Post on 01-Jan-2016
description
KKoncepcja nowego systemuoncepcja nowego systemu aktywizacji zawodowej aktywizacji zawodowej
osób niepeosób niepełłnosprawnychnosprawnych w Polsce w Polsce
Konferencja prasowa28 stycznia 2004
Włodzimierz GuzickiPrezes Polskiej Organizacji Pracodawców Osób
Niepełnosprawnych
2
Zatrudnienie osób niepełnosprawnych w PolsceZatrudnienie osób niepełnosprawnych w Polsce- - kilka liczbkilka liczb
• 4 450 tys. Liczba osób niepełnosprawnych prawnie (tzn. posiadających aktualne orzeczenie wydane
przez uprawniony organ) w Polsce (wg NSP 2002)• 3 189 tys. Liczba osób niepełnosprawnych pobierających
renty inwalidzkie • 163 tys. Liczba osób niepełnosprawnych pobierających
renty socjalne
• 611 tys. Liczba zatrudnionych osób niepełnosprawnych (grudzień 2002) czyli ok. 1/25 wszystkich
osób pracujących w Polsce• 207 tys. Liczba osób niepełnosprawnych zatrudnionych w
z.p.chr (grudzień 2002) czyli ok. 1/25 osób pracujących w sektorze przedsiębiorstw
3
Zatrudnienie osób niepełnosprawnych w PolsceZatrudnienie osób niepełnosprawnych w Polsce- - kilka liczbkilka liczb
• 4,5% PKB Całkowite wydatki na świadczenia związane z niepełnosprawnością w Polsce (2002)
• 0,1% PKB Wydatki publiczne na zatrudnienie i aktywizację osób niepełnosprawnych (2002)
• 4,4% Udział z.p.chr w pozabudżetowym obrocie gospodarczym kraju (2001)
• 17,8% Wskaźnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w Polsce (2002)
• 40% Wskaźnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w krajach OECD
4
Zatrudnienie osób niepełnosprawnych w Polsce Zatrudnienie osób niepełnosprawnych w Polsce w porównaniu z krajami OECD (1999 / 2002)w porównaniu z krajami OECD (1999 / 2002)
Średnia 39,3%
Średnia UE 64,3%
Źródła: Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 15-64 lat: Joint Employement Report, na podstawie Eurostat 2002, liczony jako iloraz wszystkich osób zatrudnionych w wieku 15-64 lata do całej populacji osób w tym wiekuWskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych: Raport OECD „Transforming Disability into Ability”, OECD 2003, dane z końca lat 90-tych, liczony jako iloraz zatrudnionych osób niepełnosprawnych w wieku 20-64 lata do liczby zatrudnionych osób tej grupy wiekowej
77,0
74,4
73,6
71,7
68,2
65,3
63,0
58,4
55,5
53,8
48,6
39,9
52,6
38,9 43
,9
46,1
47,9
22,1
32,1
20,8
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 15-64 lat Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wieku 20-64 lata
5
20,8
53,8
40,0
64,3
0
10
20
30
40
50
60
70
Wskaźnik zatrudnienia osóbniepełnosprawnych w wieku od 20 do
64 lat
Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku15-64 lat
%
Polska Średnia UE
Zatrudnienie osób niepełnosprawnych w PolsceZatrudnienie osób niepełnosprawnych w Polscew porównaniu z krajami Unii Europejskiej w porównaniu z krajami Unii Europejskiej
Źródła: Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 15-64 lat: Joint Employement Report, na podstawie Eurostat 2002 Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych: Raport OECD „Transforming Disability into Ability”, OECD 2003, dane z końca lat 90-tych
6
Realizacja „Strategii Lizbońskiej” Realizacja „Strategii Lizbońskiej”
Ogólny poziom zatrudnienia w krajach UE i w Polsce, 2002
64,3
53,8
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2002 2010 - Strategia Lizbońska
Źródło: Joint Employement Report, na podstawie Eurostat 2002
