Post on 19-Apr-2019
Gürültü Kontrolü
•Aktif Kontrol (Genellikle düşük frekans
uygulamalarında kullanılır)
Kontrollü ters faz
ses alanı ile
yaratma
•Pasif Kontrol (Daha yüksek frekanslarda daha verimlidir,
Yutucu malzemeler kullanılır)
1) Kaynağında kontrol
2) Kaynak-alıcı arasında
kontrol
3) Alıcıda kontrol
A) Yapı-kaynaklı gürültü (SbN): Bir yapıdaki değişken kuvvetlerin
oluşturduğu ve yapı yolu ile iletilen gürültü
B) Hava kaynaklı gürültü (AbN):Akış yolu ile ortaya çıkan gürültü veya
kaynağı önemini yitiren gürültü
Aktif kontrol
Prensibi: Aktif kontrol, orijinal (birincil) gürültünün
uygun fazda ve genlikte yaratılan ikincil bir gürültü
vasıtasıyla azaltılmasına dayanır.
Birincil gürültü
İkincil gürültü
Sonuç gürültü
Aktif kontrol
Adaptif sistem ile aktif kontrol
Birincil gürültü sinyali
İkincil gürültü sinyali
(referans sinyal)
Dijital filtre
Adaptif
Algoritma
Durum Çalışması-1: Aktif kontrol
Dikdörtgen bir
ağaç kutu İkincil kaynak
(hoparlör)
Birincil kaynak
(hoparlör) Hata
mikrofonu
Yükselteç Yükselteç
Üreteç
Kontrolör
Adaptif bir sistem ile gürültü kontrolü:
Durum Çalışması-3: Pasif kontrol Fabrikada operatör sağlığı için gereken önlemler:
Fabrikada yaş kağıt makinası bölümünde çalışan operatöre gelen
gürültü dozunun azaltılması isteniyor. İlgili bölümde ölçülen gürültü
seviyeleri şu şekildedir:
EMİCİ VALSLER
GAUÇ VALSİ
KONTROL
BÖLÜMÜ
YAŞ KISIM
•Dominant ses Gauç valsinden kaynaklanmaktadır.
•Operatörün bu bölümde harcadığı süreler:
saat
saat
saat
2 6.063 4.595 12.658 8
80.632
12.658
x x x x
x birim
•Standarda göre 8 saatlik çalışma süresine göre efektif saaatler:
1 1
2 2
3 3
100 2 0.632 1.264
92 6.063 0.632 3.832
94 4.595 0.632 2.904
A
A
A
L dBA T saat
L dBA T saat
L dBA T saat
Standarda göre 8 saatlik çalışma süresine göre efektif saaatler:
Günlük gürültü dozu limiti:
1.264 3.832 2.9041.996 1
2 6 4D olduğundan tedbirler alınmalıdır.
1 1
2 2
3 3
100 2 0.632 1.264
92 6.063 0.632 3.832
94 4.595 0.632 2.904
A
A
A
L dBA T saat
L dBA T saat
L dBA T saat
Alınabilecek tedbirler:
1.Gürültü kaynağı (Gauç valsi) bir hücre içine
alınmalıdır.
2.Operatör yalıtımlı bir oda içerisine alınarak,
mesaisinin bir bölümünün burada geçirilmesi
sağlanmalıdır.
• 1.tedbir makinanın fiziki durumu nedeni ile
mümkün olmadığından ikinci tedbir seçilmiş,
bu kapsamda şekilde de gösterilen kontrol
odası inşa edilmiştir.
Bazı malzemelerin yüzey yoğunlukları
•Standarda uygunluk için bir tasarım istendiğinden oluşturulacak odanın 15
dB’den büyük bir gürültü azaltımı yaratması yeterli olacaktır.
•Bu bağlamda sadece betondan bir oda tasarımı istenirse;
( \ ) 20log( ) 47TL SRI NRI fm dB
Frekans 125 250 500 1000 2000 4000
TL(NRI) dB 22.1728 28.1934 34.2140 40.2346 46.2552 52.2758
STC ~37 dB
•Bu oda için Gürültü Azaltım değeri (NR) hesaplanırsa;
2
110log( )
4
wSNR TL
R
2(1 )
TSR
•Odanın tamamı beton olduğundan yutucu yüzey tüm oda yüzeyi ile aynıdır.
Yani,
w TS = S
1 1 0.051 110log 37 24
4 4 0.05NR TL dB
gürültü azaltımı sağlanacaktır.
Betonun ortalama yutma katsayısı (NRC) 0.05 alınmıştır.
• Kontrol odası inşa edildikten sonra yapılan incelemelerde,
Operatörün dışarıdaki hatta sadece bazı ayarlamalar ve
genel gözlem için kalmakta olduğu, mesaisinin 7.91 saatini
ise ses düzeyi (100-24)=76 dBA’den düşük olan bu odada
harcadığı belirlenmiştir.
•Kalan 12.658-7.91=4.748 saat ise aynı oranda mevcut
gürültüye maruz kalmıştır.
•Bu durumda belirtilen gürültülere maruz kalınan yeni süreler
hesaplanırsa,
2 6.063 4.595 12.658 4.748
4.7480.375
12.658
y y y y
y birim
•Yeni durumdaki gürültü dozu:
1 1
1 1
1 1
100 2 0.632 0.375 0.474
92 6.063 0.632 0.375 1.436
94 4.595 0.632 0.375 1.089
A
A
A
L dBA T saat
L dBA T saat
L dBA T saat
•Bu değerler sekiz saatlik efektif mesai saatine
göre yeniden düzenlenirse
0.474 1.436 1.0890.749 1
2 6 4D
Tedbir amacına ulaşmış olmaktadır.