Post on 09-Apr-2017
ihmaacala p`doSa maoM puYpao
%padna
fUlaaoM ko Antga-t ihmaacala p`doSa maoM xao~fla .2015.
ijalaa xao~fla ho@Toyar
ibalaasapur
1 ,10
cambaa
51 ,94
hmaIrpur
5 ,36
kaMgaD,a
115 ,64
kullau 29 ,50iknnaaOr
0 ,25
laahula va spIit
3 ,60
maNDI 15 ,71iSamalaa
36 ,66
isarmaaOr
429 ,41
saaolana
76 ,92
}naa 24 ,89kula 790 ,98
ihmaacala p`doSa ko ibalaasapur ijalao
maoM puYpao%padna
ihmaacala p`doSa maoM ]ganao ihmaacala p`doSa maoM ]ganao vaalao Aig`amavaalao Aig`ama kit-t puYp yaanaI kT Flaavarja
glaOiDyaaolasa
karnaoSana gaulada}dIgaulada}dI
ilalaI elsT`\aomaoiryaa
MARIGOLD gaOMda
African marigold: Tagetes erecta
• French marigold:Tagetes patula
Gerbera Cultivars
ALSTROEMERIA elasT`\aomaoiryaa
Botanical Name: Alstroemeria species
Family: Alstroemeriaceae
Origin:Chile, Brazil, Bolivia, Peru, Paraguay, Venezuela and Argentina
Orchids- future flowers in HP
Cymbidium orchids- a future flower in Himachal Pradesh
ROSE gaulaabaBotanical Name: (Rosa hybrida)Family: Rosaceae
Bird of ParadiseBird of Paradise
Daffodil and Narcissus DOfaoiDla va narigasa
ihmaacala p`doSa maoM ihmaacala p`doSa maoM gamalao maoM ]ganao gamalao maoM ]ganao
vaalao Aig`amavaalao Aig`ama AlaMkRt paOQaopaOQao
ip`maulaa fuiSayaa
saa[klaomana\ ijaroinayama
ihmaacala p`doSa maoM puYp ]Qaaoga ko p`mauK
AMSa p`%yaxa $p sao vao maaOsamaI kit-t puYp yaanaI kT flaavarja ]%padna
Kulao fUla yaanaI laUja flaavarja ]%padna
knd ]%padna hrI pi<ayaaM yaanaI kT ga`Inja gamalaaoM maoM AlaMkRt paOQao baaOnao paOQao yaanaI baaoMsaa[- baIja ]%padna SauYk puYp ]%padna [<ar inakalanao ko ilae fUla ]%padna ikrae ko ilae gamalaaoM maoM
paOQao ]gaanaa
ihmaacala p`doSa maoM puYp ]Qaaoga ko p`mauK AMSa Ap`%yaxa $p sao gamalao banaanaa
hirt gaRh yaanaI ga`Ina ha]sa saamaga`I ]plabQa krvaanaa
fUlaaoM kI pOikMga saamaga`I fUlaaoM ka pirvahna va maNDIkrNa SaIt gaRh va P`aSaItna
sauivaQaa ]plabQa krvaanaa puYp pirrxak va baagavaanaI
saamaga`I
ihmaacala p`doSa maoM puYp ]Qaaoga kI p`mauK
samasyaaeM p`maaiNat va gauNavata baIja va p`ba-Qana saamaga`I ka ABaava
hirt gaRh yaanaI ga`Ina ha]sa saamaga`I ka mahMgaa haonaa
inarMtr va pyaa-Pt puYp ]%padna maoM kmaI
SaIt gaRh va P`aSaItna sauivaQaa ]plabQa na haonaa
