Post on 12-Jan-2016
description
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)2
Şili bağlamı özeti
Ulusal Yatırım Sistemi (NIS) tanımı: kamu yatırımı için stratejik planlama ve bütçeleme
Yatırım projelerini değerlendirme (ön) süreçleri
Yatırım projelerinin uygulanmasını etkin biçimde izlemek için kurumsal düzenler
Nihai proje kararlarında siyasetin etkisi
Projeleri değerlendirme kapasitesinin oluşturulması
İçindekilerİçindekiler
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)3
ŞİLİ : TEMEL GÖSTERGELER• Şili: Kuzeyde Atacama çölünden güneyde
Güney Kutbuna 4.300 km uzanır
• 13 bölge, 51 vilayet ve 345 belediyeye bölünmüştür
• Santiago’nun nüfusu 6 milyondur (ülkenin toplam 16.3 milyon nüfusunun %40.1’i) ve ülkenin siyasi ve ekonomik merkezidir
• Toplam yüz ölçüm : 756,626 km2
• Sınır komşuları : Peru, Bolivya ve Arjantin
• 2005 GSYİH (cari US$) 115 milyar• 2005 kişi başına GSYİH (cari US$) : 5,870.0• 2005 Yıllık GSYİH büyümesi: 6,3%• 2005 Enflasyon: 4.8%• Mal ve hizmet ihracatı (GSYİH yüzdesi):
41.8%
• Doğum anında yaşam beklentisi : 78 yıl• Okur yazar oranı: 95.7%• Yoksulluk sınırı altındaki nüfus yüzdesi:
13.7%
Kaynak: Dünya Kalkınma Göstergeleri veritabanı, Nisan 2006
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)4
Şili’de (1973’ten beri):
Devlet İşletmeleri
Bakanlıklar
Bakanlık bağlı kuruluşları
Yerel Yönetimler Belediye Başkanları
Vilayet YönetimiValiler Planlama Bakanlığı
düzenlemelerine göre projeleri
formüle eder ve değerlendirir
Yatırım girişimlerinin cazip olup olmadığını doğrular, yani:Ekonomik veya Sosyal Proje Değerlendirmesi yapar(yani, tüm Ulusun bakış açısından değerlendirme)
PLANLAMA BAKANLIĞIProjeleri formüle etmez, yalnızca projelerin değerlendirilmesini
İNCELER ve İZLER
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)5
Ulusal Yatırım Sistemi (NIS) tanımı: kamu yatırımı için stratejik planlama
ve bütçeleme
İçindekilerİçindekiler
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)6
Ulusal Yatırım Sistemi (NIS)Yasal çerçevesi (özet)
Kanunlar: Ulusal Finans Yönetimi
Kanunlar : Planlama Bakanlığı
Kanunlar : Kamu Sektörü Bütçesi
Kanunlar : Vilayet Yönetimleri
Yönetmelikler: Bütçe Ofisi
NOT: Ulusal Yatırım Sistemi, ağırlıklı olarak ülkenin Ulusal Yasal Sistemine dayanmalıdır. Umarız, Anayasal değişiklik gerektirir.
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)7
PURPOSE OF THE NATIONAL INVESTMENT SYSTEM
Toplumun genel refahını yükseltmeye katkıda bulunur
• Kamu makamlarına bol miktarda iyi yatırım projesi portföyü sağlamak, böylece toplum için bir bütün olarak daha uygun olanları seçebilirler.
• Yatırım projeleri, oluşturma, değerlendirme ve analiz bakımından kalite standartlarına uymalıdır, tekbiçim ve şeffaf kurallara göre ve hem kamu kurumlarının hem de örgütlü toplum veya sivil toplumun (çıkar grupları, STK’lar, özel sponsorlar vs) yeterli demokratik katılım ile kontrol edilir ve izlenir.
• Ulusal Kamu Yatırımının kalitesini yükseltmek
Ana fikir:
kıt kamu yatırı
m fonların
ın kullanımında her
şey verimlilik
içindir
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)8
“Yatırım fikirlerinin” “yatırım projelerine” dönüştürülmesiVe sonra “yatırım kararlarına” dönüştürülmesi
ULUSAL YATIRIM SİSTEMİNİN AMACI (NIS)
Şunu sağlar:
NIS, ülke genelinde yatırım projelerinin tekbiçim hazırlanması ve değerlendirilmesi için prosedürler, metodolojiler ve normlar geliştirir ve yayınlar.
Aynı zamanda, çevrimiçi bilgi sistemleri, Entegre Proje Bankası (örneğin IBP-bilgi sistemi) işletir (Yılda ortalama 14.000 yeni yatırım girişimi)
Nasıl yapılır?
