Post on 06-Apr-2016
description
Justin woont inGroninGen en leert
in Hoenderloo
van PLurYn en de HoenderLoo GroeP
Editie 4, november 2014
SpecialiStiScHe jEugdzorg:keerpunt voor jongErEn
BEgum ziEt EEn wEns invErvulling gaan: op kamerS
Cov
erm
odel
: Jus
tin
2
rommeet voortgangbeHandeling
Even een paar maanden weg van alles en iedereen. Tijd om na te denken en jezelf te herpakken. Daarvoor is Intermezzo bestemd, het project dat jongeren tijdelijk bij gezinshuizen in het buitenland plaatst. Door een samenwerking met Xperanza heeft Intermezzo nu naast jongeren uit de open jeugdzorg ook een specifiek aanbod voor jongeren met een licht-verstandelijke beperking (LVB) en bijkomende gedragsproblematiek.
De jongere, in de leeftijd van 15 tot 23 jaar, wordt gedurende het verblijf in Spanje steeds aangezet tot het zelf bedenken van oplossingen. Daarbij staat zelfreflectie op eigen gedrag centraal. Welk gedrag helpt hem of haar verder? En welk gedrag belemmert de weg naar een oplossing alleen maar?
Eerdere ervaringen bij Intermezzo hebben aangetoond dat het tijdelijke verblijf in het buitenland een positief effect heeft op de jongere. Veel hangt af van hoe de jongere het resultaat bestendigt na thuiskomst. Hieraan wordt dan ook eveneens veel aandacht besteed.
Pluryn zet in op Routine Outcome Monitoring (ROM). Deze succesvolle wetenschappelijke onderzoeksmethode, waarbij cliënten periodiek een vragenlijst invullen, is in de jeugdzorg reeds verplicht. Door het ‘rommen’ nu ook te introduceren bij jongeren met een Licht Verstandelijke Beperking (LVB), loopt Pluryn voor op de verplichtstelling ervan bij deze doelgroep. In de gestandaardiseerde vragenlijsten van ROM komen verschillende participatiethema’s aan bod, zoals financiën, huisvesting, algemeen dagelijks leven en sociaal netwerk. Zowel de jongere als de behandelaar vult één van de vragenlijsten in bij aanvang van de behande-ling. Ook de ouders worden hierbij betrokken. Periodiek herhaalt Pluryn het ‘rommen’, om de voortgang te meten. Aan de hand van de uitkomsten kan de behandeling en ondersteuning eventueel worden aangepast.
“Het maakt de jongere beter, het maakt de behandeling beter en het maakt de organisatie beter”, somt Manon ter Hoeven van de afdeling Research & Development van Pluryn de voordelen van ROM op. Zij voert momen-teel samen met haar collega Laura Claessens een ROM-pilot uit bij Pluryn Jeugd, regio Arnhem en Nijmegen.
Intermezzo: nu ook voor jongeren met LVB
Een kennismakingstour langs alle locaties gaf Monique Kavelaars een goed beeld van Pluryn. Sinds 1 juli is zij lid van de Raad van Bestuur. Eén van haar doelen is verdere verbetering van de kwali-teit van zorg. “Dat is belangrijk, omdat Pluryn zich richt op zware zorgvragen, die om een specialistisch antwoord vragen.”
“Pluryn is een grote organisatie, die veel te bieden heeft en zich voortdurend ontwikkelt”, vervolgt ze. “Bijvoorbeeld op het gebied van behandeling. De behandelaars werken volgens de laatste weten-schappelijke inzichten en worden daarbij gevoed door onze eigen afdeling Research & Development.” Door de mix aan achtergronden beschikt Pluryn over een mix aan kwaliteiten en competenties. De organi-satie kan snel schakelen en verbindingen leggen, om zorg zo goed mogelijk te regelen. “Omdat we intern gewend zijn flexibel te denken en in samenwerkings-verbanden te werken, zijn we ook in staat om naar buiten toe makkelijk in andere settings te werken, bijvoorbeeld met wijkteams.”
monique kavelaarS aan de Slag met zorgkwaliteit
SamengevatErwin duits is directeur voor jeugd bij Pluryn.
Erwin: “Er verandert veel in de zorg voor
jongeren.de zorg moet korter en meer thuis.
wij zijn er voor jongeren met en zonder
beperking.jongeren willen zoveel mogelijk thuis wonen.
dat kan soms niet door grote problemen.
jongeren gaan dan naar de Hoenderloo
groep.of ze gaan naar andere plaatsen binnen
Pluryn.de jongeren krijgen daar behandeling en
onderwijs.alle delen van Pluryn werken samen.
de jongeren krijgen zo kans op een beter
leven.ze doen het meeste zelf.
wij ondersteunen ze daarbij.
je leest er meer over in dit blad.”
33
Een goede aansluiting van behandeling op onderwijs blijkt in de praktijk vaak lastig, maar is wel van groot belang. Het feit dat onze eigen onderwijsinstellingen nauw samenwerken met pedagogische medewerkers op de groepen, behandelaars en therapeuten, is een belangrijke meerwaarde. Jongeren die vervreemd waren van school, pakken onderwijs met succes (weer) op of onderwijs krijgt een nieuwe dimensie. We laten leerlingen niet los, voordat ze passend onderwijs in hun eigen regio hebben gevonden.
Over kansen, onderwijs, het schakelen tussen de verschillende onderdelen van Pluryn Jeugd en behandeling leest u in dit magazine. En nog veel meer! We laten sprekende voorbeelden zien, waarbij we vooral de jongeren zelf aan het woord laten. Want wij geloven in hun kansen en mogelijkheden en de kracht om regie te nemen over hun eigen toekomst. Daar investeren we in. Maar ze moeten het vooral ook zelf doen.
Erwin DuitsDirecteur PlurynAandachtsgebied Jeugd
bij Pluryn en vanuit die functie verant-woordelijk voor onder meer de Pluryn- locaties De Beele in Voorst en Jan Pieter Heije in Oosterbeek. Deze orthopedagogische behandelcentra vangen jongeren op met een licht verstandelijke beperking (LVB) en ernstige gedragsproblemen. De jongeren zijn afkomstig uit het hele land. Zo fungeert De Beele al sinds 1988 als achtervang voor jongeren met zware LVB-problematiek. De Hoenderloo Groep en de orthopedagogische behandelcentra passen bij elkaar, omdat zij samen jongeren en hun ouders kunnen ondersteunen, via behandeling in een passende context. Ook het behandel-aanbod van de locatie Werkenrode Jeugd in Groesbeek is daarin belangrijk.
Dankzij de inbedding in Pluryn mogen we De Hoenderloo Groep een allround jeugd-zorgorganisatie noemen. We hebben op alle zorgdomeinen expertise: jeugdzorgPlus, jeugdzorg, jeugd-LVB en jeugd-GGZ. Wij zijn in staat om snel te schakelen tussen deze vormen van zorg. We zetten in wat nodig is om de behandeling voor de jongere doeltreffend te laten zijn. De successen die wij behalen, door louter te werken in het belang van de jongeren, gaan dus over alle zorgdomeinen heen.Zorg zal ook efficiënter moeten. Daarvoor is het werken in trajecten een goed middel. Wij hebben daarin bij De Hoenderloo Groep ruime ervaring. Door diagnostiek, observatie en diverse behandelinterventies zijn wij uitstekend in staat om jongeren een reëel perspectief te bieden.
We staan in Nederland voor grote verander-ingen in de uitvoering van de jeugdzorg, jeugd-GGZ en jeugd-LVB. In de komende jaren moeten wij ervoor zorgen dat de jeugdzorg efficiënter wordt en minder nodig is. Maar we moeten wel aanwezig zijn op die momenten dat jongeren en/of hun ouders ons écht nodig hebben. Daar is een rol weggelegd voor de specialistische jeugd-zorginstellingen.
Pluryn, de moederorganisatie van De Hoenderloo Groep, heeft zich de afgelopen periode op deze veranderingen voorbereid. Naast directeur van De Hoenderloo Groep ben ik sinds enige tijd ook directeur Jeugd
nieuws P2
voorwoord erwin duits P3
sPeCiaListisCHe JeuGdzorG keerPunt voor JonGeren P4
MeisJes Hebben baat biJ eiGen beHandeLProGraMMa P6
Maatwerk voor Justin P8
dossier X. 3 anonieMe Casussen P10
FaCts P11
aandaCHt voor LevensvraGen P12
inHoud
een allround
jeugdzorgorganiSatie
CoLuMn Marian draaisMa P13
5 HeLden over Hun kansen P14
tino HeeFt ziJn draai Gevonden P17
beGuM woont zeLFstandiG P18
teCHnoLoGisCHe ontwikkeLinGen in JeuGdzorG P20
een daG uit Het Leven van Giovanni P22
JeuGdzorG biJ PLurYn P23
CoLoFon P23
4
Specialistische jeugdzorg keerpunt in leven jongerenWerken aan angst, depressie, eenzaamheid en agressieOngeveer 10.000 jongeren in Nederland kampen met extreme problematiek. Het gaat om kinderen en pubers met een combinatie van problemen,
zoals een psychische stoornis, licht verstandelijke handicap, risicovol gezondheidsgedrag en ernstige gedragsproblemen. Ze bevinden zich op
het snijvlak van jeugdzorg, gehandicaptenzorg, justitiële zorg en GGZ. De specialistische jeugdzorgcentra in Nederland pakken samen met
deze jonge mensen hun problemen aan. Dit gebeurt in een professionele behandelsetting, in een prikkelarme omgeving. Bijvoorbeeld bij Pluryn.
