Küre Dağları Milli Parkı Sürdürülebilir Turizm Deneyimi Yıldıray Lise yildiraylise@yahoo.com www.yildiraylise.com

• Danışman (Korunan Alanlar, Ekoturizm, Kapasite Geliştirme)

• IUCN Korunan Alanlar Dünya Komisyonu (WCPA) üyesi – Turizm ve Korunan Alanlar Uzman Grubu üyesi

• UNESCO İnsan ve Biyoküre (MaB) İhtisas Komitesi üyesi

13 Ocak 2014, Şile

Foto: İsmail Menteş

(Küre Dağları Milli Parkı)

www.kdmp.gov.tr

Sunum Özeti

Küre Dağları Milli Parkı Tanıtımı

Bölgedeki Projeler / Çalışmalar

Sürdürülebilir Turizm Planı ve

Uygulamalar

Sertifikasyon Sistemi – PAN Parks

Küre Dağları Milli Parkı Tanıtımı

Milli Park Alanı:37.753 Hektar Tampon Bölge: 134.366 Hektar

Coğrafi Konum ve Alan

Küre Dağları Milli Parkının Önemi

Avrupa’nın 100 orman sıcak noktası

Türkiye’nin 9 orman sıcak noktası

Uluslararası Önem:

- WWF’nin tabiatı koruma açısından

küresel düzeyde öncelikli Ekolojik

Bölgelerinden biri (Küresel 200

Ekolojik Bölge) olan “Kuzey Anadolu

ve Kafkasya Ilıman Kuşak Ormanları”

içinde yer alıyor.

- Avrupa’nın 100 orman sıcak

noktasından biridir.

- Karadeniz ılıman kuşağındaki nadir

nemli-karstik ormanların en iyi yabanıl

örneklerinden biridir. Fotoğraflar: Aykut İnce

Ulusal Önem:

-Milli Park ve çevresi zengin tür çeşitliliği,

yaban hayatı, doğal ormanları, jeolojik

özellikleri ve kültürel değerler açısından

07.07.2000 tarihinde Milli Park ilan

edilmiştir.

- 42 endemik bitki taksonuna ev sahipliği

yapıyor.

-Türkiye’nin 305 önemli doğa alanından

biridir (ayrıca önemli bitki alanıdır).

-Geleneksel kültürün korunduğu önemli

alandır.

Fotoğraf: Aykut İnce

Fotoğraf: Yıldıray Lise

Küre Dağları Milli Parkı’nın Önemli

Marka Değerleri

• Ilgarini Mağarası

• Valla, Çatak ve Horma kanyonları

• Ilıca, Poyrazcık ve Ulukaya Şelaleri

•Küre Dağları Milli Parkı’nda

belgelenmiş mağara sayısı 85

olmuştur.

•Küre Dağları Milli Parkı, “Mağaralar

Milli Parkı” özelliğini taşımaktadır.

Kültürel değerleri

Yerel mimari

Halk müziği

Özgün giyim kuşam

Yerel mutfak

Bölgedeki Projeler / Çalışmalar

• Orman amenajman

planlama süreçlerinde

Valla Kanyonu ve

Ilgarini mağarası dikkat

çekiyor ve koruma için

ilk adımlar atılıyor.

1980’li yıllar

Fotoğraf: Yıldıray Lise

1998 – 2000

• Valla kanyonu çevresinden başlamak üzere alanın koruma altına alınması çalışmaları başlıyor.

• Milli Parklar ve Koruma Alanları Yönetimi, Biyolojik Çeşitliliğin Korunması ve Kırsal Kalkınma Projesi (Orman Bakanlığı, FAO ve UNDP)

1990’lı yıllar

Fotoğraf: Yıldıray Lise

2000 yılından günümüze

Milli Park İlanı / 2000

Hedef: KDMP’nin uluslararası standartlarda

yönetilen ve dünyaca tanınan bir korunan alan

olması.

