Post on 26-Jun-2020
Euskal IndustriarenIkuspegia
2016
2016u
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
1
Aurkezpena
Euskal industriaren egoeraren ikuspegia (2016) argitaratzearekin bat, Eustatek bi helburu betetzen
ditu: informazioaren analisiaren aldeko apustuari eusten dio –datuak osatzen eta aberasten dituzten
sintesi-produktuak eskainiz–, eta, gainera, gaika eta zeharka egiten du analisi hori, eskura dauden
datu estatistiko guztiak integratuta, euskal industriaren ikuspen globala eskaintzeko.
Zazpigarren edizioa betetzen duen ikuspegi hau 10 ataletan dago banatuta. Lehenengo hiruretan,
EAEko industria euskal testuinguru makroekonomikoan kokatu nahi da, baita gure inguruko beste
ekonomia batzuekin alderatu ere. Gainera, lehiakortasun-adierazle batzuk aztertzen dira, alderake-
tak eginez. Hurrengo ataletan, oinarrizko beste alderdi batzuk hartzen dira kontuan, hala nola kanpo-
merkataritza, enpleguaren bilakaera eta horren ezaugarriak eta industria-inbertsioaren azterketa,
besteak beste. I+G+B eta IKTen erabilera ere aztertzen dira ataletako bitan. Argitalpenaren bukae-
ran enpresen dinamismoari erreparatzen zaio, fokua eskualdeetan jarrita, ikuspegi geografiko bate-
tik begiratuta industriak duen garrantzia kontuan hartuta.
Espero dezagun azterketa honek abiapuntu gisa balio izatea euskal industriaren errealitatea ezagutu
nahi duen edozein erabiltzailerentzat, baita Eustaten eskuragarri dagoen informazio kopuru han-
diaren erreferentzia izatea ere, datuak aztertu nahi dituen edozein analistarentzat.
Azkenik, Eustaten estatistikak betez lagundu duten enpresa guztiei eskerrak eman nahi dizkiegu, ho-
riei esker burutu ahal izan baita azterlan hau. Erabiltzaileen esanetara jartzen gara, edozein infor-
mazio behar edo edozein iradokizun egin nahi digutelarik.
Josu Iradi Arrieta Zuzendari Nagusial
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
2
INDIZEA
1. EUSKAL AE-KO INDUSTRIAREN TESTUINGURU MAKROEKONO-
MIKOA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2. INDUSTRIAKO BALIO ERANTSIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
3. LEHIAKORTASUNAREN ADIERAZLEAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
4. KANPO MERKATARITZA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
5. INDUSTRIAKO LANGILEAK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
6. MANUFAKTURA-INDUSTRIETAKO INBERTSIOA . . . . . . . . . . . . 31
7. PRODUKZIOAREN BERRIKUNTZA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
8. ENPRESAK ETA INFORMAZIOAREN GIZARTEA . . . . . . . . . . . . 40
9.ENPRESEN DINAMISMOA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
10. INDUSTRIA ESKUALDEZ ESKUALDE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
3
1. EUSKAL AE-KO INDUSTRIAREN
TESTUINGURU MAKROEKONOMIKO
EAEko ekonomiak gaur egun duen testuinguru makroekonomikoa aztertze aldera, 1.1 taulan EAEko
ekonomiak eta Europar Batasuneko ekonomiak (EB-28) izan duten azken bilakaeraren laburpena
jaso da. Horretarako, lau adierazle ekonomiko erabili dira: BPGd errealaren urte arteko hazkunde
tasa, kateatutako bolumenen indizeen arabera neurtuta; enplegua sortzeko tasa (pertsona landunen
bilakaeratzat hartuta); langabezia tasa; eta kontsumoko prezioen indizea.
1.1 taularen datuek erakusten dutenez, EAEn hazkunde-tasa positiboetara itzuli gara 2014an, alde
batera utzita 2012 eta 2013ko balio negatiboak. UE-28n, 2013an gertatu zen aldaketa hori: orduan,
BPGd-a % 0,2 igo zen han; EAEn, ordea, ia % 1,8 jaitsi zen. 2014an, hazkunde bera izan zuten
EAEko BPGd errealak eta UE-28koak: % 1,4.
2015eko lehenengo datuen arabera, ikusten da eutsi egiten zaiola errekuperazioari, zantzu positi-
boak agertzen baitira, bai EAEn, bai UE-28n: % 2,8 eta % 1,9 hazi dira, hurrenez hurren.
Azterketa honen aldiko ekitaldi nagusian, 2014an, enpleguak joera bera erakusten du: taulan agert-
zen diren bi eremu geografikoetan hazi egin da enplegua –pixka bat–, baina gehiago UE-28n (% 1,0)
EAEn baino (% 0,7).
2014an, langabezi-tasak hazten jarraitzen du EAEn (% 16,1ra iritsi da), eta ia sei puntu eta erdian
gainditzen du Europako batezbestekoa; UE-28n, berriz, hamarren batzuk jaitsi da (% 10,2ko tasa
dauka). 2015. urtean, hazkunde ekonomikoaren tasa positiboek gora egiteaz bat % 15,3ra jaitsi da
langabezia EAEn.
Prezioei dagokienez, 2014an negatiboak izan ziren; aurkezturiko aldian, 2004-2015, ez da inoiz balio
horietara iritsi. 2015. urtean, EAEko eta UE-28ko BPGd-ak bilakaera positiboa izan zuen, baina haz-
kunde txikiarekin: % 0,3 eta % 0,2, hurrenez hurren.
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
4
1.1. taula. Makromagnitude nagusien bilakaera EAEn eta EB-28n. Aldakuntza tasa erreala. (%)
Iturria: Eustat, Eurostat eta EIN (KPI)* Biztanleria aktiboaren gaineko %* * Aurreko abenduarekiko gehikuntza tasa
EAEko ekonomia testuinguru zabalagoan aztertzeko, 1.1. grafikoan dago adierazita zer bilakaera
izan duten azken 12 urteotan EAEko, Espainiako, EB-28ko, Japoniako eta AEBetako BPGd errea-
laren urte arteko aldakuntza-tasek. .
Bertan ikusten da Europaren bilakaera ez zela Japoniaren eta AEBen bilakaeren parean joan De-
presio Handitik –2009. urtea izan zen urterik gogorrena– irteteko. 2010. urtean suspertzen hasi os-
tean, 2011. urtean ekonomia guztiek egin zuten behera; batzuk gogorrago eta beste batzuk leunago.
Baina Japoniak eta AEBk 2012. urtean hazteko joera berreskuratu zuten, eta 2013. urtean joera
horri eutsi zioten. Europako ekonomia osoak, aldiz, baina batez ere Espainiako eta EAEko ekono-
miek, ezin izan zuten balio positiborik lortu 2014. urtera arte. 2015eko behin-behineko lehen datuek
ere hazkunde hori erakusten dute azterturiko ekonomia guztietan.
Zehazki, 2014an BPGd errealaren hazkunde-tasak positiboak izan ziren eremu guztietan, eta haz-
kunde-tasa bera agertzen da EAEn, Espainian eta UE-28n: % 1,4. Estatu batuetan BPGd-a % 2,4
hazi zen; Japonian, berriz, joera aldatu, eta hazkunde-tasan ez da gertatu urtetik urterako alda-
kuntzarik: % 0,0.
2015. urteko BPGd osoari buruzko lehenengo datuen arabera, aztertuko ekonomia guztietako ba-
lioak positiboak direla berresten da, hazkunde-tasak % 3,2ren (Espainia), eta % 0,5ren (Japonia) ar-
tekoak izan baitira. EAEn % 2,8ko hazkundea lortu da; UE-28n, % 1,9, eta Estatu Batuetan 2014koa
errepikatu da (% 2,4).
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Euskal AE EB-28 Euskal AE EB-28 Euskal AE EB-28 Euskal AE EB-28
KPI**BPG erreala Enplegua Langabezia-tasa*
3,6 2,5 2,9 0,7 7,8 9,3 3,2 2,5
4,0 2,0 2,2 1,0 5,7 9,0 3,7 2,3
4,4 3,4 2,3 1,7 4,1 8,2 2,6 2,2
4,2 3,1 2,8 1,9 3,3 7,2 4,2 3,2
1,3 0,5 0,4 1,0 3,8 7,0 1,9 2,2
-4,0 -4,4 -3,3 -1,7 8,1 9,0 1,0 1,5
0,6 2,1 -0,8 -0,7 9,1 9,6 2,8 2,7
0,2 1,8 -1,1 0,1 10,8 9,7 2,4 3,0
-2,0 -0,5 -2,9 -0,4 11,8 10,5 2,7 2,3
-1,8 0,2 -2,4 -0,3 15,1 10,9 0,6 1,0
1,4 1,4 0,7 1,0 16,1 10,2 -0,7 -0,1
2,8 1,9 1,7 1,0 15,3 9,4 0,3 0,2
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
5
1.1. grafikoa. BPG errealaren urte arteko aldakuntza tasaren bilakaera konparatua
Iturria: Eustat, ELGA
Europar Batasunaren barruan, ekonomiek portaera desberdinak izan dituzte. 1.2. grafikoan alde-
ratu egiten dira EAEko bilakaera eta EB-28ko batezbestekoa, Alemania, Espainia, Frantzia eta Erre-
suma Batuko bilakaerekin.
Itxuraz ekonomia guztiek dute antz izugarri handia, batez ere erdiko aldean (2009); izan ere, urte ho-
rretan herrialde guztiek jasan zuten krisiaren eraginik handiena, baina denek ez dute bilakaera ber-
dina izan puntu horretatik aurrera.
Azterturiko ekonomien artean, Erresuma Batua ari da ondoen errekuperatzen: 2009. urtetik aurrera
% 2tik goragoko hazkunde-tasa lortu du ia urtero.
Aztertutako ekonomia guztien artean, Alemaniakoak izan zuen beherakada handiena 2009. urtean;
baina gero, 2010 eta 2011 urteetan, beherakada hori arin eten zuen. 2012 eta 2013. urteetan deze-
lerazioaren zantzu argiak erakutsi zituen, % 0 inguruko hazkundearekin. Eta 2014. Urtean, berriro
hasi zen suspertzen, baina ez hain indartsu. Azterturiko azken urtean, 2015ean, % 1,7ko hazkundea
izan du.
-6
-4
-2
0
2
4
6
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
%
-6
-4
-2
0
2
4
6
%
EB-28 Espainia JaponiaAEB Euskal AE
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
6
1.2. grafikoa. BPGd errealaren urte arteko aldakuntza tasaren bilakaera konparatua: EAE, EB-28,Alemania, Espainia, Frantzia eta Erresuma Batua
Iturria: Eustat; Eurostatt
Frantziak gainerakoek baina lerro lauagoa erakusten du: 2009az geroztik, aldakuntza positiboak
izan ditu beti, nahiz eta % 0eko balioen ingurukoak izan; 2015ean, ordea, % 1,2ko hazkundea lortu
eta finkatu zuen.
Espainiak eta EAEk oso antzeko bilakaera izan dute, eta aztertu diren beste hiru herrialdeek baino
zailtasun gehiago izan dituzte krisia gainditzeko, berrerortze handiagoa izan baitzuten, 2013. urtean
tasa negatiboak izateraino. Hain zuzen ere, 2014an hazkunde-tasa berdina izan zuten bi ekono-
miek: % 1,4. 2015eko behi-behineko datuen arabera, badirudi errekuperaziorako atea irekitzen ari
dela; hala, Espainiarako % 3,2ko hazkunde-tasa aurreikusten da –azterturiko eremuetako handiena–
eta EAErako % 2,8.
EAEko hiruhilekoko kontabilitatearen arabera, EAEko BPGd-ak urtean zehar izan duen bilakaeraren
azterketa kointuralagoak horixe erakusten du 2015erako eta 2016ko lehen hiruhilekorako.
-6,0
-4,0
-2,0
0,0
2,0
4,0
6,0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
EB-28 Alemania
%
-6,0
-4,0
-2,0
0,0
2,0
4,0
6,0
%
Euskal AE Espainia Frantzia Erresuma Batua
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
7
1.3. grafikoa. Euskal AEko BPGren aldakuntza-tasak. (%). Urtaroen eta jaiegunen eraginetatikzuzendua.
Iturria: Eustat. Hiruhileroko kontuak. Aurrerapena
Hiruhileko arteko tasak Urte arteko tasak
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
8
2. INDUSTRIAKO BALIO ERANTSIA
Kapitulu honetan industriaren ekoizpen-egitura aztertzen da, baita haren bilakaera ere. Lehenbizi,
sektoreak banan-banan aztertzen dira, 2014ko Industriari buruzko Inkestan jasotako datuak aintzat
hartuta (eguneko prezioetan). Gero, industriaren bilakaera berriena aztertzen da, balio agregatue-
tan, balio nominaletan eta errealetan dauden azken adierazleen arabera.
2.1. Sektoreen bilakaera 2014. urtean
2.1 taulan ikusten den bezala, EAEko industriak BPGd-an duen pisu erlatiboa handiagoa da, Estatu
osoan sektore horrek duena baino. Azken urteotan, ordea, pisu hori murriztu egin da EAEn, eta
2014an ekonomia osoaren % 21,5 izatera iritsi zen. Hala eta guztiz ere, beste ekonomia batzuekin
alderatuta, EAEko egitura produktiboak Frantziako edo Espainiako egiturekin baino zerikusi han-
diagoa du Alemaniako egiturarekin.
2.1. taula. Industriak BPGd-an duen parte-hartzearen ehunekoa. (%).
Iturria: EUSTAT, EIN, EUROSTAT..
2008 2009MpBPGeko partaidetza
(%)2010 2011 2012 2013 2014
25,3 21,7 22,5 22,6 22,1 21,7 21,5
16,5 15,5 15,7 16,0 15,8 15,6 15,5
23,5 21,2 23,3 23,5 23,6 23,2 23,1
12,9 12,5 12,2 12,3 12,4 12,4 12,3
17,8 16,7 17,3 17,5 17,4 17,3 17,1
Alemania
Frantzia
EB-28
Euskal AE
Estatua
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
9
Industriaren balio erantsiak 2014. urtean eta 2.2. taulan adierazitako erreferentzia-esparru nagusie-
tan izan duen bilakaerak, balio arruntetan, hazkunde tasa ezberdinak izan ditu. Hala, EAEn eta Es-
painian hazkunde-tasa moderatua izan zen 2014an: % 0,2 eta % 0,1, hurrenez hurren. Hazkunderik
handiena Alemaniak izan zuen (% 2,9); UE-28n, berriz, (% 1,7) Frantziak bakarrik izan zuen tasa-
negatiboa: -% 1.