NIS, toplum için ekonomik bakımdan en cazip olan girişimleri yürütmek için hükümete dayanak ve şartları sağlar
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)9
ULUSAL YATIRIM SİSTEMİNİN YÖNETİMİ
Yeterli kontrol ve denge sağlamak için, Kamu Yatırım süreci Planlama Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı arasında paylaşılır.
Süreç ikiye ayrılır: İlk aşama yatırım öncesi aşamadır ve ikinci aşama yatırım aşamasıdır.
Planlama Bakanlığı, yatırım öncesi aşamada NIS yönetimi ve liderliğini üstlenir (Maliye Bakanlığının rolü sınırlı)
Sonra, Maliye Bakanlığı (yani, Hazine Müsteşarı, Bütçe Ofisi), yatırım aşamasının liderliğini ve yıllık bütçeleme uygulamasını üstlenir (bu aşamada Planlama Bakanlığının çok az etkisi vardır)
Maliye Bakanlığı, bütçeleme, kaynak tahsisi, programlama ve uygulamada proje dönüm noktalarından sorumludur.
NIS, ademi merkezi bir kuruluştur ve ulusal bölgesel ağı vardır, yani her Vilayette bir Bölge Ofisi vardır.
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)10
PROJELERİN ONAYLANMASI İÇİN DOĞAL GELİŞTİRME DÖNGÜSÜ İZLENMELİDİR
Projeler, bir proje fikrinin/kavramının tespitinden başlayarak, nihai işletme ve proje sonrası değerlendirme aşamasına kadar uzanan bir Proje Yaşam Döngüsünü (PLC) izler.
PLC, çeşitli aşamalar arasında büyük örtüşme, etkileşim ve geri bildirim içeren sürekli ve dinamik bir süreçtir. Faaliyetlerin çoğu birbiriyle ilişkilidir ve belirli bir aşamaya hasredilemez(*).
Bu karşılıklı ilişki, uygulama öncesindeki aşamalarda özellikle güçlüdür.
Uygulama aşaması ile değerlendirme aşaması arasında önemli etkileşim vardır, çünkü proje sonrası değerlendirmelerden çıkarılan dersler, projenin işletilmesini uygun şekilde değiştirmek üzere sürekli kullanılır.
* Not: Glenn P. Jenkins´ Proje Değerlendirme Kılavuzu’ndan
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)11
Çözülmemiş bir problemin, muhtemel faydaların, coğrafi konumlandırma ve hedeflerin teşhisi
İlave bilgi topla ve önceki bilgileri kontrol et. Teknik ve kurumsal alternatifleri incele, yatırım için ilk maliyet değerlendirmeleri, işletme, proje ömrü ve diğer şartları belirle. Ön değerlendirme yap.
Gerekli tüm ayrıntılı bilgileri topla. Sağlam olmayan bazı alternatifleri çıkar ve kalanları değerlendir. Finansman için ön düzenleme yap. Tüm modülleri etüt et: pazarlama, talep, teknik, çevresel, insan kaynakları, kurumsal. Mali, ekonomik ve dağıtımsal değerlendirmeleri yap. Ayrıca duyarlılık ve risk analizi yap. En iyi alternatifi tespit et.
Ayrıntılı mühendislik tasarımı, proje planları ve spesifikasyonları, tüm lojistiği tanımla, uygulama aşaması öncesi nihai düzeltmeleri yap, ihale çağrısı taslağını hazırla.
Seçilen alternatifi geliştir ve belirsizlikleri kabul edilebilir sınırlara indirge ve parametrelerini tanımla. Nihai finansman düzenini ayarla. En yüksek riskli modülleri daha derin etüt et, yaptığın tüm varsayımları kontrol et.
Fik
irP
rofi
lÖ
n-o
lurl
uk
Olu
rlu
kT
asar
ımNIS Proje Döngüsü Bileşenleri: Yatırım Öncesi Aşama
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)12
Planlama Bakanlığının RolüŞili Kamu Yatırım Sürecinde asli rol.
Kamu Yatırım Sürecinin düzenleyicisi ve Kamu Sektöründe dolaylı Proje Değerlendiricisi, yani her sektör kendi projelerini Planlama Bakanlığının metodolojileri ve prosedürlerine göre değerlendirmek zorundadır.
Yatırım öncesi sürecin sistematik yönetimi ve izlenmesinden yegane sorumlu kamu kuruluşudur, tüm projelerin NIS düzenlemelerine uymasını sağlar
Bir yatırım girişimine nihai onayı sağlayacak tek makamdır, yani “Ekonomik / Teknik Analiz Sonucu” (RETA). “Onay”, projenin Net Bugündü Ekonomik değeri sıfırdan büyük demektir NPVe > 0.
Yeterli bir Kontrol ve Denge Sistemi için:
Planlama Bakanlığı, herhangi bir kurum veya kamu hizmetinin yatırım girişimlerini formüle etmek, sunmak, desteklemek veya savunmak suretiyle NIS’e KATILAMAZ.
