Post on 01-Jan-2016
description
Farmakologia
W- 7
„Leki układu pokarmowego”
lek. Tomasz Gutowski
CHOROBA WRZODOWA
Objawy przedmiotowe i podmiotowe → choroba psychosomatyczna!
Klasyczne objawy:
- Nawracający ból w nadbrzuszu
- nudności, wymioty
- zgaga
- wzdęcie brzucha, bolesność uciskowa w nadbrzuszu
Czynniki środowiskowe:
- Nadużycie alkoholu
- przyjmowanie NLPZ
- palenie tytoniu
- wywiad rodzinny
Cechy wskazujące na możliwość powikłań lub inne schorzenia:
- Stały ból
- fusowate lub krwawe wymioty
- dysfagia
- biegunka
- krwawienie z odbytu,
- utrata masy ciała, wyniszczenie,
- żółtaczka, hepatomegalia, guz w jamie brzusznej, niedokrwistość
Czynniki obronne:
• prawidłowa regulacja wydzielania kwasu solnego i pepsyny
• sok żołądkowy o prawidłowym składzie
• wydzielanie HCO3-
• odpowiednie stężenie endogennych prostaglandyn w błonie śluzowej żołądka (odnowa błony, unaczynienie)
• prawidłowe krążenie w śluzówce
Czynniki agresji:
• wysokie stężenie jonów H+ w świetle żołądka
• aktywność pepsyn żołądkowych
• zarzucanie żółci do żołądka
• zakażenie H. pylori
LECZENIE CHOROBY WRZODOWEJI. Leki hamujące wydzielanie H+ w żołądku oraz sole bizmutu.inhibitory pompy protonowej PPI:
– omeprazol 20 mg 2x/dobę– lansoprazol 30 mg – pantoprazol 40 mg
antagoniści receptora H2:– ranitydyna 150 mg 2x/dobę przenika do OUN, wpływa na czynność
osi podzwgórze-przysadka-jajnik (ginekomastia), hamuje rozkład estrogenów, interakcje
– famotydyna 40 mg 1x/dobę wieczorem, lepsza bo polska, b. długi okres działania
– cymetydyna 800 mg na noc straszne interakcje, już się nie stosuje– nizatydyna 300 mg na noc
sole bizmutu:– cytrynian bizmutu 120 mg 4x/dobę nie pić mleka, nie spożywać
białek, Ca2+, Mg2+, działa osłaniająco, a w miejscach nadżerek odkażająco, stymuluje ziarninowanie w obrębie wrzodu
II. Leki przeciwbakteryjne w chorobie wrzodowej
-laktamy:Amoksycylina 1000 mg 2x/dobęprzez 7 dni lub 500 mg 3x/dobę
makrolidy:klarytromycyna 250 mg 2x/dobę lub 500 mg 3x/dobę
nitroimidazole:metronidazol 500 mg 2x/dobę przez 7 dni
Eradykacja = po 7 dniach usunięcie Hp.
z przewodu pokarmowego
Ewakuacja = jest skuteczna, jeśli 4 tyg. po leczeniu robimy fiberoskopię i test urazowy nie stwierdzając obecności Hp.
III. Leki antycholinergiczne.pirenzepina 50 mg 2x/dobę nie wpływa na motorykę,
hamuje wydzielanie HCl
IV. Leki zobojętniające.koloidalne związki glinu (zaparcia) i magnezu (biegunki)
LEKI WYMIOTNE:
Wymioty to najlepsza naturalna droga usunięcia toksyn z organizmu.
Nie wolno wywoływać wymiotów u nieprzytomnych – niebezpieczeństwo zachłystowego zapalenia płuc.
• Apomorfina – agonista receptora dopaminowego– podawana pozajelitowo działa szybko, ale krótko– dawka większa niż 10mg powoduje depresję
oddechową
• Emetyna – alkaloid korzenia wymiotnicy (Radix Ipencacuanhae)
– podawana doustnie w mniejszych dawkach działa wykrztuśnie, w większych (5x) wymiotnie
LEKI PRZECIWWYMIOTNE:• dopaminolityczne:
– neuroleptyki:• chlorpromazyna• tietylperazyna (Torecan) – wpływ zarówno na rec. D jak i 5-HT, stosowany w
leczeniu choroby lokomocyjnej = zaburzeniu czynności błędnika• prometazyna (Diphergan)
– antagoniści receptora dopaminowego – metoklopramid – skurcz zwieracza wpustu, pobudza perystaltykę podłużną, poprawia pasaż jelitowy
• antagoniści receptora H1 – dimenhydrynat (Aviomarin)• antagoniści receptora 5-HT:
• ondansetron (Zofran) w przebiegu chemioterapii chorób nowotworowych,• dolasetron (Anzemet) w chorobach z silną aktywacją ośrodka wymiotnego• granisetron (Kytril) można podać doustnie, dożylnie, domięśniowo• tripisetron (Navoban) drogie
• antagoniści receptora M (cholinolityki) :• atropina• skopolamina = hioscyna
Metoklopramid
Lek prokinetyczny o działaniu przeciwwymiotnym
Bloker rec. dopaminergicznych D2
Bloker rec. Serotoninowych 5 HT-3
Poza działenim p/wymiotnym ma znaczne działanie miejscowo pobudzające motorykę żołądka i jelit, powodując przyspieszone przejście treści pokarmowej przez górny odcinek p.pokarmowego bez pobudzenia wydzielania kwasu solnego!!!
