Nemegdel hool lecture 8

Post on 27-Jun-2015

525 views 1 download

Transcript of Nemegdel hool lecture 8

Бага насны хүүхдиéн эрүүниé ÿсны хөгжил дутуу, хатуу тагнаé доор баéрлалтаé зэргээс хүүхдиéн амны хөндиé жижиг, хэл богино, өргөн, хөхөлж элбэгтэé баéдаг. Улаéн хоолоé харьцангуé урт, булчирхаé, зөөлөн эдиéн хөгжил сул ходоодны багтаамж 1 настаéд 250 мл, ходоод гол шугамын дагуу хэвтээ баéрлалтаé баéдаг бол хүүхэд хөлд орсны дараа ажжмаар босоо баéрлалд шилждэг

. Хүүхдиéн ходоодны салс уÿн зөөлөн, цусын судсаар элбэг ходоодны булчирхаé насанд хүрэгчтэé адил болон ходоодны шүүсниé хангалтгүé, эсгэгүүд нь идэвхиэр сул баéдаг. Хүүхдиéн гэдэс биеиéн өндөрөөс 6 дахин урт,гэдэсниé гүрвэлзэх хөдөлгөөнд механик цочролоос гадна сэтгэлиéн хөдлөл хэт халууцалт ôерментиéн идэвхи нөлөөлдөг

Бага насны хүүхдэд хоол тэжээлиéн бодисуудын хэрэгцээнд хүүхдиéн биеиéн эсэргүүцэх чадварыг тодорхоéлдог уургиéн болоод бие бÿлдар, мэдрэл сэтгэхүéн хэвиéн хөгжил, ôизиологи, биохимиéн үзүүлэлтиéг хангаж чадах хоногын хоолон дахь үндсэн шимт бодис /уураг, өөх тос, нүүрс усууд, эрдэс бодис, аминдэмүүдиéã/ хэмжээгээр тодорхоéлогддог.

Нэмэгдэл хоол гэж юу вэ?

6 сартаéгаас хөхүүлэхиéн зэрэгцээгээр өгч баéгаа хоол, төрөл бүриéн сүүн цутан, бантан гэх мэтиéг нэмэгдэл хоол гэнэ.

Хүүхдиéг нэг хоолонд дассаны дараа дараачиé шинэ хоолонд дасган оруулж, хоолны нэр төрлиéг нэмэгдүүлэн, өдөр бүр ээлжлэн өгөх нь шаардлагатаé шимт бодис, эрдэс, амин дэмээр хангах боломжиéг бүрдүүлнэ.

Шим тэжээллэг Зохистоé харьцаатаé

Энэ нь тухаéн хүнсниé бүтээгдэхүүнд агуулагдах тэжээлиéн бодисыг илчлэгиéн хэмжээнд харьцуулсанхэмжээг хэлнэ

Энэ нь төрөл бүриéн хүнñíèé хоолыг хооронд нь зөв зохицуулан хослуулж хэрэглэхиéг хэлнэ. Тухаéн үндсэн шимт бодисын харьцаа уураг: өөх тос: нүүрс ус = 1:1,6:3,5:4,0

Анханы нэмэгдэл хоолыг өгөхдөө багаар хэмжээг аажмаар нэмэгдүүлэн дасгаж өгнө. Эхниé өдөр 2-3 хоолны халбага, 2 дахь өдөр 5-6 хоолны халбага гах зэргээр өдөр бүр 30-40 гр-р нэмж 5-6 хоногт идвэл зохих хэмжээнд хүрнэ

Хүүхдиéг өөрөө бие даан хооллох сэтгэц мэдрэл, хөдөлгөөниé чадварт сургах

Хүүхдиéг хөдөлгөөниé ур чадварт дасгах ÿвц эцэг эхиéн зүгээс ихээхэн анхаарал шаарддаг учир энэ хүү өөрчлөлтиéн үéл ÿвц эхниé 2 насанд ÿвагддаг. Хүүхэд бие даан хооллох сонирхолтоé баéдаг. Хоолоо гараараа авч идэхиéг зөвшөөрвөл илүү саéн хооллодхг эцэг эхчүүд хүүхдээ өөрөө хоолоо идэх чадвартаé гэдэгт итгэлтэé баéх ёстоé

Хү¿хдиéг хоолëох аÿтаé нөхцөл бол хүүхдиéг хооллох дур сонирхлыг биé болгох. Хүүхдэд ÿнз бүриéн аÿга халбага мөн тохиромжтоé ширээ сандал заавал бэлдэж өгөх хэрэгтэé. Хүүхдэд хэрэглэх аÿга халбага хүүхдиéн сонирхол татхуéц өнгөлөг, зраг дүрс хэлбэртэé, хэò халахгүé, амархан хагарахгүé Баéх шаардлагатаé боловч хуванцар аÿгèéг угааж цэвэрлэхэд хүндрэлтэé баéдгыг харгалзан үзэх хэрэгтэé. Хүүхэд хооллох өрөө тасалгааны халуун, гэрэлтүүлэгиéг тохируулж хүүхдиéг хооллох үед тохирох хөнгөн хувцастаé баéëгах нөхцөлиéг бүрдүүлж өгнө

Бие махбодийн өсөлт бойжилтын өвөрмөц хэрэгцээг хангахуйц хангалттай хэмжээний хоол, хүнс хэрэглэ. •    Аль болох олон нэр төрлийн хоол, хүнс хэрэглэ.•    Хөнгөн зууш тогтмол хэрэглэ.

