października 2006 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy
regionalnej (Dz. U. Nr 190, poz. 1402)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia programu
pomocowego w zakresie regionalnej pomocy publicznej na niektóre inwestycje w ochronie środowiska
(Dz. U. Nr 246, poz. 1795 z późn. zm.)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 marca 2007 r. w sprawie informacji o otrzymanej pomocy
publicznej oraz informacji o nieotrzymaniu pomocy (Dz. U. Nr 61, poz. 413)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 marca 2007 r. w sprawie zaświadczeń o pomocy de minimis
i pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (Dz. U. Nr 53, poz. 354)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie udzielania niektórych ulg w
ramach pomocy de minimis (Dz. U. Nr 76, poz. 498)
• Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 2 października 2007 r. w sprawie udzielania
pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. Nr 193, poz. 1399 z
późn. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 2 października 2007 r. w sprawie udzielania
pomocy na szkolenia w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. Nr 185, poz. 1318 z
późn. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 11 października 2007 r. w sprawie udzielania
regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. Nr 193,
poz. 1399)
• Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 11 października 2007 r. w sprawie udzielania
pomocy na usługi doradcze dla mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców w
ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. Nr 193, poz. 1398)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie udzielania ulg w spłacie
zobowiązań podatkowych stanowiących pomoc regionalną (Dz. U. Nr 116, poz. 734)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2008r. w sprawie sprawozdań o udzielonej pomocy
publicznej, informacji o nieudzieleniu takiej pomocy oraz sprawozdań o zaległościach przedsiębiorców
we wpłatach świadczeń naleŜnych na rzecz sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 153, poz. 952)
14
1.4. P1.4. PODSTAWYODSTAWY UDZIELANIAUDZIELANIA POMOCYPOMOCY PUBLICZNEJPUBLICZNEJ – – PROGRAMYPROGRAMY POMOCOWEPOMOCOWE II POMOCPOMOC
INDYWIDUALNAINDYWIDUALNA
�� Podział środków pomocy publicznejPodział środków pomocy publicznej
Pomoc indywidualna oraz programy pomocowe są środkami pomocy publicznej. Środki
pomocy publicznej moŜna dodatkowo podzielić na dwa typy:4
1) środki pomocy wyłączone z obowiązku zgłoszenia
Środki pomocy publicznej (zarówno pomoc indywidualna jak i programy pomocowe),
które spełniają wszystkie kryteria określone w rozporządzeniu ogólnym dotyczącym
wyłączeń grupowych nie podlegają obowiązkowi notyfikacji do Komisji Europejskiej.
W takim przypadku istnieje jedynie obowiązek przedłoŜenia KE skróconego opisu
środka (w ciągu 20 dni od dnia wdroŜenia środka pomocy). Obowiązkowi przedłoŜenia
skróconego opisu środka nie podlegają te środki pomocy publicznej, które spełniają
wszystkie warunki określone w rozporządzeniu w sprawie pomocy de minimis.
2) środki pomocy podlegające obowiązkowi zgłoszenia
W przypadkach innych niŜ te wymienione w pkt 1 określone zostały na mocy
rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. (z późn. zm.)
procedury w zakresie stosowania przez państwa członkowskie środków pomocy
publicznej.
PoniŜej przedstawiona została ich krótka charakterystyka środków pomocy publicznej –
pomocy indywidualnej oraz programów pomocowych.
�� Pomoc indywidualnaPomoc indywidualna
Pomoc indywidualna jest to pomoc, która jest przyznawana konkretnemu podmiotowi na
podstawie aktu normatywnego (rozporządzenia, ustawy), który nie został zaakceptowany
przez Komisję Europejską jako program pomocowy.
JednakŜe pomocą indywidualną jest równieŜ pomoc udzielana poszczególnym
przedsiębiorcom w ramach zaakceptowanego programu pomocowego, jeŜeli dana pomoc
podlega obowiązkowi notyfikacji do Komisji Europejskiej.
4 por. „Vademecum – prawo wspólnotowe w dziedzinie pomocy państwa”, Komisja Europejska DyrekcjaGeneralna ds. Konkurencji, Wspólnoty Europejskie 2008, s. 16
15
W obu wymienionych powyŜej przypadkach istnieje obowiązek zaopiniowania projektu
pomocy indywidualnej przez Prezesa UOKiK a następnie pomoc indywidualną naleŜy zgłosić
do oceny przez Komisję Europejską, chyba Ŝe dana pomoc indywidualna naleŜy do kategorii
pomocy de minimis lub jest pomocą dopuszczoną w ramach wyłączeń grupowych (patrz
powyŜej: środki pomocy wyłączone z obowiązku zgłoszenia).
Szczególnym rodzajem pomocy indywidualnej jest pomoc indywidualna na
restrukturyzacj ę, której udzielenie uwarunkowane jest m.in. opracowaniem planu
restrukturyzacji przedsiębiorstwa znajdującego się kłopotach. Ze względu na to, iŜ pomoc na
restrukturyzację ma z reguły charakter pakietowy – tzn. podmiot uzyskuje wsparcie w postaci
wielu róŜnorodnych instrumentów ukierunkowanych na naprawę przedsiębiorstwa –
potencjalny beneficjent pomocy ma obowiązek osobiście wystąpić o opinię Prezesa UOKiK,
załączając zaświadczenia od organów udzielających wsparcia o moŜliwości skorzystania z
kaŜdego z instrumentów wsparcia. W przypadku wydania pozytywnej opinii pomoc
indywidualna na restrukturyzację musi zostać notyfikowana do Komisji Europejskiej.5
� PrProgram pomocowyogram pomocowy
Program pomocowy jest aktem normatywnym (ustawa, rozporządzenie) wydawanym
przez państwo będące członkiem Unii Europejskiej. Akt ten stanowi podstawę do
przyznawania pomocy na określony cel (np. badania i rozwój, szkolenia, itp.) określonej w
sposób abstrakcyjny grupie podmiotów gospodarczych. Określa on zasady, warunki, formy
(np. dotacja, rozłoŜenie płatności podatku na raty, poręczenie, itp.) i podstawy prawne
przyznawania pomocy przedsiębiorcom. Program pomocowy wskazuje równieŜ na organy,
które udzielają wsparcia, na warunki dopuszczalności pomocy oraz okres obowiązywania
programu a takŜe określa koszty kwalifikowane i zakres terytorialny oferowanej pomocy.
Programy pomocowe, które nie naleŜą do kategorii programów pomocy de minimis
lub programów w ramach wyłączeń grupowych (patrz wcześniej: środki pomocy wyłączone z
obowiązku zgłoszenia), muszą zostać zgłoszone przez Prezesa UOKiK do Komisji
Europejskiej w celu ich oceny i ewentualnego dopuszczenia. Pomoc publiczna udzielana
indywidualnym przedsiębiorcom na podstawie poszczególnych programów pomocowych
zatwierdzonych przez KE nie wymaga kaŜdorazowej notyfikacji, chyba Ŝe KE określi w
5 http://www.uokik.gov.pl/pl/pomoc_publiczna/2_programy_pomocowe/
16
decyzji dopuszczającej program przypadki, dla których procedura ta jest konieczna (np.
wartość wnioskowanej pomocy jest bardzo wysoka).
1.5. P1.5. PRZYKŁADYRZYKŁADY DZIAŁA ŃDZIAŁA Ń MOGĄCYCHMOGĄCYCH STANOWIĆSTANOWIĆ POMOCPOMOC PUBLICZN ĄPUBLICZN Ą
Pomoc publiczną mogą stanowić róŜnorodne działania. W Polsce szerokie
zastosowanie mają instrumenty podatkowe. NaleŜą do nich umorzenie, rozłoŜenie na raty,
odroczenie terminu płatności (art. 67b ordynacji podatkowej) oraz obniŜenie podstawy
opodatkowania, zastosowanie preferencyjnej stawki podatkowej, zwolnienia podatkowe (art.
7 ust. 2 pkt 4 i 5a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych), zwolnienia podatkowe - uchwały
(art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). Pomocą mogą być równieŜ niektóre
ulgi w spłacie naleŜności pienięŜnych, do których nie stosuje się ordynacji podatkowej oraz
bonifikata od ceny sprzedaŜy nieruchomości stanowiących własność gminy. Pomocą mogą
być równieŜ preferencyjne poŜyczki i kredyty . Preferencje mogą dotyczyć wysokości
odsetek, terminu spłaty, wielkości i sposobu zabezpieczenia. Udzielenie gwarancji lub
poręczenia, ustalenie innego terminu zapłaty opłaty rocznej z tytułu uŜytkowania
wieczystego, dokapitalizowanie przedsiębiorstwa, to takŜe moŜe stanowić pomoc
publiczną. Uznana za pomoc moŜe takŜe być sprzedaŜ dóbr czy usług poniŜej ceny
rynkowej . W takich mniej oczywistych sprawach do stwierdzenia istnienia pomocy słuŜy
instrument zwany testem prywatnego inwestora.
Test prywatnego inwestora jest instrumentem słuŜącym do stwierdzenia czy dane
działanie państwa lub pośrednika go reprezentującego (np. gmina, inna jednostka
samorządowa, podmioty gospodarcze naleŜące do tych jednostek) stanowi pomoc publiczną.
Sprowadza się do udzielenia odpowiedzi na następujące pytanie: czy państwo zachowuje się
jak prywatny inwestor, motywujący swe działania chęcią osiągnięcia zysku? W przypadku
odpowiedzi negatywnej, moŜna stwierdzić wystąpienie pomocy publicznej. Przeprowadzenie
testu prywatnego inwestora jest zadaniem złoŜonym, wymaga porównania warunków
dotyczących badanej sytuacji z podobnymi sytuacjami, w jakie zaangaŜowane są prywatne
firmy. Konieczne jest przeanalizowanie i porównanie postawy organu publicznego z
zakładanym, racjonalnym zachowaniem inwestora prywatnego, tj. np.:
• Ŝe dokapitalizowanie spółki, w której udziały ma organ publiczny, zwróci się w
odpowiednim czasie,
17
• dokapitalizowana spółka uzyska długoterminową rentowność i zdolność do
generowania pozytywnych przepływów gotówkowych,
• poŜyczka udzielona jest na warunkach rynkowych.
Klasycznym przykładem pomocy publicznej są dotacje unijne, które w załoŜeniach
mają wspierać np. innowacyjność w gospodarce, a więc pozwalają podmiotowi bardziej
innowacyjnemu (lub w kaŜdym razie takiemu, który napisze bardziej przekonywujący
wniosek), na niekorzyść tego uznanego za mniej innowacyjny, uzyskać dodatkowe środki na
swoją działalność, obniŜając w ten sposób koszty jego funkcjonowania i pozwalając mu
zaoferować korzystniejsze ceny lub poczynić inwestycje, na które kto inny będzie musiał
wziąć komercyjny kredyt.
Mniej oczywistym przykładem pomocy publicznej są np. koncesje, które zezwalają na
prowadzenie określonej działalności jakiejś kategorii podmiotów, odmawiając tego prawa
pozostałym. Tym, którzy uzyskali tę koncesję stwarza to warunki uprzywilejowane,
zmniejszając groźbę konkurencji ze strony wyeliminowanych w ten sposób innych chętnych i
ułatwiając tworzenie oligopoli, zmów cenowych i zamykania rynku. Przykładem tego typu
uprzywilejowania jest prawny monopol (w Polsce np. loteryjny).
� Przykład pomocy w formie róŜnicowania stawek podatkowychPrzykład pomocy w formie róŜnicowania stawek podatkowych
RóŜnicowanie przez gminę stawek podatkowych na podstawie ustawy o podatkach i
opłatach lokalnych mające na celu udzielenie pomocy konkretnym przedsiębiorcom, czy teŜ
wspieranie konkretnych rodzajów działalności gospodarczej moŜe stanowić pomoc publiczną.
Pomoc de minimis zaistnieje tylko w odniesieniu do stawek podatkowych odnoszących się do
przedmiotów opodatkowania zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Pomoc publiczna moŜe wystąpić w przypadku wprowadzenia przez gminę uchwały o
róŜnicowaniu stawek. Np. obniŜenie stawki podatku od nieruchomości od gruntów dla
przedsiębiorców związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie wywozu
odpadów komunalnych. Stawka podatkowa podstawowa wynosi 0,62 zł/m2 gruntu zajętego na
prowadzenie działalności gospodarczej, natomiast stawka preferencyjna dla ww.
przedsiębiorców wynosi 0,31 zł/m2 powierzchni gruntu. Jest to stawka podatkowa stanowiąca
pomoc de minimis. Pomocą będzie kwota wyliczona jako iloczyn róŜnicy między stawką
podatkową podstawową a stawką preferencyjną i powierzchnią gruntów zajętą na
prowadzenie działalności gospodarczej.
18
�� Przykład pomocy w formie przyspieszonej amortyzacjiPrzykład pomocy w formie przyspieszonej amortyzacji
Dla przyśpieszonej amortyzacji wartością pomocy jest korzyść, jaką uzyska podatnik
w związku ze zwiększeniem kosztów uzyskania przychodu, a więc zmniejszeniem podstawy
opodatkowania (a w konsekwencji podatku w danym roku) w porównaniu z wartością
odpisów amortyzacyjnych, jakich dokonałoby w danym roku, przy zastosowaniu stawki
maksymalnej. Stawkę tę określa się na podstawie przepisów, przy uwzględnieniu moŜliwych
do zastosowania w danej sytuacji współczynników zwiększających.
�� Przykład pomocy w formie udzielenia poŜyczkiPrzykład pomocy w formie udzielenia poŜyczki
Województwo otrzymało w ramach programu operacyjnego środki na utworzenie
funduszu poŜyczkowego. Fundusz został utworzony w formie spółki akcyjnej, której jedynym
udziałowcem jest samorząd województwa. Utworzenie tej spółki nie wiązało się z
wystąpieniem pomocy publicznej. Utworzony fundusz poŜyczkowy udziela preferencyjnych
poŜyczek małym przedsiębiorcom. PoŜyczki te stanowią pomoc publiczną dla
poŜyczkobiorcy.
Racjonalne wydaje się zapewnienie legalności udzielanej pomocy publicznej poprzez
ustanowienie programu pomocowego, określającego ramowe warunki takiej transakcji. W
przypadku funduszu poŜyczkowego programem pomocowym mogłaby być np. uchwała rady
sejmiku województwa określająca podstawowe warunki udzielania poŜyczek z funduszu
poŜyczkowego. Oczywiście taki program pomocowy powinien być notyfikowany, chyba Ŝe
jest oparty o wyłączenia grupowe lub teŜ stanowi program pomocy de minimis. Za
rozpoczęcie procedury notyfikacyjnej (wystąpienie do Prezesa UOKiK z wnioskiem o
wydanie opinii, o której mowa w art. 12 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących
pomocy publicznej) jest w tym przypadku odpowiedzialny organ administracji publicznej
opracowujący program pomocowy (w przypadku wojewódzkiego funduszu poŜyczkowego –
zarząd województwa)6.
6 http://www.mrr.gov.pl/Aktualnosci/Strony/poradnik_pomoc_publiczna_dla_administracji.aspx
19
2. C2. CHARAKTERYSTYKAHARAKTERYSTYKA ULGULG WW SPŁACIESPŁACIE ZOBOWIĄZAŃZOBOWIĄZAŃ NANA PODSTAWIEPODSTAWIE PRZEPISÓWPRZEPISÓW
OORDYNACJARDYNACJA PODATKOWAPODATKOWA
2.1. R2.1. RODZAJEODZAJE ULGULG PODATKOWYCHPODATKOWYCH
Ordynacja podatkowa w art. 67a (rozdział 7a „Ulgi w spłacie zobowiązań
podatkowych”), daje organom podatkowym moŜliwość, na wniosek podatnika, w
przypadkach uzasadnionych waŜnym interesem podatnika lub interesem publicznym,
udzielenie ulg w postaci:
� odroczenia terminu płatności podatku lub rozłoŜenia zapłaty podatku na raty;
� odroczenia lub rozłoŜenia na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za
zwlokę;
� umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty
prolongacyjnej.
W celu uzyskania powyŜszych ulg podatnik musi wystąpić z odpowiednim wnioskiem
do właściwego organu podatkowego (wójta, burmistrza, prezydenta).
Odroczenie terminu płatności podatku oznacza jego przesunięcie na datę późniejszą
niŜ ta, która wynika z przepisów prawa podatkowego. Gdy organ podatkowy uwzględni
wniosek podatnika i np. wyda decyzję o odroczeniu terminu płatności podatku (zaległości
podatkowej) lub rozłoŜeniu zapłaty podatku na raty (zaległości podatkowej wraz z odsetkami
za zwłokę), pojawia się nowy termin płatności podatku. Jest nim dzień, w którym zgodnie z
decyzją powinna nastąpić zapłata odroczonego podatku (zaległości podatkowej wraz z
odsetkami za zwłokę) albo poszczególnych rat, na jakie został rozłoŜony podatek (zaległość
podatkowa wraz z odsetkami za zwłokę).
UWAGA! W przypadku niedotrzymania wyznaczonego terminu płatności, następuje z mocy prawa
wygaśnięcie w całości decyzji o odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej wraz z
odsetkami za zwłokę. Organ podatkowy nie ma obowiązku wydawania decyzji stwierdzających wygaśnięcie
decyzji udzielających ulgi.
20
Umorzenie w całości lub w części podatku moŜe nastąpić tylko po upływie terminu
płatności podatku (dot. zaległości podatkowej).
UWAGA! Warto zwrócić uwagę na warunek, jaki „Ordynacja podatkowa” stawia przed podatnikiem, który
chce ubiegać się o ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych. Warunkiem tym jest waŜny interes podatnika
lub waŜny interes publiczny.
Ordynacja podatkowa nie zawiera definicji terminów waŜny „interes podatnika” oraz
„interes publiczny”. Na podstawie Słownika Języka Polskiego PWN pojęcie „waŜnego
interesu podatnika” moŜna zinterpretować jako „mający duŜą wagę, duŜe znaczenie, istotną
sprawę dla osoby fizycznej, osoby prawnej, jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości
prawnej, polegającej na mocy ustaw podatkowych obowiązkom podatkowym”. Natomiast
przez „interes publiczny” według wykładni językowej naleŜy rozumieć „sprawę dotyczącą
ogółu ludzi, przeznaczoną, dostępną dla wszystkich: ogólny, powszechny, społeczny,
nieprywatny”.
W związku z brakiem zdefiniowania ww. pojęć naleŜy odwołać się do licznego
orzecznictwa sądowego oraz stanowiska Ministerstwa Finansów.
W zakresie linii orzeczniczej NSA naleŜy wskazać, Ŝe w wyroku z dnia 22 kwietnia
1999 r. stwierdzono, Ŝe „waŜny interes podatnika to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych,
losowych przypadków, podatnik nie jest w stanie uregulować zaległości podatkowych. Będzie
to utrata moŜliwości zarobkowania, utrata losowa majątku. Z drugiej strony, interes publiczny
to sytuacja, gdy zapłata zaległości podatkowej spowoduje konieczność sięgania przez
podatnika do środków pomocy państwa, gdyŜ nie będzie w stanie zaspokajać swoich potrzeb
materialnych”7.
Kwestią „waŜnego interesu podatnika” oraz „interesu publicznego” zajął się równieŜ
NSA w orzeczeniu z dnia 28 stycznia 2000 r. Skład orzekający stwierdził, Ŝe „nie moŜna się
zgodzić, Ŝe art. 67 § 1 ordynacji podatkowej moŜe mieć zastosowanie jedynie w wypadku
zaistnienia klęski Ŝywiołowej (zdarzenia losowego). UŜyte w powołanym przepisie określenia
„waŜny interes podatnika” i „interes publiczny” mają charakter niedookreślony, co wymaga
7 wyrok NSA z dnia 22 kwietnia 1999 r. SA/Sz 850/98
21
kaŜdorazowego dokonania oceny skutków rozstrzygnięć prawnych z punktu widzenia
respektowania wartości, jakie kryć się mogą pod pojęciem interesu publicznego”8.
Dodatkowo naleŜy podkreślić fakt, Ŝe „ulgi, o jakich mowa w art. 67 ustawy
Ordynacja podatkowa, nie mogą mieć charakteru powtarzającego się czynnika pozwalającego
na osiągnięcie pozytywnego wyniku gospodarczego. Z ich nadzwyczajnego charakteru
wynika, Ŝe stanowić mogą incydentalną pomoc w stabilizowaniu sytuacji finansowej
wówczas, gdy istnieje pozytywna prognoza dotycząca dalszych wyników zobowiązanego do
świadczeń podmiotu. WaŜnym jest równieŜ, aby przejściowe trudności ekonomiczne były
spowodowane okolicznościami noszącymi cechy czynników niezaleŜnych od tego podmiotu i
nie będących następstwem świadomie przyjętej strategii gospodarczej”9.
Ponadto w licznych orzeczeniach sądowych naleŜy wskazać, Ŝe w wyroku z dnia 1
października 1999 r. sąd uznał m.in. „niepowodzenia finansowe działalności gospodarczej nie
mogą skutkować obowiązkiem umorzenia zaległości odsetek za zwłokę oraz rozłoŜeniem na
raty w zryczałtowanym podatku dochodowym. RównieŜ nie stanowi podstawy do rozłoŜenia
na raty zaległego podatku i umorzenia odsetek fakt zawarcia umowy z nieuczciwym
kontrahentem. Niewiedza, brak doświadczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej nie
stanowią o waŜnym uzasadnionym interesie podatnika lub interesie publicznym (...). KaŜdy
obywatel podejmując działalność gospodarczą i dbając o swój interes winien podejmować
decyzje w sposób przemyślany, zgodny z prawem”10.
Natomiast zgodnie z pismem Ministerstwa Finansów przy rozpatrywaniu wniosków
podatników o zastosowanie ulg podatkowych, w tym umorzeń podatników, kaŜdorazowo
powinna być analizowana zasadność ich udzielenia. W tym celu naleŜy zbadać stan
materialny i rodzinny zobowiązanych osób fizycznych, szczególnie prowadzących działalność
gospodarczą, a w przypadku osób prawnych, jednostek nie posiadających osobowości
prawnej, przeanalizować sytuację ekonomiczno-finansową firmy oraz wpływ, jaki będzie
miała udzielona ulga na poprawę stanu ekonomicznego podmiotu ubiegającego się o ulgę
podatkową. Wydanie decyzji wymaga więc zebrania i oceny materiału dowodowego, w
szczególności sprawozdań finansowych; a w przypadkach niezbędnych równieŜ
przeprowadzenia kontroli podatkowej lub skarbowej w celu ustalenia, czy istnieje waŜny
interes podatnika lub interes publiczny, uzasadniający uwzględnienie wniosku, oraz jakie są
8 wyrok NSA z dnia 28 stycznia 2000 r. III SA 181/999 wyrok NSA z dnia 10 stycznia 2001 r. III SA 1037/0010 wyrok NSA z dnia 1 października 1999 r. III SA 7493/98
22
przyczyny nie odprowadzenia podatku. Niezbędna jest więc rzetelność i wnikliwość przy
ocenie sytuacji i wyników ekonomicznych, a takŜe działań podejmowanych i zamierzonych
przez podmiot ubiegający się o ulgi w celu poprawy sytuacji finansowej. W ramach tej oceny
naleŜy ustalić, czy trudności płatnicze mają charakter okresowy, czy stały i pogłębiający się i
czy ewentualna pomoc ze strony organu podatkowego gwarantuje odzyskanie płynności
finansowej i umoŜliwia wywiązywanie się w przyszłości z bieŜących i zaległych zobowiązań
podatkowych.
Nie naleŜy udzielać ulg podatnikom posiadającym zaległości wskutek
nieuregulowania terminowo zobowiązań podatkowych, nie podejmującym działań
zmierzających do naprawy swej gospodarki finansowej, nie wykazującym chęci spłaty
zaległych zobowiązań przy braku perspektyw rozwojowych ukierunkowujących się na
przetrwanie. Ulga podatkowa nie moŜe być traktowana jako forma bezpłatnego czy teŜ nisko
oprocentowanego kredytu. Nie naleŜy równieŜ dopuszczać do przenoszenia ryzyka
związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej na budŜet państwa11.
Zatem waŜne zadanie w podjęciu decyzji o uznaniu wniosku podatnika ma organ
podatkowy. Przesłanką umorzenia oraz rozłoŜenia zaległości podatkowej na raty moŜe być
waŜny interes podatnika lub interes publiczny12. JeŜeli organ podatkowy przeanalizował, czy
powyŜsze przesłanki wystąpiły i odpowiednio uzasadnił swoją decyzję, to do niego naleŜy
wybór rozstrzygnięcia. Trzeba podkreślić, ze uznanie wniosku podatnika zaleŜy tak naprawdę
od woli urzędu (wójta, burmistrza, prezydenta), są to decyzje uznaniowe. W celu wydania
prawidłowego orzeczenia w sytuacji uznania administracyjnego, organ administracyjny
zobowiązany jest szczegółowo zbadać stan faktyczny i utrwalić w aktach wyniki badania13.
Podsumowując powyŜsze organ podatkowy moŜe wydać decyzję:
• uwzględniającą wniosek, np.: o umorzeniu zaległego podatku, bądź o odroczeniu
terminu płatności podatku, zaległości podatkowej (ustalenie nowego terminu płatności
podatku) lub rozłoŜenie na raty zapłaty podatku (zaległości podatkowej);
• odmowną, nie uwzględniając wniosku podatnika.
11 pismo Ministerstwa Finansów z dnia 17 lutego 1998 r. NK 4-0114-1/9812 wyrok WSA z 16 czerwca 2004 r. sygn. akt III S.A. 444/03; niepublikowany13 wyrok NSA z 29 maja 2003 r. sygn. akt III SA 2642/01; niepublikowany
23
Warto zwrócić uwagę, iŜ sądowa kontrola tego rodzaju decyzji obejmuje samo
postępowanie poprzedzające jej wydanie, ale nie rozstrzygnięcie, będące wynikiem dokonania
wyboru14.
2.2. R2.2. RODZAJEODZAJE POMOCYPOMOCY PUBLICZNEJPUBLICZNEJ UDZIELANEJUDZIELANEJ WW FORMIEFORMIE ULGULG PODATKOWYCHPODATKOWYCH
Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej (art. 67b), organ podatkowy na wniosek
podatnika prowadzącego działalność gospodarczą moŜe udzielać ulg w spłacie
zobowiązań podatkowych, określonych w art. 67a (odroczenie terminu płatności podatku lub
rozłoŜenie zapłaty podatku na raty, odroczenie lub rozłoŜenie na raty zapłaty zaległości
podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, umorzenie w całości lub w części zaległości
podatkowe, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej).
