Post on 12-Feb-2019
Nesrin Tuumlrker
İKCcedilUuml Atatuumlrk Eğitim ve Araştırma
Hastanesi
HCV VİROLOJİEPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C viruumlsuuml (HCV)
bullFlaviviridae ailesi Hepacivirus genusu
bull40-50 nm buumlyuumlkluumlğuumlnde
bull Lipid zarfa sahip
bullPozitif polariteli tek sarmallı RNA viruumlsuuml
Viral Replikasyon
bullHCV kan dolaşımı sırasında hepatosit membran dış yuumlzeyi ile etkileşir
bullVirus huumlcre duvarındaki reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi reaksiyon sonucu huumlcre iccediline girer
bullReplikasyon sitoplazmada gerccedilekleşir
bull Olgunlaşma
bull Tomurcuklanma
bull Kronik infekte bir insanda her guumln 10sup1sup2 virusguumln uumlretilir
bullHCV kan dolaşımı sırasında
hepatosit membran dış yuumlzeyi
ile etkileşir
bullVirus huumlcre duvarındaki
reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi
reaksiyon sonucu huumlcre iccediline
girer
bullHCV endositoz ile
huumlcre iccediline alınır
Endozomun
asidifikasyonu
bullViral ve endozomal
zarlar kaynaşır
(fuumlzyon) kapsid
soyulması olur
bullGenom sitozole
salınır
Translasyon ve poliprotein oluşumu
bullRibozom 5rsquo NCR boumllgesindeki IRESrsquoe (Internal ribozomal entry site)
bağlanır HCV genomunun translasyonu ile oumlnce bir poliprotein
sentezlenir
bullBu molekuumll proteazlarca kesilir viruumlsuumln en azından 11 adet yapısal ve
yapısal olmayan proteinlerine ayrıştırılır
bullYapısal proteinler
ndashNukleokapsid (C)
ndashE1 ve E2 zarf proteinleri
bullYapısal olmayan proteinler
ndashNS2 NS3 NS4A NS4B NS5A ve NS5B
Replikasyon
bullMembranoumlz ağ replikasyonun gerccedilekleştiği huumlcre iccedili vezikuumller
yapılar
ndashKonak huumlcrenin sitoplazmik membranında değişiklik sonucu
oluşur
ndashPerinuumlkleer membranlarla yakın temas iccedilindedir
ndashBu yapılarda NS proteinler ve huumlcresel proteinler birikerek
replikasyon kompleksini oluşturur
bullHCV replikasyonu NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz
tarafından katalizlenir
ndashPozitif youmlnelimli genomik RNA negatif youmlnelimli ara RNA
oluşumunda kalıp goumlrevi goumlruumlr
ndashNegatif iplikccedilikli RNA kalıp olarak kullanılarak ccedilok sayıda
pozitif polariteli RNA uumlretilir
Viral partikuumll oluşumu
bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile
etkileşimi
bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER
zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını
kazanır
bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına
atılır
bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri
enfekte eder ya da dolaşıma girer
Viruumls protein fonksiyonları
Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir
Proteinler
ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir
ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar
P7 viroproteini
ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır
ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir
ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli
Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar
Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir
Yapısal proteinler
Kor proteini
ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur
ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli
ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)
ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci
ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta
E1 ve E2 proteinleri
ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar
ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır
ndashKonak antikorlarının hedefidirler
ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli
Yapısal olmayan (NS) proteinler
bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir
bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek
olgun viral protein haline gelirler
bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino
ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz
enzimi keser
NS3 ve NS4A
NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir
ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu
ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar
ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar
NS4A
ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder
ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler
NS4B NS5A NS5B
NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler
NS5A ER membranına bağlanır
ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir
ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder
ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır
NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır
ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Hepatit C viruumlsuuml (HCV)
bullFlaviviridae ailesi Hepacivirus genusu
bull40-50 nm buumlyuumlkluumlğuumlnde
bull Lipid zarfa sahip
bullPozitif polariteli tek sarmallı RNA viruumlsuuml
Viral Replikasyon
bullHCV kan dolaşımı sırasında hepatosit membran dış yuumlzeyi ile etkileşir
bullVirus huumlcre duvarındaki reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi reaksiyon sonucu huumlcre iccediline girer
bullReplikasyon sitoplazmada gerccedilekleşir
bull Olgunlaşma
bull Tomurcuklanma
bull Kronik infekte bir insanda her guumln 10sup1sup2 virusguumln uumlretilir
bullHCV kan dolaşımı sırasında
hepatosit membran dış yuumlzeyi
ile etkileşir
bullVirus huumlcre duvarındaki
reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi
reaksiyon sonucu huumlcre iccediline
girer
bullHCV endositoz ile
huumlcre iccediline alınır
Endozomun
asidifikasyonu
bullViral ve endozomal
zarlar kaynaşır
(fuumlzyon) kapsid
soyulması olur
bullGenom sitozole
salınır
Translasyon ve poliprotein oluşumu
bullRibozom 5rsquo NCR boumllgesindeki IRESrsquoe (Internal ribozomal entry site)
bağlanır HCV genomunun translasyonu ile oumlnce bir poliprotein
sentezlenir
bullBu molekuumll proteazlarca kesilir viruumlsuumln en azından 11 adet yapısal ve
yapısal olmayan proteinlerine ayrıştırılır
bullYapısal proteinler
ndashNukleokapsid (C)
ndashE1 ve E2 zarf proteinleri
bullYapısal olmayan proteinler
ndashNS2 NS3 NS4A NS4B NS5A ve NS5B
Replikasyon
bullMembranoumlz ağ replikasyonun gerccedilekleştiği huumlcre iccedili vezikuumller
yapılar
ndashKonak huumlcrenin sitoplazmik membranında değişiklik sonucu
oluşur
ndashPerinuumlkleer membranlarla yakın temas iccedilindedir
ndashBu yapılarda NS proteinler ve huumlcresel proteinler birikerek
replikasyon kompleksini oluşturur
bullHCV replikasyonu NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz
tarafından katalizlenir
ndashPozitif youmlnelimli genomik RNA negatif youmlnelimli ara RNA
oluşumunda kalıp goumlrevi goumlruumlr
ndashNegatif iplikccedilikli RNA kalıp olarak kullanılarak ccedilok sayıda
pozitif polariteli RNA uumlretilir
Viral partikuumll oluşumu
bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile
etkileşimi
bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER
zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını
kazanır
bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına
atılır
bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri
enfekte eder ya da dolaşıma girer
Viruumls protein fonksiyonları
Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir
Proteinler
ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir
ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar
P7 viroproteini
ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır
ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir
ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli
Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar
Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir
Yapısal proteinler
Kor proteini
ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur
ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli
ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)
ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci
ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta
E1 ve E2 proteinleri
ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar
ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır
ndashKonak antikorlarının hedefidirler
ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli
Yapısal olmayan (NS) proteinler
bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir
bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek
olgun viral protein haline gelirler
bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino
ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz
enzimi keser
NS3 ve NS4A
NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir
ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu
ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar
ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar
NS4A
ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder
ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler
NS4B NS5A NS5B
NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler
NS5A ER membranına bağlanır
ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir
ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder
ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır
NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır
ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Viral Replikasyon
bullHCV kan dolaşımı sırasında hepatosit membran dış yuumlzeyi ile etkileşir
bullVirus huumlcre duvarındaki reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi reaksiyon sonucu huumlcre iccediline girer
bullReplikasyon sitoplazmada gerccedilekleşir
bull Olgunlaşma
bull Tomurcuklanma
bull Kronik infekte bir insanda her guumln 10sup1sup2 virusguumln uumlretilir
bullHCV kan dolaşımı sırasında
hepatosit membran dış yuumlzeyi
ile etkileşir
bullVirus huumlcre duvarındaki
reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi
reaksiyon sonucu huumlcre iccediline
girer
bullHCV endositoz ile
huumlcre iccediline alınır
Endozomun
asidifikasyonu
bullViral ve endozomal
zarlar kaynaşır
(fuumlzyon) kapsid
soyulması olur
bullGenom sitozole
salınır
Translasyon ve poliprotein oluşumu
bullRibozom 5rsquo NCR boumllgesindeki IRESrsquoe (Internal ribozomal entry site)
bağlanır HCV genomunun translasyonu ile oumlnce bir poliprotein
sentezlenir
bullBu molekuumll proteazlarca kesilir viruumlsuumln en azından 11 adet yapısal ve
yapısal olmayan proteinlerine ayrıştırılır
bullYapısal proteinler
ndashNukleokapsid (C)
ndashE1 ve E2 zarf proteinleri
bullYapısal olmayan proteinler
ndashNS2 NS3 NS4A NS4B NS5A ve NS5B
Replikasyon
bullMembranoumlz ağ replikasyonun gerccedilekleştiği huumlcre iccedili vezikuumller
yapılar
ndashKonak huumlcrenin sitoplazmik membranında değişiklik sonucu
oluşur
ndashPerinuumlkleer membranlarla yakın temas iccedilindedir
ndashBu yapılarda NS proteinler ve huumlcresel proteinler birikerek
replikasyon kompleksini oluşturur
bullHCV replikasyonu NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz
tarafından katalizlenir
ndashPozitif youmlnelimli genomik RNA negatif youmlnelimli ara RNA
oluşumunda kalıp goumlrevi goumlruumlr
ndashNegatif iplikccedilikli RNA kalıp olarak kullanılarak ccedilok sayıda
pozitif polariteli RNA uumlretilir
Viral partikuumll oluşumu
bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile
etkileşimi
bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER
zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını
kazanır
bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına
atılır
bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri
enfekte eder ya da dolaşıma girer
Viruumls protein fonksiyonları
Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir
Proteinler
ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir
ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar
P7 viroproteini
ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır
ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir
ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli
Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar
Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir
Yapısal proteinler
Kor proteini
ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur
ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli
ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)
ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci
ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta
E1 ve E2 proteinleri
ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar
ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır
ndashKonak antikorlarının hedefidirler
ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli
Yapısal olmayan (NS) proteinler
bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir
bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek
olgun viral protein haline gelirler
bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino
ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz
enzimi keser
NS3 ve NS4A
NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir
ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu
ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar
ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar
NS4A
ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder
ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler
NS4B NS5A NS5B
NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler
NS5A ER membranına bağlanır
ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir
ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder
ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır
NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır
ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
bullHCV kan dolaşımı sırasında
hepatosit membran dış yuumlzeyi
ile etkileşir
bullVirus huumlcre duvarındaki
reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi
reaksiyon sonucu huumlcre iccediline
girer
bullHCV endositoz ile
huumlcre iccediline alınır
Endozomun
asidifikasyonu
bullViral ve endozomal
zarlar kaynaşır
(fuumlzyon) kapsid
soyulması olur
bullGenom sitozole
salınır
Translasyon ve poliprotein oluşumu
bullRibozom 5rsquo NCR boumllgesindeki IRESrsquoe (Internal ribozomal entry site)
bağlanır HCV genomunun translasyonu ile oumlnce bir poliprotein
sentezlenir
bullBu molekuumll proteazlarca kesilir viruumlsuumln en azından 11 adet yapısal ve
yapısal olmayan proteinlerine ayrıştırılır
bullYapısal proteinler
ndashNukleokapsid (C)
ndashE1 ve E2 zarf proteinleri
bullYapısal olmayan proteinler
ndashNS2 NS3 NS4A NS4B NS5A ve NS5B
Replikasyon
bullMembranoumlz ağ replikasyonun gerccedilekleştiği huumlcre iccedili vezikuumller
yapılar
ndashKonak huumlcrenin sitoplazmik membranında değişiklik sonucu
oluşur
ndashPerinuumlkleer membranlarla yakın temas iccedilindedir
ndashBu yapılarda NS proteinler ve huumlcresel proteinler birikerek
replikasyon kompleksini oluşturur
bullHCV replikasyonu NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz
tarafından katalizlenir
ndashPozitif youmlnelimli genomik RNA negatif youmlnelimli ara RNA
oluşumunda kalıp goumlrevi goumlruumlr
ndashNegatif iplikccedilikli RNA kalıp olarak kullanılarak ccedilok sayıda
pozitif polariteli RNA uumlretilir
Viral partikuumll oluşumu
bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile
etkileşimi
bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER
zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını
kazanır
bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına
atılır
bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri
enfekte eder ya da dolaşıma girer
Viruumls protein fonksiyonları
Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir
Proteinler
ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir
ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar
P7 viroproteini
ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır
ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir
ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli
Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar
Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir
Yapısal proteinler
Kor proteini
ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur
ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli
ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)
ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci
ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta
E1 ve E2 proteinleri
ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar
ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır
ndashKonak antikorlarının hedefidirler
ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli
Yapısal olmayan (NS) proteinler
bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir
bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek
olgun viral protein haline gelirler
bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino
ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz
enzimi keser
NS3 ve NS4A
NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir
ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu
ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar
ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar
NS4A
ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder
ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler
NS4B NS5A NS5B
NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler
NS5A ER membranına bağlanır
ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir
ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder
ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır
NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır
ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Translasyon ve poliprotein oluşumu
bullRibozom 5rsquo NCR boumllgesindeki IRESrsquoe (Internal ribozomal entry site)
bağlanır HCV genomunun translasyonu ile oumlnce bir poliprotein
sentezlenir
bullBu molekuumll proteazlarca kesilir viruumlsuumln en azından 11 adet yapısal ve
yapısal olmayan proteinlerine ayrıştırılır
bullYapısal proteinler
ndashNukleokapsid (C)
ndashE1 ve E2 zarf proteinleri
bullYapısal olmayan proteinler
ndashNS2 NS3 NS4A NS4B NS5A ve NS5B
Replikasyon
bullMembranoumlz ağ replikasyonun gerccedilekleştiği huumlcre iccedili vezikuumller
yapılar
ndashKonak huumlcrenin sitoplazmik membranında değişiklik sonucu
oluşur
ndashPerinuumlkleer membranlarla yakın temas iccedilindedir
ndashBu yapılarda NS proteinler ve huumlcresel proteinler birikerek
replikasyon kompleksini oluşturur
bullHCV replikasyonu NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz
tarafından katalizlenir
ndashPozitif youmlnelimli genomik RNA negatif youmlnelimli ara RNA
oluşumunda kalıp goumlrevi goumlruumlr
ndashNegatif iplikccedilikli RNA kalıp olarak kullanılarak ccedilok sayıda
pozitif polariteli RNA uumlretilir
Viral partikuumll oluşumu
bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile
etkileşimi
bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER
zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını
kazanır
bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına
atılır
bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri
enfekte eder ya da dolaşıma girer
Viruumls protein fonksiyonları
Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir
Proteinler
ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir
ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar
P7 viroproteini
ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır
ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir
ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli
Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar
Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir
Yapısal proteinler
Kor proteini
ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur
ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli
ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)
ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci
ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta
E1 ve E2 proteinleri
ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar
ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır
ndashKonak antikorlarının hedefidirler
ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli
Yapısal olmayan (NS) proteinler
bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir
bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek
olgun viral protein haline gelirler
bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino
ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz
enzimi keser
NS3 ve NS4A
NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir
ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu
ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar
ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar
NS4A
ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder
ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler
NS4B NS5A NS5B
NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler
NS5A ER membranına bağlanır
ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir
ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder
ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır
NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır
ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Replikasyon
bullMembranoumlz ağ replikasyonun gerccedilekleştiği huumlcre iccedili vezikuumller
yapılar
ndashKonak huumlcrenin sitoplazmik membranında değişiklik sonucu
oluşur
ndashPerinuumlkleer membranlarla yakın temas iccedilindedir
ndashBu yapılarda NS proteinler ve huumlcresel proteinler birikerek
replikasyon kompleksini oluşturur
bullHCV replikasyonu NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz
tarafından katalizlenir
ndashPozitif youmlnelimli genomik RNA negatif youmlnelimli ara RNA
oluşumunda kalıp goumlrevi goumlruumlr
ndashNegatif iplikccedilikli RNA kalıp olarak kullanılarak ccedilok sayıda
pozitif polariteli RNA uumlretilir
Viral partikuumll oluşumu
bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile
etkileşimi
bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER
zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını
kazanır
bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına
atılır
bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri
enfekte eder ya da dolaşıma girer
Viruumls protein fonksiyonları
Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir
Proteinler
ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir
ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar
P7 viroproteini
ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır
ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir
ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli
Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar
Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir
Yapısal proteinler
Kor proteini
ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur
ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli
ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)
ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci
ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta
E1 ve E2 proteinleri
ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar
ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır
ndashKonak antikorlarının hedefidirler
ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli
Yapısal olmayan (NS) proteinler
bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir
bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek
olgun viral protein haline gelirler
bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino
ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz
enzimi keser
NS3 ve NS4A
NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir
ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu
ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar
ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar
NS4A
ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder
ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler
NS4B NS5A NS5B
NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler
NS5A ER membranına bağlanır
ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir
ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder
ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır
NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır
ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Viral partikuumll oluşumu
bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile
etkileşimi
bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER
zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını
kazanır
bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına
atılır
bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri
enfekte eder ya da dolaşıma girer
Viruumls protein fonksiyonları
Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir
Proteinler
ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir
ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar
P7 viroproteini
ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır
ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir
ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli
Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar
Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir
Yapısal proteinler
Kor proteini
ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur
ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli
ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)
ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci
ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta
E1 ve E2 proteinleri
ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar
ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır
ndashKonak antikorlarının hedefidirler
ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli
Yapısal olmayan (NS) proteinler
bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir
bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek
olgun viral protein haline gelirler
bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino
ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz
enzimi keser
NS3 ve NS4A
NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir
ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu
ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar
ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar
NS4A
ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder
ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler
NS4B NS5A NS5B
NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler
NS5A ER membranına bağlanır
ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir
ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder
ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır
NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır
ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Viruumls protein fonksiyonları
Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir
Proteinler
ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir
ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar
P7 viroproteini
ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır
ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir
ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli
Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar
Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir
Yapısal proteinler
Kor proteini
ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur
ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli
ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)
ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci
ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta
E1 ve E2 proteinleri
ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar
ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır
ndashKonak antikorlarının hedefidirler
ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli
Yapısal olmayan (NS) proteinler
bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir
bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek
olgun viral protein haline gelirler
bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino
ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz
enzimi keser
NS3 ve NS4A
NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir
ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu
ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar
ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar
NS4A
ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder
ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler
NS4B NS5A NS5B
NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler
NS5A ER membranına bağlanır
ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir
ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder
ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır
NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır
ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Yapısal proteinler
Kor proteini
ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur
ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli
ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)
ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci
ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta
E1 ve E2 proteinleri
ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar
ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır
ndashKonak antikorlarının hedefidirler
ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli
Yapısal olmayan (NS) proteinler
bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir
bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek
olgun viral protein haline gelirler
bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino
ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz
enzimi keser
NS3 ve NS4A
NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir
ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu
ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar
ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar
NS4A
ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder
ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler
NS4B NS5A NS5B
NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler
NS5A ER membranına bağlanır
ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir
ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder
ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır
NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır
ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Yapısal olmayan (NS) proteinler
bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir
bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek
olgun viral protein haline gelirler
bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino
ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz
enzimi keser
NS3 ve NS4A
NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir
ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu
ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar
ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar
NS4A
ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder
ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler
NS4B NS5A NS5B
NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler
NS5A ER membranına bağlanır
ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir
ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder
ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır
NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır
ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
NS3 ve NS4A
NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir
ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu
ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar
ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar
NS4A
ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder
ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler
NS4B NS5A NS5B
NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler
NS5A ER membranına bağlanır
ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir
ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder
ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır
NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır
ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
NS4B NS5A NS5B
NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler
NS5A ER membranına bağlanır
ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir
ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder
ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır
NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır
ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza
ihtiyaccedil duyar
Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması
nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir
Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA
polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral
mutantların oluşmasına neden olur
HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2
glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr
HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip
genotip ve subtiplere ayrılır
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Genotipik Dağılım
bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV
suşları arasındaki benzerliklere goumlre
ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe
ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip
bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid
duumlzeyinde 30-33 oranında
subtipler ise 20-25 oranında
farklılık goumlsterir
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
EPİDEMİYOLOJİ
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte
oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur
HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların
engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde
oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre
tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik
olarak infektedir
Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)
ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi
komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir
HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını
bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye
ulaşamamaktadır
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C
