Post on 28-Mar-2016
description
qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty
uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasd
fghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx
cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq
wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui
opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfg
hjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc
vbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq
wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui
opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfg
hjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc
vbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq
wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui
opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfg
hjklzxcvbnmrtyuiopasdfghjklzxcvbn
mqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwert
yuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopas
dfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklz
Conuentus Sucronensis
Kalendis Iuniis
Anno bis milessimo duodecimo
Circulus Latinus Valentinus
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
2
Ordo rerum agendarum
Veneris die Saturni die Solis die
Ante prandium
1. De Græcis et
Romanis
2. Erasmus
(Ambulacrum)
5. De Humanisitis
6. Ouidius
Post prandium
Exploratores
pabulatum ibunt
Sodales recipientur
3. De pædantismo
4. Sallustius
7. Lucretius
Sodales proficiscentur
Sodales
Aloisia Aguilar
Michael Angelus Ávila
Antonius Barcinonensis
Stephanus Bérchez
Xauerius Pica
Georgius Tárrega
Paulus Villaoslada
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
3
Prolegomena: De Sucrone
Opportunum non uidebatur in his esse lautitiis, quas terra Sucronensis nobis præbet, quin
incideremus in mentionem quorum textuum apud scriptores probatos de hoc amœnissimo loco
inueniri potest. Ne moræ uobis diutius sit: en habetis undeuiginti fragmenta ex litteris Latinis a
Cicerone porro exspiscata. Salui sitis omnes quo non modo discendum sed imprimis amicitias
exercendum est.
1. Cicero, Pro Balbo (5, 16)
Cetera accusator fatetur, hunc in Hispania durissimo bello cum Q. Metello, cum C. Memmio et
in classe et in exercitu fuisse; ut Pompeius in Hispaniam uenerit Memmiumque habere
quaestorem coeperit, numquam a Memmio discessisse, Carthagine esse obsessum, acerrimis illis
proeliis et maximis, Sucronensi et Turiensi, interfuisse, cum Pompeio ad extremum belli
tempus fuisse.
2. Sallustius Fragmenta (a KURFESS editis)
castra hostium apud Sucronem capta et proelium apud flumen Durium et dux hostium C.
Herennius cum urbe Valentia et exercitu deleti satis clara uobis sunt.
3. Vergilius, Æneis (12, 505)
Æneas Rutulum Sucronem (ea prima ruentis pugna loco statuit Teucros) haud multa
morantem excipit in latus et, qua fata celerrima, crudum transadigit costas et cratis pectoris
ensem.
4. Livius, Ab urbe condita (28, 24,1)
Ciuilis alius furor in castris ad Sucronem ortus; octo ibi milia militum erant, praesidium
gentibus quae cis Hiberum incolunt impositum.
Ab urbe condita (28, 26,1)
tribunis septem qui et antea Sucronem ad leniendam seditionem ierant obuiam exercitui missis
quina nomina principum seditionis edita sunt, ut eos per idóneos homines benigno uoltu ac
sermone in hospitium inuitatos sopitosque uino uincirent.
Ab urbe condita (28,28,1)
Illi, sicut Campani Capuam Tuscis ueteribus cultoribus ademptam, Mamertini in Sicilia
Messanam, sic Regium habituri perpetuam sedem erant, nec populum Romanum nec socios
populi Romani ultro lacessituri bello: Sucronemne uos domicilium habituri eratis?
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
4
Ab urbe condita (28, 29, 5)
hunc finem exitumque seditio militum coepta apud Sucronem habuit.
Ab urbe condita (29, 19, 3)
præter Plemini facinus Locrensiumque cladem ipsius etiam imperatoris non
Romanus modo sed ne militaris quidem cultus iactabatur: cum pallio crepidisque inambulare in
gymnasio; libellis eum palaestraeque operam dare; aeque [segniter] molliter cohortem totam
Syracusarum amoenitate frui; Carthaginem atque Hannibalem excidisse de memoria; exercitum
omnem licentia corruptum, qualis Sucrone in Hispania fuerit, qualis nunc Locris, sociis magis
quam hosti metuendum.
