Podstawowe zabiegi reanimacyjne

Kurs zaawansowane zabiegi reanimacyjne

2016

Pojęcia

Reanimacja, resuscytacja, ożywianie w odniesieniu do nazwy podjętych czynności ratunkowych są synonimami.

W odniesieniu do skutków czynności ratunkowych: Resuscytacja - przywrócenie za pomocą metod

ratunkowych spontanicznego krążenia krwi lub krążenia i oddychania bez powrotu świadomości.

Reanimacja - przywrócenie krążenia krwi, oddychania i świadomości.

Okresy umieraniaOkres zaniku czynności – zaburzenia funkcji

lub zmiana szybkości przebiegu procesów życiowych (oddychanie, krążenie, OUN).

Okres śmierci klinicznej – ustanie funkcji podstawowych układów. Czas trwania tego okresu wynosi około 4 minut (w warunkach typowych).

Okres śmierci osobniczej - postępujący proces umierania kolejnych narządów (kora mózgowa 4 min, rdzeń przedłużony 20 min, mięsień sercowy 40 min).

Okresy umieraniaŻycie

Śmierć

kliniczna

Śmierć kory mózgowej

Pewne oznaki śmierci

Czas

Kliniczne objawy śmierci

Śmierć osobnicza

Okres zaniku czynności

Okresy umierania

Oddychanie

Krążenie

Pierwotne zatrzymanie oddechu

Śmierć

kliniczna

Krążenie

Oddychanie

czas

Pierwotne zatrzymanie krążenia

Śmierć

kliniczna

Rodzaje resuscytacjiResuscytacja oddechowa: podjęcie działań

mających na celu zastąpienie czynności układu oddechowego dychania przy utrzymanym jeszcze krążeniu krwi.

Resuscytacja krążeniowo – oddechowa: utrzymywanie odpowiedniej wentylacji i krążenia krwi, oraz odnalezienie i usunięcie przyczyny zatrzymania zarówno oddychania jak i krążenia krwi

Granice reanimacji

Szanse reanimacji

100 %

50 %

0 % czas

Okres zaniku czynności

Okres śmierci klinicznej

3 - 4 min

Zatrzymanie krążenia - definicja

Nagłe ustanie czynności układu krążenia– ustanie ruchu krwi w łożysku naczyniowym. Prowadzi ono do śmierci klinicznej z następowym zatrzymaniem

oddychania i ustaniem czynności ośrodkowego układu nerwowego.

Zatrzymanie krążenia na 3 do 4 minut (lub krócej, jeśli chory był już niedotleniony) prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia kory mózgowej.

Resuscytacja - wskazania

Podmiotem zabiegów resuscytacyjnych jest umierający człowiek potencjalnie zdolny do

życia u którego proces rozpoczął się od jednego z układów bezpośrednio

decydujących o życiu

BLS - definicjaPrzez określenie „podstawowe zabiegi

reanimacyjne„ (BLS) rozumiemy utrzymanie drożności dróg oddechowych oraz podtrzymanie oddychania i krążenia.

Zasadą podstawowych zabiegów reanimacyjnych jest nieużywanie sprzętu - wyjątek stanowi użycie maski zabezpieczającej i AED (oraz worka samorozprężalnego w warunkach „szpitalnych).

Elementy BLSWezwanie pomocy;Udrożnienie dróg oddechowych;Wentylację powietrzem wydechowym (lub

atmosferycznym)Uciskanie klatki piersiowej;Użycie AED (jeśli jest dostępne);Postępowanie z zadławieniu;Odwrócenie chorego do pozycji bezpiecznej.

Cele BLSUtrzymywanie odpowiedniej wentylacji i

krążenia krwi, dopóki nie będą dostępne środki pozwalające usunąć odwracalne przyczyny zatrzymania oddechu i (lub) krążenia.