Metoklopramid
(W): wymioty spowodowane przez- środki znieczulenia ogólnego- Leki cytostatyczne- L-dopą- promieniowaniem- mocznicą- migreną- zaburzeniami opróżniania p. pokarmowego- GERD
!!! Nie działa w niedrożności porażennej jelit
Metoklopramid
DN: zw. z blokowaniem rec. 5 HT w OUN
- zaburzenia ruchu
- senność
- zmęczenie
- niepokój ruchowy
- kurczowy kręcz szyi
Pobudza wydz. Prolaktyny => mlekotok, ginekomastia, impotencja
Metoklopramid
PW:
- ciąża
- padaczka
- pheochromocytoma
- ostre choroby jamy brzusznej
- krwawienie z przewodu pokarmowego
Metoklopramid
Preparaty:
Metoclopramid 10 czopki/ tabl. a 10mgMetoclopramid 20 czopki a 20mg
Metoclopramid sol. 5mg/ml in amp. a 2ml
Pramidin 10 aerozol do nosaPramidin 20
LEKI POPRAWIAJĄCE TRAWIENIE:
• leki zwiększające kwaśność soku żołądkowego: Citropepsin, Bepepsin
• leki zawierające enzymy trzustkowe: Lipancrea, Kreon, Panzytrat, Combizyn, Neo-Pancreatinum
• substancje roślinne pobudzające wydzielanie żołądkowo-jelitowe:– goryczki, olejki eteryczne, terpeny, azuleny, flawonoidy, cukry występujące
w rumianku, mięcie, tymianku, pieprzu, dziurawcu, rozmarynie, majeranku, kminku, koprze
– gutte stomatice – krople żołądkowe = wyciąg z mięty, dziurawca, kozłka lekarskiego, piołunu (zwiększają wydzielanie soku żołądkowego i hormonów jelitowych, zwiększa trawienie, motorykę, pasaż jelitowy)
– Herbogastrin (wyciąg z rumianku, dziurawca, szałwi, mięty)
LEKI PRZECZYSZCZAJĄCEsubstancje „masowe” (wypełniacze, tworzą objętość treści
pokarmowej) – błonnik (otręby, ziarna), metyloceluloza, agar
substancje poślizgowe i rozmiękczające: - parafina płynna (powleka powierzchnię błony śluzowej
jelita, ale jest częściowo wchłaniana do węzłów chłonnych → włóknienie),
- oleje roślinne, poloksamer
środki osmotyczne - siarczan magnezu (sól gorzka), siarczan sodu, - Laktuloza – syrop (w zaburzeniach elektrolitowych, u dzieci powyżej 1 roku życia)
środki drażniące:
- olej rycynowy (mydła rycynolowe w jelicie cienkim)
- glikozydy antrachinonowe zawarte w korze kruszyny, kłączu rzewienia (uwalniają aglikony antrachinonowe w jelicie cienkim i grubym)
• wywołują stan zapalny!!! nie pij herbatki „Figura 1”, „Figura 2” itp. bez potrzeby!!!
środki syntetyczne działające na jelito grube – oksyfenizatyna (laksigen), bisakodyl
wlewki doodbytnicze – Enema
Działanie niepożądane leków przeczyszczających:
1. powodowanie stanu zapalnego śluzówki jelita
2. odwodnienie z zaburzeniami elektrolitowymi
3. zaburzenie fizjologicznej regulacji perystaltyki i wydzielania śluzu i soków trawiennych
4. zaburzenie przyswajania substancji odżywczych i leków
5. zaburzenie równowagi mikrobiologicznej p. pokarmowego
6. prowokacja bólów brzucha, wtórnych zaparć i wzdęcia
7. utrudnienie rozpoznania schorzeń cewy jelitowej (porażenie, niedrożność, stany zapalne, guzy w jamie brzusznej)
LEKI PRZECIWBIEGUNKOWE
elektrolity z glukozą:– Saltoral, Gastrolit– płyny infuzyjne: 0,9% NaCl, 5% glukoza, wieloelektrolitowy, jelitowy, Ringera
hamujące perystaltykę jelitową:– cholinolityki:
• atropina (z Atropa Belladonnae, Hiosciamus niger, Datura stramonium; im, iv)
• hioscyna • oksyfenonium
– spazmolityki bezpośrednie:• papaweryna• drotaweryna (No-spa)• loperamid (Imodium)
– agoniści receptorów opioidowych• trimebutina• morfina, kodeina• petydyna• difenoksylat
adsorbenty:– węgiel leczniczy (2 tabletki co 2-3h)
– pektyny (marchew, pieczone jabłka, banany)
– garbniki (kora dębu, czarna jagoda)
– Tanninum albuminatum (2 tabletki co 2-3h)
osłaniające:– kleiki skrobiowe
– maceraty śluzowe (z siemienia lnianego)
– Smecta
przeciwzapalne:– glikokortykosteroidy: Budezonid
– kromoglikan disodowy
– pochodne kwasu salicylowego –mesalazyna, sulfasalazyna