Συνεργατική Μάθηση με Νέες Τεχνολογίες

Σταματίνα Αναστοπούλου (PhD)

Νοητικά μοντέλα και αλληλεπιδραστική δημιουργία νοήματος◦ Μαθαίνω μόνος μου και μετά το μοιράζομαι με

την ομάδα◦ Μαθαίνω στα πλαίσια μιας ομάδας

Αντικατοπτρίζει θεωρητικές διαμάχες Γνωστικών και κοινωνικο-πολιτικών

θεωριών μάθησης

Θεωρητικό πρόβλημα

Social Theory of Mind (Vygotsky, 1930/1978)

κοινωνικά προσδιορισμένη ή «εγκαθιδρυμένη» μάθησης (situated learning – Lave & Wenger , 1991)

Collaborative knowledge building (Scardamalia & Bereiter, 1991)

Κοινωνικο-πολιτικές θεωρίες

Ο Vygotsky εστιάζει στη σχέση και σύνδεση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης με τη γνώση κάθε μαθητευόμενου.

Η κοινωνική αλληλεπίδραση δεν είναι απλά καταλύτης αλλά η βάση της μάθησης (μέσω της εσωτερίκευσής της από κάθε μαθητευόμενο).

Μέσω της αλληλεπίδρασης, αποκτούμε νέες γνώσεις και βλέπουμε νέα πράγματα που εσωτερικεύουμε (επέκταση).

κοινωνικο-πολιτιστικές θεωρίες

Διαπραγματεύσεις της κοινωνικής ταυτότητας στην ομάδα (social practice theory)

Αναδυόμενη ανάπτυξη νοήματος στα πλαίσια της κοινωνικής αλληλεπίδρασης (dialogic theories)

Σκοπός: ◦ Η δημιουργία δραστηριοτήτων, περιβαλλόντων

και τεχνουργημάτων για να βοηθήσουν τις πρακτικές της συλλογικής δημιουργίας νοήματος.

Ουσιαστικά μέρη

Το μέγεθος και η σύνθεση της ομάδας, Η φύση και οι στόχοι της δράσης, Τα τεχνολογικά και τα επικοινωνιακά μέσα, Το σύστημα επιβράβευσης κλπ. Άρα δίνουμε έμφαση στις διαδικασίες

συνεργασίας και την υποστήριξή τους.

Ανεξάρτητες μεταβλητές

Βασικό στοιχείο της συνεργασίας. Χωρίς συμμετοχή δεν υπάρχει συνεργασία

Πως η συμμετοχή εξελίσσεται σε συνεργατική δράση στα πλαίσια ενός online περιβάλλοντος;

Συμμετοχή

ΣυμμετοχήΠρόσβαση

ΔιαδικτύωσηΔυνατότητα κοινής χρήσης/Διαμοιρασμός

ΔιαπραγμάτευσηΕποικοδομητική αντίρρηση,

Συνεργατικό χάος, Εμπιστοσύνη

ΑμοιβαιότηταΚοινές αξίες

ΚοινότηταΚοινοί Στόχοι

Λέξεις-κλειδιά

Σημαντικό μέσο προώθησης μιας πολυδιάστατης πραγματικότητας.

Τα μέλη της κοινότητας:◦ αλληλεπιδρούν, συζητούν, ◦ προβληματίζονται, ◦ αναστοχάζονται και ◦ ερμηνεύουν από κοινού γεγονότα και καταστάσεις.

 η γνώση και η ικανότητα για να παράγουμε γνώση είναι πρακτικές μιας κοινότητας που επιδεικνύονται από τους συμμετέχοντες σε αυτές (Lave & Wenger 1991; Brown, Collins & Duguid, 1989).