Utrzymanie mózgu „przy życiu” do czasu kiedy możliwe będzie wdrożenie zabiegów zaawansowanych;

Łańcuch przeżycia

Łańcuch przeżyciaSzybkie rozpoznanie sytuacji zagrożenia życia

i wezwanie pomocy (w sytuacji przedszpitalnej powiadomienie służb ratowniczych - może to zapobiec wystąpieniu zatrzymania krążenia, pozyskanie AED);

Natychmiastowy BLS może zwiększyć 2–3 krotnie szansę przeżycia osób, u których doszło do NZK w mechanizmie VF.

Łańcuch przeżycia

Wczesna defibrylacja – BLS w połączeniu z defibrylacją w ciągu 3–5 minut od utraty przytomności może zwiększyć szansę przeżycia do 49 –74%. Każda minuta opóźnienia w defibrylacji zmniejsza prawdopodobieństwo przeżycia o 10–15% (do wypisu ze szpitala).

Łańcuch przeżycia

Wczesne podjęcie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych, a po przywróceniu

spontanicznego krążenia opieka poresuscytacyjna mają znaczący wpływ na

ostateczny wynik leczenia.

Algorytm BLS u osób dorosłychOceń bezpieczeństwo

Oceń przytomność

Wołaj o pomoc

Udrożnij drogi oddechowe

Oceń oddech

Zadzwoń 112 (999)

30 uciśnięć

2 oddechy ratownicze30 uciśnieć

Ocena miejsca zdarzeniaŚrodki ochrony własnej;

• Rękawiczki• Okulary• Strój ochronny

Bezpieczeństwo miejsca zdarzenia;Całkowita ilość poszkodowanych.

Sprawdź reakcję poszkodowanego

Potrząśnij jego ramieniem i głośno zapytaj: „Czy dobrze się Pan/Pani czuje ?”„Czy wszystko w porządku?"

Pacjent przytomny

Jeśli chory reaguje na mowę lub na potrząsanie:

Oceń stan; Wezwij dodatkową pomoc (jeśli potrzebna); Sprawdzaj stan chorego regularnie; Pozostaw go w pozycji zastanej.

Pacjent bez reakcji

Wyznacz kogoś do pomocy lub, jeśli jesteś sam, głośno wołaj o pomoc.

W przypadku problemów z oceną pacjenta, odwróć poszkodowanego na wznak.

Na tym etapie nie pozostawiaj poszkodowanego samego.

Drożność dróg oddechowych

Podstawowy rękoczyn: odgięcie głowy i uniesienie bródki.

W przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa preferuje się rękoczyn wysunięcia żuchwy.

Drożność dróg oddechowych i właściwa wentylacja są priorytetem.

Drożność dróg oddechowych

U ok. 2% poszkodowanych z tępym urazem występuje uszkodzenie rdzenia kręgowego;

Ryzyko urazu rdzenia wzrasta 3 krotnie, jeżeli ‑wystąpił uraz czaszkowo twarzowy lub ‑wartość Glasgow Coma Scale (GCS) wynosi poniżej 8 punktów.

Ocena oznak życiaOceniaj równocześnie oddech i tętno nie dłużej niż 10 sekund na udrożnionych drogach oddechowych (uwaga na oddech agonalny).

Jeżeli brak lub nie jesteś pewny czy występują oznaki życia działaj jak przy NZK – wezwij pomoc.

Pacjent oddychający

Jeśli chory oddycha prawidłowo:

Odwróć go do pozycji bezpiecznej.Sprawdzaj jego stan regularnie.Wyślij kogoś po pomoc lub, jeśli jesteś sam -

udaj się po pomoc.

Wezwanie pomocy Jeżeli jest obecna osoba

do pomocy poproś o wezwanie pogotowia – przypomnij numer telefonu (112; 999)

Jeżeli jesteś sam przed przystąpieniem do RKO MUSI BYĆ WEZWANE POGOTOWIE

Uciśnięcia klatki piersiowejWykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej na

głębokość 5-6 cm;Częstość uciśnięć musi wynosić 100 - 120 na

minutę;Nie odrywaj rąk od klatki piersiowej w trakcie

uciśnięć;Jeżeli nie wykonujesz oddechów uciskaj bez

przerw.

Uciskanie klatki piersiowej

Głębokość ucisku 5 – 6 cm.