Duumlnyada infeksiyona bağlı
Oumlluumlm nedenleri
Hastalık Oumlluumlm yıl
HIVAİDS ~1470000
Tuumlberkuumlloz ~1120000
Sıtma ~1170000
Hepatit B ~786000
Hepatit C ~499000
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı
epidemiyolojik paterni vardır
Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan
toplumlaruumllkeler
ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)
İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler
ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır
İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam
ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)
ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Global Hepatitis Report 2017
Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)
Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin
Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)
Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
HCV infeksiyonu insidansı
bullDSOuml tarafından genel
popuumllasyonda HCV infeksiyonu
insidansı 175 milyon yeni olgu
olarak bildirilmektedir
bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım
uygulamaları ve IV ilaccedil
kullanımı infeksiyonun
yayılımında oumlnemli
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve
Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı
en yuumlksek olan boumllgeler
bullDoğu Akdeniz Guumlvenli
olmayan sağlık uygulamaları
bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
HCV infeksiyonu insidansı
bullABDrsquode yıllar boyu HCV
infeksiyonu insidansında duumlşuumlş
goumlruumllmesine rağmen 2010-2014
yıllarında bu oranda 2 kat
yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr
bullBu durum Akut Hepatit C
olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında
giderek artan oranda goumlruumllmesine
bağlanmıştır
bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV
insidansındaki artış oumlzellikle HIV
ile infekte MSM popuumllasyonunda
goumlruumlnmektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
HCV infeksiyonu insidansı
bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya
da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin
HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya
da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile
karşılaştırmak gerekir
bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen
yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur
bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem
HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu
sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu
sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir
bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin
boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
HCV infeksiyonu prevalansı
bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC
infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır
bullHCV infeksiyonunun global prevalansı
1rsquodir
bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni
oumllmektedir
bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek
prevalansa (23) sahiptir
bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir
Global Hepatitis Report 2017
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
HCV infeksiyonu prevalansı
bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu
(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır
bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta
goumlz oumlnuumlne alınmalıdır
bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı
Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun
yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir
Global Hepatitis Report 2017
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral
hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi
halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek
elimine etmektir
Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)
Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak
Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir
Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek
İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı
Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV
olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış
goumlruumlnmektedir
bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil
kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte
bull30 yaş altı en sık etkilenen grup
bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC
olgusu 27-39 milyon kişi
bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon
olarak bildirmekte
( evsizler mahkumlar )
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
KAN DONOumlRLERİ ARASINDA
Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004
2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03
2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035
Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta
Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV
Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı
747rsquodir
Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut
Periton diyalizi hastalarında bu oran 5
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği
2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi
merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen
bir ccedilalışmada
AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş
HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak
40 yaş uumlstuuml olmak
Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak
IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak
Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml
Ortak iğne kullanımı
Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey
Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi
bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş
bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b
bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml
bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml
AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık
goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim
tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde
yapılmış bir metaanalizde
126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale
method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış
Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde
Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların
sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak
bulunmuş
Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında
ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu
bildirilmiş
Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil
eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public
Health Conference Friday 21 November 2014
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER
İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER