Post on 13-May-2015
Klimaatverandering
ANW module klimaatverandering Leerjaar 2012 - 2013
Inleiding
- Introductiefilmpje DVD versterkt broeikaseffect
- laten zien website www.expeditiebroeikaswereld.nl
- In computerruimte werken aan opdrachten bij het onderdeel “broeikaseffect” van de website expeditiebroeikaswereld
Huiswerk:
L tekst “broeikaseffect” M opdracht 1 t/m 7 bij “broeikaseffect” Lz tekst “klimaat A-Z” M opdracht 1 t/m 7
H3 Klimaatverandering in perspectief
Welke gevolgen kan klimaatverandering in de 21e eeuw hebben voor de mens?
Oriëntatie
Inleiding H3
Klassikaal lezen inleiding blz.88
3.1 De geschiedenis herhaalt zich?
2. Invloed natuurlijke factoren
Vulkanisme:
stof Reflectie luchttemperatuur lager
B.v. El Nino Tijdelijke klimaatverandering Neerslagpatronen verstoord
Zeestromen:
Zonneactiviteit:
Cyclus van 11 jaar Zon actief bij veel zonnevlekken Meer straling, warmer op aarde
KNMI
1e helft 20e eeuw: hogere temperatuur door:
Geringe vulkanische activiteit Toename zonneactiviteit Warm water Grote Oceaan
2e helft 20e eeuw: Hogere temperatuur ondanks:
Meer vulkaanuitbarstingen Zelfde zonneactiviteit Fig 3.5
Huiswerk:
Lz par 3.1 De geschiedenis herhaalt zich tot De rol van de mens
M 6, 7 b t/m e, 8, 9, 10
3. Rol mens
Opkomst en ontwikkeling landbouw
Ontbossing V.a. 8.000 jr geleden: Natuurlijke bossen en
graslanden verdwenen Minder CO2 omgezet in O2
Toename natte rijstteelt en irrigatie (fig 3.6) Bij rotting komt methaan vrij Meer methaan in atmosfeer Sterk broeikasgas (21 keer sterker dan CO2)
Bevolkingsgroei en industrialisatie
Door bevolkingsgroei gestegen energieverbruik
Industriële revolutie: toename verbranding fossiele brandstoffen
Toenemende mate verstedelijking
Invloed temp op stadsklimaat: 1 minder (regen)water 2 warmte in steen 3 kleiner albedo 4 vliegverkeer uitlaatgassen 5 hoger energieverbruik / eigen warmte 6 verwarming / airconditioning
Huiswerk volgende keer:
Lz par 3.1 De rol van de mens M 11 t/m 17
3.2 Gevolgen klimaatverandering voor
laaggelegen kustgebieden
Landen die onder of dicht bij de zeespiegel liggen zullen de gevolgen van klimaatverandering als eerste merken.
Nederland Bangladesh
Risico’s klimaatverandering
IPCC: Intergovernmental Panel on Climate Change
Onderdeel VN In kaart brengen van de risico’s van
klimaatverandering Honderden deskundigen uit diverse landen
IPCC: Evaluatie wetenschappelijk onderzoek:
Waterbalans: smelten landijs / uitzetten zeewater
Ecosystemen: bedreiging biodiversiteit Kwetsbaarheid kustgebieden: erosie,
overstroming Landbouw en visserij: productiviteit Industrie: relatie versterkt broeikaseffect Gevaren voor de gezondheid
Computermodellen
Scenario’s, voorspellingen Inschatten risico’s klimaatverandering Klimaatmodel Michael Mann basis IPCC Hockeystickgrafiek (fig 3.11): Suggestieve grafiek Twijfel aan zeer sterk aandeel van de mens
Fig 3.12 en 3.13
Scenario’s ondanks onzekerheden basis klimaatbeleid
Bij maatregelen kijken naar haalbaarheid plannen
Forecasting: het voorspellen van toekomstige ontwikkelingen op grond van historische trends
Backcasting: het formuleren van een toekomstverwachting die moet leiden tot het trekken van conclusies voor het heden
DVD Geotopics klimaatverandering
Bangladesh
Gevolgen klimaatverandering Bangladesh
Meer overstromingen door: Zeespiegelstijging Hogere afvoer en grotere verschillen in het
debiet van rivieren Toenemende kans op tropische stormen
Veel schade aan landbouwgronden Groot aantal slachtoffers
Kosten
Met internationale hulp (kleinschalige) waterprojecten uitvoeren tegen overstromingen
Rekening houden met lokale situatie (fig 3.19)
Moesson
Meeste overlast in de zomer tijdens het regenseizoen
Moessons zorgen voor veel neerslag en overstroming rivieren
Tropische stormen zorgen voor vloedgolven langs kust
Huiswerk:
L par 3.1 Lz par 3.2 M 19 t/m 23
Gevolgen klimaatverandering voor Nederland
deltacommissie Filmpje http://www.deltacommissie.com/film
Gevolgen Nederland
Voorspellingen KNMI: Stijging zeespiegel tot 2100: 35 – 85 cm Stijging temp: 2 – 4 ºC
Toenemende kans op overstromingen Verzilting landbouwgrond kustgebieden Nadelige gevolgen voor drinkwaterwinning
door stijging zoutwaterspiegel
Maatregelen Nederland:
Kustverdediging Deltawerken Dijkaanleg
Zeedijken; kustgebieden Rivierdijken; binnenwateren
Dijkverzwaring en dijkverhoging A.g.v. hogere waterstanden rivieren Zandsuppleties langs kust om kustlijn te
handhaven
Maatregelen Nederland:
Ruimte voor de rivier Veiligheid en behoud ruimtelijke kwaliteit
Bergen overtollig water Bouwen op plaatsen waar geen
overstromingen kunnen worden verwacht Toewijzen overloopgebieden Aanleg nevengeulen Herinrichting rivierengebied
Huiswerk:
L par 3.1 Lz par 3.2 M 24 t/m 28 en extra opdracht (nu in de les): Ga naar www.deltacommissie.nl . Bekijk de samenvatting en aanbevelingen. Vat kort aanbeveling 9, 10 en 11 van de
Deltacommissie samen. Deze gaan over het rivierengebied, de Rijnmond en het IJsselmeergebied.
Par 3.3 Positieve en negatieve gevolgen van
klimaatverandering
Zelf doorlezen en presentatie voorbereiden a.h.v. fig 3.20
M 29 t/m 38