2.2. taula. Industriaren BEGd-aren bilakaera (eguneko prezioetan). (%).
Iturria: EUSTAT, EIN, EUROSTAT.
2.3 taulan ikusten da industriako balio erantsiaren ehunekoen banaketa industria-jardueraren ada-
rretan edo sektoreetan. Ikus daiteke ohiko sektoreek –hala nola metalurgia eta produktu metalikoak,
eta makinak eta ekipoak– ehunekoetan pisu garrantzitsua dutela: EAEko industriaren balio erantsi
gordinaren % 38,7 osatzen zuten 2014an.
2013. urtearekin erkatuta, ehuneko horrek zazpi puntu egin du gora, baina hala ere ez da heldu
2008ko baliora: % 40,7ra. Era berean, nabarmentzekoa da Energia elektrikoa, gasa eta lurrina sek-
torearen pisua: 2014an, % 12,4koa zen. EAEko industrian pisu txikiena izan duten bi sektoreak izan
dira Erauzteko industriak eta Koke-industriak eta petrolio-findegiak: 2014an, % 0,4 baino ez.
2010 2011 2012 20132009 2014
-18,5 5,5 1,5 -4,3 -2,7 0,2
-8,9 1,5 1,0 -4,1 -2,2 0,1
-13,2 14,9 5,9 2,4 0,7 2,9
-5,9 0,9 4,2 1,7 1,8 -0,1
-11,7 7,8 4,2 1,3 0,6 1,7
Alemania
Frantzia
EB-28
Euskal AE
Estatua
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
10
2.3. taula. EAEko industriaren balio erantsiaren banaketa, sektoreen arabera. Eguneko prezioak (%)
Iturria: EUSTAT.
EAEko industriaren egiturari dagokionez, azpimarratu behar da sektoreek denbora igaro ahala ant-
zeko banaketa mantendu dutela. Aldaketa gutxi batzuk bakarrik eman dira sektore batzuen pisuan,
krisiaren eragina handiagoa edo txikiagoa izatearen ondorioz batez ere. Metalurgia eta produktu
metalikoen sektoreak 2008 eta 2014 urte bitartean lau puntu baino gehiago galdu zituen; baina sek-
tore hori alde batera utzita, gainerako guztietan – adar batean izan ezik – gehienezko oszilazioak
ehuneko bi puntukoak izan dira. Makinen eta ekipoen sektoreak bi puntu baino pixka bat gehiago ira-
bazi zituen aldi horretan, balio erlatiboetan. Sortutako balio erantsiaren arabera, Koke-lantegiak eta
petrolio-findegiak sektorea pisua galtzen ari da, pixkanaka: 2008an, % 1,1; 2014an, berriz,% 0,4
baino ez.
EAEko industriaren barneko dinamikan pixka bat gehiago sakontze aldera, 2.4 taulan industriaren
balio erantsiaren bilakaera sektoreka banatuta ikusten da, A38 sailkapena betez.
Sailkapen honen arabera aztertutako hamabost adarretatik zazpik hazkunde positiboak izan zituz-
ten 2014an; horien artean, Ehungintza, joskintza, larrugintza eta zapatagintza sektorea nabarmendu
zen, % 13,5 hazi baitzen (hala ere, pisu gutxi duen industrian). Hazkunde negatiboa izateagatik, be-
rriz, Material eta ekipo elektrikoak eta Garraio-materiala sektoreak nabarmendu ziren, -% 4,3 eta -
% 4,2 hurrenez hurren.
0,8 0,9 0,7 0,5 0,4 0,4 0,4
5,2 6,1 6,3 6,0 5,7 6,3 6,4
0,8 0,8 0,7 0,8 0,7 0,8 0,9
5,1 5,6 5,1 5,3 4,9 4,8 4,9
1,1 1,2 1,8 0,9 0,6 0,0 0,4
2,9 3,1 3,1 3,2 3,0 3,1 3,1
9,6 9,3 9,6 9,8 9,5 9,1 8,9
32,6 26,5 26,7 27,1 26,9 27,8 28,4
1,9 2,0 2,2 2,3 2,6 2,6 2,7
5,5 6,0 5,8 5,7 5,7 4,7 4,5
8,1 9,4 9,4 10,0 10,3 10,1 10,3
8,8 9,1 9,5 9,7 10,0 10,5 10,1
4,1 4,6 4,6 4,2 4,3 4,2 4,1
11,4 13,0 11,8 12,0 12,5 12,8 12,4
2,0 2,4 2,6 2,6 2,9 2,7 2,7
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
02. Erauzteko industriak
03. Elikagaien, edarien eta tabakoaren industriak
04. Ehungintza, jantzigintza, larrugintza eta oinetakoen ind.
05. Zura, papera eta arte grafikoak
06. Koke-lantegiak eta petrolioa fintzekoak
07. Industria kimikoa eta 08. Produktu farmazeutikoak
09. Kautxua eta plastikoak
10. Metalurgia eta produktu metalikoak
11. Prod. informatikoak eta elektronikoak
12. Materiala eta ekipo elektronikoa
13. Makinak eta ekipoa
14. Garraio-materiala
15. Altzarigintza eta bestelako manufaktura-industriak
16. Energia elektrikoa, gasa eta lurrina
17. Ur hornidura eta saneamendua
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
11
2.4. taula. EAEko industriaren balio erantsiaren bilakaera. Eguneko prezioak (%)
Iturria: EUSTAT.
* Datu ez-esanguratsua
Aurreko azterketari erreparatzen badiogu, agerikoa da EAEko industriak sektoreka duen kontzen-
trazio-maila. Gai hori sakonago aztertzeko, kontzentrazioaren adierazle diskretu bat erabili da, in-
dustriako lau adar nagusienen BEGd-ak industriaren BEGd osoan duen ehunekoa erakusteko. Izan
ere, 2.5 taulan ikusten den bezala, Metalurgia eta produktu metalikoak, Energia elektrikoak, Maki-
nek eta ekipoek eta Garraio-materialak industriaren balio erantsiaren % 61,2 hartu zuten 2014. ur-
tean. Balio hori 2008. urtekoaren oso antzekoa da, eta bi urte horien artean gorabehera txikiak
bakarrik izan dira.
2.5. taula. Industriaren kontzentrazioaren indizea. EAE.
Iturria: EUSTAT.
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
32,6 26,5 26,7 27,1 26,9 27,3 28,4
11,9 13 11,8 12 12,5 11,9 12,4
8,1 9,4 9,4 10 10,3 10,7 10,3
8,8 9,1 9,5 9,7 10 10,4 10,1
62,4 58,2 57,6 58,9 59,7 60,3 61,2
10. Metalurgia eta produktu metalikoak
Adar bakoitzaren BEG (%)
16. Energia elektrikoa, gasa eta lurrina
Kontzentrazio-indizea, 4. irizpidea
13. Makinak eta ekipoa
14. Garraio-materiala
Euskal AE
2009 2010 2011 2012 2013 2014
-7,7 -19,6 -29,1 -9,8 -1,5 -0,4
-3,6 8,9 -4,3 -8,7 7,9 1,2
-20,8 -4,5 10,9 -11,1 6,9 13,5
-12,0 -3,1 5,8 -12,2 -4,0 1,0
-10,5 55,4 -48,4 -35,1 * *
-12,8 5,3 3,5 -10,1 3,2 -1,9
-21,4 8,6 3,4 -6,5 -7,5 -2,1
-33,9 6,5 3,0 -5,0 0,4 2,4
-13,7 18,6 6,1 4,1 0,3 1,7
-11,3 1,7 -0,5 -4,2 -18,8 -4,3
-5,0 5,5 7,9 -1,7 -4,6 2,0
-16,0 10,1 4,3 -1,8 2,6 -4,2
-8,5 5,8 -8,3 -2,3 -5,8 -0,3
-6,6 -4,4 2,8 0,0 -0,4 -3,3
-2,2 13,1 1,7 6,5 -9,3 -0,6
02. Erauzteko industriak
03. Elikagaien, edarien eta tabakoaren industriak
04. Ehungintza, jantzigintza, larrugintza eta oinetakoen ind.
05. Zura, papera eta arte grafikoak
06. Koke-lantegiak eta petrolioa fintzekoak
07. Industria kimikoa eta 08. Produktu farmazeutikoak
09. Kautxua eta plastikoak
10. Metalurgia eta produktu metalikoak
11. Prod. informatikoak eta elektronikoak
12. Materiala eta ekipo elektronikoa
13. Makinak eta ekipoa
14. Garraio-materiala
15. Altzarigintza eta bestelako manufaktura-industriak
16. Energia elektrikoa, gasa eta lurrina
17. Ur hornidura eta saneamendua
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
12
EAEko industrian nagusi diren sektoreen erakargarritasuna zehaztea ere faktore interesgarria izan
daiteke. Beheko taula honetan gai hori aztertu da. Horretarako, EAEko industria-sektore nagusiek
duten teknologia-maila kontuan hartu da, duela gutxi izan duten bilakaerarekin batera.
Datu horien arabera, EAEko industria-sektore gehienak (BEGdaren ia % 40,2 hartzen dutenak be-
hintzat) teknologia-maila «ertain-txiki»etan sartzen dira ELGAren sailkapenaren arabera.
Eduki teknologiko «txikiak» dituzten sektoreen ehunekoak eta sailkapen horretan sartuta ez daude-
nak aurreko ehuneko horri gehitzen badizkiogu, emaitzak erakusten digu, 2014an EAEko industria-
ren % 70, printzipioz, oso erakargarriak ez ziren sektoreetan zeudela. Industria osoa aintzat hartuta,
EAEko industria-jardueren % 4,4 bakarrik sartzen da maila altuan. Baina aztertu den aldian (2008-
2014) maila hori hazi egin da: 2008. urtean % 3,2koa zen eta 2014an % 4,4koa. Negatiboki nabar-
mendu behar da ehunekotan ia puntu bat jaitsi direla eduki teknologikoren bat zuten sektoreak,
2014an industriako balio erantsi osoaren % 84,1 osatzen zutenak.
2.6. taula. EAEko industri sektoreen maila teknologikoa (industriako BEGd-aren %)
Iturria: EUSTAT
2.2 Industriak oraintsu izan duen bilakaera
2.7 taulan ikus daiteke EAEko ekonomiak eta industriak duela gutxi izan duten bilakaera, EAEko
hiru hilean behin egiten diren kontuak aintzat hartuta. Izan ere, kontu hauek ekonomiaren bilakae-
raren ikuspegi koiunturala eta hurbila ematen dute, nahiz eta behin-behinekoa izan.
Erreparatuz gero, ohartzen gara 2015ean berretsi egiten dela industria-sektoreak 2014an erakutsi-
tako errekuperazio-joera: lehen hiruhilekoan tasa negatiboak izatetik laugarrenean % 5,7ko haz-
kundea izatera iritsi zen. Manufaktura-industriak joeran hobexeagoa erakusten du, urte-amaieran %
5,9ko tasa lortzen baitu.
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
3,2 3,3 3,5 3,5 4,0 4,4 4,4
23,8 25,0 24,9 25,9 25,7 26,2 25,6
45,6 40,4 41,6 41,0 40,7 40,1 40,2
13,6 15,2 14,9 14,4 13,6 14,3 13,9
86,2 83,9 84,9 84,8 84,0 85,0 84,1
Industriaren BEGetan (%)
1. Handia
2. Ertaina-handia
3. Ertaina-txikia
4. Txikia
Eduki teknologikodun industria, guztira
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
13
2.7. taula. BPGd m.p. eta BEGd industrian. Eguneko prezioak. Urte arteko hazkunde tasak. EAE
Urtaroko eta egutegiko ondorioen datu zuzenduak. Unitatea: %Iturria: Hiruhilekoko Kontu Ekonomikoak, Eustat.
EAEko industriak, balio nominaletan, bilakaera positiboa izan du 2015. urtean, eta balio errealak
kontuan hartuta ere gauza bera gertatu da, nahiz eta zertxobait moderatu den (2.8 taulan ikusten da
hori). EAEko industriak tasa positiboa izan du balio errealetan, ekonomia osoaren datutik hurbil ge-
ratuz. Industrian eta energian % 2,7 hazi da, eta Manufakturako industrietan % 2,8, BPGd-aren haz-
kundearen parean (% 2,8). Hots, industriak prezioak doitu ditu eta, orduan, lehiakortasuna irabazteaz
gainera balio erantsian gehikuntzak lortu ditu, balio errealetan.
2.8. taula. BPGd m.p. eta BEGd industrian. Kateatutako bolumenaren indizea. Urte arteko hazkundetasak. EAE
Urtaroko eta egutegiko ondorioen datu zuzenduak. Unitatea: %Iturria: Hiruhilekoko Kontu Ekonomikoak, Eustat.
Industri Produkzioaren Indizea (IPI) hilero ateratzen da, eta industriaren BEGd-aren bilakaera erre-
ala neurtzen du, termino errealetan. Adierazle horren bidez, gainera, 2016. urteko lehenengo hila-
beteetan EAEko industriak izan duen bilakaera ere azter dezakegu, sektoreak nolabait banatuta.
2.1 grafikoan ikusten da indize horrek zein bilakaera izan duen azken 12 hilabeteetan (2016ko mart-
xora arte) industriako sektore handienetan, energian izan ezik. Azpimarratu behar da indize oroko-
rraren aldakuntza-tasa positiboak garrantzitsuak izan direla ia urte osoan. 2015eko datuen arabera,
hazkundeak gertatu dira industria-sektore handi guztietan, batez ere Kontsumo-ondasun iraunko-
rretan: 2015. urtearen bukaerarako % 12,7ko hazkundea izan zuen. 2016. urtearen lehenen hiru hi-
labeteetan ere indizeak tasa positiboak erakusten ditu, nahiz eta aldeak egon sektore ezberdinen
artean.