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)13
Sponsor ajans
Proje kurucusu Gereksinimi bir yatırım girişimine dönüştüren kurum
Değerlendirme Birimi
Mümkün olan en yüksek sosyal getiriyi temin eden seçim kriterlerini uygular. Bu sorumluluk Planlama Bakanlığı ve vilayet ofislerine düşer
Finansman Birimi Parasal kaynakları sağlayan kurumdur
Teknik Birim Projeyi oluşturma ve kurmadan sorumlu
İşletme Birimi Projenin bakım ve idamesinden sorumlu, görevi NPV(e)’yi yaratmaktır
Bir problemi, karşılanmamış talebi, eksiklikleri veya mal ve hizmetler için ödeme isteğini teşhis eden kurum
NIS’E KATILAN DEVLET KURUMLARI VE ROLLERİ
Planlama Bakanlığı ve Bütçe Ofisi, prosedürleri sağlar ve NIS’i yönetir. Bu düzenlemeler ve kurallar, farklı kamu kurumlarının yatırım sürecine koordineli katılımına imkan tanır, her biri aşağıdaki gibi farklı rolleri yerine getirir:
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)14
NIS’E KATILAN SEKTÖRLER
Orman ve tarım Balıkçılık Madencilik
Sanayi-ticaret-turizm Ulaştırma Telekomünikasyon
İçme suyu ve kanalizasyon İskan Sağlık
Eğitim ve kültür Spor ve eğlenme Adalet
Savunma ve iç güvenlik
Çok sektörlü
Enerji
Ekonomik kalkınma
Bayındırlık
Bilgi teknolojileri
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)15
Birisi karmaşık bir problemi teşhis eder
EYLEMLER PROGRAMLAR PROJELER DİĞER GİRİŞİMLER
NEDEN 1 NEDEN 2 NEDEN 3 DİĞER NEDENLER
NOT: Bir problemin farklı nedenleri olabilir. Problemi tek bir proje ile çözmeye ÇALIŞMAYINIZ. Farklı devlet kurumlarını (ulusal, vilayet, yerel) kapsayan ve yoğun yönetimler-arası koordinasyon gerektiren, geniş bir yelpazede eylemler, programlar, projeler vs. seçmek zorunda kalabilirsiniz. Örneğin: problem = “belirli bir köydeki yoksul çocuklar yeterince öğrenim göremiyor”
Fikir: k
üçük v
e basit tu
t
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)16
Yatırım projelerini ön değerlendirme süreçleri
İçindekilerİçindekiler
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)17
Hükümet proje seçim ortamı
Bir projenin kazananları (veya proje nedeniyle kaybedenler) ile toplumun geri kalanı arasında daima bir çatışma vardır
NEDEN?
Çünkü kamu yatırımı, vergilerle finanse edilir (ve vergi mükellefleri çok çeşitlidir ve kendi hakları için savaşmaya çok az istekleri vardır) öte yandan faydaları normal olarak nüfusun yalnızca bir alt bölümüne yoğunlaşır
Dolayısıyla, hükümet sistemleri, ülke bir bütün olarak kaybedecek olsa dahi, genel olarak projeden yana olma eğilimi taşır
¿ Bizi kim savunacak?
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)18
Problem: Hükümetlerin proje ve yatırım yapma eğilimi
A) Yararlananların bakış açısı: Maliyet: $100’ü %5’i = $5,
Fayda: $ 50Net Fayda: +50-5= $+45
Çok karlı iş
B) Tüm ülkenin bakış açısı:Maliyet: $100, Fayda: $50Net fayda: +50 -100= $ -50 Yaramaz iş
Örnek:
Toplam proje maliyeti = $ - 100. Kim ödüyor tüm ülke (15 milyon nüfus)Toplam brüt fayda = $ + 50. Ancak, fayda gören alt grup, nüfusun %5’i)
Sizce kim kazanır?
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)19
1) KÖTÜ PROJELERİ SİSTEMLİ BİÇİMDE ÖLDÜRMEK VE BUNU ÖN YATIRIM AŞAMALARINDA MÜMKÜN
OLDUĞU KADAR ERKENDEN YAPMAK…
Yatırım kararı tartışmalarına siyaset ve sivil toplum girer veya yalnızca NIS ön yatırım süreci sona
erdikten sonra lobiciliğe başla.
Kamuoyu tartışmaları yalnızca NIS süreci tarafından onaylanan proje portföyüne odaklanır
ULUSAL YATIRIM SİSTEMİNİN İKİ GENEL AMACI
Bu başarılırsa, sonra
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)20
Öyleyse, kötü bir projeyi öldürmek neden çok zordur?
GERÇEK BİR VAKA: Prototip aşamasında uzmanlar teknolojinin artık geçersiz olduğu uyarısı yapmıştır.
