CIBMTR TANDEM MEETING SONRASI DEĞERLENDİRME SEMPOZYUMU

JACIE AKREDİTASYON

SÜRECİNDE HEMŞİRELİK

DENEYİMLERİNİN AKTARILMASI

Dilek SİVRİ

Erciyes Üniversitesi

Şahinur Dedeman Kemik İliği ve Kök Hücre Nakli Hastanesi

2 Mart 2013

ANKARA

JACIE

Uluslararası Hücresel Tedavi Derneği

[ISCT (Avrupa)] ve Avrupa Kan ve Kemik İliği Transplantasyon Grubu *EBMT+ Birleşik Akreditasyon Komitesi

2

JACIE Jacie akreditasyonu alan ülke sayısı : 21 Jacie akredite merkez sayısı: 153 Jacie akreditasyonu iptal edilen merkez sayısı: 46

3

TÜRKİYE’DEKİ NAKİL MERKEZLERİ

7370

25

46

14

38

63

6

22

8 8 7 7 7

24

7

26

1924

15

7 50

12

İllere Göre Kemik İliği Nakil Merkezleri Yatak Sayıları

ERİŞKİN PEDİATRİK

4

Erciyes Üniversitesi

Şahinur Dedeman Kemik İliği ve Kök Hücre Nakli

Hastanesi

5

Erciyes Üniversitesi Şahinur Dedeman Kemik İliği ve Kök Hücre Nakli

Hastanesinde İlk JACIE Çalışmaları

• 20 Temmuz 2010 tarihinde JACIE’ye başvuru yapıldı.

• Yurt dışından gelen danışman ve JACIE müfettişliği yapan uzmanlarla çalışmalar yapıldı.

• 251 adet Standart Uygulama Prosedürü (SUP),

231 adet Form hazırlandı.

• 03 Mayıs 2011 tarihinde JACIE denetimi yapıldı.

• Şubat 2012 tarihinde merkezimiz akredite edildi.

6

Organizasyon Şeması

7

SUP Süreci

• JACIE kriterleri doğrultusunda kontrollü ve tutarlı bir yaklaşım sağlamak için Standart Uygulama Prosedürleri oluşturuldu.

İlk olarak SUP’lerin yazılması, değerlendirilmesi, onaylanması, uygulanması ve revizyonu ile ilgili prosedür yazıldı.

8

SUP İÇERİK ÖZELLİKLERİ

• İçindekiler • Giriş • Amaç • Kısaltmalar • Ekipman/Malzemeler/Kaynaklar • Sorumluluklar • Prosedür tanımı • Validasyon • Referanslar (genel, çapraz, internet) • Ekli belge (Ör: bu SUP’la ilişkili kullanılan form)

9

Standart Uygulama Prosedür Formatı

• Merkez adı

• Merkez logosu

• Jacie referans kodu

• SUP’un adı (başlık)

• SUP numarası

• SUP revizyon sayısı ve revizyon tarihi

• SUP’un sayfa sayısı ve sayfa numarası

• SUP/Form olduğuna dair bilgilerin bulunması zorunludur.

10

11

STANDART UYGULAMA PROSEDÜRÜ

SUP’un Bölüm Adı: SUP Sayısı:

Klinik 53

Hemşirelik 19

Hasta Bilgilendirme 60

Aferez 13

Laboratuar 28

Protokol 33

Kalite 45

Toplam 251

19

12

Hemşirelik Standart Uygulama Prosedürleri-I

• Hickman santral venöz kateterin yıkanması

• Hickman santral venöz kateter pansumanı

• Hickman santral venöz kateterin trombotik oklüzyonunda ürokinaz kullanımı

• Hickman santral venöz kateterden kan ve bakteriyel kan kültürü örneği alma prosedürü

• Nötropenik ateşi olan hastada bakım yönetimi

• Mukozit tedavisi

• Koruyucu izolasyon

13

Hemşirelik Standart Uygulama Prosedürleri-II

• Bulantı ve kusması olan hastada bakım yönetimi

• Ağrısı olan hastalarda bakım yönetimi

• Yüksek doz kemoterapi hazırlık rejimi yönetimi

• Trombositopeni ve kanaması olan hastada bakım yönetimi

• Nazogastrik tüpün yerleştirilmesi ve bakımı

14

Hemşirelik Standart Uygulama Prosedürleri-III

• Aerosol ribavirin tedavisinin uygulanışı

• Pentamidin nebulizör ilaç uygulama prosedürü

• Kan ve diğer tahlil örnekleri için taşıma ve kurye düzenlemeleri

• Hasta kabulü

• Negatif veya pozitif basınçlı odalara hasta dağıtımı

15

JACIE ÖNCESİ-I

• Düzenli bir dosya sistemi yoktu.