2014
IV I II III IV
2014 20152015
0,2 1,4 -0,3 -2,0 1,3 0,4 5,7
0,7 1,5 0,4 -2,0 1,4 0,4 5,9
1,6 2,7 2,2 2,0 2,8 2,8 3,1
INDUSTRIA ETA ENERGIA
- Manufaktura industria
BPG merkatuko prezioetan
2014
IV I II III IV
2014 20152015
1,5 2,7 1,3 0,3 3,1 3,1 4,3
2,3 2,8 2,1 0,4 3,2 3,3 4,5
1,4 2,8 2,0 2,2 2,7 3,0 3,1
INDUSTRIA ETA ENERGIA
- Manufaktura industria
BPG merkatuko prezioetan
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
14
2.1 grafikoa. EAEko Industri Produkzioaren Indize zuzendua, industriako sektore handienetan. Urtearteko hazkunde tasak.
Iturria: Industri Produkzioaren Indizea, Eustat
%% Guztira Kontsumo-ondasunak
% %
Kontsumo-ondasunak iraunkorra
Kontsumo-ondasunak ez-iraunkorra
Bitarteko ondasunak Ekipo-ondasunak
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
15
3. LEHIAKORTASUNAREN ADIERAZLEAK
Lan-kostuak eta horien bilakaera funtsezko elementuak dira produkzio-sektoreen lehiakortasun eko-
nomikoa aztertzean. Iz an ere, EAEko manufaktura-industriak izan duen egoera aztertzen da kapi-
tulu honetan, inguruko ekonomia batzuek izan dutenarekin alderatuz. Hiru adierazle aztertuko ditugu:
lanak itxuraz duen produktibitatea, soldatako bakoitzeko lan-kostuak eta, biak konbinatuta, unita-
teko lan-kostua.
3.1 grafikoak erakusten du zein izan den azken urteotako itxurazko produktibitatea EAEn, Espai-
nian, Frantzian, Alemanian, Britainia Handian eta EB-28 osoan (bakarrik aldi horiei buruzko infor-
mazioa daukagu). Bestalde, 3.2 grafikoak erakusten du soldatako bakoitzeko lan-kostua,
geografia-esparru eta aldi berberak aintzat hartuta.
3.1. grafikoa. Manufaktura-industriaren itxurazko produktibitatea 2008-2013 urteetan. Milaka €
Iturria: EUSTAT, EUROSTAT.*2011 baino lehenagoko urteak, EB27n.
1)Ekonomia Jardueren Sailkapen Nazionaleko (EJSN-2009) C atala
2008 2009 2010 2011 2012 2013
EB 28 51,0 45,6 52,8 54,3 54,0 55,0
ALEMANIA 63,9 57,0 65,8 68,7 67,2 67,9
ESPAINIA 52,6 48,1 52,7 53,9 53,0 53,6
FRANTZIA 62,5 63,8 63,9 64,2
BRITAINIA HANDIA 66,3 55,6 66,1 69,2 72,1 72,1
EUSKAL AE 63,4 54,5 58,9 61,6 60,5 58,8
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
16
Produktibitatea kontuan hartuta, hau da, faktore-kostuetako balio erantsi gordinaren eta enplega-
tuen kopuruaren arteko zatidura—, 3.1 taulako grafikoaren lehenengo begiratuan ikusten da: 2009an
herrialde guztietan asko jaitsi zen itxurazko produktibitatea; gero, 2010ean, berreskuratu, eta eutsi
egin zaio ekonomia guztietan, nahiz eta gorabehera eta ezberdintasun txikiekin izan. Une horreta-
tik aurrera, Britainia Handian produktibitateak goraka jarraitzen du; EAEn, ordea, beherantz doa po-
liki-poliki.
Manufaktura-industrian, pertsona bakoitzeko produktibitaterik handiena 2013an Britainia Handian
dago (urte horretakoak dira azken datuak): 72.100 euro pertsona bakoitzeko; baxuena, berriz, Es-
painian: 53.600€. EAEn, 58.800: bakarrik Espainiaren EB-28ren gainetik. EAEren gainetik, Frantzia
(64.200), Alemania (67.900), eta, esan bezala, Britainia Handia.
Aldi hori osotasun batean aztertuta, azpimarratu behar da erortzen ari dela EAEko manufaktura-in-
dustriaren itxurazko produktibitatea, 2008az geroztik % 7,2 jaitsi baita. Hazkunderik handiena Bri-
tainia Handian ari da gertatzen (% 8,7); atzetik, EB-28 (% 7,8) eta Alemania (% 6,3) doaz; azkenik,
hazkunde txikiagorekin, Frantzia (% 2,7) eta Espainia (% 1,9).
3.2 grafikoa. Soldatapeko bakoitzeko langile-kostuak manufaktura-industrian. 2008-2013. Milaka €
Iturria: EUSTAT, EUROSTAT.*2011 baino lehenagoko urteak, EB27n.
2008 2009 2010 2011 2012 2013
34,9 34,5 35,8 36,5 37,7 38,3
47,5 47,2 47,8 48,7 50,3 51,5
34,4 35,1 35,8 36,6 37,1 37,5
48,1 48,8 50,1 51,6 52,4
37,5 34,3 35,3 35,2 38,8 38,2
39,2 39,5 40,5 42,1 42,8 43,6
30
35
40
45
50
55
30
35
40
45
50
55
EB 28
ALEMANIA
ESPAINIA
FRANTZIA
BRITAINIA HANDIA
EUSKAL AE
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
17
3.2 grafikoan, soldatako langileen kostuei buruzko datuak ikus ditzakegu: 2008-2013 aldian, itxu-
razko produktibitateak baino bilakaera txikiagoa izan dute, baina hazkunderako joerarekin aztertu-
tako ekonomia guztietan; salbu eta Britainia Handian: 2009an % 8,5 murriztu ziren, eta 2013an
berriro jaitsi ziren pixka bat.
2013an, Frantzia eta Alemania nabarmentzen dira langileen kostu handiengatik: 52.400 euro eta
51.500 euro, hurrenez hurren. Balio horiek nabarmen txikiagoak dira Britainia Handian (38.200€), UE-
28 (38.300€) eta Espainia (37.500€). EAE tarteko egoeran dago: soldatako langileen kostuak 43.600
eurokoak izan ziren 2013an.
Aldi hori osotasunean aztertuz gero, 2008-2013ko aldian hazi egin ziren soldatako langile bakoitzeko
izandako kostuak: EAEn, % 11,1; UE-28n, 9,7; Espainian, % 9 eta Frantzian eta Alemanian % 8,9
eta % 8,4, hurrenez hurren. Kasu guztietan, oso urrun Britainia Handiko hazkundearekiko, han soi-
lik % 1,9 hazi baita.
3.3. grafikoa. Unitateko lan-kostua (ULK). Manufaktura-industria 2008-2013. (% )
Iturria: EUSTAT, EUROSTAT.*2011 baino lehenagoko urteak, EB27n.
3.1 eta 3.2 grafikoak aztertu ondoren, bi ondorio hauek atera daitezke aipaturiko aldi horri buruz: ba-
tetik, EAEk lehiakortasuna galdu zuen, inguruko ekonomiekin alderatuta; eta, bestetik, Britainia Han-
diak izan zuen, aztertutako herrialdeen artean, manufaktura-industriako produktibitate-hazkunderik
handiena eta langile-kostu txikiena. Hona 2008-2013 aldiko egoera: EAEn produktibitatea % 7,2
jaitsi zen, eta langileen kostuak % 11,1 igo; Britainia Handian, ordea, produktibitatea % 8,7 igo zen,
eta langileen kostuak, berriz, % 1,9 jaitsi.
2008 2009 2010 2011 2012 2013
68,4 75,7 67,8 67,2 69,8 69,6
74,3 82,8 72,6 70,9 74,9 75,8
65,4 73,0 67,9 67,9 70,0 70,0
78,1 78,5 80,8 81,6
56,6 61,7 53,4 50,9 53,8 53,0
61,9 72,4 68,7 68,3 70,8 74,1
50
55
60
65
70
75
80
85
50
55
60
65
70
75
80
85
EB 28
ALEMANIA
ESPAINIA
FRANTZIA
BRITAINIA HANDIA
EUSKAL AE
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
18
Lan-kostuak produktu-unitate bakoitzeko duen eragina azter daiteke unitateko lan-kostua deritzon al-
dagaiaren bidez, hau da, lan-kostuaren eta itxurazko produktibitatearen aldagaiek batera duten eragina
neur daiteke. Hortaz, ezinbesteko aldagaia da jarduera ekonomiko baten lehiakortasuna aztertzeko.
3.3 grafikoak oso argi erakusten du zein izan den EAEko manufaktura-industriaren lehiakortasunaren
bilakaera erreferentziatzat hartutako herrialdeen aldean. Azterketa hori ikusita, ondoriozta daiteke
EAEko manufaktura-industriaren hasierako posizioak bazirela Espainiako ekonomia eta Europar Ba-
tasunaren 2008ko batez bestekoak baino lehiakorragoak, eta unitateko lan-kostuak ere txikiagoak zi-
rela; baina, hala ere, 2013an gainetik jarri zen (nahiz eta Frantziaren eta Alemaniaren azpitik).
Bestela esanda, alderantziz aztertuz gero eta 3.1 grafikoak erakusten duen bezala, EAEko soldaten
kostuek 2008an balio erantsiaren % 62ko gehikuntza sortzen zuten; eta datu hori 2013an jaitsi, eta %
35 izatera heldu zen. Produktibitate-galerak horiek gertatzen dira azterturiko gainerako ekonomietan
ere (soldatei lotuta), salbu eta Britainia Handian.
3.1 taula. Soldataren arabera doitutako lan produktibitatea (lanaren itxurazko produktibitatea zatibatez besteko langileria kostua). Manufaktura-industria 2008-2013. (% )
Iturria: EUSTAT, EUROSTAT.*2011 baino lehenagoko urteak, EB27n.
Jarraian, pertsona bakoitzeko produktibitatea eta lan-kostua aztertuko dira, Euskal Autonomia Erki-
degoko manufaktura-industria osatzen duten sektoreetan. 3.2 taulan aztertu dira 2008-2014 aldiko
langile-kostuak, pertsona bakoitzeko.
2014an, manufaktura-industriako langile-kostua 43.268 eurokoak izan zen pertsonako. Koke-lante-
gien eta Petrolio findegien sektoreak izan zuen kosturik handiena (82.156 € pertsonako), eta Haragi-
industriak sektoreak izan zituen kosturik txikienak, zehatz-mehatz, 25.483 € pertsonako. Hogeita
zazpi sektoretik hamazazpik hazkunde negatiboak izan zituzten 2013ko datuen aldean; eta Ze-
mentua, karea eta igeltsua sektoreak izan zuen hazkunderik handiena (% 21).
2008 2009 2010 2011 2012 2013
145,3 132,0 148,0 149,0 144,0 143,0
134,5 120,7 137,9 141,0 133,5 132,0
152,7 137,2 147,3 147,2 142,8 142,9
: 127,9 127,3 123,8 122,4
176,8 162,0 187,3 196,7 185,9 188,6
161,6 138,0 145,5 146,4 141,2 135,0
:
EB-28
Alemania
Espainia
Frantzia
Britainia handia
Euskal AE
(*)
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
19
3.2 taula. Langileen kostua pertsona bakoitzeko, sektoreka. Manufaktura-industria 2008-2014. Euro
Iturria: EUSTAT, Industria Estatistika
3.3 taulan, manufaktura-industriako sektoreetan pertsonako produktibitatearen aldagaia eta 2008 eta
2014 urte bitartean izan duen bilakaera irudikatuta daude. Taulan ikusten da 2014an, 60.078 eurokoa
izan zela EAEko batezbestekoa pertsonako. Hala eta guztiz ere, alde nabarmenak izan ziren sekto-
reen artean. Farmaziako produktuak eta Zementua, karea eta igeltsua sektoreek izan zituzten pro-
duktibitate handienak manufaktura-industrien barruan (116.634 € eta 111.634 €, hurrenez hurren);
beste aldean izan ziren Koke-lantegiak eta Petrolio-findegiak eta Haragi-industriak (20.474 € eta 31.715
€, hurrenez hurren).
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014�
2014/2013
05 - Haragiaren industriak 25.618 25.956 25.751 26.446 25.344 25.500 25.483 -0,1 €
12 - Ehungintza, jantzigintza, larruaren etaoinetakoen ind.
