Post on 30-Aug-2019
1
ADF
01ÜNİTE 1: FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ
Fizik Bilimine GirişFİZİK
FİZİK NEDİR?R Bilim Nedir? Dünyayı, evreni ve evrendeki olayları .......................... ve
....................... dayanarak mantıksal olarak açıklamaya ...................
denir.
R Fizik Nedir? Madde ve enerjiyi, özelliklerini ve bunlar arasındaki iliş
kileri, sistemli çalışmalar ile teori ve yasalara ................................... bir bilimdir.
Fiziğin çalışma alanı çok geniş olduğundan alt alanlara ayrılmıştır.
Fiziğin Alt Alanları
1. Mekanik:
............................ ile ............................
arasındaki ilişkileri inceler.
2. Elektromanyetizma:
Maddelerin ................................
ve ................................ özelliklerini inceler.
3. Termodinamik:
................................ ve .....................
maddenin içinde yayılımını gösterir.
4. Optik:
................. ve ................ ile ilgili olayları inceler.
5. Katı Hal Fiziği:
Maddenin ................................
ile ilgili mikro boyutta olan olayları inceler.
6. Atom Fiziği:
.................. ve atomun ................
................... yapısını inceler.
7. Nükleer Fizik:
Atomun ........................... yapısı ve ...............................................
inceler.
8. Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği:
Yüksek enerjili parçacıkların hareketini ve maddenin ...................................
............. inceler.
FİZİK ADF 01 - Ünite 1
2
örnek 1
I. MekanikII. ElektromanyetizmaIII. Optik
Bir elektrik motorunu inceleyen bilim insanı, yukarıda verilen fiziğin alt alanlarından hangilerini elektrik motoru ile ilişkilendirilebilir?
Çözüm:
uygulama 1
Aşağıda verilenlerden hangisi fiziğin alt alanlarından biri değildir?
A) MekanikB) TermodinamikC) OptikD) JeofizikE) Elektromanyetizma
Çözüm:
uygulama 2
I. Kalorimetre kabı TermodinamikII. Mıknatıs ElektromanyetizmaIII. Gökkuşağı Optik
Yukarıda, fizikteki bazı olaylar ve ilgili alt alanlar eşleştirilmiştir.
Buna göre, hangi eşleştirmeler doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I, II ve III
Çözüm:
BİLİMSEL BİLGİNİN OLUŞUMU
R Bilgi: Bir nesne veya olay hakkında bilinen ya da bilinmesi .......................... gerçeklerdir.
Bilimsel YöntemBilimsel bilginin ............................. biçimde elde edilme yoludur.
R Bilimsel Yöntem Basamakları: Problemin belirlenmesi
Probleme dair veri toplanması
Hipotez oluşturulması
Hipotezin araştırılması için deney tasarlama ve gerçekleştirme
Deney sonuçlarını işleme
Sonuç çıkarma (Teori oluşturma)
Hipotez doğruçıkmazsa
R Çıkarım: Bir olay veya olgu ile elde edilen verilerin değerlendirilmesi ve olay hakkında akıl yürütme yoluyla sonuca ulaşılmasıdır.
R Delil: Olayla ilgili teorilerin doğruluğunu veya yanlışlığını kanıtlayan verilere denir.
örnek 2Bir deneyci bilimsel bir olay ile ilgili yaptığı deneylerin hipotezi desteklemediğini gözlüyor.
Buna göre, deneyci bu aşamada bilimsel yöntem basamaklarından hangisine geri dönmelidir?
Çözüm:
uygulama 3
Bilimsel bir çalışmada bilimsel yöntem kullanan deneycinin en son geliştireceği sonuç aşağıdakilerden hangisi olur?
A) Problemi belirleme B) Veri toplamaC) Deney yapma D) Hipotez oluşturma
E) Teori oluşturma
Çözüm:
ADF 01 - Ünite 1 FİZİK
3
Bilimsel Bilgi Oluşumunda Değişkenlerin Belirlenmesi
R Kontrol Değişkeni: Bir deneyde ...................................... alınan değişkendir.