Problemen beginnen vaak al vroegDe problemen beginnen vaak al op heel jonge leeftijd. Veel jongeren komen uit risicogezinnen, waarin sprake is van een zwak opvoedingsklimaat,
armoede, mishandeling, seksueel misbruik, verwaarlozing, verslaving, criminaliteit en/of ouders met psychische problemen. Als jongeren met
extreme problemen niet tijdig en goed worden geholpen, zijn de gevolgen desastreus. Niet alleen voor de jongeren zelf, maar ook voor hun omgeving
en de maatschappij. Extreme problematiek leidt vrijwel altijd tot ernstige problemen in het gezin, schooluitval, zwerven, agressie, overlast,
werkloosheid en uiteindelijk crimineel gedrag. Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 90% van alle veroordeelde 18-23 jarigen een gedragsstoornis
heeft, met bijkomende problematieken als ADHD, depressie of autisme. Nog ernstiger is dat deze extreme problematiek overgedragen wordt op
volgende generaties. Het merendeel van de (jeugdige) ouders van extreme probleemgezinnen, heeft zelf ook ernstige problemen gekend in de
jeugd. Het is belangrijk dat deze vicieuze cirkel wordt doorbroken. Maar dat is niet eenvoudig.
Regionale hulp is geen oplossingDe problematiek van deze groep jongeren is zo complex en specifiek, dat hulp van reguliere instanties ontoereikend blijkt. Regionale
jeugdzorginstellingen en andere ‘gespecialiseerde’ zorgorganisaties blijken de benodigde specialistische en multidisciplinaire kennis en ervaring
niet in huis te hebben. Ze beschikken niet over de benodigde 4-milieuomgeving waarin wonen, leren, werken en vrije tijd op een prettige, veilige,
efficiënte en effectieve manier gecombineerd worden met behandeling. De cijfers wijzen het uit. 65% van alle jongeren die uiteindelijk bij Pluryn
terechtkomen, heeft een lange, verbrokkelde carrière in de jeugdzorg achter de rug. Dat varieert van opeenvolgende trajecten met ambulante zorg
tot langdurige residentiële zorg bij andere ‘gespecialiseerde’ zorginstellingen. Hier valt veel maatschappelijke winst te behalen. Als gemeenten
in staat zijn om deze jongeren met extreme problematiek eerder op de goede plek en op de juiste wijze te laten behandelen, dan bespaart dit de
jongeren en hun ouders veel ellende en de maatschappij veel zorgkosten.
Landelijke specialistische zorg is essentieelVeel jongeren zien de behandelcentra van Pluryn als hun laatste strohalm, als ‘last-resort’. Wij zien ze echter als keerpunt. Als start van een
nieuwe, betere toekomst. Want angst, depressie, eenzaamheid en agressie zijn schamele levenspartners. Die hoort geen mens met zich mee te
slepen. Het doel van de behandeling is om samen met de jongere en andere belangrijke personen in zijn leven, die ommekeer teweeg te brengen.
Dat doen we door het bieden van een positief leer-, werk- en ontwikkelingsperspectief. Een ander belangrijk doel is om de jongere zo snel mogelijk
terug te laten keren naar zijn eigen omgeving. Pluryn werkt hiervoor nauw samen met regionale (jeugd)zorginstellingen die het vervolgtraject
voor hun rekening nemen. Pluryn boekt met zijn landelijke specialistische behandelcentra goede resultaten. Onderzoek tot anderhalf jaar na de
behandeling laat al jaren een stabiel beeld zien. De meeste jongeren hebben na terugkeer in de eigen omgeving een vaste woonplek, goed contact
met thuis, werk of gaan naar school en hebben geen contact met politie.
Pluryn heeft met de locaties De Hoenderloo Groep, Jan Pieter Heije, De Beele en Werkenrode
Jeugd vier landelijk werkende specialistische (orthopedagogische) behandelcentra voor
jongeren met ernstige problematiek. Deze centra zijn uniek in hun soort. We behandelen
er jongeren die vrijwel nergens anders in Nederland terecht kunnen. Doordat we jongeren
met extreme hulpvragen uit het hele land opvangen, hebben wij voldoende omvang
om evidence based zorg te kunnen bieden. Bovendien zijn we in staat differentiaties te
maken in specialistische behandeltrajecten, die aansluiten bij de hulpvragen en complexe
problematiek van jongeren en hun ouders.
Unieke behandelcentra
kinderoMbudsMan MarC duLLaert
“belang van Het kind voorop” Samen met staatssecretaris Martin van Rijn, minister Ronald Plasterk, staatssecretaris Fred Teeven en VNG directieraad voorzitter Jantine Kriens, bracht Kinderombudsman Marc Dullaert begin september een werkbezoek aan Denemarken. De Deense jeugdzorg maakte afgelopen jaren een ontwikkeling door die vergelijkbaar is met de stelselherziening die nu in Nederland plaatsvindt.
Sinds de transitie in Denemarken daalde het aantal uithuisplaatsingen met bijna een derde. Door meer in te zetten op preventie vanuit school en op gezinsbegeleiding hopen gemeenten in Nederland ook zwaardere problemen te voorkomen. Maar het Deense succes kent ook een keerzijde. Søren Skjødt, hoofd van de jeugdzorginstelling Godhavn, ziet dat kinderen steeds vaker bij hem terechtkomen na een aantal mislukte plaatsingen in pleeggezinnen. “De overheid moet accepteren dat sommige kinderen echt gespecialiseerde zorg nodig hebben”, aldus Skjødt.
Kinderombudsman Marc Dullaert vindt dat er lessen moeten worden getrokken uit de Deense ervaringen. “In Denemarken hebben de gemeenten in het begin vooral heel goedkoop ingekocht. Het gevolg daarvan is dat specialistische zorg moeilijk toegankelijk is geworden voor kinderen. En dat moeten ze nu achteraf repareren. Dat mag nooit het resultaat zijn van de transitie, zoals die nu in Nederland plaatsvindt. Uiteindelijk wordt deze operatie ingezet om kinderen beter en sneller van zorg te voorzien.” Decentralisatie van zorgtaken naar gemeenten is in de basis prima, vindt de Kinderombudsman. “Gemeenten staan dichtbij de mensen. Dat kan prima ondersteuning opleveren voor gezinnen en hun kinderen. Ik maak me wel zorgen over de jongeren die meer nodig hebben dan hulp thuis. Jongeren die bijvoorbeeld gebaat zijn bij een specialistische jeugdzorginstelling. Als gemeenten te weinig plekken inkopen, bestaat de kans dat deze instellingen de deuren moeten sluiten. Daarmee gaat veel specialistische kennis verloren. De zorg die specialistische instellingen als De Hoenderloo Groep verlenen, kun je niet thuis organiseren en vind je niet in de regio. Ik ga er dan ook vanuit dat er een oplossing komt. In het belang van het kind.”
5
Samengevat10.000 jongeren in nederland hebben extreem gedrag:geweld, verslaving of misbruik.gewone hulp helpt bij hen niet.Pluryn heeft wel de goede hulp in huis.jongeren uit het hele land zijn welkom bij Pluryn.Pluryn is voor veel jongeren het laatste redmiddel.maar ook het begin van verandering.
onderzoek bewijst dat behandeling helpt.ook als de jongeren weer thuis wonen.
6
Recente onderzoeken tonen aan dat het erkennen van sekse-specifieke
verschillen tussen jongens en meisjes de behandeleffectiviteit kan
vergroten. Reden voor De Hoenderloo Groep om een
behandelprogramma op te zetten, dat zich speciaal richt op de
behoeften van meisjes.
Het gaat om meisjes waarbij sprake is van langdurige verwaarlozing, mishan-deling en/of seksueel misbruik. Daarnaast is er vaak sprake van een (licht) verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek. “De problematiek van deze meisjes heeft in veel gevallen een oorsprong - of komt tot uiting - in relaties met jongens en mannen. Om een veilige situatie te creëren, is het beter om in aparte behandelgroepen te werken”, legt cluster-leider Remco Verschuur de achtergronden uit. Regionale ambulante en (semi)residentiële hulpverlening blijken niet toerei-kend voor deze meisjes. “De meesten hebben een lange hulpverlenings-geschiedenis achter de rug, voordat ze bij ons komen. Dit kan komen doordat de problematiek nooit goed in kaart is gebracht, waardoor een niet-passend zorgtraject is ingezet. Dat heeft weer tot gevolg dat het traject mislukt en de problemen verergeren, omdat het meisje het voelt als ‘falen’.”
Meisjes hebbenbaat bij eigen
behandelprograMMa
Samengevatde Hoenderloo groep behandelt meisjes soms apart.die meisjes hebben andere problemen dan jongens.Bijvoorbeeld problemen met loverboys.