Κοινότητες μάθησης

Δίνει έμφαση◦ δραστηριότητες, ◦ πλαίσιο (context) και ◦ υλικοτεχνική υποδομή

Η γνώση ανήκει στον τόπο που δημιουργείται, αφού είναι ένα προϊόν της δράσης, του πλαισίου χρήσης της και του πολιτισμού που έχουν αναπτυχθεί στα πλαίσια της ομάδας

Π.χ. το κλίμα του σχολείου, του ΘΕΠΑΕ, κλπ Brown, Collins & Duguid, 1989

Γνωστική μαθητεία (cognitive apprenticeship)

περιβάλλον είναι ένα μέρος της μάθησης, και όχι απλά ένας χώρος όπου αποκτάται γνώση ανεξάρτητη από το περιβάλλον.◦ Επηρεάζει την ποιότητα της συνεργασίας◦ Εμπεριέχει πληροφορίες την οποία μοιράζονται

τα μέλη μιας ομάδας (shared cognition) ,

Για το περιβάλλον

Είναι αναδιαρθρώσιμη: αποτελείται από δυναμικές αναπαραστάσεις που αλλάζουν κατά τη συνεργασία αλλά και ακυρώνονται (undo).

Καταγράφει στοιχεία σχετικά με το πώς εξελίχθηκε η συνεργασία αλλά και για το τελικό αποτέλεσμα.

Μπορεί να αναλύσει τη σειρά των αλληλεπιδράσεων αλλά και την κατάσταση του χώρου εργασίας και να προσαρμοστεί ανάλογα ή να προσφέρει feedback

Αλλάζει την επικοινωνία καθώς νέες αλληλεπιδράσεις υποστηρίζονται

Η τεχνολογία δημιουργεί ευκαιρίες` το νόημα όμως δημιουργείται από τους συμμετέχοντες (Dwyer & Suthers, 2005).

Ευκαιρίες που προσφέρει η τεχνολογία

μπορούν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με το επίπεδο της συνεργασίας :

Επικοινωνία μπορεί να θεωρηθεί ως αδόμητη ανταλλαγή πληροφοριών. ◦ τηλεφώνημα ή  IM Chat, email, calendaring software (outlook,

doodle) Conferencing αναφέρεται στις αλληλεπιδράσεις για την

κατάκτηση ενός κοινού στόχου. ◦ Brainstorming ή ψηφοφορία.

Συντονισμός αναφέρεται σε πολύπλοκες αλληλοεξαρτώμενες εργασίες για έναν κοινό στόχο. ◦ Βλ. αθλητικό ομαδικό παιχνίδι ◦ Puzzle, ArgueGraph, ◦ Google Docs , διαδικτυακή, σύγχρονη συνεργασία: κειμενογράφος,

spreadsheet, και διαμόρφωση παρουσίασης

Groupware

Κάντε μία συζήτηση σχετικά με τα θέματα της θάλασσας και της γυναίκας στη λογοτεχνία και στον κινηματογράφο. Μπορείτε να εστιάσετε στις παρακάτω ερωτήσεις:◦ Σε ποιο λογοτεχνικό έργο εμφανίζεται το εν λόγω θέμα

(συγγραφέας, τίτλος και χρονολογία).◦ Σε ποιο κινηματογραφικό έργο σάς παραπέμπει το εν λόγω

κείμενο (σκηνοθέτης, τίτλος έργου και χρονολογία).◦ Αιτιολογήστε τη συνάφεια των δύο έργων (π.χ. κοινά

βιώματα των δημιουργών). ◦ Γιατί πιστεύετε ότι οι δημιουργοί επέλεξαν το

συγκεκριμένο θέμα;◦ Πως έχουν εκφραστεί αυτά τα θέματα σήμερα και πως στο

παρελθόν;

ΔραστηριότηταΔιάρκεια: 10-15’

Κάντε την ίδια δραστηριότητα με χρήση Διαδικτύου Google doc

ΔραστηριότηταΔιάρκεια: 10-15’

Τι έμεινε σταθερό; Τι άλλαξε; Τι θα αλλάζατε εσείς;

Δραστηριότητα

Είπατε εσείς

Προώθηση των δεξιοτήτων που σχετίζονται με την οργάνωση και την εργασία στο πλαίσιο ομάδων◦ υλοποιείται ήδη σε πολλούς οργανισμούς και πολυεθνικές

εταιρείες Προώθηση των διαπολιτισμικών σχέσεων και της

επαφής με διαφορετικές κουλτούρες, ιδεολογίες, κλπ (Καραγιαννίδης, 2002).

