Post on 14-Jan-2016
description
HÜCRESEL ETKİ BOYUTUYLA SİGARA HÜCRESEL ETKİ BOYUTUYLA SİGARA
Dr. Funda Öztuna
KONUŞMA PLANIKONUŞMA PLANI
Organ Kanser Oluşturma Mekanizmaları Pulmoner Etkileri Hematolojik Etkileri Endokrin Etkileri İmmunite Etkileri Diğer Sistem Etkileri
HÜCRESEL ETKİHÜCRESEL ETKİ
Farmokolojik Toksik Mutajenik Kanserojenik İnflamatuar (Oksidan, proteaz, mediatör salınımı)
MUTAJENİK - KANSEROJENİK ETKİ MEKANİZMASI
MUTAJENİK - KANSEROJENİK ETKİ MEKANİZMASI
Kanserojen Maddenin Tipi Sayı
Polisiklik aromatik hidrokarbonlar 10
Aza-arenes 3
N-nitrosaminler 7
Aromatik aminler 3
Heterosiklik aromatik aminler 8
Aldehidler 2
Çeşitli organik maddeler 15
İnorganik bileşikler 7
TOPLAM 55 SS Hecht. Tobacco smoke carcinogens and lung cancer. J Natl Cancer Inst; 1999; 91 (14): 1194-1210.
NitrozaminPAH
DNA -adduct
DNA hasarı Hücre döngüsü Transkripsiyon Apoptosiz
DNA HASARI
SENSÖRLER
G2M S
G1
NORMAL HÜCRE DÖNGÜSÜ
Normal hücre döngüsü
Anormal Hücre Büyümesi
ONKOGEN TÜMÖR SÜPRESE GEN
MutasyonAktive
Tümör süprese eden gen
PAH’nın metaboliti olan benzo(a)piren diol epoxid (BPDE)
157 248 273P53
Denissenko MF, Pao A, Tang MS, Pfeifer GP. Preferential formation of benzoa pyrene adducts at lung cancer mutational hotspots in p53. Science 1996; 274: 430-432
OralLaringealGastrointestinal ÜretralEpitelial kanser oluşumunda
p53 gen poliformizmi
1.
1. Kuroda Y,et al. P53 codon 72 polymorphisim and urthelial cancaer risk. Cancer letters 2003;189:77-83.2. Golusinski W, et al. Alteration of p53 gene structure and function in laryngeal squamous cell cancer Eur Arch Otorhinolaryngol 1997;254 Suppl 1:133-137.
Nitrozamin 4- (methylnitrosamino)-1-(3-pridyl)-1-butanone (NNK)
NNK 4 (methylnitrosamino)-1-(3-pridyl)-1-butanol (NNAL)
NNK/ NNAL
Therriault MJ, Proulx LI, Castonguay A, Bissonnette EY. Immunomodulatory effects of the tobacco-specific carcinogen, NNK, on alveolar macrophages.Clin Exp Immunol 2003;132(2):232-238.
PAH ve nitrozamin Sitokrom P450 (CYP)Özellikle CYP1A1, CYP3A4, CYP3A5, CYP1B1 ve CYP2E1
Piipari R, Savela K, Nurminen T et all. Expression of CYP1A1, CYP1B1 and CYP3A, and policyclic aromatic hydrocarbon-DNA adduct formation in
bronchoalveolar macrophages of smokers and non-smokers. Int J cancer 2000;86:610-616.
Glutatyon S- transferaz T1 eksikliğinin yoğun sigara içicilerde akciğer kanseri gelişme riski üç kat fazla bulunmuştur.
Hou SM, Falt S, Nyberg F. Glutathione S-transferase T1- null genotype interacts synergistically with heavy smoking on lung cancer risk. Environ Mol Mutagen 2001;38:83-86.