R Bağımsız Değişken: Deneyde .................................... değişkendir.
R Bağımlı Değişken: Bağımsız değişken ile değiştirilen nicelik .......................... or
taya çıkan sonuçtur.
örnek 3
Bir deneyci, yapacağı deneysel çalışma ile ilgili aşağıdaki tabloyu oluşturuyor.
Değişken Türü Değişken Adı
Kontrol değişkeni Kütle biçimi
Bağımlı değişken Yay uzaması
Bağımsız değişken Kütle miktarı
Bu tabloya göre, deneycinin hipotez cümlesi ne olmalıdır?
Çözüm:
uygulama 4
Bilimsel bir deney esnasında sabit tutulan ve değişkenler üzerinde etkisi olabilen değişken aşağıdakilerden hangisidir?
A) DeneyB) Kontrol değişkeniC) Bağımlı değişkenD) Bağımsız değişkenE) Done
Çözüm:
uygulama 5
Şekil I Şekil II
V V
+ – + –
Özdeş lamba ve üreteçler ile Şekil I ve Şekil II deki devreler kurularak lambaların parlaklıkları karşılaştırılıyor.
Buna göre,
I. Pil sayısı kontrol değişkenidir.II. Lamba sayısı bağımsız değişkendir.III. Lamba parlaklığı bağımlı değişkendir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I, II ve III
Çözüm:
YGS 2013
Değişken Türü Değişken Adı
Bağımlı değişken Cisimlerin yere düşme süresi
Bağımsız değişken Cisimlerin kütlesi
Sabit tutulan değişkenler
Cisimlerin şekilleri, hacimleri, yüzey alanları ve hava sürtünmesi
Bu tabloya göre, araştırmacının hipotez cümlesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Cisimlerin kütleleri artarsa hacimleri de artar.B) Cisimlerin kütleleri artarsa yüzey alanları da artar.C) Cisimlerin kütleleri artarsa yere düşme süreleri de artar.D) Cisimlerin yüzey alanları artarsa hava sürtünmesi de artar.E) Cisimlerin yüzey alanları artarsa yere düşme süreleri
de artar.
Çözüm:
FİZİK ADF 01 - Ünite 1
4
Gözlem
Bir durumun veya olayın .................... organlarıyla veya ................................. kullanılarak incelenmesine denir.
Deney
Olayların labaratuvarda .................... edilerek incelenmesidir.
Düşünce Deneyi
Albert Einstein
Labaratuvara gitmeden masa başında ............
............................................. yapılan deneylere denir.
Gözlem ve deneyler nicel ve nitel gözlem olarak ikiye ayrılır:
R Nicel Gözlem ve Deney: ..................................... kullanılarak yapılan gözlem veya deney
lerdir.
R Nitel Gözlem ve Deney: ............................................... kullanılarak yapılan gözlem veya de
neylerdir.
örnek 4
I. Ortam sıcaklığının termometre ile ölçülmesiII. Öğrencinin, arkadaşlarının boyunu göz kararı ile ölçmesiIII. Arabanın süratinin gösterge ile ölçülmesi
Yukarıda verilen gözlemlerin çeşitlerini yazınız.
Çözüm:
uygulama 6
Ahmet : Masayı metre ile ölçüyor.Cengiz : Sütü litre ile ölçüyor.Elif : Suyun sıcaklığını eliyle kontrol ediyor.
Buna göre, yukarıdaki gözlemcilerden hangileri nicel gözlem yapmıştır?
A) Yalnız Ahmet B) Yalnız CengizC) Yalnız Elif D) Ahmet ve Cengiz
E) Ahmet, Cengiz ve Elif
Çözüm:
uygulama 7
I. Einstein’in ikizler paradoksuII. Arşimed’in suyun kaldırma kuvvetiIII. Young’ın ışığın girişimi deneyi
Yukarıda verilen çalışma türleri için ne söylenebilir?