προώθηση της κοινωνικότητας, σε ένα ευρύτερο τοπίο

Καλλιέργεια δημοκρατικής συμπεριφοράς σε επίπεδο δεξιοτήτων και στάσεων (Ματσαγγούρας, 2004:32)

Πλεονεκτήματα συνεργατικής μάθησης

Καθορισμός της σύνθεσης των ομάδων Παρουσιάζει και υποστηρίζει τη συνεργασία

◦ την διαδικασία ή/και ◦ το περιβάλλον (εργαλείο) που θα χρησιμοποιηθεί

Περιγράφει το πρόβλημα/αντικείμενο της ομάδας Απαντά απορίες επί της διαδικασίας αλλά και επί

του προβλήματος Ανακεφαλαιώνει τις βασικές έννοιες που θα

χρησιμοποιηθούν για την επίλυση του προβλήματος

Εποπτεύει την ορθή τήρηση της διαδικασίας

Εκπαιδευτικός: νέα καθήκοντα

Ο ρόλος του διδάσκοντος είναι ως καταλύτης της εκπαιδευτικής διαδικασίας, που διευκολύνει και αξιολογεί.

Οι συμβαλλόμενοι πρέπει να επιδείξουν στους υπόλοιπους τα νοήματα που δομούνται κατά την αλληλεπίδρασή τους

Άρα ότι παράγεται κατά τη διάρκεια της συνεργασίας είναι χρήσιμο, π.χ. ◦ Εκφράσεις, ◦ Κείμενα, ◦ Διαγράμματα, κλπ

Ποιο είναι το αποτέλεσμα;

Άρα αυτά μπορεί να αναλυθούν για την αξιολόγηση ή βελτίωση της εμπειρίας

Οι διαπραγματεύσεις διαφαίνονται μέσω του διαλόγου

Συμμετοχή+ διαπραγμάτευση+

Κριτική/κρίση+ κριτικός αναστοχασμός =

συνεργατική μάθηση

Πως υλοποιείται η διαπραγμάτευση στα κοινωνικά δίκτυα;

Ποιος ο ρόλος της διαπραγμάτευσης στα κοινωνικά δίκτυα;

Διαπραγματεύσεις

Τι εργαλεία μεσολαβούν σε μία διαδικασία διαπραγμάτευσης;

Διαπραγματεύσεις

www.linkedin.com.

Είναι μία διαδικασία δόμησης συλλογικών νοημάτων ◦ Προκύπτει από τις αλληλεπιδράσεις

Τα Νοήματα είναι διάσπαρτα στις εκφράσεις των μελών της ομάδας, ◦ π.χ. δεικτικές αναφορές της κοινής κατάστασης,

ελλιπείς αναφορές σε προηγούμενες εκφράσεις (Stahl et al., 2006)

Καταλήγοντας, η συνεργασία...

Dillenbourg P. & Traum, D. (2006) Sharing solutions: persistence and grounding in multi-modal collaborative problem solving. Journal of the Learning Sciences, 15 (1), pp. 121-151

Dillenbourg P. (1999) What do you mean by collaborative learning?. In P. Dillenbourg (Ed) Collaborative-learning: Cognitive and Computational Approaches. (pp.1-19). Oxford: Elsevier

Krange I. & Ludvigsen, S. (2008). What does it mean? Students’ procedural and conceptual problem solving in a CSCL environment designed within the field of science education. Computer-Supported Collaborative Learning, Vol 3:25–51

Roschelle & Teasley 1995, Computer-Supported Collaborative Learning. In C. O’Malley, ed. C. O’Malley (Ed.). Berlin, pp. 67-97.

Stahl, G., Koschmann, T., & Suthers, Dan. (2006). Computer-supported collaborative learning: An historical perspective. Cambridge handbook of the learning sciences, Cambridge University Press.

Lave, J., & Wenger, E. (1991). Situated learning: Legitimate peripheral participation. Cambridge: Cambridge University Press.

 Brown, J. S., Collins, A., & Duguid, P. (1989) Situated cognition and the culture of learning. Educational Researcher, 18(1), pp32–42.

Scardamalia, M., & Bereiter, C. (1994). Computer support for knowledge-building communities. Journal of the Learning Sciences, 3, pp265–283.

Αναφορές