2000 yılından günümüze

GEF / Küçük Destek Programı (SGP) Projeleri

(STKlar) / 2004 – 2007 1. Azdavay’da Ekoturizmin Geliştirilmesi Projesi

2. Ekoturizmin Geliştirilmesi için Zümrüt Köyü Uygulama Projesi

3. Alternatif Sürdürülebilir Geçim Kaynaklarının Saptanması ve

Eğitim Projesi

4. Geleneksel Ağaç İşçiliği’nin Sürdürülebilirliğinin Sağlanması ve

Çeşitlendirilmesi

5. Küre Ulus’da Yaşam ve Doğa Yayını

6. Küre Dağlarında Biyogaz Uygulaması ve Tanıtımı Projesi

GEF II Projesi Yaygınlaştırma Alanı / 2004 – 2007

• PAN Parks Niyet Mektubunun İmzalanması / 2006

TÜBİTAK Doğa Eğitimi Projesi

Orman Korum Alanları Yönetiminin Güçlendirilmesi

Projesi (OKAYGÜP) / GEF – 2008 – 2012.

OKAYGÜP Küçük Destek Projeleri / STKlar – 2011

1. Elektrikli Çit İle Tarımsal Üretim Alanlarının Korunması Projesi

2. Eko Turizm Tabanlı Ev Pansiyonculuğunun Geliştirilmesi Projesi

3. Tarımsal Ürün Pazarlamasının İyileştirilmesi Projesi

4. Keten İşlemeciliğinin Desteklenmesi Projesi

5. Geleneksel Kültürün Korunması ve Kadın Emeğinin

Değerlendirilmesi Projesi

2000 yılından günümüze

Küre Dağları Milli Parkı PAN Parks Alan Rehberinin

Oluşturulması Projesi / BAKKA – 2011

KDMP Müdürlüğü kuruldu – 2011

KDMP PAN Parks sertifikası aldı – 2012

Küre Dağları Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı

uygulamaları – 2013…

Yerel STK projeleri – 2013…

2000 yılından günümüze

Sürdürülebilir Turizm Planı ve Uygulamalar

Sürdürülebilir Turizm

Gelişme Stratejisi Ziyaretçi Yönetim Planı

Küre Dağları Milli Parkı (KDMP), uluslararası kabul görmüş

PAN Parklar ağınının üyesidir ve KDMP bölgesi Türkiye’de

ekoturizmin gelişmesine en iyi örneklerden biridir.

Turizm Vizyonumuz

Paşakonağı / Pınarbaşı

Yanıkali Konağı / Azdavay

Küre Dağları

Ekoturizm Merkezleri

Fotolar: KED Arşivi

Foto: Yıldıray Lise

Bartın – Ulukaya

İdare Tanıtım ve Ziyaretçi Merkezi

Foto: Yıldıray Lise

Kastamonu Pınarbaşı

Ziyaretçi Merkezi

Bartın Söğütlü

Tanıtım Birimi

Foto: Yıldıray Lise

Yürüyüş ve Bisiklet Parkurları

Foto: Yıldıray Lise

Fotolar: Yıldıray Lise

Foto: Yıldıray Lise

Bilgilendirme ve yönlendirme panoları

Bilgilendirme ve yönlendirme panoları

Bartın ilinde Türkiye’de milli parklarda yapılan ilk

ekoturizm tabanlı kurs olma özelliği taşıyan

“Ekoturizm Alanında Ev Pansiyonculuğu” kursunu

başarıyla tamamlayan Aşağıçerçi, Ulukaya, Alıçlı,

Köklü, Kozanlı, Aşağıçamlı ve Yukarıdere köylerinden

çoğu kadın 38 katılımcı 2010 yılında sertifika aldı.

Bartın Pansiyonculuk Uygulamaları

“Örnek Uygulamalar Programı” kapsamında desteklenen ve DrahnaDer

tarafından uygulanan “Ekoturizm Tabanlı Ev Pansiyonculuğunun Geliştirilmesi

Projesi” Küre Dağları Milli Parkı tampon bölgesinde yer alan Bartın köylerinde

ekoturizm faaliyetlerini ve ev pansiyonculuğunu geliştirmeyi amaçladı.

23 kişi Kazdağları Milli Parkı ev pansiyonculuğu deneyimini yerinde ziyaret etti.

15 evde Küre Dağları Milli Parkı odası

pansiyon olarak hizmet veriyor.

Örnek Uygulamalar Programı

Örnek Uygulamalar Programı

Küre Dağları Ekoturizm Derneği -

Geleneksel Kültürün Korunması

ve Kadın Emeğinin

Değerlendirilmesi Projesi ile 40

farklı hediyelik eşya üretildi ve 35

kadın eğitim sertifikası aldı.