Oddychanie Po wykonaniu 30 uciśnięć wykonaj dwa oddechy

ratownicze; Udrożnij drogi oddechowe oraz zatkaj nos

poszkodowanego, a następnie szczelnie obejmij jego usta;

Objętość oddechowa ma powodować widoczne uniesienie się klatki piersiowej;

W początkowym etapie resuscytacji wentylacja jest mniej istotna od uciskania klatki piersiowej.

Oddychanie

Trudności?Skontroluj zawartość jamy ustnej;Sprawdź, czy głowa jest wystarczająco

odchylona, a żuchwa wysunięta;Wykonaj do 2 prób każdorazowo - następnie

podejmij ponownie uciskanie klatki piersiowej.

Resuscytacja krążeniowo - oddechowa

Nie przerywaj pętli algorytmu celem sprawdzenia oznak powrotu krążenia z

wyjątkiem:

Ruchów pacjenta.Powrotu samodzielnego oddechu.

UwagiNie opóźniaj wezwania pomocy i rozpoczęcia

zabiegów BLS;Nie przerywaj podstawowych zabiegów

resuscytacyjnych (wyjątki: ocena rytmu, defibrylacja, bezpieczeństwo);

Minimalizuj przerwy w uciśnięciach;Skoncentruj się na jakości udzielanej pomocy.

DefibrylacjaDefibrylatory AED są integralną częścią

podstawowych zabiegów resuscytacyjnych;W 85% przypadków zatrzymań krążenia u

dorosłych początkowym rytmem jest rytm defibrylacyjny;

AED należy użyć natychmiast jak zostanie dostarczony;

Należy stosować się do poleceń AED.

Nieprzytomny

Udrożnij drogi oddechoweBrak prawidłowego oddechu

RKO 30:2Do chwili sprowadzenia AED

Sprowadź AEDWezwij pogotowie

Ocena rytmuprzez AED

Defibrylacjaniezalecana

Defibrylacjazalecana

1 defibrylacja

Podejmij natychmiast

RKO 30:2przez 2 min

Podejmij natychmiast

RKO 30:2przez 2 min

Wołaj o pomoc

Kontynuuj dopóki poszkodowany nie zacznie reagować, poruszać się,

otwierać oczy, oddychać prawidłowo

Algorytm BLS AED

BLS AEDWłącz defibrylator i naklej elektrody;Jeśli obecnych jest więcej ratowników w

trakcie naklejania elektrod zabiegi resuscytacyjne nie powinny być przerywane;

Spełniaj polecenia głosowe/wizualne;Sprawdź, czy nikt nie dotyka

poszkodowanego podczas analizy rytmu przez AED.

EfektyNie udaje się przywrócić żadnej funkcji –

zgon;Udaje się przywrócić jedynie krążenie krwi -

resuscytacja niskiego szczebla (objawy odmóżdżenia);

Powróciła spontaniczna akcja serca oraz oddychanie, ale nie wróciły żadne funkcje OUN - resuscytacja wyższego szczebla.

EfektyPowróciła spontaniczna akcja serca i

oddychanie, oraz funkcje OUN z wyjątkiem świadomości - wysoki szczebel resuscytacji (objawy odkorowania);

Powróciła spontaniczna akcja serca i oddychanie, oraz wszystkie funkcje OUN. Uzyskano pełny efekt ratunkowy w postaci stanu reanimacji.

Czynniki powodzenia Stanu zdrowia poszkodowanego i jego

potencjalnej zdolności do życia; Fizjologicznych uwarunkowań powodzenia

zabiegów reanimacyjnych; Czasu zabiegów reanimacyjnych; Kompetencji ratującego; Ogniw łańcucha przeżycia ( szczególnie czas

od zatrzymania do podjęcia BLS).

Zadławienie

Objawy Zadławienie umiarkowane Zadławienie ciężkie

Pytanie:„Czy się zakrztusiłeś?” „TAK” Poszkodowany nie jest

w stanie odpowiadać.

