Post on 08-Jun-2015
PersoonlijkheidspsychologiePersoonlijkheidsontwikkeling
Docent: drs. Caroline Heijmans
Persoonlijkheidsontwikkeling
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl 2
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
begint al heel vroeg
3
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Harlow & Suami (1966, 1970)
4
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Houding ouder
Houding ouder
Gedrag kind hechting
autoritair Prikkelbaar; ruziezoekend
afwijzend; geïrriteerd
afwerend; vermijdend; minder gevoelig; afstandelijk
onveilige hechting
negeren paniek; angstig; vastklampend en overafhankelijk gedrag
onveilige hechting
warmte; steun
vrolijk; actief; sociaal vaardig; makkelijk troostbaar
veilige hechting
warmte; toegeeflijkheid
agressief; impulsief; verwend
5
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Ontwikkelingsgebieden
motoriek sensoriek taal cognitie sociaal-emotionaliteit moraal
6
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Motorische ontwikkeling
The visual cliff experiment(Gibson & Wall)
Uitgebreid overzicht7
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Reflexen
8
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Ontwikkeling van het tekenen
4 fasen van Luquet:
Toevallig realismeachteraf betekenis toekennen aan gekrabbel
Mislukt realismedetails weergegeven maar nog niet vloeiend in een geheel (bijv. hoed ver boven hoofd)
Verstandelijk realismeniet alleen wat hij ziet, maar ook wat hij weet (bijv. man opzij met twee ogen)
Visueel realismewat werkelijk vanuit één waarnemingspunt zichtbaar is
9
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Taalontwikkeling
Kritische fase!
10
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Kritische fase
11
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Cognitieve ontwikkeling
Stadia1. Sensomotorisch stadium (0-2 jaar)2. Pre-operationeel stadium (2-7 jaar)3. Concrete operaties (7-12 jaar)4. Formele operaties (> 12 jaar)
12
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
① Sensomotorisch stadium (0-2)
taal nog niet ontwikkeld (preverbaal)
betekenissen verbonden met gelaatsuitdrukkingen, stem, gebaren, zintuigelijke indrukken
woef
13
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
② Pre-operationeel stadium (2-7)
gebruik van woorden (heel concreet)
animistisch denken (‘een bloot ei’)
fantastisch of fantasierijk denken (mooie kleren=koningskind)
magische denken (‘geen snoepjes stelen = buurvrouw wordt beter’)
egocentrisch denken (alleen vanuit eigen standpunt)
14
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Conservatieprobleem
15
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
③ Stadium van de concrete operaties (7-12)
beheersing van het conservatieprobleem
beeldend denken(handelingen in gedachten)
causaal denken
16
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
④ stadium van de formele operaties (>12 jaar)
Abstract denken(schoonheid, liefde, waarheid, God etc.)
Formeel denkenbegrippen als ‘waarschijnlijkheid’ en ‘mogelijkheid’
Hypothetisch denkenverbanden en voorspellingen
17
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Sociaal-emotionele ontwikkeling
baby (0-1,5 jaar) peuter (1,5-4 jaar) kleuter (4-6 jaar) schoolkind (6-12 jaar) adolescent (12-22 jaar)
Erikson: Centraal conflict bij iedere fase. Goed doorstaan of nadelige gevolgen overgehouden (angsten, afweer, fixaties, vervreemding?
18
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
① Baby (0-1,5 jaar)
Basisvertrouwen in omgevingvoeding, hygiëne, beschermingangst voor vreemden (8ste maand
angst/eenkenningheid)scheidingsangst (12e maand – 6e jaar)
Basisvertrouwen versus wantrouwenCentraal thema = hoop
19
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
② Peuter (1,5-4 jaar)
Toename onafhankelijkheidzelf lopen, bewegen, eten, pratenzindelijk wordenkoppigheidsfase, nee-zegperiode
Autonomie versus onderworpenheidCentraal thema: wil
20
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
③ Kleuter (4-6 jaar)
Begin socialiseringsprocesgevoelig voor waarden en normen in het gezinminder egocentrische opstellingbelangstelling leeftijdsgenootjesdelen van aandacht en liefde
Initiatief versus schuldCentraal thema: doel
21
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
④ Schoolkind (6-12 jaar)
Competitieschoolprestatie, krachtmetingcoöperatieerbij willen horen, boezemvriend(in)
Vlijt versus minderwaardigheidCentraal thema: competentie
22
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
⑤ Adolescent (12-22 jaar)
omgaan met seksualiteit identiteitsvorming losmaking ouderlijk gezin ingroeien in maatschappij
Vroege adolescentie: Identiteit versus identiteitsverwarringCentraal thema: trouw
Late adolescentie: Intimiteit versus geïsoleerdheidCentraal thema: liefde
23
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
⑥ jong volwassene (22-40 jaar)
verfijning van interpersoonlijke vaardigheden vorming vaste relaties liefdesrelatie neemt toe
flexibiliteit
Vrijgevigheid versus bezitterigheidCentraal thema: zorg
24
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
⑦ middelbaar volwassene (40-60 jaar)
bestemming gevonden bezinning over leven belangstelling overstijgt eigen gezin
en werkkring
Integriteit versus wanhoopCentraal thema: wijsheid
25
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
⑧ Oud volwassene(> 60 jaar)
loslaten van werk afname lichamelijke prestaties dood naasten toename inzich algemeen belang
Integriteit versus wanhoopCentraal thema: wijsheid
26
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Morele ontwikkeling
3 niveaus en 6 fasen
Kohlberg
27
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Kohlbergs niveaus en fasen
28
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Onderzoek van Kohlberg (1963)
29
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Het Heinz dilemma
30
© drs. Caroline Heijmans | heijmans@ator-opleidingen.nl
Functies van spel
lichamelijke en motorische ontwikkeling intellectuele ontwikkeling sociale ontwikkeling emotionele ontwikkeling
31