7
Efektywność wydatków na osoby niepełnosprawneEfektywność wydatków na osoby niepełnosprawnew krajach OECD (1999)w krajach OECD (1999)
Źródło: Zielona Księga, na podstawie Social Expenditure Database 1980 – 1998, OECD 2000 i Participative Disability Policies for the Working – Age Populations, OECD 2002
0,50
2,10
0,86 0,871,05
2,39
0,991,34
3,98
0
10
20
30
40
50
60
Kanad
a
Szwec
jaUSA
Fran
cja
Niem
cy
Holan
dia
Wloch
y
Hisz
pania
Polsk
a
Wsk
aźni
k za
trudni
enia
ON
(%
)
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
3,50
4,00
4,50
Wyd
atki
na
rent
y ja
ko %
PK
B
Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wieku od 20 do 64 latWydatki na renty inwalidzkie jako % PKB
8
Efektywność wydatków na osoby niepełnosprawneEfektywność wydatków na osoby niepełnosprawnew krajach OECD – wskaźnik „syntetyczny”(1999)w krajach OECD – wskaźnik „syntetyczny”(1999)
Wskaźnik”syntetyczny” obliczony jako relacja % zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wieku od 20 do 64 lat, do wydatków na renty inwalidzkie
jako % PKB
0
20
40
60
80
100
120
Kanad
aUSA
Fran
cja
Niem
cy
Wloch
y
Szwec
ja
Holan
dia
Hisz
pania
Polsk
a
9
Efektywność wydatków na osoby niepełnosprawneEfektywność wydatków na osoby niepełnosprawnew krajach OECD (1999)w krajach OECD (1999)
Źródło: Zielona Księga, na podstawie Social Expenditure Database 1980 – 1998, OECD 2000 i Participative Disability Policies for the Working – Age Populations, OECD 2002
0,18
0,020,01
0,50
0,18
0,090,03
0,64
0,05
0
10
20
30
40
50
60
Kanad
a
Szwec
jaUSA
Fran
cja
Niem
cy
Holan
dia
Wloch
y
Hisz
pania
Polsk
a
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
% P
KB
Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wieku od 20 do 64 lat
Wydatki na wspieranie zatrudnienia niepełnosprawnych jako % PKB
10
Efektywność wydatków na osoby niepełnosprawneEfektywność wydatków na osoby niepełnosprawnew krajach OECD – wskaźnik „syntetyczny”w krajach OECD – wskaźnik „syntetyczny”
Wskaźnik syntetyczny obliczony jako relacja % zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wieku od 20 do 64 lat, do wydatków na wspieranie zatrudnienia niepełnosprawnych
jako % PKB
0
500
1 000
1 500
2 000
2 500
3 000
3 500
Wloch
yUSA
Kanad
a
Hisz
pania
Fran
cja
Niem
cy
Polsk
a
Szwec
ja
Holan
dia
11
Potrzeba wypracowania nowego systemu Potrzeba wypracowania nowego systemu
• Brak spójnego systemu aktywizacji osób niepełnosprawnych
• Konieczność poprawy efektywności całego systemu Zwiększanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych przy
zachowaniu określonego poziomu kosztów Zwiększanie zatrudnienia możliwe tylko przy odpowiednim
poziomie zachęt dla pracodawców Obniżenie wydatków socjalnych utrwalających bezczynność, a
często także marginalizację i wykluczenie osób niepełnosprawnych
• Konieczność dostosowania systemu do dyrektyw i wytycznych UE
• Konieczność uproszczenia i ujednolicenia reguł funkcjonowania podmiotów gospodarczych zatrudniających osoby niepełnosprawne
• Defragmentacja systemu (zgodnie z propozycjami Zielonej Księgi) może zagrozić jego skuteczności
• Zbyt krótki okres przejściowy pogorszy sytuację zatrudnionych niepełnosprawnych
12
Propozycje zawarte w Propozycje zawarte w „Zielonej Księdze”„Zielonej Księdze” a koncepcja a koncepcja POPON POPON
• Brak jakiegokolwiek założenia co do wysokości przyszłej aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych
» Proponujemy przyjąć cel 40% aktywizacji niepełnosprawnych w 2010 roku, zgodnie z obowiązującą nas Strategią Lizbońską
• Zmniejszenie wydatków państwa na rzecz niepełnosprawnych o połowę
» Proponujemy zmianę struktury wydatków państwa: przeznaczenie oszczędności na rentach i zasiłkach w całości na aktywizację zawodową niepełnosprawnych
• Brak propozycji jakichkolwiek rozwiązań przejściowych
» Proponujemy okres przejściowy rozłożony na 3 - 5 lat i wprowadzanie nowych rozwiązań dopiero po sprawdzeniu skuteczności zmian już dokonanych
13
Cele koncepcji nowego systemu aktywizacji Cele koncepcji nowego systemu aktywizacji osób niepełnosprawnychosób niepełnosprawnych
Osiągnięcie wskaźnika aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych na poziomie 40% w
roku 2010
= Zatrudnienie dla około 700 tysięcy osób
niepełnosprawnych w okresie najbliższych 7 lat
Wzrost aktywności zawodowej osób
niepełnosprawnych
Zmiana struktury źródeł utrzymania
osób niepełnosprawnych
Stopniowe zastępowanie rent i zasiłków wypłacanych osobom niepełnosprawnym
dochodami z pracy
=Oszczędności w budżecie państwa
Wzrost wartości wytwarzanych towarów i usług
Zmiana struktury wydatków państwa
Przeniesienie środków przeznaczonych na wypłaty rent i zasiłków na wspieranie
aktywizacji osób niepełnosprawnych
=Wzrost wpływów do budżetu o 2,5 miliarda złotych rocznie z tytułu wzrostu aktywności
podatkowej osób niepełnosprawnych
14
Założenia koncepcji nowego systemu Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób niepełnosprawnychaktywizacji osób niepełnosprawnych
• Uzależnienie wysokości renty i zasiłku od dochodów z pracy
Szybszy wzrost wynagrodzeń za pracę zrekompensuje brak renty
Poprawa dystrybucji środków publicznych: będą one kierowane do osób osiągających najniższe dochody
Renta, zasiłek
Wynagrodzenie za pracę
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
1 2 3 4 5 6 7
15
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
2002 2010
Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób niepełnosprawnychniepełnosprawnych
Osoby utrzymujące się z rent inwalidzkich i socjalnych oraz zasiłków z pomocy społecznej
Osoby utrzymujące się z wynagrodzenia za pracę
Przeciętna renta z tytułu niezdolności do pracy
Przeciętne wynagrodzenie osoby niepełnosprawnej
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
2002 Nowy system
16
Systemy wspierania zatrudnienia osób Systemy wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnychniepełnosprawnych
Systemy Systemy wspierania wspierania
zatrudnienia zatrudnienia osób osób
niepełnosprawnycniepełnosprawnychh
ZatrudnienieZatrudnienieCHRONIONECHRONIONE
ZatrudnienieZatrudnienieDOTOWANEDOTOWANE
ZatrudnienieZatrudnienieWSPOMAGANEWSPOMAGANE
Funkcjonujące w Polskie z.p.chr zawierają Funkcjonujące w Polskie z.p.chr zawierają elementy zatrudnienia chronionego, dotowanego i elementy zatrudnienia chronionego, dotowanego i
wspomaganegowspomaganego
17
Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób niepełnosprawnych - definicje według UEniepełnosprawnych - definicje według UE
• Zatrudnienie chronione Zatrudnienie chronione – zgodnie z Rozporządzeniem Komisji WE Nr 2204/2002 Art. 2h jest
zatrudnieniem w zakładzie, w którym przynajmniej 50% przynajmniej 50% pracowników to pracownicy niepełnosprawni, nie będący w pracowników to pracownicy niepełnosprawni, nie będący w stanie podjąć pracy na otwartym rynku pracystanie podjąć pracy na otwartym rynku pracy
