โครงสร้างองค์การ

หน้าที่ของโครงสร้างองค์การ

ช่วยสร้างผลผลิตขององค์การ และช่วยในการบรรลุเป้าหมายองค์การ

จัดการกับความหลากหลายของพฤติกรรมของบุคคลในองค์การ เพื่อให้บุคคลมีพฤติกรรมที่สอดคลอ้งกับองค์การ

ก าหนดโครงสร้างอ านาจและการใช้อ านาจตลอดจนความสัมพันธ์เชิงอ านาจในองค์การ

องค์ประกอบของโครงสร้างองค์การ

ความสลับซับซ้อน : Complexity

ความเป็นทางการ : Formalization

การรวมอ านาจ : Centralization

ความสลับซับซ้อนขององค์การ ความแตกต่างตามแนวนอน- Job Specialization

- Departmentation

ความแตกต่างตามแนวตั้ง- Span of Control

- Hierarchy

การกระจายที่ตั้ง- Horizontal Differentiation

- Vertical Differentiation

ความแตกต่างตามแนวนอน

การแบ่งงานกันท าตามความช านาญเฉพาะ สร้างความคล่องตัวหรือสันทัดจัดเจนในการท างาน ลดระยะเวลาในการเปล่ียนจุดท างาน สามารถลงทุนกับเครื่องจักรราคาแพง ลดค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรมพนักงาน

การแบ่งงานกันท าตามความช านาญ

ชื่อต าแหน่งในองค์การ ความแตกต่างของระดับและสาขาการศึกษาของสมาชิก จ านวนการฝึกอบรมวิชาชีพ กิจกรรมของแต่ละวิชาชีพ

การจัดหน่วยงานย่อย

จัดองค์การตามจ านวน การจัดองค์การตามหน้าที่ การจัดองค์การตามผลผลิต การจัดองค์การตามลูกค้า การจัดองค์การตามสถานที่ตั้ง

ความแตกต่างตามแนวต้ัง

หลักการ ขอบข่ายการควบคุม

Span of control

สายการบังคับบัญชา

Hierarchy

รูปแบบ องค์การแบบสูง

Tall organization

องค์การแบบราบ

Flat organization

องค์การแบบสูง

ข้อดี โอกาสก้าวหน้าของพนักงาน การติดตามงานมีความใกล้ชิด

ข้อจ ากัด ความล่าช้าในการท างาน การประสานงานท าได้ยาก การผิดพลาดของข้อมูลข่าวสาร

องค์การแบบราบ

ข้อดี ความรวดเร็วในการสื่อสาร ความถูกต้องของข้อมูล

ข้อจ ากัด ขวัญก าลังใจพนักงานต่ า

ความเป็นทางการ

ระดับของความมีมาตรฐานภายในองค์การ

ประโยชน์ของความเป็นทางการ

• เกิดความสม่ าเสมอ

• สร้างการประสานงาน

• ลดเวลาการตัดสินใจ

การสร้างความเป็นทางการ• การคัดคนเขา้ท างาน• การก าหนดบทบาท หน้าที่ของแต่ละต าแหน่ง• กฎ ระเบียบ ขั้นตอนการท างาน• พิธีการ การกล่อมเกลาทางสังคม• การฝึกอบรม• การก าหนดให้สมาชิกใหมม่ีการพิสูจน์ตนเอง

ความเป็นทางการ (ต่อ)

การรวมอ านาจ

ระดับของการกระจุกตัวของอ านาจการตัดสินใจ

ซึ่งรวมอยู ่ณ จุดใดจุดหนึ่งขององค์การการรวม หรือกระจายอ านาจ ดูจาก

จุดตัดสินใจ

การมีข้อมูลส าคัญ

ผลดีของการกระจายอ านาจ สามารถจัดการกับข้อมูลได้ดี การโต้ตอบกับสถานการณ์ ความรอบคอบในการตดัสินใจ การเรียนรู้งาน การมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ

การรวมอ านาจ (ต่อ)