22.901 24.191 26.569 25.923 26.883 28.029 26.551 -5,3 €
41 - Manufakturako beste industria batzuk 31.157 31.001 31.715 32.494 32.857 28.629 27.837 -2,8 €
08 - Ogia eta errotaritza 26.902 28.389 28.645 28.928 29.165 29.388 29.131 -0,9 €
06 - Arrainen prestaketa 25.583 26.557 27.481 28.813 29.082 29.182 29.904 2,5 €
13 - Zuraren eta artelazkiaren industria 30.120 31.310 30.076 31.689 32.420 30.104 29.995 -0,4 €
15 - Arte grafikoak eta erreprodukzioa 30.890 31.763 33.280 34.071 33.830 34.583 33.101 -4,3 €
40 - Altzarien fabrikazioa 33.935 33.427 34.215 33.275 33.570 32.082 33.607 4,8 €
28 - Eraikuntza metalikoa 34.358 35.678 36.222 38.092 37.057 36.698 35.355 -3,7 €
32 - Prod. informatikoak eta elektronikoak 35.063 35.559 34.874 36.280 36.539 37.827 37.324 -1,3 €
21 - Plastikozko produktuak 36.637 35.804 37.288 38.812 40.162 39.606 38.511 -2,8 €
30 - Ingeniaritza mekanikoa 34.693 35.411 36.474 37.984 38.466 38.373 38.599 0,6 €
10 - Edariak 36.715 35.962 37.115 37.597 37.361 38.342 39.134 2,1 €
42 - Konponketa eta instalazioa 36.533 37.697 37.837 38.578 38.053 39.433 39.425 0,0 €
09 - Elikagaien beste industria batzuk 33.516 35.225 38.551 41.043 39.936 41.794 42.022 0,5 €
24 - Bestelako industria ez-metalikoa 39.875 39.003 40.102 41.825 43.443 43.414 42.056 -3,1 €
MANUFAKTURA-INDUSTRIA, GUZTIRA 38.721 39.098 40.093 41.528 42.289 42.948 43.268 0,7 €
22 - Beiraren industria 36.852 38.608 39.130 43.167 41.514 43.749 43.577 -0,4 €
27 - Metalen galdaketa 40.185 38.565 39.837 41.090 42.590 42.556 43.967 3,3 €
07 - Esnekiak 35.280 38.621 47.352 37.156 38.690 43.530 45.113 3,6 €
31 - Gai metalikoak 39.667 39.435 40.684 42.560 43.454 44.497 45.436 2,1 €
35 - Erabilera orokorreko makinak 40.552 41.550 42.379 43.858 44.913 45.723 45.597 -0,3 €
34 - Etxeko gailuak 39.976 40.653 42.757 40.036 41.499 48.896 45.991 -5,9 €
36 - Makina-erremintak 43.382 42.466 41.534 44.768 44.218 45.935 46.052 0,3 €
29 - Forja eta estanpazioa 40.936 37.959 38.960 41.627 43.536 43.955 46.327 5,4 €
18 - Pinturak eta beste azken kimika bat 45.103 46.232 44.975 45.486 48.381 47.521 46.496 -2,2 €
33 - Materiala eta ekipo elektrikoa 38.406 40.773 40.776 44.196 43.906 44.197 47.447 7,4 €
14 - Paperaren industria 43.996 44.431 44.754 46.285 47.666 49.083 48.393 -1,4 €
20 - Kautxuzko produktuak 40.824 43.519 47.414 44.997 49.105 49.040 50.089 2,1 €
19 - Produktu farmazeutikoak 49.311 48.972 48.879 50.449 53.100 56.792 50.734 -10,7 €
37 - Ibilgailu motordunen fabrikazioa 43.834 41.202 44.104 45.821 48.868 50.258 50.785 1,0 €
38 - Ontzigintza 41.443 41.818 43.586 47.962 45.526 44.412 50.992 14,8 €
25 - Siderurgia 52.655 51.713 51.578 54.779 53.553 54.193 55.406 2,2 €
26 - Burdinazkoak ez diren metalen ekoizpena 50.321 51.220 56.841 56.156 54.682 52.975 56.185 6,1 €
17 - Oinarrizko produktu kimikoak 55.131 59.642 55.498 56.312 58.969 58.625 56.896 -2,9 €
39 - Beste garraio-material batzuk 46.874 49.690 49.824 52.717 53.650 56.949 57.420 0,8 €
23 - Zementua, karea eta igeltsua 65.032 59.821 62.845 63.826 70.966 59.058 71.456 21,0 €
16 - Koke-lantegiak eta petrolioa fintzekoak 69.823 66.057 69.722 71.391 74.239 79.222 82.156 3,7 €
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
20
2014. urtean, % 2,1 egin zuen gora manufaktura-industria osoko produktibitateak. Hogeita zazpi sek-
toretatik hogeita hirutan, gainera, gora egin zuen pertsona bakoitzeko produktibitateak. Horren harira,
pertsona bakoitzeko produktibitatearen gorakadarik handienak, balio nominaletan, Etxeko gailuak sek-
torean (% 382,2) eta Koke-lantegiak eta petrolio-findegiak sektorean (% 295) gertatu ziren (bi sektore
horiek asko jaitsi ziren aurreko urtean). Beste muturrean, honako adarren beherakada azpimarratu
behar da: Ontzigintza (-% 22,6) eta Oinarrizko produktu kimikoak (-% 14,2).
3.3. taula. Produktibitatea pertsona bakoitzeko eta sektoreka. Manufaktura-industria 2008-2014.Euro
Iturria: EUSTAT, Industria Estatistika
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014�
2014/2013
16 - Koke-lantegiak eta petrolioa fintzekoak 218.102 169.917 269.887 159.503 110.074 5.181 20.474 295,2
05 - Haragiaren industriak 33.426 31.527 31.861 34.861 32.538 32.379 31.715 -2,0
40 - Altzarien fabrikazioa 36.253 36.513 42.322 36.471 35.387 34.057 34.250 0,6
08 - Ogia eta errotaritza 36.560 37.542 37.850 36.057 35.943 37.274 36.909 -1,0
38.374 34.919 34.793 41.056 38.906 43.390 39.622 -8,7
13 - Zuraren eta artelazkiaren industria 45.379 41.560 41.276 43.380 42.869 41.806 41.966 0,4
28 - Eraikuntza metalikoa 48.854 43.970 43.076 42.366 43.629 43.022 43.327 0,7
41 - Manufakturako beste industria batzuk 48.823 49.532 50.929 48.666 46.065 42.673 44.223 3,6
42 - Konponketa eta instalazioa 50.332 46.237 45.041 46.064 45.973 46.485 46.234 -0,5
15 - Arte grafikoak eta erreprodukzioa 44.709 41.858 42.299 49.858 44.070 45.094 46.374 2,8
32 - Prod. informatikoak eta elektronikoak 55.370 46.085 52.116 51.886 52.001 51.167 50.549 -1,2
34 - Etxeko gailuak 53.840 50.253 56.926 47.177 44.255 10.768 51.919 382,2
06 - Arrainen prestaketa 47.337 49.609 52.767 57.659 48.335 48.803 52.244 7,1
30 - Ingeniaritza mekanikoa 51.636 42.848 47.246 52.356 52.864 52.084 52.548 0,9
22 - Beiraren industria 70.947 53.523 48.479 60.211 49.615 56.166 52.783 -6,0
21 - Plastikozko produktuak 51.223 45.312 50.051 51.316 51.324 51.211 53.083 3,7
24 - aBestelako industria ez-metaliko 74.680 63.010 64.057 61.876 57.146 51.074 54.327 6,4
38 - Ontzigintza 97.072 90.982 84.989 63.471 77.933 72.911 56.451 -22,6
31 - Gai metalikoak 52.051 46.710 50.967 54.660 56.055 58.225 59.947 3,0
MANUFAKTURA-INDUSTRIA, GUZTIRA 63.393 54.516 58.908 61.553 60.452 58.828 60.078 2,1
33 - Materiala eta ekipo elektrikoa 66.035 64.627 63.151 68.802 65.055 62.165 62.372 0,3
27 - Metalen galdaketa 62.162 44.617 50.892 53.926 54.627 58.700 62.962 7,3
25 - Siderurgia 115.337 61.629 70.971 74.302 68.124 59.238 63.580 7,3
29 - Forja eta estanpazioa 70.680 51.291 59.081 63.305 64.613 66.593 65.672 -1,4
36 - Makina-erremintak 60.987 55.368 52.759 60.102 61.250 63.899 66.491 4,1
35 - lErabilera orokorreko makinak 63.919 58.734 62.914 69.171 69.429 68.348 67.233 -1,6
39 - Beste garraio-material batzuk 89.430 87.499 85.096 91.221 88.056 79.391 68.962 -13,1
18 - Pinturak eta beste azken kimika bat 74.453 64.548 68.435 67.527 63.718 65.119 70.188 7,8
09 - Elikagaien beste industria batzuk 66.044 62.267 76.130 70.500 72.269 68.794 70.675 2,7
37 - Ibilgailu motordunen fabrikazioa 67.587 52.506 62.786 70.634 69.613 71.117 76.179 7,1
26 - Metal ez-burdinazkoen ekoizpena 101.171 74.849 74.723 88.443 77.653 68.833 78.345 13,8
14 - Paperaren industria 75.326 76.425 79.902 87.732 83.523 78.394 79.358 1,2
20 - Kautxuzko produktuak 66.371 65.816 80.467 82.935 89.937 85.470 83.175 -2,7
07 - Esnekiak 76.871 69.715 79.006 77.607 83.514 92.218 84.833 -8,0
10 - Edariak 117.924 112.330 107.790 105.695 97.703 104.698 105.862 1,1
17 - sOinarrizko produktu kimikoak 130.868 108.963 111.680 142.114 141.059 128.433 110.233 -14,2
23 - Zementua, karea eta igeltsua 245.696 208.812 181.769 160.780 125.460 79.830 111.634 39,8
19 - Produktu farmazeutikoak 70.938 73.399 78.028 109.952 102.811 124.972 116.367 -6,9
12 - Ehungintza, jantzigintza, larruareneta oinetakoen ind.
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
21
4. KANPO MERKATARITZA
Kapitulu honetan, euskal enpresen merkataritza-fluxuak aztertzen dira, zehazki beren merkataritza-
eragiketen jatorria edo helmuga EAEn duten enpresenak. Azterketa horri esker, jakin ahal dugu zer
posizio duen gure erkidegoak Europako testuinguruan; izan ere, errealitate ekonomikoa aztertzeko
ezinbesteko tresna da, horren bidez ezagutu ahal izango baitugu zein den gure ekonomiaren bila-
kaera koiunturala eta zenbateraino dagoen irekita kanpora.
2015. urtean, industriako ondasunen esportazioak 21.741 milioikoak izan ziren, hau da, 2014. urtean
baino 291 milioi gutxiago. Beraz, % 1,3ko jaitsiera izan zen. Era berean, inportazioak 16.407 milioi
eurokoak izan ziren, hau da, 2104an baino 555 milioi euro gutxiago. Beraz, % 3,3ko jaitsiera izan zen.
Ondorioz, 2015eko ekitaldiko industriako ondasunen merkataritza-saldoak (esportazioak ken inpor-
tazioak) 5.335 milioi euroko superabita izan zuen; hau da, 2014. urtean baino 265 milioi euro ge-
hiagoko superabita lortu zen.
4.1 Industriako ondasun-fluxuen bilakaera, atzerriarekiko eta industriaren BPGd-arekiko. Kopuruarruntetan. Urte arteko aldakuntza tasak. 2001-2015
Iturria: Eustat, Kanpoko Merkataritzaren Estatistikak, Kontu Ekonomikoak.
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
-40,0
-30,0
-20,0
-10,0
0,0
10,0
20,0
30,0
%
-40,0
-30,0
-20,0
-10,0
0,0
10,0
20,0
30,0
%
Industriako esportazioak Industriako inportazioak Industriako BPG
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
22
4.1 grafikoan ikusten dira industriako esportazioen eta inportazioen urtetik urteko aldakuntza-tasak,
baita industriako BPGd-a ere, kopuru arruntetan (Datuak 2001 eta 2015 urteen artekoak dira). In-
dustriako ondasunen kanpoko merkataritza-fluxuen eta industriako BPGd-aren artean korrelazio oro-
kor bat dago, nahiz eta azken horrek profil leunagoa izan.
Grafikoa arretaz aztertuta, ikusten da urte batzuetan egoera egonkorra izan zela baina 2006. urteaz
gero dezeleratzen hasi zirela urte arteko aldakuntza-tasak, pixkanaka. Izan ere, tasa horiek, nabar-
men uzkurtu ostean, negatiboak izan ziren 2009. urtean zehar; bi digituko beherakadak izan zituz-
ten. Gero, 2010. urtean gorakada indartsua izan, 2012. urtean uzkurtu egin ziren berriz ere, 2013an
berriro hazi, eta 2104an hirurek balio positiboak lortu zituzten. Gaur egun, balio negatiboak dituzte,
produktu energetikoetan izandako prezio-jaitsieragatik; baina, BPGd industriala hazi egin da aurreko
urtearen ondoan, eta grafikoaren gune positiboan kokatzen da.
4.2 grafikoa. Industrien esportatzeko joera, jarduera-adarren arabera. 2014
Iturria: Eustat, Urteko Industria Inkesta.
EAEko industria-enpresen kanporako orientazioa agerikoa da 4.2 grafikoan: industria-sektoreak
duen esportatzeko joera % 155ekoa izan zen 2015ean (industria-esportazioen proportzioa, indus-
triako BPGd-aren arabera). Ezaugarri hori ez da berdina sektore guztietan. Izan ere, hurrengo sek-
toreek batezbestekoak baino esportatzeko joera handiagoa izan zuten: “Koke-lantegiak eta petrolio
findegiak” (% 9.543); “Garraio-materiala” (% 346); “Makinak eta ekipoak” (% 194); “Material eta ekipo
elektrikoak” (% 171), eta “Metalurgia eta produktu metalikoak” (% 166). Horien atzetik doaz, sekto-
reen batezbestekora ia heltzen diren ehunekoekin, “Kautxua eta plastikoak” (% 148), eta “Industria
kimikoa” (% 130).
0
50
100
150
200
%
0
50
100
150
200
%9.543 346
INDUSTR
IA
02- Era
uzte
koin
dust
riak
03- Elik
agai
en, e
darie
net
ata
bako
aren
ind.
04- E
hung
intza,
jant
zigintza,
larru
gint
zaet
aoine
tako
enind.
05- Zur
a,pa
pera
eta
arte
graf
ikoa
k
06- Kok
e-la
nteg
iak
eta
petro
lioa
fintz
ekoa
k
07- In
dust
riakim
ikoa
08- Pro
dukt
ufa
rmaz
eutik
oak
09- Kau
txua
eta
plas
tikoa
k
10- M
etal
urgi
aet
apr
oduk
tum
etal
ikoa
k
11- Pro
d.in
form
atikoa
ket
ael
ektro
niko
ak
12- M
ater
iala
eta
ekip
oel
ektri
koa
13- M
akin
aket
aek
ipoa
14- G
arra
io-m
ater
iala
15- A
ltzar
igin
tza
eta
best
elak
om
anuf
aktu
ra-in
dust
riak
16- Ene
rgia
elek
triko
a,ga
saet
alu
rrina
17- U
r horn
idur
aet
asa
neam
endu
a
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
23
4.3. grafikoa. EAEko industria-ondasunen kanpoko merkataritzaren xede eta jatorri herrialde nagu-siak. 2015 (milioika eurotan).
Iturria: Eustat, Kanpoko Merkataritzaren Estatistikak.
4.3.grafikoan adierazten diren balioak (milioika eurotan), 2015. urterako EAEko industriaren kanpo-
merkataritzaren helmuga eta jatorri izan diren 10 herrialde nagusietako esportazioei eta inportazioei
dagozkie. Frantzia eta Alemania izan ziren nagusi bai esportazioetan bai inportazioetan. Azken ho-
rien artean, gainera, Erresuma Batua sailkapeneko bigarrena izan zen, batez ere “produktu ener-
getikoei esker”. Industriako esportazioak hartzen dituztenen artean daude, arestian zehaztutakoez
gainera eta Ameriketako Estatu Batuen atzetik, Batasuneko herrialde hauek: Erresuma Batua, Ita-
lia, Portugal eta Belgika. Eta inportazioei dagokienez, Txinak, Errusiak eta Italiak izan duten pisua
azpimarratu behar da.