Eerdere zorg hielp niet bij deze meisjes.de Hoenderloo groep begon daarom met magnolia.Er is een groot behandel team bij magnolia.meisjes verblijven tot 3 maanden in deze groep.Hun problemen zijn dan duidelijk voor de behandelaars.
de meiden kunnen daarna naar een passende groep.de Hoenderloo groep werkt nu ook samen met lindenhout.zij ondersteunen meisjes in heel gelderland.lindenhout praat met gezinnen in de wijk.zijn er grote problemen met een meisje?dan kan zij tijdelijk naar magnolia.
Crisis-diagnostiekgroep MagnoliaMet deze wetenschap in het achterhoofd startte De Hoenderloo Groep onlangs met een aparte crisis-diagnostiek-groep voor meisjes: Magnolia. Doel van het verblijf in Magnolia is het verhelderen van het persoonsbeeld en het vaststellen van de begeleidings- en/of behandelbehoefte van meisjes.“Dat vraagt om een andere personele inzet dan bij de gewone behandelgroepen, vandaar dat we een speciale groep zijn begonnen. We werken hier met een specialistisch team van pedagogisch medewerkers met verschillende opleidingen en achtergronden, zoals psychomotorische therapie, psycho-logie en ergotherapie”, aldus clusterleider Remco Verschuur. Verder is er een multidisciplinaire samenwerking met het behandelteam, bestaande uit een psychiater, gedrags-wetenschapper, gezinsbehandelaar, vaktherapeut en diag-nosticus. In maximaal drie maanden moet dankzij de hande-lingsgerichte diagnostiek duidelijk zijn wie het betrokken meisje is. Van daaruit volgt een duidelijk advies over de begeleidingsbehoefte en doorplaatsing binnen De Hoenderloo Groep of een andere instelling.
Samenwerking met LindenhoutOok een nieuwe samenwerking tussen De Hoenderloo Groep en Lindenhout maakt deel uit van het pas gestarte behandel-programma voor meisjes. Doel is de gezamenlijke opvang en behandeling van meisjes met ernstige trauma’s en (seksu-ele) afhankelijkheidsrelaties in Gelderland. Het gaat onder meer om meisjes die slachtoffer zijn van familiegeweld (eerwraak), loverboyslachtoffers en meisjes in andere gevaar-lijke afhankelijkheidsrelaties. De Hoenderloo Groep en Lindenhout zetten een door- lopende zorglijn voor deze meisjes op. Lindenhout onderhoudt het contact met gezinnen in de wijk en is verantwoordelijk voor het volledige hulpverleningstraject van het betrokken meisje. De Hoenderloo Groep zorgt – indien nodig - voor specialistische behandeling/opname in Magnolia, de nieuwe crisis-diagnostiekgroep voor meisjes.
Kaitlin wil snel weten waar ze aan toe isIn de tuin van crisis-diagnostiekgroep Magnolia zitten vier meiden op de trampoline
te kletsen. Het ziet er gezellig uit. Ze zijn net uit school en hebben even rust voor
ze aan een volgende activiteit beginnen. Eén van hen is Kaitlin. Deze 13-jarige
Amsterdamse verblijft nu drie weken bij Magnolia. Over iets meer dan twee maanden
hoopt ze te weten hoe haar nabije toekomst eruit komt te zien: thuis, bij een groep
van De Hoenderloo Groep of bij een instelling in haar regio?
“Tot de zomer woonde ik in een open groep in Amsterdam. Maar het ging niet goed.
Toen ben ik met spoed in een gesloten groep van De Hoenderloo Groep op de Kop
van Deelen geplaatst. Ik ben daar een maand geweest en nu ben ik dus hier. Als één
van de eersten die bij Magnolia kwam wonen.
In het begin was het even wennen. Ik heb hier zoveel meer vrijheid. Maar ik was blij
dat ik weg was van Deelen. Nu wonen we hier met z’n vieren. Dat schept een band.
Als je ziet dat iemand ergens mee zit, dan praat je er over. Ik voel me ook wel
verantwoordelijk. Ik heb al veel meegemaakt. Sommigen kwamen rechtstreeks van
huis hiernaartoe.
Bij Magnolia werken we in fases. Iedere fase krijg ik iets meer vrijheid. De groepsleiding
kijkt hoe je daarmee omgaat. We hebben een weekplanning en elke dag staat er
een andere taak in. Het is nooit saai. Ik moet nu nog in het zicht van de begeleiding
blijven. Daarom doe ik niet mee aan vrijetijdsactiviteiten op het terrein. Ik ga wel
naar school. Op locatie Gangel van het Hoenderloo College volg ik Kader Gemengd
Theoretisch (KGT). Hierna wil ik havo gaan doen en dan hbo. In welke richting weet
ik nog niet. Later in de jeugdhulpverlening werken? Nee, dat denk ik niet. Wel wil ik
studeren. Dat is belangrijk voor mijn toekomst.
Het traject duurt drie maanden. Dan hoop ik te weten wat mijn vervolgplek is. Ik
wil graag weten wat er gaat gebeuren. Wat ik het liefste wil, weet ik nog niet. Als
ik nog een tijdje bij De Hoenderloo Groep moet blijven, is dat prima. Ik vind het hier
wel gezellig. Er zijn allerlei vrijetijdsactiviteiten als paardrijden en een quadbaan.
Daar wil ik wel graag aan meedoen.”
7
8
wonen en Stagelopen in groningen,
leren in Hoenderloo
Maatwerk voor JustinNadat Justin (17) uitbehandeld was bij De Hoenderloo Groep,
verhuisde hij terug naar Groningen. Daar woont hij nu in
een begeleid wonenproject. Overdag loopt hij stage bij de
Sligro. Eén dag in de week reist hij nog op en neer naar het
Hoenderloo College. Dat doet hij graag. Hij wil namelijk zo
snel mogelijk zijn mbo1-diploma Transport & Logistiek halen.
“Ik wil vrachtwagenchauffeur worden!”
Een kleine drie jaar verbleef Justin op leefgroep Blizzard.
Een combinatie van ASS en ADHD zorgde ervoor dat hij
moeilijk hanteerbaar was thuis. De groep bracht hem
structuur bij, waardoor hij goed vooruit ging. “Ik wilde
zo snel mogelijk weg bij De Hoenderloo Groep. Dus moest
ik mijn gedrag veranderen”, beseft Justin maar al te goed.
Terug in Groningen woonde hij eerst negen maanden in
een leefgroep in de stad. Inmiddels heeft hij zijn eigen
appartement, met zorg dichtbij. Met dank aan zijn zeer
betrokken gezinsvoogd, mevrouw Polat van Bureau Jeugd-
zorg Groningen.
Op het moment dat duidelijk was dat Justin terug naar zijn
eigen regio zou gaan, kwam Wim Schuwirth in beeld. Hij is
scholings- en arbeidstoeleider bij het Hoenderloo College.
Aan hem de taak om passend vervolgonderwijs te zoeken
voor Justin in Groningen. Maar dat viel nog niet mee. “Er
zijn twee ROC’s in Groningen. Maar ze hadden of geen plek
of geen instroommoment in januari”, legt Wim uit.
Reizen is geen probleem
Dat was slecht nieuws voor Justin. Want om in Groningen
zelfstandig te kunnen wonen, had hij dagbesteding nodig.
En Justin wilde graag zijn opleiding afmaken. Wim: “Eigen-
lijk bleef er maar één ding over en dat was één dag in de
week naar Hoenderloo reizen om school af te maken. Voor
de overige vier dagen heb ik een stageplek gezocht. Dat is
na DeliXL en de Hanos nu de Sligro.”
De gezinsvoogd van Justin kon zich in deze oplossing vinden:
“De goede samenwerking met de scholings- en arbeidstoe-
leider van het Hoenderloo College en duidelijke afspraken
onderling, zorgen ervoor dat Justin weet dat er mensen zijn
die in hem geloven en juist voor hem aan de slag willen gaan!”
Justin zelf vindt het reizen naar Hoenderloo geen probleem.
Bovendien is zijn arbeidsethos groot. “Om half zes zit ik in
de bus naar het station. Ik probeer om 9.30 uur op school
te zijn, maar dat lukt niet altijd. Ik heb lessen Nederlands,
rekenen, burgerschap en vaktheorie. Tot ongeveer 14.45
uur ben ik op school. Als ik ’s avonds thuiskom, zet ik een
maaltijd in de magnetron. Ik zorg altijd dat ik die in huis heb.”
Duidelijke werkstructuur
Op zijn stageadres heeft de geboren Winschotenaar het
enorm naar zijn zin. “Ik heb het gevoel dat ik er echt bij hoor.
Er is een duidelijke werkstructuur en ik mag fouten maken.
Ik ben er om te leren.”
9
“ We laten jongeren niet bij
De Hoenderloo Groep vertrekken zonder
dat een vervolg goed geregeld is.”
Samen met zijn collega’s is Justin verantwoordelijk voor het
gangpad met de frisdranken, soepen en sauzen. “We moeten
voorraden aanvullen, bestellingen doen, producten in het
schap ‘spiegelen’ en het gangpad schoonhouden. Laatst
mocht ik op de veegmachine zitten. Maar meerijden met het
busje om bestellingen bij de klanten af te leveren, vind ik
het leukst.”