Энэ  насны хүүхдүүдэд бие бялдар болон оюун ухаан сэтгэхүйн өсөлт хөгжил маш хурдацтай явагдахын чацуу сурах, тоглох зэрэгт их хэмжээний илч зарцуулдаг тул тэдний хоол тэжээлийн бодисуудын хэрэгцээ эрс нэмэгддэг.

Хичээлийн үед сургуулийн цайны газар болон нийтийн хоолны газар хооллох зэргээр гэрээс гадуур хооллох нь өөрсдийн бие махбодийн хэрэгцээг хангахуйц хэмжээгээр хооллож чадахгүйд хүргэдэг.

Ахлах ангийн болон өсвөр насны хүүхдийн биеийн өсөлт бойжилт эрчимтэй явагдаж,  сурах, тоглох зэрэгт их хэмжээний илч зарцуулдаг тул тэдний хоол тэжээлийн хэрэгцээ нэмэгддэг

Өглөөний цайнд арай илүү хэмжээний хоол, хүнсний зүйл өг. Өдөр, хэрэв шаардлага гарвал орой сургууль дээрээ идэх хүнсний зүйлийг хангалттай хэмжээгээр бэлдэж  өг.

Хүүхдэд хэт их хэмжээгээр амттан

болон хоол хүнс хэрэглэх нь тэднийг

таргалуулана.

Охидуудад сарын тэмдэг ирж эхлэх, хөвгүүдийн булчин хөгжих зэрэг физиологийн өвөрмөц онцлогыг даган тэдэнд олон нэр төрлийн хоол, хүнсийг хангалттай хэмжээгээр хэрэглэх шаардлага гардаг. Гэвч өсвөр насны хүүхдүүд ихэвчилэн гэрээс гадуур хооллодог тул энэ нь шаардлага хангадаггүй ба ялангуяа жимс, хүнсний ногоог маш бага хэрэглэдэг. 

Өдөр бүр шинэ ногоо, жимс, өөр төрлийн

хоол, хүнсний зүйлийг бэлтгэж өг.

Хөнгөн зуушыг тогтмол хэрэглэх нь хоолны нэр төрөл олон байх, мөн

шаардлагатай тэжээлийн бодисуудыг хангалттай

хэмжээгээр авахад тусална.

Гэхдээ сургуулийн ахлах ангийн болон өсвөр насны хүүхдүүд ихэвчлэн сахар, давс, тос ихтэй хөнгөн зууш бэлдэж авч явдаг. Эдгээр хүнс нь тэжээллэг чанараар багаас гадна, шүд, амны хөндийг гэмтээх, мөн жинг нэмэгдүүдэх сөрөг нөлөөтэй

Тохиромжтой хүнс нь•    Сүү•    Тараг•    Аарц•    Бяслаг•    Шинэ жимс•    Шинэ жимсний шүүс•    Луувангийн нухаш•    Амтат төмс, гадил•    Самар, шар буурцаг•    Төрөл бүрийн ногооны салат       

Тохиромж муутай•    Тос,  чихэр ихтэй нарийн боов•    Чихэр•    Савласан шүүс•    Хийжүүлсэн ундаа•    Нөөшилсөн жимс•    Крем ихтэй нарийн боов•    Чипс (хатааж, амталсан төмс)•    Саахар ихтэй мөхөөлдөс

Өдөр бүр тогтмол 5 удаа хоолло.• Өсөлт, хөгжлийг тогтмол хяна.

Эхийн сүүгээр 2 нас хүртэл үргэлжлүүлэн хооллох

- Хэрэв хүүхэд хоол сайн иддэг бол 2-оос дээш насанд хөхнөөс нь гаргаж болно. - Хүүхэд хоол сайн идэж сурснаар өөртөө хэрэгтэй байгаа тэжээлийн бодисуудыг хангалттай авах боломжтой ба улмаар тураал болон халдварт өвчнөөс сэргийлэхэд тус болно. - Ямар нэг шалтгааны улмаас (цөөн тохиолдолд) 2 нас хүрээгүй хүүхдийг хөхнөөс нь гаргах шаардлага байвал тэднийг хангалттай хооллох нөхцөлийг бүрдүүлсэн байх хэрэгтэй.

•    Харахад туранхай эсвэл тарган биш “эрүүл” байна.•    Хоолны дуршил сайн.•    Цовоо сэргэлэн.•    Нүд, үс нь өнгөлөг, гялалзсан.•    Арьс нь чийглэг, өнгөлөг байна. 

Харахад үеийнхнээсээ жижиг, намхан.•    Туранхай, ядрамтгай.•    Орчин тойрондоо сонирхол муу,

хөдөлгөөн муутай, идэвхигүй.•    Нүд, үсний өнгө нь бүүдгэр.•    Арьс нь хуурай, өнгөө алдсан байна.