4.1.Taula Industria-ondasunen kanpoko merkataritza, jatorri eta xede herrialde nagusiekin. 2015
Iturria: Eustat, Kanpoko Merkataritzaren Estatistikak.
3.585
3.208
1.715
1.419
1.169
895
779
628
474
441
Frantzia
Alemania
Erresuma Batua
Italia
Portugal
Belgika
Herbehereak
Polonia
Mexiko
2.376
1.654
1.579
1.169
839
829
652
648
551
410
Alemania
Erresuma Batua
Frantzia
Txina
Errusia
Italia
Irlanda
Herbehereak
Mexiko
Nigeria
ESPORTAZIOAK INPORTAZIOAK
EBeko herrialdeak Gainerako herrialdeak
AEB
Italia
Portugal
Belgika
Herbehereak
Polonia
Mexiko
Txina
Brasil
Turkia
Txekiar Errepublika
Aljeria
21.741.432 100,0 16.406.811 100,0 5.334.621 132,5
3.584.857 16,5 1.578.771 9,6 2.006.086 227,1
3.207.703 14,8 2.375.593 14,5 832.110 135,0
1.714.671 7,9 382.492 2,3 1.332.178 448,3
1.418.757 6,5 1.654.114 10,1 -235.357 85,8
1.168.521 5,4 828.762 5,1 339.759 141,0
895.157 4,1 407.499 2,5 487.658 219,7
778.908 3,6 360.258 2,2 418.650 216,2
627.711 2,9 648.239 4,0 -20.529 96,8
473.739 2,2 166.361 1,0 307.378 284,8
441.291 2,0 550.673 3,4 -109.382 80,1
440.554 2,0 1.168.871 7,1 -728.317 37,7
336.110 1,5 98.500 0,6 237.610 341,2
335.529 1,5 142.438 0,9 193.091 235,6
307.414 1,4 136.958 0,8 170.456 224,5
299.364 1,4 37.378 0,2 261.985 800,9
HERRIALDEAKESPORTAZIOAK
Mila euro%
INPORTAZIOAK
Mila euro%
MERKARITZA-SALDOA
Mila euro
ESTALDURA-TASA
%
GUZTIRA
Frantzia
Alemania
AEB
Erresuma Batua
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
24
4.1. taulan zehazten dira EAEko industria-ondasunek herrialde hartzaile eta igorle garrantzitsuene-
kin izan dituzten fluxuak. Merkataritza-saldoa eta estaldura-tasa kalkulatu dira kasu bakoitzean. Ko-
puru agregatuetan, esportazioen balioak inportazioena gainditu zuen, eta estaldura-tasa % 132,5
izan zen 2015erako.
Ranking horretan, erkidegoak Txinarekin dauka merkataritza-saldorik okerrena, estaldura-tasa %
37,7koa baita. Hori gertatzen da produktu-mota asko inportatzen delako, esportatzen denaren ba-
lioarekin konpentsatu ezin daitekeena. Mexikorekiko merkataritza-saldoa ere oso negatiboa da, pro-
duktu energetiko asko inportatzen direlako; berdin gertatzen da Erresuma Batuarekin ere, eta,
ekonomia-erkidegoko herrialde garrantzitsuenen artean, harekin bakarrik gertatzen da hori.? Bata-
suneko gainerako herrialdeekin merkataritza-saldo positiboa izan dugu; batez ere Frantziarekin eta
Alemaniarekin. Ameriketako Estatu Batuekin merkataritza-saldoa oso positiboa izan dugu, % 448,3ko
estaldura-tasarekin.
4.2. Industria-ondasunen kanpoko merkataritza. Esportatu diren partida nagusiak 2014-2015
Iturria: Eustat, Kanpoko Merkataritzaren Estatistikak.
PARTIDAK 2015 % 201515/14
���
Guztira 21.741.432 100,0 22.032.009 -1,3
8708. Ibilgailu automobilen parteak eta osagarriak 1.670.834 7,6 1.636.013 2,1
2710. Petrolio-olioak 1.639.402 7,5 1.761.389 -6,9
8703. Turismo-autoak 5-10 pertsonentzat 1.501.074 6,8 1.224.413 22,6
8704. Salgaiak garraiatzeko ibilgailu automobilak 887.313 4,0 797.797 11,2
4011. Kautxuzko pneumatiko berriak 885.171 4,0 938.379 -5,7
8481. Kanileriako gaiak eta hodieria 506.827 2,3 495.723 2,2
7216. Burdinazko edo aleatu gabeko altzairuzko profilak 481.718 2,2 482.587 -0,2
7304. Hodi eta profil baoak, sold. gabeak, burdina edo altzairuzkoak 463.900 2,1 594.957 -22,0
7326. Manufacturas de hierro o de acero 315.290 1,4 319.084 -1,2
8603. Burdinbideetarako automotoreak eta tranbia autobultzatuak 292.435 1,3 258.235 13,2
7214. Aleatu gabeko burdinazko edo altzairuzko barrak 278.257 1,3 298.813 -6,9
2707. Harrikatz-mundrunen destilaziotiko olioak 268.402 1,2 393.429 -31,8
8207. Burdinbideetarako ibilgailuen parteak 256.274 1,2 281.052 -8,8
7228. Altzairu aleatutako barrak eta profilak 208.790 1,0 197.606 5,7
2204. Mahats freskoen ardoa 200.731 0,9 191.515 4,8
7607. Aluminiozko orri eta zerrendak, inprimatuak edo finkatuak barne 190.350 0,9 169.109 12,6
8428. Igogailuak, eskailera mekanikoak, garraiatzaileak,… 189.665 0,9 107.687 76,1
8409. Hegazkingintzarako motoreen parteak 186.473 0,8 159.832 16,7
7315. Kateak eta haien zatiak, galdaketakoak, burdinazkoak edo alttzairuzkoak 184.451 0,8 107.942 70,9
7222. Altzairu herdoilgaitzazko barrak eta profilak 178.792 0,8 190.747 -6,3
8504. Transformadore elektrikoak, erreaktantziako bobinak 174.160 0,8 125.556 38,7
8466. Makina-erramintarako parte eta osagarriak 171.188 0,8 146.794 16,6
8607. Burdinbideetarako ibilgailuen parteak 160.668 0,7 299.714 -46,4
8413. Likidoetarako ponpak 160.113 0,7 133.257 20,2
8301. Metal arruntezko giltzarrapoak, sarrailak, morroiloak eta giltzak 156.946 0,7 152.948 2,6
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
25
2014an eta 2015an esportatu diren industriako partida nagusiak 4.2 taulan zehaztuta daude. Bost
partida garrantzitsuenak berdinak izan dira bi urteetan, bilakaerak desberdinak izan arren. 2015ean,
partidarik garrantzitsuena izan zen“Ibilgailu automobilen zatiak eta osagarriak”: guztirakoaren % 7,6,
urtetik urterako % 2,1eko igoerarekin. Gertutik jarraitzen diote beste partida hauek: “Petrolio-olioak”
(7,5% ), eta “5-10 pertsonako turismoak” (6,8% ), zeina asko hazi baita (% 22,6). Taulan agertzen
diren 25 partidetatik 10ek bakarrik egin dute atzera aztertzen ari garen urtean; ildo horretan, azpi-
marratzeko da “Trenbiderako ibilgailuen atalak” (-% 46,4); kontrako joera erakutsi du, ordea, “Igo-
gailuak, eskailera mekanikoak, garraiatzaileak...”, partidak, % 76,1 igo baita.
Gainerako partiden artean, asko igo dira (% 20tik gora): “Kateak eta horien zatiak, burdinurtuzkoak,
burdinazkoak edo altzairuzkoak”; “Transformatzaile elektrikoak, erreaktantziako bobinak”; “5-10 pert-
sonako turismoak”, eta “Likidoetarako ponpak”.
4.3. Industria-ondasunen kanpoko merkataritza, autonomia-erkidegoen arabera. 2015
Iturria: Eustat, Kanpoko Merkataritzaren Estatistikak.
Azkenik, EAEko merkataritza-jarduera bere ingurune hurbilean kokatze aldera, 4.3 taulan erakusten
dira: industria-produktuen esportazioen eta inportazioen balioa eta estaldura-tasa eta merkataritza-
saldoa, dela estatuari, orokorrean, eta autonomia-erkidegoei dagozkienak, dela EAEko lurralde his-
torikoei dagozkienak.
226.413.843 261.504.882 86,6 -35.091.039
18.087.653 25.229.145 71,7 -7.141.492
10.199.660 9.718.593 104,9 481.067
3.587.001 3.150.314 113,9 436.687
867.591 1.506.264 57,6 -638.673
982.557 3.094.315 31,8 -2.111.758
2.144.666 1.858.181 115,4 286.485
14.875.032 12.139.851 122,5 2.735.181
5.649.205 6.661.116 84,8 -1.011.911
61.243.092 72.712.545 84,2 -11.469.453
24.178.319 22.254.701 108,6 1.923.618
1.390.814 974.444 142,7 416.370
18.186.304 14.553.217 125,0 3.633.087
26.686.370 57.099.245 46,7 -30.412.875
6.502.738 8.221.787 79,1 -1.719.049
8.319.795 4.392.255 189,4 3.927.540
21.741.432 16.406.811 132,5 5.334.621
5.821.051 3.260.079 178,6 2.560.972
8.909.991 9.758.117 91,3 -848.127
7.010.390 3.388.615 206,9 3.621.776
1.696.932 1.045.497 162,3 651.435
31.463 337.610 9,3 -306.147
41.377 148.692 27,8 -107.315
1.842 299 616,1 1.543
GUZTIRA
Andaluzia
Aragoi
Asturiasko Printzerria
Balears (Illes)
Kanariak
Kantabria
Gaztela eta Leon
Gaztela-Mantxa
Katalunia
Valentxia
Extremadura
Galizia
Madrilgo Autonomia Erkidegoa
Murtziako Eskualdea
Nafarroako FK
EUSKAL AE
Araba
Bizkaia
Gipuzkoa
Errioxa
Ceuta
Melilla
Zehaztu gabe
Autonomia-erkidegoaESPORTAZIOAK
Mila euro
INPORTAZIOAK
Mila euro
ESTALDURA-TASA
%
MERKARITZA-SALDOA
Mila euro
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
26
Lurralde historikoetan portaera ezberdinak antzeman dira. Arabako eta Gipuzkoako industria-pro-
duktuen esportazioek ia-ia bikoiztu egin dute inportazioen balioa (estaldura-tasak % 178,6 eta %
206,9koak izan dira, hurrenez hurren). Bizkaiak, ordea, % 91,3ko estaldura-tasa izan du 2015. ur-
tean, “Produktu energetikoen” inportazioa dela-eta.
Nafarroa, Errioxa eta Extremadurako autonomia-erkidegoek bakarrik gainditu dute EAEko estaldura-
tasa (% 132,5). Beste aldean daude inportazio-fluxuak esportazioenak baino askoz ere handiagoak
izan dituzten erkidegoak (Ceutaren, Kanarien eta Melillaren atzetik betiere): Balear uharteak, Madril,
Andaluzia eta Murtziako eskualdea. Horietan guztietan estaldura-tasak % 80,0tik beherakoak izan
dira.
Estatu osoaren ikuspegitik, 2015. urteko inportazioak esportazioak baino askoz gehiago izan dira,
% 86,6ko estaldura-tasarekin; horrek 35.091 milioi euroko merkataritza-defizita eragin du.
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
27
5. INDUSTRIAKO LANGILEAK
Industriako lan-ikuspegiari dagokionez, nabarmena da lan-enpleguaren garrantzia Euskal Autonomia
Erkidegoan. Landunen adierazlea aintzat hartuta, 2014an, EAEko langileen % 20,3k industrian lan
egiten dute. Eta datu horrek Estatuko batezbestekoa (% 12,5) soberan gainditzen du, baita EB-
28koa ere (% 15,6), nahiz eta 2008tik 3 puntu baino gehiago galdu dituen (5.1 taula). Industrian arit-
zen diren landunen jaitsiera hori 5.1 taulan adierazi diren hiru geografia-eremuetan gertatzen da;
hala eta guztiz ere, ehuneko horrek Estatuan 1,5 egiten du behera, eta EB-28n 1,3 puntu; EAEn, be-
rriz, 3,5 puntu.
2014. urtean, industrian jarduten zuten landunen kopuruak -% 2,2 egin zuen behera, kopuru abso-
lutuetan. Beherakada jarraitu hori dela eta, 2008tik industrian 57 mila enplegu baino gehiago galdu
dira.
5.1. taula. Industriako langile kopuruaren bilakaera (% )
Iturria: Eustat, EIN, Eurostat
Industri jardueren enplegua aztertzean, ikus dezakegu industriako langile-kopuruari egin zaion ekar-
pena asko aldatzen dela adar batetik bestera, industriako balio erantsian adar horiek duten ordez-
karitza-mailarekin bat etorriz.
���
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014/2013
23,8 22,3 21,9 21,6 21,2 20,9 20,3 -2,2
14,0 13,2 13,0 12,9 12,7 12,5 12,5 0,4
16,9 16,2 15,8 15,9 15,8 15,7 15,6 0,6
2013 2014
Industrian lan egiten duten langileak EAEn (guztiaren %)
Industrian lan egiten duten langileak estatuan (guztiaren %)
Industrian lan egiten duten langileak (guztiaren %)EB-28
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
28
5.2 taularen datuei erreparatuta, industriaren hiru adarretan biltzen dira EAEko industrian aritzen
diren langileen % 55: Metalurgia eta metalezko produktuak, % 34,2; Makinak eta ekipoak, % 10,8,
eta Kautxua eta plastikoak, % 9,4. Landunen kopuru txikiena hauek dute: Erauzteko industriak (%
0,2), eta Farmaziako produktuak. Azken sektore horrek industriako enpleguaren % 0,3 baino ez du
hartzen.
5.2. taula. Langileen banaketa industriako jarduera-adarren arabera
Iturria: Eustat, Urteko Industri Estatistika.