puYp iva&ana ivaYaya maoM ivastar iSaxaa ka ABaava
]icat yaatayaat sauivaQaa ka ABaava puYp ivapNana maoM jyaada dlaalaI fUlaaoM maoM pSca sasya tknaIkI ka
ABaava puYp ]%padkaoM maoM p`itspwa-%mak
maanaisakta ka ABaava raYT/Iya kRiYa baOMk va Anya baOMkaoM
sao ?Na sauivaQaa maoM baZ,ta saMkaoca jyaada hvaa[- ikrayaa yaUraop maoM BaartIya fUlaaoM pr jyaada
saImaa va Aayaat Saulk
ihmaacala p`doSa maoM puYp ]%padna baZ,anao
hotU vyavaBaairk sauJaava p`maaiNat va gauNavata baIja va p`ba-Qana saamaga`I ]plabQa krvaanaa
puYp maaMga Anausaar inarMtr va pyaa-Pt puYp ]%padna krnaa
SaIt gaRh va P`aSaItna sauivaQaa ]plabQa krvaanaa
puYp iva&ana ivaYaya maoM iSaxaa sauivaQaa ]plabQa krvaanaa
]icat yaatayaat sauivaQaa ]plabQa krvaanaa gaaMva blaak va ijalaa str pr saimaityaaM
banaakr puYp ivapNana kao sauinaiScat krnaa
fUlaaoM maoM Aasaana pSca sasya tknaIkI ]plabQa krvaanaa
puYp ]%padkaoM maoM p`itspwa-%mak maanaisakta baZ,anaa
raYT/Iya kRiYa baOMk va Anya baOMkaoM sao ?Na sauivaQaa baZ,anaa
hvaa[- ikrae maoM kmaI krnaa yaUraop maoM BaartIya fUlaaoM pr jyaada
saImaa va Aayaat Saulk kao kma krvaanaa
karnaoSana
karnaoSana ko Antga-t ihmaacala p`doSa maoM xao~fla .2013 va
2015.ijalaa xao~fla
ho@Toyar
ibalaasapur
2013 201532 ,4 0 ,95
cambaa
1 ,6 2 ,95
hmaIrpur
0 ,65 0 ,45
kaMgaD,a
2 ,01 2 ,32
kullau 1 ,40 1 ,70
iknnaaOr
0 ,0 0 ,0
laahula va spIit
2013 20150 ,0 0 ,0
maNDI 3 ,4 8 ,30
iSamalaa
4 ,4 6 ,57
isarmaaOr
4 ,84 9 ,57
saaolana
14 ,6 18 ,90
}naa 0 ,0 0 ,0
kula 65 ,30 51 ,71
karnaoSana- hirt gaRh maoM ]ganao vaalaa p`mauK kT Flaavar
EaI [Mdr isaMh jauKalaa, ibalaasapur - ihmaacala p`doSa ko Aig`ama karnaoSana ]%padk
EaI [Mdr isaMh
karnaoSana ko gaucCo baaMQatI maihlaaeMibak`I ko ilae tOyaar karnaoSana fUlaaoM ka iDbbaa
EaI [Mdr isaMh ko hirt gaRh maoM karnaoSana
•AiQak gauladanavaiQa•ivaiBanna rMgaaoM Aakar va AaikRityaaoM ko fUla•karnaoSana fUlaaoM kI vaYa- Bar maaMga
karnaoSana ko ivaSaoSa gauNa
•lambao idna vaalaa fUla•rat ka ]pyau@t tapmaana 10 sao 11 iDga`I saoMTIga`oT•idna ka ]pyau@t tapmaana 13 sao 15 iDga`I saoMTIga`oT•pyaa-Pt saMvaatna•kaba-na Da[Aa@saa[D maa~a 300 sao 500 pI pI ema
jalavaayau
•hlkI daomaT imaT\TI•pI eca maana 6 sao 7•vyavasaaiyak KotI ko Ilae imaT\TI riht maaQyama jyaada ]pyau@t haota hO ijasamaoM pIT prlaa[T va vamaI-kulaa[T kI baravar maa~a hao•panaI inakasaI ka ivaSaoYa Qyaana rKoM
