Hasan GÜVENÇevre Yüksek Mühendisi

Çevre ve Şehircilik İl Müdürü

DÜZCE’DE HAVA KİRLİLİĞİ

DÜZCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

Hava: Dünya atmosferini meydana getiren gaz karışımı. Ancak, atmosferin halk arasındaki yaygın adı hava olarak bilinir. 100 km’nin altında moleküler azot ve oksijen hakimdir. Su buharının donmasından sonra hacim olarak azot havanın % 78 ve oksijen % 21’ini teşkil eder. Geri kalan % 1 de esas olarak argon vardır. Buna ilaveten karbondioksit ve az miktarda neon, helyum, kripton, ksenon, hidrojen, metan ve nitro oksit mevcuttur

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ 2

Hava kirliliği; havada katı, sıvı ve gaz şeklindeki yabancı maddelerin insan sağlığına, canlı hayatına ve ekolojik dengeye zarar verecek miktar, yoğunluk ve sürede atmosferde bulunmasıdır.

Yani hava kirliliği; atmosferin karbondioksit, karbonmonoksit ve kükürt gibi gazları gereğinden fazla içermesinden kaynaklanan bir çevre felaketidir.

09.08.1983 tarih ve 2872 sayılı Çevre Kanunu ve Avrupa Birliğinin direktiflerine paralel olarak,

ÇEVRE MEVZUAATINDA HAVA KİRLİLİĞİ

06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Resmi Gazete ile Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

02.11.1986 tarih ve 19269 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesininin Korunması Yönetmeliği yürürlüğe girmiştir.

3DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

4

YÖNETMELİĞİN AMACI

Hava kirliliğinin çevre ve insan sağlığı üzerindeki zararlı etkilerini önlemek veya azaltmak için hava kalitesi hedeflerini tanımlamak ve oluşturmak, tanımlanmış metotları ve kriterleri esas alarak hava kalitesini değerlendirmek, hava kalitesinin iyi olduğu yerlerde mevcut durumu korumak ve diğer durumlarda iyileştirmek, hava kalitesi ile ilgili yeterli bilgi toplamak ve uyarı eşikleri aracılığı ile halkın bilgilendirilmesini sağlamaktır.

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

5

YÖNETMELİĞİN 8. MADDESİNDE

“Bakanlık ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri, insan sağlığının korunması ve ekosistemlerin veya vejetasyonun korunması için temsil teşkil edebilecek örnekleme noktalarının konumlarını belirler. Bakanlık ve İl Çevre ve Şehircilik Müdürlükleri, ölçüm istasyonları kurup çalıştırır.” denilmektedir.

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

6

Hava kirliliğinin doğru bir şekilde ölçülmesi, tüm illerimizde hava kirliliği politikaları oluşturulması ve bu politikalar çerçevesinde illerin hava kalitesinin bir önceki yılın değerlerinden daha iyi durumlara getirilebilmesi amacıyla, Bakanlığımız tarafından 2005-2007 yılları arasında 81 ilde hava kalitesi ölçüm istasyonları kurulmuştur.

Böylece Bakanlığımız tarafından Türkiye genelinde Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı oluşturulmuştur. Kurulan hava kirliliği ölçüm istasyonlarının hepsinde Kükürtdioksit (SO2) ve Partikül Madde (PM10) parametreleri tam otomatik olarak ölçülmektedir.

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

7

BU DOĞRULTUDA ULUSAL HAVA KALİTESİ İZLEME AĞI KURULMUŞ VE DÜZCE’DE BU İZLEME AĞINDA 1 İSTASYONLA YERİNİ ALMIŞTIR.

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

DÜZCE’NİN DE HAVASI İZLENİYOR

8

Ölçümler 2007 Yılı öncesi İl Sağlık Müdürlüğüne ait Kültür Mahallesi 1. No’lu Sağlık Ocağı bahçesinde bulunan Sabit İstasyon ile yapılmıştır.

2007 Yılı sonrası Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne ait Sabit Ölçüm İstasyonu faaliyete geçmiştir.

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

9

Düzce’nin Hava Ölçüm İstasyonu Orman ve Su İşleri Bakanlığı IX. Bölge Müdürlüğü Düzce Şube Müdürlüğü’ne ait fidanlık arazisinde bulunmaktadır.