Vervolg goed regelen
Dat Justin ondanks dat hij is uitbehandeld toch een keer
per week naar De Hoenderloo Groep moet, is niet anders.
“Ik ben blij dat ik niet meer op de leefgroep woon, maar ben
ook blij dat ik hier naar school kan en Wim mij begeleidt. Ik
wil zo snel mogelijk mijn diploma halen. Daarna wil ik graag
op het ROC in Groningen Transport & Logistiek op niveau 2
doen. Het liefst een BBL-traject, dan kan ik gelijk ook wat
verdienen.”
Tot het zover is, blijft Wim als scholings- en arbeidstoeleider
bij Justin betrokken. “Pas als hij op het ROC is afgeleverd,
stopt mijn werk. We laten jongeren niet bij De Hoenderloo
Groep vertrekken zonder dat een vervolg goed geregeld is.”
“In oktober gaan we de open dagen van het ROC bezoeken”,
zegt Justin opgewekt. “Ooit kom ik op die vrachtwagen te-
recht. Dat komt echt wel goed!”
10
Gewoon Je eiGen leven leiden.
Hoe fiJn is dat?Pluryn is er voor jongeren met zeer complexe zorgvragen. Hun problematieken zijn uiteenlopend. De specialistische jeugdzorginstellingen van Pluryn hebben op elke vraag, hoe ingewikkeld ook, een antwoord. Daarbij maken de locaties als het even kan gebruik van elkaars expertise. Op deze pagina het verhaal van drie jongeren, beschreven op basis van geanonimiseerde dossiers. Wat is hun problematiek? Hoe kwamen zij bij Pluryn terecht? Wat kan Pluryn voor ze betekenen? En vooral: hoe ziet hun toekomst eruit? Vragen die hier worden beantwoord.
Jongere A. woont in Nederland, maar komt uit een zeer reli-gieuze regio in Turkije, waar homoseksualiteit uit den boze is. Zijn broer vindt homoseksueel getinte foto’s op A.’s tele-foon en heeft hem mishandeld. Zijn vader dreigt met moord.
Omdat A. voor zijn veiligheid vreest, zoekt hij hulp. Via school en het COC, komt hij in contact met het crisis- interventieteam. Dit team weet hem veilig onderdak te bieden, op een geheime plek. Een speciale unit van de politie, Multi Etnisch Politiewerk, schat het risico op eergerelateerd geweld hoog in en adviseert een plaatsing buiten de regio. De ouders van A. ontkennen alle problemen en bedreigingen.
Bureau Jeugdzorg belt Pluryn om te kijken of er plaats is voor A. Wij hebben hem een plek gegeven in een gezins-groep van De Hoenderloo Groep, ondanks dat er op dat moment geen budget was vanuit de overheid. De financiering is in een later stadium geregeld. Als nood-maatregel hadden we nog een buitenlandplaatsing in een gezinshuis van Intermezzo achter de hand. Mochten er sterke signalen komen dat de veiligheid van A. in het geding was, dan kon die buitenlandplaatsing ingezet worden. Uiteindelijk is de jongen na een aantal weken overgeplaatst naar een andere instelling.
A. zal voorlopig onder de radar moeten leven. Eerwraak leeft nog sterk in de regio waar hij vandaan komt, en dus ook bij zijn familie die nu in Nederland woont.
onderde radar
eenballetJe trappen…
N. (17) heeft Marokkaanse ouders. Hijzelf is hier geboren, net als zijn drie broertjes. Na onderzoek blijkt dat zijn sociaal-emotionele ontwikkeling een achterstand heeft van onge-veer zes jaar. Hij kan het goed met zijn broertjes vinden; ze gaan altijd naar buiten om een balletje te trappen. De ouders van N. leven volgens de normen en waarden in Marokko. Ze zijn hier slecht geïntegreerd; vader werkt in een sociale werk-plaats en moeder spreekt nauwelijks Nederlands. Het gezin heeft een gezinsvoogd en alle vier de kinderen staan onder toezicht. Het vermoeden bestaat dat N. mishandeld is. Hij heeft suikerziekte, al vanaf hele jonge leeftijd, die hij maar moeilijk onder controle krijgt. Hij is als baby in comateuze toestand een ziekenhuis binnen-gebracht.
N. heeft al vaker aangeklopt bij de hulpverlening, maar kreeg overal nul op rekest. Hij is blij dat hij via Pluryn de kans krijgt om te werken aan:
• het omgaan met zijn suikerziekte• het goed verwoorden van dingen• het goed voor zichzelf zorgen• het afronden van zijn vmbo-opleiding
Bij Pluryn leert N. om te gaan met tegenslag en hoge bloed-suikerwaarden. Dit gaat niet langer gepaard met boze buien, maar met humor en een ontspannen aanpak. Het lijkt zo te zijn dat een goede begeleiding van zijn suikerziekte zijn weerslag heeft op N.’s hele leven. Als zijn bloedsuiker onder controle is, wordt hij ’s nachts niet langer wakker van hoge waarden. En dat heeft weer een positieve invloed op zijn schoolprestaties.Hij kan in de toekomst mogelijk aan de slag in de keuken of in de ICT. Want daar ligt zijn interesse, naast het voetballen!
1111
M. (11 jaar) komt uit een gezin met vier kinderen. De kinderbescherming is hier al jaren kind aan huis. De vele hulp heeft wisselend resultaat. Tijdens belangrijke jaren in zijn leven was er sprake van huiselijk geweld, financiële problemen en ernstige verwaarlozing. Zijn ouders waren niet in staat om hun autoriteit op de juiste manier in te zetten.
De gezinsvoogd heeft zijn zorg uitgesproken over het gebrek aan structuur, grenzen, begeleiding en aandacht voor M. Zijn moeder staat er na een scheiding alleen voor, leeft van een uitkering en heeft weinig zicht op haar kinderen. M. luistert niet meer naar zijn moeder en brengt een belangrijk deel van zijn tijd op straat door met oudere jongens. Thuis speelt hij computerspelletjes met 16-18+ op het label. Buiten stookt hij fikkies en zet zijn eerste stappen op het pad van vandalisme.
Er is een lang dossier van dit gezin bekend, van kinder-bescherming tot maatschappelijk werk, van uithuisplaat-sing tot pleegzorg. Niet alleen M. maar ook moeder is een slachtoffer in dit verhaal. Ze is onvoldoende in staat om pedagogisch juist met haar kinderen om te gaan. Als M. in contact komt met Pluryn zijn er geen recente diagnostiekgegevens. Wij gaan opnieuw naar hem kijken met het doel hem zo goed en zo snel mogelijk te helpen. M. heeft alle aandacht van Pluryn en daardoor perspectief op een beter leven.
Facts10.000
Aantal jeugdigen met LVB in Nederland dat kampt met ernstige, meervoudige problematiek waarbij
gespecialiseerde zorg noodzakelijk is. Bij 65% is de gedragsproblematiek al op vroege leeftijd begonnen.
Bron: Factsheet LVB, Vereniging Orthopedagogische Behandelcentra, 2014
90% van alle veroordeelde 18-23 jarigen (circa
30.000) heeft een gedragsstoornis en bijkomende stoornissen als ADHD, depressie of autisme. Circa 20 procent van alle verdachten is 16-23 jaar. Deze groep zorgt voor 33 procent van alle misdrijven.
Bron: Raad voor strafrechtstoepassing en jeugdbescherming, 2013
Meer dan de helftvan het aantal jongeren dat uiteindelijk bij Pluryn
terechtkomt, heeft een lange, verbrokkelde ervaring in de jeugdzorg. Dit varieert van opeenvolgende
trajecten met ambulante zorg tot langdurige residentiële zorg bij andere (jeugd)zorginstellingen.
Bron: Pluryn, 2014
45%van de ouders rapporteert klinische internaliserende problematiek (angst, depressie en/of onverklaarde
lichamelijke klachten) bij hun kind op de CBCL (Child Behavior Checklist). Jongeren stellen minder vaak internaliserende problematiek vast bij zichzelf dan hun ouders; ongeveer één derde (31%) volgens de
YSR (Youth Self Report).Bron: Op Volle Kracht, Depressiepreventie bij jongeren met
complexe problematiek, Pluryn 2014
Angst en depressieBehandelaren herkennen internaliserende
problematiek maar moeilijk. Er is geen verband tussen de mate van angst en depressie die
jongeren zelf aangeven en de rapportage in hun hulpverleningsplan. In veel dossiers staat bij
aanmelding van jongeren wel iets over angst of somberheid, maar dit houdt geen verband met de
mate van ernst die jongeren zelf rapporteren. Bron: Op Volle Kracht, Depressiepreventie bij jongeren met
complexe problematiek, Pluryn 2014
80-15-5 regelMet ongeveer 80% van de jongeren in Nederland gaat het goed. Rond de 15% van de jongeren loopt
risico en kan op enig moment een beroep doen op ondersteuning of zorg. Zo’n 5% maakt – soms
langdurig – gebruik van gespecialiseerde zorg wegens een licht verstandelijke beperking, psychische
stoornis, zware sociale problematiek of een combinatie hiervan.
waar rook is,is vuur
door. Pas bij de beantwoording van die vragen, is er een mogelijkheid te kijken naar religie. Als de jongere geen religieuze achtergrond heeft, kan de beantwoording net zo goed uit de spirituele of algemene hoek komen.”