Industriako enpleguaren kontzentrazio-maila handi hori ia ez da aldatu azken urteotan.
Enpleguak sektore bakoitzean 2014an izan zuen bilakaeraren ondorioz, hiru sektorek soilik izan zi-
tuzten balio positiboak: Ur-hornidura eta saneamendua sektoreak (% 7,4); Produktu farmazeutikoak
(% 5,2), eta Makinak eta ekipoak (% 2) Industrian pisu handiena duen sektorea, Metalurgia eta gai
metalikoak, 2004ko kopuruetan zegoen ia-ia, % 0,3ko jaitsierarekin; baina 2008az gero 23 mila en-
plegu galdu ziren.
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2014/20132014
����
816 775 700 579 550 470 459 0,2 -2,3
15.975 15.520 15.911 15.560 14.587 14.533 14.481 7,5 -0,4
3.639 3.181 3.021 2.833 2.650 2.480 2.406 1,3 -3,0
17.347 15.571 14.625 13.953 12.942 12.222 11.700 6,1 -4,3
1.133 1.177 1.186 1.184 1.152 1.090 1.047 0,5 -3,9
5.186 4.752 4.560 4.321 3.916 3.878 3.820 2,0 -1,5
601 606 636 584 588 578 608 0,3 5,2
25.966 22.501 21.864 21.832 20.016 18.582 18.108 9,4 -2,6
89.457 78.597 74.744 72.379 68.789 65.976 65.763 34,2 -0,3
6.271 5.794 5.743 5.795 5.941 5.783 5.710 3,0 -1,3
14.500 13.163 12.755 12.559 11.977 10.817 9.504 4,9 -12,1
24.252 22.190 21.778 21.366 20.666 20.322 20.721 10,8 2,0
19.364 18.148 17.922 17.392 16.930 17.730 16.720 8,7 -5,7
16.549 15.302 15.171 14.276 13.960 13.013 12.802 6,7 -1,6
2.631 2.553 2.450 2.455 2.356 2.348 2.295 1,2 -2,3
5.543 5.507 5.753 6.337 6.154 5.811 6.243 3,2 7,4
249.230 225.337 218.819 213.405 203.174 195.633 192.387 100 -1,7
04. Ehungintza, arropagintza, larrugintzazapatagintzaeta
11. Produktu informatikoak eta elektronikoak
03. Elikagaien, edarien eta tabakoaren ind.
06. Koke-lantegiak eta petrolioa fintzekoak
15. Altzariak eta bestelako manufakturak
10. Metalurgia eta produktu metalikoak
16. Energia elektrikoa, gasa eta lurrina
05. Zura, papera eta arte grafikoak
17. Ur hornidura eta saneamendua
12. Material eta ekipo elektrikoak
08. Farmaziako produktuak
09. Kautxua eta plastikoak
02. Erauzketa industriak
13. Makinak eta ekipoa
14. Garraio-materiala
07. Industria kimikoa
Industria, guztira
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
29
Bestalde, bereziki azpimarratu behar da zein handia den industrian lan egiten duen emakumezkoen
kopuruaren eta ekonomia osoan lan egiten dutenen arteko aldea. 5.3. grafikoan azaltzen da hori:
2014. urtean ekonomia osoan lan egin zuten emakumezkoen ehunekoa (% 47,1) industrian lan egin-
dakoen bikoitza baino gehiago izan zen (% 19,3).
5.1. grafikoa. Ekonomia eta industria esparruetako langileak, sexuaren arabera (%)
Iturria: Eustat., Biztanleria jardueraren arabera sailkatzeko inkesta (BJA).
Landunen kopurua industria adarren arabera aztertzen baldin badugu, azpimarratzekoa da jardue-
raren arabera zeharo aldatzen dela emakumezko langileen kopurua. 5.4. grafikoan, hain zuzen, jar-
duera-adarren gaineko informazioa ematen da, eta 2014. urtean langile guztien artean
emakumezkoek izan zuten parte-hartzearen maila bereizten da.
Grafikoan zortzi adar ikus daitezke. Adar horietan, emakumeen parte-hartzea industriaren batez-
bestekoa baino handiagoa da. Horien artean, Produktu farmazeutikoen sektorea nabarmentzen da
(langileen % 59,2 emakumezkoak dira), eta Ehungintza, joskintza, larrugintza eta zapatagintza (lan-
gileen % 57,6 emakumezkoak). Kopurua txikiagoa izan arren, honako sektore hauetan ere emaku-
mezkoen parte-hartzea handia da: Elikagaien, edarien eta tabakoaren industriak (% 39,2), eta
Produktu informatikoak eta elektronikoak (% 31,2).
Beste muturrean, emakume langileen kopurua txikia izan da, bereziki, erauzketako industrietan:
emakumezkoen kopurua % 11,3 bakarrik izan da. Eta, batez ere, enplegu eta pisu handiena duten
industria-sektoreko adarretan oso txikia da emakumezkoen kopurua. Hala, Metalurgia eta produktu
metalikoen sektorean emakumezkoak bakarrik % 13,6 dira.
Industria 2014
19,3%
80,7%
Gizonak
Ekonomia osoa 2014
47,1%
52,9%
Emakumeak
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
30
5.2. grafikoa. Landun pertsonak, industria adarren eta sexuaren arabera sailkatuta. 2014.
Iturria: Eustat, Industriari buruzko estatistika.
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Emakumeak Gizonak
INDUSTRIA GUZTIRA
02- Erauzketa industriak
03- Elikagaien, edarien eta tabakoarenindustriak
04- Ehungintza, arropagintza, larrugintzaeta zapatagintza
05- Zura, papera eta arte grafikoak
06- Koke-lantegiak eta petrolioafintzekoak
07- Industria kimikoa
08- Farmaziako produktuak
09- Kautxua eta plastikoak
10- Metalurgia eta produktu metalikoak
11- Produktu informatikoak etaelektronikoak
12- Material eta ekipo elektrikoak
13- Makinak eta ekipoa
14- Garraio-materiala
15- Altzariak eta bestelakomanufakturak
16- Energia elektrikoa, gasa eta lurrina
17- Ur hornidura eta saneamendua
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
31
6. MANUFAKTURA-INDUSTRIETAKO INBERTSIOA
2013. urteko datuekin alderatuta, 2014. urtean zehar EAEko manufaktura-industrietan egin den in-
bertsio garbia (inbertsio gordina ken desinbertsioa) % 11,7 jaitsi da. 2008-2014 aldia krisi ekonomiko
handikoa izan denez–nahiz eta gorabehera eta errekuperazio-aldiak izan ziren 2011 eta 2103 urte-
etan zehar–, inbertsio-bolumena jaisten joan da: 2014koa 2008an egindakoaren erdia baino zert-
xobait gehiago izan da.
6.1. taula. Manufaktura-industrietako inbertsio garbiaren bilakaera. Milaka eurotan
Iturria: Eustat, Industria Estatistika
Industria-inbertsio garbiaren eta industriako balio erantsiaren arteko zatidura aztertu da, eta ikusi da
2014. urtean aurreko urtean baino % 11,8 txikiagoa izan zela. Datu hori 2008. urtekoarekin alderat-
zen bada, ikusten da 2014. urteko koefizientea % 24,4 txikiagoa dela.
Bestalde, industria-inbertsio garbiaren eta manufaktura-industrian ari diren enplegatuen arteko ko-
zientearen batezbestekoa 7.588 euro izan zen 2014an, 2013. urtean baino % 9,9 txikiagoa. Ratioa
2008koa baino % 28,3 txikiagoa izan da.
6.1 grafikoan ikusten da manufaktura-industrietan egindako inbertsio garbiaren banaketa nahiko ber-
dina izan dela EAEko hiru lurraldeetan, nahiz eta desberdintasun txiki batzuk egon. 2014. urte ho-
rretan, Gipuzkoak besteek baino inbertsio handixeagoa izan zuen (% 36), eta, ondoren, Bizkaiak
(% 34). Gainerako % 30a Araban.
2.543.657 1.769.008 1.562.738 1.626.289 1.461.033 1.575.195 1.391.654 -11,7
16,7 15,0 12,6 12,9 12,5 14,3 12,6 -11,8
10.588 8.171 7.445 7.971 7.527 8.423 7.588 -9,9
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2014/2013���
Egindako inbertsioa
Inbertsioa / BEGfk
Inbertsioa / Landun pertsonak
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
32
6.1. grafikoa. Industria-inbertsio garbiaren banaketa 2014an, lurraldeen arabera.
Iturria: Eustat.
6.2. taula. Manufaktura-industrietako inbertsio garbiaren bilakaera, lurraldeetan. 2008-2014. Milakaeurotan.
Iturria: Eustat.
2014an, manufaktura-industrietako inbertsio garbiaren bilakaera desberdina izan zen lurralde bate-
tik bestera. 6.2 taulan ikus daitekeenez, Araban % 25,1 jaitsi zen, eta Bizkaian, % 11,6. Gipuzkoan,
ordea, % 3,8 igo zen.
6.3 taulan, inbertsio garbiaren banaketa aztertzen da, industriako jarduera-adarren arabera sailka-
tuta. 2014. urtean, honako jarduera hauetan egin ziren inbertsio-kuota handienak: Metalurgia eta
produktu metalikoak (% 31,3) eta Garraio-materiala (% 17,1). Industria-inbertsio garbiaren kontzen-
trazio sektoriala oso handia da: inbertsio handiena duten bi jarduera-adarrek sektorearen inbertsio
osoaren ia % 50 biltzen dute.
Bigarren mailan gelditu dira, bestalde, Kautxoa eta plastikoak sektorea (% 9,2), eta Makinak eta eki-
poak (% 8,5).
30%
36%
34%
Araba
Gipuzkoa
Bizkaia
���
Araba
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2014/2013
Euskal AE
Gipuzkoa
Bizkaia
2.543.657 1.769.008 1.562.738 1.626.289 1.461.033 1.575.195 1.391.654 -11,7
466.719 383.134 273.538 372.204 392.982 562.899 421.887 -25,1
1.063.156 794.800 786.778 768.379 586.460 484.568 503.217 3,8
1.013.782 591.074 502.422 485.706 481.591 527.728 466.550 -11,6
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
33
6.3 taulari erreparatuta, nabarmentzekoa da 2013-2014 aldian jarduera-adarren arabera izandako
inbertsio garbiaren bilakaerari dagokionez 13 sektoretatik seik hazkunde positiboak izan dituztela
egindako inbertsioan: Industria kimikoa; Ehungintza, jantzigintza, larrugintza eta zapatagintza; Eli-
kagai-industriak, edariak eta tabakoa; Materiala eta ekipo elektrikoa; Altzariak eta beste manufaktura
batzuk, eta Egurra, papera eta arte grafikoak. Azpimarratzekoa da Kimika sektorea hazi egin dela
(% 95,2), eta, ordea, Koke-lantegiak eta petrolio-findegiak jaitsi egin direla (% 62,6).
2008-2014 aldian egin zen inbertsioaren bilakaera aztertzean zera azpimarratu behar da: aztertutako
sektore guztiek egin zuten behera. Soilik lau sektorek izan zuten bilakaera positiboa: Garraio-mate-
riala (% 85,8 igo zen); Industria Kimikoa (% 19,2); Produktu informatikoak eta elektronikoak (% 3,4),
eta Ehungintza, Joskintza, larrugintza eta zapatagintza (% 3). 7 urteko aldi horretan, honako hauek
galdu dute gehien:Koke-lantegiak eta petrolio-findegiak(% -77,8); Produktu farmazeutikoek (-% 72,9),
eta Egurra, papera, eta arte grafikoak (-% 65,6).
6.3. taula. Manufaktura-industrietako inbertsio garbia, jarduera-adarren arabera. Milaka eurotan
Iturria: Eustat, Industria Estatistika.
2008 2009 2010 2011 2013 2014 2014/2013 %
���
2012
2.543.657 1.769.008 1.562.738 1.626.289 1.461.033 1.575.195 1.391.654 -11,7 100,0
213.832 144.684 115.202 131.158 81.222 70.220 108.556 54,6 7,8
7.945 10.110 1.375 3.593 4.199 4.878 8.183 67,8 0,6
196.545 77.190 90.737 98.817 74.649 52.719 67.707 28,4 4,9
190.085 306.256 300.746 236.795 93.907 112.451 42.106 -62,6 3,0
63.146 23.522 31.614 28.898 33.587 38.558 75.262 95,2 5,4
25.392 21.623 34.705 27.160 19.295 6.953 6.873 -1,2 0,5
249.260 209.342 165.035 161.738 146.590 150.363 128.662 -14,4 9,2
926.514 461.637 442.770 483.596 444.913 457.931 436.255 -4,7 31,3
38.071 37.245 50.515 29.645 32.558 39.858 39.366 -1,2 2,8
114.805 107.252 83.299 87.622 95.678 51.114 78.804 54,2 5,7
299.754 178.689 107.418 134.381 112.209 140.585 118.207 -15,9 8,5
128.210 125.247 97.024 158.886 278.005 420.963 238.185 -43,4 17,1
90.098 66.211 42.298 44.000 44.221 28.602 43.488 52,0 3,1
Industria Guztira
Euskal AE
03. Elikagaien, edarien eta tabakoaren industriak
04. Ehungintza, arropagintza, larrugintza eta zapatagintza
05. Zura, papera eta arte grafikoak
06. Koke-lantegiak eta petrolioa fintzekoak
07. Industria kimikoa
08. Farmaziako produktuak
09. Kautxua eta plastikoak
10. Metalurgia eta produktu metalikoak
11. Produktu informatikoak eta elektronikoak
12. Material eta ekipo elektrikoak
13. Makinak eta ekipoa
14. Garraio-materiala
15. Altzariak eta bestelako manufakturak
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
34
Amaitzeko, 6.4 taulak erakusten du industria-sektoreek egin duten inbertsio gordinaren bilakaera, es-
kuratutako ondasun-motaren ikuspegitik. Nahiz eta 2014. urtean jaitsi egin zen ibilgetu materialaren
sektorean egindako inbertsioa (aurreko urtearekin alderatuta % 10,3), igo egin zen ibilgetu ukiezinean
egindakoa (% 1,2). Inbertsio-mota bakoitzak orokorrean egindako inbertsioan izan zuen pisua oso
desberdina da; adibidez, 2014. urtean egin zen inbertsio gordinaren % 85 ibilgetu materialean egin
zen.
