Hjartaliga vælkomin til temadag um STRONGD

Starvsmannafelagið

Skrá fyri temadagin um strongd í NLH 12. september 2014

13.00-13.05 Selma Ellingsgaard forkvinna bjóðar vælkomin

13.05-14.15 Strongd – kanningin verður framløgd + spurningar úr salinum til kanningina sjálva.

14.15-14.33 Suni Poulsen, sálarfrøðingur

14.33-14.45 Leivur Persson, deildarleiðari á Arbeiðseftirlitinum

14.45-15.05 Kaffe/te og køkur 15.05-16.10 Peter Qvortrup Geisling heldur fyrilestur um strongd +

spurningar úr salinum

16.10-16.40 Snorri Fjalsbak, stjóri á Lønardeildini hjá Fíggjarmálaráðnum, ger viðmerkingar til úrslitið av kanningini, og orðstýrari setir Snorra spurningar út frá kanningini, møguleiki er eisini at seta spurningar úr salinum.

16.40Súni Selfoss, næstformaður takkar fyri dagin

Strongdkanningav limum hjá

Starvsmannafelagnum

Gjørd av FeginÁbyrgdari: Niclas Heri Jákupsson

Kyn

Svarað: 711

Aldur

Hjúnarbandsstøða

Hvussu leingi hevur tú starvast á núverandi arbeiðsplássi?

Strongd-sjúkraeyðkennir

Hvussu ofta svevur tú illa/

óróligt?

Hvussu ofta følir tú teg kedda/n?

Hvussu ofta hevur tú

hugsað: Nú orki eg ikki meira?

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

7%

2%3%

20%

12%13%

36%

39%

29%31%

42%

36%

6%5%

19%

Sera oftaOftaAv og áSjáldan Ongantíð

0%

10%

20%

30%

40%

3% 3% 2%

16% 17%14%

29%

42%

33%38%

33%

39%

14%

5%

12%

Sera oftaOftaAv og áSjáldan Ongantíð

Hvussu

ofta ert tú ill

/ur?

Hvussu

ofta hevur t

ú ilt í h

øvdinum?

Hvussu

ofta hevur t

ú hjartabanka

n?0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

1%4% 3%

8%13%

6%

38%

31%27%

50%

39%34%

3%

13%

30%

Sera oftaOftaAv og áSjáldan Ongantíð

0%

10%

20%

30%

40%

5% 5%

12%12% 11%

26%22%

29% 29%32%

40%

26%29%

15%

7%

Sera oftaOftaAv og áSjáldan Ongantíð

Hvussu ofta følir tú at tú ert fráverandi?

Hvussu ofta følir tú, at tú ert troytt/ur?

Hvussu ofta følir tú, at tú ert ósosial/ur?

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

2%

10%

4%

12%

30%

19%

42% 42%

37%37%

16%

31%

7%

2%

9%

Sera oftaOftaAv og áSjáldan Ongantíð

Hvussu ofta følir tú, at tú hevur pínu í vøddum

og liðum?

Hvussu ofta følir tú, at onki er

stuttligt longur?

Hvussu ofta følir tú, at tú hevur

verri við at minnast?

Hvussu ofta følir tú teg óttafulla/n

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

6%

2%

5%

2%

16%

11%

19%

9%

29%

26%

36%

23%

34%

37%

31%

41%

15%

24%

9%

25%Sera oftaOftaAv og áSjáldan Ongantíð

Donsk tøl – Føroysk tøltá talan er um sjúkraeyðkennir

Ofta: DK 2,9% FØ 4,2% Sera ofta: DK 9,7% FØ 14,5% Av og á: DK 33,1% FØ 31,1% Sjaldan: DK 34,7% FØ 36,1% Ongantíð: DK 19,6% FØ 14,1%

Kelda: Statens Institut for Folkesundhed.Av tí at tann danska kanningin er frá 2010, so skal ein vera varin at samanbera hesi tøl í vísindaligum høpi.

Ja Nei42%

46%

50%

54%54%

46%

51%49%

Hevur tú 3 tey seinastu árini havt illgruna um, at tú ert

strongd/ur?

KvinnurMenn

Nýggj Gallup kanning á 539 fólk: Sama spurning, men teir síðstu 12 mánaðir - 32% siga JA

Hevur tú 3 tey seinastu árini verið hjá lækna vegna illgruna um strongd?

Ja Nei0%

10%20%30%40%50%60%70%80%90%

19%

81%

21%

79%

KvinnurMenn

Nýggj Gallup kanning á 539 fólk: Sama spurning, men teir síðstu 12 mánaðir - 9% siga JA

Ja Nei0%

20%

40%

60%

80%

100%

12%

88%

10%

90%

KvinnurMenn

Hevur tú 3 tey seinastu árini verið sjúkrameldað/ur vegna strongd?

Nýggj Gallup kanning á 539 fólk: Sama spurning, men yvir teir seinastu 12 mánaðir - 3% siga JA

Álítandi kanningar í EuropaKanning hjá WHO (2009) vísur, at 28% av arbeiðsorkuni í EU, hevur javnan sjúkraeyðkennir uppá strongd.

Ein kanning hjá ”EU´s Arbejdsdmiljøagentur” (OSHA 2008) vísur, at 22% av arbeiðsorkuni er javnan strongd.

Ein kanning sum HK í Danmark hevur gjørt, vísur, at 1/3 hvørt limur stríðist við strongd.

Kanning hjá danska ”Arbejdsmiljøinstituttet” vísur á, at 10-12% av dønum, er kronisk er stressaðir og at 4. hvør sjúkramelding stavar frá strongd.