Alan Kılavuzları

65 sertifikalı alan kılavuzu

Tüm dünyadan doğa harikalarının yer aldığı “Ölmeden Önce

Görmeniz Gereken 1001 Doğa Harikası” arasında

Türkiye’deki 8 noktadan biri olarak yer almıştır.

Küre Dağları Milli Parkı, ATLAS, National Geographic

Türkiye, Tempo Travel gibi dergiler makale olarak ve bu

dergiler tarafından hazırlanan Tatil ve Rotalar eklerinde

önemli bir yer olarak yıllardır yer alıyor.

KDMP resmi internet sitesi (www.kdmp.gov.tr) Türkçe ve İngilizce

olarak yayında – sosyal medya bileşenleri ile birlikte (ayda yaklaşık

1000 kişi ziyaret ediyor)

Kısa tanıtım filmleri (Vimeo ve Youtube kanalları)

İZ TV 2 farklı belgesel hazırladı (2010 yılından beri

toplam 153 kez yayınlandı ve 1,8 milyondan fazla kişiye ulaştı)

- Küre Dağları Milli Parkı tampon bölgesindeki ilçeleri ve Milli Park

Müdürlüğü’nü temsil eden kişilerden oluşan Küre Dağları Milli Parkı

PAN Parks Grubu kurucu üyeleri Milli Park Müdürü; Pınarbaşı,

Azdavay temsilcisi; Amasra, Kurucaşile temsilcisi; Ulus, Arıt

temsilcisi ve Cide, Şenpazar temsilcisi olarak belirlendi.

- Küre Dağları Milli Parkı PAN Parks yerel iş ortakları kalite

standartları oluşturuldu.

- Bu standartlar çerçevesinde potansiyel yerel iş ortakları belirlendi.

- Düzenli olarak biraraya gelerek sürdürülebilir turizm gelişme

stratejisinin uygulanması için çalışmalar yapılıyor.

- İlk sertifikalı yerel iş ortağı – Hanbahçe

Küre Dağları Milli Parkı PAN Parks Grubu

SERTİFİKASYON

PAN PARKS AĞI

Paanajärvi NP © Viktor Gritsuk

PAN PARKS: Avrupa’nın Yabanıllığını Korumak

PAN Parks Avrupa’nın yabanıllığını (kıtanın el değmemiş doğal alanları) korumak için çalışıyor.

Paanajärvi NP ©Viktor Gritsuk

PAN Parks nedir?

Avrupa’ya özgü, bağımsız bir korunan alan sertifikalandırma sistemidir.

Bir korunan alanda sürdürülebilir turizmin geliştirilmesi ile, doğanın daha iyi

korunmasını sağlar.

Kaynağını uluslararası sözleşmelerden alır: Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi

Kar amacı gütmeyen bağımsız bir kuruluştur.

Fulufjället NP © Vitantonio Dell’Orto/exuviaphoto.com

Archipelago NP © Janne Görling

Borjomi-Kharagauli NP © Konstantin Gabrichidze

Majella NP © Bruno D’Amicis/brunodamicis.com

Majella NP © Bruno D’Amicis

PAN Parks nedir?

Bütüncül bir yaklaşımla yabanıl korumayı artırmak

için sürdürülebilir turizm gelişimini harekete

geçiriyor.

PAN Parks Kalite Standartları

Majella NP © Bruno D’Amicis

Kriter 1 - Zengin doğal miras: Korunan alan

içinde en az 10000 hektar yabanıl alanın varlığı

Kriter 2 - Doğa Yönetimi: Korunan alanın

yönetim planın olması

Kriter 3 - Ziyaretçi Yönetimi: Korunan alanın

ziyaretçi yönetim planının olması

Kriter 4 - Sürdürülebilir Turizm Stratejisi: PAN

Parks bölgesi için sürdürülebilir turizm gelişme

stratejisinin olması

Kriter 5 – Yerel İş Ortaklıkları: Bölgede belirli

kriterler çerçevesinde çalışan yerel işletmeler ve

korunan alan yönetimi arasında yerel iş

ortaklıklarının kurulması.

Bir PAN Park nedir?

Retezat NP ©iStock/Falk Kienas

• Avrupa’nın yabanıllığını en iyi temsil eden alandır.