– W krajach UE ma charakter socjalny – placówki o statucie „zakład pracy chronionej” nie są przedsiębiorstwami, ale na ogół placówkami socjalnymi, wymagającymi dofinansowania ze środków publicznych, organizowanymi przez władze samorządowe i organizacje pozarządowe
– Przeznaczone dla osób nie będących w stanie podjąć pracy na otwartym rynku pracy
– Polski odpowiednik tego typu wsparcia to Zakłady Aktywizacji Zawodowej (ZAZ)
18
Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób niepełnosprawnych - definicje według UEniepełnosprawnych - definicje według UE
• Zatrudnienie dotowaneZatrudnienie dotowane– Polega na dotacji dla pracodawców, która rekompensuje część
kosztów pracy związanych z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych
– Refundacja części wynagrodzeń i/ lub składek na ubezpieczenia społeczne
– Polski odpowiednik tego systemu to w dużej części polskie zakłady pracy chronionej, a od 01.01.2004 także inne zakłady spełniające warunki znowelizowanej ustawy
• Zatrudnienie wspomaganeZatrudnienie wspomagane– Zawiera elementy indywidualnego wsparcia dla osoby
niepełnosprawnej np. osobista asysta, doradztwo zawodowe etc.– Odpowiednikiem tego typu wsparcia jest program PFRON „Junior”
realizowany we współpracy z Powiatowymi Urzędami Pracy
19
Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób niepełnosprawnychniepełnosprawnych
Podmioty gospodarczePodmioty gospodarcze(otwarty rynek)(otwarty rynek)
Podmioty socjalnePodmioty socjalne(praca chroniona(praca chroniona)
Konieczność ustalenia Konieczność ustalenia jednoznacznych jednoznacznych
kryteriów podziałukryteriów podziału
Rodzaje Rodzaje wsparciawsparcia
Zatrudnienie dotowane
Zatrudnienie wspomagane
Warunki udzielenia Warunki udzielenia pomocy publicznejpomocy publicznej
Zatrudnienie chronione
•Zatrudnienie Zatrudnienie 16 osób 16 osób
•Wysokość pomocy Wysokość pomocy uzależniona od stopnia uzależniona od stopnia
koncentracji zatrudnienia koncentracji zatrudnienia ON:ON:
6-20% koncentracja 6-20% koncentracja podwyższonapodwyższona
20-50% koncentracja 20-50% koncentracja znacznaznaczna
>50% koncentracja wysoka>50% koncentracja wysoka
Podmioty Podmioty zatrudniające zatrudniające
ONON
•Zatrudnienie Zatrudnienie 25 osób, w 25 osób, w tymtym
> 50% osób > 50% osób niepełnosprawnych niepełnosprawnych
niezdolnych do pracy na niezdolnych do pracy na otwartym rynku pracyotwartym rynku pracy
Wysokość finansowania ze Wysokość finansowania ze środków publicznych = środków publicznych =
Przychody z działalności Przychody z działalności - Koszty prowadzonej Koszty prowadzonej
działalnościdziałalności Dostosowanie do Dostosowanie do
standardów UEstandardów UE
20
Ukierunkowanie placówek pracy chronionej na zatrudnienie osób nie będących w stanie podjąć pracy
na otwartym rynku pracy
Dostosowanie do definicji zatrudnienia chronionego przyjętego w krajach Unii Europejskiej
Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób niepełnosprawnych – Podmioty socjalneniepełnosprawnych – Podmioty socjalne
21
Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób niepełnosprawnych – Podmioty gospodarczeniepełnosprawnych – Podmioty gospodarcze
Dziś Nowy systemKonieczność uzyskania decyzji administracyjnej tak / nie nie
6% - 20%20% - 50%
>50%
6%