Sjúkrameldað/ur fleiri ferðir

29,7% av teimum sum blíva sjúkrameldað, blíva eisini sjúkrameldað 2. ferð

14,8% av teimum sum blíva sjúkrameldað 2. ferð, blíva eisini sjúkrameldað 3. ferð

Longd av sjúkramelding

Miðaltalið á sjúkradøgum sum starvsfólk eru sjúkrameldað vegna strongd, er 37 dagar.

38,5% meta, at teirra strongd er av persónligum orsøkum

61,5% meta, at teirra strongd stavar frá arbeiðsplássinum

Hvar stavar strongdin ella illgrunin til strongdina frá?

PERSÓNLIGAR ORSØKIR:

ORSØKIR Á ARBEIÐSPLÁSSINUM:

Hevur tú ov stóra arbeiðsbyrðu?

Følir tú, at arbeiðið ávirkar teg neiliga

sálarliga?

Hevur tú ávirkan á, hvussu títt arbeiði

skal gerast?

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

10%

1%

20%

24%

13%

44%42%

34%

22%

19%

34%

11%

5%

18%

3%

AltíðOftaOnkuntíðSjáldan Ongantíð

Hevur t

ú ávirka

n á, hva

t títt arbeiði sk

al innihalda?

Kemur tú afturúr v

ið tínum arbeiði?

Ert tú noyd

d/ur a

t hava

høgt arbeiðste

mpo?0%

10%

20%

30%

40%

11%7%

15%

33%

19%

35%

27%

38% 37%

20%

26%

11%9% 10%

2%

AltíðOftaOnkuntíðSjáldan Ongantíð

0%5%

10%15%20%25%30%35%

5% 5%8%

16%14% 14%

26%

32%

24%

31%

26% 25%22% 23%

29%

AltíðOftaOnkuntíðSjáldan Ongantíð

Følir tú, at títt privatlív tekur orku frá tínum arbeiðslívi?

Følir tú, at títt arbeiðslív tekur orku frá tínum privata lívi?

At vera sæddur fáa kensluna av at gera eitt gott arbeiði

Samanbering við donsk tøl Um vit siga, at vit liggja nøkulunda á

sama støði sum Danmark og samanbera okkum við Danmark, sum er 100 ferðir størri enn vit, so er ikki óhugsandi, at okkara tøl eru uml. hesi:

Samanbering við donsk tøl

Uml. 35.000 danir - t.v.s. 350 føroyingar ganga heima vegna strongd, hvønn dag.

Uml. 500.000 danir – t.v.s. 5.000 føroyingar hava hvønn dag sjúkraeyðkennir, sum vísa strongd.

Uml. 250.000 danir – t.v.s. 2.500 føroyingar, eru hvønn dag sera illa fyri av strongd.

Samanbering við donsk tøl  Danir hava uml. 1,5 million fráverudagar vegna

strongd um árið – t.v.s. føroyingar hava 15.000 dagar

Danir hava uml. 30.000 innleggingar á sjúkrahúsi vegna strong – t.v.s. at føroyingar hava 300 dagar

Uml. 3.000 danir enda sum fyritíðarpensjónistar vegna strongd - t.v.s. 30 føroyingar

Samanbering við donsk tøl

Uml. 1.400 danskarir doyggja hvørt ár vegna strongd – t.v.s. 14 føroyingar

Samanbering við donsk tøl Strongd kostar Danmark uml. 14.

milliardir um árið – tá talan er um sjúkrafráveru, deyða og útreiðslur til heilsuverkið – t.v.s. í Føroyum 140 milliónir

Keldurnar til áður nevndu donsku tølini:

Verdenssundhedsorganisationen WHO, Statens Institut for Folkesundhed, NFA, Det Nationale Forskningscenter for Arbejdsmiljø, Sundhedsstyrelsen, Professor dr. med. Tage Søndergård Kristensen fra NFA, Det Nationale Forskningscenter for Arbejdsmiljø i samarbejde med European Heart Network, Undersøgelse fra Landsorganisationen i Danmark (LO's) ugebrev, A4.

Niðurstøða: Annar hvør limur hevur havt illgruna um

strongd 3 tey síðstu árini Uml. 4. hvør, hevur verið hjá lækna við

hesum illgruna Uml. 1 út av 10, hevur verið sjúkrameldaður

eitt tíðarskeið, í teimum síðstu 3. árunum. Tað eru fleiri orsøkir til strongd, men

kanningin vísur á, at ein tíðandi sorsøk, er ov stór arbeiðsbyrða.

Niðurstøða: Vit hava sama ”trupulleika”, sum øll

onnur lond, sum vit javnan samanbera okkum við.

Strongd og tær líðingar og sjúkur sum koma av strongd, eiga at takast í fullum álvara.

Strongd kostar – bæði fyri arbeiðsplássið og samfelagið.

Niðurstøða:

Tað hevði verið ynskiligt at ein ella annar størri felagskapur ella stovnur, tók ábyrgd av, at gera størri og fleri kanningar av støðuni hjá føroyingum, tá talan er um strongd. Hesin felagsskapur kundi eisini fingið uppgávu at kunna føroyingar um strongd – og hjálpt føroyskum arbeiðsplássum at gera ein strongd-politikk.

Aftanfyri hvørt tal, er eitt livandi menniskja!

Niðurstøða:

Gallup kanningin vísur eisini á, at hetta er ikki bert ein trupulleiki, sum Starvsmannafelagið hevur – men at hesin trupulleiki, er galdandi fyri alt Føroyaland

Vit skulu bert minnast til – at aftanfyri hvørt tal, er eitt livandi menniskja!

Takk fyri

3% er sjúkamelda

Hvørja útbúgving/ar hevur tú?