Ulgi dla osób prowadzących działalność gospodarczą to ulgi:
• które nie stanowią pomocy publicznej;
• które stanowią pomoc de minimis - w zakresie i na zasadach określonych w
bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w
ramach zasady de minimis;
• które stanowią pomoc publiczną: udzielaną w celu naprawienia szkód wyrządzonych
przez klęski Ŝywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia; udzielaną w celu
zapobieŜenia lub likwidacji powaŜnych zakłóceń w gospodarce o charakterze
ponadsektorowym; udzielaną w celu wsparcia krajowych przedsiębiorców
działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie
europejskim; udzielaną w celu promowania i wspierania kultury, dziedzictwa
narodowego, nauki i oświaty; będącą rekompensatą za realizację usług świadczonych
w ogólnym interesie gospodarczym powierzonych na podstawie odrębnych przepisów;
na szkolenia; na zatrudnienie; na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw; na
restrukturyzację; na ochronę środowiska; na prace badawczo rozwojowe; regionalną;
udzielaną na inne przeznaczenia określone przez Radę Ministrów.
14 wyrok NSA z 26 września 2003 r. sygn. akt III SA 2457/02; niepublikowany
24
Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a Ordynacji
podatkowej, mogą być udzielane jako pomoc indywidualna albo w ramach programów
pomocowych określonych w odrębnych przepisach (uchwały - akty prawa miejscowego).
Ulgi, o jakich mowa w Ordynacji podatkowej, nie mogą mieć charakteru
powtarzającego się czynnika pozwalającego na osiągnięcie pozytywnego wyniku
gospodarczego. Z ich nadzwyczajnego charakteru wynika, Ŝe stanowić mogą incydentalną
pomoc w stabilizowaniu sytuacji finansowej wówczas, gdy istnieje pozytywna prognoza co
do dalszych wyników zobowiązanego do świadczeń podmiotu. WaŜne jest równieŜ, aby
przejściowe trudności ekonomiczne były spowodowane okolicznościami noszącymi cechy
czynników niezaleŜnych od tego podmiotu i nie będących następstwem świadomie przyjętej
strategii gospodarczej15.
Przy składaniu wniosku przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą o
przyznanie ulgi, naleŜy wziąć pod uwagę dodatkowe obowiązki wynikające z przepisów o
pomocy publicznej. Jednym z takich obowiązków, jest to, Ŝe „podmiot ubiegający się o
pomoc de minimis (pomoc de minimis w rolnictwie i rybołówstwie) jest zobowiązany do
przedstawienia podmiotowi udzielającemu pomocy, wraz z wnioskiem o udzielenie pomocy,
wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis, jakie otrzymał w ciągu 3 ostatnich lat
poprzedzających dzień wystąpienia z wnioskiem o udzielenie pomocy”16
Aby zapewnić zgodność udzielanej pomocy z przepisami wspólnotowymi i
nałoŜonymi na państwa członkowskie udzielające pomocy de minimis obowiązkami,
przedsiębiorca ubiegający się o wsparcie w ramach tej kategorii pomocy zobowiązany jest do
przedłoŜenia następujących dokumentów:
1) wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis, jakie otrzymał w okresie bieŜącego
roku kalendarzowego, w którym występuje o wsparcie oraz dwóch poprzedzających
go lat kalendarzowych,
2) w przypadku nieotrzymania pomocy de minimis stosownego oświadczenia,
15 wyrok NSA z 10 stycznia 2001 r. sygn. akt III SA 1037/00; niepublikowany16 art. 37 ust. 1 i 2 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. 07.59.404)
25
3) informacji o kaŜdej innej pomocy publicznej, jaką otrzymał w odniesieniu do tych
samych kosztów kwalifikowanych, na pokrycie których ma być przeznaczona
wnioskowana pomoc de minimis lub oświadczenia, Ŝe takiej pomocy nie otrzymał,
4) oświadczenia, Ŝe nie znajduje się w trudnej sytuacji w rozumieniu pkt 9-11
Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i
restrukturyzacji zagroŜonych przedsiębiorstw.
Stosowanie przepisów o pomocy publicznej ma szczególne znaczenie. Wszystko po
to, aby nie zostały zachwiane zasady wolnego rynku, bowiem stosowanie preferencji w
postaci ulg uznaniowych wobec jednych przedsiębiorców kosztem drugich, narusza wolną
konkurencję.
JednakŜe pomoc udzielana podatnikom prowadzącym działalność gospodarczą jest w
pewnych warunkach dopuszczalna. Dotyczy to m.in. tzw. pomocy de minimis.
2.3. P2.3. POMOCOMOC DEDE MINIMISMINIMIS
Pomoc publiczna to obszar, który jest ściśle regulowany przez przepisy wspólnotowe.
Zgodnie z nimi obowiązuje zakaz udzielania przedsiębiorcom pomocy publicznej lub
udzielenie takiej pomocy wymaga zatwierdzenia przez Komisję Europejską. Inaczej jest w
przypadku pomocy de minimis.
Zgodnie z zasadą prawa rzymskiego de minimis non curat lex (prawo nie troszczy się
o drobiazgi), pomoc o niewielkich rozmiarach nie powoduje naruszenia konkurencji na
rynku . Oznacza to, Ŝe pomoc de minimis to forma pomocy publicznej udzielanej
przedsiębiorcom, w ramach której przyjęto załoŜenie, Ŝe ze względu na swoją wartość ma
ona nieznaczny wpływ na konkurencję oraz wymianę handlową między państwami
członkowskimi, dlatego nie wymaga uprzedniej kontroli ze strony Komisji Europejskiej w
drodze notyfikacji. Zasady udzielania pomocy de minimis określa Rozporządzenie Komisji
(WE) Nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE
do pomocy de minimis. Zgodnie z tym rozporządzeniem ogólna kwota pomocy de minimis
przyznana dowolnemu podmiotowi gospodarczemu nie moŜe przekraczać 200 tys. euro
26
w okresie trzech lat budŜetowych. Limit tej pomocy dla przedsiębiorców działających w
sektorze transportu drogowego wynosi w okresie trzech lat 100 tys. euro.
Dokonując oceny wniosku przedsiębiorcy, bierze się pod uwagę bieŜący rok
kalendarzowy oraz dwa poprzednie lata. Nie ma znaczenia forma pomocy, źródło jej
pochodzenia ani cel, na jaki została wykorzystana - do ogólnej puli wliczane są wszystkie
środki uzyskane przez danego przedsiębiorcę jako pomoc de minimis w badanym okresie.
Przedsiębiorców ubiegających się o pomoc de minimis obowiązują pewne ograniczenia. Nie
moŜna łączyć jej, w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowanych, z pomocą o
innym przeznaczeniu (np. pomocą regionalną), jeśli doprowadziłoby to do przekroczenia
dopuszczalnej intensywności tej pomocy. Pomoc de minimis moŜe być udzielana jedynie w
formach przejrzystych, czyli takich, w stosunku do których nie ma konieczności szacowania
ryzyka dla obliczenia wartości pomocy. Pomoc de minimis nie moŜe być udzielona
przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej w rozumieniu
Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji
zagroŜonych przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji17.
Przedsiębiorca, który nie jest w stanie z własnych środków lub środków zewnętrznych
(pozyskanych od udziałowców, akcjonariuszy, czy instytucji finansowych) pokryć strat, co w
przypadku braku wsparcia ze środków publicznych, mogłoby w krótkim czasie doprowadzić
do likwidacji przedsiębiorstwa, znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Do
przykładowych symptomów trudnej sytuacji ekonomicznej zaliczyć moŜna rosnące straty,
malejący obrót, zwiększenie zapasów, nadwyŜki produkcji, rosnące zadłuŜenie, zmniejszający
się przepływ środków finansowych, rosnące kwoty odsetek, zmniejszająca się lub zerowa
wartość aktywów netto.
Przedsiębiorca jest w trudnej sytuacji ekonomicznej, gdy:
• w przypadku spółki kapitałowej - wielkość niepokrytej straty z lat ubiegłych łącznie z
wynikiem finansowym roku bieŜącego przewyŜsza 50% wartości kapitału
zakładowego i wielkość straty w ostatnim roku obrotowym przewyŜsza 25% wartości
kapitału zakładowego,
17 Komunikat Komisji Wytyczne wspólnotowe pkt 9-11 Dz. Urz. UE C 244 z 1.10.2004
27
• w przypadku spółki nie będącej spółką kapitałową - wielkość straty przewyŜsza 50%
wartości majątku spółki, stanowiącego minie wniesione jako wkład lub nabyte przez
spółkę i wielkość straty w ostatnim roku obrotowym przewyŜsza 25% wartości tego
majątku,
• są spełnione kryteria kwalifikujące przedsiębiorcę do wszczęcia wobec niego
postępowania upadłościowego.
Zasada de minimis w myśl Rozporządzenia Komisji 1998/2006 nie ma zastosowania w
odniesieniu m.in. do przedsiębiorstw zajmujących się produkcją pierwotną produktów rolnych
wymienionych w załączniku I do Traktatu WE, sektora rybołówstwa i akwakultury oraz
sektora węglowego. Natomiast zasady dopuszczalności pomocy de minimis w sektorze
rolnym w odniesieniu do produkcji podstawowej produktów rolnych określa Rozporządzenie
komisji (WE) Nr 1535/2007 z dnia 20grudnia 2007 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88
Traktatu WE w odniesieniu do pomocy de minimis w sektorze produkcji rolnej, natomiast w
sektorze rybołówstwa i akwakultury - Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 875/2007 z dnia 24
lipca 2007 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy w ramach
zasady de minimis dla sektora rybołówstwa. Ponadto, pomoc de minimis nie moŜe być
wydatkowana na zakup środków transportu wykorzystywanych do prowadzenia działalności
w zakresie transportu drogowego towarów.
2.4. W2.4. WYŁĄCZENIAYŁĄCZENIA ZZ POMOCYPOMOCY
Zgodnie z art. 87 ust. 1 TWE udzielanie pomocy publicznej na terenie Unii
Europejskiej jest zasadniczo niedopuszczalne. W art. 87 ust. 2 i 3 TWE określone zostały
jednak sytuacje wyjątkowe – tzw. „wył ączenia”, dla których pomoc publiczna została uznana
(art. 87 ust. 2) lub moŜe zostać uznana przez Komisję Europejską za dopuszczalną (art. 87. ust
3).
WyróŜnić moŜna następujące główne kategorie pomocy udzielanej przez państwa Unii
Europejskiej w oparciu o art. 87 ust. 3 lit. a oraz art. 87 ust. 3 lit. c Traktatu WE:18
18 „Vademecum – prawo wspólnotowe w dziedzinie pomocy państwa”, Komisja Europejska DyrekcjaGeneralna ds. Konkurencji, Wspólnoty Europejskie 2008, s. 9-11,http://ec.europa.eu/competition/state_aid/studies_reports/studies_reports.cfm
28
� pomoc regionalna – jako zgodną ze wspólnym rynkiem uznaje się pomoc państwa
udzielaną w celu rozwiązywania problemów regionalnych a w szczególności:
- „pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów, w
których poziom Ŝycia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje
powaŜny stan niedostatecznego zatrudnienia” (art. 87 ust. 3 lit. a TWE);
- „pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju […] niektórych regionów
gospodarczych” (art. 87 ust. 3 lit. c TWE).
� pomoc horyzontalna (obowiązuje ponadsektorowo i ponadregionalnie) – za
dopuszczalną uznaje się pomoc publiczną udzielaną:
• w związku ze zmianami klimatycznymi i na inne działania związane z ochroną
środowiska;
• na badania, rozwój oraz innowacje;
• w celu ratowania i restrukturyzacji zagroŜonych przedsiębiorstw;
• dla małych i średnich przedsiębiorstw;
• w zakresie zatrudnienia;
• na szkolenia;
• na zapewnienie kapitału podwyŜszonego ryzyka;
• na usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym.
� pomoc sektorowa – przepisy dotyczące pomocy publicznej odnoszące się do
sektorów zmagających się z trudnościami gospodarczymi
• Sektory ogólne – specjalne, na bieŜąco aktualizowane uregulowania dotyczące
wybranych sektorów, do których naleŜą obecnie: produkcja audiowizualna,
działalność nadawcza, górnictwo, energetyka, usługi pocztowe oraz
budownictwo okrętowe, hutnictwo Ŝelaza i stali oraz branŜa włókien
syntetycznych;
• Rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo i akwakultura – dla tych sektorów
stworzono odrębne uregulowania, określone w stosownych wytycznych
wspólnotowych, natomiast nie stosuje się w tym przypadku lub stosuje jedynie
w ograniczonym zakresie przepisów ogólnych;
29
Informacji w sprawie reguł pomocy udzielają: Dyrekcja Generalna ds. Energii i
Transportu, Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz
Dyrekcja Generalna ds. Gospodarki Morskiej i Rybołówstwa.
• Transport – dla sektora transportu drogowego stosuje się większość przepisów
ogólnych dotyczących pomocy publicznej z uwzględnieniem wyjątków,
natomiast dla sektorów transportu kolejowego, lotniczego, śródlądowego i
morskiego stosuje się przepisy sektorowe w zakresie pomocy publicznej.
Informacji w sprawie reguł pomocy udziela: Dyrekcja Generalna ds. Energii i Transportu
Z wyjątkiem wymienionych powyŜej przypadków dyrekcją właściwą w zakresie
pomocy we wszystkich innych sektorach jest Dyrekcja Generalna ds. Konkurencji.
Poza tym na mocy art. 87 ust. 2 Traktatu WE za pomoc zgodną ze wspólnym rynkiem
– a więc za dopuszczalną – uznawana jest:
• „pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym konsumentom, pod
warunkiem, Ŝe jest przyznawana bez dyskryminacji związanej z pochodzeniem
produktów”;
• „pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych katastrofami naturalnymi
lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi”;
• „pomoc przyznawana gospodarce niektórych regionów Republiki Federalnej Niemiec
dotkniętych podziałem Niemiec, w zakresie, w jakim jest niezbędna do
skompensowania niekorzystnych skutków gospodarczych spowodowanych tym
podziałem”.
�� Na czym polegają tzw. wyłączenia grupowe?Na czym polegają tzw. wyłączenia grupowe?
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego
niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88
Traktatu WE to tzw. ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych (blokowych).
Środki pomocy państwa określone w tym rozporządzeniu są zwolnione z obowiązku
zgłoszenia (notyfikacji) do Komisji Europejskiej pod warunkiem spełnienia odpowiednich
kryteriów określonych w rozporządzeniu. Oznacza to, Ŝe państwa będące członkami UE mają
prawo do stosowania tych środków bez konieczności dodatkowej oceny Komisji Europejskiej.
30
Pomoc, która nie mieści się w ramach rozporządzenia, podlega procedurze notyfikacji i oceny
przez KE. Rozporządzenie określa równieŜ dla kaŜdej z kategorii środków indywidualne
pułapy pomocy, poniŜej których moŜe być ono stosowane.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 rozporządzenia ogólnego w sprawie wyłączeń grupowych
wyłączeniem objęte zostały następujące kategorie pomocy:
• pomoc regionalna;
• pomoc inwestycyjna i na zatrudnienie dla MŚP;
• pomoc na zakładanie przedsiębiorstw przez kobiety;
• pomoc na ochronę środowiska;
• pomoc na usługi doradcze dla MŚP i udział MŚP w targach;
• pomoc w formie kapitału podwyŜszonego ryzyka;
• pomoc na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną;
• pomoc szkoleniowa;
• pomoc dla pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji lub
niepełnosprawnych.
UWAGA! Rozporządzenia ogólnego w sprawie wyłączeń grupowych nie stosuje się w przypadkach
określonych w art. 1 ust. 2-7 tegoŜ rozporządzenia.
2.5. Z2.5. ZAŚWIADCZENIAAŚWIADCZENIA OO POMOCYPOMOCY DEDE MINIMISMINIMIS
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 marca 2007 roku w sprawie zaświadczeń o
pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (Dz. U. z 2007 r. Nr
53, poz. 354) określa formę, treść, termin i sposób wydawania zaświadczenia
stwierdzającego, Ŝe udzielona pomoc publiczna jest pomocą de minimis, albo pomocą de
minimis w rolnictwie lub rybołówstwie. Zaświadczenie takie winno być wydane wraz z
dokumentem (decyzją, umową, porozumieniem), na podstawie którego przedsiębiorca nabył
prawo do pomocy. Organ wydaje zaświadczenie, jeśli spełnione zostaną wszystkie
warunki do udzielenia pomocy de minimis. Ich spełnienie musi nastąpić w dniu ubiegania
się o pomoc, jak równieŜ w dniu jej faktycznego udzielenia lub wydania zaświadczenia.
31
Do wydania zaświadczenia o pomocy de minimis zobowiązany jest podmiot
udzielający pomocy. Obowiązek taki wynika z prawa wspólnotowego. Państwo
członkowskie udzielające przedsiębiorcy pomocy de minimis zobowiązane jest do
poinformowania o charakterze i wartości wsparcia. Pomocą jest kaŜde wsparcie udzielone ze
środków publicznych w szczególności: dotacje, poŜyczki, kredyty, gwarancje, poręczenia,
ulgi i zwolnienia podatkowe, odroczenie płatności lub rozłoŜenie na raty płatności podatku,
umorzenie zaległości podatkowej oraz inne formy wsparcia, które w jakikolwiek sposób
uprzywilejowują ich beneficjenta w stosunku do konkurentów.
Podmioty udzielające pomocy wydają beneficjentowi pomocy zaświadczenie
stwierdzające, Ŝe udzielona pomoc publiczna jest pomocą de minimis. Zaświadczenia te
wydaje się zasadniczo w dniu udzielenia pomocy, z wyjątkiem pomocy automatycznej
tzn. pomocy w formie ulgi podatkowej udzielanej na podstawie aktu normatywnego bez
wymogu wydania decyzji. W tym przypadku zaświadczenie wydaje się w terminie 2
miesięcy od dnia udzielenia pomocy, przy czym beneficjent pomocy moŜe wystąpić o
wydanie zaświadczenia o pomocy de minimis przed upływem tego terminu. Wystąpienie
beneficjenta stanowi informację o skorzystaniu z pomocy automatycznej. Nie jest wnioskiem
o wydanie zaświadczenia, gdyŜ jego celem jest skrócenie czasu wydania stosownego
zaświadczenia. Organy udzielające pomocy publicznej wydają zaświadczenia o pomocy de
minimis z urzędu. Dotyczy to takŜe decyzji, w treści której zawarte zostały wszystkie
elementy zaświadczenia, wtedy decyzja wydawana z urzędu zastępuje stosowne
zaświadczenie.
Opłacie skarbowej podlegają tylko zaświadczenia, które wydawane są na wniosek
zainteresowanego. NaleŜy zatem stwierdzić, Ŝe zaświadczenia o pomocy de minimis,
wydawane na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zaświadczeń o
pomocy de minimis, nie będą podlegały opłacie skarbowej, poniewaŜ są wydawane z urzędu
przez organ udzielający pomocy. Zgłoszenia są składane przewaŜnie w wykonaniu obowiązku
ustawowego i, w odróŜnieniu od podań, nie zawierają Ŝądania skierowanego do organu
administracji. Wystąpienie beneficjenta pomocy automatycznej o wcześniejsze wydanie
zaświadczenia nie stanowi wniosku o jego wydanie. Co za tym idzie nie podlegają opłacie
skarbowej.
Przepisy ustawy i rozporządzenia wprowadzają obowiązek wydawania zaświadczeń o
pomocy de minimis przez podmioty udzielające pomocy, nie pozostawiając w tym zakresie
elementu uznaniowości. MoŜna więc mówić w tym przypadku o obowiązku wydawania
32
zaświadczeń z urzędu (mimo iŜ pomoc moŜe być udzielana na wniosek). RównieŜ w sytuacji,
gdy w treści decyzji zostaną zawarte wszystkie elementy zaświadczenia, naleŜy przyjąć, Ŝe
wydawana z urzędu decyzja zastępuje takie zaświadczenie. Nawet w sytuacji, gdy beneficjent
pomocy w formie ulgi podatkowej udzielanej na podstawie aktu normatywnego bez wymogu
wydania decyzji wystąpi o wcześniejsze wydanie zaświadczenia naleŜy przyjąć, Ŝe nadal jest
ono wydawane z urzędu. Wystąpienie beneficjenta pomocy o wcześniejsze wydanie
zaświadczenia moŜe bowiem jedynie skrócić czas oczekiwania na to zaświadczenie, co nie
zmienia faktu, Ŝe w przypadku braku takiego wystąpienia podmiot udzielający pomocy jest
zobowiązany w terminie ustawowym wydać zaświadczenie z urzędu.
Zaświadczenie o pomocy de minimis zawiera:
1) datę wydania;
2) pieczęć podmiotu udzielającego pomocy publicznej;
3) nazwę, numer identyfikacji podatkowej (NIP), siedzibę i adres podmiotu
udzielającego pomocy publicznej;
4) określenie beneficjenta pomocy de minimis albo pomocy de minimis w
rolnictwie lub rybołówstwie;
5) dzień udzielenia pomocy publicznej;
6) wartość udzielonej pomocy publicznej brutto w złotych i w euro;
7) wskazanie podstawy prawnej udzielenia pomocy publicznej;
8) stwierdzenie, Ŝe udzielona pomoc publiczna jest pomocą de minimis albo
pomocą de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie;
9) dane osoby upowaŜnionej do wydania zaświadczenia.
Zaświadczenie o pomocy de minimis i zaświadczenie o pomocy de minimis w
rolnictwie lub rybołówstwie wydaje się z urzędu w dniu udzielenia pomocy publicznej
będącej pomocą de minimis, a w przypadku pomocy:
a. udzielanej na podstawie decyzji - wraz z tą decyzją w dniu jej wydania;
b. w formie ulgi podatkowej udzielanej na podstawie aktu normatywnego bez
wymogu wydania decyzji - w terminie 2 miesięcy od dnia udzielenia pomocy
publicznej.
33
2.6. B2.6. BADANIEADANIE II OBLICZANIEOBLICZANIE POMOCYPOMOCY PUBLICZNEJPUBLICZNEJ ORAZORAZ OCENAOCENA SYTUACJISYTUACJI PRZEDSIĘBIORCYPRZEDSIĘBIORCY
Przedsiębiorca, który korzysta z pomocy de minimis, musi uwaŜać, Ŝeby nie
przekroczyć określonego prawem limitu. To przedsiębiorca bowiem będzie ponosił
odpowiedzialność za przekroczenie dozwolonej wartości w wysokości 200 tys. euro (100
tys. euro dla sektora transportu drogowego) w ciągu trzech lat.
Warto dodać, Ŝe wsparcia nie moŜna otrzymać na zakup pojazdów oraz przetwarzanie
i wprowadzanie do obrotu produktów rolnych. Nowe rozporządzenie KE w tym zakresie
obowiązuje do końca 2013 roku.
Limit dla pomocy de minimis jest określony na trzy lata. Lata, które w tym celu naleŜy
brać pod uwagę, to lata budŜetowe stosowane przez podmiot gospodarczy w danym państwie
członkowskim do celów podatkowych. Okres trzech lat naleŜy oceniać w sposób ciągły,
zatem dla kaŜdego przypadku nowej pomocy de minimis naleŜy ustalić łączną kwotę pomocy
de minimis przyznaną w ciągu danego roku budŜetowego oraz dwóch poprzedzających go lat
budŜetowych. W tym celu powinno się uwzględnić pomoc przyznaną przez państwo
członkowskie, nawet gdy jest ona finansowana w całości lub w części ze środków Wspólnoty
Europejskiej.
� Przykłady wyliczenia pomocy Przykłady wyliczenia pomocy de minimisde minimis udzielonej przedsiębiorcy udzielonej przedsiębiorcy
Przykład 1Przedsiębiorca występuje z wnioskiem o przyznanie pomocy de minimis w wysokości 50.000 euro 1 marca
2009 roku. NaleŜy sprawdzić czy w okresie 3 lat poprzedzających dzień złoŜenia wniosku otrzymał on pomoc
de minimis i jeśli tak, w jakiej wysokości.
Przykładowo przedsiębiorca w latach 2007-2009 otrzymał pomoc publiczną o łącznej wartości 40.000 euro (w
roku 2007).
NaleŜy zbadać, czy pomoc otrzymana w roku 2007 spełniała warunki pomocy de minimis, tzn. czy w momencie
jej udzielania nie przekroczono wartości 200.000 euro wraz z pomocą udzieloną przedsiębiorcy 3 lata wstecz
(lata 2005-2007) oraz czy przedsiębiorca nie podlegał obowiązkowi opiniowania przez Prezesa Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
ZałóŜmy, Ŝe przedsiębiorca nie uzyskał pomocy w tym okresie, zatem moŜe uzyskać wnioskowaną pomoc w
wysokości 50.000 euro, poniewaŜ łączna wartość otrzymanej pomocy w badanym okresie nie przekroczy kwoty
200.000 euro (50.000 euro + 40.000 euro = 90.000 euro).
W związku z tym uznajemy, Ŝe pomoc publiczna w momencie jej udzielania spełniała warunki pomocy de
minimis.
34
Przykład 2Przedsiębiorca występuje z wnioskiem o przyznanie pomocy de minimis w wysokości 50.000 euro 1 marca
2009 roku. NaleŜy sprawdzić czy w okresie 3 lat poprzedzających dzień złoŜenia wniosku otrzymał on pomoc
de minimis i jeśli tak, w jakiej wysokości.
Przykładowo przedsiębiorca w latach 2007-2009 otrzymał pomoc publiczną o łącznej wartości 90.000 euro (w
roku 2008).
NaleŜy zbadać, czy pomoc otrzymana w roku 2008 spełniała warunki pomocy de minimis, tzn. czy w momencie
jej udzielania nie przekroczono wartości 200.000 euro wraz z pomocą udzieloną przedsiębiorcy 3 lata wstecz
(lata 2006-2008) oraz czy przedsiębiorca nie podlegał obowiązkowi opiniowania przez Prezesa Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
ZałóŜmy, Ŝe przedsiębiorca uzyskał pomoc w roku 2007 w wysokości 100.000 euro , zatem naleŜy sprawdzić
czy otrzymana pomoc była pomocą de minimis (nie przekroczyła 200.000 euro) w kolejnych latach, tj. 2005-
2007. W badanym okresie przedsiębiorca nie uzyskał innej pomocy dlatego uznano, iŜ była to pomoc de
minimis. W związku z tym, Ŝe wnioskowana pomoc w wysokości 50.000 euro łącznie z otrzymaną pomocą w
badanym okresie (lata 2007-2009) w wysokości 190.000 euro, przekracza próg 200.000 euro (190.000 euro +
50.000 euro = 240.000 euro), przedsiębiorca nie moŜe otrzymać wnioskowanej pomocy w kwocie 50.000 euro.