RouwverwerkingVandaag heeft Lammers een afspraak met Barry (14). Hij werd op zijn negende uit huis geplaatst en woont sinds anderhalf jaar op De Hoenderloo Groep. “Al snel kwam ik in contact met Anneke”, legt hij uit. “Ze hielp me meteen heel goed. Toen ik acht was, overleed mijn eenjarige zusje. Daar heb ik erg mee geworsteld, het deed zo’n pijn. Daarna ging het in ons gezin ook niet meer goed. Ik had hierdoor veel vragen, ook over het geloof. Mijn familie is moslim, maar ik ben niet echt opgevoed volgens de islam. Toch merkte ik in het rouwproces dat het geloof wel een rol speelde in mijn leven. Zo bid ik regelmatig voor mijn zusje. Daar heb ik veel met Anneke over gesproken. Zij heeft er toen voor gezorgd dat ik met een imam kon praten. Aan hem heb ik gevraagd waar mijn zusje nu is. Is ze in de hemel? Of wacht ze onderweg daar naartoe op haar familie? De imam vertelde me dat ze nu in het paradijs is, waar ik haar na mijn dood zal zien. Dat idee geeft me rust.”
Aandachtsfunctionaris Levensbeschouwing. Haar functie is een mond vol, maar de taak van Anneke Lammers is er dan ook niet één die in pak ‘m beet zes letters samen te vatten is. Wekelijks ontvangt ze vijftien tot twintig jongeren om in individuele gesprekken hun levensvragen te bespreken. “We brengen de puzzelstukjes bij elkaar.”
“Hier is het dan.” Anneke Lammers opent de deur van haar kamer in het Meetingpoint van De Hoenderloo Groep. Wat meteen opvalt bij binnenkomst, zijn de verschillende religieuze attributen die her en der in de ruimte staan. Er staat een boeddhabeeld op tafel, een koran op de kast en meditatiekaarsen op haar bureau. “Soms lees ik dat kamers als deze helemaal neutraal moeten zijn”, vertelt de theologe. “Daar ben ik het niet mee eens. Sommige jongeren vinden het lastig over hun religie en geloof te praten en dan helpt het als er een bekend geloofsvoorwerp in de buurt is.”
Meer dan religieAnneke Lammers haast zich erbij te zeggen dat het tijdens haar gesprekken met jongeren niet om religie draait. “Integendeel. Het draait om levensvragen. Waarom ben ik hier? Waarom is me overkomen wat me is overkomen? Als een jongere worstelt met dergelijke vragen, verwijst een begeleider hem of haar naar mij
12
aandacht voor levensvragen een gesprek met de
imam gaf barry rust
13
RAMADAN, KERST EN ZINGEVINGAnneke Lammers is vanuit haar functie ook betrokken
bij de viering van allerhande religieuze feesten op De
Hoenderloo Groep.
• Zo stuurt ze jaarlijks voor de Ramadan een handleiding
met onder meer gebedstijden en pedagogische adviezen
rond.
• Ze coördineert rondom de Kerstdagen samen met
jongeren een kerstvoorstelling.
• Voor islamitische jongeren organiseert ze koranlessen.
Hiervoor komt een imam naar De Hoenderloo Groep.
Bijbellessen geeft ze zelf.
• Ze begeleidt jongeren die zingevingsvragen hebben en
jongeren die kampen met suïcidale gedachten.
Werken aan een LevensboekAnneke Lammers: “De levensverhalen van de jongeren die bij mij komen zijn vaak niet zoals die van de meeste kinderen. Er speelt zich veel in hun leven af. Het is aan weinigen gegund om een vaste basis te hebben. Sommigen kinderen zijn wel twintig keer verhuisd. Niet alleen met hun familie, maar ook van tehuis naar instelling en weer terug. Daarom hebben we hier ook een Levensboek. Door middel van verschillende hoofdstukken – van hobby’s tot ‘mensen die er niet meer zijn’ – brengen wij de puzzelstukjes van hun leven bij elkaar. Er is aandacht voor de nare ervaringen, maar juist ook voor de positieve ervaringen.”
Vrede met mijn verledenBarry knikt instemmend. “Anneke is zo belangrijk geweest voor mij in de rouwverwerking. Ik denk niet alleen meer aan de dood van mijn zusje, maar juist ook aan het fijne jaar dat ik met haar heb gehad. Door de gesprekken met Anneke, maar ook die met de imam, heb ik meer vrede met mijn verleden. Samen hebben we de puzzelstukjes bij elkaar gelegd, en is het één geheel geworden. Anneke is wat dat betreft net een detective!” Anneke lacht: “Nou, Barry, jouw leven is geen moordzaak, hoor. Al ben jij wel een moordvent, haha!”
In 1987 wordt er voor het eerst gesproken over ‘marktwerking’ in de zorg als de Commissie Dekker haar advies ‘Bereidheid tot verandering’ uitbrengt aan het tweede kabinet Lubbers. Diverse kabinetten en plannen later is de invoering van ‘gereguleerde marktwerking’ in 2005 een feit.
Vanaf dat moment hebben zorgverzekeraars de regie in handen en onderhandelen ze met ziekenhuizen, huisartsen en andere zorgaanbie-ders in de ‘cure’ over de inkoop, prijs en kwaliteit van zorg. De ‘care’ volgt in 2007 bij de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteu-ning (WMO). Burgers krijgen ook meer keuzevrijheid. Ze kunnen in veel gevallen zelf kiezen naar welke zorgaanbieder ze gaan. De jaren daarna volgen er vele veranderingen in het zorgstelsel en de financiering van zorg. Vanaf 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de inkoop van jeugdzorg, begeleiding, dagbesteding en arbeidsparticipatie.
Tegenwoordig contracteren zorgverzekeraars en gemeenten het me-rendeel van de zorg. Dat gaat gepaard met grote financiële bezuinigin-gen, want de zorg wordt simpelweg te duur. Vanaf het allereerste moment dat er sprake is van gereguleerde marktwerking, hebben zorgaanbieders te maken met een nieuw fenomeen: concurrentie. Want klanten kunnen kiezen met welke zorgaanbieder ze in zee gaan.
De vraag van de klant kreeg daarmee de positie die deze hoort te heb-ben: de eerste. Een van de voorzieningen die Pluryn vanuit deze klan-tenvraag ontwikkelde, was in 2011 het klantenbureau. Cliënten gaven aan dat snelle en kwalitatieve vraagafhandeling aan de voordeur voor hen belangrijk was. Uitgangspunten van de voordeur van Pluryn werden daarmee: de klant is het belangrijkst en staat centraal. Het klantproces is leidend en de keten en organisatiestructuur volgen. Simpelweg hield dit in: één telefoonnummer waar je altijd onmiddellijk een expert aan de lijn krijgt, die je verder helpt. Verder een snelle beantwoording van de zorgvraag en daarover transparant zijn. Maar ook het snel regelen van diensten, zoals het krijgen van werk of arbeidsmatige dagbesteding. Daarnaast fungeert de voordeur als servicebureau, voor informatie, advies, coördinatie, begeleiding en ‘after-sales’.
Over marktwerking in de zorg zijn veel boeken volgeschreven. Het vraagt van zorgorganisaties een koers met meer marktgerichtheid, onderne-merschap, gecalculeerde risico’s en ‘out-of-the-box’ denken. Dat we daarbij inspelen op dieperliggende wensen, behoeften en verwachtingen van mensen is evident. Die ene voordeur bij Pluryn is een mooi voorbeeld van marktwerking, direct uit de koker van de cliënt. Marian DraaismaMarketing Director Pluryn
column
13
14
Sergio
“ContaCt met mijn moeder”“Bij leefgroep De Vlier zijn duidelijke regels en
dat is goed voor mij”, weet Sergio. De 12-jarige
spreekt uit ervaring. “Omdat mijn moeder niet
voor mij kon zorgen, kwam ik bij pleegouders
terecht. Maar ik snapte niet wat er aan de hand
was en gedroeg me erg agressief. Toen heb ik
bij verschillende instellingen gewoond. Daar
kreeg ik te veel vrijheid. Bij De Hoenderloo Groep
is alles duidelijk. Nu gaat het veel beter met
me. Ik heb mijn boosheid onder controle.
Door aan mijn taken te werken, wil ik kansen
krijgen om op verlof te gaan en mijn moeder
te zien. Als ik me goed gedraag en zij ook, gaat
dat misschien ooit gebeuren.
Mijn pleegvader wil me later de kans geven om
in zijn bedrijf te werken. Hij is meubelstoffeer-
der. Ik ga dan een opleiding volgen. Stage loop
ik bij hem.”
Noah
“Nu al met mijN toekomst bezig”“Herinneringen leg je wel vast in je hoofd, maar
na een tijdje weet je ze niet meer precies.
Daarom vind ik fotograferen zo mooi. Je legt
momenten zo concreet vast, dat je ze over tien
jaar nog steeds kan bekijken”, zegt de 14-ja-
rige Noah. Hij zit nu een jaar bij de Fotoclub
van De Hoenderloo Groep.