Tobacco
TOBACCO-CARSİNOMA INSİTU
PULMONER ETKİLER PULMONER ETKİLER
1964 YILINDA AMERİKAN CERRAHLAR BİRLİĞİ
SİGARA- AMFİZEM
Santral Hava YollarıSantral Hava Yolları
Silia Kaybı Mukus Bez Hiperplazisi Goblet Hücre Sayısında Azalma Epitelde Histolojik Değişiklikler
Dye JA,Adler KB. Effects of cigarette smoke on epithelial cells of the respiratory tract.thorax 1994;49(8):825-834
Scherman CB. The health consequences of cigarette smoking. Med Clin North Am 1992;76(2):355-375
Bennet WD, Chapman WF. İnfectiveness of cough for enhancing mucus clearence in asymtomatic smokers. Chest, 1992;102:412-416
Periferik Hava YollarıPeriferik Hava Yolları İnflamasyon-Atrofi Goblet Hücre Metaplazisi Skuamoz Epitel Hücre Metaplazisi Mukus Tıkaçları Düz Kas Hipertofisi Peribronşial Fibrosiz
Samet JM. The relationship of smoking to COPD, chronic Obsructive Pulmonary disease (ed. Cherniack), WB SaundersCompany,1991;249-269.
Niewoehner DE, Kleinerman J, Rice DB. Pathologic changes in the peripheral airways of young cigarette smokers. N Eng J Med 1974; 291:755-758.
Alveola-KapillerAlveola-Kapiller
Peribronşial Alveol Harabiyeti Küçük Arter Sayısında Azalma Bronkoalveolar Lavaj Anormallikleri Ig A-Ig G seviyesinde azalma Aktive Makrofaj, Nötrofil ve Eozinofil Sayısında Artış
Report from an international worsshop held in Aspen, Colorado. Respiratory Rewiev 1999:2-7
Finkelstein R, Fraser RS, Ghezzo H, Cosio MG. Alveolar inflamation and its relation to emphysema in smokers. Am Respir Crit Care Med 1995;152:1666-1672 Linden M, Rasmussen JB, Pitulainen E et al. Airway inflammation in smokers with non obstructive and obstructive chronic bronchitis. Am Rev Respir Dis 1993;148:1226-
32.
CO, N2O ve SO2 gazları silia üzerinde direkt toksik etki göstermektedir
Skuamöz Metaplazi
HEMATOLOJİK ETKİLER
Periferal lökosit sayısıPeriferal eozinofil sayısıTromboksan salınımıTrombosit agregasyonuTrombosit adherensiFibrinojen ve F VIIPlasma viskositesi
Blann AD, Kirkpatrick U, Devine C, Naser S, McCollum CN. The influence of acute smoking on leucocytes, plateles and the endotelium. Atherosclerosis 1998;141:133-139 McBride PE. The Health consequences of smoking. TheMed Clin North America 1992;76:333-353 Davis JW, Shelton L, Eigenberg DA,et al. Effectcs of tobacco and non-tobacco smoking on endothelium and platelets. Clin Pharmocol Ther1985;37:529-533
Prostasiklin salınımı Trombosit yaşam süresi Kanama zamanı Plasminojen, plasminojen aktivatör düzeyi
Davies MJ. Mechanism of trombosis in atherosclerosis. In: Colman RW, Hirsh J, Marder VJ, Salman EW(eds).Hemostasis an thrombosis basic principles and
clinical practice.3rd. Philalephia: J.B. Lippincott Company, 1994;1224-1237.
Sigara dumanındaki CO’in hemoglobine olan yüksek afinetisinden dolayı,oksijen taşınmasında azalma ve oksijen disosiasyon eğrisinde sola kaymayapar. Doku hipoksisine cevaben salınımı artan eritropoetin periferik eritrositsayısında artış ve sekonder polisitemi oluşturur.
ENDOKRİN ETKİLER
VLDL seviyesinde Growth hormon seviyesinde Kortizol, glukoz seviyesinde Gliserol, laktat, pruvat seviyesinde HDL seviyesinde Östrojen seviyesinde
Fratti AC, Iniesta F, Ariza CR. Acute effect of cigarette smoking on glucose tolerance and other cardiovasculer risk factors. Diabetes Care 1996;19:112-118
Mjos OD. Lipid effect of smoking . Am Heart J 1988;115:272-275.
Janzon L, Berntorpn K, Hanson M, Lindell SE, trell E. Glucose tolerance test in middle-aged men. Diabetologia 1983;24:86-88
•Nikotin damar endotelinde morfolojik değişiklikler yapar.
•Damar endotel hücresinde DNA sentezini stimüle ettiği ve vasküler proliferasyona yol açtığı gösterilmiştir.