• Hastanın nakil ile ilgili bilgilendirilmesi sözel yapılıyor yazılı materyal verilmiyordu.

• Hasta bilgilendirme ve aydınlatılmış onam formları yetersizdi.

• Hasta bakımı (ağız, kateter, vücut, el-yüz-tırnak, ağrı, bulantı-kusma vb. bakım ve yönetimi) veriliyor ancak kayıt yapılmıyordu.

• Kök hücre infüzyonu sırasında vital bulgu takiplerinin alınması ile ilgili bir standart yoktu.

16

JACIE ÖNCESİ-II

• Otolog kök hücreler eritilirken eritme torbaları kullanılmıyordu.

• Kök hücre servise kök hücre taşıma çantasıyla gelmiyordu.

• Kök hücre/kemik iliği servise geldiğinde tek hemşire tarafından teslim alınıyordu.

• Kök hücre infüzyonu sırasında hasta monitörize ediliyor, oksijen satürasyon takibi yapılmıyordu.

• Kemoterapötik ajanların hazırlanması ve teslim formu yoktu.

• Tedavi protokolleri ; öğretim üyesi ve hemşire tarafından kontrol ediliyordu.

• Kemoterapi ilacı tek hemşire tarafından kontrol edilerek takılıyordu.

17

JACIE ÖNCESİ-III

• Hemşire gözlem kağıdı üzerinde yapılan tedavilere paraf atılmıyordu.

• Kemoterapi ilaçlarının başlama ve bitiş saatleri sadece sıvı izleme kaydediliyordu.

• Allerji ve advers olaylar tam olarak kayıt altına alınmıyordu.

• Acil arabası kontrolü her teslimde yapılıyor, kayıt yapılmıyordu.

• İlaç dolabı ısı kontrolü yapılıyor, kayıt yapılmıyordu.

• Personel sağlık takip formu yoktu. Rutin taramalar yapılmıyordu.

18

JACIE ÖNCESİ-IV

• Düzeltici ve önleyici faaliyet raporu formu sadece tıbbi malzemeler hakkında doldurularak hastane yönetimine gönderiliyordu.

• Malzemelerin ve ilaçların son kullanma zamanı kontrol ediliyor, kayıt yapılmıyordu.

• Diğer servislere devredilen hastalar için hekimin devir notu dışında hemşirenin notu yoktu.

19

JACIE ÖNCESİ-V

• Kan transfüzyon ve onam formu kullanılıyordu.

• Ünitemizde planlanmış eğitimler vardı.

• Tıbbi cihazların rutin kalibrasyonu yapılıyor ve CE belgeleri vardı.

• Formlarda ISO kalite logosu kullanılıyordu.

20

AMAÇ

Hematopoietik kök hücre transplantasyonu yapılan hastada tıbbi ve kanıta dayalı hasta bakım standartları oluşturarak hastanın bakım ve yaşam kalitesini artırmaktır.

21

FORMLAR

Laboratuar

FORM’un Bölüm Adı: FORM Sayısı:

Klinik 84

Hemşirelik 38

Aferez 64

32

Kalite 13

Toplam 231

38

22

Hasta Ön Değerlendirme Formu

Hastanın ilk yatış günü doldurularak: • Tanısı • Tedavisi • Genel durumu • Risk faktörleri • Kişisel • Psiko-sosyal • İletişim bilgilerinin sorgulanarak tedavi sürecinde alınacak önlemlerin belirlenmesi sağlanır.

23

Hasta Tanıtım Formu

• Hasta/donör

• Tanı

• Daha önceki tedaviler

• Yatış nedeni

• Nakil tipi

• Kan grubu

• Alışkanlıkları

• SVK

ile ilgili bilgilerin kayıt altına alınması hasta hakkında kısa ve öz bilgi sahibi olmamızı sağlar.

