İÇERİK

o Yönetim kavramının gelişmesi

o Klasik yönetim yaklaşımlarının kökenleri

o Klasik yönetim yaklaşımları

a- Bilimsel Yönetim Yaklaşımı(Frederic Taylor)

b- Yönetim Süreci Yaklaşımı(Henri Fayol)

c- Bürokrasi Yaklaşımı(Max Weber)

o Kaynakça

YÖNETİM KAVRAMININ GELİŞMESİ

GİRİŞİMCİ

GİRİŞİMCİ

GİRİŞİMCİ

GİRİŞİMCİ

Bir araya gelen girişimciler sermayelerini birleştirerek fabrikalar kurup örgütleşmişlerdir.

Girişimcilerin dikey ve yatay olarak birleşerek kurdukları örgütler içerisinde zamanla ‘’yönetim’’ sorunu ortaya çıkmıştır. Bu durumun üstesinden

gelebilmek için profesyonel yöneticiler organizasyonların başına getirilmiş ve neticede bir

‘’yönetici sınıfı’’ doğmuştur.

KLASİK YÖNETİM YAKLAŞIMLARININ

KÖKENLERİ

Klasik yönetim yaklaşımlarının kökenleri

I. İdari köken: Temelde örgütlerin rasyonel yönetilebileceğini savunur.(Taylor, Fayol, Girberth, Gantt…)

II. Sosyolojik köken: Örgütler nasıl daha iyi bir hale getirilebilir? Sorusundan yola çıkar. (Weber, Parsons, Merton…)

III. Psikolojik köken: Örgüt verimliliğini insan davranışa endeksler. (Simon, Mayo, Bernard…)

KLASİK YÖNETİM YAKLAŞIMLARI

a- Bilimsel Yönetim Yaklaşımı(Frederic Taylor)

Taylor, işletmelerde gözlemlediği düzensizlik, israf, kayıplar ve kötü yönetim uygulamalarına

çözüm olarak kendi ürettiği ‘’bilimsel yönetimin ilkeleri’’ ile yönetime bilimsel bir boyut

kazandırmıştır.

Bilimsel yönetimin ilkeleri

1. Her iş için bilimsel yönteme dayalı yöntem ve ilkeler belirlenmelidir.

2. Çalışanların bilimsel yöntemlerle seçilmesi, eğitilmesi, geliştirilmesi ve performanslarının takip edilmesi gereklidir.

3. Bilimsel yöntemler ile iş yapabilmek için çalışanların bu yöntemleri benimsemesi sağlanmalıdır.

4. Yönetim ile ilgili sorumluluklar çalışanlar üzerinden alınarak yönetim sorumluluğu haline getirilmeli, çalışan ve yönetim arasında iş ve sorumluluk bölümü yapılmalı.

b- Yönetim Süreci Yaklaşımı(Henri Fayol)

Fayol bilimsel yönetim yaklaşımından farklı olarak, örgüt içerisindeki bütün kademelere bilimsel yaklaşılması gerektiğini öne sürer. yönetimi bir süreç olarak görür ve yönetim faaliyetlerini tanımlar.

1. Tahmin yapma ve planlama

2. Örgütleme veya örgütlenme

3. Kumanda veya yönlendirme

4. Koordinasyon

5. Denetim

Fayol’a göre yönetimin 14 temel ilkesi vardır. Bu ilkeleri 3 grupta toplayabiliriz.

1. Örgüt yapısı

2. Yönetim süreci

3. Yönetsel sonuçlar

8

1. Örgüt yapısı

I. Yönetim birliği

II. Merkeziyetçilik

III. Hiyerarşik düzen

IV. Yetki ve sorumluluk

V. İş bölümü ve uzmanlaşma

8

2. Yönetim süreci

I. Eşitlik

II. Disiplin

III. Yönlendirme(kumanda) birliği

IV. Genel çıkarların bireysel çıkarlardan üstünlüğü

8

3. Yönetsel sonuçlar

I. Düzen

II. İnisiyatif

III. Personel devamlılığı

IV. Birlik ve beraberlik ruhu

Soru: Fayol’un ‘’ücret ödeme’’ ilkesini hangi grupta konumlandırabiliriz?

c- Bürokrasi Yaklaşımı(Max Weber)

• Weber bürokrasiyi belli bir örgütlenme ve yönetim biçimi olarak ele almıştır.

• Weber öncelikle toplumdaki otorite(güç, egemenlik, yetki) ilişkilerini incelemiş ve bir otorite tipolojisi yapmıştır. Bunlar;

1. Geleneksel otorite

2. Karizmatik otorite

3. Bürokratik(yasal-ussal) otorite

Weber’e göre bürokratik otorite kendisinden önce var olan otoriteler içerisinde daha rasyonel

ve daha verimli çalışan bir yönetim aygıtıdır.

Sebepler:

• Yönetimde devamlılığın sağlanması

• Yönetsel konumlarda bulunanların belli ilke ve normlara göre seçilmesi

• Yetki kullanımının yasal araçlarla gerçekleşmesi

• Yetkinin sınırının ve içeriğinin açık olması

Weber’in ortaya koymuş olduğu bürokrasi sistemi

o Fonksiyonel uzmanlaşmayı yaratması,

o Örgüt yapısında yarattığı devamlılık ve sağlamlık,

o Belirsizliği azaltması,

o Amaçların hiyerarşik bir düzene yerleştirilmesi,

gibi özellikleri ile dönem dinamikleri açısından olumlu olarak değerlendirilmiştir.

KAYNAKÇA

• Kalemci Tüzün, İpek, ’’Yönetimde erken dönem klasik ve neoklasik yaklaşımlar’’, Örgüt Kuramları, Der. H. Cenk Sözen ve H. Nejat Basim,Beta Basım, İstanbul, 2012, 11-35

• W. Taylor, Frederick, Bilimsel Yönetimin İlkeleri, Çev. H. Bahadır Akın, Çizgi Kitabevi Yayınları, 2003

• Weber, Max, Sosyoloji Yazıları, Çev. Taha Paria, İletişim Yayınları, 2006

• LEBLEBİCİ, Doğan Nadi , ‘’Yönetim Bilimi Açısından Klasik Dönemi Hatırlamaya İlişkin Bir Çalışma’’, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 21, Ağustos 2008, 99-119