Hava ölçüm istasyonlarında toplanan ölçüm verileri www.havaizleme.gov.tr adresinde eşzamanlı olarak yayınlanmaktadır

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

10

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

11

HAVA KİRLİLİĞİNİN KAYNAKLARI

DOĞAL KAYNAKLAR

Doğada gerçekleşen bazı doğal olaylar sonucu havayı kirleten maddeler ortaya çıkabilmektedir. Bu yolla ortaya çıkan kirleticiler atmosferde uzun süre kalmazlar, Bu olaylar, Yanardağ faaliyetleri Orman yangınları Çöl tozları Açık arazideki hayvan türlerinin ve

bitki örtüsünün bozulması

YAPAY KAYNAKLAR

Bu kirlilik daha çok insan faaliyetleri sonucu meydana gelir. Bu kaynaklar şöyle sıralanabilir: Isınma Ulaşım Sanayi

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

12

DÜZCE’DE HAVA KİRLİLİĞİNİ ARTIRICI ETKENLER

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

1- İlimizin topoğrafik yapısı, 2- Atmosferik şartlar, 3- Meteorolojik parametreler, 4- Sanayi durumu ve 5- Ülkemizin en yoğun trafiğine sahip D-100 ve TEM

otoyolunun ovadan geçiyor olması,

hava kirliliğini artırıcı bir etken olmaktadır.

13

ISINMA KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİ

Özellikle, kış aylarında soba ve kaloriferlerde yakıt olarak, odun, kömür, fuel-oil ve doğalgaz kullanılmaktadır. Bu yakıtların soba ve kaloriferlerde yakılmasıyla bacalardan çıkan karbonmonoksit(CO), kükürtdioksit(SO2), azot oksitler(NOx) ve partikül maddeler havayı kirletmektedir.

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

14

ULAŞIM KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİ

Motorlu taşıtların, özellikle nüfus ve trafiğin yoğun olduğu büyük kent merkezlerinde çevreye verdiği zararlar çok daha fazla olmaktadır. Taşıtlardan kaynaklanan kirleticiler:

Karbon monoksit(CO), Azot oksitler(NOx), Hidrokarbonlar(HC), Kurşun(Pb).

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

15

SANAYİ KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİ

Kalkınmanın ana sektörlerinden biri olan sanayiler çevre koruma açısından önlemler almadığı ve uygun teknolojiler kullanmadığı takdirde çevre üzerinde olumsuz sonuçlar doğuran kirlilik sorunu ortaya çıkmakta, giderek kaynakların tahribine, çevrenin hızla kirlenmesine neden olmaktadır.

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

16

HAVA KİRLİLİĞİNİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİÖzellikle şehirlerde ısınma, trafik ve sanayiden kaynaklanan hava kirliliğinin son yıllarda artmasıyla sağlık problemlerinde de artış görülmektedir.

Kirletici Ana Kaynağı Sağlık EtkisiKükürtdioksit (SO2) Fosil yakıt yanması Solunum yolu hastalıkları

Azotoksitler

(NOx)

Taşıt emisyonları, Yüksek sıcaklıkta yakma prosesleri

Göz ve solunum yolu hastalıkları, asit yağmurları

Partikül Madde

(PM)

Sanayi, yakıt yanması, tarım ve ikincil kimyasal reaksiyonlar

Kanser, kalp problemleri, solunum yolu hastalıkları, bebek ölüm oranlarında artış

Karbonmonoksit

(CO)

Eksik yanma ürünü, taşıt emisyonları Kandaki hemoglobin ile birleşerek oksijen taşınma kapasitesinde azalma, ölüm

Ozon

(O3)

Trafikten kaynaklanan azot oksitler ve uçucu organik bileşiklerin (VOC) güneş ışığıyla değişimi

Solunum sistemi problemleri, göz ve burunda iritasyon, astım, vücut direncinde azalma

