Post on 30-Dec-2015
description
ÖZOFAGUS HASTALIKLARIProf. Dr. Ahmet ÖZDOĞAN
Anatomi Hipofarenksten başlayıp mideye uzanan
tüp şelinde müsküler bir organdır. Erişkinde uzunluğu 23-25cm. Krikoidin alt kenarı hizzasından başlar
(C6 hizzası) Boyunda, servikal ve torasik
vertebraların önünde, üst ve orta mediastende, hafifçe sola kıvrılarak seyreder.
Anatomi T10 hizzasında
hiatustan geçer(vagus ve özofagus damarlarıyla beraber
T11 hizasında, cardiada sonlanır.
Pars cervicalis: 5-8cm Pars thoracica: 15-
18cm Pars abdominalis:1-
3cm.
Özofagus Sfinkterleri
Üst sfinkter: Krikofarengeus kası Alt sfinkter: Fonksiyonel -Özofagogastrik açı -İntraabdominal özofagus -Frenogastrik ligament -Nöral faktörler -Hormonal faktörler: Gastrin
Özofagus Duvarının Müsküler Katmanları
İç musküler katman: Sirkülerdir ve spiral olarak düzenlenmiştir.
Dış musküler katman: longitudinaldir.
Laimer-Haeckerman alanı:Özofagus arka duvarında sadece sirküler kas tabakasından oluşan alan.
Laimer-Haeckerman alanı sadece tek kat kas tabakası olduğundan endoskopi sırasında en sık perfore olan bölgedir.
laserasyon
İatrojenik perforasyon
Anatomik Darlıklar
I. Darlık: Krikofarengeal kas II. Darlık: Özofagusun aort arkıyla
çaprazlaştığı yer III. Darlık: Kardiyoözofageal bileşke
Özofagus Yabancı Cisimleri
Çocukluk çağında sık En sık madeni paralar! Tüm özofagus cisimlerinin %20
kadarının girişimsel olarak çıkarılması gerekli olur.
Özofagus Yabancı Cisimleri I. Darlık yabancı cisimleri en kısa
sürede çıkarılmalı: yer değiştirme/trakeaya basıyla solunum güçlüğü yapabilir.
Kardiyoözofageal bileşke: 24 saat boyunca gözlem altında kalabilir: Spontan geçiş!
Erişkin: Predispozan neden?(özofagus Ca?)
Özofagus Yabancı Cisimleri Semptomlar -Disfaji -Odinofaji -Mide bulantısı -Kusma -Ağızda salya birikimi -Göğüs ağrısı -Farenkste yabancı cisim hissi
Özofagus Yabancı Cisimleri Tanı: Radyoloji -P-A, lateral grafiler -İlk radyolojik incelemelerde kontrast
maddeler kullanılırsa, bu maddeler suda çözünür olmalı: Perforasyon olasılığı!
Tedavi -Özofagoskopi-forseps -Açık cerrahi: Çok nadir.
Gastroözofageal Reflü Mide içeriğinin kusma ya da zorlanma
olmaksızın özofagusa geri kaçışı. Fizyopatoloji: -Alt özofagus sfinkter tonusu -Özofagus asit klirensi -Özofagus mukoza direnci -Mide boşalma süresi -Gastrik hipersekresyon -Üst özofagus sfinkteri -İntrabdominal basınç
GÖR Semptomlar -Retrosternal yanma -Regürjitasyon -Disfaji Bulgular -Özofajit -Striktür
GÖR
Tanı -Baryumlu özofagografi -Özofagoskopi/ özofagus biyopsisi -Asit perfüzyon (Bernstein) testi -Radyoizotop sintigrafi -Standart asit reflü testi -24 saatlik çift problu pH
monitörizasyonu
GÖR
GÖR
Tedavi -Yaşam biçimi ve diyet
alışkanlıklarının değiştirilmesi -Antasitler -H2 reseptör blokerleri -Proton pompa inhibitörleri (PPI) -Cerrahi: Funduplikasyon
Barrett Özofagusu Özofagusun bir kısmının kolumnar
epitelle döşeli olmasıdır. Ağır reflü özofajit sonucu midenin
kolumnar epitelinin distal özofagusa ilerlemesi sonucu oluştuğu düşünülmektedir.
Reflü özofajitli hastaların yaklaşık %10’unda!
Barrett Özofagusu
Çoğu hastada skuamokolumnar bileşkede bir striktürle beraberdir.
Özofagus Ca gelişme riski Barrett özofagusu olmayanlara göre 40 kat daha fazla!
Tanı:Özofagus grafileri, endoskopi
Barret Özofagusu
Özofagus Divertikülleri
Pulsiyon Divertikülleri -Genellikle yalancı divertiküller: Mukoza
ve submukozadan oluşur (müsküler katı yok)
-Traksiyon divertiküllerinden daha sık rastlanılır
-En sık hipofarenks-özofagus bileşkesi ve diaframın hemen üzerinde rastlanılır.
Pulsiyon Divertikülleri
Motilite bozukluğu Hipofarenks ve özofagus kaslarında
konjenital/edinsel zayıflık. Periözofageal enflamasyon-skar
kontraksiyonu: tbc Genellikle çok semptom vermez. Rastlantısal radyolojik bulgu.
Özofagus Divertikülleri
TraksiyonDivertikülleri -Gerçek divertiküküller -Tüm özofagus katlarını içerirler. -Özofagusun herhangi bir yerinde
gelişebilirler ancak en sık midtorasik bölümden çıkarlar.
Zenker Divertikülü Pulsiyon divertikülü Hipofarenkste inferior farengeal
konstriktör kasın oblik lifleri ve krikofarengeal kasın transvers lifleri arasındaki defektten gelişir.
Özofagusun üst servikal bölümünde kompresyon semptomlarına yol açtığı için : özofagus divertikülü
Zenker Divertikülü Genellikle yaşlı kişilerde Daha çok solda Semptomlar: -Disfaji -”Gürültülü” yutma -Farenkse sindirilmemiş besinlerin
regürjitasyonu -Dolan divertikülün uzanınca
hipofarenkse boşalması
Zenker Divertikülü Aspirasyon pnömonisi! Predispozan faktörler: -GÖR -Hiatus hernisi -Krikofarengeal kasın gevşeme bozukluğu Tanı: Baryumlu grafi/özofagoskopi Tedavi:Cerrahi
Akalazya Alt özofagus sfinkterinde gevşeme
bozukluğu Torasik özofagusta peristaltizm
bozukluğu Kesin etyolojisi bilinmiyor: -Nöromüsküler bozukluklar -Aurbach (myenterik) pleksusta
ganglion hücrelerinin yokluğu
Akalazya
Benzer bir durum: Chagas hastalığı- Trypanazoma Cruzii toksinleri Alt sfinkterin üzerinde progressif
dilatasyon Her yaşta olabilir. En sık semptom başlangıcı:30-50
yaş arası
Akalazya
Semptomlar: -Paradoksik disfaji: Öncelikle katı
gıdalar sıvılara göre daha kolay yutulur.
-Regürjitasyon: Özellikle yatınca -Retrosternal ağrı
Akalazya Tanı: -Radyolojik Bulgular: Mediasten genişlemesi,
hava-sıvı seviyesi, gastrik hava görüntüsünün olmaması(karakteristik), baryumlu grafide kuş gagası görünümü
-Özofagus motilite testleri -Özofagoskopi -Metakolin testi Tedavi: -Dilatasyon/Özofagomyotomi
Özofagus Varisleri Portal venöz sistemin hipertansiyonu
sonucu oluşur. Portal hepatik obstrüktif hastalıklar portal
hipertansiyon sebeplerinin %90’ını oluşturur.
İntrahepatik obstrüksiyon: siroz, Wilson hastalığı, maligniteler, şistozomiazis
Ekstrahepatik obstrüksiyon: Portal ven trombozu, konjenital atrezi/stenoz, dış bası
Özofagus Varisleri
Sağ ve sol gastrik venlerin özofageal venlerle şant sonucu oluşur.
Bu venlerin rüptürü ile masif kanamalar ortaya çıkar.
Üst GİS kanamalarından kaynaklanan ölümlerin önemli bir bölümünden sorumlu.
Tanı: -Baryumlu özofagus pasaj grafisi -Özofagoskopi
Tedavi: -Sengstaeken-Blackmore -Varis ligasyonu (endoskopik/açık
teknik) -Skleroterapi -Portokaval şant
Kostik Madde Hasarı Özellikle kaza sonucu çocuklarda Erişkinlede: İntihar amaçlı Bazik kostik maddeler: -Sodyum hidroksid -Sodyum karbonat (çamaşır suyu) -Sodyum metasilikat (otom. çamaşır
mak. tozu) -Amonyak
Kostik Madde Hasarı Asidik Kostik Maddeler -Nitrik asid -Hidroklorik asid -Civa biklorid -Sülfürik asid -Gümüş nitrat -Fenol
Kostik Madde Hasarı
Bazik kostik ajanlar derin dokuya penetre olarak likefaksiyon nekrozu meydana getirirler.
Bu nekroz alınan kostilk madde miktarına bağlı olarak tüm özofagus katlarını içerebilir.
Kostik Madde Hasarı Asidik kostik maddeler koagülasyon
nekrozu meydana getirirler ve derin dokuya penetre olma eğilimleri yoktur.
Ortaya çıkan özofagus hasarının ilk bulguları hiperemi, erozyon, ülserasyon ya da perforasyon olabilir.
Güçlü asidik maddeler ağır hasara yol açarak uzun dönemde özofagus striktürüne yol açabilirler.
Kostik Madde Hasarı
Tedavi -İlk 24 saat:Oral alım kesilir.
Parenteral sıvı desteği. Mediastinit, mide perforasyonu, trakeoözofageal fistül, peritonit, pnömoni ve larengeal ödem açısından takip edilir.
Kostik Madde Hasarı
Tedavi -GAA özofagoskopi *Özofagus yangısına
rastlanılmazsa 2-3 gün sonra oral alım başlatılarak hasta eksterne
edilir.
Kostik Madde Hasarı
*Özofagus yangısı varsa: -Küçük bir NGT geçirilir. -Kortikosteroid tedavisi: 6 hafta -Geniş spektrumlu
antibiyoterapi -Radyografik olarak özofagus mukoza iyileşmesi takip edilir.
İnfeksiyöz Özofajitler Candida özofajiti -Özellikle bağışıklık yetersizliği olan
hastalarda: *KT(Organ transplantasyonu/kanser) -AİDS -DM -Odinofaji/disfajiyle karakterize
İnfeksiyöz Özofajitler
Candida Özofajiti -Oral candidiasis ile beraber
bulunabilir. -Baryumlu grafi: Ülser, nodülarite,
intramural psödodivertikül görülebilir.
-Tanı: Özofagoskopik biyopsi -Tedavi: Mikostatin
İnfeksiyöz Özofajitler
Herpes Özofajiti -Bağışıklık yetersizliği -Semptomlar:
Odinofaji, disfaji -Tanı: Mukozal
sürüntü sitolojisi/ biyopsi: inklüzyon cisimcikleri
Diafragma Hernileri Sliding (hiatal) Herniler -Özofagogastrik bileşkenin yukarı doğru
hareketi ile oluşur. -Frenoözofageal ligament zayıftır. -Sıklıkla beraberinde reflü vardır. -Paraözofageal hernilere oranla daha sık
görülür. -Tanı: Kontrastlı Üst GİS grafileri, endoskopi -Tedavi: Semptomatik olgularda cerrahi
Hiatal (Sliding) Herni
Diafragma Hernileri Paraözofageal Herniler -Özofagoastrik bileşke diafram
seviyesinde kalır. -Alt özofagus sfinkter işlevklerinde
bozukluk yoktur. -Daha çok yaşlı kişilerde görülür. -Özofagus hiatusunda defekt vardır. -Mide fundusu toraks boşluğuna geçer.
Paraözofageal Herni
Diafragma Hernileri Paraözofageal Herniler (Devam) -Yemekle torasik midede
distansiyon olur ve ağrı ortaya çıkar. -İnkarserasyon ile nekroz ve
perforasyon ortaya çıkabilir. -Tanı: Kontrastlı Üst GİS grafileri,
endoskopi -Tedavi:Cerrahi
Özofagus Perdeleri (webleri)
Konjenital perdeler daha çok daha çok özofagusun orta üçte birlik bölümünde
Olguların büyük kısmında bujinaj yeterli olur.
Schatzki Halkası
Alt özofagusta yer alır. Yaşlı kişilerde disfajiye neden
olabilir. Olguların büyük bir kısmı
asemptomatiktir. Disfaji bu halkanın çapı 20 mm ve
daha az olduğunda ortaya çıkar. Tedavi:Bujinaj
Özofagus Ca 40 yaş altı nadir, en yüksek insidans
7. dekadda. Erkekte kadına oranla daha sık. %90: Epidermoid Ca Yaklaşık %10: Adeno CA Diğer (Çok nadir): -Sarkom -Adenoid kistik Ca -Spindle h’li Ca -Lenfoma -Yulaf h’li Ca
Özofagus Ca
Predispozan Faktörler -Tütün -Alkol -Diğer baş&boyun Ca’sı olanlar -Barrett Özofagusu -Akalazya -Kostik/diğer striktürler
Daha çok orta ve alt 1/3’lük bölümde. Semptomlar -Disfaji: Önce katı gıdalar, sonra
sıvılar. -Kilo kaybı -Öksürük (reürjitasyon-aspirasyon)
Özofagus Ca Özofagusun serozası olmadığı için ve
zengin bir periözofageal lenf drenajı olduğu için mediastinal lenf nodlarına, trakeaya, bronşlara ve gastrik lenf nodlarına metastaz sıktır.
Karaciğer, adrenal bezler, ve gastrik lenf nodları gibi infradiafragmatik yapılara da yayılım olabilir.
Rekürren sinir felci görülebilir.
Özofagus Ca
Tanı -Baryumlu özofagus grafileri -BT/MR -Özofagoskopi-biyopsi Tedavi -Cerrahi -RT