“We gaan elke week op pad. Dan maken we
natuurfoto’s in Nationaal Park De Hoge Veluwe
of pasfoto’s van andere jongeren. Voor vijf euro
krijgen ze een set professionele foto’s. Goeie
deal, toch?
Foto’s maken in de natuur vind ik heerlijk.
Echte ontspanning. Onlangs heb ik een mooie
foto gemaakt van een boom, waarbij het zonlicht
door de takken scheen. Die hangt nu op het
kantoor van één van de begeleiders. Daar ben
ik erg trots op. Later zou ik best fotograaf wil-
len worden. Wat dat betreft werk ik nu bij De
Hoenderloo Groep echt al aan mijn toekomst.”
heLDeNoVerhUNKaNSeN
1515
roweNa
“AAn mezelf werken”“De meidengroep van Aquamarijn voelt als een
soort familie voor me. Ik vind het hier heel ge-
zellig”, vertelt de 15-jarige Rowena over haar
woongroep bij JeugdzorgPlus in Deelen. “Eerst
woonde ik bij Open Jeugdzorg, maar dat werk-
te niet voor mij. Bij Aquamarijn krijg ik de kans
om aan mezelf te werken en te leren omgaan
met mijn boosheid.
Nee, met het besloten karakter van deze groep
heb ik geen moeite. Ik ben niet zo’n buitenmens.
Nu kan ik veel met muziek bezig zijn. Gitaar
speelde ik al en piano leerde ik hier. We zijn
zelfs bezig met het opnemen van een eigen
liedje.
Als ik uitgeleerd ben, kan ik misschien naar een
meer open groep. Daarna wil ik graag zelfstan-
dig wonen met begeleiding, in de buurt van mijn
pleegouders. Hoewel ik het wel moeilijk zal
vinden om afscheid te nemen van Aquamarijn,
sta ik open voor nieuwe kansen en uitdagingen.”
Leroy
“EEn bEtEr lEvEn”“Ieder kind wil bij zijn ouders wonen. Bij mij
kan dat niet. Maar ik heb nog wel contact met
veel familieleden hoor”, voegt Leroy (13) daar
snel aan toe. “Vanaf mijn vierde jaar ben ik
uit huis. Voordat ik bij De Hoenderloo Groep
kwam, heb ik bij zestien andere instellingen
gewoond. Ze konden me daar niet handelen.
Bij De Hoenderloo Groep krijg ik de kans om
te zorgen dat ik een beter leven krijg als ik
ouder ben. Leefgroep De Vlier is fijn. Later wil
ik naar een gezinsgroep. En dan tot mijn 18e
bij een pleeggezin wonen.
Daarna? Kijk, ieder kind wil graag profvoetbal-
ler worden. Als dat niet lukt, word ik straten-
maker. Het is leuk om stenen in allerlei patro-
nen te leggen. Ik ben graag met mijn handen
bezig. Echt, ik ben een beter mens geworden.
De laatste tijd ben ik nog maar zelden boos. Ik
heb geleerd de dingen te accepteren.”
heNK
“EErstE stagEplEk grootstE kans ooit”“Het gebeurde in het laatste jaar van het Hoen-
derloo College,” vertelt de 19-jarige Henk. Hij
was geen gemakkelijke jongen. “De keuken van
het Multifunctioneel Leercentrum was mijn
laatste kans. Er ging een wereld voor me open.
Dat kwam ook omdat ik eindelijk een begelei-
der kreeg die ik mocht.
Hij regelde een stageplek voor me bij restau-
rant ‘Rust een weinig’ in Hoenderloo. Het was
de grootste kans die ik ooit heb gekregen. Met
Robert Jan, de chefkok van dat restaurant
heb ik nog steeds een goede band.
Nu werk ik bij restaurant Jin Long in Apeldoorn.
Dat was wel wennen. Jin Long is een echt fa-
miliebedrijf en de taal in de keuken is Chinees.
Maar het gaat goed. Ik heb net een jaarcontract
gekregen.”
“Twee jaar ben ik er al van school, maar de
nazorg bij het Hoenderloo College is geweldig.
Zonder dat was het heel anders met me afge-
lopen. Ik heb een jobcoach en kan mijn oud-
stagebegeleider altijd bellen.”
16
ook kind met hoger iQ kan baat hebben bij orthopedagogisch behandelcentrum
tino Heeft ziJn draai Gevonden
De 13-jarige Tino wist de afgelopen jaren zijn draai niet
goed te vinden. Hij paste niet in het voor hem te open
Jeugdzorgklimaat en zijn verblijf in de JeugdzorgPlus-
groep was steeds van korte duur. Maar die tijd is
voorbij, sinds Tino deze zomer een plekje vond in een
woongroep in Oosterbeek op het terrein van een van de
orthopedagogische behandelcentra van Pluryn. “Hier
kan ik vooruit.”
Hij is een grote ADO-fan en dan vooral van spits Mike van
Duinen, weet alles over topografie, skeltert graag en wil
later kok worden. Of treinmachinist. “Tino is een bezig
bijtje, een buitenkind; gewoon een leuk jong”, vertelt
begeleidster Sanne. “Tino zoekt ook veel veiligheid. Hij is
graag bij de groepsleiding in de buurt, moet het idee krijgen
dat we hem zien. Daar spelen we zoveel mogelijk op in.”
Overvraagd
Tino krijgt in Oosterbeek de begeleiding die echt bij hém
past. En dat was lang niet het geval. “De afgelopen jaren is
Tino een aantal keer geswitcht tussen verschillende Jeugd-
zorg- en JeugdzorgPlus-groepen”, aldus orthopedagoge
Carmen Jacobs. “Steeds redde hij het niet. Tino werd
1717
tino Heeft ziJn draai Gevonden
sociaal emotioneel overvraagd, wat leidde tot angst-
aanvallen en agressief gedrag richting groepsleiding. In de
JeugdzorgPlus-groep op de Kop van Deelen ging het redelijk,
vanwege het beschermende karakter. Maar trajecten zijn
daar van korte duur, dus als Tino tot rust kwam, moest hij
weer weg.”
Langdurige woonplek
Het was dus hoog tijd voor Plan B. In de zoektocht naar een
oplossing die bij Tino paste, deed het Centrum voor Con-
sultatie en Expertise op verzoek van Pluryn een screening.
Daaruit bleek dat hij het best tot zijn recht zou komen op
een langdurige woonplek met rust en structuur. Het wensen-
lijstje voor behandeling en ondersteuning sloot aan bij de
zorg die een orthopedagogisch behandelcentrum voor licht
verstandelijk beperkte kinderen verleent.
Maar vanwege zijn intelligentie paste Tino niet in de
bestaande groepen. Hier werd een oplossing voor
gevonden. Tino is namelijk niet de enige jongere die
behoefte heeft aan de structuur van een LVG-behandelcen-
trum. Bij het Klantenbureau van Pluryn kwamen in korte
tijd meerdere dossiers van kinderen met vergelijkbare
problematiek voorbij.
Carmen: “Besloten is toen om een nieuwe leefgroep te
starten voor kinderen met een hoger IQ, zodat kinderen als
Tino een langdurige woonplek krijgen waar ze de behande-
ling en begeleiding krijgen die ze nodig hebben. Een plek
waar kinderen niet worden overvraagd en de nodige vrijheid
krijgen. Waar ze mentaal en fysiek worden uitgedaagd, maar
zich daarbij veilig voelen en heel belangrijk; waar ze kunnen
verblijven tot ze de wereld weer aankunnen.”
Meer contact
En Tino? Hoe vindt hij het om als een van de eersten in een
heel nieuwe groep te verblijven? “Spannend. In Deelen vond
ik het ook leuk, maar hier kan ik echt vooruit. Ik woon hier
met kinderen die zo’n beetje denken en doen als ik. Ik heb
dan ook meer contact met de andere kinderen. Dat is pret-
tig. Daardoor zit ik beter in mijn vel. Ik hoop hier nog lang
te kunnen blijven.”
Carmen lacht als ze hoort wat Tino over zijn nieuwe
leventje zegt. “Het is fijn om te horen dat Tino nu echt zijn
plekje heeft gevonden. Daarvoor maken we ons
met elkaar sterk. En daar plukken kinderen zoals Tino uit-
eindelijk de vruchten van.”
18
“Ik ben geboren in Turkije, enig kind en op mijn 9e samen
met mijn moeder naar Nederland gekomen, naar Vlissingen
om precies te zijn. Toen ik 13 was, hebben mijn moeder
en ik vrijwillige Jeugdzorg aangevraagd. We botsten veel
met elkaar, hadden bijna altijd ruzie. Het ging slecht met
me. Ik vocht vaak op school, werd bijna elke dag opgepakt.
Crisisgroepen, verschillende therapieën, tijdelijke opvang:
niets hielp. Tot mijn casemanager voorstelde om een half
jaar ‘gesloten te gaan’ bij Juzt in Kortgene, op vrijwillige
basis. Ik had altijd hulp geaccepteerd. Nu dus ook. Het ging
super. Ik haalde goede cijfers, kreeg privileges. Het ging
weer fout toen ik meer vrijheid kreeg. Ik miste structuur,
luisterde niet, deed wat ik zelf wilde. Mijn indicatie liep af. Ik
stond weer op nul.”