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

17

İSTASYONUN KURULUŞUNDAN GÜNÜMÜZE KADAR SO2 VERİLERİ

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

18

İSTASYONUNUN KURULUŞUNDAN GÜNÜMÜZE KADAR PM10 VERİLERİ

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

19

KİRLİLİK PARAMETRELERİNİN AŞILDIĞI GÜNLER

2012 Yılı içerisinde Yönetmeliğimizde yer alan Partikül Madde (PM10) için sınır değer 140 µg/m³ olarak belirtilmiş olup; bu sınır değer Ocak ayında 5 gün, Şubat ayında 14 gün, Mart ayında 9 gün, Nisan ayında 4 gün Eylül ayında 2 gün, Ekim ayında 1 gün ve Kasım ayında da 1 gün olmak üzere toplam 36 gün aşılmıştır.

Kükürdioksit (SO2) parametresinde ise aşım görülmemiştir.

2012 Yılı içerisinde kirlilik parametrelerinden olan ve ölçüm istasyonunda otomatik ölçümü yapılan PM10 parametresi İlk Seviye Uyarı Eşiği olan 260 µg/m³ Ocak ve Şubat aylarında toplam 7 gün,

İkinci Uyarı Eşiği olan 400 µg/m³ Şubat ayında 1 gün aşılmıştır.

Kükürdioksit (SO2) parametresinde aşım görülmemiştir.

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

20

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

Toplum olarak hem ısınmak hem de havayı kirletmemek zorundayız. Isınmadan kaynaklanan hava kirliliğini azaltmak veya önlemek için;

Yakıt tüketimi azaltılmalı,Temiz enerji kaynakları ve kaliteli yakıtlar kullanılmalı,Yakıtlar soba ve kaloriferlerde tekniğine uygun yakılmalı,Binalarda ve evlerde ısı yalıtımına gidilmeli,Kalorifer ve soba bacaları her sezon başında mutlaka temizlenmeli.

ISINMADAN KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİNİ ÖNLEMEK VE AZALTMAK İÇİN;

21

SANAYİ KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİNİ ÖNLEMEK VE AZALTMAK İÇİN;

Temiz yakıt ve hammadde kullanımı, Kirliliği kaynağında yok edecek teknolojilerin kullanılması, Tesislerin yakma ünitelerinde kaliteli yakıtların kullanılması, Yeterli yükseklikte bacaların inşası ve bacalarda filtre kullanılması, Arıtma tesislerinin kurulması, Atıkların değerlendirilmesi, düzenli ve sağlıklı boşaltılması, Tesisler mümkün olduğu kadar yerleşim yerlerinin dışına yapılmalı, Personele çevre konusunda eğitimler verilmeli,

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

22

ULAŞIMDAN KAYNAKLANAN HAVA KİRLİLİĞİNİ AZALTMAK İÇİN

Hava Kirliliğinin Önemli Bir Kısmı Otomobillerden Kaynaklanır. Toplu Taşımayı Tercih Ederek Daha Az Yakıt Kullanılması,

Araçların Bakımlarının Zamanında Yapılması,

Yürüme Mesafesindeki Yerlere Yürüyerek Ya Da Bisikletle Ulaşımın Tercih Edilmesi,

Duraklama Ve Beklemelerde Aracın Çalıştırılmaması,

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

23

Fosil Yakıt Kullanımından Ziyade Temiz Enerji (Rüzgar, Jeotermal, Güneş Enerjisi) Kullanımına Geçilmesi,

Kullanılmayan zamanlarda ışıklar ve elektrikli aletler kapatılarak enerji tasarrufu sağlanması,

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Teşvik Edilmesi,

Çevrenin Önemi Ve Korunması İle İlgili Eğitimler Hazırlanarak Kamuoyunun Bilgilendirilmesi,

HAVA KİRLİLİĞİNİ AZALTMAK İÇİN TOPLUM OLARAK

BİZE DÜŞEN GÖREVLER

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

04 ARALIK 2012 DÜZCE'NİN ÇEVRE SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÇALIŞTAYI

24

Temiz Hava, Sağlıklı ve Kaliteli bir Gelecek

25

DÜCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

SABIRLA DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER

Hasan GÜVENÇevre Yüksek Mühendisi

Çevre ve Şehircilik İl Müdürü