Tüketicilerin tepkisi yavaş olsa da firma inatla üretimi artırmış ve yeni modeller geliştirmiştir.
Nihayet proje öldürüldüğünde, bu yatırım girişimi firmaya 580 milyon US$ tutarında saçma bir maliyet getirmiş, 14 yıl boyunca kaynakları bağlamıştır.
Ürün, RCA’nın Videodisk Kayıt Cihazı Selecta Vision idi, ve bu öykü istisna değildir.
Daha küçük çapta da olsa firmalar dünyanın her yerinde her zaman benzer hatalar yapıyor.
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)21
Hiç kimse işine giderken: “Bugün şirketime birkaç milyon kaybettirecek bir proje konusunda ısrar edeceğim” diye düşünmez.
Aksine, bizim gibi insanlar işlerine giderken, derin bir inanç besledikleri projeler hakkında coşku duyarlar.
Şaşırtıcıdır ki, sorunun kökü bu olabilir: bu projelerin mutlak başarısına olan coşkun bir inanç.
Doğal olarak böyle bir inanç “proje şampiyonu”ndan kaynaklanır, bu güveni bütün örgüte yayar. Herkes projenin sağlamlığına inanır. Her türlü başarısızlık işareti geçici bir engel sayılır.
Fakat örgütlerin projeleri ilerletmek için bu “proje şampiyonları”na ihtiyacı vardır.
Belki de, aynı zamanda yeni bir örgütsel kahramana da ihtiyaç var: “geri çekilme şampiyonu”, yani aşırı mantıksız davranan bir örgüte “DURUN ARTIK” diyecek biri.
SPM
SPM : SüperProjeMen
Öyleyse, kötü bir projeyi öldürmek neden çok zordur?
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)22
2) ZORUNLU PROJE YAŞAM DÖNGÜSÜ VASITASIYLA TEDRİCİLİK GETİRMEK SURETİYLE
YATIRIM KARAR SÜRECİNİ YAVAŞLATMAK
ULUSAL YATIRIM SİSTEMİNİN İKİ GENEL AMACI
Bu başarılırsa, sonra
NIS, finansal sistemin ankoru olur; istenen sonuca tedrici aşamalar ile
yaklaşmayı zorunlu kılar, istikrar sağlar.
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)23
FikirÖn olurlukOlurlukAyrıntılı tasarım
Hedefe isabetin anahtarı, “kademeli yaklaşma” veya “deneme yanılma” yöntemidir.
Bir proje fikri, hedeften veya çözümden çok uzaktadır. Ön olurluk daha da yaklaştırır. Olurluk tabii ki daha iyidir ve ayrıntılı tasarım hedefi vurmalıdır.
Deneme yanılma yöntemi, kamu kaynaklarının basiretli kullanılmasını sağlar. Bunun içindir ki NIS’de bu kavram kullanılır.
XSANATTA OLDUĞU GİBİ, P
ROJELERDE DE
TEDRİCİLİK BAŞARININ ANAHTARIDIR
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)24
PROJE DEĞERLENDİRME ÇERÇEVESİ
Hedef: Proje icrasının uygunluğuna karar vermek üzere, bir projenin faydalarını ve maliyetini karşılaştırmak.
Görev: maliyet ve faydaları teşhis etmek, ölçmek ve değer biçmek
PROJELERİN ÖZEL VEYA FİNANSAL DEĞERLENDİRMESİÖzel hisse sahipleri veya tahvil sahipleri bakış açısından değerlendirme.Teşhis edilecek, ölçülecek ve değer biçilecek maliyetler ve faydalar, özel hisse sahibi için önemli olan piyasa değeridir.
PROJELERİN SOSYAL VEYA EKONOMİK DEĞERLENDİRMESİEkonomik dışsallıkların varlığını dikkate alan düzeltmeler. Projenin maliyet ve faydalarını teşhis, ölçme ve değer biçme süreci, tüm ülkenin bakış açısından (sosyal refah) işletilerek projeyi yürütmenin bir bütün olarak toplum için uygunluğu belirlenir.
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)25
Planlama Bakanlığının görevlerinden biri, ülkede kamu yatırımlarına fonların optimal tahsisini sağlayacak biçimde kamu ön yatırım sürecine sürekli katkıda bulunmaktır.
Temel üretim faktörlerinin gölge fiyatları ve ulusal parametrelerin yıllık incelenmesi
SOSYAL ISKONTO ORANIYani, Kamu Fonlarının fırsat maliyeti
Emek Döviz kuru Diğer özel fiyatlar
Proje uygulama ve işletme esnasında bu faktörlerin ilave birimlerini kullanmanın topluma gerçek kaynak maliyetini belirlemek için bu fiyatlara ihtiyaç vardır.
GÖLGE FİYATLAR veya SOSYAL FİYATLAR
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)26
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ
Nakit gelirleri olmayan bazı türleri için, faydaları açık biçimde teşhis etmek mümkün olsa da bunları ölçmek veya değer biçmek pek mümkün değildir (veya çok pahalıdır). Bu durum iki değerlendirme kriteri yaratır.
MALİYET-FAYDA ANALİZİ MALİYET-ETKİNLİK ANALİZİ
Değerlendirme kriterleri olarak Net Bugünkü Değer (NPV) ve İç Getiri Oranı (IRR), projenin finansal cazibesini belirlemeye yardımcı olabilir.
Karar kriterleri olarak Maliyetlerin Bugünkü Değeri (PVC) ve Eşdeğer Yıllık Maliyet (EAC) bir projenin farklı alternatiflerini karşılaştırmada kullanılabilir.
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)27
Bu, projeyle ilgili olarak, seçilen alternatifin en uygun olduğu ve beklenen faydaların maliyetlerden fazla olduğu ve talep edilen bütçe kaynaklarının büyüklüğünü ve zamanlamasını haklı kıldığını kanıtlayan tüm gerekli bilgiler, etütler ve sertifikalara sahip olarak projenin NIS’e resmen sunulduğu zamandır.
Bir proje ne zaman “TAMAM” olarak nitelendirilir (yani olumlu tavsiye)
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)29
Olay 1: Şili’de bir deniz limanı projesinin değerlendirilmesi
Not: Deniz limanı projeleri, bayındırlık işlerinde en büyük ve en pahalı altyapı yatırımları arasındadır.
Bu olayda, bir Şili limanında sıkışıklık vardı, gemiler yükleme ve boşaltma için sıra bekliyorlardı.
Mühendislik çözümü: gemiler için iki yeni iskele inşa etmek için bir mega proje
Kuyruk teorisi ve sofistike simülasyon modelleri kullanarak tanınmış bir danışmanlık firması, ortalama bir geminin bir gün kuyrukta bekleme maliyetini doğru olarak ölçtü ve değer biçti.
Projenin ekonomik cazibesi %13 olarak bulunan Ekonomik İç Getiri Oranı ile hesaplandı.
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)30
Şili’de bir deniz limanı projesinin değerlendirilmesi
Proje deniz mühendisleri, inşaat firmaları, yükleniciler, belediye başkanı, donanma vs bakış açısından çok cazip bulundu.
Planlama Bakanlığı, Katolik Üniversitesinin (UC) Ekonomi Bölümünü tuttu. Ön olurluk düzeyinde projeyi yeniden değerlendirdiler ve iki yeni iskele inşa etmek suretiyle limanı büyütmenin, kuyruk problemini çözecek alternatiflerden yalnız biri olduğunu belirlediler.
Nasıl mı? “Temel olay”ı optimize ederek
Bilgi: bir deniz limanının kapasitesini üç unsur belirler:Kargo faaliyetleri için mevcut yer sayısıİşletme verimi (yani, kargo aktarma hızı, teknoloji, vinçler, forkliftler, konveyör bantlar, konteyner alanı, ambar, teftiş vs)Limanın işletmeye açık olduğu saat sayısı
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)31
Kargo transferini hızlandırmak için UC, liman tesislerinde kargo faaliyetlerini yürütmek üzere liman faaliyetlerini özel şirketlere açmayı önerdi.
Deniz limanı ambar depolama fiyatlarında bir artış, böylece, kargoyu karadan içeride daha ucuz intermodal terminallere “kuru limanlara” gönderme için doğru teşvikleri de yaratır, bu şekilde limandaki alanı boşaltarak sıkışmayı hafifletir.
Ancak, en önemli öneri, deniz limanını üç vardiya yoluyla günde 24 saat işletmeye açmak idi, fazla mesai ücreti, güçlü liman işçileri sendikası ile müzakere edilecekti.
Bu temel olay optimizasyon çalışması sonuçları, Şili hükümetinin büyük bir yatırımı 15 yıl daha geriye bırakmasını sağlamıştır.
Danışmanlık firmasının hatası, gemiler için bir günlük bekleme süresinin maliyetini ölçmede değildi, fakat neyin proje için artımsal maliyet ve fayda olduğunu belirlemek idi.
Orijinal proje hükümet tarafından kabul edilmedi ve liman 3 vardiya, 24 saat 365 gün esasıyla çalışmaya başladı.
Şili’de bir deniz limanı projesinin değerlendirilmesi
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)33
Olay 2: Şili’de bir paralel karayolunun değerlendirilmesi
Santiago ile Valparaiso arasındaki eski otoyol sıkışık hale gelmişti, yüksek işletme maliyetleri ve uzun seyahat sürelerine neden oluyordu.
Proje: Eski otoyola paralel yeni bir yol, hafta sonlarında ve hafta içi günlerde tepe saatlerde seyahat sürelerini büyük ölçüde kısaltacaktı. Bir danışmanlık firması projenin sağlam olduğuna karar verdi.
UC ekibi, projeyi gözden geçirdi ve yeni yol iki kısma böldü: A) Santiago-Casablanca, ve B) Casablanca-Valparaiso çünkü trafik ve coğrafi özellikler çok farklıydı.
Casablanca, kırsal ve tarımsal bir yerleşim idi, Santiago için ağır trafik yaratıyordu. Kısım A nispeten düz idi düşük yatırım maliyetleri.
Kısım B dağlık idi ve hafif trafik (otomobiller ve otobüsler) vardı pahalı, daha fazla viraj ve darboğaz.
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)34
Her kısım daha fazla bölüme ayrıldı ve eski otoyolu optimize eden (temel olay) 14 küçük proje tespit edildi, hepsi de düşük teknoloji içeriyordu ve ucuzdu, örneğin:
Dağları tırmanan yavaş ağır trafik için üçüncü şerit yapmakDağlardan inen ağır kamyonlar için acil şerit yapmakTrafiği hızlandıracak daha iyi görüş mesafesi ve yatay viraj yarıçapları, daha iyi dikey eğimler ve yüzey kaplamasıU dönüşlere ve acil parka imkan tanıyacak şekilde bazı kesimleri genişletmek.Daha iyi trafik işaretleri, yol yüzeyi işaretleme, çarpma bariyerleri, acil telefonlar vs.
Sonuç: bu 14 proje, sıkışıklığı yeni bir yol gerektirmeyecek seviyeye indirdi.
Yatırım, trafik tahminlerine göre 10 yıl ertelenebildi.
Ayrıca, yetkili makamlar, sıkışıklığa göre farklı ücret almayı kabul ettiler, böylece tepe saatlerde yolu kullanmamayı caydırma imkanı doğdu. UC ayrıca geceleyin seyahat eden vasıtalar için negatif ücret önerdi.
Olay 2: Şili’de bir paralel karayolunun değerlendirilmesi
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)35
Yatırım projelerinin uygulanmasını etkin biçimde izlemek için kurumsal
düzenler
İçindekilerİçindekiler
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)36
NIS’in ALT SİSTEMLERİ
N.I.S
1. Alt sistem: Teknik Ekonomik Analiz
(Temel Yatırım İstatistikleri Sistemi)
3. Alt sistem: Bütçe Uygulama
2. Alt sistem: Budget Formülasyon
4. Alt sistem: Proje Sonrası Değerlendirme
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)37
ENTEGRE PROJE BANKASI (I.B.P): Bilgisayarlı bilgi sistemi ana desteği ve NIS yönetim aracı
Ulusal, vilayet ve belediye seviyesinde, finansman talep eden (BIS dosyaları) tüm yatırım girişimlerinin kaydını tutarak kamu yatırım yönetimini desteklemekHer yatırım girişimine tek, benzersiz kimlik numarası sağlayarak tüm proje yaşam döngüsü boyunca takibini sağlamakKamu yatırımları için toplu veya özel analiz sağlamakYatırım girişimlerinin icra sonrası değerlendirilmesini sağlamakÜlkede kamu yatırım sürecine süreklilik kazandırmak.
ALT SİSTEM: TEKNİK-EKONOMİK ANALİZ
Temel Yatırım İstatistikleri Sistemi (BIS Sistemi): Devlet kurumlarının, Planlama Bakanlığı tarafından tavsiye edilen temel etütler ve projeler portföyüne sahip olmasını sağlayan normlar, prosedürler ve talimatlar seti. Bunların tamamı, uygulama finansmanı için şarttır.
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)39
Proje yaşam döngüsünün tamamını kapsar, ancak projeler sponsor ajans tarafından her zaman bırakılabilir
Sürekli güncelleme: her projenin gerçeklerini yansıtır
Kimlik (ID) kodu, sistem tarafından otomatik verilir
İsmi, sponsor ajans tarafından verilir ve kesin kurallara uymalıdır
Sorunsuz kimliklendirme için, projelerin hem adı hem de kimlik kodu tüm yaşam döngüsü boyunca sabit tutulmak zorundadır.
IBP’de bulunan proje bilgileri yalnız referans içindir, yasal kanıt teşkil etmezler
Sistemin bazı çıktıları (yani raporlar, sorgular) sponsor ajans tarafından onaylandığında yasal kanıt olabilirler (BIS dosyası, bazı raporlar, teknik-ekonomik analiz ve bütçe görüşmeleri).