I II III A) Deney Deney Düşünce deneyiB) Deney Düşünce deneyi DeneyC) Düşünce deneyi Deney DeneyD) Deney Düşünce deneyi Düşünce deneyiE) Düşünce deneyi Deney Düşünce deneyi
Çözüm:
ADF 01 - Ünite 1 FİZİK
5
FİZİKTE MODELLEME VE MATEMATİK
R Model: Açıklanmak istenen bir olayın veya durumun bir varlığa ................................................. .
R Hedef: Modele benzetilen varlık veya ....................... denir.
ModellemeHedefin ifade edilmesini kolaylaştırmak için ....................... kullanmaya denir.
Atomun üzümlü keke benzetilmesi modellemedir. Model kek, hedef ise atomun yapısıdır.
örnek 5
Bir cismin ivmesinin zamanla değişiminin grafikle gösterilmesinde, modelleme, model ve hedefi yazınız.
Çözüm:
uygulama 8
Hedef Model
I. Atom Güneş Sistemi
II. Hız değişimi Grafik
III. Elektrik akımı Su akışı
Yukarıda hedefe yönelik olarak verilen modellerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I, II ve III
Çözüm:
Matematiğin Fizik’te KullanımıMatematik Fizik’te kendini ....................................... dilidir. Fizikte matematik kullanımı,
R Deney ve gözlemlerle ................................ verilerin yorumlanmasında,
R Deney esnasında ........................... işlemlerin yapılmasında,
R Sonuçların .......................... edilmesinde
kullanılır.
R Formüller ve grafikler matematiksel modellemedir.
örnek 6
I. F = m.aII. Kütle
Hacim0
m
V
III. Birim hacimdeki madde miktarı yoğunluktur.
Yukarıdakilerden hangileri matematik modellemeye örnek verilebilir?
Çözüm:
uygulama 9
K deneycisi : F = k.x
L deneycisi : x = v.t v (m/s)
t (s)0
4
2
M deneycisi :
Yukarıda K, L, M deneycilerinin ifadeleri verilmiştir.
Buna göre, hangi deneycilerin kullandığı ifadeler matematiksel modellemedir?
A) Yalnız K B) Yalnız L C) Yalnız MD) K ve L E) K, L ve M
Çözüm:
FİZİK ADF 01 - Ünite 1
6
FİZİKSEL BÜYÜKLÜKLER VE ÖLÇMER Birim: Ölçülecek bir büyüklü
ğün karşılaştırılması için o büyüklüğün cinsinden ......................................... büyüklüktür.
R Ölçme: Bir büyüklüğün belirlenen bir ölçeğin birimiyle ................................................. elde edilmesidir.
Fizikte büyüklükler temel ve türetilmiş büyüklükler olarak ikiye ayrılmıştır.
Temel Büyüklüklerİfade edilirken başka büyüklüğe ihtiyaç ........................................ ifade edilen büyüklüklerdir.
Temel Büyüklük Simge Birim (SI)
Kütle m Kg
Işık şiddeti I cd
Sıcaklık T K
Akım şiddeti i A
Madde miktarı n mol
Uzunluk l
m
Zaman t s
KISAMUZ ile kodlarız.
taktik
Türetilmiş Büyüklüklerİfade edilirken başka büyüklüklere ihtiyaç ................................. büyüklüklere denir.
Türetilmiş Büyüklük Simge Birim (SI)
Hız v m/s
Ağırlık G N
İvme a m/s2
Enerji E Joule
Isı Q cal
Direnç R ohm (W)
örnek 7
I. IsıII. UzunlukIII. AğırlıkIV. Kütle
Yukarıda verilen fiziksel büyüklükleri temel ve türetilmiş olarak sınıflandırınız.
Çözüm:
uygulama 10
Aşağıda verilenlerden hangisi temel büyüklüklerden değildir?
A) Kütle B) Işık şiddeti C) Madde miktarıD) Hacim E) Sıcaklık
Çözüm:
Temel Büyüklüklerin Ölçüm AraçlarıR
Kütle: ............................. ile ölçülür.
R Uzunluk: ....................... ile ölçülür.
R Zaman:
..................................... ile ölçülür.
R Sıcaklık:
....................................... ile ölçülür.
R Akım şiddeti:
....................................... ile ölçülür.
