Post on 04-Aug-2015
MAASTRİCHT VE PARASAL BİRLİK
Prof. Dr. Havva TUNÇ
Maastricht
10 Aralık 1991’de 12 AB’ye üye ülke tarafından kabul edilen Maastricht Anlaşması ile Ekonomik ve Parasal Birliğin elde edilmesi konusunda ilk adım atılmıştır.
Parasal Birlik:ECB ve EURO
Parasal Birliğin nihai hedefi olan tek para
EURO uygulamasına 1999 Aralığında geçildi.
Maastricht Anlş. Mad.2
Avrupa Birliği’nin temel hedefleri Maastricht Anlaşmasının 2. Maddesinde belirtilmiş olup özetle şöyledir 1.Tek pazarı, ekonomik ve parasal birliği kurmak,
2.Maastricht Anlaşması Mad.3 ve Mad.3a’da belirtilen ortak politikaları inşa etmek ve sağlamak,
3.Üye ülkelerin uyum içinde ilerlemelerini sağlamak,4.Anti enflasyonist bir büyüme politikası izlemek,5.Tam istihdam ve sosyal korumayı gerçekleştirmek,6.Yaşam standardını ve yaşam seviyesini yükseltmek,7.Üye devletlerarasında ekonomik ve sosyal dayanışmayı sağlamaktır.
Ekonomik, Siyasi ve Sosyal
Maastricht Anlaşması, “Ekonomik ve Parasal Birlik”, “Sosyal Birlik” ve “Siyasi Birlik ” olmak üzere 3 başlıkdan oluşmaktadır.
Ekonomik ve Parasal Birliğin sağlanması önemli olmakla beraber belirsizlik ve eksikleri vardır.
Üye Ülke Kriterler
Ekonomik ve Parasal Birliğin
gerçekleşebilmesi için üye ülkelerin yerine getirmek zorunda olduğu ekonomik ve parasal kriterler belirlenmiştir.
Ekonomik kriterler
Ekonomik kriterler enflasyon, mali, istikrarlı döviz kuru ve faiz oranı olmak üzere dört başlık altında toplanmıştır.
Enflasyon Kriteri
Enflasyon Kriteri, Birlik içinde en düşük enflasyon oranı üç üye ülkenin ortalaması olarak tanımlanmış olup en iyi oranın %1,5 sınırları içinde olması gerekmektedir. Ve ek olarak deflasyonist süreç.
Mali Kriter
Mali Kriter, Kamu finansmanın kabul edilebilir nitelikte olması gerektiği, bunu içinde borcun GDP oranının %60’dan az ve bütçe açığının GDP’nın %3’den az olması gerekmektedir
Döviz Kuru
İstikrarlı Döviz Kuru, Üye devletlerin döviz kurunda en az iki yıl istikrarlı bir yol izlemeleri ve Avrupa Para Sistemi değişim mekanizmasında öngörülen dalgalanma marjlarıyla uyumlu olmaları gerekmektedir.
Faiz Oranı
Faiz Oranı Seviyesi, Üye devletlerin faiz oranı seviyelerinin farklı olmaması, birbirlerine yakın değerde olması gerekmektedir.Negatif faiz.
Parasal Birlik ve Kriz
Parasal Birlik gerçekleştiği anlamında ECB kuruldu ve EURO geçildi. Ne zaman 2007 sistemik finans krizi piyasaları etkisi altına almasıyla sistemdeki aksaklar ortaya çıktı.Birliğin işleyişi böyle.
Parasal Birlik ve Kriterler
Ekonomik ve parasal birlik Maastricht Anlaşmasına göre, AB ülkelerinin borçların/GDP ve bütçe açıklarının/GDP oranı sırasıyla %60 ve %3 aşmamalıdır. Ama üye ülkelerin borçların/GDP ve çevrilecek borcun/GDP oranındaki artış ve bütçe açıklarının/GDP büyüklüğü oldukça yüksektir. Örneklersek
Ekonomik Kriter I
Çevrilecek Borcun/GDP (%):
Yunanistan(18),
İtalya(11),
Portekiz(8),
İspanya(7,8),
İspanya(6),
İngiltere(5.8),
Fransa(4.8),
Almanya(4.6)dır.
Kriter II:Borcun/GDP %96
Kamu Borcun/GDP (% ):
Yunanistan(143),
İtalya(119),Belçika(97), İrlanda(96),Portekiz(93), İspanya(60), Fransa(82),Euro alanı(85), AB-28(96).
Ekonomik Kriter III
Bütçe Açığı/GDP (% ):
Yunanistan(10.5),
İtalya(4.6),Belçika(4.1), İrlanda(32.4),Portekiz(9.1), İspanya(9.2), Fransa(7),Euro alanı(6), AB-28(6.4).
Sıkı Maliye Politikası
Borçlu ülkeler ücret indirimleri, vergi oranlarındaki artış çalışma sürelerinin uzatılması, kamuda çalışan sayısının azaltılması gibi önlemleri içeren sıkı maliye ve para politikalarını vakit geçirmeden uygulamaya koymaları gerekmekte ama Sosyal baskılar ve hükümetleri zorladığından sorunlar çıkmaktadır.
Kriterler İşe Yaramazsa
AB için çözüm önerileri
1.ECB’nin rolü tekrar belirlenmeli. ECB merkez bankacılığı görevini yapamadığı sürece ya da
bunun yerini alacak bir kurum olmadığı sürece, Avrupa’nın krizden çıkması zor olduğu kadar uzun zaman alacaktır.
2.Ortak bir maliye politikası yerine her ülkenin durumuna göre maliye politikaları oluşturulmalı.
3. Finansal birlik yerine Maastricht kriterlerin yerine getirilip
getirilmediğinin sıkı denetim ve kontrolü sağlanmalı.
AB nerede?
Maastricht Anlaşmasının gerek 2. Mad. belirtilen hedefler gerekse ekonomik kriterler bağlamında Türkiye Ekonomisinin AB ülkelerinden daha iyi olduğunun söylenmesi Türkiye’de işler yolunda demek mi?
Siyasi söylem mi? Nedir?
Küresel Piyasaların Motoru Amerika Ekonomisi
Avrupa Birliğinin borç sorununun üstesinde gelebilmesi, Türkiye ekonomisinin büyümesine ivme verebilmesi işsizliğini azaltabilmesi,ancak Amerika’nın durgunluktan çıkıp büyümesine bağlı. Çin Söylemi yanıltmacadır.
büyümesine
Türkiye Burada mı?
Türkiye Ekonomisi, özellikle bütçe dengesi, Borçlar/GDP olumlu gelişim içinde olmakla beraber göstermiş olduğu performans itibarıyla değerlendirildiğinde AB ülkeleriyle kıyaslanmamaktadır.