imaT\TI va maaQyama
karnaoSana- hirt gaRh maoM ]ganao vaalaa p`mauK kT Flaavar
karnaoSana kI Aayaat kI ga[- SaaIYaa-qa jaD,yau@t klamaoMkarnaoSana kI raopa[ 25 sao 30 paOQao p`it vaga- maITr
karnaoSana kI KotI ko gaur saIKto dQaaola GaumaarvaIM maoM ek baagavaana
•karnaoSana kao mau#ya $p sao dao EaoiNayaaoM 1 sTOMDD- yaanaI baD,o fUla vaalaI 2 sp`o yaanaI CaoTo fUla vaalaI iksmaaoM maoM baaMTa gayaa hO • 1 sTOMDD- yaanaI baD,o fUla vaalaI iksmaoM: [na iksmaaoM maoM ek baD,a fUla lambaI DNDI pr iKlata hO. eosaI p`mauK iksmaoM naIcao dI ga[- hOM.•laala: skoinayaa TaMgaa ikllar maasTr va roD ivailayama•gaulaabaI: AasT/a naaora ilanaa kOMDI Aaoiryaanaa va ipMk isama•pIlaI: plaasa maurisayaa taihtI va rOigayaao dI saaola •safod: raomaa kOilaspao saaoMsaara vha[T isama va kOMDI vha[T•imaEaNa: saaolaar vaOinaSaa jamaO[ka saOMiTgaao va Aaqa-r isama
vyaapairk iksmaoM
• 2 sp`o yaanaI CaoTo fUla vaalaI iksmaoM: [na iksmaaoM maoM Anaok CaoTo fUla ek puYp DNDI pr iKlato hMO. eosaI p`mauK iksmaoM naIcao dI ga[- hOM.•laala: raonaI kmaa- [njaao saomjap`a[D va [lsaI•gaulaabaI: barbara maaiD,yaa naqalaI kirnaa maoDlaI va Doija•safod: vha[T rayalTI itbbat Aa[salaOND va e@sala•imaEaNa: ikssaI laUnaa imaraja va maOkaoirnaa
P`abaQa-na• karnaoSana ka p`baQa-na 8 sao 10 saoMTImaITr lambaI SaIYa-sqa SaaKa sao laI ga[- klamaaoM Wara ikyaa jaata hO.• vyaapairk str pr karnaoSana kI klamaoM hirtgaRh yaa paolaIqaIna Gar maoM ]gaaeM ijasamaoM tapmaana 20 sao 25 iDga`I saoMTIga`oT va Aad`-ta 80 p`itSat sao AiQak hao.• klamaoM raogariht baiD,,yaa paOQaaoM sao laoM.• klamaaoM maoM jaD, p`itSat baZ,anao ko ilae klamaaoM ko inacalao ihssao kao ek imanT ko ilae 500 pI pI ema Aa[- baI e yaa ena e e Gaaola maoM DubaaoeMM.• [na SaaoiQat klamaaoM kI raopa[- SaaoiQat rot maoM 3 sao 5 saoMTImaITr dUrI pr kroM. • Aad`-ta 80 p`itSat sao AiQak banaae rKnao ko ilae idna maoM 4 sao 5 baar panaI ka iCD,kava kroM.• saD,na raoga kI raokqaama ko ilae baOivasTIna ek ga`ama va Daeqaona ema 45 dao ga`ama p`it laITr panaI maoM Gaaola kr saPtah maoM baarI baarI sao iCD,kava kroM.• klamaoM 25 sao 30 idna maoM tOyaar hao jaatI hOM.