ADF 01 - Ünite 1 FİZİK
7
örnek 8
Ölçü Aleti Birim (SI)
Kütle ........................... ...........................
Zaman ........................... ...........................
Akım şiddeti ........................... ...........................
Yukarıda verilen temel büyüklüklerin ölçü aletini ve birimlerini karşılarına yazınız.
Çözüm:
uygulama 11
Aşağıda verilen temel büyüklüklerden hangisinin birimi karşısına yanlış yazılmıştır?
A) Sıcaklık → KelvinB) Kütle → NewtonC) Işık şiddeti → CandelaD) Zaman → SaniyeE) Madde miktarı → Mol
Çözüm:
Fizikte Skaler ve Vektörel Büyüklükler
R Skaler Büyüklükler: İfade edilirken ................, ........................... niceliklerine ihtiyaç du
yulmayan büyüklüklerdir.
Uzunluk
Kütle
...........................
Akım şiddeti
Hacim
...........................
Enerji
...........................
R Vektörel Büyüklükler: İfade edilirken ................, ..........................., ...................... niceliklerine ih
tiyaç duyulan büyüklüklerdir.
Hız
İvme
.............................................
Kuvvet
Elektrik alan şiddeti
.......................
örnek 9
Büyüklük Türü
I. Hız ...........................
II. Yer değiştirme ...........................
III. Uzunluk ...........................
IV. Akım şiddeti ...........................
Yukarıda verilen fiziksel büyüklüklerin türünü (vektörel veya skaler) karşılarına yazınız.
Çözüm:
uygulama 12
I. SüratII. AğırlıkIII. Yer değiştirme
Yukarıda verilenlerden hangileri türetilmiş skaler büyüklüklerdendir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) II ve III
Çözüm:
8
FİZİK ADF 01 - Ünite 1
4C 5E 6D1E 2D 3B
1. Aşağıda verilenlerden hangisi fiziğin alt alanlarından biri değildir?
A) ElektromanyetizmaB) Atom fiziğiC) Katıhal fiziğiD) Plazma fiziğiE) Radyoloji
2. I. Problemin belirlenmesiII. Teori oluşturulmasıIII. Hipotezin oluşturulmasıIV. Veri toplanması
Yukarıda bilimsel yöntem basamaklarından bazıları verilmiştir.
Buna göre, bilimsel çalışma yapan bilim insanı hangi sıraya göre ilerlemelidir?
A) I II III IV B) II I III IVC) III II I IV D) I IV III II
E) I III IV V
3.
Yatay
m F
Şekil I
a
Yatay
m 2F
Şekil II
2a
Yatay
m 3F
Şekil III
3a
Sürtünmesiz yatay düzlemde duran m kütleli cisme Şekil I, Şekil II ve Şekil III teki gibi sırasıyla F, 2F, 3F kuvvetleri uygulanınca, cismin ivme büyüklüğü a, 2a, 3a oluyor.
Buna göre, deneydeki kontrol değişkeni, bağımlı ve bağımsız değişkenler için ne söylenebilir?
Kontrol Bağımlı Bağımsız değişkeni değişken değişkenA) m F aB) m a FC) F m aD) F a mE) a F m
4. Ali : Arabam çok geniş.Simay : Evimizin sıcaklığı +5 °C tur.Su : Havuz çok derin.
Buna göre, yukarıdakilerden hangilerinin yaptığı gözlemler niteldir?
A) Yalnız Ali B) Yalnız SimayC) Ali ve Su D) Ali ve Simay
E) Ali, Simay ve Su
5. I. a = xt
II.
S N
III. Akım şiddeti
Potansiyelfark0
Ι
V
Yukarıda verilenlerden hangisi modellemedir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I, II ve III
6. Büyüklük Birim Ölçüm Aracı
I. Akım şiddeti Amper Ampermetre
II. Uzunluk Metre Metre
III. Zaman Saniye Sayaç
Yukarıda verilen büyüklük, birim, ölçüm aracı karşılaştırmalarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I, II ve III
ANALİZ TESTİ
ADF01 ile konuyu kavradınız. Şimdi ASF01’i çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.