Introduction to Theatre and Play Analysis

ทำไมคนไมซอบทละครอาน?

Aristotle’s Poetics The Six Elements of Drama

1. Plot – what is the story about? 2. Character – Who is doing the action? 3. Thought – What do the actions in the play

mean? 4. Diction – How is the dialogue used to reveal

character and set the environment? 5. Spectacle – How do each of the visual elements

of the play contribute to the performance? 6. Song – How do the musical elements of the play

move the plot to its conclusion?

Plot vs. Story

Sophocles’ Oedipus the king Harold Pinter’s ‘Betrayal’

1. Plot

• มหลายแนว หลายวธ • กรก เนน กระชบ • เชกสเปยร เนน ซบซอน • สมยใหม เนน ทดลอง

• มแบงเปน ฉาก (scene) และ องก (act)

สวนประกอบในการวเคราะห Plot

• Exposition • Foreshadowing • Inciting Incident • Complication • Discovery • Climax & Crisis • Denouement

Exposition

• เพอใหขอมล background • จดความสนใจของผชม • ทาวความถงอดต หรอ(อาจจะ) เตรยมการสำหรบเรองทจะเกด (e.g. สกนตนเรอง โรเมโอ จเลยต)

• เพอสรางบรรยากาศ • ตองทำอยางแนบเนยน นาสนใจ ไมยาววนไปวนมา ไมสน จนไมรเรอง

เปดเรอง A Doll’s House (Henric Ibsen)

นอราเดนเขามา ฮมเพลงอยในลำคออยางรนเรง เธออยในชดออกนอกบาน หอบขาวของพะรงพะรง เอามาวางไวบนโตะทางขวามอ เธอปลอยใหประตทางหองโถงกลางเปดอาไว ทำใหมองเหนคนยกของซงอยขางนอก แบกตนครสตมาสกบตะกราใบหนง เอามาสงใหสาวใช ซงไปเปดประตรบ

นอรา: เอาตนครสตมาสไปซอนไวดๆ นะเอลเลน อยาเพงใหเดกๆ เหนเปน

อนขาด จนกวาจะถงตอนเยน ขอใหประดบไฟใหเสรจเสยกอน (กบ

คนยกของ) เทาไหรจะ?

คนยก: 50 ออรครบนอรา: มแตเหรยญคราวน ไมตองทอนหรอกจะ

คนยกของกลาวขอบคณและเดนออกไป นอราปดประต เธอยงยมละไมอย ขณะทถอดหมวก-ถงมอออก หยบขนมหวานออกมาจากกระเปาถงหนง หยบรบประทาน

เปดเรอง A Doll’s House (Henric Ibsen)

ไปคำสองคำ แลวจงคอยๆ ยองไปหองสาม แนบหฟง

นอรา: ออ! อยนเอง

เธอฮมเพลงอก เดนไปทโตะทางขวา

เฮลเมอร: (จากในหอง) นนแมนกครบรของผมหรอจะ?

นอรา: (วนอยกบการรอของออกจากถง) ใชแลวคะ

เฮลเมอร: นนแมกระรอกนอยทำอะไรจกจกอยจะ?

นอรา: ขา

เฮลเมอร: แมกระรอกนอยกลบบานนานแลวเหรอจะ?

นอรา: เพงมาถงเดยวนละคะ (เอาถงขนมซอนไวในกระเปา และเชดปาก) มาน

สคะทอรวลด มาดของทชนซอมาสคะ

เปดเรอง A Doll’s House (Henric Ibsen)

เฮลเมอร: อยาเพงกวนผมเลยจะ

อกอดใจเดยว เขากเปดประตออกมา

เฮลเมอร: ไหน วาอะไรนะ ซอของอะไรมาหรอ? อะไรกน มากกมายกาย

กองยงงน นแมนกจายเงนของผมเอาเงนไปโปรยเลนอกแลวหรอ?

นอรา: โธ ทอรวลดคะ ตอนนเราพอจะใชจายไดมงแลว...นดหนอยนะคะ

เปนครสตมาสครงแรกทเราไมตองกระเบยดกระเสยรแลว

เฮลเมอร: เดยวกอนๆ เราจะเอาเงนไปขวางทงนะไมไดนะ

นอรา: ไดสคะ ทอรวลด ตอนนไดบางแลว...นดหนอยเทานนเอง คณกร

วาอกหนอยคณกหาไดเยอะแยะ

เปดเรอง A Doll’s House (Henric Ibsen)

เฮลเมอร: จรง ตงแตวนปใหมเปนตนไปละ แตยงอกตงนานกวาจะไดเงน

เดอนใหมนะ

นอรา: ไมเปนไรหรอกคะ เราขอยมเขาใชไปพลางๆ กอนกได

เฮลเมอร: นอรา

เขาเดนไปหาเธอ และดงหเธออยางหยอกๆ

วธทละครนยมใชใน Exposition

• มคนเลาเรอง • ตวละครรำพงกบตวเอง (soliloquy) • ตวละครพดตรงๆ กบคนด (aside) • ใหตวประกอบไมสำคญ มาพดถามไถ / นนทา • ตวละครเอกเผยความในใจกบคนสนท • ใชตวละครทหายไปนาน กลบมาหา มาถามฟนถงอดต

วธปพนในละครสมยใหม?