5. Pomponius Mela, De Chorographia (2,92,2)
Inde se in terras pelagus insinuat, et primum magno impetu admissum mox in duos sinus
promunturio quod Ferrariam vocant finditur. Prior Sucronensis dicitur, maiorque ac magno
satis ore pelagus accipiens, et quo
magis penetratur angustior, Sorobin et Turiam et Sucronem non magna excipit flumina, urbes
conplexus et alias quidem, sed notissimas Valentiam, et Saguntum illam fide atque aerumnis
inclutam.
De Chorographia (2,125,1)
Ebusos e regione promunturii quod in Sucronensi sinu Ferrariam uocant eodem nomine urbem
habet, frumentis tantum non fecunda ad alia largior, et omnium animalium quae nocent adeo
expers, ut ne ea quidem quae de agrestibus mitia sunt aut generet aut si invecta sunt sustineat.
6. Plinius Maior, Naturalis Historia (3,20, 2)
mox Latinorum Lucentum, Dianium stipendiarium, Sucro fluuius et quondam oppidum,
Contestaniæ finis.
Naturalis Historia (3,77,1)
patent <XLVI>, absunt ab Dianio DCC stadia, totidem Dianium per continentem a Carthagine
Noua, tantundem a Pit<y>ussis in altum Baliares duae et Sucronem uersus Colubraria.
7. Quintilianus, Institutio Oratoria (5, 12,2)
Inde enim illa nobilis Scauri defensio: 'Q. Varius Sucronensis ait Aemilium Scaurum rem
publicam populi Romani prodidisse: Aemilius Scaurus negat'.
8. Seneca, De Beneficiis (5,24,4)
Meministi” inquit, “imperator, in Hispania talum extorsisse te circa Sucronem?
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
5
9. Valerius Maximus, Facta et Dicta Memorabilia (3,7, 8)
qui cum pro rostris accusaretur, quod ab rege Mitridate ob rem publicam prodendam pecuniam
accepisset, causam suam ita egit: 'est enim inicum, Quirites, cum inter alios uixerim, apud alios
me rationem uitae reddere, sed tamen audebo uos, quorum maior pars honoribus et actis meis
interesse non potuit, interrogare: Varius Seuerus Sucronensis Aemilium Scaurum regia
mercede corruptum imperium populi Romani prodidisse ait, Aemilius Scaurus huic se adfinem
esse culpae negat: utri creditis'?
10. Florus, Epitome (2, 10, 22)
Prima per legatos habita certamina, cum hinc Domitius et Thorius, inde Hirtuleius
proluderent; mox hoc apud Segouiam, illis apud Anam flumen oppressis, ipsi duces comminus
inuicem experti apud Lauronem atque Sucronem aequauere clades.
11. Silius Italicus, Punica (3,372)
hos inter clara thoracis luce nitebat
Sedetana cohors, quam Sucro rigentibus undis
atque altrix celsa mittebat Sætabis arce,
Sætabis et telas Arabum spreuisse superba
et Pelusiaco filum componere lino.
12. Maurus Servius Honoratus, In Vergilii Æneidos (12, 505)
ÆNEAS RVTVLVM SVCRONEM descriptio per alterna diuisa, ut solent historici.
RVENTES TEVCROS modo fugientes, quos insequebatur Sucro.
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
6
1. GRÆCIA ROMAE (Regit Stephanus Bérchez)
QVÆSTIONES
Cur Cicero Disputationes Tusculanas scribere constituit?
Quis philosophiam ante Cicerum Latine scripsit?
Cur Cicero existimabat res Romanas meliores Graecis esse?
Quid Cicero opinabatur de philosophia?
Potestisne, videntes tabulam, exempla dicere?
GRÆCIA ROMA
+ +
MORES
INSTITVTA VITAE
RES DOMESTICAS FAMILIARESQVE
LEGES
RES MILITARIS
LITTERAE
DOCTRINA
MVSICA
MATHEMATHICAE
ORATORIA ¿ORATORIA?
PHILOSOPHIA ¿PHILOSOPHIA?