6.4. taula. Manufaktura-industrietako inbertsio gordinaren bilakaera, ondasun-motaren arabera. Mi-laka eurotan. %
Iturria: Eustat, Industria Estatistika.
Ondasun-mota kontuan hartuta, inbertsio gordin garrantzitsuenak honako hauek izan dira oraindik:
Makinak, tresnak eta ekipoak (guztirakoaren % 47,4); instalazio tekniko espezializatuak (% 12,2). Au-
rreko urtearekin alderatuta, sektore horiek % -1,6 eta -% 6,2ko aldakuntzak izan zituzten, hurrenez
hurren Azken bost urteetako bilakaera aztertzean, ikusi da inbertsio osoa % 44,3 murriztu dela, be-
hera egin duelako ibilgetu materialean egindako inbertsioa (% 48,7), eta % 7,9 handitu, ibilgetu ukie-
zinean egindako inbertsioa.
Lortutako ondasunen artean, azpimarratu behar da 2008az geroztik bilakaera negatiboa izan dutela
Lursailak eta ondasun naturalak (-% 76,7) nahiz eta pisu txikia izan guztizkoan; Instalazio tekniko es-
pezializatuak (-% 64,0). eta Eraikuntzak (-% 62,3). Aztertutako aldi oso horretan, bakarrik bi onda-
sunek izan dute bilakaera positiboa: Emakidak eta patenteak (% 269,6) eta I+Gko Gastuak (% 31,6).
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014/2013
���
2014
138.696 79.770 35.448 45.498 22.303 32.361 37.563 16,1
288.402 198.756 136.440 120.137 109.148 134.346 108.805 -19,0
523.843 537.858 462.930 472.813 278.787 201.122 188.641 -6,2
1.074.265 617.616 645.586 641.866 598.074 745.586 733.814 -1,6
31.283 22.456 20.884 30.979 20.204 22.966 24.590 7,1
41.007 20.866 33.157 20.152 21.852 15.270 19.416 27,2
198.028 87.140 63.503 73.664 68.803 58.700 74.915 27,6
270.529 147.024 130.359 139.803 210.752 257.518 129.138 -49,9
2.566.053 1.711.486 1.528.307 1.544.912 1.329.923 1.467.869 1.316.882 -10,3
86.286 91.707 96.321 113.423 123.440 133.031 113.583 -14,6
15.417 6.890 9.474 15.962 11.728 13.215 15.295 15,7
29.026 26.474 29.864 21.623 24.797 19.496 21.217 8,8
10.977 3.482 16.288 7.391 113.125 3.282 40.571 1.136,2
73.183 69.929 72.514 49.342 36.613 60.159 41.255 -31,4
214.889 198.482 224.461 207.741 309.703 229.183 231.921 1,2
2.780.942 1.909.968 1.752.768 1.752.653 1.639.626 1.697.052 1.548.803 -8,7
Lursail eta ondasun naturalak
Eraikuntzak
Instalazio tekniko espezializatuak
Makineria, tresneria eta ekipoak
Ekipo informatikoak
Garraio osagaiak
Beste Ibilgetu materiala
Uneko ibilgetu materiala
Inbertsioa guztira ibilgetu materialean
I+G gastuak
Aplikazio informatiko garatuak
Aplikazio informatiko erosiak
Kontzesioak, patenteak, e.a.
Beste ibilgetu ukiezina
Inbertsioa guztira ibilgetu ukiezinean
INBERTSIOA GUZTIRA
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
35
7. PRODUKZIOAREN BERRIKUNTZA
Atal honen helburua da labur aztertzea industriaren sektoreak izan duen berritze-prozesuaren pro-
gresioa. Horretarako, aztertuko da ea zer bilakaera izan duten, berriki, sektore horretako enpresek
berrikuntzaren esparruan, hainbat ikuspegitatik.
7.1 grafikoak erakusten du zer bilakaera izan zuen 2104an berrikuntza-jardueretan egin den gastuak,
EAEko industria-adarren arabera. Printzipioz, nabarmentzekoa da industria osoan egindako gastua
% 40ra iritsi zela. Hala eta guztiz ere, jarduera bakoitzaren pisuari erreparatzen badiogu, EAEn na-
barmena da barneko I+G jarduera: industrian egin zen ia gastuaren erdia (% 45,3) I+Gn egin zen.
Atzetik, makinen erosketa dator (% 28,3); kanpoko I+Gko baliabidea, berriz, urrunago dago, hiru-
garren lekuan (% 18,7). Berrikuntzari buruzko gainerako jarduerek hondar-funtzioa izan dute.
Adarrez adar, honakoak izan dira adar berritzaileenak: Garraio-materiala, berrikuntza teknologiko
osoaren 31,3% arekin; Metalurgia eta metalezko produktuak (19,9% ) eta Makinak eta ekipoak
(% 14,1).
7.1 taula. Berrikuntza teknologikorako jardueretan egindako gastuen banaketa, jarduera-adarrenarabera. Establezimenduak guztira. EAE 2014. Mila eurotan eta gastuaren gaineko ehunekoarekin.
Iturria: Eustat, Berrikuntza Teknologikoko Inkesta, BTI.
2.473.962 52,1 16,0 23,5 1,1 0,6 2,0 4,7
991.718 45,3 21,6 28,3 1,1 0,4 1,3 2,0
4.348 0,1 56,6 43,3 0,0 0,0 0,0 0,0
27.295 15,4 24,2 20,0 27,7 0,9 6,9 5,0
5.231 49,3 1,7 8,4 0,5 0,0 0,1 39,9
28.424 9,2 1,1 88,5 0,0 0,0 0,1 1,2
22.924 72,7 17,6 7,9 0,4 0,0 0,3 1,0
43.063 62,0 19,8 11,8 0,0 1,0 3,9 1,4
197.037 45,9 33,1 17,3 0,4 0,5 0,3 2,5
137.396 64,6 27,7 4,6 0,0 0,4 1,1 1,6
139.539 59,3 29,7 4,5 0,0 1,1 2,3 3,2
310.515 33,1 10,8 53,7 0,6 0,2 0,7 1,0
27.575 68,0 21,8 2,2 0,0 0,2 7,2 0,7
40.260 32,6 18,7 47,4 1,2 0,0 0,0 0,0
8.112 1,1 1,5 95,2 1,9 0,0 0,0 0,3
Erauzketa industriak, koke-lantegiak eta petrolioa fintzekoak
Guztira
Industria
Elikagaien, edarien eta tabakoaren industriak
Ehungintza, arropagintza, larrugintza eta zapatagintza
Zura, papera eta arte grafikoak
Industria kimikoa eta farmaziako produktuak
Kautxua eta plastikoak
Metalurgia eta produktu metalikoak
Produktu informatikoak eta elektronikoak. Material etaekipo elektrikoak
Makinak eta ekipoa
Garraio-materiala
Altzariak eta bestelako manufakturak
Energia elektrikoa, gasa eta lurrina
Ur hornidura eta saneamendua
GuztiraBarneko
I+GKanpoko
I+G MakinakBestelakoezagutzak Prestakuntza
Diseinua etaprestaketaMerkaturatzea
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
36
Bestalde, 7.2 taulak erakusten digu, industria-adarren arabera sailkatuta, zer bilakaera izan duten
2014an berrikuntza-jarduerek 10 langile edo gehiagoko establezimenduetan, horiek gastatzen bai-
tute gehien berrikuntzan; 7.3 taulan, berriz, Espainiako datuak agertzen dira. Taula batean eta bes-
tean jasotako informazioa aztertzen baldin badugu,datu batzuk nabarmentzen dira.
Espainian industria osoan egin den berrikuntza-gastua EAEkoa baino handixeagoa da kopuru erla-
tiboetan: urte horretan, gastu osoaren % 48,5 izan zen; gure erkidegokoa, berriz, % 42,3. Bi eremu
geografikoetan, barneko I+G da gehien nabarmentzen den elementua –EAEn jarduera-mota horre-
tan egin den berrikuntza-gastua % 47,9 izan da, eta Estatuan % 51. Atzetik datoz makinen erosketa
(% 26,6) Euskal Autonomia Erkidegoan; eta barruko I+G Estatuan (% 21,5). Gainerako jarduerak bi-
garren maila batean geratzen dira, funtsean.
7.2 taula. Berrikuntza teknologikorako jardueretan egindako gastuen banaketa, jarduera-adarrenarabera. 10 langileko edo gehiagoko establezimenduak. EAE 2014. Mila eurotan eta gastuaren gai-neko ehunekoarekin.
Iturria: Eustat, Berrikuntza Teknologikoko Inkesta, BTI.
3,8
1,7
0,0
7,0
4,9
0,7
1,7
0,3
1,6
3,8
1,0
0,8
0,0
0,6
2.067.689 57,8 16,3 19,2 1,1 0,6 1,4
873.925 47,9 20,8 26,6 1,2 0,4 1,4
4.348 0,1 56,6 43,3 0,0 0,0 0,0
19.273 21,8 4,8 16,5 39,1 1,1 9,7
5.085 50,7 1,8 5,8 0,5 0,0 0,1 41,1
6.904 37,8 4,4 52,6 0,0 0,0 0,2
22.773 73,2 17,7 7,7 0,4 0,0 0,3
36.313 57,9 20,6 14,0 0,0 1,2 4,6
184.472 45,4 34,5 18,5 0,5 0,5 0,3
133.155 63,8 28,3 4,7 0,0 0,4 1,2
110.772 68,4 19,4 5,6 0,0 0,5 2,3
309.297 32,8 10,8 53,9 0,6 0,2 0,7
21.537 69,1 17,8 2,8 0,0 0,3 9,2
16.763 62,6 36,0 1,1 0,3 0,0 0,0
3.234 2,7 3,8 88,0 4,8 0,0 0,0
Erauzketa industriak, koke-lantegiak eta petrolioa fintzekoak
Guztira
Industria
Elikagaien, edarien eta tabakoaren industriak
Ehungintza, arropagintza, larrugintza eta zapatagintza
Zura, papera eta arte grafikoak
Industria kimikoa eta farmaziako produktuak
Kautxua eta plastikoak
Metalurgia eta produktu metalikoak
Produktu informatikoak eta elektronikoak. Material etaekipo elektrikoak
Makinak eta ekipoa
Garraio-materiala
Altzariak eta bestelako manufakturak
Energia elektrikoa, gasa eta lurrina
Ur hornidura eta saneamendua
GuztiraBarneko
I+GKanpoko
I+G MakinakBestelakoezagutzak Prestakuntza
Diseinua etaprestaketaMerkaturatzea
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
37
7.3 taula. Berrikuntza teknologikorako jardueretan egindako gastuen banaketa, jarduera-adarrenarabera. 10 langileko edo gehiagoko establezimenduak. Espainia. 2014. Milaka €-tan eta gastuarengaineko ehunekoa.
Iturria: EIN, Berrikuntza teknologikoko inkesta enpresetan.
Aldagai horiek jarduera-adarren arabera aztertzen baldin badira, berrikuntza teknologikoari lehen-
tasuna ematen dioten EAEko adarren artean ditugu: Garraio-materiala (% 35,4), Metalurgia eta pro-
duktu metalikoak (% 21,1), eta Produktu informatiko eta elektronikoak. Material eta ekipo elektrikoak,
% 15,2ko parte-hartzearekin. Estatuan pisu handiena duten sektoreak hauexek dira: Motordun ibil-
gailuak (% 20,1), Farmaziako sektorea (% 17,9) eta Garraiatzeko beste material batzuk (% 10,6).
EAEn berrikuntza teknologikoan gastu handiena egin duten hiru sektoreek gastu-banaketa ezberdina
izan dute. Hala, Garraio-materialaadarrak makinen arloko gastua lehenetsi du (% 53,9), baina Me-
talurgia eta produktu metalikoak adarrak barneko I+G arloa lehenetsi du (45,4% ), baita Produktu in-
formatikoak eta elektronikoaketa Material eta ekipo elektrikoak adarrek ere (% 63,8).
Estatuan, esan bezala, honako hiru sektore hauek egin dute gasturik handiena berrikuntzan: Mo-
tordun ibilgailuak, Farmazia eta garraiatzeko beste material batzuk, hurrenkera horri jarraituta. Mo-
tordun ibilgailuen sektorean, kanpoko I+Gn egiten da gasturik handiena. Farmazian eta Garraiatzeko
beste material batzuk izeneko sektorean, berriz, barneko I+Gren aldeko apustu garbia egiten dute.
12.959.842 49,8 17,7 18,7 5,5 0,6 3,5 4,2
6.288.687 51,0 21,5 17,2 4,0 0,3 3,8 2,2
147.515 54,9 21,4 21,5 0,1 0,8 1,3 0,0
578.190 30,5 6,2 37,2 13,6 0,4 9,1 3,1
175.574 78,3 3,0 9,1 1,5 0,3 1,5 6,3
125.197 26,8 3,2 64,9 1,0 1,4 1,8 0,8
360.522 63,1 12,2 15,9 0,4 0,5 5,0 3,0
1.124.423 51,2 33,6 7,9 0,3 0,1 3,6 3,4
175.688 53,6 14,8 23,9 0,8 0,8 4,7 1,3
102.485 52,3 6,0 37,7 0,1 0,6 2,4 1,1
117.959 43,6 22,3 27,6 1,2 0,4 2,3 2,6
258.664 44,8 21,4 27,6 0,1 0,8 1,9 3,4
226.352 71,8 9,9 8,4 0,4 0,5 3,8 5,3
271.938 69,4 17,1 9,1 0,5 0,2 2,6 1,1
326.736 62,8 19,7 10,2 0,6 0,7 3,2 2,9
1.263.790 29,6 33,4 19,5 12,3 0,2 3,9 1,2
666.456 76,0 15,7 5,8 0,0 0,1 2,4 0,0
27.109 65,7 2,5 21,6 0,1 2,2 5,8 2,2
60.493 77,6 8,1 9,1 0,2 0,2 3,2 1,7
21.640 58,5 10,9 25,2 0,3 1,1 2,1 1,9
221.717 57,5 29,4 8,2 0,2 2,7 2,1
36.239 50,3 16,8 27,0 0,1 0,7 4,1 1,0
GuztiraBarneko
I+GKanpoko
I+G MakinakBestelakoezagutzak Prestakuntza
Diseinua etaprestaketaMerkaturatzea
21. Saneamendua, hondakinen kudeaketa eta kutsadurakentzea
ENPRESAK GUZTIRA
INDUSTRIA GUZTIRA
2. Erauzketa eta petrolio industriak
3. Elikagaien, edarien eta tabakoaren industriak
4. Ehungintza, arropagintza, larrugintza eta zapatagintza
5. Zura, papera eta arte grafikoak
6. Kimika
7. Farmazia
8. Kautxua eta plastikoak
9. Metalezkoak ez diren askotariko produktu mineralak
10. Metalurgia
11.Manufaktura metalikoak
12. Produktu informatikoak, elektronikoak eta optikoak
13. Material eta ekipo elektrikoak
14. Bestelako makina eta ekipoak
15.Motordun ibilgailuak
16. Bestelako garraio-materiala
17. Altzariak
18. Bestelako fabrikazio jarduerak
19.Makinen eta ekipoen konponketa eta instalazioa
20. Energia eta ura
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
38
Aurretik emandako informazioa osa daiteke Euskal Autonomia Erkidegoko industriako adar ezber-
dinek duten berrikuntza teknologiko mota aztertuz establezimenduen tamainaren arabera. Hori ho-
rrela, printzipioz, berrikuntzan egiten den gasturik handiena 10 langileko edo gehiagoko
establezimenduek egin dute. Horregatik, 7.4 taulak bakarrik establezimendu-estratu horri buruzko in-
formazioa jasotzen du.