การออกแบบองค์การ

หลักการออกแบบองค์การ

หลักสายการบังคับบัญชา หลักขอบข่ายการควบคุม หลักความเท่ากันระหว่างอ านาจหน้าที่และความรับผิดชอบ หลักเอกภาพในการควบคุม หลักการจดัหมวดหมู่งาน

การจัดองค์การตามหน้าที่

ผู้บริหาร

ฝ่ายบุคคล ฝ่ายผลิต ฝ่ายบัญชี

ข้อดีและขอ้จ ากัด

ข้อดี การพัฒนาความช านาญของพนักงาน การประหยัดจากขนาด เหมาะกับองค์การที่ผลผลิตไม่มาก

ข้อจ ากัด เปลี่ยนไม่ทันกับสภาพแวดล้อม เกิดปัญหาคอขวดในการตัดสินใจ ไม่เกิดการสร้างสรรค์ในองค์การ ขาดการประสานงาน ยึดติดกับเป้าหมายหน่วยงานย่อย

การจัดองค์การตามผลผลิต

ผู้บริหาร

เครื่องซักผ้า โทรทัศน์ เครื่องปรับอากาศ

ข้อดีและขอ้จ ากัด

ข้อดี มีความคล่องตัวยืดหยุ่นต่อการ

เปลี่ยนแปลง ตอบสนองความต้องการของลูกค้าได้

ดี แต่ละหน่วยงานย่อยมีความคล่องตัว สามารถประสานระหว่างหน้าที่ต่างๆ

ได้ดี

ข้อจ ากัด ไม่เกิดการประหยัดจากขนาด ไม่เกิดการพัฒนาองค์ความรู้ร่วมกัน การประสานงานข้ามผลิตภัณฑ์ท าได้

ยาก การสร้างมาตรฐานกลางระหว่าง

ผลิตภัณฑ์ท าได้ยาก

การจัดองค์การตามสถานที่

ผู้บริหาร

สาขาภาคเหนือ สาขาภาคกลาง สาขาภาคตะวันออก

ข้อดีและข้อจ ากัดขององค์การตามสถานที่

ข้อดี สามารถปรับตัวได้รวดเร็ว สอดคล้องกับความต้องการของลูกค้า ยืดหยุ่นในด้านพื้นที่/ผลิตภัณฑ์ ประสานหน้าที่ต่าง ๆ ในสาขาได้ดี เหมาะสมกับองค์การขนาดใหญ่

ข้อจ ากัด ไม่เกิดการประหยัดจากขนาด การประสานงานระหว่างสาขา การสร้างมาตรฐานร่วมกันของแต่ละ

สาขา

องค์การแบบชั่วคราวข้อดีและข้อจ ากัด

ข้อดี มีความยืดหยุ่นสูง สามารถใช้ประโยชน์จากบุคคลข้าม

สายงานได้ ตอบสนองสภาพแวดล้อมที่ผันผวน

ได้ เพิ่มโอกาสการพัฒนาทั้งทางหน้าที่

และผลิตภัณฑ์ เหมาะกับองค์การที่มีผลผลิตหลาย

ชนิด

ข้อจ ากัด สมดุลระหว่างองค์การแบบหน้าที่กับ

องค์การตามผลผลิต ปัญหาการมีผู้บังคับบัญชามากกว่า

หนึ่งคน ความขัดแย้งในการท างานร่วมกัน ทักษะด้านมนุษยสัมพันธ์ของคนใน

ทีม

การออกแบบองค์การแนวราบข้อดีและข้อจ ากัด

ข้อดี ความยืดหยุ่นในการปฏิบัติงาน การตอบสนองต่อผู้รับบริการ สามารถสร้างแนวทางการท างาน

ร่วมกันของทีมงาน มีความรับผิดชอบต่อผลลัพธ์ร่วมกัน

ข้อจ ากัด การระบุกระบวนงานหลักท าได้ยาก วัฒนธรรมองค์การ การสร้างทักษะผู้ปฏิบัติงาน