TEXTVS
CICERO, Disputationes Tusculanae I 1-6:
1. Cum defensionum laboribus senatoriisque muneribus aut omnino aut magna ex parte essem
aliquando liberatus, rettuli me, Brute, te hortante maxime ad ea studia, quae retenta animo,
remissa temporibus, longo interuallo intermissa reuocaui, et cum omnium artium, quae ad
rectam uiuendi uiam pertinerent, ratio et disciplina studio sapientiae, quae philosophia dicitur,
contineretur, hoc mihi Latinis litteris inlustrandum putaui, non quia philosophia
Graecis et litteris et doctoribus percipi non posset, sed meum semper iudicium fuit
omnia nostros aut inuenisse per se sapientius quam Graecos aut accepta ab illis
fecisse meliora, quae quidem digna statuissent, in quibus elaborarent.
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
7
2. Nam mores et instituta uitae resque domesticas ac familiaris nos profecto et melius
tuemur et lautius, rem uero publicam nostri maiores certe melioribus temperauerunt et
institutis et legibus. Quid loquar de re militari? In qua cum uirtute nostri multum
ualuerunt, tum plus etiam disciplina. Iam illa, quae natura, non litteris adsecuti sunt,
neque cum Graecia neque ulla cum gente sunt conferenda. Quae enim tanta grauitas, quae
tanta constantia, magnitudo animi, probitas, fides, quae tam excellens in omni genere uirtus in
ullis fuit, ut sit cum maioribus nostris comparanda?
3. Doctrina Graecia nos et omni litterarum genere superabat; in quo erat facile uincere
non repugnantes [...] 4. Honos alit artes, omnesque incenduntur ad studia gloria, iacentque ea
semper, quae apud quosque improbantur. Summam eruditionem Graeci sitam censebant in
neruorum uocumque cantibus [...] Ergo in Graecia musici floruerunt, discebantque id omnes,
nec qui nesciebat satis excultus doctrina putabatur.
5. In summo apud illos honore geometria fuit, itaque nihil mathematicis inlustrius; at nos
metiendi ratiocinandique utilitate huius artis terminauimus modum.
At contra oratorem celeriter complexi sumus, nec eum primo eruditum, aptum tamen ad
dicendum, post autem eruditum. Nam Galbam Africanum Laelium doctos fuisse traditum est,
studiosum autem eum, qui is aetate anteibat, Catonem, post uero Lepidum Carbonem Gracchos,
inde ita magnos nostram ad aetatem, ut non multum aut nihil omnino Graecis
cederetur. Philosophia iacuit usque ad hanc aetatem nec ullum habuit lumen litterarum
Latinarum; quae inlustranda et excitanda nobis est, ut, si occupati profuimus aliquid
ciuibus nostris, prosimus etiam, si possumus, otiosi.
IMAGINES
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
8
[Adnotatiunculæ]
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
9
2. LAVS STVLTIÆ (Regit Aloisia Aguilar)
Stultitia loquitur
1.Vtcumque de me uulgo mortales loquuntur, neque enim sum nescia, quam male
audiat STVLTITIA etiam apud stultissimos, tamen hanc esse, hanc, inquam, esse
unam, quae meo numine Deos atque homines exhilaro, uel illud abunde magnum
est argumentum, quod simulatque in hunc cœtum frequentissimum dictura prodii,
sic repente omnium uultus noua quadam atque insolita hilaritate enituerunt, sic
subito frontem exporrexistis, sic laeto quodam et amabili applausistis risu, ut mihi
profecto quotquot undique praesentes intueor, pariter deorum Homericorum
nectare non sine nepenthe temulenti esse uideamini, cum antehac tristes ac solliciti
sederitis […]
2. Quamobrem autem hoc insolito cultu prodierim hodie, iam audietis, si modo
non grauabimini dicenti præbere aures […] Lubitum est enim paulisper apud uos
Sophistam agere, non quidem huius generis quod hodie nugas quasdam anxias
inculcat pueris ac plusquam muliebrem rixandi pertinaciam tradit […] Horum
studium erat, Deorum ac fortium uirorum laudes encomiis celebrare. Encomium
igitur audietis, non Herculis, neque Solonis, sed meum ipsius, hoc est, STVLTITIÆ.