Pomoc moŜe zostać udzielona maksymalnie do wysokości 10.000 euro.
� Dodatkowe wyjaśnienia dotyczące nowej metody ustalania stóp referencyjnych iDodatkowe wyjaśnienia dotyczące nowej metody ustalania stóp referencyjnych i
dyskontowychdyskontowych1919
Obliczenie wartości pomocy publicznej wymaga zastosowania stopy referencyjnej
i stopy dyskontowej. Zasady ustalania stopy referencyjnej i dyskontowej zostały określone w
Komunikacie Komisji Europejskiej w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i
dyskontowych (Dz. U. C 14 z 19.1.2008, str. 6). Od dnia 1 lipca 2008 r. naleŜy stosować
nową metodę ustalania ich wysokości – podstawą ustalania stopy referencyjnej jest tzw. stopa
bazowa. Wysokość stopy bazowej jest ogłaszana przez Komisję Europejską. Obecnie zgodnie
z Zawiadomieniem Komisji w sprawie bieŜących stóp procentowych od zwracanej pomocy
państwa oraz stóp referencyjnych/dyskontowych obowiązujących 27 państw członkowskich
od dnia 1 kwietnia 2009 roku w Polsce obowiązuje stopa bazowa w wysokości 5,62%.
W celu uzyskania stopy dyskontowej (lub stopy zwrotu pomocy) naleŜy powiększyć
wyjściową stopę bazową o 100 punktów bazowych (100 punktów bazowych (p.b.) = 1 punkt
19 http://www.uokik.gov.pl/pl/pomoc_publiczna/wyjasnienia/
35
procentowy (p.p.)). W chwili obecnej stopa dyskontowa będzie wynosić 6,62% (zwiększenie
stopy bazowej w wysokości 5,62% o 100 p.b. oznacza dodanie do 5,62% 1 p.p., co w sumie
daje wynik 6,62%).
W odniesieniu do stopy referencyjnej, Komisja Europejska przyjęła zasadę
indywidualnego ustalania stopy referencyjnej dla kaŜdego przedsiębiorcy wnioskującego
o udzielenie pomocy publicznej. Stopę referencyjną dla poszczególnych przedsiębiorców
uzyskuje się poprzez zsumowanie stopy bazowej (5,62%) i odpowiedniej marŜy wyraŜonej w
punktach bazowych.
Zgodnie ze wskazówkami Komisji Europejskiej, pomoc publiczna, której wielkość
obliczana jest z zastosowaniem stopy referencyjnej, traktowana jest jak „kredyt” udzielany
przedsiębiorcy przez podmiot udzielający pomocy (jeśli przedsiębiorca nie otrzymałby
pomocy publicznej, musiałby zaciągnąć kredyt na rynku, w wysokości odpowiadającej
otrzymanej pomocy publicznej). W związku z tym, wartość udzielonej pomocy powinna być
obliczana przez podmiot udzielający pomocy przy zastosowaniu podobnych metod, jakie
stosuje bank przy wyliczaniu wartości udzielanego kredytu. Zgodnie z ww. Komunikatem
KE, podmiot udzielający pomocy wylicza dla kaŜdego przedsiębiorcy wnioskującego o
pomoc tzw. punkty bazowe, które odzwierciedlają marŜę „kredytu” .
Wysokość marŜy, wyraŜonej w punktach bazowych, ustalana jest w oparciu o dwa
kryteria:
� tzw. rating , który moŜe być ustalony w oparciu o sytuację ekonomiczno-finansową
przedsiębiorcy (w szczególności jego zdolność kredytową, wypłacalność) oraz
� poziom zabezpieczeń związanych z udzieleniem pomocy w formie kredytowej.
W konsekwencji wysokość stopy referencyjnej, ustalanej dla potrzeb wyliczania pomocy
publicznej, będzie sumą stopy bazowej wynoszącej 5,62% i marŜy właściwej dla
przedsiębiorcy kształtującej się od 60 (0,6 p.p) do 1000 (10 p.p.) punktów bazowych.
Tabela: MarŜe kredytów w punktach bazowych
Mar Ŝa kredytów w punktach bazowych
36
Kategoria ratingu Poziom zabezpieczeń Wysoki Standardowy Niski
Wysoki (AAA-A) 60 75 100 Dobry (BBB) 75 100 220 Zadowalający (BB) 100 220 400 Niski (B) 220 400 650 Zły/Trudności finansowe (CCC i poniŜej) 400 650 1000
W związku z powyŜszym podmioty udzielające pomocy, w chwili podjęcia decyzji o
zamiarze udzielenia pomocy zobowiązane są do indywidualnej oceny sytuacji przedsiębiorcy
wnioskującego o pomoc, uwzględniając zarówno kondycję ekonomiczno-finansową
przedsiębiorcy, jak i ryzyko niewywiązania się przedsiębiorcy z systemu ratalnego i
moŜliwość odzyskania zaległych zobowiązań.
NaleŜy podkreślić, iŜ dokonana ocena będzie miała bezpośredni wpływ na wartość
udzielonej pomocy. Przykładowo udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych o tej
samej wartości w dwóch róŜnych przypadkach moŜe oznaczać róŜną wartość udzielonej
pomocy, w zaleŜności od przyjętej marŜy. Dlatego, teŜ w uzasadnieniu decyzji o udzieleniu
pomocy, obok wskazania jej wysokości, konieczne jest wskazanie przyjętej stopy
referencyjnej, tj. w praktyce wskazanie równieŜ marŜy, jaką przyjął podmiot udzielający
pomocy dla tej decyzji (w przedziale 60 do 1000 p.b.). O ile w stanie prawnym
obowiązującym do 30 czerwca 2008 roku, ewentualne zwiększenie stopy referencyjnej (w
przedziale 1 do 400 p.b.) miało charter uznaniowy, to w chwili obecnej zwiększenie stopy
bazowej o marŜę jest pochodną oceny dwóch czynników tj. poziomu zabezpieczeń oraz
kategorii ratingu. W konsekwencji uzasadnienie decyzji powinno zawierać odniesienie do
ustaleń podmiotu udzielającego pomocy w zakresie wyliczania marŜy na podstawie oceny w
zakresie ratingu oraz poziomu zabezpieczeń. Skoro elementy te są częścią decyzji, w
przypadku braku zgody przedsiębiorcy co do poprawności oceny, moŜe on wnieść odwołanie.
�� Ustalanie kondycji ekonomiczno-finansowej (ratingu) Ustalanie kondycji ekonomiczno-finansowej (ratingu)
Zgodnie z ww. Komunikatem Komisji Europejskiej, podmioty udzielające pomocy
zobowiązane są do oceny kondycji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorcy
wnioskującego o pomoc i zaszeregowania przedsiębiorcy do określonej kategorii ratingu.
37
Kategoria ratingu określa zdolność kredytową przedsiębiorcy korzystającego z
pomocy publicznej. W celu określenia właściwej marŜy, podmioty udzielające pomocy będą
musiały zakwalifikować przedsiębiorcę – potencjalnego beneficjenta pomocy - do określonej
kategorii ratingowej (AAA-A, BBB, BB, B, CCC lub niŜsza kategoria).
Ww. kategorie ratingowe charakteryzują się następującymi cechami20:
• kategoria AAA-A (wysoka) - niski poziom ryzyka kredytowego, wysoka
wiarygodność finansowa i zdolność do obsługi zobowiązań, wysoka lub przeciętna
odporność na wpływ niekorzystnych warunków gospodarczych utrzymujących się
przez dłuŜszy czas;
• kategoria BBB (dobra) - ryzyko kredytowe na średnim poziomie, dobra wiarygodność
finansowa i wystarczająca zdolność do obsługi zobowiązań w dłuŜszym terminie,
podwyŜszona podatność na utrzymujące się przez dłuŜszy czas niekorzystne warunki
gospodarcze;
• kategoria BB (zadowalająca) - podwyŜszone ryzyko kredytowe, relatywnie niŜsza
wiarygodność finansowa, wystarczająca zdolność do obsługi zobowiązań w
przeciętnych lub sprzyjających warunkach gospodarczych, wysoki lub średni poziom
odzyskania wierzytelności w przypadku wystąpienia niewypłacalności;
• kategoria B (niska) – wysokie ryzyko kredytowe, zdolność do obsługi zobowiązań
jedynie przy sprzyjających warunkach zewnętrznych, średni lub niski poziom
odzyskania wierzytelności w przypadku wystąpienia niewypłacalności;
• kategoria CCC i poniŜej (zła/trudności finansowe) - bardzo wysokie ryzyko
kredytowe, bardzo niska zdolność do płynnej obsługi zobowiązań nawet w przypadku
sprzyjających warunków gospodarczych, niski lub bardzo niski poziom odzyskania
wierzytelności w przypadku wystąpienia niewypłacalności (w skrajnych przypadkach
- niewypłacalność lub toczące się postępowanie upadłościowe, bez dodatkowego
wsparcia z zewnątrz poziom odzyskania wierzytelności bardzo niski lub bliski zeru).
NaleŜy zauwaŜyć, iŜ niektórzy duzi przedsiębiorcy mogą juŜ posiadać określoną przez
agencję ratingową kategorię ratingu. W niektórych przypadkach ocena zdolności kredytowej
przedsiębiorcy mogła zostać dokonana przez bank, do którego przedsiębiorca zwrócił się o
20 Według skali ratingów Agencji Ratingowej EuroRating (www.eurorating.pl).
38
udzielenie kredytu. W związku z tym, wydaje się, Ŝe przy dokonywaniu oceny ratingowej,
podmiot udzielający pomocy moŜe korzystać z ww. informacji (pod warunkiem, Ŝe ocena
ratingowa dokonana przez agencję ratingową lub bank oparta jest na aktualnych danych
dotyczących sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorcy). JednakŜe, zgodnie z
dostępnymi danymi, tylko niewielka grupa przedsiębiorców w Polsce ma określoną kategorię
ratingową. RównieŜ rating przedsiębiorców, dokonywany przez banki w związku z
udzielaniem kredytów ma charakter poufny i rzadko jest udostępniany. W tej sytuacji
obowiązek ustalenia ratingu (dla potrzeb wydania konkretnej decyzji) spoczywa na
podmiotach udzielających pomocy.
NaleŜy przyjąć, Ŝe kategoria „wysoki” (AAA-A) dotyczy przedsiębiorców w bardzo
dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej, którzy co do zasady powinni regulować swoje
zobowiązania w terminach ustawowych, a wnioskowana pomoc ma zazwyczaj charakter
inwestycyjny i przeznaczona jest na rozwój przedsiębiorstwa (głównie dotyczy to pomocy
udzielanej w formie kredytów lub poŜyczek).
Równie czytelna wydaje się być kategoria „zły/trudno ści finansowe” (CCC),
dotycząca przedsiębiorców w trudnej kondycji ekonomiczno-finansowej, tj. tych, którzy nie
kwalifikują się m.in. do otrzymania pomocy de minimis, a kwalifikują się do otrzymania
pomocy na restrukturyzację.
Dokonanie przyporządkowania do określonej kategorii – „dobrej”, „zadowalaj ącej”
czy „złej” kondycji ekonomiczno-finansowej powinno być dokonywane w oparciu o analizę
wskaźnikową, w szczególności biorąc pod uwagę wskaźniki:
1 - rentowności prowadzonej działalności,
2 - płynności finansowej,
3 - szybkości obrotu składników majątkowych,
4 - zadłuŜenia,
5 - analizę przepływów finansowych.
Szczegółowość analizy powinna być dostosowana do wielkości przedsiębiorcy i formy
prowadzonej działalność (prowadzenie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną,
spółkę cywilną, spółkę z o.o., spółkę akcyjną i inne). Przy dokonywaniu oceny podmioty
udzielające pomocy powinny wziąć pod uwagę zarówno informacje będące w ich posiadaniu,
jak i dane dostarczone przez przedsiębiorcę. Dla oceny przedsiębiorców, którzy zgodnie z
obowiązującym prawem, nie są zobowiązani do prowadzenia tzw. pełnej rachunkowości,
39
podmioty udzielające pomocy powinny oprzeć się na informacjach wynikających z
obowiązujących dla tych przedsiębiorców zasad prowadzenia rachunkowości.
Zgodnie z ww. Komunikatem KE, dla nowoutworzonych przedsiębiorców, nie
posiadających historii kredytowej, poziom zastosowanej marŜy nie moŜe być niŜszy niŜ 400
p.b. W przypadku przedsiębiorców zaleŜnych21, marŜa nie moŜe być niŜsza niŜ marŜa, która
zostałaby zastosowana w przypadku spółki dominującej (np. spółki-matki).
�� Określanie poziomu zabezpieczeńOkreślanie poziomu zabezpieczeń
Kategoria „poziomu zabezpieczeń” odnosi się do oceny skuteczności zabezpieczeń
ustanowionych w związku z udzielanym „kredytem” w formie pomocy publicznej.
Komunikat Komisji wyróŜnił 3 poziomy zabezpieczeń:
• wysoki poziom zabezpieczeń,
• standardowy poziom zabezpieczenia,
• niski poziom zabezpieczeń.
Poziom zabezpieczeń, zgodnie z ww. Komunikatem Komisji, moŜe być mierzony jako
strata z tytułu niewywiązywania się z płatności (ang. Loss Given Default – LGD), czyli
oczekiwana, wyraŜona w procentach, strata w odniesieniu do łącznej kwoty kredytu dłuŜnika,
po uwzględnieniu moŜliwych do odzyskania kwot pochodzących z zabezpieczeń i masy
upadłościowej. Na przykład biorąc pod uwagę ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych,
łączna kwota „kredytu” jest równa kwocie zobowiązania głównego wraz z odsetkami,
wynikającej z decyzji ratalnej i odroczeniowej.
Strata z tytułu niewywiązywania się z płatności (LGD) jest odwrotnie proporcjonalna
do waŜności zabezpieczeń. Dla potrzeb wyliczania LGD przyjmuje się załoŜenie, iŜ:
o wysoki poziom zabezpieczeń oznacza LGD nie wyŜsze niŜ 30%,
o standardowy poziom zabezpieczeń – LGD między 31% a 59%,
21 Przedsiębiorcą zaleŜnym jest przedsiębiorca, który nie spełnia kryteriów niezaleŜności określonych wZałączniku I rozporządzenia Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw (Dz. Urz. WE L 10 z13.01.2001, str. 33; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 8, t. 2, str. 141), w brzmieniu nadanymrozporządzeniem Komisji (WE) nr 364/2004 z dnia 25 lutego 2004 r. zmieniającym rozporządzenie Komisji(WE) nr 70/2001.
40
o niski poziom zabezpieczeń – LGD przekraczające lub równe 60%.
Stwierdzenie poziomu zabezpieczeń moŜe być oparte o stosunek wartości zabezpieczenia, np.
zastawu skarbowego, do ogólnej kwoty objętej decyzją ratalną lub odroczeniową wyraŜony
w %, tj.:
w a r t oś ć z a s t a w u s k a r b o w e g o x 1 0 0 % = kwota, którą podmiot udzielający pomocykwota zaległości wraz z odsetkamibędzie mógł odzyskać w przypadku niewywiązania się
przedsiębiorcy z układu ratalnego lubodroczenia
Przykładowo, gdy pokrycie w np. zastawie skarbowym wynosi 75% całości zaległości
strata (LGD), którą moŜe ponieść podmiot udzielający pomocy w przypadku niewywiązania
się przedsiębiorcy z układu ratalnego i braku moŜliwości zaspokojenia wierzytelności z
majątku, na którym ustanowiono zabezpieczenie, wynosi 25%. Biorąc powyŜsze pod uwagę
oznacza to, iŜ poziom zabezpieczeń jest wysoki.
NaleŜy zauwaŜyć, iŜ skuteczność stosowanych zabezpieczeń jest róŜna. Przykładowo
skuteczność zabezpieczenia hipotecznego jest z reguły wyŜsza niŜ wynikająca np. z
poręczenia wekslowego. Dlatego teŜ dokonując oceny poziomu zastosowanych zabezpieczeń
naleŜy równieŜ mieć na uwadze ich skuteczność. W szczególności dotyczy to przypadków,
gdy mamy do czynienia ze „znaczną” kwotą kredytu. W takiej sytuacji wydanie wysokiej
oceny poziomu zastosowanych zabezpieczeń moŜe wymagać zastosowania równocześnie
kilku rodzajów zabezpieczeń – tak jak ma to miejsce w przypadku duŜych kredytów
udzielanych przez banki.
W przypadku, gdy suma zastosowanych zabezpieczeń nie zapewnia, iŜ w razie
niewypłacalności dłuŜnika uda się dzięki tym zabezpieczeniom odzyskać przynajmniej 60%
wartości udzielonego kredytu naleŜy uznać, iŜ poziom jest co najwyŜej średni.
W przypadku, gdy podmiot udzielający pomocy podejmując decyzję o przyznaniu ulgi
(np. odroczenia terminu płatności lub rozłoŜenia na raty zapłaty podatku lub innego
świadczenia pienięŜnego stanowiącego środki publiczne) nie ustanowi Ŝadnego formalnego
zabezpieczenia (np. zastawu, weksla) kwoty będącej przedmiotem ulgi, w celu ustalenia
41
wielkości marŜy zwiększającej stopę bazową naleŜy przyjąć, iŜ poziom zabezpieczeń jest
niski.
Ocena poziomu zabezpieczenia uzaleŜniona więc będzie głównie od ustanowienia
formalnego instrumentu zabezpieczenia majątku na poczet spłaty zobowiązań oraz
wysokości, na jaką zabezpieczenia te zostały ustanowione w stosunku do wysokości
zobowiązań. W związku z tym podmioty udzielające pomocy powinny rozwaŜyć stosowanie
np. zastawu skarbowego i innych form zabezpieczeń w szerszym zakresie, w przypadku, gdy
przedsiębiorca przedstawi informacje, Ŝe jest zainteresowany ustanowieniem np. zastawu lub
innych zabezpieczeń i wskaŜe majątek, który mógłby być przedmiotem tych zabezpieczeń.
Przykładowo przepisy ustawy Ordynacja podatkowa przewidują moŜliwość
ustanowienia zabezpieczeń w formie:
o zastawu skarbowego,
o hipoteki przymusowej,
o zabezpieczeń określonych w art. 33 d ustawy – Ordynacja podatkowa,
UŜycie ww. form zabezpieczeń jest jednak ograniczone do uwarunkowań określonych w
ustawie.
Podmiot udzielający pomocy zobowiązany jest do samodzielnej oceny zarówno
kondycji ekonomiczno-finansowej (chyba, Ŝe przedsiębiorca ten wskaŜe na posiadany rating),
jak i poziomu zabezpieczeń dla kaŜdego przedsiębiorcy wnioskującego o pomoc – w celu
ustalenia marŜy i wyliczenia stopy referencyjnej niezbędnej do wyliczenia wartości pomocy.
�� Obliczanie wartości pomocy publicznejObliczanie wartości pomocy publicznej
W trosce o zachowanie przejrzystości, równe traktowanie oraz prawidłowe stosowanie
pułapu de minimis wszystkie państwa członkowskie UE powinny stosować tę samą metodę
obliczeń. Aby ułatwić te obliczenia oraz pozostać w zgodzie z obecną praktyką stosowania
zasady de minimis, kwoty przyznanej pomocy, które nie mają formy dotacji pienięŜnych
powinny być przeliczane na ekwiwalent dotacji brutto .
42
Zasada pomocy de minimis jest zgodna z polityką UE – z zasadą zrównowaŜonego
rozwoju, która wpisuje się w polityki horyzontalne wspólnoty. Wszystkie państwa
członkowskie UE powinny stosować tę samą metodę obliczeń pomocy de minimis. Od 1
stycznia 2007 roku maksymalna wysokość publicznego wsparcia, które nie podlega
zgłoszeniu do Komisji Europejskiej zwiększyła się do 200.000 euro.
Pomocy de minimis nie moŜna łączyć, w ramach jednego projektu, z innymi formami
wsparcia, jeśli powodowałoby to przekroczenie dopuszczalnej intensywności pomocy. Nie
będą na nią mogli równieŜ liczyć przedsiębiorcy znajdujący się w trudnej sytuacji finansowej
w rozumieniu wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy na ratowanie i
restrukturyzację.
Zakazane jest jej udzielanie w ramach tzw. form nieprzejrzystych – czyli takich, w
stosunku do których konieczne byłoby przeprowadzenie oceny ryzyka dla obliczenia wartości
pomocy.
Przy obliczaniu ekwiwalentu dotacji dla przejrzystych rodzajów pomocy, innych niŜ
dotacje lub pomocy wypłacanej w kilku ratach, naleŜy stosować rynkowe stopy procentowe
obowiązujące w chwili przyznawania takiej pomocy.
Kwoty przyznanej pomocy, które nie mają formy dotacji pienięŜnych, powinny być
przeliczane na ekwiwalent dotacji brutto. Wartości pomocy de minimis są podawane w
wartości brutto, tak więc nie uwzględniają potrąceń z tytułu podatków oraz innych opłat.
� Przykłady obliczania wartości pomocy publicznej
Przykład 1: Pomoc publiczna w formie umorzenia odsetek za zwłokęW dniu 4 marca 2009 roku wpłynął wniosek przedsiębiorcy w sprawie umorzenia odsetek za zwłokę w kwocie3.000 zł. Organ udzielający pomocy publicznej dnia 3 kwietnia 2009 r. wydał decyzję pozytywną.Sposób obliczenia wartości pomocy publicznej otrzymanej przez przedsiębiorcę:
Dane: - Kwota odsetek za zwłokę = 3.000 zł
43
- 1 euro na dzień wydania decyzji według NBP, tj. na dzień 3 kwietnia 2009 r. - 4,4523
Ekwiwalent dotacji brutto ustala się dla umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowych, odsetek zazwłokę, opłaty prolongacyjnej, zaległości z tytułu innego świadczenia pienięŜnego, innych świadczeńpienięŜnych - jest równy kwocie umorzenia, zgodnie z zapisem § 4 pkt 10 Rozporządzenia Rady Ministrów zdnia 11 sierpnia 2004 roku w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznejudzielanej w róŜnych formach (Dz. U. Nr 194, poz. 1983 ze zm.).Wartość pomocy publicznej, tj. ekwiwalent dotacji brutto wynosi 3.000 zł, co odpowiada kwocie 673,80euro.
Przykład 2: Pomoc publiczna w formie odroczenia terminu płatnościW dniu 26.02.2009 r. wpłynął wniosek przedsiębiorcy w sprawie odroczenia terminu płatności I raty podatkuod nieruchomości do dnia 30.04.2009 r.
- Termin płatności podatku - do 15.03.2009 r.- Decyzja organu podatkowego - 13.03.2009 r.- Odroczenie terminu płatności do 30.04.2009 r. - 46 dni (nowy termin płatności)- Kwota odroczonego podatku - 10.000 zł.- Stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych - 11%- Opłata prolongacyjna naliczana w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę - (50% * 11% = 5,50 %)
marŜa - kategoria ratingu zadawalający (BB), poziom zabezpieczeń niski - 400 p.b., tj. 4%stopa referencyjna = stopa bazowa + odpowiednia marŜa, czyli: 6,78% + 4% = 10,78%kurs euro na dzień wydania decyzji według NBP tj. na dzień 13.03.2009 r. - 4,4833 zł
Zgodnie z zapisem § 4 pkt 11b Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 roku w sprawieszczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w róŜnych formach (Dz. U. Nr 194,poz. 1983 ze zm.), dla odroczenia terminu płatności podatku lub innego świadczenia pienięŜnego stanowiącegośrodki publiczne przed upływem terminu jego płatności – ekwiwalent dotacji brutto (EDB) jest wyraŜonywzorem:
( )365
orrKLEDB
−=
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
K - kwotę odroczonego podatku lub innego świadczenia,
L - liczbę dni odroczenia od dnia następnego po upływie terminu płatności podatku lub innego świadczenia domomentu płatności,
r - stopę referencyjną wyraŜoną w ułamku dziesiętnym,
r o - stopę naliczania opłaty prolongacyjnej, a w przypadku niestosowania przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia1997 r. Ordynacja podatkowa inną stopę oprocentowania naliczaną w dniu udzielenia pomocy, wyraŜoną wułamku dziesiętnym; w razie nienaliczania opłaty prolongacyjnej lub innej stopy oprocentowania ro = 0;
EDB = 10.000 * 46 * (0,1078 - 0,055) / 365 = 10.000 * 46 * 0,0528 / 365 = 24.288 / 365 = 66,54 zł, co odpowiada 14,84 euro
Przykład 3: Pomoc publiczna w formie rozłoŜenia na raty zapłaty zaległości
W dniu 13.08.2008 r. wpłynął wniosek przedsiębiorcy w sprawie rozłoŜenia na raty zapłaty zaległości wpłatności podatku od nieruchomości w kwocie 12.000 zł oraz odsetek w wysokości 3.000 zł. Łącznie zaległośćwynosi 15.000 zł.
44
Proponowane terminy płatności:- do 30 września 2008 r. – 5.000 zł (4.000 zł rata + 1.000 zł odsetki) - 48 dni- do 31 października 2008 r. – 5.000 zł (4.000 zł rata + 1.000 zł odsetki) - 79 dni- do 30 listopada 2008 r. – 5.000 zł (4.000 zł rata + 1.000 zł odsetki) - 109 dniDecyzja organu podatkowego - 10.09.2008 r.
Stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych - 11%Opłata prolongacyjna naliczana w wysokości 20% stawki odsetek za zwłokę - (20% * 11% = 2,20 %)marŜa - kategoria ratingu zadawalający (BB), poziom zabezpieczeń niski - 400 tj. 4%stopa referencyjna = stopa bazowa + odpowiednia marŜa, czyli5,62% + 4% = 9,62% kurs euro na dzień wydania decyzji według NBP tj. na dzień 10.09.2008 r. - 3,4670 zł
Zgodnie z zapisem § 4 pkt 12 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 roku w sprawieszczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w róŜnych formach (Dz. U. Nr 194,poz. 1983 ze zm.), dla rozłoŜenia na raty zapłaty zaległości podatkowej lub innego zaległego świadczeniapienięŜnego stanowiącego środki publiczne, wraz z odsetkami za zwłokę - ekwiwalent dotacji brutto (EDB)jest wyraŜony wzorem:
,1∑=
−=
G
ii
iiP
rLKEDB
365
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
K 1 - kwotę raty zaległości podatkowej lub innego zaległego świadczenia, wraz z odsetkami za zwłokę, płatnegow danym okresie,
L i - dla zaległości podatkowej liczbę dni od dnia następnego po dniu złoŜenia wniosku do momentu płatnościdanej raty, a dla innego zaległego świadczenia pienięŜnego liczbę dni od dnia, w którym zaprzestano naliczaniaodsetek za zwłokę, do momentu płatności danej raty,
r - stopę referencyjną wyraŜoną w ułamku dziesiętnym,
Pi - kwotę opłaty prolongacyjnej naliczonej od danej raty, a w przypadku niestosowania przepisów ustawy zdnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa kwotę innej opłaty (odsetek) naliczonej od danej raty; w razienienaliczania opłaty prolongacyjnej lub innej opłaty (odsetek) Pi = 0,
G - liczbę rat,
i - oznaczenie kolejnej raty;
EDB = EDB1 + EDB2 + EDB3
EDB1 = 5.000 * 48 * 0,0962 / 365 – 4.000 * 48 * 2,20% / 365 = 63,25 - 11,57 = 51,68
EDB2 = 5.000 * 79 * 0,0962 / 365 – 4.000 * 79 * 2,20 % / 365 = 104,11 - 19,05 = 85,06
EDB3 = 5.000 * 109 * 0,0962 / 365 – 4.000 * 109 * 2,20% / 365 = 143,64 - 26,28 = 117,36
EDB = 51,68 zł + 85,06 zł + 117,36 zł = 254,10 zł
Wartość pomocy publicznej, tj. EDB wynosi 254,10 zł, co odpowiada kwocie 73,29 euro.
45
3. P3. POMOCOMOC NANA ROZWÓJROZWÓJ MAŁYCHMAŁYCH II ŚREDNICHŚREDNICH PRZEDSIĘBIORCÓWPRZEDSIĘBIORCÓW
3.1. C3.1. CHARAKTERYSTYKAHARAKTERYSTYKA POMOCYPOMOCY
Na jednolitym rynku pozbawionym granic wewnętrznych działania na korzyść MŚP
naleŜy podejmować na podstawie wspólnej definicji, aby poprawić spójność i skuteczność
tych działań oraz ograniczyć zakłócenia konkurencji. Biorąc pod uwagę duŜy stopień
wzajemnego oddziaływania środków krajowych i unijnych, w celu udzielenia MŚP pomocy w
dziedzinach takich, jak rozwój regionalny i finansowanie badań, tym większe znaczenie ma
przyjęcie definicji.
W 1996 r. Komisja Europejska przyjęła zalecenie ustanawiające pierwszą
wspólną definicję MŚP22. Definicja ta była szeroko stosowana w całej Unii Europejskiej. W
dniu 6 maja 2003 r. Komisja przyjęła nowe zalecenie23 w celu uwzględnienia tendencji w
rozwoju gospodarczym po 1996 r. Weszło ono w Ŝycie 1 stycznia 2005 r. i ma zastosowanie
do wszystkich polityk, programów i działań, jakie Komisja realizuje wobec MŚP. Dla państw
członkowskich stosowanie definicji jest dobrowolne, niemniej Komisja, Europejski Bank
Inwestycyjny (EBI) oraz Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) zachęcają państwa
członkowskie do jej moŜliwie szerokiego stosowania.
Przeciętne przedsiębiorstwo europejskie zatrudnia nie więcej niŜ sześć osób, dlatego
większość z przedsiębiorstw moŜna uznać za MŚP. JednakŜe nowa definicja uwzględnia
ewentualne związki z innymi przedsiębiorstwami. W niektórych przypadkach związki te,
zwłaszcza jeśli pociągają za sobą istotne powiązania finansowe, mogą decydować o tym, Ŝe
przedsiębiorstwa nie będzie moŜna określić jako MŚP.
Jednym z głównych celów nowej definicji jest zapewnienie, aby środki
wspierające były przyznawane wyłącznie tym przedsiębiorstwom, które faktycznie ich
potrzebują. Z tego względu definicja wprowadza metody obliczania progu zatrudnienia i
pułapu finansowego, aby uzyskać rzeczywisty obraz sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa.
Nowa definicja obejmuje takŜe środki zabezpieczające przed naduŜyciem statusu MŚP.
Podano równieŜ czytelne instrukcje, jak naleŜy traktować konkretne związki pomiędzy MŚP a
innymi przedsiębiorstwami lub inwestorami przy wyliczaniu wskaźników finansowych i
wielkości zatrudnienia.
22 Zalecenie Komisji 96/280/WE z dnia 3 kwietnia 1996 r. dotyczące definicji małych i średnich przedsiębiorstw(tekst mający znaczenie dla EOG), Dz.U. L 107 z 30.4.1996, str. 4–9.23 Zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych iśrednich przedsiębiorstw(tekst mający znaczenie dla EOG), Dz.U. L 124 z 20.5.2003, str. 36–41.
46
Nowa definicja uwzględnia w istocie zdolność MŚP do pozyskania finansowania z
zewnątrz. Na przykład przedsiębiorstwa związane z innymi podmiotami, posiadającymi
znaczne zasoby finansowe mogą przekroczyć dane pułapy i wówczas status MŚP nie zostanie
im przyznany.
Nowa definicja wprowadza trzy róŜne kategorie przedsiębiorstw: przedsiębiorstwo
niezaleŜne, partnerskie i związane. KaŜda z nich odpowiada rodzajowi związku, w jakim
to przedsiębiorstwo pozostaje z innymi przedsiębiorstwami. RozróŜnienie to jest
konieczne, aby ustalić jasny obraz sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa i wykluczyć te
podmioty, które tak naprawdę nie są MŚP.
Generalnie większość MŚP to przedsiębiorstwa niezaleŜne, gdyŜ działają one
całkowicie samodzielnie lub posiadają mniejszościowe udziały (mniej niŜ 25%) w jednym lub
kilku innych przedsiębiorstwach. Jeśli wysokość tych udziałów wzrośnie maksymalnie do
50%, wówczas uznaje się, Ŝe są to przedsiębiorstwa partnerskie. PowyŜej tego pułapu
przedsiębiorstwa uwaŜa się za związane.
Pierwszym warunkiem zakwalifikowania się do kategorii MŚP jest posiadanie statusu
przedsiębiorstwa. Zgodnie z nową definicją za przedsiębiorstwo uwaŜa się „podmiot
prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną” 24. Nie jest to nowe
sformułowanie. Odzwierciedla ono terminologię, jaką w swoim orzecznictwie stosuje
Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Formalne włączenie tego sformułowania do zalecenia
wytycza wyraźnie zakres nowej definicji MŚP. A zatem za przedsiębiorstwa uwaŜa się osoby
prowadzące działalność na własny rachunek oraz przedsiębiorstwa rodzinne, a takŜe spółki
lub konsorcja prowadzące regularną działalność gospodarczą. Czynnikiem decydującym jest
sam fakt prowadzenia działalności gospodarczej, a nie forma prawna.
Po stwierdzeniu, Ŝe dany podmiot jest przedsiębiorstwem, naleŜy ustalić dane
przedsiębiorstwa według następujących trzech kryteriów:
• liczba osób zatrudnionych,
• roczny obrót,
24 Nowa definicja MŚP, „Poradnik dla uŜytkowników”,
http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/sme_definition/sme_user_guide_pl.pdf
47
• całkowity bilans roczny.
Porównanie danych przedsiębiorstwa z progami i pułapami dla tych trzech kryteriów
umoŜliwi ustalenie, czy mamy do czynienia z mikroprzedsiębiorstwem, małym
przedsiębiorstwem czy średnim przedsiębiorstwem.
UWAGA! O ile zachowanie progu zatrudnienia jest obowiązkowe, o tyle w przypadku pułapu dotyczącego
rocznego obrotu lub całkowitego bilansu rocznego MŚP moŜe wybrać jeden z nich. Przedsiębiorstwo nie
musi więc spełniać obydwu warunków finansowych i moŜe przekroczyć jeden z pułapów, nie tracąc
swojego statusu. Nowa definicja daje ten wybór, gdyŜ z natury przedsiębiorstwa działające w sektorach
handlu i dystrybucji mają wyŜsze wskaźniki obrotu niŜ przedsiębiorstwa produkcyjne. Dając moŜliwość
wyboru pomiędzy kryterium obrotu a kryterium całkowitego bilansu rocznego, który odzwierciedla ogólną
sytuację materialną przedsiębiorstwa, definicja zapewnia sprawiedliwe traktowanie MŚP prowadzących
róŜne rodzaje działalności gospodarczej.
Jak pokazuje schemat poniŜej, na kategorię mikroprzedsiębiorstw oraz małych i
średnich przedsiębiorstw składają się przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niŜ 250
pracowników i których roczny obrót nie przekracza 50 milionów euro, oraz/lub całkowity
bilans roczny nie przekracza 43 milionów euro.
Rys.: Kategorie przedsiębiorstw wg kryteriów KE25
25 http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/sme_definition/sme_user_guide_pl.pdf
48
Zgodnie ze zamieszczonym schematem w kategorii MŚP:
• Mikroprzedsi ębiorstwo jest zdefiniowane jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej
niŜ 10 osób i którego obroty roczne lub roczna suma bilansowa nie przekracza 2 mln
euro.
• Małe przedsiębiorstwo jest zdefiniowane jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej
niŜ 50 osób i którego obroty roczne lub roczna suma bilansowa nie przekracza 10 mln
euro.
• Średnie przedsiębiorstwo jest zdefiniowane jako przedsiębiorstwo zatrudniające
mniej niŜ 250 osób i którego obroty roczne nie przekraczają 50 mln euro lub roczna
suma bilansowa nie przekracza 43 mln euro.
Liczba osób zatrudnionych jest zasadniczym kryterium wstępnym przy określaniu, w
jakiej kategorii mieści się dane MŚP. Liczba ta dotyczy osób zatrudnionych na pełnych
etatach, w niepełnym wymiarze godzin, sezonowo i obejmuje:
o pracowników,
o osoby pracujące dla przedsiębiorstwa,
o podlegających mu i uwaŜanych za pracowników na mocy prawa krajowego,
o właścicieli – kierowników,
o wspólników prowadzących regularną działalność w przedsiębiorstwie i
uczestniczących w zysku przedsiębiorstwa.
UWAGA! Praktykantów lub studentów odbywających szkolenie zawodowe na podstawie umowy o praktyce
lub szkoleniu zawodowym nie zalicza się do osób zatrudnionych. Nie wlicza się teŜ okresu trwania urlopu
macierzyńskiego lub wychowawczego.
Liczba zatrudnionych osób odpowiada liczbie rocznych jednostek roboczych
(RJR). KaŜdy, kto był zatrudniony na pełen etat w obrębie przedsiębiorstwa lub w jego
imieniu w ciągu całego roku referencyjnego, stanowi jedną jednostkę roboczą. Praca osób,
które nie przepracowały pełnego roku, pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze
godzin oraz pracowników sezonowych traktowana jest jako części ułamkowe jednostki.
49
Roczny obrót określa się przez obliczenie dochodu, jaki przedsiębiorstwo
uzyskało ze sprzedaŜy produktów i świadczenia usług w ciągu roku, który jest brany
pod uwagę, po odjęciu rabatów. Obrót naleŜy liczyć bez uwzględnienia podatku od wartości
dodanej (VAT) oraz innych podatków pośrednich26.
Całkowity bilans roczny odnosi się do wartości głównych aktywów
przedsiębiorstwa27.
Nowa definicja MŚP podlegać będzie dalszemu udoskonalaniu. W razie potrzeby
Komisja dostosuje ją w nadchodzących latach tak, aby uwzględnić doświadczenia i tendencje
w rozwoju gospodarczym w Unii Europejskiej28.
3.2. W3.2. WYŁĄCZENIAYŁĄCZENIA ZZ POMOCYPOMOCY
Wraz z rosnącą coraz bardziej rolą pomocy publicznej o charakterze horyzontalnym
oraz udzielanej na podstawie programów pomocowych, w ostatnich latach ogromnie wzrosło
znaczenie tzw. wyłączeń grupowych. Stanowią one bardzo dogodny instrument zarówno z
punktu widzenia Komisji, która dzięki ich istnieniu moŜe skoncentrować się na nadzorowaniu
pomocy publicznej mogącej realnie zakłócić konkurencję na wspólnym rynku, jak równieŜ
dla państw członkowskich, umoŜliwiającym udzielanie pomocy publicznej bez konieczności
jej uprzedniego notyfikowania Komisji. Stosunkowo młoda instytucja wyłączeń grupowych,
wprowadzonych zaledwie w 2001 r., przeszła juŜ daleko idącą ewolucję, przebiegającą w
stronę poszerzenia ich zakresu oraz uproszczenia i zwiększenia przejrzystości. Ewolucję tą
zamyka na obecnym etapie projekt zbiorczego rozporządzenia o wyłączeniach grupowych,
które z dniem 30 czerwca 2008 r. zastąpiło wszystkie istniejące obecnie rozporządzenia
dotyczące wyłączeń grupowych oraz poszerzyć je o dodatkowe kategorie (pomoc na ochronę
środowiska oraz fundusze zwiększonego ryzyka). Proporcjonalnie do wzrostu roli wyłączeń
grupowych nabiera równieŜ coraz większego znaczenia monitoring udzielanej pomocy,
26 Patrz: art. 28 dyrektywy Rady 78/660/EWG z dnia 25 lipca 1978 r. wydanej na podstawie art. 54 ust. 3 lit. g)Traktatu, w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek, Dz.U. L 222 z 14.8.1978,str. 11–31.27 Bardziej szczegółowe informacje na ten temat moŜna znaleźć w art. 12 ust. 3 dyrektywy Rady 78/660/EWG zdnia 25 lipca 1978 r. wydanej na podstawie art. 54 ust. 3 lit. g) Traktatu, w sprawie rocznych sprawozdańfinansowych niektórych rodzajów spółek, Dz.U. L 222 z 14.8.1978, str. 11–31.28 Nowa definicja MŚP, „Poradnik dla uŜytkowników”,
http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/sme_definition/sme_user_guide_pl.pdf
50
umoŜliwiający Komisji stosowanie nadzoru nad środkami juŜ zastosowanymi. System
monitorowania przechodzi równieŜ daleko idącą ewolucję zmierzającą w kierunku pełnej
elektronizacji i standaryzacji.
� Wyłączenia grupowe i pomoc Wyłączenia grupowe i pomoc de minimisde minimis
Komisja Europejska ma moŜliwość wydawania rozporządzeń, na podstawie których
pewne kategorie pomocy są, niejako z góry, uznane za zgodne ze wspólnym rynkiem i w
związku z tym nie wymagają wcześniejszej notyfikacji oraz uzyskania zgody Komisji. Są
to projekty objęte tzw. wyłączeniami grupowymi oraz pomoc de minimis.
Kwestię przyznawania pomocy w ramach wyłączeń grupowych reguluje Rozporządzenie
Komisji (WE) Nr 800/2008. Odnosi się ono do następujących kategorii wsparcia:
• pomocy regionalnej;
• pomocy inwestycyjnej i na zatrudnienie dla MŚP;
• pomocy na zakładanie przedsiębiorstw przez kobiety;
• pomocy na ochronę środowiska;
• pomocy na usługi doradcze dla MŚP i udział MŚP w targach;
• pomocy w formie kapitału podwyŜszonego ryzyka;
• pomocy na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną;
• pomocy szkoleniowej;
• pomocy dla pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji lub
niepełnosprawnych.
Rozporządzenie nie ma zastosowania do:
• pomocy przyznawanej na działalność związaną z wywozem, tj. pomocy bezpośrednio
związanej z ilością wywoŜonych produktów, z tworzeniem i funkcjonowaniem sieci
dystrybucyjnej lub z innymi wydatkami bieŜącymi związanymi z prowadzeniem
działalności wywozowej;
51
• pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem uŜycia towarów produkcji krajowej w
stosunku do towarów sprowadzanych z zagranicy.
Cytowane rozporządzenie ma zastosowanie do pomocy we wszystkich sektorach
gospodarki z wyjątkiem:
• pomocy wspierającej działalność w sektorach rybołówstwa i akwakultury objętych
rozporządzeniem Rady (WE) nr 104/2000 z wyjątkiem pomocy szkoleniowej, pomocy
w formie kapitału podwyŜszonego ryzyka, pomocy na działalność badawczą,
rozwojową i innowacyjną oraz pomocy dla pracowników znajdujących się w
szczególnie niekorzystnej sytuacji i pracowników niepełnosprawnych;
• pomocy wspierającej produkcję podstawową produktów rolnych z wyjątkiem pomocy
szkoleniowej, pomocy w formie kapitału podwyŜszonego ryzyka, pomocy na
działalność badawczo-rozwojową, pomocy na ochronę środowiska oraz pomocy dla
pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji i pracowników
niepełnosprawnych, w zakresie w jakim wymienione kategorie pomocy nie są objęte
rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1857/2006;
• pomocy wspierającej przetwarzanie i wprowadzanie do obrotu produktów rolnych w
następujących przypadkach:
- kiedy wysokość pomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości takich
produktów nabytych od producentów surowców lub wprowadzonych na rynek
przez przedsiębiorstwa objęte pomocą, lub
- kiedy przyznanie pomocy zaleŜy od faktu jej przekazania w części lub w całości
producentom surowców;
• pomocy wspierającej działalność w sektorze węglowym, z wyjątkiem pomocy
szkoleniowej, pomocy na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną oraz pomocy
na ochronę środowiska;
• pomocy regionalnej wspierającej działalność w sektorze hutnictwa Ŝelaza i stali;
• pomocy regionalnej wspierającej działalność w sektorze budownictwa okrętowego;
• pomocy regionalnej wspierającej działalność w sektorze włókien syntetycznych.
52
Rozporządzenie nie ma zastosowania do programów pomocy regionalnej
przeznaczonych dla konkretnych sektorów działalności gospodarczej w obszarze produkcji
bądź usług. Programów dotyczących turystyki nie uwaŜa się za przeznaczone dla konkretnych
sektorów.
Programy pomocy spełniające wszystkie warunki przewidziane w rozdziale I oraz w
odpowiednich przepisach rozdziału II ww. rozporządzenia są zgodne ze wspólnym rynkiem w
rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączone z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art.
88 ust. 3 Traktatu, o ile kaŜda pomoc indywidualna przyznana w ramach takiego programu
spełnia wszystkie warunki ww. rozporządzenia, a program zawiera wyraźne odesłanie do ww.
rozporządzenia przez zamieszczenie jego tytułu i danych dotyczących publikacji w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej.
Pomoc indywidualna udzielana w ramach programu, jest zgodna ze wspólnym
rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym
mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile pomoc taka spełnia wszystkie warunki przewidziane w
rozdziale I oraz w odpowiednich przepisach rozdziału II ww. rozporządzenia, a indywidualny
środek pomocy zawiera wyraźne odesłanie do odpowiednich przepisów ww. rozporządzenia
przez przywołanie odpowiednich przepisów, tytułu ww. rozporządzenia i danych dotyczących
jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Pomoc ad hoc spełniająca wszystkie warunki przewidziane w rozdziale I oraz w
odpowiednich przepisach rozdziału II ww. rozporządzenia jest zgodna ze wspólnym rynkiem
w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art.
88 ust. 3 Traktatu, pod warunkiem Ŝe zawiera wyraźne odesłanie do odpowiednich przepisów
ww. rozporządzenia przez przywołanie odpowiednich przepisów, tytułu ww. rozporządzenia i
danych dotyczących jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej29.
29 Rozporządzenie Komisji (WE) NR 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy zazgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeńblokowych) - Dz.U.UE.L.08.214.3.
53
3.3. W3.3. WARUNKIARUNKI OTRZYMANIAOTRZYMANIA POMOCYPOMOCY
�� Koszty kwalifikowaneKoszty kwalifikowane
Pomoc moŜe zostać przyznana w odniesieniu do następujących kategorii wydatków:
o w przypadku pomocy inwestycyjnej i pomocy na zatrudnienie dla MŚP –
inwestycje w rzeczowe aktywa trwałe (grunty, budynki, urządzenia/maszyny) lub
wartości niematerialne i prawne (wydatki poniesione w wyniku transferu technologii)
oraz koszty wynagrodzenia;
o w przypadku pomocy dla małych przedsiębiorstw nowo utworzonych przez kobiety
koszty kwalifikowane to koszty usług prawnych i doradczych oraz koszty
administracyjne bezpośrednio związane z utworzeniem przedsiębiorstwa, jak równieŜ
pewne koszty powstałe w ciągu pięciu lat od utworzenia przedsiębiorstwa (np. odsetki
od środków pochodzących z zewnętrznych źródeł finansowania, dywidendy, opłaty z
tytułu najmu lub dzierŜawy maszyn/urządzeń produkcyjnych, koszty energii, wody,
ogrzewania, podatki (z wyjątkiem podatku VAT i podatku dochodowego od dochodów
pochodzących z działalności gospodarczej), opłaty administracyjne, amortyzacja, opłaty
z tytułu leasingu maszyn/urządzeń produkcyjnych, koszty wynagrodzenia oraz koszty
opieki nad dziećmi i nad rodzicami);
o w przypadku pomocy na szybkie przystosowanie MŚP do przyszłych norm
wspólnotowych koszty kwalifikowane to dodatkowe koszty inwestycyjne konieczne,
aby osiągnąć poziom ochrony środowiska wymagany zgodnie z normami
wspólnotowymi w porównaniu z istniejącym poziomem ochrony środowiska
wymaganym przed wejściem w Ŝycie tych norm;
o w przypadku doradztwa i udziału w targach - koszty usług doradczych świadczonych
przez doradców zewnętrznych oraz koszty pierwszego uczestnictwa przedsiębiorstwa w
targach lub wystawie;
o w przypadku pomocy na pokrycie kosztów praw własności przemysłowej koszty
kwalifikowane obejmują wszystkie koszty poprzedzające przyznanie prawa przez
pierwszą instytucję prawodawczą (w tym koszty związane z przygotowaniem,
złoŜeniem, rozpatrywaniem i wznowieniem wniosku), koszty tłumaczenia oraz inne
koszty poniesione w celu uzyskania lub zatwierdzenia prawa przez inną instytucję
prawodawczą, koszty poniesione w obronie waŜności prawa w trakcie oficjalnego
54
rozpatrywania wniosku oraz ewentualnego postępowania w związku z wniesieniem
sprzeciwu (nawet jeśli takie koszty wystąpiły po przyznaniu prawa);
o w przypadku pomocy na usługi doradcze w zakresie innowacji koszty
kwalifikowane to koszty związane z doradztwem w zakresie zarządzania, pomocą
techniczną, usługami związanymi z transferem technologii, szkoleniami, doradztwem w
zakresie zakupów, ochroną praw własności intelektualnej i handlem nimi, umowami
licencyjnymi, doradztwem w zakresie korzystania z norm; w przypadku pomocy na
usługi wsparcia innowacji koszty obejmują przestrzeń biurową, banki danych, biblioteki
techniczne, badania rynku, korzystanie z laboratoriów oraz znakowanie, testowanie i
certyfikację jakości.
�� Intensywność pomocyIntensywność pomocy
Pułapy maksymalnej intensywności pomocy publicznej udzielanej MŚP
zaprezentowano w tabeli.
Tabela: Maksymalna intensywność pomocy
Środek Intensywność pomocyPomoc inwestycyjna i pomoc na zatrudnienie30
• małe przedsiębiorstwa• średnie przedsiębiorstwa
20 %10 %
Przedsiębiorstwa utworzone przez kobiety• małe przedsiębiorstwa 15 %
Szybkie przystosowanie do przyszłych norm wspólnotowych• małe przedsiębiorstwa• średnie przedsiębiorstwa
15 %10 %
Usługi doradców zewnętrznych i udział w targach 50 %
Koszty praw własności przemysłowej• badania podstawowe• badania przemysłowe• eksperymentalne prace rozwojowe
100 %50 %25 %
Usługi doradcze w zakresie innowacji i usługiwsparcia innowacji
75% w przypadku brakucertyfikacji krajowej lub
Europejskiej
30 WyŜsze poziomy intensywności pomocy mają zastosowanie do inwestycji w przetwarzanie i wprowadzaniedo obrotu produktów rolnych.
55
�� Zgłoszenie pomocy do Komisji Europejskiej Zgłoszenie pomocy do Komisji Europejskiej
Środki pomocy spełniające warunki przewidziane w rozporządzeniu o wyłączeniach
blokowych są wyłączone z wymogu zgłoszenia ex ante. Natomiast duŜe projekty spełniające
warunki progowe nie są zwolnione z wymogu zgłoszenia indywidualnego, kiedy ekwiwalent
dotacji brutto w przypadku pojedynczego środka pomocy przekracza 7,5 mln euro dla jednego
przedsiębiorstwa na jeden projekt inwestycyjny. W przypadku pomocy na udział MŚP w
targach i pomocy dla MŚP na usługi doradcze próg ten ustalono na poziomie 2 mln euro dla
jednego przedsiębiorstwa na jeden projekt. W odniesieniu do kosztów praw własności
przemysłowej dla MŚP próg ustalono na poziomie 5 mln euro dla jednego przedsiębiorstwa
na jeden projekt. W przypadku pomocy na usługi doradcze w zakresie innowacji i usługi
wsparcia innowacji maksymalna wartość pomocy to 200.000 euro na beneficjenta w ciągu
dowolnych trzech lat31.
31 „Vademecum - prawo wspólnotowe w dziedzinie pomocy państwa”, Komisja Europejska Dyrekcja Generalnads. Konkurencji, Wspólnoty Europejskie 2008, s. 50-51
56
4. I4. INNENNE RODZAJERODZAJE POMOCYPOMOCY
Na mocy Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r.
uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87
i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych - GBER) Komisja
Europejska zwolniła państwa członkowskie z obowiązku zgłaszania Komisji licznych
środków pomocy państwa. Wprowadzenie tego rozporządzenia to jeden z głównych
elementów reformy systemu pomocy państwa podjętej przez Komisję w ciągu ostatnich kilku
lat. Reforma ta stanowi istotny krok w kierunku zmniejszenia biurokracji i przejaw
nowoczesnego podejścia do kontroli pomocy państwa, wnosząc wkład do Strategii
Lizbońskiej słuŜącej realizacji takich celów, jak: zrównowaŜony rozwój, podnoszenie
konkurencyjności przemysłu UE, zwiększenie zatrudnienia oraz spójności społecznej i
regionalnej.