IBP SİSTEMİNİN ÖZELLİKLERİ
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)40
FARKLI IBP KULLANICILARI İÇİN FORMAT
IBP DANIŞMA MODU Özet Kolay erişim, kullanıcı ID gerekmez, halka açık En önemli bilgiler cari ve gelecek yıl
IBP ÇALIŞMA MODUYalnız önceden kaydedilmiş kamu sektörü kullanıcılarıYeni girdi veya mevcut bilgileri değiştirme
IBP YÖNETİM MODUFarklı araçlara erişimErişim IBP çalışma modu kullanıcıları ile kısıtlıCari süreç veya öncekinden bilgi çekmeKamu yatırım analiz ve kontrolü görevlerini destekleme
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)41
IBP KULLANICILARIIBP yaklaşık 1.400 kamu kurumundan 3.000 çalışma modülü kullanıcısına sahiptir: Bakanlıklar, Kamu Hizmetleri, Vilayet Hükümetleri, Valilik, Belediyeler, Kamu Şirketleri
% USUARIOS
Otros Ministerios
54%
Municipalidad25%
Empresas del Estado
2%
Presidencia, Parlamento
0%
Gobernaciòn2%
Gobiernos Regionales
10%Mideplan7%
Kurum Kullanıcı sayısı
Devlet şirketleri 67
Valiler 74
Vilayet Hükümeti 316
Planlama Bakanlığı
229
Diğer Bakanlıklar 1623
Belediyeler 770
Başkanlık ve Parlamento
2
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)42
İcra Sonrası Değerlendirme Alt sistemi
Hedef: yönetim kontrolleri ve kısa, orta ve uzun vadeli proje sonuçlarının ölçümünü içeren geri bildirim yapısı vasıtasıyla yatırım girişimlerinin verim ve etkinliğini belirlemek
Tarihsel olarak, projelerin ön değerlendirilmesi için, uygulanan projelerin incelenmesine göre daha fazla kaynak harcanmıştır
Proje değerlendirme operasyonel teknikleri geliştirmek ve değerlendirmelerin doğruluğunu artırmak için, projelerin tahmin edilen performansı ile gerçek performansını karşılaştırmak faydalıdır. Proje değerlendirme kadrolarında personel devamlılığı sağlanmalıdır.
Proje sonrası değerlendirmeyi yaparken, başarı ve başarısızlık unsurları sistemli olarak analiz edilir.
Yalnızca tamamlanan projeler için yapılması gerekmez, aynı zamanda proje uygulama esnasında ve işletme aşamasında çeşitli safhalarda olabilir.
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)43
İcra Sonrası Değerlendirme Alt sistemi
Müteakip projeleri planlamadan önce projenin dikkatle değerlendirilmesi şarttır.
Proje bitirildikten sonra ayrıntılı bir nihai icra sonrası değerlendirme yapılmalıdır.
Normal olarak Genel Komptrolörlük tarafından yapılan denetim, Planlama Bakanlığı tarafından yapılan icra sonrası değerlendirmeden farklıdır.
1. Bir denetim, yapım aşamasından sonra ve tamamlama raporu sunulduğunda ve muhtemel yolsuzluk veya yetkisizlik durumları olduğunda yapılır.
2. İcra sonrası değerlendirmenin kapsamı ise daha geniştir, çünkü gelecekteki projelerin planlanması için anlamlı dersler çıkarmaya çalışır.
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)44
Nihai proje kararlarında siyasetin etkisi
İçindekilerİçindekiler
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)45
NIS’DE ONAYLANACAK PROJELER DOĞAL GELİŞTİRME DÖNGÜSÜNÜ İZLEMELİDİR
NIS, Proje Yaşam Döngüsü klasik kategorilerini aynen uygular, yani kavram veya teşhis, tanımlama veya hazırlama, ön olurluk, olurluk ve finansman, onay, ayrıntılı tasarım, uygulama, yatırım ve işletme, icra sonrası değerlendirme
Planlama bakanlığının sorumlu kurum olduğu Ön yatırım aşaması, onay noktasına kadar ilk kategorileri ele alır. İcra sonrası değerlendirme de Planlama Bakanlığının sorumlulukları arasındadır.
Maliye bakanlığının sorumlu olduğu yatırım aşaması, ayrıntılı tasarım ile başlar ve uygulama ile sona erer.
Proje sponsoru Bakanlığın sorumlu kurum olduğu İşletme aşaması, projenin işletme döngüsünü tamamlar.
* Not: Glenn P. Jenkins Proje Değerlendirme Kılavuzu
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)46
IDEA
PROFILE
PRE-FEASIBILITY
FEASIBILITY
DETAILED DESIGN
PROJECT EXECUTION
OPERATION
EVALUATION OF RESULTS
Pre-Investment Stage
InvestmentStage
NIS PROJE YAŞAM DÖNGÜSÜ
Responsibility of the Planning Ministry
Responsibility of the Finance Ministry
Responsibility of the Sponsoring Ministry
Operation Stage
Responsibility of the Planning Ministry
YASAL KORUMA DUVARI OLUŞTUR
KO
RU
MA
DU
VA
RI
TEKNOKRATİK SÜREÇ
TEKNOKRATİK VE POLİTİK SÜREÇ
TEKNOKRATİK SÜREÇ
TEKNOKRATİK VE POLİTİK SÜREÇ
YASAL KORUMA DUVARI OLUŞTUR
Ön Yatırım Aşaması
Yatırım Aşaması
Maliye Bakanlığı Sorumluluğu
FİKİR
PROFİL
ÖN OLURLUK
OLURLUK
AYRINTILI TASARIM
PROJE UYGULAMA
Planlama B.lığı Sorumluluğu
İşletme Aşaması
Sponsor Bakanlık Sorumluluğu
İŞLETME
SONUÇLARI DEĞD.