Op kamers
“Ik kreeg het aanbod om naar een groep te gaan: in Bergen
op Zoom of in Hoenderloo, naar De Hoenderloo
Groep. Ik koos voor een nieuw begin in een
nieuwe provincie, dus voor De Hoenderloo
Groep. Ik kwam terecht in een
meisjesgroep, volgde verschillende
therapieën en cursussen, ging
naar school.
Na een ruim vijf jaar lange tocht langs crisisopvangplekken, tijdelijke voorzieningen en gesloten groepen ging voor Begum (18)
begin juli een langgekoesterde wens in vervulling: zelfstandig wonen op haar eigen plekje. Het gaat goed met de mbo-scholiere,
die geniet van de rust, ruimte, vrijheid én verantwoordelijkheden die haar nieuwe leventje met zich meebrengt.
‘Met mijn eigen sleutel mijn eigen kamer openen… geweldig!’
1919
Toen moest
ik stage gaan
lopen en na lang
zoeken vond ik de
perfecte stageplek: de
boerderij op het terrein.
Werken met dieren; dat
was het helemaal. En dat bleek ook. Ik
voelde me op mijn gemak, werd nooit boos en kreeg heel
goede begeleiding van Frits Essenstam; een lieve man
met een schoon hart. Ik ben gaan paardrijden, heb mijn
koetsiersbewijs gehaald. Echt alles pakte ik aan.
Helaas ging het op de groep niet goed. Ik had geregeld
conflicten met mijn groepsgenoten en de groepsleiding,
accepteerde geen hulp. Meer dan ooit voelde ik dat ik mijn
eigen leven wilde leiden. Toen mijn teamleider vroeg of ik op
kamers wilde, ging er een wens in vervulling. Al op mijn 16e
had ik aangegeven dat ik zelfstandig wilde wonen. Nu was
het zover. Eindelijk mijn eigen plek!
Rust, ruimte en vrijheid
“Zo’n twee, drie keer per week heb ik een gesprek met mijn
ambulant begeleidster Everdien van Pluryn. We praten over
van alles, vaak praktische dingen. Ook kijkt ze met me mee of
dat wat ik wil, wel kan. De ambulante begeleiding is echt heel
fijn. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt, dus ik weet waar
ik aan toe ben. Nu ik op mezelf woon, kan ik meer nadenken.
Op de leefgroep gebeurde zoveel, was ik continu afgeleid.
Thuis heb ik de rust, ruimte en vrijheid om te gaan en
staan waar ik wil. Het is een hele verantwoordelijkheid om
op mezelf te wonen, maar die verantwoordelijkheid kan ik
aan. Ik kom nog geregeld op het terrein van De Hoenderloo
Groep. Ik rijd er paard, ga er straks weer stage lopen. Missen
doe ik het niet. Ik heb de juiste keuze gemaakt. Ik kan met
mijn eigen sleutel de voordeur van mijn eigen kamer openen
om mijn ding te doen, zonder dat iemand me stoort. Dat is
in één woord geweldig!”
Klik voor het scannen éénmalig op het Aurasma-driehoekje, kies het vergrootglas en zoek Pluryn. Kies ‘Pluryn Public Aura’ en follow. Breng nu de foto’s tot leven door ze te scannen.
20
Technologische ontwikkelingen binnen de zorg volgen elkaar snel op. Om kennis te maken met nieuwe
ontwikkelingen en de toepasbaarheid binnen de jeugdzorg en de gehandicaptenzorg te onderzoeken, heeft
Pluryn in het hoofdkantoor in Nijmegen een ‘Living Lab’ ingericht. Cliënten, jongeren en medewerkers kunnen
er experimenteren en met nieuwe ideeën terecht. Op deze pagina geven we een aantal voorbeelden van actuele
ontwikkelingen op het gebied van eHealth, waarmee Pluryn binnen de jeugdzorg ervaringen opdoet.
Quli: zorg voor jezelf!
Pluryn is één van de initiatief-nemers van Quli. Quli is een
online zorgportaal dat gebruikers zelfredzaam maakt,
preventieve hulpmiddelen biedt en hen in staat stelt om zelf
de regie over hun zorg en welzijn te voeren.
Met Quli is praktische steun altijd direct aanwezig, via een
pc, smartphone of tablet.
Waar en wanneer je maar
wilt, 24 uur per dag. Gebrui-
kers kunnen e-mailen, chat-
ten of beeldbellen in een
beveiligde omgeving met
een behandelaar, familie of
vrienden.
Kijk ook op www.quli.nl.
Behandelaars gaan beeldbellen
De afdeling GGZ/Therapie van De Hoenderloo Groep gaat
het beeldbellen via Quli actief inzetten binnen behandel-
trajecten.
Clusterleider Jacco Kempenaar ziet een duidelijke meer-
waarde. “Met beeldbellen sluiten we veel beter aan bij de
leefwereld van jongeren, die zijn opgegroeid met apps, selfies
en Facetime”, vertelt hij. “Daarnaast is er ook een econo-
misch voordeel. Als expertisecentrum binnen de jeugdzorg
behandelen we jongeren uit het hele land. Beeldbellen kan
een goede aanvulling zijn op de therapiesessies met jonge-
ren en ouders. Ouders hoeven dan niet naar Hoenderloo te
komen of behandelaars en jongeren hoeven niet naar ouders
te reizen. We gaan Quli ook inzetten bij ambulante trajecten
in onze eigen regio.”
Maar, zo benadrukt Jacco, beeldbellen mag geen vervanging
zijn voor persoonlijk contact. “Je moet
als behandelaar de leefomgeving en
woonsituatie van een jongere kennen,
om hem of haar beter te begrijpen.
Ouders moeten bovendien ook naar
Hoenderloo komen. Ze hebben de
verplichting om een bijdrage te leve-
ren aan de behandeling. Ze krijgen
tenslotte op den duur de verantwoor-
delijkheid over hun kind weer terug, al
of niet met hulp vanuit de wijk.”
TechnoLogIe heLPT de jeUgdzoRg VooRUIT
DownloAD De AurAsmA APP oP je smArtPhone of tABlet.
Geen Aurasma? Bekijk het filmpje op youtube.com/user/stichtingpluryn/videos
Geen Aurasma? Bekijk het filmpje op youtube.com/user/stichtingpluryn/videos
21
Naar een virtuele wereld met Oculus Rift
Mark loopt een virtueel café binnen. Waarom kijken die
mensen naar hem als hij binnenkomt? Hij voelt zich hele-
maal niet op zijn gemak. Bedrieglijk echt is het. Met de virtual
reality bril Oculus Rift kom je in andere werelden terecht.
Door de bril lijkt het alsof Mark midden in een café staat.
Marcel Nadorp, hoofd Behandeling bij Pluryn in Oosterbeek:
“In bepaalde situaties kan virtual
reality mogelijkheden voor behande-
ling opleveren. Hiermee kunnen we
niet alleen werken aan het gedrag
maar ook aan de achterliggende
redenen. Er is nog niet zo veel bekend
over behandeling in virtuele realiteit
bij jongeren met licht verstandelijke
beperking. Dat zullen we dus uit moeten zoeken”.
Sommige jongeren hebben pleinvrees of zijn bang in situa-
ties met veel mensen. Met de Oculus Rift kunnen ze veilig
boodschappen doen of een café binnen wandelen. Marcel:
“Het idee is natuurlijk dat jongeren weten dat het een nage-
maakte werkelijkheid is. Dat maakt het makkelijker om
levensechte situaties te oefenen”.
Dojo: emoties controleren met een game
“De game Dojo is net zo verslavend als Flappy birds,” vindt
Malcolm (13). Intussen probeert hij een balletje door een
virtueel doolhof te loodsen. Als zijn hartslag omhoog gaat,
dan groeit het balletje en lukt het niet. Controle van emoties
is heel belangrijk voor het slagen van deze game. Daarom is
Dojo zeer geschikt voor jongeren met complexe problemen
om hun boosheid, angst en frustraties onder controle te
krijgen.
Pluryn en de Radboud Universiteit onderzoeken samen de
mogelijkheden van serious
gaming voor de behan-
deling van jongeren bij
De Hoenderloo Groep
en Pluryn in Voorst. De
verwachtingen zijn hoog.
Bij gewone therapieën
hebben jongeren wel eens
geen zin om te oefenen. Bij games blijven ze juist doorgaan
om een hogere score te halen.
De game Dojo is gekoppeld aan een biofeedbacksysteem
dat de hartslag en huidgeleiding meet. Er zijn verschillende
onderdelen om te werken aan controle van boosheid, angst
en frustraties. Terwijl de jongeren spelen, zien ze hoeveel
stress ze hebben. De Dojo meester legt uit hoe ze hun
emoties kunnen controleren, bijvoorbeeld door rustig adem
te halen.
Begin 2015 zijn de resultaten van het onderzoek bekend.
Maar één ding is al gebleken uit de pilot: jongeren vinden
Dojo leuk en blijven dooroefenen.