raopa[- va puYp AapUit- samaya
xao~ raopa[- samaya
puYp AapUit- samaya
maOdanaI va inacalao phaD,I
isatmbar sao A@tUbar
frbarI sao Ap`Ola
maQya phaD,I
janabarI sao frbarI
ma[- sao jaUna va
A@tUbar sao nabamvar
}Mcao phaD,I maaca- sao Ap`Ola
jaulaa[- sao isatmbar
sasya ik`yaaeM karnaoSana maoM EaoNaI Anausaar pMi@t sao pMi@t AaOr paOQao sao paOQao kI dUrI rKI jaatI hO.AamataOr pr sTOMDD- iksamaaoM maoM yah dUrI 20 saoMTImaITr va sp`o iksamaaoM maoM 30 saoMTImaITr rKoM.jaba paOQao 15 sao 20 saoMTImaITr }Mcao hao jaaeM tba paOQao ka caar gaaMzaoM ko }pr sao SaIYa-sqa SaaKa sao 1 sao 2 saoMTImaITr ihssaa naaoMca doM taik AiQak tTsqa SaaKaeM inaklaoM va jyaada puYp ]%padna hao sako. sTOMDD- iksamaaoM maoM koind`ya SaaKa maoM SaIYa-sqa kilaka kao ]ganao doM va tTsqa kilakaAaoM kao ]gato hI masala doM. sp`o iksamaaoM maoMkoind`ya SaaKa maoM SaIYa-sqa kilaka kao masala doM va tTsqa kilakaAaoM kao ]ganao va pnapnao doM.
sahara donaa karnaoSana maoM paOQaaoM kao sahara donao ko ilae paolaIqaIna yaa roSama yaa laaoho kI jaalaI jaao 10 sao 10 saoMTImaITr Aakar iCd` kI hao. eosaI jaalaI kao 3 thaoM maoM raopa[- ko samaya hI ivaCa doM AaOr [nhoM 20 35 va 60 saoMTImaITr jamaIna sath sao paOQaaoM kI baZ,vaar Anausaar ]zaeM. karnaoSana maoM paOQaaoM kao lakD,I ko DNDo sao BaI sahara idyaa jaa sakta hO.
Kad va ]va-rk paOQaaoM ko Gana%va va imaT\TI Anausaar ja,maIna maoM 15 sao 20 @ivaMTla galaI saD,I gaaobar Kad p`it knaala maoM DalaoM. [sa ko Aitir@t 8 iklaao naa[T/aojana 8 iklaao fasafaorsa va 4 iklaao paoTaisayama p`it knaala maoM DalaoM.gaaobar Kad AaOr fasafaorsa va paoTaisayama kao p`itraopNa pUva- ja,maIna maoM imalaaeM. 8 iklaao naa[T/aojana p`it knaala daobaara p`itraopNa ko ek maah ]praMt ibaKoroM. hirtgaRh maoM Tpka isaMcaa[- yaa iD/p ko saaqa BaI GaulanaSaIla rasaayainak ]va-rk 10 idna ko AMtrala pr ide jaato hOM.
Fartigation/fTI-gaiSana p`it 500 vaga- maITr
• Day 1: 19/19/19 - 800g• Day 2: plain water• Day 3: 0/52/34 - 700g• Day 4: plain water• Day 5: Ca(NO3)2 - 800g• Day 6: plain water• Day 7: 13/0/45 - 400g• Day 8: plain water• Day 9: MgSO4- 350g + Micronutrient- 300g• Day 10: plain water
Krptvaar inayaM~Na karnaoSana maoM p`itraopNa ]praMt dao baar inara[- gauD,a[- kroM va Krptvaar inakala doM. raopa[- pUva- poMDIimaqaoilana DoZ, iklaao yaa flau@laaorailana ek iklaao p`it ho@Toyar lagaBaga 750 laITr panaI maoM Dalakr iCD,kava kroM.caaOD,I pi<ayaaoM vaalao KrptvaaraoM ka inavaarNa 2 4 DI iCD,kava sao ikyaa jaa sakta hO. hirtgaRh maoM [nako inavaarNa ko ilae Aa@saIDa[jaana va naopraoPmaa[D ka ]pyaaoga ikyaa jaata hO.
isaMcaa[-AcCI gauNavata puYp ]%padna ko ilae lagaBaga 50 sao 60 p`itSat namaI @yaairyaaoM maoM banaae rKoM. gaRYma ?tu maoM saPtah maoM dao sao tIna baar yaa p`it idna isaMcaa[- krnaa ]icat rhta hO.hirt gaRh maoM lagaBaga dao laITr panaI p`it laITr isaMcaa[- krnaI caaihe.