4.1. P4.1. POMOCOMOC NANA ZATRUDNIENIEZATRUDNIENIE 3232
Część rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych dotycząca zatrudnienia
obejmuje wyłącznie pomoc przyznaną na następujące cele:
• pomoc w formie subsydiów płacowych na rekrutację pracowników znajdujących
się w szczególnie niekorzystnej sytuacji;
• pomoc w formie subsydiów płacowych na zatrudnianie pracowników
niepełnosprawnych;
• pomoc na rekompensatę dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem
pracowników niepełnosprawnych.
UWAGA! W drodze wyjątku od ogólnego zakresu rozporządzenia GBER pomoc na zatrudnienie dopuszczona
jest takŜe w sektorach rybołówstwa i akwakultury oraz produkcji podstawowej produktów rolnych.
� Pracownik znajdujący się w szczególnie niekorzystnej sytuacji to kaŜda osoba,
której dotyczy jeden z wymienionych poniŜej punktów:
32 „Vademecum - prawo wspólnotowe w dziedzinie pomocy państwa”, Komisja Europejska Dyrekcja Generalnads. Konkurencji, Wspólnoty Europejskie 2008, s. 53-55
57
o jest bez stałego zatrudnienia za wynagrodzeniem w okresie ostatnich sześciu
miesięcy;
o nie ma wykształcenia ponadgimnazjalnego lub zawodowego;
o jest w wieku ponad 50 lat;
o jest osobą dorosłą mieszkającą samotnie, mającą na utrzymaniu co najmniej
jedną osobę;
o pracuje w sektorze lub zawodzie w państwie członkowskim, w którym
dysproporcja kobiet i męŜczyzn jest co najmniej o 25 % większa niŜ średnia
dysproporcja we wszystkich sektorach gospodarki w tym państwie
członkowskim i naleŜy do tej grupy, która stanowi mniejszość; lub
o jest członkiem mniejszości etnicznej, który w celu zwiększenia szans na
uzyskanie dostępu do stałego zatrudnienia musi poprawić znajomość języka,
uzupełnić szkolenia zawodowe lub zwiększyć doświadczenie zawodowe.
� Pracownik znajdujący się w bardzo niekorzystnej sytuacji to kaŜda osoba, która
jest bezrobotna przez co najmniej 24 miesiące.
� Pracownik niepełnosprawny to kaŜda osoba, która została uznana za osobę
niepełnosprawną na mocy prawa krajowego lub u której rozpoznano ograniczenie
wynikające z upośledzenia sprawności fizycznej, umysłowej lub psychicznej.
Warunki, które muszą być spełnione w przypadku pomocy w formie subsydiów
płacowych na rekrutację pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji
oraz zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych:
o zatrudnienie musi powodować wzrost netto liczby pracowników lub, jeśli tak
się nie dzieje, powodem zwolnienia zapełnionych w ten sposób etatów musi
być dobrowolne rozwiązanie stosunku pracy, niepełnosprawność, przejście na
emeryturę z powodu osiągnięcia wieku emerytalnego, dobrowolne
zmniejszenie wymiaru czasu pracy lub zgodne z prawem zwolnienie za
naruszenie obowiązków pracowniczych, a nie redukcja etatu,
58
o Zatrudnienie musi być utrzymane przez co najmniej minimalny okres zgodny z
przepisami krajowymi lub porozumieniami zbiorowymi.
�� Koszty kwalifikowaneKoszty kwalifikowane
o Pomoc na rekrutację pracownika znajdującego się w szczególnie
niekorzystnej sytuacji - koszty płacy w okresie jednego roku (24 miesięcy w
przypadku pracowników znajdujących się w bardzo niekorzystnej sytuacji), a
jeśli okres zatrudnienia jest krótszy niŜ 12/24 mies., pomoc jest
proporcjonalnie zmniejszona;
o Pomoc na zatrudnienie pracownika niepełnosprawnego - koszty płacy za
cały okres zatrudniania pracownika niepełnosprawnego (jeśli okres
zatrudnienia jest krótszy niŜ 12 miesięcy, pomoc jest proporcjonalnie
zmniejszona);
o Pomoc na dodatkowe koszty związane z zatrudnianiem pracowników
niepełnosprawnych - dodatkowe koszty bezpośrednio związane z
zatrudnieniem pracownika niepełnosprawnego (inne niŜ koszty płacy), w tym
koszty adaptacji pomieszczeń, koszty zatrudnienia personelu za czas
poświęcony wyłącznie na pomoc pracownikom niepełnosprawnym, koszty
adaptacji lub zakupu sprzętu na uŜytek pracowników niepełnosprawnych, zaś
w przypadku beneficjenta oferującego zatrudnienie chronione – koszty
budowy, wyposaŜenia lub rozbudowy danej jednostki oraz wszelkie koszty
administracyjne i koszty transportu bezpośrednio związane z zatrudnieniem
pracowników niepełnosprawnych.
�� Intensywność pomocyIntensywność pomocy
Tabela: Intensywność pomocy na zatrudnienie
Środek Intensywność pomocyPomoc na restrukturyzację pracowników znajdujących się wszczególnie niekorzystnej sytuacji 50%Pomoc na zatrudnianie pracownikówniepełnosprawnych 75%
59
�� Zgłoszenie pomocy do Komisji EuropejskiejZgłoszenie pomocy do Komisji Europejskiej
Tabela: Pomoc, która nie jest zwolniona z obowiązku zgłoszenia
ŚrodekProgi pomocy indywidualnej powodujące obowiązek zgłoszenia,
przewidziane w rozporządzeniu GBER
Pomoc inwestycyjna i pomoc na zatrudnienie dla MŚP 7,5 mln euro na jeden projekt dla jednegoPrzedsiębiorstwa
Rekrutacja pracowników znajdujących się w szczególnieniekorzystnej sytuacji
5 mln euro dla jednego przedsiębiorstwa najeden rok
Pomoc w formie subsydiów płacowych na zatrudnianiepracowników niepełnosprawnych
10 mln euro dla jednego przedsiębiorstwa najeden rok
Dodatkowe koszty związane z zatrudnianiem pracownikówniepełnosprawnych
10 mln euro dla jednego przedsiębiorstwa najeden rok
Inne typy środków dotyczących zatrudnienia, pozazwolnionymi kategoriami
nie dotyczy
4.2. P4.2. POMOCOMOC NANA SZKOLENIASZKOLENIA 3333
Rozporządzenie GBER obejmuje wszelką pomoc ze środków publicznych na
szkolenie dla co najmniej jednego przedsiębiorstwa lub sektora poprzez zmniejszenie
kosztów, które przedsiębiorstwa lub sektory te musiałyby normalnie ponieść, gdyby
planowały zdobycie przez ich pracowników nowych kwalifikacji. PowyŜsze rozporządzenie
ma zastosowanie do pomocy szkoleniowej w przypadku, gdy szkolenia prowadzone są
przez same przedsiębiorstwa lub przez publiczne lub prywatne ośrodki szkoleniowe.
UWAGA! W drodze wyjątku od ogólnego zakresu rozporządzenia GBER pomoc szkoleniowa dopuszczona jest
równieŜ w sektorach rybołówstwa i akwakultury oraz produkcji podstawowej produktów rolnych i w
sektorze węglowym.
33 Vademecum - prawo wspólnotowe w dziedzinie pomocy państwa”, Komisja Europejska Dyrekcja Generalnads. Konkurencji, Wspólnoty Europejskie 2008, s. 56-57
60
� Szkolenia specjalistyczne - szkolenia polegające na przekazywaniu wiedzy głównie i
bezpośrednio związanej z obecnym lub przyszłym stanowiskiem pracownika w
przedsiębiorstwie oraz na przekazywaniu kwalifikacji, których wykorzystanie w
innym przedsiębiorstwie lub obszarze zatrudnienia jest moŜliwe tylko w
ograniczonym stopniu lub w ogóle nie jest moŜliwe.
� Szkolenia ogólne - szkolenia polegające na przekazywaniu wiedzy, która nie jest
wyłącznie lub głównie związana z obecnym lub przyszłym stanowiskiem pracownika
w przedsiębiorstwie, lecz przekazujące umiejętności, które moŜna wykorzystać w
innym przedsiębiorstwie lub obszarze zatrudnienia. Szkolenie uznaje się za „ogólne”,
jeśli na przykład jest organizowane wspólnie przez róŜne, niezaleŜne przedsiębiorstwa
lub mogą z niego korzystać pracownicy róŜnych przedsiębiorstw. Jest ono równieŜ
uznawane za ogólne jest uznane lub poświadczone przez władze lub jednostki
publiczne lub przez inne jednostki lub instytucje, którym państwo członkowskie lub
Wspólnota przyznały niezbędne kompetencje.
Jeśli projekt obejmuje elementy szkolenia specjalistycznego i ogólnego, których nie
moŜna rozdzielić, lub gdy nie moŜna określić charakteru projektu, zastosowanie ma poziom
intensywności pomocy dla szkolenia specjalistycznego.
�� Koszty kwalifikowaneKoszty kwalifikowane
o koszty kadry szkoleniowej;
o koszty podróŜy wykładowców i uczestników szkoleń, w tym koszty zakwaterowania;
o inne koszty bieŜące (koszty materiałów, dostaw itp.);
o amortyzacja narzędzi i wyposaŜenia w zakresie, w jakim są wykorzystywane
wyłącznie na potrzeby projektu szkoleniowego;
o koszty poradnictwa i doradztwa w zakresie, w jakim dotyczą projektu szkoleniowego;
o koszty osobowe po stronie uczestników szkolenia oraz ogólne koszty pośrednie (w
tym koszty administracyjne, koszty wynajmu, koszty ogólne) do wysokości całkowitej
kwoty wyŜej określonych kosztów kwalifikowanych. W odniesieniu do kosztów
osobowych po stronie uczestników uwzględnia się tylko czas faktycznie spędzony na
uczestnictwie w szkoleniu, po odjęciu efektywnego czasu pracy.
61
�� Intensywność pomocyIntensywność pomocy
Tabela: Maksymalna intensywność pomocy
Szkolenia specjalistyczne Szkolenia ogólne
Stawka standardowa 25 % 60 %
Inne:
Średnie przedsiębiorstwa 35 % 70 %
Małe przedsiębiorstwa 45 % 80 %
Beneficjenci 35 % 70 %
Sektor transportu morskiego 100 % 100 %
�� Zgłoszenie pomocy do Komisji EuropejskiejZgłoszenie pomocy do Komisji Europejskiej
Pomoc szkoleniowa przekraczająca 2 mln euro na projekt szkoleniowy nie jest
zwolniona z wymogu zgłoszenia indywidualnego.
4.3. P4.3. POMOCOMOC WW ROLNICTWIEROLNICTWIE
Zgodnie z zapisem art. 2 pkt 10 b ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących
pomocy publicznej, gdy mowa jest o rolnictwie naleŜy przez to rozumieć działalność
związaną z produkcją, przetwarzaniem i obrotem produktami rolnymi, o których mowa w
przepisach Unii Europejskiej dotyczących pomocy państwa dla małych i średnich
przedsiębiorców prowadzących działalność związaną z produkcją, przetwarzaniem i obrotem
produktami rolnymi. Produkty rolne, to produkty wymienione w Załączniku I do Traktatu
WE.
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1535/2007 z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie
zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy de minimis w sektorze
produkcji rolnej (Dz. Urz. UE L 337 z 21.12.2007, str. 35) stosuje się od dnia 1 stycznia 2008
62
r. do dnia 31 grudnia 2013 r. Rozporządzenie to uchyliło rozporządzenie Komisji nr
1860/200434.
Rozporządzenie stosuje się do pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom w sektorze
produkcji rolnej, z wyjątkiem:
a. pomocy, której wysokość ustalona jest na podstawie ceny lub ilości produktów
wprowadzonych do obrotu;
b. pomocy udzielanej na działalność związaną z wywozem, a mianowicie
pomocy związanej bezpośrednio z ilością wywoŜonych produktów, z
tworzeniem i funkcjonowaniem sieci dystrybucji lub wydatkami bieŜącymi
związanymi z prowadzeniem działalności eksportowej;
c. pomocy uwarunkowanej preferowaniem towarów krajowych w stosunku do
towarów sprowadzanych z zagranicy;
d. pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom zagroŜonym.
Zgodnie z rozporządzeniem:
1) "przedsiębiorstwa sektora produkcji rolnej" oznaczają przedsiębiorstwa
prowadzące działalność związaną z produkcją podstawową produktów
rolnych;
2) "produkty rolne" oznaczają produkty wymienione w załączniku I do Traktatu
WE, z wyjątkiem produktów rybołówstwa i akwakultury objętych
rozporządzeniem Rady (WE) nr 104/2000.
� Pomoc de minimis
Za niespełniającą wszystkich kryteriów określonych w art. 87 ust. 1 Traktatu WE i
tym samym za zwolnioną z wymogu zgłoszenia przewidzianego w art. 88 ust. 3 Traktatu,
uwaŜa się pomoc, która spełnia warunki określone w ust. 2-7 niniejszego artykułu.
Łączna kwota pomocy de minimis przyznana jednemu przedsiębiorstwu nie moŜe
przekraczać 7.500 euro w okresie trzech lat obrotowych. Pułap ten stosuje się bez względu
na formę pomocy i jej cel. Okres, który naleŜy wziąć pod uwagę, ustala się poprzez
34 http://bip.minrol.gov.pl/DesktopDefault.aspx?TabOrgId=1492&LangId=0
63
odniesienie do lat obrotowych stosowanych przez podmiot gospodarczy w danym państwie
członkowskim.
Jeśli łączna kwota pomocy przewidziana w ramach środka pomocy przekracza pułap
7.500 euro, nie moŜe być objęta przepisami rozporządzenia, nawet w odniesieniu do części
pomocy nieprzekraczającej tego pułapu. W takim przypadku nie moŜna ubiegać się o objęcie
zakresem rozporządzenia w odniesieniu do tego rodzaju środka pomocy, ani w chwili
przyznania takiej pomocy ani później.
Łączną kwotę pomocy de minimis wyraŜa się w formie dotacji pienięŜnej. Wartości
pienięŜne są wartościami brutto, czyli nie uwzględniają potrąceń z tytułu podatków ani innych
opłat. W przypadku, gdy pomoc udzielana jest w formie innej niŜ dotacja, kwotę pomocy,
która ma zostać uwzględniona, wyraŜa się jako ekwiwalent dotacji brutto.
Wartość pomocy wypłacanej w kilku ratach jest dyskontowana na dzień jej
przyznania. Jako stopę procentową stosowaną do dyskontowania oraz do obliczenia
ekwiwalentu dotacji brutto stosuje się stopę referencyjną obowiązującą w momencie
przyznania pomocy.
Rozporządzenie stosuje się jedynie do pomocy, w odniesieniu do której moŜliwe
jest dokładne obliczenie na zasadzie ex ante ekwiwalentu dotacji brutto , bez konieczności
przeprowadzania oceny ryzyka („pomoc przejrzysta” ). W szczególności:
o pomoc polegającą na udzielaniu poŜyczek uznaje się za pomoc przejrzystą,
jeŜeli ekwiwalent dotacji brutto został obliczony na podstawie rynkowych stóp
procentowych obowiązujących w chwili przyznania pomocy;
o pomocy polegającej na wniesieniu kapitału nie uznaje się za pomoc
przejrzystą, chyba Ŝe łączna kwota dokapitalizowania ze środków publicznych
nie przekracza pułapu de minimis;
o pomocy obejmującej środki w zakresie zapewnienia kapitału podwyŜszonego
ryzyka nie uznaje się za pomoc przejrzystą, chyba Ŝe kapitał wniesiony na
rzecz kaŜdego przedsiębiorstwa w ramach programu pomocy na zapewnienie
kapitału podwyŜszonego ryzyka nie przekracza pułapu de minimis;
64
o pomoc indywidualną przyznaną w ramach programu gwarancyjnego na rzecz
przedsiębiorstw, które nie są przedsiębiorstwami zagroŜonymi, uznaje się za
przejrzystą pomoc de minimis wówczas, gdy gwarantowana część poŜyczki, na
którą udziela się gwarancji, nie przekracza kwoty 56.250 euro na
przedsiębiorstwo. Jeśli gwarantowana część tej poŜyczki stanowi jedynie
pewną część tego pułapu, uznaje się, Ŝe ekwiwalent dotacji brutto tej gwarancji
odpowiada tej samej części pułapu, o którym mowa w ust. 2. Wartość
gwarancji nie moŜe przekroczyć 80 % wartości poŜyczki.
Programy gwarancyjne uznaje się równieŜ za programy przejrzystej pomocy, jeŜeli
spełnione są następujące warunki:
o na potrzeby stosowania rozporządzenia, metoda obliczania ekwiwalentu
dotacji brutto zawartego w gwarancji została przed wdroŜeniem zatwierdzona
przez Komisję zgodnie z przepisami przyjętymi przez Komisję w dziedzinie
pomocy państwa;
o metoda wyraźnie odnosi się do rodzaju gwarancji i rodzaju transakcji
gwarantowanych, jakie w danym przypadku wchodzą w grę w kontekście
stosowania rozporządzenia.
Pomocy de minimis nie naleŜy łączyć z inną pomocą państwa dotyczącą tych samych
wydatków kwalifikowanych, w przypadku gdyby taka kumulacja miała skutkować
przekroczeniem poziomu ustalonego przepisami wspólnotowymi dla specyficznych
uwarunkowań kaŜdego przypadku.
4.4. P4.4. POMOCOMOC WW TRANSPORCIETRANSPORCIE
Transport towarowy krajowy (przewóz rzeczy na terenie Polski ) nie stanowił
pomocy do końca 3 roku od dnia akcesji tj. do 30.04.2007 r. Jakiekolwiek wsparcie udzielane
na działalność polegającą na świadczeniu usług krajowego przewozu towarów nie
podlegało przepisom ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach
dotyczących pomocy publicznej.
Po 1 maja 2007 r. wsparcie udzielane polskim przedsiębiorcom, świadczącym usługi
przewozu rzeczy na terenie Polski, moŜe mieć potencjalny lub rzeczywisty wpływ na
65
wymianę handlową pomiędzy Państwami Członkowskimi, a więc moŜe stanowić pomoc
publiczną w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE i w związku z tym podlega w tym zakresie
przepisom wspólnotowym.
Transport w pozostałym zakresie (transport osobowy oraz towarowy poza granice
kraju) do końca 3 roku od dnia akcesji stanowił tzw. pomoc istniejącą. Część środków
pomocowych w tym sektorze po dniu 1 maja 2007 r. stanowi w dalszym ciągu pomoc
istniejącą, w odniesieniu do której moŜliwe jest udzielanie pomocy de minimis na podstawie
Rozporządzenia Komisji nr 1998/2006 w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do
pomocy de minimis. Pułap pomocy de minimis dla określonego przedsiębiorcy wynosi 100
tys. euro brutto w okresie 3 kolejnych lat budŜetowych.
UWAGA! Pomoc de minimis nie moŜe być przyznana na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu
drogowego podmiotom gospodarczym prowadzącym działalność zarobkową w zakresie drogowego
transportu towarowego (art. 1 ust. 1 lit. g rozporządzenia 1998/2006).
Sektor transportu w UE objęty jest szczególną ochroną. Sektor drogowy w UE ma
zdecydowaną przewagę nad innymi formami przewozu, co powoduje m.in. problemy z
zanieczyszczeniem środowiska naturalnego. Podstawowym celem wspólnotowej polityki
transportowej jest więc zapewnienie równowagi pomiędzy róŜnymi formami transportu.
Działania skierowane są przede wszystkim na ograniczanie przewozów drogowych i
tworzenie zachęt do rozwoju innych form transportu.
Na terenie Unii Europejskiej występuje brak równowagi w przewozach pasaŜerskich,
przewozy drogowe (głównie przejazdy samochodem) stanowią aŜ 81 proc. Ta sytuacja
powoduje, Ŝe Komisja Europejska ogranicza moŜliwości wsparcia finansowego dla
sektora transportu drogowego.
Istotnym elementem polityki transportowej w najbliŜszych latach będzie moŜliwość
łączenia róŜnych form transportu: drogowego z kolejowym, morskiego z kolejowym oraz
kolejowego z powietrznym.
� Pomoc de minimis
W sektorze transportu drogowego pomoc de minimis dla jednego przedsiębiorcy w
okresie trzech kolejnych lat kalendarzowych nie moŜe przekroczyć 100 tys. euro brutto.
Przepisy wspólnotowe wykluczają moŜliwość udzielania pomocy de minimis na nabycie
66
pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego podmiotom prowadzącym działalność
zarobkową w zakresie drogowego transportu towarowego.
W prawie krajowym definicja transportu drogowego zawarta jest w art. 4 pkt 3 ustawy
z dnia 6 września 2001 roku o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874 z
późn. zm.). Przez „krajowy transport drogowy” rozumie się podejmowanie i wykonywanie
działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi
zarejestrowanymi w kraju a jazda pojazdu, miejsce rozpoczęcia lub zakończenia podróŜy i
przejazdu oraz droga znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z kolei
„międzynarodowy transport drogowy” to podejmowanie i wykonywanie działalności
gospodarczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi a jazda
pojazdu między miejscem początkowym i docelowym odbywa się z przekroczeniem granicy
Rzeczypospolitej Polskiej.
Do transportu drogowego nie zalicza się niezarobkowego przewozu drogowego,
czyli przewozu na potrzeby własne. Przez niezarobkowy przewóz drogowy naleŜy rozumieć
kaŜdy przejazd pojazdu po drogach publicznych z pasaŜerami lub bez, załadowanego lub bez
ładunku, przeznaczonego do nieodpłatnego krajowego i międzynarodowego przewozu
drogowego osób lub rzeczy a przewóz taki wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w
stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej. Aby uznać taki przewóz za
niezarobkowy konieczne jest spełnienie następujących warunków:
o uŜywane do tego celu pojazdy samochodowe są prowadzone przez przedsiębiorcę lub
jego pracowników,
o przedsiębiorca posiada tytuł prawny do dysponowania tymi pojazdami
samochodowymi,
o w przypadku przejazdu pojazdu załadowanego - rzeczy przewoŜone są własnością
przedsiębiorcy lub zostały przez niego sprzedane, kupione, wynajęte, wydzierŜawione,
wyprodukowane, wydobyte, przetworzone lub naprawione albo celem przejazdu jest
przewóz osób lub rzeczy z przedsiębiorstwa lub do przedsiębiorstwa na jego własne
potrzeby, a takŜe przewóz pracowników i ich rodzin,
o przewóz nie jest przewozem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w
zakresie usług turystycznych.
67
4.5. P4.5. POMOCOMOC WW KONTEK ŚCIEKONTEK ŚCIE ZMIANZMIAN KLIMATYCZNYCHKLIMATYCZNYCH II NANA INNEINNE DZIAŁANIADZIAŁANIA ZWI ĄZANEZWI ĄZANE ZZ
OCHRONĄOCHRONĄ ŚRODOWISKAŚRODOWISKA 3535
Wytyczne wspólnotowe36 obejmują pomoc na działania zmierzające do
naprawienia wyrządzonej szkody lub zapobiegające wyrządzeniu szkody fizycznemu
otoczeniu lub zasobom naturalnym bądź zachęcające do bardziej efektywnego
korzystania z zasobów naturalnych. Kontrola pomocy państwa w tym obszarze ma na celu
zagwarantowanie, Ŝe dzięki zastosowaniu środków pomocy osiągnięty zostanie wyŜszy
poziom ochrony środowiska niŜ bez pomocy oraz Ŝe pozytywne skutki pomocy przewaŜą
negatywne.
Zasadniczo wytyczne mają zastosowanie do wszystkich sektorów objętych Traktatem
WE, w tym sektorów, których dotyczą szczegółowe reguły wspólnotowe w zakresie pomocy
państwa (chyba, Ŝe reguły te przewidują inaczej). JednakŜe wytycznie nie mają zastosowania
do:
o pomocy na działalność badawczą i rozwojową ani projektowanie lub produkcję
produktów ekologicznych. JednakŜe pomoc inwestycyjna na nabycie zasobów
(projektów) innowacyjnych pod względem ekologicznym objęta jest zakresem tych
wytycznych;
o pomocy szkoleniowej w zakresie środowiska;
o obszaru pierwotnej produkcji rolnej jeśli środki objęte są juŜ Wytycznymi Wspólnoty
w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym37;
o w sektorze rybołówstwa i akwakultury mają one zastosowanie jedynie jeśli nie istnieją
inne konkretne przepisy;
o kosztów osieroconych;
o ciepłownictwa komunalnego, chyba Ŝe daje ono efekt oszczędzania energii;
o infrastruktury transportu lotniczego, drogowego, śródlądowego i morskiego;
o projektowania i produkcji ekologicznych produktów, maszyn lub środków transportu,
których eksploatacja zakłada pochłanianie mniejszych ilości zasobów, ani poprawy
bezpieczeństwa lub higieny pracy; oraz
35 Vademecum - prawo wspólnotowe w dziedzinie pomocy państwa”, Komisja Europejska Dyrekcja Generalnads. Konkurencji, Wspólnoty Europejskie 2008, s. 27-3436 „Wytyczne wspólnotowe w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska” (Dziennik Urzędowy nr C 82 z1.4.2008, s. 1)37 Wytyczne Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata 2007–2013, Dz.U. C319 z 27.12.2006.
68
o wychwytywania i składowania dwutlenku węgla.
Wytyczne odzwierciedlają podejście przedstawione w planie działań w zakresie
pomocy państwa w odniesieniu do bardziej zaawansowanego podejścia ekonomicznego do
analizy pomocy państwa oraz wprowadzenia testu bilansującego. Wytyczne zawierają więc
reguły, w oparciu o które KE będzie przeprowadzać ocenę standardową (gdzie pomoc
państwa moŜe zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem jeśli spełnia prostsze kryteria
przedstawione w sekcji 3 wytycznych wspólnotowych) lub ocenę szczegółową
(przedstawioną w sekcji 5), co wymaga bardziej szczegółowej analizy środków oraz
przeprowadzenia testu bilansującego w indywidualnych przypadkach. Zasadniczo wytyczne
umoŜliwiają KE spojrzenie na efekt zachęty, konieczność i proporcjonalność środków
pomocy państwa w obszarze ochrony środowiska.
Tabela: Progi, powyŜej których przeprowadzana jest ocena szczegółowa według wytycznych*
Rodzaj środkaOcena
standardowaOcena szczegółowa
Dla środków objętych rozporządzeniemGBER
Tak (jeśli warunkizawarte w
rozporządzeniu GBERnie są spełnione)
Wszystkie środki podlegająceobowiązkowi zgłoszeniaindywidualnego na mocyrozporządzenia GBER
Dla wszelkiej pomocy inwestycyjnej(bez względu na rodzaj)
Tak 7,5 mln euro dla jednegoPrzedsiębiorstwa
Pomoc operacyjna na oszczędzanieenergii
Tak 5 mln euro dla jednegoprzedsiębiorstwa na 5 lat
Pomoc operacyjna na wytwarzanieenergii elektrycznej ze źródełodnawialnych lub wytwarzanie energiielektrycznej w skojarzeniu zwytwarzaniem ciepła ze źródełodnawialnych
Tak Uzyskana zdolność wytwarzania energiielektrycznej ze źródeł odnawialnychprzekracza 125 MW
Pomoc operacyjna na produkcjębiopaliw
Tak Uzyskane moŜliwości produkcyjneprzekraczają 150 000 t w skali roku
Pomoc operacyjna na kogenerację Tak Uzyskana moce w zakresie wytwarzaniaenergii w kogeneracji przekraczają 200MW
Pomoc w formie ulg lub zwolnień zpodatków na ochronę środowiska
Tak Nie
* Wszystkie inne środki pomocy na ochronę środowiska przewidziane w wytycznych a nie zawarte w powyŜszejtabeli podlegają jedynie ocenie standardowej.
69
�� ŚŚRODKIRODKI POMOCYPOMOCY
� Pomoc inwestycyjna umoŜliwiająca przedsiębiorstwom zastosowanie norm
surowszych niŜ normy wspólnotowe lub podniesienie poziomu ochrony środowiska
w przypadku braku norm wspólnotowych
Koszty kwalifikowane:
- ograniczone wyłącznie do dodatkowych kosztów inwestycyjnych koniecznych do
osiągnięcia wyŜszego poziomu ochrony środowiska;
- korzyści/koszty operacyjne uwzględniane są przez 5 lat;
- kwalifikowane inwestycje mogą zostać dokonane w postaci gruntu, budynków, wyposaŜenia
fabryk oraz transferu technologii.
UWAGA! Pomoc nie moŜe być udzielana w celu osiągnięcia norm, które zostały przyjęte, ale nie są jeszcze
wprowadzone w Ŝycie.
� Pomoc na inwestycje w zakup nowych środków transportu, które spełniają wymogi
surowsze niŜ normy wspólnotowe, lub które przyczyniają się do podniesienia
poziomu ochrony środowiska w przypadku braku norm wspólnotowych
Koszty kwalifikowane:
- ograniczone wyłącznie do dodatkowych kosztów inwestycyjnych koniecznych do
osiągnięcia wyŜszego poziomu ochrony środowiska;
- korzyści/koszty operacyjne uwzględniane są przez 5 lat;
- pomoc na nabycie nowych środków transportu drogowego, kolejowego, śródlądowego i
morskiego spełniających przyjęte normy wspólnotowe, które nie weszły jeszcze w Ŝycie, jeśli
nowe normy nie będą stosowane z mocą wsteczną. Pomoc moŜe zostać równieŜ wykorzystana
na doposaŜenie w zakresie istniejących środków transportu.
� Pomoc na szybkie przystosowanie do przyszłych norm wspólnotowych
Koszty kwalifikowane:
- ograniczone wyłącznie do dodatkowych kosztów koniecznych do osiągnięcia wyŜszego
poziomu ochrony środowiska;
- korzyści/koszty operacyjne uwzględniane są przez 5 lat;
70
- kwalifikowane inwestycje mogą zostać dokonane w postaci gruntu, budynków, wyposaŜenia
fabryk oraz transferu technologii.
UWAGA! Pomoc jest dopuszczalna w przypadku, gdy przystosowanie następuje co najmniej 1 rok przed
wejściem w Ŝycie normy wspólnotowej.
� Pomoc na oszczędzanie energii
1. Pomoc inwestycyjna
Koszty kwalifikowane:
- ograniczone wyłącznie do dodatkowych kosztów bezpośrednio związanych z oszczędzaniem
energii oraz z poziomem oszczędności energii wyŜszym niŜ normy wspólnotowe;
- korzyści operacyjne i koszty operacyjne powstające podczas pierwszych trzech lat
eksploatacji danej inwestycji (dla MŚP), pierwszych czterech lat (dla duŜych przedsiębiorstw
spoza unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2 (EU ETS) lub pierwszych
pięciu lat (dla duŜych przedsiębiorstw uczestniczących w EU ETS) są odpowiednio
odejmowane lub dodawane;
- kwalifikowane inwestycje mogą zostać dokonane w postaci gruntu, budynków, wyposaŜenia
fabryk oraz transferu technologii.
2. Pomoc operacyjna
Koszty kwalifikowane:
- ograniczone do rekompensaty dodatkowych kosztów netto produkcji wynikających z
inwestycji, z uwzględnieniem korzyści wynikających z oszczędności energii;
- koszty produkcji są pomniejszane o pomoc inwestycyjną.
- pomoc operacyjna jest ograniczona do pięciu lat.
71
� Pomoc na odnawialne źródła energii
1. Pomoc inwestycyjna
Koszty kwalifikowane:
- ograniczone wyłącznie do dodatkowych kosztów inwestycji ponoszonych przez beneficjenta
w porównaniu z tradycyjną elektrownią lub z tradycyjnym systemem ogrzewania o takiej
samej mocy pod względem efektywnej produkcji energii;
- koszty kwalifikowane muszą zostać pomniejszone o wszelkie korzyści operacyjne i koszty
operacyjne związane z dodatkowymi inwestycjami w zakresie odnawialnych źródeł energii i
pojawiające się w ciągu pierwszych pięciu lat eksploatacji inwestycji;
- kwalifikowane inwestycje mogą zostać dokonane w postaci gruntu, budynków, wyposaŜenia
fabryk oraz transferu technologii;
- pomoc na biopaliwa dopuszczona jest wyłącznie w odniesieniu do biopaliw
proekologicznych.
2. Pomoc operacyjna
Udzielana jest w celu pokrycia róŜnicy między kosztami produkcji energii ze źródeł
odnawialnych a ceną rynkową danego rodzaju energii.
� Pomoc na kogenerację
1. Pomoc inwestycyjna
Koszty kwalifikowane:
- ograniczone wyłącznie do dodatkowych kosztów inwestycji, niezbędnych do budowy
zakładu kogeneracyjnego o wysokiej sprawności w porównaniu z inwestycją referencyjną;
- koszty kwalifikowane muszą zostać pomniejszone o wszelkie korzyści operacyjne i koszty
operacyjne związane z dodatkowymi inwestycjami i pojawiające się w ciągu pierwszych
pięciu lat eksploatacji inwestycji;
- kwalifikowane inwestycje mogą zostać dokonane w postaci gruntu, budynków, wyposaŜenia
fabryk oraz transferu technologii.
2. Pomoc operacyjna
Udzielana jest w oparciu o niektóre reguły pomocy na odnawialne źródła energii.
72
Kwalifikowane instalacje:
- związane z dystrybucją energii elektrycznej i ciepła do odbiorców (w przypadku, gdy koszty
takiego wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła przekraczają ich cenę rynkową),
- do celów wykorzystania przemysłowego (w przypadku, gdy moŜna wykazać, Ŝe koszty
produkcji jednej jednostki energii za pomocą tej technologii przekraczają cenę rynkową
jednej jednostki energii wyprodukowanej w sposób tradycyjny).
� Pomoc na inwestycje w efektywne energetycznie ciepłownictwo komunalne
Koszty kwalifikowane:
- ograniczone wyłącznie do dodatkowych kosztów inwestycji ponoszonych przez beneficjenta
w porównaniu z tradycyjnym systemem ogrzewania o takiej samej mocy;
- koszty kwalifikowane muszą zostać pomniejszone o wszelkie korzyści operacyjne i koszty
operacyjne związane z dodatkowymi inwestycjami w zakresie odnawialnych źródeł energii i
pojawiające się w ciągu pierwszych pięciu lat eksploatacji inwestycji;
- kwalifikowane inwestycje mogą zostać dokonane w postaci gruntu, budynków, wyposaŜenia
fabryk oraz transferu technologii.
� Pomoc na gospodarowanie odpadami
Koszty kwalifikowane:
- ograniczone wyłącznie do dodatkowych kosztów inwestycji, niezbędnych do realizacji
inwestycji prowadzącej do zagospodarowania odpadów i ponoszonych przez beneficjenta w
porównaniu z inwestycją referencyjną;
- koszty kwalifikowane muszą zostać pomniejszone o wszelkie korzyści operacyjne i koszty
operacyjne pojawiające się w ciągu pierwszych pięciu lat eksploatacji inwestycji.
Przy spełnieniu odpowiednich warunków ww. pomoc obejmuje działania związane z
ponownym wykorzystaniem, recyklingiem i odzyskiem. Ma ona na celu ograniczenie
zanieczyszczeń emitowanych przez inne przedsiębiorstwa.
73
� Pomoc na rekultywację zanieczyszczonych terenów
Jeśli podmiot odpowiedzialny za zanieczyszczenia nie moŜe zostać zidentyfikowany
lub nie moŜe ponieść kosztów, wówczas pomoc moŜe otrzymać podmiot odpowiedzialny za
przywracanie walorów gruntów. „Zanieczyszczający” definiowany jest jako osoba
odpowiedzialna za zanieczyszczenie na mocy przepisów prawa obowiązujących w kaŜdym
państwie członkowskim.
Koszty kwalifikowane stanowią równowartość kosztów prac rekultywacyjnych
pomniejszonych o wzrost wartości gruntu.
� Pomoc na relokację przedsiębiorstw
Pomoc na relokację pewnych przedsiębiorstw w inne miejsca moŜe być przyznana
wyłącznie, jeśli jest podyktowana ochroną środowiska lub względami prewencyjnymi oraz
być nakazana decyzją administracyjną lub sądową właściwego organu administracji
publicznej lub teŜ uzgodniona między przedsiębiorstwem i właściwym organem administracji
publicznej. Dodatkowo, przedsiębiorstwo musi spełniać najsurowsze normy w zakresie
ochrony środowiska obowiązujące w regionie nowej lokalizacji.
Koszty kwalifikowane powinny ograniczać się do kosztów relokacji netto. Komisja
uwzględni korzyści (tzn. zysk ze sprzedaŜy lub najmu porzuconej fabryki, rekompensatę, o ile
zostanie przyznana) oraz koszty (zakup gruntu, budowę lub zakup nowej fabryki, kary
umowne).
� Pomoc dotycząca programów handlu uprawnieniami
Pomoc moŜe zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem wyłącznie wówczas, gdy
programy są tworzone dla osiągnięcia celów środowiskowych wykraczających poza
obowiązkowe normy wspólnotowe, jeśli przydział jest przejrzysty i obiektywny, jeśli
całkowita kwota uprawnień lub przydziałów poniŜej wartości rynkowej dla kaŜdego
przedsiębiorstwa nie przekracza jego potrzeb, jeśli nowe podmioty nie są traktowane bardziej
korzystnie oraz nie istnieją zbyt wysokie bariery wejścia na rynek.
Przy tworzeniu programów pomocy naleŜy kierować się koniecznością i
proporcjonalnością, a pomoc państwa zostanie poddana ocenie przez Komisję Europejską.
Bez pomocy (tzn. w przypadku wystawienia na aukcję) program handlu uprawnieniami musi
74
prowadzić do znacznego wzrostu kosztów produkcji, którego nie moŜna przerzucić na
konsumentów bez istotnego ograniczenia sprzedaŜy. Nie jest równieŜ moŜliwe ograniczenie
poziomu emisji tak, aby cena certyfikatów była moŜliwa do zaakceptowania.
� Pomoc w formie ulg lub zwolnień podatkowych w odniesieniu do podatków na
ochronę środowiska
Ten rodzaj pomocy moŜe być dopuszczony, o ile przyczynia się co najmniej pośrednio
do poprawy poziomu ochrony środowiska, a zwolnienia lub ulgi podatkowe nie podwaŜają
ogólnego celu pomocy. W odniesieniu do ulg podatkowych wytyczne zachowują moŜliwość
długoterminowego i bezwarunkowego zwolnienia z podatków na ochronę środowiska, o ile
zainteresowane przedsiębiorstwa płacą co najmniej minimum wspólnotowe, a pomoc jest
zgodna ze wspólnym rynkiem przez okres dziesięciu lat. W przeciwnym razie
długoterminowe zwolnienie jest nadal moŜliwe, o ile państwo członkowskie udowodni, Ŝe jest
ono konieczne i proporcjonalne. O konieczności pomocy mówimy wtedy, gdy wybór
beneficjentów następuje w oparciu o obiektywne i przejrzyste kryteria. Podatek na ochronę
środowiska bez ulgi musi prowadzić do znacznego wzrostu kosztów produkcji dla kaŜdego
sektora lub kaŜdej kategorii beneficjentów indywidualnych, przy czym kosztów tych nie
moŜna przerzucić na konsumentów bez istotnego ograniczenia sprzedaŜy. Proporcjonalność
pomocy oznacza, Ŝe kaŜda osoba płaci część podatku krajowego w zaleŜności od wyników w
zakresie ochrony środowiska w porównaniu z wynikami odnoszącymi się do metody
gwarantującej najlepszy wynik w Europejskim Obszarze Gospodarczym lub 20% poziomu
krajowego (chyba, Ŝe ograniczone zakłócenie konkurencji uzasadnia niŜszy poziom), lub teŜ
pomiędzy przedsiębiorstwami otrzymującymi pomoc a państwem członkowskim zawarte są
porozumienia środowiskowe.
Beneficjentami bardzo duŜych ulg podatkowych lub nawet całkowitych zwolnień są
czasami sprawcy znacznych zanieczyszczeń. Komisja uwaŜa, Ŝe pod pewnymi warunkami
takie odstępstwa mogą być uzasadnione, lecz państwa członkowskie powinny dowieść ich
konieczności.
75
�� Zasada obliczania dodatkowych kosztów inwestycjiZasada obliczania dodatkowych kosztów inwestycji
Dodatkowe koszty inwestycji obliczane są w dwóch etapach:
1. Koszt inwestycji ustalony przez odniesienie do scenariusza alternatywnego przy braku
pomocy państwa. Scenariusz alternatywny musi być wiarygodny i spełniać co
najmniej mające tu zastosowanie normy wspólnotowe.
2. Wszelkie korzyści operacyjne powstałe podczas określonego czasu eksploatacji
inwestycji (zazwyczaj pięciu lat) są odejmowane, zaś odpowiednie koszty operacyjne
są dodawane.
�� Intensywność pomocyIntensywność pomocy
Tabela: Przegląd maksymalnej intensywności pomocy w postaci wartości procentowej kosztów kwalifikowanych.
Rodzaj środka pomocy Pomoc inwestycyjna Pomoc operacyjnaa) Pomoc inwestycyjna umoŜliwiającaprzedsiębiorstwom zastosowanie normsurowszych niŜ normy wspólnotowe lubpodniesienie poziomu ochrony środowiskaw przypadku braku norm wspólnotowych
oraz
b) zakup nowych środków transportu, którespełniają wymogi surowsze niŜ normywspólnotowe, lub które przyczyniają się dopodniesienia poziomu ochrony środowiskaw przypadku braku norm wspólnotowych
Małe przedsiębiorstwo: 70 %Średnie przedsiębiorstwo: 60 %DuŜe przedsiębiorstwo: 50 %
Przetarg: 100 %
Premia na innowacjeekologiczne: +10 %
c) Pomoc na inwestycje na szybkieprzystosowanie do przyszłych normwspólnotowych
Wcześniej niŜ na 3 lata przedwejściem normy w Ŝycie:• małe przedsiębiorstwo: 25 %• średnie przedsiębiorstwo: 20 %• duŜe przedsiębiorstwo: 15 %W okresie od 1 do 3 lat przedwejściem normy w Ŝycie:• małe przedsiębiorstwo: 20 %• średnie przedsiębiorstwo: 15 %• duŜe przedsiębiorstwo: 10 %
d) Pomoc na badania środowiska Małe przedsiębiorstwo: 70 %Średnie przedsiębiorstwo: 60 %DuŜe przedsiębiorstwo: 50 %
e) Pomoc na oszczędzanie energii Małe przedsiębiorstwo: 80 %Średnie przedsiębiorstwo: 70 %DuŜe przedsiębiorstwo: 60 %
• 100 % kosztów dodatkowychprzy linearnym spadku do 0 wciągu 5 lat LUB• 50 % kosztów dodatkowychprzez 5 lat
f) Pomoc na odnawialne źródła energii Małe przedsiębiorstwo: 80 %Średnie przedsiębiorstwo: 70 %DuŜe przedsiębiorstwo: 60 %
• rekompensata róŜnicypomiędzykosztami produkcji a ceną
76
Przetarg: 100 %rynkowąLUB• 100 % kosztów dodatkowychprzy linearnym spadku do 0 wciągu 5 lat LUB50 % kosztów dodatkowychprzez 5 lat
g) Pomoc na kogenerację Małe przedsiębiorstwo: 80 %Średnie przedsiębiorstwo: 70 %DuŜe przedsiębiorstwo: 60 %
Przetarg: 100 %
Zastosowanie mają regułydotyczące pomocy naodnawialne źródła energii.
h) Pomoc na efektywne energetycznieciepłownictwo komunalne
Małe przedsiębiorstwo: 70 %Średnie przedsiębiorstwo: 60 %DuŜe przedsiębiorstwo: 50 %
Przetarg: 100%
i) Pomoc na gospodarowanie odpadami Małe przedsiębiorstwo: 70 %Średnie przedsiębiorstwo: 60 %DuŜe przedsiębiorstwo: 50 %
j) Pomoc na rekultywacjęzanieczyszczonych terenów
100 % kosztówkwalifikowanych
k) Pomoc na relokację przedsiębiorstw Małe przedsiębiorstwo: 70 %Średnie przedsiębiorstwo: 60 %DuŜe przedsiębiorstwo: 50 %
�� Zgłoszenie pomocy do Komisji Europejskiej Zgłoszenie pomocy do Komisji Europejskiej
Rozporządzenie GBER (dotyczące wyłączeń grupowych) wprowadziło nowe
kategorie środków pomocy na ochronę środowiska wyłączonych z obowiązku zgłoszenia.
Przy spełnieniu warunków przewidzianych w rozporządzeniu GBER (w tym dotyczących
szczególnej intensywności pomocy) w niektórych przypadkach nie wymaga zgłoszenia:
o pomoc inwestycyjna umoŜliwiająca przedsiębiorstwom zastosowanie norm
surowszych niŜ normy wspólnotowe w zakresie ochrony środowiska lub podniesienie
poziomu ochrony środowiska w przypadku braku norm wspólnotowych;
o pomoc na zakup nowych pojazdów transportowych spełniających normy surowsze niŜ
normy wspólnotowe lub podnoszących poziom ochrony środowiska w przypadku
braku norm wspólnotowych;
o pomoc na szybkie przystosowanie MŚP do przyszłych norm wspólnotowych,
o pomoc na inwestycje zwiększające oszczędność energii;
o pomoc na inwestycje w układy kogeneracji o wysokiej sprawności;
77
o pomoc na inwestycje w propagowanie odnawialnych źródeł energii;
o pomoc na badania środowiska;
o pomoc na ochronę środowiska w postaci ulg podatkowych.
Pomoc, o której mowa wyŜej musi jednakŜe zostać zgłoszona, jeśli przekracza progi
pomocy indywidualnej powodujące obowiązek powiadomienia (7,5 mln euro dla jednego
przedsiębiorstwa na jeden projekt inwestycyjny). Podobnie pomoc musi zostać zgłoszona i
jest oceniana na podstawie wytycznych, jeśli nie są spełnione warunki przewidziane w
rozporządzeniu GBER.
78
5. P5. PROGRAMYROGRAMY POMOCOWEPOMOCOWE OBOWIĄZUJĄCEOBOWIĄZUJĄCE NANA TERENIETERENIE STARGARDUSTARGARDU SZCZECIŃSKIEGOSZCZECIŃSKIEGO
WYNIKAJ ĄCEWYNIKAJ ĄCE ZZ AKTÓWAKTÓW PRAWAPRAWA MIEJSCOWEGOMIEJSCOWEGO
5.1. W5.1. WPROWADZENIEPROWADZENIE
Na podstawie podjętych przez Radę Miejską stosownych uchwał obowiązują obecnie na
terenie Stargardu Szczecińskiego dwa programy pomocowe:
1. Program regionalnej pomocy inwestycyjnej dla przedsiębiorców na terenie miasta
Stargardu Szczecińskiego oraz
2. Program pomocy na realizację nowych inwestycji oraz na tworzenie nowych miejsc
pracy w formie pomocy de minimis.
Program regionalnej pomocy inwestycyjnej skierowany jest do przedsiębiorców
zamierzających zrealizować nowe inwestycje oraz tworzących nowe miejsca pracy
związane z nową inwestycją. Pomoc publiczna udzielana jest w formie zwolnienia od
podatku od nieruchomości.
Program pomocy w formie pomocy de minimis skierowany jest do przedsiębiorców
mających zamiar zrealizować nowe inwestycje, stworzyć nowe miejsca pracy związane z
nową inwestycją lub stworzyć miejsca pracy w istniejących juŜ przedsiębiorstwach na
terenie miasta. Pomoc publiczna udzielana w formie pomocy de minimis przyjmuje formę
zwolnienia od podatku od nieruchomości i dotyczy tych przedsiębiorców, którzy nie mają
zaległości podatkowych w zakresie podatku od nieruchomości w stosunku do Gminy Miasto
Stargard Szczeciński lub innych zaległych zobowiązań pienięŜnych, do których nie mają
zastosowania przepisy ustawy Ordynacja podatkowa.
W dalszej części rozdziału przedstawiono uregulowania prawne dotyczące programów
pomocowych oferowanych na terenie Stargardu Szczecińskiego. Na koniec przedstawiono
przykłady obrazujące, w jaki sposób naleŜy przeprowadzać wyliczenia pomocy publicznej.
79
5.2. P5.2. PROGRAMROGRAM REGIONALNEJREGIONALNEJ POMOCYPOMOCY INWESTYCYJNEJINWESTYCYJNEJ DLADLA PRZEDSIĘBIORCÓWPRZEDSIĘBIORCÓW NANA TERENIETERENIE
MIASTAMIASTA S STARGARDUTARGARDU S SZCZECI ŃSKIEGOZCZECI ŃSKIEGO
Przepisy dotyczące udzielania pomocy w ramach programu regionalnego pomocy
inwestycyjnej dla przedsiębiorców na terenie Stargardu Szczecińskiego określa Uchwała nr
VII/64/07 Rady Miejskiej w Stargardzie Szczecińskim z dnia 24 kwietnia 2007 r. w
sprawie przyjęcia programu regionalnej pomocy inwestycyjnej dla przedsiębiorców na
terenie miasta Stargardu Szczecińskiego. W niniejszym rozdziale zaprezentowane zostały
najwaŜniejsze uregulowania w tym zakresie.
�� Zakres, forma, przeznaczenie i intensywność pomocy publicznej w ramachZakres, forma, przeznaczenie i intensywność pomocy publicznej w ramach
programu regionalnej pomocy inwestycyjnejprogramu regionalnej pomocy inwestycyjnej
Z programu mogą korzystać przedsiębiorcy realizujący nowe inwestycje na terenie
Stargardu Szczecińskiego. Pomoc publiczna przyjmuje formę zwolnienia od podatku od
nieruchomości i jest moŜliwa w przypadku realizacji przez przedsiębiorstwo nowych
inwestycji (patrz diagram).
Przez nową inwestycję rozumie się inwestycję:
1) w środki trwałe związane z utworzeniem nowego przedsiębiorstwa lub z jego
rozbudową;
2) polegającą na nabyciu przedsiębiorstwa, które jest w likwidacji, przy czym
przedsiębiorstwo jest nabywane przez niezaleŜnego inwestora.
Zwolnieniem objęte zostały grunty, budynki i budowle lub ich części, które
stanowią nowe inwestycje i są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej.
UWAGA! Z moŜliwości zwolnienia wyłączone zostały nowe inwestycje związane z budową stacji paliw,
placówek bankowych oraz obiektów handlowych.
80
Rys. Forma i przeznaczenie regionalnej pomocy inwestycyjnej
Maksymalna intensywność pomocy nie moŜe przekroczyć 40% kosztów
kwalifikujących się do objęcia pomocą.
�� Warunki ogólne dopuszczalności pomocyWarunki ogólne dopuszczalności pomocy
� wniosek o przyznanie pomocy publicznej naleŜy złoŜyć przed rozpoczęciem prac
nad danym projektem inwestycyjnym;
� przynajmniej jeden z następujących warunków musi być spełniony:
1. poniesienie nakładów inwestycyjnych związanych z nową inwestycją zgodnie z
określonymi zasadami (par. 10 i par. 11 Uchwały nr VII/64/07 Rady Miejskiej);
2. nabycie przedsiębiorstwa znajdującego się w likwidacji oraz utworzenie nowych
miejsc pracy w związku z nową inwestycją zgodnie z określonymi zasadami
(par. 12 i par. 13 Uchwały nr VII/64/07 Rady Miejskiej);
3. utworzenie nowych miejsc pracy w związku z nową inwestycją zgodnie z
określonymi zasadami(par. 14 i par. 15 Uchwały nr VII/64/07 Rady Miejskiej);
�� Pomoc regionalna na wspieranie nowych inwestycji – warunki szczegółowePomoc regionalna na wspieranie nowych inwestycji – warunki szczegółowe
� Okres przysługiwania zwolnienia od podatku od nieruchomości
81
PRZEZNACZENIE POMOCY
Tworzenie nowych miejsc pracy w związku z nową inwestycją
FORMA POMOCYZwolnienie od podatku od
nieruchomości
PRZEZNACZENIE POMOCY
Realizacja nowej inwestycji,w tym duŜy projekt inwestycyjny
Zakup środków trwałych w związku z utworzeniem nowego przedsiębiorstwa
lub jego rozbudową
Nabycie przez niezaleŜnego inwestora przedsiębiorstwa będącego w likwidacji
→ Od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nabyta została
nieruchomość
→ do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym przekroczony został pułap
maksymalnej intensywności pomocy (tj. 40% kosztów kwalifikowanych)
→ nie dłuŜej niŜ na okres 5 lat .