Quli handig bij onderwijs op afstand
Voor jongeren die residentieel worden opgevangen bij een
zorginstelling en tijdelijk niet naar school kunnen of mogen,
is er Leren op Afstand (LoA). LoA is een speciale voorziening
van het Hoenderloo College die onderwijs op maat aanbiedt
via internet. Daarmee zorgt LoA ervoor dat deze jongeren
verbinding houden met onderwijs en geen leerachterstand
oplopen.
LoA-leerlingen volgen het onderwijs in een digitale leer-
omgeving. Een vaste docent zet opdrachten uit en heeft drie
keer per week online beeldverbinding met de leerling voor
uitleg, sturing en stimulans. Voor het beeldbellen wordt nu
gebruik gemaakt van Skype. Het Hoenderloo college onder-
zoekt samen met het Living Lab van Pluryn of integratie met
het zorgplatform Quli mogelijk is. De beeldbelfunctie van
Quli is een aantrekkelijk alternatief voor Skype, omdat het in
een veilige en beschermde omgeving wordt aangeboden. Quli
heeft bovendien nog enkele andere voor LoA zeer nuttige
functies, zoals het aanmaken van taken en bijhouden van
logboeken. Ook de berichten-
app in Quli kan nuttig zijn in
de communicatie tussen leer-
lingen docent.
hard aan het werk op het hoenderloo College
CoMputertijd op sChool
terugwandelen naar leefgroep blizzard
planning goedgekeurd! deze bladzijde komt straks ook op zijn prikbord!
naast het magazine helden komt
giovanni ook in het Weekjournaal
van pluryn!
even lekker lezen op z’n kamerVaste prik na sChool: een planning
maken voor de middag
graffiti spuiten tijdens de knutselClub
22
Giovanni woont sinds augustus
2014 bij De Hoenderloo Groep
op de leefgroep Blizzard, voor
jongens met Autisme Spectrum
Stoornissen en/of ADHD.
Daarvoor verbleef hij bij Pluryn
in Oosterbeek. Hij vindt het
best gezellig op de groep en
wil vooral leren om voor
zichzelf op te komen. Giovanni
vindt het erg leuk om de lezers
van het magazine Helden een
kijkje in zijn leven te geven.
Deze pagina krijgt dan ook
een plekje op z’n prikbord!
paSpoort
Naam: Giovanni Heijnen
Leeftijd: 13 jaar
Geboorteplaats: Nijmegen
Uit huis sinds: zijn 6e jaar
Woont nu in: leefgroep Blizzard in Hoenderloo
Broertjes en zusjes: 1 jonger broertje
Opleiding: vmbo KGT (Kader Gemengd
Theoretisch)
Hobby’s: gamen, knutselen, lezen
Wat ik later wil worden: gameontwerper
Mijn wens: een aarde zonder oorlog
een dag uit het leven van giovanni
colofon23
Eén ding hebben de jongeren die bij Pluryn verblijven gemeen: hun problemen zijn zodanig, dat ze thuis en op school vastlopen. Het gaat zowel om jongeren met sterk externaliserende problematiek, als kwetsbare jongeren met internaliserende problematiek. Externaliserende problematiek is gedrag dat naar de buitenwereld
is gericht: agressief en vijandig. Denk aan vechten, woedeaanvallen, ongehoorzaamheid en vernielzucht. Internaliserend gedrag is juist naar binnen gekeerd, zoals verlegen, angstig, teruggetrokken of depressief gedrag.
Na aanmelding bij Pluryn kijken we eerst of behandeling en ondersteuning thuis of in de eigen omgeving kan plaatsvinden. Lukt dat niet, dan krijgen de jongeren een plaats in een van onze behandelcentra. Maar wanneer gaan jongeren naar een orthopedagogisch behandelcentrum, wanneer naar Jeugdzorg of JeugdzorgPlus? En wat wordt bedoeld met de afkortingen LVB, J-SGLVB’er en ZMOLK’er? We leggen het hieronder kort uit.
Licht Verstandelijke Beperking (LVB)De orthopedagogische behandelcentra van Pluryn behandelen jongeren van 6-23 jaar met een licht verstandelijke handicap en ernstige gedragsproblemen. Deze jongeren hebben een IQ-score van 50-85 en een beperkte sociale zelfredzaamheid. We kijken goed naar de competenties en ontwikkelingsmogelijkheden van de jongeren en stemmen daar omgang en behandeling op af. Op onze terreinvoorziening wordt samenhangend ingegrepen op de drie leefsferen: wonen, school en vrije tijd. De zorg die de jongeren nodig hebben, raakt zowel verstandelijk gehandicaptenzorg als Jeugdzorg/JeugdzorgPlus, psychiatrie, justitie en verslavingszorg.
J-SGLVBJ-SGLVB staat voor Jeugd Sterk Gedragsgestoord Licht Verstandelijk Beperkt. Deze jongeren hebben zeer intensieve behandeling en zorg nodig. Ze komen in aanmerking voor de Meerzorgregeling vanuit de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Voor de meesten is een BOPZ-maatregel (Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen) van toepassing. Dat wil zeggen dat ze gedwongen zijn opgenomen, omdat ze een gevaar vormen voor zichzelf of voor anderen. Pluryn neemt deel aan het Landelijk Transitiearrangement (LTA) voor de J-SGLVB en heeft behandelplaatsen in Voorst en Oosterbeek.
ZMOLKHet begrip ZMOLK’er is een combinatie van de afkortingen ZMOK en ZMLK, die staan voor Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen en Zeer Moeilijk Lerende Kinderen. ZMOLK’ers zijn leerlingen van 12-18 jaar met een licht verstandelijke handicap (IQ 40-60) in combinatie met
(ernstige) gedragsproblematiek, zoals hechtings-, sociale aanpassings- en impuls controleproblemen. Pluryn heeft een speciale behandelgroep voor ZMOLK’ers met kleinschalig onderwijs in hetzelfde pand.
JeugdzorgJeugdzorg is voor meisjes en jongens tussen de 10 en 18 jaar met ernstige, meervoudige problematiek. Deze jongeren zijn in principe normaal begaafd en hebben behoefte aan een stevig, stabiel opvoedklimaat, gecombineerd met onderwijs/arbeid en (GGZ-)behandeling in de vorm van therapie en/of training. Pluryn biedt specialistische jeugdzorg bij De Hoenderloo Groep. Hier verblijven jongeren met ernstige gedrags- en/of psychische problemen, stoornissen en/of trauma’s. Ook biedt De Hoenderloo Groep een veilige plek aan jongeren met een negatief of zelfs destructief/gevaarlijk netwerk.
JeugdzorgPlus
Sinds januari 2008 bestaat JeugdzorgPlus, ofwel ‘besloten jeugdzorg’. Tot die tijd werden jongeren met ernstige gedragsproblematiek vaak geplaatst in een Justitiële Jeugdinrichting. Pluryn biedt JeugdzorgPlus op de Kop van Deelen, een open terreinlocatie midden op de Veluwe. Hier zijn geen hekken, maar is wel beschutting door de omgeving. JeugdzorgPlus is er voor jeugdigen van 12 tot 18 jaar met ernstige gedragsproblematiek, die zich aan de noodzakelijke behandeling dreigen te onttrekken of daaraan onttrokken dreigen te worden. Hulp met drang en dwang dus. Voor hen is een ‘machtiging gesloten jeugdzorg’ afgegeven door de kinderrechter.
Klantenbureau
T 088 - 779 50 00
Redactie
Afdeling Communicatie Pluryn
Fotografie: Fred van de Heetkamp
Vormgeving: X-ingredient, Den Bosch
Copyright © 2014 Pluryn.
Verspreiding: controlled circulation
Dit magazine is een uitgave van Pluryn/De Hoenderloo Groep
November 2014
T 088 – 779 20 00
E info@pluryn.nl
I www.pluryn.nl
www.dehoenderloogroep.nl
www.facebook.com/pluryn
www.facebook.com/dehoenderloogroep
www.twitter.com/pluryn
www.twitter.com/hoenderloogroep
Samengevatjeugdzorg is voor jongeren met of zonder beperking.alle jongeren bij Pluryn hebben meer problemen tegelijk.dat heet ‘complexe problematiek.’
lvB of lvg betekent licht verstandelijke BeperkingzmolK betekent zeer moeilijk opvoedbare en lerende Kinderen.
sommige jongeren gedragen zich zeer heftig.zij wonen in een veilige omgeving:• J-SGLVB = jongeren met beperking en heftig gedrag • JeugdzorgPlus = jongeren zonder beperking en heftig gedrag.
Het gedrag van jongeren richt zich naar buiten of binnen: • Externaliserend = naar buiten = boos op anderen• Internaliserend = naar binnen = bang, verlegen of erg verdrietig.
Wij geven alles,BEHALVE OP
De jongeren die bij De Hoenderloo Groep binnenkomen, hebben
het nodige meegemaakt. Ze worden gezien als ‘moeilijke
gevallen’. Maar niet bij ons. Bij De Hoenderloo Groep begint
iedereen met een schone lei. Wij geven alles, behalve op. Ons
diepgewortelde geloof in de mens, zorgt ervoor dat wij de
potentie zien van deze jongeren. In onze ogen zijn het allemaal
jonge helden.
3243
-Dhg
h101
4X52
713