baImaairyaaMThnaI AMgamaarI
yah baImaarI AlT/naoiryaa DaeMqaa[- kvak sao fOlata hO. Tnao ko AaQaar va gaaMzaoM ka saUKnaa [sako p`mauK laxaNa hOM. nasa-rI yaa paOQa maoM p`mauK baImaarI hO. [samaoM paOQa ja,maIna kI sath sao saD, kr igarnaa Sau$ hao jaatI hO. [sako inavaarNa ko ilae Daeqaona ema 45 2 ga`ama yaa kOPTana 2 ga`ama p`it laITr panaI maoM Gaaola kr saPtah maoM ek baar iCD,kava kroM. raoga ga`st paOQaaoM kao naYT krdoM va klamaoM svasqa paOQaaoM sao hI laoM.
baImaairyaaMfyaUjaoiryama maUla
ivaGalana yah raoga fyaUjaoiryama Aa@saIspaorma DaeMqaa[- naamak kvak sao fOlata hO. raoga ga`st paOQaaoM ka Asamaanya ivakasa haota hO tqaa na[- ThinayaaM CaoTI p<ao pIlao va tnaa narma pD, jaata hO. Ant maoM paOQaa A@samaat saUK jaata hO va jaD,oM kalaI pD, jaatI hOM. [sako inavaarNa ko ilae @yaairyaaoM kao fatmaoilana yaa @laaoraoipkirna sao SaaoiQat kroM.paOQaaoM maoM Daeqaona ema 45 2 ga`ama yaa baOivasTIna 1 ga`ama p`it laITr panaI maoM Gaaola kr saPtah maoM baarI baarI sao iCD,kava kroM.
baImaairyaaMsklaoraoiSayama maUla
saD,na yah raoga sklaoraoiSayama ralfisala naamak kvak sao pnapta hO.raoga ga`st paOQao pIlao hao jato hOM va pi<ayaaoM pIlaI hao jatI hOM AaOr paOQao saUK jato hOM. [sakI raokqaama ]prao@t iCD,kava krnao sao hao jaatI hO. [sako Aitir@t 2 sao 3 vaYa- ka fsala cak` ApnaaeM.
kITlaala makD,I
yah kIT paOQaaoM maoM fUlanao ko samaya p`kT haota hO va paOQaaoM kao QauMQalaa kr dota hO. [sako inavaarNa ko ilae Da[kaofaola 1 ga`ama yaa Aaomaa[T 1 imalaI laITr p`it laITr panaI maoM Gaaola kr saPtah maoM ek baar iCD,kava kroM.
Red spider mites in carnation
kITsauNDIo
hoilayaaoiqasa sauNDI fUlaaoM kao KatI hO va [sako inavaarNa ko ilae eNDaosalfana 1 ga`ama yaa finavaolaroT 2 ga`ama p`it laITr panaI maoM Gaaola kr saPtah maoM ek baar iCD,kava kroM. karnaoSana ko saaqa gaOMda ]gaanao sao BaI [sa sauNDI ka p`kaop kma hao jaata hO.
kITqaI`Psa
qa`IPsa pi<ayaaoM sao rsa caUsatI hOM va pi<ayaaM safod hao kr saUK jaatI hOM. [nakI raokqaama raogar 1 imaila laITr yaa maOlaaqaa^na 1 imaila laITr yaa imaqaayala pOraiqayaana 1 imaila laITr p`it laITr panaI maoM Gaaola kr saPtah maoM ek baar iCD,kava krnao sao hao jaatI hO.