6% - 40% % osób niepełnosprawnych w całkowitej liczbie pracowników
% osób niepełnosprawnych w całkowitej liczbie pracowników (sektor publiczny)
2%
22
Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób niepełnosprawnych – Przekształcenie PFRONniepełnosprawnych – Przekształcenie PFRON
Fundusz Fundusz Aktywizacji Aktywizacji
Zawodowej Osób Zawodowej Osób NiepełnosprawnycNiepełnosprawnyc
hh
Oddzielenie zadań z pomocy społecznej Włączenie w ogólny system rynku pracy Przejrzystość finansowania
23
Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób niepełnosprawnych – elementy wspomagania zatrudnienianiepełnosprawnych – elementy wspomagania zatrudnieniaosób niepełnosprawnychosób niepełnosprawnych
• Dofinansowanie do wynagrodzeń• Refundacja składek na ubezpieczenie społeczne• Zachowanie ulg podatkowych i zwolnień z opłat, odpowiednio do progu koncentracji zatrudnienia osób niepełnosprawnych
• Dotacja na przystosowanie stanowiska pracy• Indywidualne programy wsparcia, kierowane do pracodawców i samych osób niepełnosprawnych• Wspieranie aktywizacji osób niepełnosprawnych poprzez samorządy terytorialne za pośrednictwem urzędów pracy
• Preferencje w przetargach w trybie zamówień publicznych dla pracodawców, zatrudniających powyżej 50% osób niepełnosprawnych (wysoka koncentracja) i dla pracodawców zatrudniającym w warunkach pracy chronionej• Udzielanie ulg we wpłatach na FAZON kontrahentom pracodawcy osób niepełnosprawnych (tzw. outsourcing zatrudnienia osób niepełnosprawnych)
Realizowane z budżetu państwa
Realizowane Realizowane ze środków ze środków
FAZONFAZON
24
Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób Założenia koncepcji nowego systemu aktywizacji osób niepełnosprawnychniepełnosprawnych
• Wymogi dotyczące warunków pracy i uprawnień pracowniczych warunków pracy i uprawnień pracowniczych osób niepełnosprawnych regulowane w Kodeksie Pracyosób niepełnosprawnych regulowane w Kodeksie Pracy
• Ujednolicenie metody obliczania zwiększonych kosztówmetody obliczania zwiększonych kosztów zatrudniania osoby niepełnosprawnej
• Wprowadzenie obowiązku zatrudniania co najmniej 6% osób obowiązku zatrudniania co najmniej 6% osób niepełnosprawnych przez wszystkich pracodawców do tego niepełnosprawnych przez wszystkich pracodawców do tego zobowiązanychzobowiązanych
• W podmiotach zatrudniająących > 50%osób niepełnosprawnych > 50%osób niepełnosprawnych - utrzymanie zfron- utrzymanie zfron (zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych)
• Przekazanie zadań obejmująących turnusy rehabilitacyjne oraz turnusy rehabilitacyjne oraz warsztaty terapii zajęciowejwarsztaty terapii zajęciowej jednostkom samorządowym wykonującym zadania z zakresu pomocy społecznejzakresu pomocy społecznej finansowanym z budżetu państwa
25
PodsumowaniePodsumowanie
• Zwiększenie aktywnościZwiększenie aktywności osób niepełnosprawnychosób niepełnosprawnych, a przez to wzrost aktywności zawodowej całego społeczeństwa – Realizacja Strategii Lizbońskiej
• Zmniejszenie wydatków państwaZmniejszenie wydatków państwa na świadczenia socjalne
• Zwiększenie przychodów do budżetu państwaZwiększenie przychodów do budżetu państwa z tytułu wyższych wpływów podatkowych
• Wzrost PKBWzrost PKB jako efekt zwiększonej aktywności zawodowej społeczeństwa
• Przejrzysty system finansowaniaPrzejrzysty system finansowania
Dziękujemy za uwagęDziękujemy za uwagę