3. Iam uero non huius facio sapientes istos qui stultissimum et insolentissimum
esse prædicant, si quis ipse laudibus se ferat. Sit sane quam uolent stultum, modo
decorum esse fateantur. Quid enim magis quadrat, quam ut ipsa Moria suarum
laudum sit buccinatrix, et αὐτή ἑαυτὴν αὐλῇ. Quis enim me melius exprimat quam
ipsa me? Nisi si eius forte notior sim, quam egomet sum mihi. […] Quamquam hic
interim demiror mortalium, ingratitudinem dicam, an segnitiem, quorum cum
omnes me studiose colant, meamque libenter sentiant beneficentiam, nemo tamen
tot iam saeculis exstitit, qui grata oratione STVLTITIÆ laudes celebrarit […]
4. […] Tametsi quorsum tandem attinet mei uelut umbram atque imaginem
finitione repræsentare, cum ipsam me coram præsentes præsentem oculis
intueamini? Sum etenim uti uidetis, uera illa largitrix ἐάων, quam Latini
STVLTITIAM, Græci Mωρίαν appellant.
5. […] Ingratum mehercle et hoc hominum genus, qui cum maxime sint nostræ
factionis, tamen apud uulgum cognominis nostri sic pudet, ut id passim aliis magni
probri uice obiiciant […]
6. Visum est enim hac quoque parte nostri temporis Rhetores imitari, qui plane
Deos esse sese credunt, si hirudinum ritu bilingues appareant, ac præclarum
facinus esse ducunt, Latinis orationibus subinde Graeculas aliquot uoculas, uelut
emblemata intertexere, etiam si nunc non erat his locus. Porro si desunt exotica, e
putribus chartis quattuor aut quinque prisca uerba eruunt, quibus tenebras
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
10
offundant lectori, uidelicet, ut qui intelligunt, magis ac magis sibi placeant: qui non
intelligunt, hoc ipso magis admirentur quo minus intelligunt […]
7. Nomen igitur habetis: Viri, quid addam epitheti? Quid nisi stultissimi? Nam quo
alio honestiore cognomine Mystas suos compellet Dea STVLTITIA? Sed quoniam
non perinde multis notum est, quo genere prognata sim, id iam Musis bene
iuuantibus exponere conabor. Mihi uero neque Chaos, neque Saturnus, neque
Iapetus, aut alius id genus obsoletorum, ac putrium Deorum quispiam pater fuit.
Sed Πλοῦτος ipse unus, uel inuitis Hesiodo et Homero, atque ipso adeo Ioue,
πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε. Cuius unius nutu, ut olim ita nunc quoque sacra
profanaque omnia sursum ac deorsum miscentur. Cuius arbitrio bella, paces,
imperia, consilia, iudicia, comitia, connubia, pacta, foedera, leges, artes, ludicra,
seria, iam spiritus me deficit, breuiter, publica priuataque omnia mortalium negotia
administrantur […] Toύτο πατρὸς εὔχομαι εἶναι. Atque hic quidem me progenuit
non e cerebro suo, quemadmodum tetricam illam ac toruam Palladem Iupiter,
uerum ex Neotete nympha multo omnium uenustissima pariter ac festiuissima
[…].
8. Quod si locum quoque natalem requiritis, quandoquidem id hodie uel inprimis
ad nobilitatem interesse putant, quo loco primos edideris uagitus, ego nec in
erratica Delo, nec in undoso mari, nec ἐν σπέσσι γλαφυροῖσι sum edita, sed in ipsis
insulis fortunatis […] Me duæ lepidissimæ Nymphæ suis aluerint mammis, Methe
Baccho progenita, et Apædia Panos filia. Quas hic quoque in caeterarum comitum
ac pedissequarum mearum consortio uidetis. Quarum mehercle nomina, si uoletis
cognoscere, ex me quidem non nisi Graece audietis.
9. Hæc nimirum quam sublatis superciliis conspicamini, Φιλαυτία est. Huic quam
uelut arridentibus oculis, ac plaudentem manibus uidetis, Κολακία nomen. Hæc
semisomnis ac dormitanti similis Λήθη vocatur. Haec cubito utroque innitens,
confertisque manibus, Μισοπονία dicitur. Hæc roseo reuincta serto, et undique
delibuta unguentis, Ἡδονή. Hæc lubricis et huc atque illuc errantibus luminibus,
Ἄνοια dicitur. Hæc nitida cute, probeque saginato corpore Τρυφή nomen habet.