24

Hemşire Gözlem-I

• Kan ve sıvı-elektrolit değerlerinin

• Vital bulguların

• Kilo takibinin

• Kateter pansumanı ve kapak değişimi

• Tedavi

bilgilerinin bir formda kayıt altına alınmasını ve hasta bakımı planlanmasını yönlendirir.

25

Hemşire Gözlem-II

Hastanın;

• Enteral ve parenteral sıvı takibi

• Oksijen

• İshal

• Bulantı-kusma

• Kanama

• AÇT

takibinin tek kağıtta yapılması hasta bakım planı oluşturma kolaylığı sağlar.

26

Hasta Bakım Planı-I

• Sistemlerin günlük değerlendirilmesini

• Komplikasyonların erken tespit edilmesini

• Kanıta dayalı bakımın planlanma ve uygulanmasını

• Bakım- uygulama sonuçlarının değerlendirilmesini sağlar.

27

Hasta Bakım Planı-II

• Ağrı

• Bulantı –kusma

skalası ile değerlendirme yapılarak hastanın nakil ve tedavi sürecini kaliteli ve rahat geçirmesi sağlanır.

28

Ağız Değerlendirme Formu

• Ağız içi muayenesi sonucunda puanlama yapılır.

• Puanlama değerine göre tedavi ve bakım süreci belirlenir.

29

Santral Kateter Denetim Formu-I

SVK’nın;

• Ne zaman

• Nerede

• Kim tarafından

• Hangi bölgeye

• Ne amaçla

takıldığı hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar.

30

Santral Kateter Denetim Formu-II

• SVK’nın günlük bakım ve değerlendirmesinin yapılması

• Enfeksiyon

• Kanama

• Tıkanıklık

• Kırılma

gibi komplikasyonların erken teşhis ve tedavisini sağlar.

31

Nakil Hazırlık Formu

Bu form nakil sürecinde hastanın:

• Beslenme

• Kemoterapi ve yan etkileri

• Nakil komplikasyonları

• Uyması gereken hususlar

• İhtiyaç duyacağı ve karşılaşabileceği sorunlar

• Hijyen

• Ziyaretçi & refakatçi

gibi konularda eğitim verildiğini kayıt altına alır.

32

Acil Arabası Kontrol Formu

• Acil arabasında bulunması ve çalışır durumda olması gereken malzemelerin eksiksiz ve kullanıma hazır olduğunu kayıt altına alır.

33

Kan Ürünleri Transfüzyon Formu

Hastanın:

• Kan grubu ve Cross-match

• Transfüzyon öncesi/sırası/sonrası vital bulgu

• Transfüzyon başlama ve bitiş saati

• Transfüzyon komplikasyonu

• Kan ürününü kontrol ve infüze eden hemşire-hekim isimlerini kayıt altına alınmasını ve yapılabilecek hataların en aza indirgenmesini sağlar.

34

Taburcu Hasta Eğitim Formu

Hastanın taburcu olduğu gün doldurulan bu form ile hastanın taburculuk sonrası;

• Nasıl bir ortamda

• Kiminle yaşayacağı

• Sosyal-hizmet desteği

• Evde bakım ihtiyacının olup olmadığı

• Hasta ve hasta yakınına taburculuk eğitiminin verildiğini kayıt altına alır.

35

* Bu form kemoterapötik ilaçların hemşire-biyolog-eczacı tarafından kontrol edilerek ilaç hazırlama prosedürlerine uygun hazırlanma ve üniteye teslim etme * İlaç stabilitesi hakkında bilgi sahibi olma * Yapılabilecek hataların en aza indirgenme ve * Kayıt avantajı sunar.

36

Dijital Termometre Kontrol Formu

İlaç dolabının:

• 2-8 0C aralığında çalışıp çalışmadığının kontrolünü

• Isı aralığında meydana gelen değişikliğin kısa sürede ilgili bakım ünitesine bildirilmesini ve

• Oluşabilecek ilaç kayıplarının önlenmesini

sağlar.

37

Hasta Transfer Formu

Başka servise devir edilen hastanın o gün içinde

• Aldığı tedavi

• Devir esnasında hastanın parenteral sıvı izlemi

• Diyeti

• Hemşirelik bakımı

• Teslim edilen ilaç ve eşyaları

hakkında bilgilerin hastayı devir alan hemşire tarafından kısaca bilgi sahibi olmasını ve hasta transferinin kayıt altına alınmasını sağlar.