Nematodes infestation
Aakulata yaanaI iDsAaDrhrI pMKuiD,yaaM fTnaa yaa
koilksa spilaiTMga yah samasyaa karnaoSana maoM bahut hI gamBaIr hO va [sako mau#ya karNaaoM maoM jyaada naa[T/aojana Kad tapmaana maoM ]tar caD,aba AnauvaaMiSakI va iksama hO. [saka inavaarNa hrok kila kao rbaD, baOND sao baaMQanao va ]icat iksama ka cayana krnao sao sambaBa hO.
Aakulata yaanaI iDsAaDrslaIipnaosa
[samaoM fUla AaMiSak yaa pUNa- $p sao maurJaa jaato hOM. [saka mau#ya karNa fUlaaoM pr [qaIlaIna gaOsa ka duYp`Baaba hO.[sako Aitir@t jyaada }Mcaa tapmaana AaOr panaI kI kmaI sao BaI fUlaaoM maoM slaIipnaosa ko laxaNa idKa[- doto hOM.[sa samasyaa ka inavaarNa fUlaaoM maoM isalvar qaayaaosalfoT 0 ,4 imaila maaolar Gaaola ka iCD,kava sao ikyaa jaata hO.
fUlaaoM kI kTa[- va ivapNanasTONDD- iksamaoM
sTONDD- iksamaaoM maoM fUlaaoM kI kTa[- ]sa samaya kroM jaba pMKuiD,yaaM AaQaI iKlaI haoM yaa poMiTMga ba`uSa Avasqaa maoM haoM.
sp`o iksamaoM sp`o iksamaaoM maoM fUlaaoM kI kTa[- ]sa samaya kroM jaba dao fUla pUNa- $p sao iKla jaaeM va SaoYa maoM rMga inakla Aae.
fUlaaoM kI kTa[- va ivapNanaga`oiDMga
karnaoSana fUlaaoM kao tIna EaoiNayaaoM maoM baaMTa jaata hO.
1 puYp DNDI 45 saoMTImaITr sao AiQak 2 puYp DNDI 30 sao 45 saoMTImaITr tk 3 puYp DNDI 30 saoMTImaITr sao kma
fUlaaoM kI kTa[- va ivapNanapOikMga va BaNDarNa
EaoiNakrNa ]praMt karnaoSana fUlaaoM kao 10 yaa 20 ko gaucCaoM maoM baaMQaa jaata hO va [nhoM baaoD- ko iDbbaaoM maoM puYp maNDI Baojaa jaata hO. puYp ivapNana sao phlao fUlaaoM kao 10 p`itSat Sak-ra Gaaola va 400 pI pI ema 8 ha[D/ao@saI@vaInaaoilana isaT/oT yaa 10 p`itSat Sak-ra Gaaola va 0 ,4 imaila maaolar isalvar qaayaaosalfoT Gaaola maoM 24 GNTo tk ]pcaairt krnao sao [nakI gauladanavaQaI baZ, jaatI hO. fUlaaoM ka BaNDarNa 0 ,6 sao 1 ,1 iDga`I saoilsayasa tapmaana 90 p`itSat Aad`-taa pr 4 sao 6 saPtah tk BaNDarNa ikyaa jaa sakta hO.
]pja va AamadnaI karnaoSana fUlaaoM kI ]pja EaoNaI iksama imaT\TI jalavaayau jagah raopa[- samaya va sasya ik`yaaAaoM isaMcaa[- pr inaBa-r krtI hO. sTONDD- iksamaaoM maoM 8 sao 12 fUla DiNDyaaM p`it paOQaa va 240 sao 300 fUla DiNDyaaM p`it vaga- maITr pyaa-Pt ]%padna hO. sp`o iksamaaoM maoM 5 sao 8 fUla DiNDyaaM p`it paOQaa va 100 sao 150 fUla DiNDyaaM p`it vaga- maITr pyaa-Pt ]%padna hO.[sa trh vaO&ainak Z,ga sao KotI krnao va sauinaiScat fUlaaoM kI ibak`I sao karnaoSana maoM 5 laaK $pe tk Sauw AamadnaI p`it ho@Toyar xao~fla sao hao jaatI hO.