Inne objawyPoszkodowany jest w stanie mówić, kaszleć,

oddychać

Nie może oddychać/ świszczący oddech/ciche

próby kaszlu/nieprzytomny

Zadławienie

Zadławienie

Zadławienie ciężkieKaszel nieefektywny

Zadławienie umiarkowaneKaszel efektywny

Zachęcaj do kaszluKontynuuj ocenę do

momentu pogorszenia stanu, wystąpienia nieefektywnego

kaszlu lub usunięcia ciała obcego

Uderzenie międzyłopatkoweUsuń z jamy ustnej poszkodowanego

wszelkie widoczne ciała obce i protezy zębowe;

Stań z boku i nieco z tyłu;Podtrzymaj jedną ręką jego klatkę piersiową i

pochyl ją do przodu, tak aby uwolnione ciało obce wydostało się z ust, a nie przesunęło w głąb dróg oddechowych;

Uderzenie międzyłopatkoweNadgarstkiem

drugiej ręki 5 - krotnie uderz mocno pomiędzy łopatkami.

Uciśnięcia nadbrzuszaStań za poszkodowanym i obejmij go

ramionami na poziomie nadbrzusza;Upewnij się, czy jest dostatecznie pochylony

do przodu;Zaciśnij pięść jednej ręki i umieść ją

pomiędzy pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym mostka;

Chwyć ją drugą ręką;

Uciśnięcia nadbrzuszaEnergicznie

pociągnij do siebie i ku górze.

Pozycja bezpiecznaObejrzeć poszkodowanego (obrażenia,

okulary należy zdjąć);Będąc z boku poszkodowanego i układamy

bliższą kończynę górną chorego pod kątem prostym w stosunku do tułowia, zgiętą w stawie łokciowym, z dłonią zwróconą ku górze;

Drugą kończynę górną przekłada przez klatkę piersiową, a dłoń podkładamy pod policzek poszkodowanego;

Pozycja bezpieczna

Pozycja bezpiecznaDalszą kończynę dolną podtrzymuje tuż

powyżej kolana i unosi ku górze, nie odrywając stopy od podłoża. Pociągając za tę kończynę, obraca się poszkodowanego na bok;

Następnie układamy jego kończynę dolną oddaloną od ziemi, zginając ją pod kątem prostym w stawie kolanowym i biodrowym;

Głowę należy odchylić ku tyłowi, aby udrożnić drogi oddechowe (stabilizując ja dłonią pod policzkiem.

Pozycja bezpieczna

Śmierć na miejscu zdarzeniaGrupa A - okoliczności niepodważalnie

świadczące o śmierci:Dekapitacja;Rozległy uraz czaszkowo-mózgowy;Przepołowienie ciała;Zwęglenie ciała;Rozległe zniekształcenia ciała;Stężenie pośmiertne;Maceracja płodu;

Śmierć na miejscu zdarzenia

Grupa B - śmierć rozpoznawana w oparciu o zapis asystolii w EKG w następujących

okolicznościach:Dorosły (>18rż) przebywający pod wodą

dłużej niż 3h (hipotermii bez znaczenia);Resuscytacja krążeniowo-oddechowa

prowadzona dłużej niż 20 minut (chory w normotermii).

Śmierć na miejscu zdarzenia

Grupa B - śmierć rozpoznawana w oparciu o zapis asystolii w EKG w następujących

okolicznościach:Czas dojazdu karetki >15 min, pacjent bez

tętna i oddechu (nie podejmowano zabiegów reanimacyjnych do chwili przyjazdu karetki).

Śmierć na miejscu zdarzenia

Grupa B - warunek niezbędny:Brak wywiadu w kierunku zażywania przez ofiarę w ciągu ostatnich 24 godzin leków:Uspokajających i nasennych;Przeciwlękowych;Opiatów;Przeciwbólowych;

Śmierć na miejscu zdarzenia

Grupa C - chorzy terminalni:

Jasno sformułowany, potwierdzony pieczątką i podpisem lekarza (prowadzącego) zapis o nie podejmowaniu reanimacji w przypadku zatrzymania krążenia i/lub oddychania.

Pytania ?