Planlama Bakanlığı Sorumluluğu
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)47
Zaman içinde NIS, aşağıdaki boyutlarda yüksek seviyede bir meşruiyet kazanmıştır:
TEKNİK-EKONOMİK BOYUT: veritabanına kaydedilmiş olan toplam yarım milyon alternatif arasında kötü projeleri süzme ve en iyi projeleri bulma başarısı nedeniyle. Bu verimlilik kazancı, sosyal taleplerin sınırlı, mevcut kamu fonlarıyla çözülmesine yardım etmiştir.
ETİK BOYUT: kamu yatırım yatırım sürecine ilişkin olarak cari bilgilerin artan şeffaflığı ve mevcut oluşu nedeniyle. Entegre Proje Bankasında yer alan her proje, Internet yoluyla kamuya duyurulmaktadır. Bakınız: www.bip.mideplan.cl/bip-consultas/inicio_ie.htm
DEMOKRATİK BOYUT: yatırım karar sürecindeki tartışmalara sivil toplumun katılımını artırması nedeniyle. Özel ve hükümet dışı kuruluşlar da yatırım projeleri önerebilir ve oluşturabilir ancak onlar kamu fonları için dolaylı olarak başvurabilmek için Vilayet veya Yerel yönetimler vasıtasıyla koordine etmelidir.
SİYASİ BOYUT: hükümet politikalarının stratejilerinin koordinasyonu.
ULUSAL YATIRIM SİSTEMİNİN MEŞRUİYETİ
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)48
Projeleri değerlendirecek kapasite zaman içinde nasıl oluşturuldu ve
yönetildi
İçindekilerİçindekiler
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)49
NIS’in kapasite oluşturmak için kullanabileceği araçlar:
Proje Hazırlama ve Değerlendirme Kılavuzu (güncellenen versiyon bakınız: www.sni.mideplan.cl)
Özel Proje Hazırlama ve Değerlendirme Metodolojileri (30 adet; bakınız: www.sni.mideplan.cl)
Kamu Sektörü Yönetici Eğitimi (Proje Değerlendirme Master Programı, Ulusal Değerlendirme Diploması, Vilayet proje Değerlendirme Kursları, Uzman Proje Değerlendirme Kursları, Yönetici Çalıştayları)
Entegre Proje Bankasının en son versiyonu (IBP – veritabanı, bakınız: www.bip.mideplan.cl) Bu veritabanı, ortalama olarak her yıl 14.000 yeni yatırım girişimini alır.
Gölge Fiyatlar ve Ulusal Parametrelerin periyodik tekrar hesaplanması (bakınız: www.sni.mideplan.cl)
Edgardo S. Mimica (emimica@ucn.cl)50
Proje Hazırlama ve Değerlendirme Kursları 2007
Öğretim, eğitim ve insan sermayesi oluşturmak, NIS’in etkin işlemesi için zorunludur.
İlk zorlu görevlerden biri, sistemin Ulusal, Vilayet ve Belediye seviyesinde işlemesi için proje oluşturma değerlendirmede uzman olan kamu görevlilerinden kritik bir kitleyi çabuk biçimde oluşturmaktır.
Her yıl, kamu görevlilerinin Kamu Yatırımı için farklı ilgi alanlarında eğitmek üzere Planlama Bakanlığı tarafından birtakım kurslar düzenlenir. Başvuruda bulunmak için, kamu görevlileri Planlama Bakanlığının ilgili Vilayet Ofisi ile temasa geçmelidir. Yatırım Projeleri Hazırlama ve Değerlendirme– PEIP
Belediyeler ve Kamu Hizmetlerine yönelik kurs. Yatırım Programları Oluşturma ve Sunum – FORIP
Latin Amerika ülkelerinde kamu hizmetlerine yönelik kurs. Proje Hazırlama, Ekonomik Değerlendirme (Amerikalar arası Proje Hazırlama ve Değerlendirme Kursu)
NIS, bir b
ilgisayar sistemi D
EĞİLDİR, proje
hazırlama ve değerle
ndirmeyi bilen üç bin
profesyonele dayalı bir s
istemdir. Bu, b
ir ülkenin
işlerinin yürümesi iç
in yapabileceği en büyük
yatırımdır.