Videtis et Deos, puellis admixtos, quorum alterum Κῶμον uocant, alterum
Nήγρετον Ὕπνον. Inquam, famulitii fidelibus auxiliis genus omne rerum meæ
subiicio ditioni, ipsis etiam imperans imperatoribus.
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
11
QVÆSTIONES
De sermone Latino intelligendo
A. Fortasse ad scopulos deuertimini in...: Nepenthe, finitione, hirudinum, Neotete,
saginato, famulitium
B. Sunt quædam in oratione Erasmi quæ apud classicos aliis uerbiis saepius
inuenire possumus...: Buccinatrix, quadrat, repræsentare, eruunt
C. Quid significat...(explicate uel præbete synonima): Enituerunt, frontem
exporrexistis, temulentus, segnities, nutu, porro, sublatis superciliis, reuincta,
ditioni
De titulo
A. Quomodo uerteritis in Hispanicum titulum libri?
De re complexenda
A. Quo cultu prodiit dictura Stultitia?
B. Cuius generis scribendi est opus Erasmi?
C. Quæ sunt partes encomii uel laudationis in operibus rhetoricis?
D. Quibus in rebus imitatur classicos Erasmus –uel Stultitia?
E. Quo in loco Stultitia se ipsam habet?
- locus Quintiliani (Inst. 3,7,7-8) -
Sed proprium laudis est res amplificare et ornare. Quæ materia præcipue quidem in deos et homines
cadit […] Verum in deis generaliter primum maiestatem ipsius eorum naturæ uenerabimur, deinde
proprie uim cuiusque et inuenta quæ utile aliquid hominibus attulerint. Vis ostendetur ut in Ioue
regendorum omnium, in Marte belli, in Neptuno maris: inventa, ut artium in Minerva, Mercurio
litterarum, medicinæ Apolline, Cerere frugum, Libero uino. Tum si qua ab iis acta uetustas tradidit,
commemoranda. Addunt etiam dis honorem parentes, ut si quis sit filius Iouis, addit antiquitas, ut iis
qui sunt ex Chao, progenies quoque, ut Apollo ac Diana Latonæ. Laudandum in quibusdam quod geniti
inmortales, quibusdam quod inmortalitatem uirtute sint consecuti: quod pietas principis nostri
praesentium quoque temporum decus fecit.
F. Secundum eius genealogiam, quæ est uis Stultitiæ et quid utilis, ut
Quintilianus dicit, affert hominibus?
G. Quid sunt mystæ?
H. Quæ sun uitia –Latine enumerata- sub comitibus et pedissequis deæ
Stultitiæ occulta?
I. Stultitia de hominibus vehementer questa est. Cur?
J. Qui sunt illi stulti, quos Erasmus uituperat? Quem ad finem?
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
12
IMAGINES
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
13
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
14
[Adnotatiunculæ]
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
15
3. De pædantismo (Regit Antonius Barcinonensis)
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
16
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
17
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
18
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
19
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
20
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
21
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
22
[Adnotatiunculæ]
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
23
4. DE PRÆFATIONE
SALLVSTIANA APVD
CONIVRATIONEM
CATILINÆ HABITA
(Regit Georgius Tárrega)
Ne a more nostro abhorreamus,
primum describenda imago, dein
explananda. Quo facto recitabimus praefationem ad Coniurationem Catilinae et
respondebimus ad quaestiones. Postremo praebebitur exercitium de lexico et de
rationibus Sallustianis. Nunc tantum, si uacat, fruimini textu.
1) Quae est magna oppositio rerum in textu? Quae uocabula dixeris
praestare quāque in parte?
2) Quam partem sibi sumpsit Sallustius? Quare? Caue responsum! Qua de
causa litteris historicis se ille dedit?
3) Quid sibi uult “ita imperium semper ad optumum quemque a minus
bono transfertur”? Recten an secus monet?