İMMUN SİSTEM ETKİLERİ
Sigaranın,Sigaranın,
Üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarıOrgan kanserleriAllerjik hastalıklarAterosklerozun gelişiminde
Hücresel ve humoral immun sistem üzerinde yaptığı değişiklikler major rol oynamaktadır
CD4 +T hücre sayısında ve cevabında Doğal öldürücü Hücre (NK)Alveolar makrofaj fonksiyonlarında Makrofajların IL-1 salınımıIL-10 salınımıIgG ve Ig A seviyesindeLangerhans hücre sayısıNötrofil fonksiyondaSerum lizozim
Kılıç Ş. Sigara ve İmmunite. Sigara ve Sağlık (Ed : Özyardımcı N)Bursa 2002;188-193
McCue JM, link KL, Eaton SS, freed BM. Exposure to cigarette tar inhibits ribonucleotide reductase and blocks lymphocyte proliferation. J Immunol 2000;165:6771-6775.
CD8+T sayısı IL-8 seviyesi IL-16 LTB4 seviyesi Nötrofil elastaz Nötrofil katepsin seviyesi Alveolar makrofaj sayısı
Kılıç Ş. Sigara ve İmmunite. Sigara ve Sağlık (Ed : Özyardımcı N)Bursa 2002;188-193.
•Hücresel immunitenin önemli hücrelerinden biri olan alveolar makrofajların yapı ve fonksiyonları sigaradan negatif olarak etkilenir. •Sigara içen kişilerin alveolar makrofajlarında, morfolojik değişikliğin bir belirtisi olan inklüzyon cisimcikleri gelişir. •Alveolar makrofajların öldürme ve fagositik fonksiyonları sigaradan olumsuz olarak etkiler.
Sigara, kronik zeminde mikroorganizmaların özellikle solunum epiteline bakteriyel adherensinde artışına neden olur.
Üst solunum yollarında bakteriyel adherenste artma Tükrükte lakto basil ve mantar sayısında artış Gingival mikrosirkülasyonunda bozulma
Sakki T, et al. Controlled study of the association of smoking with lactobasilli, mutans streptococci and yeats in saliva. Eur J Oral Sci 1996;104: 619-622. Hanioka T, et al. Oxygen sufficiency in the gingiva of smokers and non-smokers with periodontal disease. J periodontol 2000;71:1846-1851.
DİĞER SİSTEM ETKİLERİDİĞER SİSTEM ETKİLERİ Hiposalivasyon Ösefagus mukozasında oksidatif stres Alt ösefagus basıncında azalma
Kjellen G, Tibbling L. The effect of cigarette smoking on salivation and esophageal acid clearence. J lab Clin Med 1989;114:431.
Nak S. Sigara ve gastrointestinal sistem. Sigara ve Sağlık (Ed : Özyardımcı N).Bursa 2002;216-237.
Böbrekte Endotelin-1 salınımını artırır
Renal arterlerde oksidatif strese bağlı endotel hasarı yapar
Haak T, et al. Elevated endothelin-1 levels after cigarette smoking. Metabolism 1994;43:267-269.
Stratum corneum nemini azaltır Güneş görmeyen deri bölgelerinde elastin kalın ve parçalıdır Oral mukozada melanin yapımını artırır Yara iyileşmesini geciktirir
Frances C,et al. Changes in the elastic tissue of non-sun exposed skin of cigarette smokers. Br j dermatol 1991;125:43-47
Oosit sayısını azaltırKotinin follikül maturasyonunu bozarTubal mukozada silier aktiviteyi bozar
Knoll M, Talbot P. Cigarette smoke inhibits oocyte cumulus complex pickup by the oviduct in vitro independent of ciliary beat frequency. Reprod Toxicol 1998;12:57-58.Knoll M, Talbot P. Cigarette smoke inhibits oocyte cumulus complex pickup by the oviduct in vitro independent of ciliary beat frequency. Reprod Toxicol 1998;12:57-58.
Spermotozal DNA fragmantasyonu yapar
Sperm konsatrasyonunu bozar Rosevar SK, et all. Smoking and decreased fertilization rates in vitro. Lancet 1992;340:1195-1196.
SONUÇ;SONUÇ;
Sigara, insanın fizyolojik ve psikolojik sağlığını bozan en önemli madde bağımlılığıdır.
TEMENNİTEMENNİ
Sigaraya evetmı! Hayırm!
HAYIR
TEŞEKKÜRLER.....