การออกแบบองค์การแบบเครือข่ายข้อดีและข้อจ ากัด

ข้อดี ลดต้นทุนในการบริหารงานลง องค์การมีความยืดหยุ่น และ

ตอบสนองความเปลี่ยนแปลงได้ดี องค์การสามารถใช้ประโยชน์จากการ

ลงทุนของหน่วยงานอื่นได้

ข้อจ ากัด ความเสี่ยงในกรณีที่หุ้นส่วนบางส่วน

ไม่สามารถท าหน้าที่ได้ ผู้บริหารไม่สามารถควบคุมการ

ท างานขององค์การทุกเรื่องได้ ขาดความรู้สึกผูกพันกับองค์การ ใช้เวลามากในการสร้างความสัมพันธ์

ระหว่างองค์การ

การออกแบบองค์การของ เฮนรี มินท์ซเบิร์ก

องค์การแบบเรียบง่ายSimple structure

กลไกการประสานงาน : ผู้บังคับบัญชาโดยตรง ส่วนที่ส าคัญ : ผู้บริหารระดับสูง ลักษณะโครงสร้าง : รวมอ านาจ องค์การเป็นแบบหน่วยชีวิต สถานการณ์ที่เหมาะสม : องค์การขนาดเล็ก อายุน้อย เทคนิคการท างานไม่ซับซ้อน

สภาพแวดล้อม simple-dynamic

องค์การแบบระบบราชการแบบเครื่องจักรกลThe machine bureaucracy

กลไกการประสานงาน : มาตรฐานของขั้นตอนการท างาน ส่วนที่ส าคัญ : ฝ่ายเสนาธิการ ลักษณะโครงสร้าง : ความเป็นทางการ การแบ่งงานกันท า จัดโครงสร้างตามหน้าที่ รวมอ านาจแนวตั้ง องค์การมีหน่วยปฏิบัติขนาดใหญ่สถานการณ์ที่เหมาะสม : องค์การขนาดใหญ่ อายุมาก สภาพแวดล้อม simple-stable

การควบคุมมาจากภายนอก

องค์การระบบราชการแบบวิชาชีพThe professional bureaucracy

กลไกการประสานงาน : มาตรฐานของทักษะการท างาน ส่วนที่ส าคัญ : ฝ่ายปฏิบัติงานหลัก ลักษณะของโครงสร้าง : กระจายอ านาจแนวตั้งและแนวนอน ความเชี่ยวชาญตามแนวนอน

สถานการณ์ที่เหมาะสม : สภาพแวดล้อม complex-stable

เทคโนโลยีการท างานไม่ซับซ้อน ไม่มีกฎระเบียบควบคุมการท างาน

องค์การแบบสาขาThe divisional structure

กลไกการประสานงาน : มาตรฐานของผลผลิต ส่วนที่ส าคัญ : ผู้บริหารระดับกลางในสายงานหลัก ลักษณะโครงสร้าง : จัดกลุ่มงานตามตลาด ระบบการควบคุมผลงาน กระจายอ านาจตามแนวตั้ง สถานการณ์ที่เหมาะสม : องค์การขนาดใหญ่ อายุมาก ผู้บริหารระดับกลางมีอ านาจ มีตลาดทีห่ลากหลาย

องค์การแบบชั่วคราวThe adhocracy

กลไกการประสานงาน : การประสานโดยตรง ส่วนที่ส าคัญ : ฝ่ายสนับสนุนและฝ่ายปฏิบัติงานหลัก ลักษณะโครงสร้าง : โครงสร้างแบบหน่วยชีวิต เลือกกระจายอ านาจและแบ่งงานตามแนวนอน จัดองค์การตามหน้าที่และตามตลาด สถานการณ์ที่เหมาะสม : สภาพแวดล้อม complex-dynamic

องค์การอายุน้อย การท างานใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ เทคโนโลยีการท างานซับซ้อน