DE CONIVRATIONE CATILINAE
[1] Omnis homines, qui sese student praestare ceteris animalibus, summa ope niti decet,
ne uitam silentio transeant ueluti pecora, quae natura prona atque uentri oboedientia
finxit. Sed nostra omnis uis in animo et corpore sita est: animi imperio, corporis seruitio
magis utimur; alterum nobis cum dis, alterum cum beluis commune est. Quo mihi
rectius uidetur ingeni quam uirium opibus gloriam quaerere et, quoniam uita ipsa, qua
fruimur, breuis est, memoriam nostri quam maxume longam efficere. Nam diuitiarum
et formae gloria fluxa atque fragilis est, uirtus clara aeternaque habetur.
Sed diu magnum inter mortalis certamen fuit, uine corporis an uirtute animi res
militaris magis procederet. Nam et, prius quam incipias, consulto et, ubi consulueris,
mature facto opus est. Ita utrumque per se indĭgens alterum alterius auxilio eget.
[2] Igitur initio reges —nam in terris nomen imperi id primum fuit— diuorsi pars
ingenium, alii corpus exercebant: etiam tum uita hominum sine cupiditate agitabatur;
sua cuique satis placebant. Postea uero quam in Asia Cyrus, in Graecia Lacedaemonii et
Athenienses coepēre urbis atque nationes subigere, lubidinem dominandi causam belli
habēre, maxumam gloriam in maxumo imperio putare, tum demum periculo atque
negotiis compertum est in bello plurumum ingenium posse. Quod si regum atque
imperatorum animi uirtus in pace ita ut in bello ualeret, aequabilius atque constantius
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
24
sese res humanae haberent neque aliud alio ferri neque mutari ac misceri omnia
cerneres. Nam imperium facile iis artibus retinetur, quibus initio partum est. Verum
ubi pro labore desidia, pro continentiā et aequitate lubīdo atque superbia inuasēre,
fortuna simul cum moribus inmutatur. Ita imperium semper ad optumum quemque a
minus bono transfertur.
Quae homines arant, nauĭgant, aedifĭcant, uirtuti omnia parent. Sed multi mortales,
dediti uentri atque somno, indocti incultique uitam sicuti peregrinantes transiēre;
quibus profecto contra naturam corpus uoluptati, anima oneri fuit. Eorum ego uitam
mortemque iuxta aestumo, quoniam de utraque siletur. Verum enimuero is demum mihi
uiuere atque frui anima uidetur, qui aliquo negotio intentus praeclari facinoris aut artis
bonae famam quaerit.
[3] Sed in magna copia rerum aliud alii natura iter ostendit. Pulchrum est bene facere
rei publicae, etiam bene dicere haud absurdum est; uel pace uel bello clarum fieri licet; et
qui fecēre et qui facta aliorum scripsēre, multi laudantur. Ac mihi quidem, tametsi
haudquaquam par gloria sequitur scriptorem et actorem rerum, tamen in primis
arduum uidetur res gestas scribere: primum, quod facta dictis exaequanda sunt; dehinc,
quia plerique, quae delicta reprehenderis, maleuolentiā et inuidiā dicta putant, ubi de
magna uirtute atque gloriā bonorum memores, quae sibi quisque facilia factu putat,
aequo animo accipit, supra ea ueluti ficta pro falsis ducit.
Sed ego adulescentulus initio, sicuti plerique, studio ad rem publicam latus sum ibique
mihi multa aduorsa fuēre. Nam pro pudore, pro abstinentia, pro uirtute audacia,
largitio, auaritia uigebant. Quae tametsi animus aspernabatur insolens malarum
artium, tamen inter tanta uitia imbecilla aetas ambitione corrupta tenebatur; ac me,
cum ab reliquorum malis moribus dissentirem, nihilominus honoris cupido eadem, qua
ceteros, famā atque inuidiā uexabat.
[4] Igitur ubi animus ex multis miseriis atque periculis requieuit et mihi reliquam
aetatem a re publica procul habendam decreui, non fuit consilium socordiā atque desidiā
bonum otium conterere neque uero agrum colundo aut uenando, seruilibus officiis
intentum, aetatem agere; sed, a quo incepto studioque me ambitio mala detinuerat,
eodem regressus statui res gestas populi Romani carptim, ut quaeque memoriā digna
uidebantur, perscribere, eo magis, quod mihi a spe, metu, partibus rei publicae animus
liber erat.