Foreshadowing

•คำทำนาย, ลางสงหรณ, Clues, Hint •ทำใหละครดนาเชอ และไมกะทนหนเกนไป • สรางปมชวนตดตาม •ทำใหเรองนาเชอ ไมทบหวคนด

• e.g. นอรา (ซอนเรน) / เอดดา (ใชปน 2 ครง) / วลล โลแมน (ขบรถใจลอย ตน - โดนรถชน ทาย)

Inciting incident & Complication

• เชอเพลงจรวด

Crisis & Climax

• วกฤต = จดทตองเลอก (ทางสองแพรง) • สงสด = ตอนท “กำลง” เลอก

Denouement

• คลคลายเรอง = ตงแตจดวกฤตไปจนจบเรอง • = ทำใหเรองกลบสสภาพปกตอกครง • tragedy = จบแบบหายนะ • comedy = จบดวยบรรลวตถประสงค • การจบแบบไมด = deus ex machina

2. Character

• Protagonist • Antagonist

2. Character

นกเขยนบทละครไมมทางวพากษวจารณตวละครไดโดยตรง ตวละครในบทจงตองแสดงลกษณะ & คณสมบตออกมาใหชดเจนภายในไมกฉาก เรารจกตวละครไดจาก • ลกษณะทางภายนอก • ทางสงคม • ทางจตวทยา • ทางคณธรรม

วธการนำเสนอตวละคร

• จากคำบรรยายของนกเขยน (ร.6) • จากตวละครอนพดถงเขา • วธเปดตว ตวละครสำคญสวนใหญใหคนพดถงกอน (สรางความสนใจ)

• เรอง Evita • จากคำพดของเขาเอง • จากการกระทำของเขา

3. Theme

ใคร ตองการ

อะไร

มปญหา /

อปสรรคอะไร แกไขยงไง ผลลพธเปน

อยางไร

ตวละคร

สรปไดเปน...แกนเรอง

กบใคร /

อะไร

ใครคอ Protagonist?

• เตากบกระตาย --> • ความพยายามอยทไหนความสำเรจอยทนน • ความประมาทเปนหนทางแหงความตาย

4. Diction

• การเลอกใชภาษาหรอถอยคำในบทสนทนาของละคร • หาก Theme เปนแกนความคดทตองการบอกกบผชม Diction

คอพาหนะเพอสอสารความคด • หมายรวมถง การแสดงออกซงความหมายของคำนนๆ โดยการ

พดของนกแสดง

“If I am occasionally a little over-dressed,

I make up for it by being always immensely over-educated.”

• Oscar Wilde’s ‘The importance of being Earnest’

“Reading isn’t an occupation we encourage among police officers.

We try to keep the paperwork down to a minimum”

• Joe Orton’s ‘Loot’

"....คนหนารอนวนนน ถาหากมใครเดนมาตามถนนราชวถตอนดกประมาณสกตสองครง

จะไดเหนชายคนหนงรปรางสงผอม เสอผาขาดวน เดนชาๆ อยขางถนนอยางออนระโหยโรยแรง

ขางๆตงมหมาตงผรปงามตงหนง ปากคาบกงไม คอตงหางเชดวงตามเขาไปดวยความเบกบานสดขด... "

• ‘มอม’ ของ ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช

"The tears of the world are a constant quantity. For each one who begins to weep somewhere else another stops. The same is true of the laugh. Let us not then speak ill of our generation, it is not any unhappier than its predecessors. Let us not speak well of it

either. Let us not speak of it at all. It is true the population has increased."