� Warunki uzyskania pomocy przedstawione zostały na diagramie:
�� Pomoc na nabycie przedsiębiorstwa w likwidacji oraz utworzenie nowychPomoc na nabycie przedsiębiorstwa w likwidacji oraz utworzenie nowych
miejsc pracy zawiązanych z nową inwestycją - warunki szczegółowemiejsc pracy zawiązanych z nową inwestycją - warunki szczegółowe
� Okres przysługiwania zwolnienia od podatku od nieruchomości
→ Od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nabyta została
nieruchomość
→ do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym przekroczony został pułap
maksymalnej intensywności pomocy (tj. 40% kosztów kwalifikowanych)
→ nie dłuŜej niŜ na okres 3 lat .
� Warunki uzyskania pomocy przedstawione zostały na diagramie:
82
Minimalna wartość inwestycji
100 tys. euro (wyraŜone w złotych)
Minimalnywkład własny
25%(środki niepubliczne)
Zakończenie inwestycji w ciągu 48 m-cy od dnia złoŜenia wniosku
Konieczność utrzymania inwestycji w regionie
Przez co najmniej 5 lat od dnia jej zakończenia
Działalność gospodarcza na terenie Stargardu
Szczecińskiego w ramach realizowanej inwestycji
Przez okres objęty zwolnieniem oraz przez co
najmniej 5 lat od zakończenia tego okresu
�� Pomoc na utworzenie nowych miejsc pracy zawiązanych z nową inwestycjąPomoc na utworzenie nowych miejsc pracy zawiązanych z nową inwestycją
- warunki szczegółowe- warunki szczegółowe
� Okres przysługiwania zwolnienia od podatku od nieruchomości
→ Od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym Prezydent Miasta
Stargard Szczeciński wydał pismo potwierdzające spełnienie przez przedsiębiorcę warunków
do uzyskania pomocy publicznej na podstawie uchwały
83
Minimalny wkład własny 25%(środki niepubliczne)
Warunek podstawowy Nabycie przedsiębiorstwa będącego w likwidacji oraz
utworzenie w ciągu 12 m-cy od dnia złoŜenia wniosku min. 50
nowych miejsc pracy
Wzrost netto liczby pracowników w stosunku do średniego zatrudnienia z
ostatnich 12 miesięcy
Konieczność utrzymania inwestycji w regionie
Przez co najmniej 5 lat od dnia jej zakończenia
Działalność gospodarcza na terenie Stargardu
Szczecińskiego w ramach realizowanej inwestycji
Przez okres objęty zwolnieniem oraz przez co
najmniej 5 lat od zakończenia tego okresu
Konieczność zachowania nowo utworzonych miejsc
Przez min. 5 lat od dnia udzielenia pomocy
We wszystkich jednostkach organizacyjnych beneficjenta
działających na terenie Stargardu Szczecińskiego – co najmniej na poziomie z dnia
złoŜenia wniosku
Konieczność utrzymania stanu zatrudnienia pozostałych
zatrudnionych pracowników
→ do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym przekroczony został pułap
maksymalnej intensywności pomocy (tj. 40% kosztów kwalifikowanych)
→ nie dłuŜej niŜ na okres 3 lat .
� Warunki uzyskania pomocy przedstawione zostały na diagramie:
84
Minimalny wkład własny 25%(środki niepubliczne)
Konieczność utworzenia nowych miejsc pracy
Co najmniej 50 w ciągu 3 lat od zakończenia inwestycji
Wzrost netto liczby pracowników w stosunku do średniego zatrudnienia z
ostatnich 12 miesięcy
Konieczność utrzymania inwestycji w regionie
Przez co najmniej 5 lat od dnia jej zakończenia
Działalność gospodarcza na terenie Stargardu
Szczecińskiego w ramach realizowanej inwestycji
Przez okres objęty zwolnieniem oraz przez co
najmniej 5 lat od zakończenia tego okresu
Konieczność zachowania nowo utworzonych miejsc
Przez min. 5 lat od dnia udzielenia pomocy
Konieczność utrzymania stanu zatrudnienia pozostałych
zatrudnionych pracowników
We wszystkich jednostkach organizacyjnych beneficjenta
działających na terenie Stargardu Szczecińskiego – co najmniej na poziomie z dnia
złoŜenia wniosku
�� Koszty kwalifikuj ące się do objęcia pomocąKoszty kwalifikuj ące się do objęcia pomocą
Aby poniesione koszty kwalifikowały się do objęcia pomocą, muszą zostać poniesione po
dniu, w którym nastąpiło złoŜenie wniosku o udzielenie pomocy.
� Koszty kwalifikowane – pomoc na nowe inwestycje
1. nabycie gruntów,
2. nabycie lub wytworzenie nowych środków trwałych, takich jak budowle i
budynki oraz ich wyposaŜenie związane z prowadzeniem działalności
gospodarczej, w tym:
a) maszyny i urządzenia,
b) narzędzia, przyrządy i aparatura,
c) wyposaŜenie techniczne dla prac biurowych,
d) infrastrukturę techniczną.
UWAGA! Do objęcia pomocą nie kwalifikują się koszty zakupu tych składników nabywanego
przedsiębiorstwa, w stosunku do których udzielono juŜ wcześniej pomocy publicznej, a w sektorze
transportowym – wydatki na środki transportu.
UWAGA! Pomoc regionalna, o której tu mowa, podlega kumulacji z kaŜdą inną pomocą publiczną
(wliczając takŜe środki z budŜetu UE) przeznaczoną na realizację tej samej inwestycji lub tworzenie nowych
miejsc pracy w związku z tą samą inwestycją i nie moŜe przekroczyć poziomu maksymalnej
intensywności pomocy, tj. 40% kosztów kwalifikowanych.
� Koszty kwalifikowane – pomoc na tworzenie nowych miejsc pracy
Dwuletnie koszty zatrudnienia nowych pracowników, składające się z:
1. kosztów wynagrodzeń brutto;
2. obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne.
85
�� Pomoc na duŜy projekt inwestycyjnyPomoc na duŜy projekt inwestycyjny
� Czym jest duŜy projekt inwestycyjny?
DuŜy projekt inwestycyjny to nowa inwestycja, w przypadku której wydatki
kwalifikuj ące się do objęcia pomocą publiczną przekraczają równowartość 50 mln euro,
przy czym:
a) koszty nowej inwestycji są wydatkami na środki trwałe, dokonanymi w ciągu 3
lat przez jednego lub więcej przedsiębiorców, którzy realizują daną inwestycję;
b) środki trwałe są powiązane ze sobą fizycznie lub funkcjonalnie i słuŜą do
realizacji ściśle określonego celu, w szczególności produkcji konkretnego
produktu lub róŜnych produktów, jeŜeli są wytwarzane przy wykorzystaniu
takich samych surowców.
� Koszty kwalifikowane w duŜych projektach inwestycyjnych
1) Cena nabycia gruntów do wysokości 10% całkowitych wydatków
kwalifikowanych projektu;
2) Cena nabycia albo koszt wytworzenia nowych środków trwałych, w tym:
• Budowli i budynki,
• Maszyn i urządzeń,
• Narządzi, przyrządów i aparatury,
• WyposaŜenia technicznego dla prac biurowych,
• Infrastruktury technicznej związanej z nową inwestycją,
3) Koszt instalacji i uruchomienia środków trwałych;
4) Cena nabycia materiałów lub robót budowlanych pod warunkiem, Ŝe pozostają w
bezpośrednim związku z celami projektu;
Wsparciem finansowym mogą równieŜ zostać objęte koszty związane z utworzeniem
nowych miejsc pracy (koszty wynagrodzeń brutto i obowiązkowe składki na ubezpieczenia
społeczne).
86
UWAGA! W przypadku przedsiębiorstw transportowych do objęcia pomocą nie kwalifikują się wydatki na
zakup środków transportu i urządzeń transportowych.
� Jak określić maksymalną wartość regionalnej pomocy inwestycyjnej dla duŜego
projektu inwestycyjnego?
I = 0,4 x (50.000.000 euro + 0,5 x B + 0,34 x C)
UWAGA! DuŜy projekt inwestycyjny, dla którego wysokość projektowanej pomocy przewyŜsza maksymalne
dopuszczalne wsparcie, jakie inwestycja o wartości 100 mln euro mogłaby otrzymać z uwzględnieniem zasad
stosowanych przy obliczaniu wsparcia dla duŜych projektów inwestycyjnych, podlega notyfikacji (zgłoszeniu
do Komisji Europejskiej) w trybie indywidualnego postępowania notyfikacyjnego, o którym mowa w
odrębnych przepisach.
�� Zasada kumulacji pomocyZasada kumulacji pomocy
Pomoc udzielona w ramach programu regionalnej pomocy inwestycyjnej dla
przedsiębiorców działających na terenie Stargardu Szczecińskiego podlega kumulacji z
kaŜdą inną pomocą odnoszącą się do tych samych wydatków kwalifikowanych, tj.
przeznaczoną na realizację tej samej inwestycji lub na tworzenie nowych miejsc pracy w
związku z tą samą inwestycją.
Dla zasady kumulacji nie ma znaczenia, jaka jest forma i źródło pochodzenia środków
publicznych.
Skumulowana wartość pomocy nie moŜe przekroczyć maksymalnej intensywności
pomocy, tj. 40% kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą lub – dla duŜych projektów
inwestycyjnych – wartości pomocy ustalonej zgodnie ze stosowną formułą (patrz: punkt
dotyczący duŜych projektów inwestycyjnych).
87
maksymalna wartość pomocy dla duŜego projektu inwestycyjnego
wielkość kosztów kwalifikowanych nie przekraczająca równowartości 100 mln euro
wielkość kosztów kwalifikowanych przekraczająca równowartość 100 mln euro
Przykład Na terenie Stargardu Szczecińskiego obowiązuje program regionalnej pomocy inwestycyjnej, mający na celu
zachęcić przedsiębiorców do dokonywania nowych inwestycji. Pomoc jest udzielana w formie zwolnienia od
podatku od nieruchomości a maksymalna intensywność regionalnej pomocy inwestycyjnej wynosi na terenie
Stargardu Szczecińskiego (dla duŜych przedsiębiorców) 40%. Przedsiębiorca, który zamierza zrealizować nową
inwestycję na terenie Stargardu Szczecińskiego, stara się równieŜ o jej jednoczesne dofinansowanie (tj.
dofinansowanie tych samych wydatków kwalifikowanych) z odpowiedniego programu operacyjnego pomocy
regionalnej.
W powyŜszym przypadku naleŜy pamiętać o tym, Ŝe łączna (skumulowana) wartość pomocy oferowanej przez
miasto oraz pomocy w ramach programu operacyjnego nie moŜe przekroczyć pułapu maksymalnej
intensywności pomocy - 40%. JeŜeli więc przedsiębiorca uzyska zwolnienie od podatku od nieruchomości
odpowiadające wartości 25% wydatków kwalifikowanych, to dopuszczalna intensywność finansowania tych
samych wydatków kwalifikowanych z programu operacyjnego wynosi 15%.
W przypadku, gdy przedsiębiorca korzysta jednocześnie z pomocy na nowe
inwestycje oraz na tworzenie nowych miejsc pracy związanych z daną inwestycją, to
łączna intensywność tych pomocy nie moŜe przekroczyć maksymalnej intensywności
pomocy.
UWAGA! MoŜe zaistnieć sytuacja, w której łączy się dwa środki pomocy publicznej i jeden z nich stanowi
regionalną pomoc inwestycyjną, a drugi stanowi pomoc przeznaczoną na inny cel. Dla kaŜdego z tych
środków określony jest pułap maksymalnej intensywności pomocy (np. maksymalna intensywność pomocy
udzielanej w ramach programu pomocy regionalnej na terenie Stargardu Szczecińskiego wynosi 40%). W
takim przypadku obowiązuje reguła, mówiąca, Ŝe udzielana łącznie pomoc (tzn. skumulowana) nie moŜe
przekroczyć pułapu, który jest korzystniejszy dla beneficjenta pomocy.
UWAGA! Dopuszczalną wielkość pomocy ustala się jako iloczyn maksymalnej intensywności
pomocy
i wyŜszej kwoty kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą na nowe inwestycje lub na
tworzenie nowych miejsc pracy związanych z daną inwestycją, w zaleŜności od tego, co jest
korzystniejsze dla przedsiębiorcy.
88
�� Ustalenie dopuszczalności pomocy – wymagane dokumenty i informacjeUstalenie dopuszczalności pomocy – wymagane dokumenty i informacje
WNIOSEK – DOKUMENTY I INFORMACJE PODSTAWOWE1. Informacja o otrzymanej pomocy w róŜnych formach i z róŜnych źródeł, przeznaczonej na to samo przedsięwzięcie,
na realizację którego przedsiębiorca ubiega się o pomoc (załącznik nr 1 do uchwały VII/64/07)
2. odpis z rejestru przedsiębiorców lub zaświadczenie z ewidencji działalności gospodarczej
3. opis projektu (np.: lokalizacja, cele, które mają być osiągnięte w związku z realizacją projektu, etapy realizacji, datarozpoczęcia i zakończenia)
4. określenie całkowitych kosztów realizacji projektu
5. wartość kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą oraz ich rodzaje ( w przypadku ubiegania się o pomoc nanową inwestycję i na tworzenie nowych miejsc pracy związanych z tą inwestycją naleŜy podać osobno wartośćkosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą na inwestycje i na tworzenie nowych miejsc pracy)
6. opis źródeł finansowania projektu
7. deklarację o utrzymaniu nowej inwestycji przez okres co najmniej 5 lat od zakończenia okresu objętegoprzedmiotowym zwolnieniem (załącznik nr 2 do uchwały VII/64/07)
DODATKOWO DLA PRZEDSI ĘBIORCÓW UBIEGAJ ĄCYCH SIĘ O WSPARCIE DLA NOWYCH
INWESTYCJI1. pozwolenie na uŜytkowanie budynku lub budowli
2. oświadczenie o poniesionych przez przedsiębiorcę kosztach nowej inwestycji, w tym kwalifikujących się doobjęcia pomocą publiczną na podstawie uchwały oraz o udziale własnym wynoszącym co najmniej 25 %wartości inwestycji (załącznik nr 3 do uchwały VII/64/07)
DODATKOWO DLA PRZEDSI ĘBIORCÓW UBIEGAJ ĄCYCH SIĘ O WSPARCIE NA NABYCIE
PRZEDSIĘBIORSTWA W LIKWIDACJI ORAZ UTWORZENIE NOWYCH MIEJSC PRACY W
ZWI ĄZKU Z NOWĄ INWESTYCJĄ1. oświadczenie o wysokości poniesionych nakładach na nowe inwestycje kwalifikujących się do objęcia pomocą
związanych z obiektami, o których mowa w § 12 uchwały oraz o udziale własnym wynoszącym co najmniej25 % wartości inwestycji (załącznik nr 4 do uchwały VII/64/07)
2. oświadczenie o utworzeniu nowych miejsc pracy w związku z nabyciem przedsiębiorstwa, które jest wlikwidacji lub zostałoby zlikwidowane gdyby nie zostało nabyte (załącznik nr 5 do uchwały VII/64/07)
3. oświadczenie o wysokości przewidywanych dwuletnich kosztów pracy nowo zatrudnionych pracowników wzwiązku z nową inwestycją, obejmującą koszty wynagrodzenia brutto pracowników powiększone oobowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne oraz o udziale własnym w nakładach związanych zutworzeniem nowych miejsc pracy wynoszącym co najmniej 25% (załącznik nr 6)
4. deklarację o zachowaniu nowo utworzonych miejsc pracy przez co najmniej pięć lat od dnia udzieleniapomocy oraz stanu zatrudnienia pozostałych pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnychprzedsiębiorcy działających na terenie miasta Stargardu Szczecińskiego na poziomie nie niŜszym niŜ w dniuzłoŜenia wniosku o udzielenie pomocy (załącznik nr 7 do uchwały VII/64/07)
89
DODATKOWO DLA PRZEDSI ĘBIORCÓW UBIEGAJ ĄCYCH SIĘ O WSPARCIE NA UTWORZENIE
NOWYCH MIEJSC PRACY W ZWI ĄZKU Z NOWĄ INWESTYCJĄ1. oświadczenie o utworzeniu nowych miejsc pracy (załącznik nr 5 do uchwały VII/64/07)
2. oświadczenie o wysokości przewidywanych dwuletnich kosztów pracy nowo zatrudnionych pracowników wzwiązku z nową inwestycją, obejmującą koszty wynagrodzenia brutto pracowników powiększone oobowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne oraz o udziale własnym w nakładach związanych zutworzeniem nowych miejsc pracy wynoszącym co najmniej 25% (załącznik nr 6 do uchwały VII/64/07)
3. deklarację o zachowaniu nowo utworzonych miejsc pracy przez co najmniej pięć lat od dnia udzieleniapomocy oraz stanu zatrudnienia pozostałych pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnychprzedsiębiorcy działających na terenie miasta Stargardu Szczecińskiego na poziomie nie niŜszym niŜ w dniuzłoŜenia wniosku o udzielenie pomocy (załącznik nr 7 do uchwały VII/64/07)
�� Monitoring udzielonej beneficjentom pomocy publicznejMonitoring udzielonej beneficjentom pomocy publicznej
Beneficjenci programu regionalnej pomocy inwestycyjnej mają obowiązek
przedkładania do 15 stycznia kaŜdego roku podatkowego, w którym korzystają ze
zwolnienia:
o informację o otrzymanej pomocy publicznej w róŜnych formach i z róŜnych źródeł,
która była przeznaczona na to samo przedsięwzięcie, na realizację którego
przedsiębiorca otrzymał pomoc oraz
o informację dotyczącą kosztów pracy nowo zatrudnionych pracowników w związku z
nową inwestycją – w okresie korzystania ze zwolnienia, jednak nie dłuŜszym niŜ dwa
lata.
UWAGA! Przedsiębiorcy, którzy otrzymali pomoc na utworzenie nowych miejsc pracy są zobowiązani
przedstawić Prezydentowi Miasta Stargard Szczeciński informacj ę o wysokości zatrudnienia w
prowadzonych przez siebie jednostkach organizacyjnych działających na terenie miasta Stargardu
Szczecińskiego (załącznik nr 8 do uchwały VII/64/07) wg stanu na 31 grudnia roku poprzedniego, z
zastrzeŜeniem, Ŝe ostatnią informację naleŜy złoŜyć w terminie 14 dni od dnia, w którym minęło 5 lat od dnia
otrzymania pomocy.
UWAGA! JeŜeli w danym roku podatkowym, w wyniku otrzymania pomocy publicznej, przekroczona zostanie
maksymalna intensywność pomocy, przedsiębiorca ma obowiązek zwrócić kwotę nadwyŜki pomocy
publicznej ponad dopuszczalny pułap pomocy do 31 grudnia danego roku podatkowego.
90
Organ podatkowy ma prawo do przeprowadzania kontroli u beneficjentów programu
regionalnej pomocy inwestycyjnej.
�� Kto nie moŜe skorzystać z programu regionalnej pomocy inwestycyjnej?Kto nie moŜe skorzystać z programu regionalnej pomocy inwestycyjnej?
Z programu regionalnej pomocy inwestycyjnej nie mogą korzystać przedsiębiorstwa
działające w sektorach hutnictwa Ŝelaza i stali oraz włókien syntetycznych, w sektorze
górnictwa węgla, w sektorze budownictwa okrętowego, w sektorze rybołówstwa i
akwakultury, w sektorze rolnictwa (dotyczy pomocy związanej z produkcją, przetwórstwem
oraz obrotem towarami rolnymi).
Program regionalnej pomocy inwestycyjnej nie dotyczy równieŜ:
o pomocy związanej bezpośrednio z ilością wywoŜonych produktów, z tworzeniem i
funkcjonowaniem sieci dystrybucyjnej lub z innymi wydatkami bieŜącymi
związanymi z prowadzeniem działalności eksportowej;
o pomocy uzaleŜnionej od wykorzystywania towarów krajowych uprzywilejowanych
względem towarów przywoŜonych;
o przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie wynajmu nieruchomości;
o przedsiębiorców znajdujących się w okresie restrukturyzacji przeprowadzanej z
wykorzystaniem pomocy publicznej.
�� Przykłady wyliczenia regionalnej pomocy inwestycyjnejPrzykłady wyliczenia regionalnej pomocy inwestycyjnej
� Przykład wyliczenia pomocy w ramach programu regionalnej pomocy
inwestycyjnej (rozdział 3 uchwały)
Przypomnienie: Okres, w jakim przysługuje zwolnienie od podatku od
nieruchomości, liczy się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym
nabyta została nieruchomość do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym
przekroczony został pułap maksymalnej intensywności pomocy nie dłuŜej niŜ na okres 5 lat .
91
Maksymalna intensywność pomocy nie moŜe przekroczyć 40% kosztów kwalifikujących
się do objęcia pomocą. Minimalna warto ść inwestycji nie moŜe być mniejsza niŜ
równowartość 100.000 euro.
Przykład Przedsiębiorca zamierza zrealizować nową inwestycję na terenie Stargardu Szczecińskiego i w związku z tym
ubiega się o zwolnienie od podatku od nieruchomości w ramach programu regionalnej pomocy inwestycyjnej
dla przedsiębiorców na terenie miasta Stargardu Szczecińskiego. Przyznaną pomoc publiczną zamierza
przeznaczyć na zakup środków trwałych w związku z nową inwestycją (budynek o powierzchni uŜytkowej 200
m2). Na inwestycję tę przyznane zostało równieŜ dofinansowanie w ramach programu operacyjnego pomocy
regionalnej w wysokości 300.000 zł. Koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą publiczną wynoszą 1.000.000
zł. Spełniony jest więc warunek minimalnej wartości inwestycji (100.000 euro).
Stawka podatku od nieruchomości obowiązująca w 2009 roku na terenie Stargardu Szczecińskiego wynosi dla
nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz dla budynków mieszkalnych lub ich
części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej 17,50 zł/m2 powierzchni uŜytkowej. Maksymalne
moŜliwe zwolnienie od podatku od nieruchomości w okresie 5 lat dla przedmiotowej nieruchomości wynosi
wobec tego 17.500 zł.
200 m2 x 17,15 zł/m2 x 5 = 17.500 zł
Zgodnie z programem regionalnej pomocy inwestycyjnej maksymalny udział całkowitej pomocy publicznej w
ramach pomocy regionalnej moŜe wynieść 40% wydatków kwalifikowanych, co dla przedmiotowej
nieruchomości daje kwotę 400.000 zł.
40% x 1.000.000 zł = 400.000 zł
PoniewaŜ dla przedmiotowej inwestycji przyznano juŜ dofinansowanie z programu operacyjnego w kwocie
300.000 zł , to przedsiębiorca moŜe otrzymać jeszcze dofinansowanie nie przekraczające kwoty 100.000 zł.
PoniewaŜ wartość zwolnienia od podatku od nieruchomości w okresie 5 lat wyniesie 17.500 zł, oznacza to, Ŝe
przedsiębiorca ma prawo skorzystać z programu regionalnej pomocy inwestycyjnej oferowanego na terenie
Stargardu Szczecińskiego.
92
� Przykład wyliczenia pomocy w ramach programu regionalnej pomocy
inwestycyjnej (rozdział 5 uchwały)
Przypomnienie: Okres, w jakim przysługuje zwolnienie od podatku od nieruchomości, liczy
się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym Prezydent Miasta
Stargardu Szczecińskiego wydał pismo potwierdzające spełnienie przez przedsiębiorcę
warunków do uzyskania pomocy publicznej na podstawie uchwały do końca miesiąca
poprzedzającego miesiąc, w którym przekroczono maksymalną intensywność pomocy, nie
dłuŜej niŜ na okres 3 lat. Maksymalna intensywność pomocy nie moŜe przekroczyć 40%
kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą
Przykład W związku ze zrealizowaną dwa lata wcześniej nową inwestycją (budowa hali produkcyjnej wraz z budowlami
towarzyszącymi) na terenie Stargardu Szczecińskiego przedsiębiorca zamierza stworzyć 70 nowych miejsc
pracy (średnia zatrudnienia z ostatnich 12 miesięcy wynosi 50 osób w przeliczeniu na pełne etaty). Na ten cel
zamierza ubiegać się o dofinansowanie ze środków publicznych w formie zwolnienia od podatku od
nieruchomości w ramach programu regionalnej pomocy inwestycyjnej. Wartość moŜliwej do uzyskania pomocy
publicznej w formie zwolnienia od podatku od nieruchomości w okresie 3 lat wynosi w przedmiotowym
przypadku 112.500 zł. Koszt miesięczny jednego nowo utworzonego miejsca pracy wynosi 2000 zł brutto a
łączny koszt związany z zatrudnieniem 70 pracowników wynosi w okresie 2 lat 3.360.000 zł
2000 zł x 70 x 24 = 3.360.000 zł
Zgodnie z programem regionalnej pomocy inwestycyjnej maksymalny udział całkowitej pomocy publicznej w
ramach pomocy regionalnej moŜe wynieść 40% wydatków kwalifikowanych, co w tym przykładzie daje kwotę
1.344.000 zł.
40% x 3.360.000 zł = 1.344.000 zł
PoniewaŜ wartość (przewidywana) podatku od nieruchomości w okresie 3 lat wyniesie 112.500 zł, oznacza to,
Ŝe przedsiębiorca ma prawo skorzystać z programu regionalnej pomocy inwestycyjnej na utworzenie nowych
miejsc pracy związanych z nową inwestycją, oferowanego na terenie Stargardu Szczecińskiego.
93
5.3. P5.3. PROGRAMROGRAM POMOCYPOMOCY NANA REALIZACJ ĘREALIZACJ Ę NOWYCHNOWYCH INWESTYCJIINWESTYCJI ORAZORAZ NANA TWORZENIETWORZENIE NOWYCHNOWYCH
MIEJSCMIEJSC PRACYPRACY WW FORMIEFORMIE POMOCYPOMOCY DEDE MINIMISMINIMIS
Przepisy dotyczące udzielania pomocy w ramach programu pomocy na realizację
nowych inwestycji oraz na tworzenie nowych miejsc pracy w formie pomocy de minimis
określa uchwała nr VIII/73/07 Rady Miejskiej w Stargardzie Szczecińskim z dnia 29
maja 2007 r. w sprawie zwolnienia od podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców na
terenie miasta Stargardu Szczecińskiego. W niniejszym rozdziale zaprezentowane zostały
najwaŜniejsze uregulowania w tym zakresie.