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
25
[Adnotatiunculæ]
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
26
5. De Humanistis (Regit Paulus Villaoslada)
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
27
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
28
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
29
6. DE FABVLA POLYPHEMI ET GALATEÆ (Regit Xauerius Pica)
IMAGO
TEXTVS
POLYPHEMVS AD GALATEAM
(Ou. met. XIII 789-807)
Candidior folio niuei Galatea l igust ri,
floridior pratis, longa procerior alno,
splendidior uitro, tenero lasciuior hædo,
leuior adsiduo detritis æquore conchis,
sol ibus hibernis, æst iua gratior umbra,
mobil ior damma, platano conspectior alta,
lucidior glacie, matura dulcior uua,
moll ior et cycni plumis et lacte coacto,
et , si non fugias, riguo formosior horto.
Sæuior indomit is eadem Galatea iuuencis,
durior annosa quercu, fallacior undis,
lent ior et salicis uirgis et uit ibus albis,
his inmobil ior scopulis, uiolent ior amne,
laudato pauone superbior, acrior igni,
asperior tribul is, feta truculent ior ursa,
surdior æquoribus, calcato inmit ior hydro,
et , quod præcipue uellem tibi demere possem,
non tantum ceruo claris latrat ibus acto,
uerum et iam uent is uolucrique fugacior aura.
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
30
POLYPHEMUS TO GALATEA
(Ex opera Acis and Galatea, a Händel (1685-1759) composita)
O ruddier than the cherry,
o sweeter than the berry,
o nymph more bright than moonshine night,
like kiddlings blithe and merry!
Ripe as the melting cluster,
no lily has such lustre;
yet hard to tame as raging flame,
and fierce as storms that bluster!
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
31
[Adnotatiunculæ]
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
32
3. TITI LVCRETII CARI DE RERVM NATVRA FRAGMENTA IN QUIBVS RES
POLITICÆ TRACTANTVR (Regit Michael Angelus Ávila)
IMAGO
TEXTVS
DRN, II, 251-262
Denique si semper motu conectitur omnis
et vetere exoritur <motus> novus ordine certo
nec declinando faciunt primordia motus
principium quoddam, quod fati foedera rumpat,
ex infinito ne causam causa sequatur,
libera per terras unde haec animantibus exstat,
unde est haec, inquam, fatis avolsa voluntas,
per quam progredimur quo ducit quemque voluptas,
declinamus item motus nec tempore certo
nec regione loci certa, sed ubi ipsa tulit mens?
nam dubio procul his rebus sua cuique voluntas
principium dat et hinc motus per membra rigantur.
DRN, V, 1011-1027
inde casas postquam ac pellis ignemque pararunt
et mulier coniuncta viro concessit in unum
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
33
cognita sunt, prolemque ex se videre creatam,
tum genus humanum primum mollescere coepit.
ignis enim curavit, ut alsia corpora frigus
non ita iam possent caeli sub tegmine ferre,
et Venus inminuit viris puerique parentum
blanditiis facile ingenium fregere superbum.
tunc et amicitiem coeperunt iungere aventes
finitimi inter se nec laedere nec violari,
et pueros commendarunt muliebreque saeclum,
vocibus et gestu cum balbe significarent
imbecillorum esse aequum misererier omnis.
nec tamen omnimodis poterat concordia gigni,
sed bona magnaque pars servabat foedera caste;
aut genus humanum iam tum foret omne peremptum
nec potuisset adhuc perducere saecla propago.
DRN,V, 1143-1155
inde magistratum partim docuere creare
iuraque constituere, ut vellent legibus uti.
nam genus humanum, defessum vi colere aevom,
ex inimicitiis languebat; quo magis ipsum
sponte sua cecidit sub leges artaque iura.
acrius ex ira quod enim se quisque parabat
ulcisci quam nunc concessumst legibus aequis,
hanc ob rem est homines pertaesum vi colere aevom.
inde metus maculat poenarum praemia vitae.
circumretit enim vis atque iniuria quemque
atque unde exortast, ad eum plerumque revertit,
nec facilest placidam ac pacatam degere vitam
qui violat factis communia foedera pacis.
Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo
34
[Adnotatiunculæ]