• Samuel Beckett’s ‘Waiting for Godot’

5. Song

• เพอบอกเรองราว (จากเนอเพลง, เสยงประกอบ) • เพอสรางบรรยากาศ กระตนอารมณ • เพอบอกนสยตวละคร • เพอบอกลกษณะของแนวเรอง

เรอง sings

6. Spectacle

• หมายถง ทกสงทปรากฏบนเวท ไดแก ฉาก, แสง, เสอผา, อปกรณประกอบการแสดง, ตำแหนงและการเคลอนไหวของนกแสดง

• อรสโตเตลใหความสำคญกบองคประกอบนในลำดบทายสด แตปจจบน องคประกอบดานภาพกลายเปนสงสำคญสำหรบละครเวทระดบอาชพ

• นอกจากความสวยงาม ภาพบนเวทควรสอสารความหมายของเรองดวย

Dracula

Lord of the Ring (2006)

War horse

Jekyll and Hyde

Les Miserables

The Lion King

ประเภทของละครตะวนตก

การแบงประเภทละครตะวนตก สามารถแบงไดจาก

1. รปแบบ (Form) ----- เนอหา, อารมณ, บรรยากาศ

2. แนวการนำเสนอ (Style) ----- วธการถายทอดเนอหา

ประเภทของละคร

Dramatic Form

Tragedy Comedy Tragicomedy

Tragedy (ละครโศกนาฏกรรม)

• นำเสนอ เรองราวทจรงจง เศราโศก และมกลงทายดวยความทรมาน

ขมขน

• เนอเรองจะแสดงถงความทกขทรมานของมนษยตวเอก ผมลกษณะสงสง

นายกยอง แตมขอบกพรองในลกษณะนสยบางประการ เปนเหตใหตอง

มาประสบกบเคราะหกรรมทไมอาจหลกเลยงได

• มงกอใหเกดสภาวะ “ความบรสทธทางใจ” (catharsis)

Tragedy

Tragedy

Tragedy ในปจจบน

• เสนอเรองราวปญหาชวตของคนธรรมดาสามญมากกวาคนชนสง

• เรยกวา Drama

Comedy (ละครสขนาฏกรรม)

• มงสรางความสนกสนานเพลดเพลน เรยกเสยงหวเราะจากผชม

• แสดงใหเหนถงความไมสมบรณแบบของมนษย ความผดพลาดในการก

ระทำ ขอบกพรอง ตลอดจนลกษณะทนาหวเราะตาง ๆ ในตวคนเรา

• ละครจะลงจบดวยความสขสมหวงของตวละครเอก

Comedy (ละครสขนาฏกรรม)

• ละครสขนาฏกรรมโรแมนตค (Romantic Comedy)

• ละครตลกเสยดส (Satiric Comedy)

• ละครตลกสถานการณ (Situation Comedy)

• ละครตลกเอะอะตงตง (Slapstick Comedy)

• ละครตลกราย (Dark/black comedy)

Tragicomedy / Melodrama

• เรองราวโศกเศรา จรงจง แตมฉากเบาสมองแทรกอย

• มกจบลงดวยความสข

• ลกษณะสขปนโศก จงเรยกวา Tragicomedy

• อเมรกาเรยกวา Soap Opera, ไทยเรยกวา ละครนำเนา

• เนนการเราอารมณผชม ดวยเหตการณพลกผน, การกระทำ

ของตวราย

แนวการนำเสนอละคร

Style

Presentation Re-presentation

การแบงประเภทของละครตามแนวการนำเสนอ

แนวการนำเสนอ หมายถง วธการถายทอดเนอหา ไดแก

• วธการแสดง

• ภาพ

• อารมณและบรรยากาศ

การแบงประเภทของละครตามแนวการนำเสนอ

แบงไดเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ

1. ละครแนวสมจรง (Representational Theatre / realism)

2. ละครแนวไมสมจรง (Presentational Theatre / non-realism)

ละครแนวสมจรง (Representational Theatre -- realism)

• แนวคดจำลองภาพชวต เนนความเหมอนจรง

• เกดขนในปลายศตวรรษท 19 อนเปนผลจากความกาวหนาทาง

วทยาศาสตร

• ตดเทคนคการแสดงทไมสมจรงออกไป เชน การพดปอง, การพดคนเดยว,

การใสหนากาก, ภาษารอยกรอง

• เนอเรองเนนความสมเหตสมผล

ละครแนวสมจรง

ละครแนวไมสมจรง

ประเภทและรปแบบของละคร

รปแบบของละคร

(แบงตามลกษณะเนอหา

ของละคร)

แนวการนำเสนอละคร

(แบงตามลกษณะการนำเสนอ)

แนวสมจรง

(Presentational Style)

แนวไมสมจรง

(Representational Style)

• ละครแทรจด

• ละครคอเมด

• แทรจคอเมด

- ละครเรยลสม

- ละครแนทเจอรลลสม

- ละครคลาสสซสม

- ละครโรแมนตซสม

- ละครตอตานเรยลสม

• ละครซมโบลสม

• ละครเอกเปรสชนนส

• ละครอพค

• ละครแอบเสรด

- ละครโมดไฟดเรยลสม

Realist theatre

Realist theatre

Realist theatre

Modified realism

Modified realism

Non-realist / anti-realist theatre

Non-realist / anti-realist theatre

Non-realist / anti-realist theatre

Non-realist / anti-realist theatre

Non-realist / anti-realist theatre

Thank you Bye for now!