� Zakres, forma, przeznaczenie i maksymalna wielkość pomocy Zakres, forma, przeznaczenie i maksymalna wielkość pomocy de minimisde minimis
Pomoc de minimis ma formę zwolnienia od podatku od nieruchomości. Prawo do
zwolnienia przysługuje przedsiębiorcom, którzy nie zalegają z zapłatą podatku od
nieruchomości lub z innymi naleŜnościami pienięŜnymi, do których nie mają zastosowania
przepisy ustawy Ordynacja podatkowa.
Rys. Forma i przeznaczenie pomocy de minimis
Przez nową
inwestycję naleŜy rozumieć
inwestycję w środki trwałe
związane z utworzeniem
nowego przedsiębiorstwa lub jego rozbudową, przy
czym za takie nie uwaŜa się przedsiębiorstwa powstałego w wyniku przekształcenia, podziału
lub zmiany nazwy przedsiębiorstwa prowadzonego wcześniej.
UWAGA! Z moŜliwości zwolnienia wyłączone zostały grunty, budynki, budowle lub ich części, które są
przeznaczone pod wynajem lub dzierŜawę lub są zajęte na stacje paliw, banki oraz na obiekty handlowe o
powierzchni powyŜej 150 m2.
94
Przyrost netto liczby zatrudnionych w porównaniu ze średnią za okres 12 m-cy, w przeliczeniu na osoby zatrudnione na pełnym etacie
PRZEZNACZENIE
Tworzenie nowych miejsc pracy
a) w związku z nową inwestycją b) w juŜ istniejących przedsiębiorstwach na terenie miasta
FORMA POMOCY DE MINIMISZwolnienie od podatku od
nieruchomości
PRZEZNACZENIE
Realizacja nowej inwestycji
Zakup środków trwałych w związku z utworzeniem nowego przedsiębiorstwa
lub jego rozbudową
Nabycie samych udziałów (akcji) przedsiębiorstwa nie stanowi nowej inwestycji.
Maksymalny pułap wysokości skumulowanej pomocy Maksymalny pułap wysokości skumulowanej pomocy de minimisde minimis
Wartość pomocy brutto38 wraz z wartością innej pomocy de minimis udzielonej przedsiębiorcy w
róŜnych formach i z róŜnych źródeł nie moŜe przekroczyć kwoty stanowiącej równowartość
200 tys. euro, a w sektorze transportu drogowego – 100 tys. euro, w okresie ostatnich trzech lat
podatkowych (uwzględniając bieŜący rok podatkowy). JeŜeli warunek ten jest spełniony,
przedsiębiorca ma prawo otrzymać pomoc de minimis.
Przykład 1 Przykład 2W 2007 r. przedsiębiorstwo otrzymało, w ramach
programu operacyjnego, dotację na inwestycje w
wysokości 4 mln zł (pomoc inna niŜ pomoc de
minimis). W 2009 r. przedsiębiorstwo ubiega się o
dotację w kwocie 50 tys. zł, udzielanej w formie
pomocy de minimis. W ten sposób przedsiębiorstwo
chce sfinansować swój udział w targach
zagranicznych. PoniewaŜ w tym przypadku łączna
kwota pomocy de minimis uzyskanej przez
przedsiębiorstwo w okresie trzech lat podatkowych
wyniesie 50 tys. zł i tym samym nie przekroczy
maksymalnego pułapu pomocy de minimis w
wysokości 200 tys. euro, dotacja moŜe zostać
udzielona.
Miasto Stargard Szczeciński oferuje inwestorom,
realizującym nowe inwestycje na terenie miasta oraz
tworzącym nowe miejsca pracy, pomoc publiczną w
formie zwolnienia od podatku od nieruchomości.
Zwolnienia udzielane są jako pomoc de minimis.
Przedsiębiorstwo inwestujące na terenie miasta
uzyskało zwolnienie od podatku od nieruchomości,
którego wartość wyniosła 390 tys. zł w 2007 r. i 402
tys. zł w 2008 r. (łącznie 792 tys. zł) W 2009 r.
przedsiębiorstwo ubiega się o dotację w kwocie 50
tys. zł, udzielanej w formie pomocy de minimis. W ten
sposób przedsiębiorstwo chce sfinansować swój udział
w targach zagranicznych. PoniewaŜ łączna kwota
pomocy de minimis uzyskanej przez przedsiębiorstwo
w okresie trzech lat podatkowych przekroczyłaby w
tym przypadku maksymalny pułap w wysokości 200
tys. euro (przyjmując, Ŝe 1 euro = 4 zł), dotacja nie
moŜe zostać przyznana. Maksymalna moŜliwa wartość
dotacji wynosi w tym przypadku 8 tys. zł.
Kumulacja pomocy Kumulacja pomocy dede minimisminimis z pomocą inną niŜ z pomocą inną niŜ de minimisde minimis
Przedsiębiorca nie moŜe uzyskać pomocy de minimis, jeŜeli otrzymał inną pomoc niŜ de
minimis w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowanych lub tego samego projektu
inwestycyjnego, a skumulowana kwota pomocy spowodowałaby przekroczenie dopuszczalnej
38 pomocy w ramach omawianego tu programu
95
intensywności pomocy (np. maksymalnej intensywności regionalnej pomocy inwestycyjnej w
danym regionie).
Przykład 1 Przykład 2Na terenie Stargardu Szczecińskiego oferowany jest
program pomocy de minimis, udzielanej w formie
zwolnienia od podatku od nieruchomości.
Przedsiębiorca realizujący na terenie Stargardu
Szczecińskiego nową inwestycję i tworzący związane
z nią nowe miejsca pracy chciałby skorzystać z
programu. Wcześniej otrzymał on regionalną pomoc
inwestycyjną na zatrudnienie (inną niŜ pomoc de
minimis) ze środków programu operacyjnego, w
wysokości 40% wydatków kwalifikowanych.
Maksymalna intensywność regionalnej pomocy
inwestycyjnej, obowiązująca na terenie Stargardu
Szczecińskiego, wynosi 40% (zgodnie z mapą
pomocy regionalnej).
Przedsiębiorca nie moŜe juŜ otrzymać na te same
wydatki kwalifikowane (tj. na zatrudnienie) pomocy
de minimis w ramach programu oferowanego na
terenie Stargardu Szczecińskiego, gdyŜ
spowodowałoby to przekroczenie maksymalnego
pułapu wysokości regionalnej pomocy inwestycyjnej
(40%).
Na terenie Stargardu Szczecińskiego oferowany jest
program pomocy de minimis, udzielanej w formie
zwolnienia od podatku od nieruchomości.
Przedsiębiorca realizujący na terenie Stargardu
Szczecińskiego nową inwestycję i tworzący związane
z nią nowe miejsca pracy chciałby skorzystać z
programu. Wcześniej otrzymał on regionalną pomoc
inwestycyjną na zatrudnienie (inną niŜ pomoc de
minimis) ze środków programu operacyjnego, w
wysokości 30% wydatków kwalifikowanych.
Maksymalna intensywność regionalnej pomocy
inwestycyjnej, obowiązująca na terenie Stargardu
Szczecińskiego, wynosi 40% (zgodnie z mapą pomocy
regionalnej).
W takim przypadku przedsiębiorca moŜe otrzymać na
te same wydatki kwalifikowane (tj. na zatrudnienie)
pomoc de minimis w ramach oferowanego na terenie
Stargardu Szczecińskiego programu. JednakŜe, aby
nie został przekroczony maksymalny pułap wysokości
regionalnej pomocy inwestycyjnej (40%),
intensywność pomocy de minimis nie moŜe być
wyŜsza niŜ 10% wydatków kwalifikowanych oraz
dodatkowo wartość pomocy de minimis nie moŜe
przekroczyć kwoty stanowiącej równowartość 200 tys.
euro (w sektorze transportu – 100 tys. euro).
UWAGA! Dzień, w którym zgodnie z odrębnymi przepisami upływa termin złoŜenia deklaracji na podatek od
nieruchomości lub w przypadku braku obowiązku złoŜenia deklaracji dzień faktycznego przysporzenia
korzyści finansowych, jest dniem udzielenia pomocy. Przedsiębiorca otrzymuje od organu udzielającego
pomocy zaświadczenie o otrzymanej pomocy de minimis.
�� Warunki uzyskania zwolnienia od podatku od nieruchomości Warunki uzyskania zwolnienia od podatku od nieruchomości
96
Od podatku od nieruchomości zwolnione są grunty, budynki, budowle lub ich części,
które:
1. stanowią nowe inwestycje związane z działalnością gospodarczą podjętą po raz
pierwszy na terenie Stargardu Szczecińskiego przez mikroprzedsiębiorcę – zwolnienie
na okres 12 miesięcy;
o okres zwolnienia liczy
się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym
mikroprzedsiębiorca rozpoczął działalność lub - jeŜeli okolicznością
uzaleŜniającą obowiązek podatkowy jest fizyczne istnienie zabudowań - od 1
stycznia roku następującego po roku, w którym zakończona została budowa i
mikroprzedsiębiorca rozpoczął działalność albo w którym rozpoczęto
uŜytkowanie budynku lub jego części przed ich ostatecznym wykończeniem;
o zwolnienie
przysługuje, jeŜeli działalność wykonywana jest przez okres objęty zwolnieniem
oraz przez co najmniej 24 miesiące po upływie okresu zwolnienia;
2. stanowią nowe inwestycje związane z działalnością gospodarczą, w wyniku których
w okresie 6 miesięcy następujących po przystąpieniu do programu utworzone
zostaną nowe miejsca pracy – zwolnienie na okres 12, 24 lub 36 miesięcy w
zaleŜności od liczby utworzonych miejsc pracy;
o 10 nowych miejsc pracy – zwolnienie na 12 miesięcy,
20 nowych miejsc pracy – zwolnienie na 24 miesiące, 25 nowych miejsc pracy –
zwolnienie na 36 miesięcy;
o dla przedsiębiorstw rozliczających się w formie karty
podatkowej zwolnienie udzielane jest na okres 12 miesięcy, pod warunkiem
utworzenia co najmniej 2 nowych miejsc pracy;
o okres zwolnienia liczy się od pierwszego dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym osiągnięto ilość nowo utworzonych miejsc
pracy związanych z nową inwestycją, a w przypadku nowo wybudowanych
budynków, budowli lub ich części - od 1 stycznia roku następującego po roku, w
97
którym zakończona została budowa albo w którym rozpoczęto uŜytkowanie
budynków lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem;
o aby zwolnienie przysługiwało, nowo utworzone miejsca
pracy oraz stan zatrudnienia pozostałych pracowników w danym
przedsiębiorstwie muszą zostać utrzymane przez okres objęty zwolnieniem oraz
co najmniej przez kolejne 24 miesiące, na poziomie nie niŜszym niŜ w dniu
złoŜenia wniosku o zwolnienie;
UWAGA! Przy ustalaniu liczby zatrudnionych uwzględnia się tylko pracowników zatrudnionych na
terenie miasta Stargardu Szczecińskiego.
3. związane są z działalnością gospodarczą juŜ prowadzoną pod warunkiem
utworzenia co najmniej 5 nowych miejsc pracy – zwolnienie wynosi 1.500 zł za
kaŜde nowo utworzone miejsce pracy za okres 12 miesięcy;
o wyliczona łączna wartość zwolnienia nie moŜe
przekroczyć wysokości podatku od nieruchomości naleŜnego przez kolejnych 12
miesięcy;
o aby zwolnienie przysługiwało, nowo utworzone miejsca
pracy oraz stan zatrudnienia pozostałych pracowników w danym
przedsiębiorstwie muszą zostać utrzymane przez okres objęty zwolnieniem oraz
co najmniej przez kolejne 24 miesiące, na poziomie nie niŜszym niŜ w dniu
złoŜenia wniosku o zwolnienie;
UWAGA! Przy ustalaniu liczby zatrudnionych uwzględnia się tylko pracowników zatrudnionych na
terenie miasta Stargardu Szczecińskiego.
4. związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej i połoŜone są w obszarze
Stargardzkiego Parku Przemysłowego – zwolnienie w celu wspierania nowych
inwestycji na okres 36 miesięcy.
98
o zwolnienie przysługuje od pierwszego dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym nieruchomość została nabyta przez
przedsiębiorcę;
o zwolnienie przysługuje, jeŜeli działalność wykonywana
jest przez okres objęty zwolnieniem oraz przez co najmniej 24 miesiące po
upływie okresu zwolnienia;
UWAGA! Przedsiębiorca moŜe korzystać jednocześnie tylko z jednego rodzaju zwolnienia w ramach
programu a okres korzystania ze zwolnienia moŜe wynieść maksymalnie 36 miesięcy.
�� Ustalenie dopuszczalności pomocy – wymagane dokumenty i informacjeUstalenie dopuszczalności pomocy – wymagane dokumenty i informacje
UWAGA! Przedsiębiorca jest zobowiązany złoŜyć wniosek o zwolnienie od podatku od nieruchomości w
terminie 30 dni od dnia, w którym nabył prawo do zwolnienia.
WNIOSEK – DOKUMENTY I INFORMACJE PODSTAWOWE
1. informację dotyczącą przedsiębiorcy i wysokości otrzymanej pomocy de minimis (załącznik nr 2 do uchwały nr VII/73/07)
2. odpis z rejestru przedsiębiorców lub zaświadczenie z ewidencji działalności gospodarczej
3. oświadczenie o charakterze i zakresie prowadzonej działalności gospodarczej i lokalizacji wykonywanej działalności
DODATKOWO DLA MIKROPRZEDSI ĘBIORCÓW PODEJMUJĄCYCH PO RAZ PIERWSZY
DZIAŁALNO ŚĆ GOSPODARCZĄ NA TERENIE STARGARDU SZCZECI ŃŚKIEGO1. oświadczenie, Ŝe podejmuje po raz pierwszy działalność gospodarczą na terenie miasta Stargardu
Szczecińskiego, na druku stanowiącym (załącznik nr 3 do uchwały nr VII/73/07)
2. kopię zgłoszenia do Urzędu Skarbowego rozpoczęcia działalności gospodarczej (NIP-1)
3. deklarację, Ŝe działalność gospodarcza w ramach zrealizowanej inwestycji prowadzona będzie przez okresobjęty zwolnieniem oraz co najmniej przez kolejne 24 miesiące (załącznik nr 4 do uchwały nr VII/73/07)
DODATKOWO DLA PRZEDSI ĘBIORCÓW REALIZUJ ĄCYCH NOWE INWESTYCJE I TWORZ ĄCYCH
NOWE MIEJSCA PRACY W OKRESIE 6 M-CY OD DNIA PRZYSTĄPIENIA DO PRGRAMU1. oświadczenie o stanie średniego zatrudnienia w przedsiębiorstwie w okresie 12 miesięcy poprzedzających
miesiąc, w którym nastąpiło zwiększenie zatrudnienia, w przeliczeniu na osoby zatrudnione w pełnymwymiarze czasu pracy (załącznik nr 5 do uchwały nr VII/73/07)
2. deklarację o zachowaniu nowo utworzonych miejsc pracy oraz stanu zatrudnienia pozostałych pracowników wdanym przedsiębiorstwie na poziomie nie niŜszym niŜ w dniu złoŜenia wniosku o zwolnienie od podatku odnieruchomości przez okres objęty zwolnieniem oraz co najmniej przez kolejne 24 miesiące (załącznik nr 6 do
99
uchwały nr VII/73/07)
3. udokumentowaną informację o utworzeniu nowych miejsc pracy
4. w uzasadnionych przypadkach - oświadczenie, Ŝe przedsiębiorca opodatkowany jest w formie kartypodatkowej udokumentowaną informację o utworzeniu nowych miejsc pracy
DODATKOWO DLA PRZEDSI ĘBIORCÓW TWORZ ĄCYCH CO NAJMNIEJ 5 NOWYCH MIEJSC
PRACY W JUś DZIAŁAJ ĄCYM PRZEDSIĘBIORSTWIE1. oświadczenie o stanie średniego zatrudnienia w przedsiębiorstwie w okresie 12 miesięcy poprzedzających
miesiąc, w którym nastąpiło zwiększenie zatrudnienia, w przeliczeniu na osoby zatrudnione w pełnymwymiarze czasu pracy (załącznik nr 5 do uchwały nr VII/73/07)
2. udokumentowaną informację o utworzeniu nowych miejsc pracy
3. deklarację o zachowaniu nowo utworzonych miejsc pracy oraz stanu zatrudnienia pozostałych pracownikóww danym przedsiębiorstwie na poziomie nie niŜszym niŜ w dniu złoŜenia wniosku o zwolnienie od podatkuod nieruchomości przez okres objęty zwolnieniem oraz co najmniej przez kolejne 24 miesiące (załącznik nr6 do uchwały nr VII/73/07)
� Monitoring udzielonej beneficjentom pomocy Monitoring udzielonej beneficjentom pomocy de minimsde minims
Beneficjenci programu pomocy de mnimis mają obowiązek przedkładania do 15
stycznia kaŜdego roku podatkowego, w którym korzystają ze zwolnienia,
udokumentowanych informacji o otrzymanej w roku poprzednim łącznej kwocie pomocy
de minimis.
UWAGA! Przedsiębiorcy, którzy otrzymali zwolnienie od podatku od nieruchomości w wyniku utworzenia
nowych miejsc pracy, zobowiązani są przedstawić Prezydentowi Miasta Stargardu Szczecińskiego w
terminie do 15 stycznia roku podatkowego udokumentowaną informacj ę o wysokości zatrudnienia w
przedsiębiorstwie na terenie miasta Stargardu Szczecińskiego wg stanu na 31 grudnia roku poprzedniego, z
zastrzeŜeniem, Ŝe ostatnią informację naleŜy złoŜyć w terminie 14 dni od dnia, w którym minęły 24 miesiące
od ostatniego dnia objętego zwolnieniem.
Organ podatkowy ma prawo do przeprowadzania kontroli u beneficjentów programu
regionalnej pomocy inwestycyjnej.
�� Utrata prawa do zwolnienia od podatku od nieruchomości i obowiązek zwrotuUtrata prawa do zwolnienia od podatku od nieruchomości i obowiązek zwrotu
podatkupodatku
Przedsiębiorca traci prawo do zwolnienia od podatku od nieruchomości w
przypadku, gdy nie zostaną dotrzymane warunki otrzymania zwolnienia określone w uchwale
nr VIII/73/07 Rady Miejskiej w Stargardzie Szczecińskim z dnia 29 maja 2007 r. w sprawie
100
zwolnienia od podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców na terenie miasta Stargardu
Szczecińskiego. O utracie prawa do zwolnienia naleŜy powiadomić pisemnie Prezydenta
Miasta Stargardu Szczecińskiego, najpóźniej w terminie 14 dni od dnia powstania
okoliczności powodujących utratę prawa do zwolnienia
Przedsiębiorca, który utracił prawo do zwolnienia lub wprowadził organ podatkowy w
błąd co do spełnienia warunków udzielenia zwolnienia, traci prawo do tego zwolnienia za
cały okres i zobowiązany jest do zwrotu otrzymanej pomocy de minimis poprzez zapłatę
podatku od nieruchomości zgodnie z procedurą określoną w przepisach ustawy – Ordynacja
podatkowa.
Obowiązek zwrotu pomocy nie powstaje, gdy zmniejszenie liczby nowo
utworzonych miejsc pracy nastąpiło w okresie objętym zwolnieniem lub w okresie
kolejnych 24 miesięcy z przyczyn losowych lub, gdy umowę o pracę rozwiązano w trybie
art.52 Kodeksu pracy. W takim wypadku przedsiębiorca jest jednak zobowiązany
powiadomić w terminie 14 dni od powstania tych okoliczności Prezydenta Miasta Stargardu
Szczecińskiego o zmniejszeniu stanu zatrudnienia oraz w ciągu 60 dni od wystąpienia tych
okoliczności uzupełnić stan zatrudnienia do poziomu określonego przez przedsiębiorcę w
oświadczeniu złoŜonym wraz z wnioskiem o zwolnienie.
� Kto nie moŜe skorzystać z programu pomocy Kto nie moŜe skorzystać z programu pomocy de minimisde minimis??
Zwolnienia w ramach programu pomocy de minimis nie stosuje się dla pomocy:
o przyznawanej podmiotom gospodarczym działającym w sektorach rybołówstwa i
akwakultury;
o przyznawanej podmiotom gospodarczym działającym w dziedzinie produkcji
podstawowej produktów rolnych wymienionych w załączniku I do Traktatu WE;
o przyznawanej podmiotom gospodarczym działającym w dziedzinie przetwarzania i
wprowadzania do obrotu produktów rolnych wymienionych w załączniku I do Traktatu
WE w następujących przypadkach:
• kiedy wysokość pomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości takich
produktów zakupionych od producentów surowców lub wprowadzonych
na rynek przez podmioty gospodarcze objęte pomocą,
101
• kiedy przyznanie pomocy zaleŜy od faktu jej przekazania w części lub w
całości producentom surowców;
o pomocy bezpośrednio związanej z ilością wywoŜonych produktów, tworzeniem i
prowadzeniem sieci dystrybucyjnej lub innymi wydatkami bieŜącymi związanymi z
prowadzeniem działalności eksportowej;
o uwarunkowanej pierwszeństwem korzystania z towarów krajowych w stosunku do
towarów sprowadzanych z zagranicy;
o przyznawanej przedsiębiorcom działającym w sektorze węglowym;
o na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego przyznawanej
podmiotom gospodarczym prowadzącym działalność w zakresie drogowego transportu
towarowego;
o przyznawanej podmiotom gospodarczym znajdującym się w trudnej sytuacji
ekonomicznej;
o której łączna wartość powoduje przekroczenie limitu wysokości pomocy de minimis.
� Przykłady wyliczenia pomocy Przykłady wyliczenia pomocy minimisminimis
� Przykład wyliczenia pomocy de minimis (§10 ust. 1 uchwały)
Przypomnienie: Pomoc de minimis w ramach programu pomocowego obowiązującego na
terenie Stargardu Szczecińskiego przyjmuje formę zwolnienia od podatku od nieruchomości.
Wartość pomocy brutto wraz z wartością innej pomocy de minimis udzielonej przedsiębiorcy
w róŜnych formach i z róŜnych źródeł nie moŜe przekroczyć kwoty stanowiącej
równowartość 200 tys. euro, a w sektorze transportu drogowego – 100 tys. euro, w okresie
ostatnich trzech lat podatkowych.
102
Przykład W związku z realizowaną nową inwestycją na terenie Stargardu Szczecińskiego przedsiębiorca zamierza
stworzyć 24 nowych miejsc pracy (średnia zatrudnienia z ostatnich 12 miesięcy przed dokonaniem inwestycji w
przeliczeniu na pełne etaty wynosi 12). Na ten cel zamierza ubiegać się o dofinansowanie ze środków
publicznych w formie zwolnienia od podatku od nieruchomości w ramach programu pomocy de minimis. Dla
takiej liczby tworzonych nowych miejsc pracy przedsiębiorcy przysługuje zwolnienie od podatku od
nieruchomości na okres 2 lat. Wartość moŜliwej do uzyskania pomocy publicznej w formie zwolnienia od
podatku od nieruchomości w okresie 2 lat wynosi w przedmiotowym przypadku 350.000 zł (wartość
zadeklarowanego podatku od nieruchomości na jeden rok wynosi 175.000 zł x2 lata = 350.000 zł).
PoniewaŜ limit pomocy de minimis stanowi równowartość 200.000 Euro przedsiębiorca ma w analizowanym
przykładzie prawo do skorzystania ze zwolnienia od podatku od nieruchomości naleŜnego za okres 2 lat, tj. w
kwocie 350.000 zł. Poza tym przedsiębiorca zachowuje w okresie 3 lat moŜliwość skorzystania z pomocy de
minimis przyznawanej w innych formach, z innych źródeł i na róŜne cele w maksymalnej kwocie 450.000 zł
(przyjęto, Ŝe 1 Euro = 4 zł).
� Przykład wyliczenia pomocy de minimis (§11 ust. 1 uchwały)
Przypomnienie: Pomoc de minimis w ramach programu pomocowego obowiązującego na
terenie Stargardu Szczecińskiego przyjmuje formę zwolnienia od podatku od nieruchomości.
Wartość pomocy brutto wraz z wartością innej pomocy de minimis udzielonej przedsiębiorcy
w róŜnych formach i z róŜnych źródeł nie moŜe przekroczyć kwoty stanowiącej
równowartość 200 tys. euro, a w sektorze transportu drogowego – 100 tys. euro, w okresie
ostatnich trzech lat podatkowych.
103
Przykład Przedsiębiorca juŜ istniejący na terenie Stargardu Szczecińskiego utworzył dodatkowo 10 nowych miejsc pracy
(średnia zatrudnienia z ostatnich 12 miesięcy przed wzrostem zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty wynosi
3). Na ten cel zamierza ubiegać się o dofinansowanie ze środków publicznych w formie zwolnienia od podatku
od nieruchomości w ramach programu pomocy de minimis. Dla takiej liczby tworzonych nowych miejsc pracy
przedsiębiorcy moŜe przysługiwać zwolnienie od podatku od nieruchomości na okres 12 kolejnych miesięcy do
wysokości 15.000 zł.
1.500 zł x 10 = 15.000 zł
Wartość zadeklarowanego podatku od nieruchomości na 12 kolejnych miesięcy wynosi 10.000 zł, a zatem
przedsiębiorca moŜe otrzymać pomoc w formie zwolnienia od podatku od nieruchomości tylko do wysokości
zadeklarowanego podatku tj. 10.000 zł.
PoniewaŜ limit pomocy de minimis stanowi równowartość 200.000 Euro przedsiębiorca ma w analizowanym
przykładzie prawo do skorzystania ze zwolnienia od podatku od nieruchomości w kwocie 10.000 zł. Poza tym
przedsiębiorca zachowuje w okresie 3 lat moŜliwość skorzystania z pomocy de minimis przyznawanej w innych
formach, z innych źródeł i na róŜne cele w maksymalnej kwocie 790.000 zł (przyjęto, Ŝe 1 Euro = 4 zł).
Dane kontaktowe do urzędników Urzędu Miejskiego w Stargardzie Szczecińskim - wsprawach związanych z pomocą publiczną: (091) 578 03 71, 578 65 91
Niniejszy poradnik został opracowany na zlecenie Urzędu Miejskiego w Stargardzie
Szczecińskim przez firmę Dr Bis Consulting sp. z o. o. Korzystający z poradnika powinni mieć
na uwadze, iŜ informacje zawarte w publikacji nie stanowią wykładni prawa, a wyjaśnienia i
interpretacje mają jedynie charakter ocen eksperckich.
104