• yüksek kaliteye sahip turizm faaliyetleri – yabanıl koruma ve sürdürülebilir bölgesel kalkınma arasında denge

≫ YABANILLIĞI DENEYİMLEME

Central Balkan NP © Nicolas Cegalerba

PAN Parks ağına katılmak neden önemli?

Sertifikalı korunan alanlar için • Uluslararası tanınırlık

• Yüksek doğa koruma değerine sahip olduğu

ve iyi yönetildiği belgelenmiş, prestijli bir

korunan alan olmak

• Yabanıllık yönetiminin geliştirilmesi

• Uluslararası izleme ve değerlendirme

sisteminin bir parçası olmak

• Avrupalı doğa dostu turistler için ‘mutlaka

ziyaret edilmesi gereken’ yerlerden biri olmak

• Fon kaynağı bulma olanaklarının artması

• Uzmanlık değişimi imkanı

• Yöre halkı ile daha iyi ortaklıklar kurulması

• Turizmi kontrol etme ve izleme araçlarının

geliştirilmesi

Yöre halkı ve yerel işletmeler için

• Uzun vadeli olarak turizm gelirlerinin

artması

• Korunan alan yönetimi ile daha iyi

işbirliği

• Korunan alanın uluslararası ve

ulusal turizm destinasyonları ve tur

paketleri içinde yer alması

• Avrupa’nın nitelikli doğa turizmi

operatörleri ile iletişim kurma

• Milli Park hakkında toplumsal bilinç

düzeyinin artması, gurur ve sahiplik

duygusunun geliştirilmesi

• Küçük işletmelerin geliştirilmesi ve

tanıtımı

• Yeni iş ve gelir kaynağı fırsatları Retezat NP ©Andreas Beckmann

PAN Parks ağına katılmak neden önemli?

Archipelago NP © Seppo Keränen Soomaa NP © Arne Ader

PAN Parks ağına katılmak neden önemli?

Ziyaretçiler için

• Yabanıllık garantisi

• Eşsiz bir deneyim

• Sertifikalı turizm ortaklıkları

• Doğa korumaya katkı

Central Balkan NP © Nicolas Cegalerba

PAN Parks Ağı

Küre Dağları Milli Parkı PAN

Parks sürecinde uluslararası

bağımsız denetimi 17-21

Nisan 2012 tarihlerinde

yapılmış ve Küre Dağları

Milli Parkı PAN Parks

sertifikası almıştır.

Küre Dağları Milli Parkı PAN Parks oldu!

8 Ekim 2012 – Ankara

Sertifika Töreni

İlk sertifikalı yerel iş ortağı - 2013

Cide Hanbahçe

Foto: Aykut İnce

Küre Dağları Milli Parkı Mutlak Koruma Bölgesi

Son söz…

Galip Arslan, Aşağıçerçi

Köyü Dernek Başkanı –

KDMP PAN Parks Grubu

Üyesi

“Milli park elimizde bir

meşale gibi yolumuzu

aydınlatıyor!

Şimdi, PAN Parks sertifikası

ile yolumuzu daha iyi

aydınlatan

ikinci meşalemiz oldu!"

«Örgütlü

toplum, güçlü

toplumdur!»

• Doğa Koruma ve Milli Parklar

Genel Müdürlüğü

• Küre Dağları Milli Parkı

Müdürlüğü

• UNDP Türkiye

• WWF-Türkiye

• PAN Parks Vakfı

• Küre Dağları Ekoturizm Derneği

• Aykut İnce

• Ortadoğu Ormancılık A. Ş.

www.kdmp.gov.tr

Vimeo Kanalı: http://vimeo.com/kuredaglari

Youtube Kanalı: http://www.youtube.com/kuredaglarimp

Küre Dağları Milli Parkı Sürdürülebilir Turizm Deneyimi Yıldıray Lise yildiraylise@yahoo.com www.yildiraylise.com

• Danışman (Korunan Alanlar, Ekoturizm, Kapasite Geliştirme)

• IUCN Korunan Alanlar Dünya Komisyonu (WCPA) üyesi – Turizm ve Korunan Alanlar Uzman Grubu üyesi

• UNESCO İnsan ve Biyoküre (MaB) İhtisas Komitesi üyesi

13 Ocak 2014, Şile

Foto: İsmail Menteş

(Küre Dağları Milli Parkı)

www.kdmp.gov.tr