38

Hemşire Değerlendirme Formu

Bu form yılda bir kez KİT ünitelerinde çalışmakta olan hemşirelerin:

• Uygulama becerileri

• Hasta bakım yönetimi

• Eğitim

• İletişim

• Ünite koordinasyonu

gibi konularda performans değerlendirme yapılmasını ve desteklenmesi gereken yönlerin belirlenmesini sağlar.

39

Uyumsuzluk ve Düzeltici Faaliyet

Formu

• SUP yada protokol değişimi

• Allerji

• Advers olay

• Cihaz

• İlaç

• Tedavi değişim ve uygulama hatalarının bu formla kayıt altına alınması yapılan hata ve değişikliklerin analizini sağlar.

40

Ürün Gönderme Formu

İnfüze edilen kök hücrenin:

• Ürün numarası

• Kan grubu

• CD34 sayısı

• Enfeksiyon test sonuçları

• Ürün volümü

• İnfüzyona başlama ve bitiş saatleri

• İnfüzyonu yapan hemşire isimlerinin kayıt altına alınmasını ve oluşabilecek hataların önlenmesini sağlar.

41

42

43

EN SIK KULLANILAN

HASTA BİLGİLENDİRME

ve

ONAM FORMLARI

44

eksik

45

46

47

48

49

50

51

JACIE SONRASI-I

• Düzenli bir dosya sistemi oluşturuldu.

• Hasta/hasta yakınına nakil ile ilgili bilgilendirme yazılı ve sözel olarak yapılmaya başladı.

• Hastaya yapılan her işlem ve uygulanan tedavi ile ilgili hasta bilgilendirme ve aydınlatılmış onam formları hazırlandı ve kullanılmaya başlandı.

52

JACIE SONRASI-II

• Hasta bakımı, hazırlanan formlarla günlük değerlendirilerek bakımının daha kaliteli planlanması ve kayıt altına alınması sağlandı.

• Kök hücre infüzyonu sırasında vital bulgu takiplerinin alınması ile ilgili bir standart oluşturuldu.

• Otolog kök hücreler eritme torbalarında eritilerek, kök hücre taşıma çantasıyla (ısı kontrolü yapılarak) gelmeye başladı.

• Kök hücre/kemik iliği servise geldiğinde iki hemşire ve bir doktor tarafından kontrol edilerek ilgili formlara kayıt yaparak teslim almaya başlandı.

JACIE SONRASI-III

• Kök hücre infüzyonu sırasında hastanın monitörizasyonuyla birlikte oksijen satürasyon takibi yapılmaya başladı.

• Kemoterapötik ajanların hazırlanması ve teslim alma formu kullanılmaya başladı.

• Tedavi protokolleri ; öğretim üyesi, araştırma görevlisi, eczacı ve hemşire tarafından kontrol edilerek imza sirküleriyle kayıt altına alındı.

• Kemoterapi ilacı iki hemşire tarafından kontrol edilerek, infüzyon başlama ve bitiş saatleri kaydedilerek hataların en aza indirgenmesi sağlandı.

• Bütün hemşire kayıt formlarında uygulamayı yapan hemşire paraf atmaya başladı.

54

JACIE SONRASI-IV

• Uyumsuzluk ve düzeltici faaliyet formu ile uygunsuzluklar ve hatalar kayıt altına alınmaya başladı.

• Hastane enfeksiyon komitesi rutin olarak çalışan ve işe yeni başlayan tüm personele taramalar yaparak personel sağlık takip formu düzenledi.

• Malzemelerin son kullanma zamanı kontrol edilerek depo malzeme kontrol formu ve ilaç dolabı kontrol formuna kayıt yapılmaya başladı.

55

SONUÇ

• JACIE akreditasyon programı ile:

-Klinik

-Aferez

-Laboratuar

-Kalite

-Hemşirelik

işlevlerinde standartlar oluşturularak hasta-çalışan güvenliği ve hasta bakım kalitesinde artış sağlandı.

56

2.Kemik İliği Nakli Hemşireliği Kursu

26 Nisan 2013 KAYSERİ

58

+

Teşekkürlerimle…

59