7.4 taulan ikus daitekeenez, EAEn 9 langile baino gehiago duten industria-establezimenduen
% 43,1ek berrikuntza teknologiko motaren bat sartu dute 2012tik 2014ra bitartean. Halaber, taulak
erakusten du jarduera produktiboa osatzen duten establezimenduak baino berritzaileagoak direla
industria-establezimenduak (% 31,4 eta % 43,1, hurrenez hurren).
7.4. taula. Hamar langile edo gehiagoko establezimenduak, jarduera-adarraren arabera eta berri-kuntza teknologikoko motaren arabera. EAE 2012-2014(% ).
(1): Ez dira sartzen soilik berrikuntza abian duten edo berrikuntzak huts egin dien establezimenduak.
Iturria: EUSTAT. Berrikuntza Teknologikoko Inkesta, BTI.
Jarduera-adarren arabera, zazpi sektoretako establezimenduen erdiek baino gehiagok berrikuntza-
ren bat egin dute aztertu den aldi horretan: Energia elektrikoa, gasa eta lurrina; Produktu informati-
koak eta elektronikoak; Material eta ekipo elektrikoak; Garraio-materiala; Makinak eta ekipoak;
Industria Kimikoa eta produktu farmazeutikoak, eta Kautxoa eta plastikoak. Horren harira, Energia
elektrikoa, gasa eta lurrina adar dinamikoena izan da: establezimenduen % 83,3k egin dituzte be-
rrikuntzak.
Bestalde, prozesuetan produktuetan baino berrikuntza gehiago egin dira: % 26,8 eta % 23,3 hurre-
nez hurren.
31,4 18,0 20,9 18,3 5,7 27,5
43,1 23,3 26,8 27,5 10,4 35,8
17,1 7,1 7,1 . 17,1 7,1
23,3 9,2 14,2 10,3 10,3 17,3
49,5 33,6 29,1 7,9 49,5
24,6 4,9 17,9 11,8 1,2 17,9
51,2 40,3 21,0 47,9 22,6 41,9
50,1 35,9 30,6 37,5 14,2 41,2
40,9 14,5 30,9 22,6 8,7 33,7
69,9 51,4 42,9 52,6 6,4 62,9
59,9 45,0 22,1 42,9 17,1 50,4
61,4 44,9 40,3 41,5 13,9 57,0
29,9 20,9 12,2 23,9 7,8 24,6
83,3 54,2 45,9 69,2 54,9 56,8
26,5 2,8 21,8 9,6 4,9 21,8
Guztira
Industria
Erauzketa industriak, koke-lantegiak eta petrolioa fintzekoak
Elikagaien, edarien eta tabakoaren industriak
Ehungintza, arropagintza, larrugintza eta zapatagintza
Zura, papera eta arte grafikoak
Industria kimikoa eta farmaziako produktuak
Kautxua eta plastikoak
Metalurgia eta produktu metalikoak
Produktu informatikoak eta elektronikoak. Material eta ekipoelektrikoak
Makinak eta ekipoa
Garraio-materiala
Altzariak eta bestelako manufakturak
Energia elektrikoa, gasa eta lurrina
Ur hornidura eta saneamendua
Berrikuntza teknologikoaren mota
GuztiraProduktua-
renaProzesua-
renaEgiten
Kale egindu
Establezimenduberritzaileak
(1)
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
39
Berrikuntza teknologikoa egiteaz gain, enpresek teknologikoa ez den berrikuntza egin dezakete. Be-
rrikuntza-mota ez-teknologiko hori osatzen dute: antolaketa-berrikuntzek edo merkataritzakoek.
Enpresaren barneko funtzionamenduan antolaketa-metodoak ezartzean datza antolaketa-berri-
kuntza; merkataritza-berrikuntzaren xedea, berriz, estrategia edo merkataritza-kontzeptuak –aurre-
koak zeharo aldatzen dituztenak eta lehendik erabili ez direnak– ezartzea da.
7.5 taulan berrikuntza ez teknologiko hori 10 langileko edo gehiagoko establezimenduetan aztertu
da.
7.5. taula. Hamar langile edo gehiagoko establezimenduak, jarduera-adarraren arabera eta berri-kuntza ez teknologikoko motaren arabera. EAE 2012-2014(% )
Iturria: EUSTAT. Berrikuntza Teknologikoko Inkesta, BTI.
7.5 taulan, nabarmentzekoa da establezimenduen % 20,5ek berrikuntza ez-teknologikoa garatu du-
tela; industria-establezimenduetan, % 20k. Berrikuntza-mota ez-teknologikoaren arabera, 2012-
2014ko aldian industria-establezimenduen % 15,6k antolaketa-berrikuntzak egin ditu, eta % 11,6k
merkataritzakoak.
Adarren arabera, Energia elektrikoa, gasa eta lurrina da berrikuntza ez-teknologiko handiena duen
adarra: 10 langileko edo gehiagoko establezimenduen % 53,2k berrikuntza-mota hori egiten dute.
20,5 16,7 9,7
20,0 15,6 11,6
17,1 7,1 10,0
17,8 10,6 12,8
7,9 . 7,9
14,9 13,2 5,5
16,8 9,0 16,8
20,1 19,6 17,7
16,5 12,4 8,8
35,5 34,8 15,5
21,8 17,1 12,6
26,1 21,3 4,9
28,3 19,0 16,5
53,2 47,4 49,1
10,4 4,8 5,7
Antokaleta Merkaturatzea
eknologiari lotuta ez dagoen berrikuntza mota
Teknologiari lotutaez dauden
establezimenduberritzaileak
Guztira
Industria
Erauzketa industriak, koke-lantegiak eta petrolioa fintzekoak
Elikagaien, edarien eta tabakoaren industriak
Ehungintza, arropagintza, larrugintza eta zapatagintza
Zura, papera eta arte grafikoak
Industria kimikoa eta farmaziako produktuak
Kautxua eta plastikoak
Metalurgia eta produktu metalikoak
Produktu informatikoak eta elektronikoak. Material eta ekipoelektrikoak
Makinak eta ekipoa
Garraio-materiala
Altzariak eta bestelako manufakturak
Energia elektrikoa, gasa eta lurrina
Ur hornidura eta saneamendua
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
40
8. ENPRESAK ETA INFORMAZIOAREN GIZARTEA
Atal honetan zera aztertuko dugu: «informazioaren eta komunikazioaren informazio-teknologiak»
deritzen teknologien ezartze-maila EAEko industria-enpresetan. Hasteko, 8.1 taulak teknologia na-
gusi horietako bakoitzaz hornitutako establezimenduen portzentajea erakusten du, jarduera-ada-
rraren arabera antolatuta. Taula aztertzean, lehen begiratuan ondorioztatzen da oso maila ona dutela
EAEko industriek ekipamendu horiei dagokienez.
8.1 grafikoa. Establezimenduak informazioaren teknologien ekipamenduen arabera. EAE, 2015(%)
Iturria: EUSTAT. Informazioaren Gizarteari buruzko Inkesta. IGI - Enpresak.
20 40 60 80 100
20 40 60 80 100
Ekonomia guztira
Industria guztira
Erauzketa industriak, koke-lantegiaketa petrolioa fintzekoak
Elikagaiak, edariak, tabakoa
Ehungintza, arropagintza, larrugintzaeta zapatagintza
Zura, papera eta artegrafikoak
Industria kimikoa eta farmaziakoproduktuak
Kautxua eta plastikoak
Metalurgia eta produktumetalikoak
Produktu informatiko etaelektronikoak. Material
eta ekipo elektrikoak
Makinak eta ekipoa
Garraio-materiala
Altzariak eta bestelakomanufakturak
Energia elektrikoa, gasaeta lurrina
Ur hornidura etasaneamendua
Ordenagailu pertsonala Posta elektronikoa Internet Sakelako telefonoa Webgunea
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
41
Industria-establezimenduen % 92,1ek ordenagailuak erabiltzen ditu, eta bederatzi adarretan ehu-
neko hori % 90etik gorakoa da. Bereziki nabarmentzen da Industria kimikoa eta produktu farma-
zeutikoak, adar horretako establezimenduen % 98,1ek ordenagailuak erabiltzen dituelako.
Industria-establezimenduen % 90,6k posta elektronikoa dute; % 90,1ek Internet konexioa, eta
% 94,1ek (tasarik altuena) sakelako telefonoa.
Bestalde, gero eta enpresa gehiago ohartzen dira zer garrantzi duen web orri baten bidez Interne-
ten agertzeak. Hori horrela, 2015ean industria-enpresen % 61 sarean agertzen dira. Adarren artean,
Industria kimikoa eta produktu farmazeutikoak adarrak du tasarik handiena, establezimenduen
% 80,5ek webgunea baitauka.
8.1. taula. Internet konexioa duten establezimenduak, konexio-motaren eta jarduera-adarraren ara-bera. EAE, 2014-2015
Iturria: EUSTAT. Informazioaren Gizarteari buruzko Inkesta. IGI - Enpresak.
Euskal enpresek gero eta agerpen handiagoa dute Interneten. 8.2 taulan ikusten denez, ADSLa da
banda zabaleko konexio finkoetan sarera lotzeko gehien erabiltzen den modua: sarbidea duten in-
dustria-enpresa guztien % 87,2% . Adar guztiek balio handiak izan dituzte ADSLren bidezko kone-
xioari dagokionez. Balio handienak izan dituzte Erauzketa-industriak, koke-lantegiak eta petrolio
findegiak adarreko establezimenduek (% 91,4); balio txikienak, berriz, Garraio-materiala adarrekoak
(% 81,8). Kable bidez, % 30,9 sartzen dira (2014an, % 23,4); % 3,3k, berriz, beste konexio finko bat-
zuk erabiltzen dituzte.
Azpimarratzekoa da konexio mugikorren erabileraren gorakada (sakelakoa, PDA, USB modema,
GSM, GPRS, eta abar): 2014an, industria-enpresen % 78,5ek erabiltzen zuten sarbide hori;
2015ean, berriz, % 80,9k. Hala, banda zabaleko sakelakoaren erabilera % 80ra iritsi da, eta banda
zabaleko modemarena % 56,7ra.
2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015
Banda zabalekomodema
Banda zabaleko konexio mugikorrakBanda zabaleko konexio finkoak
GuztiraBanda zabalekotelefono mugikorra
Guztira ADSLKablea (zuntz
optikoa)
Bestekonexiofinkoak
2014
97,8 98,0 81,2 77,1 33,0 40,5 2,2 2,4 75,7 82,4 73,6 80,5 46,6 55,8
98,4 99,2 87,0 87,2 23,4 30,9 2,6 3,3 78,5 80,9 77,2 80,0 47,0 56,7
100,0 100,0 98,1 91,4 9,1 15,1 4,5 8,6 56,9 74,1 56,9 74,1 37,0 48,2
100,0 98,4 90,8 90,4 12,4 14,3 0,5 2,0 68,4 71,9 68,4 71,5 41,3 42,9
97,8 98,0 86,5 80,9 18,2 36,9 0,0 0,3 60,3 78,7 58,0 78,7 37,4 48,6
100,0 100,0 83,2 81,9 18,2 36,2 2,5 1,3 76,4 80,6 74,9 77,3 37,6 58,8
98,7 100,0 90,2 90,4 25,4 27,1 2,0 0,6 84,2 87,0 78,2 82,8 70,5 68,7
100,0 98,1 94,4 90,9 16,6 25,7 1,6 1,9 81,1 82,2 80,5 81,6 49,1 53,3
96,2 100,0 89,3 89,4 19,9 26,2 3,2 4,5 81,4 80,6 79,8 79,5 45,3 55,5
100,0 100,0 87,0 90,5 35,7 44,3 8,4 9,9 88,8 85,7 86,6 85,7 69,3 72,2
100,0 99,2 86,7 82,8 26,8 39,0 2,7 5,3 76,6 79,8 75,2 79,8 57,2 62,0
97,6 98,1 83,1 81,8 24,6 42,9 4,1 6,5 74,1 79,8 73,6 79,8 53,7 59,4
98,6 98,3 80,5 85,5 35,8 35,1 0,4 1,7 79,1 84,1 77,7 84,1 46,5 59,0
100,0 100,0 88,0 93,1 55,3 68,0 13,2 16,3 90,9 88,7 90,9 88,7 81,0 80,3
100,0 98,0 84,9 90,3 41,9 41,6 8,1 2,0 95,9 94,3 95,9 94,3 59,7 70,3
Ekonomia Guztira
Industria Guztira
Erauzketa industriak, koke-lantegiak
eta petrolioa fintzekoak
Elikagaien, edarien eta tabakoarenindustriak
Zura, papera eta arte grafikoak
Industria kimikoa eta farmaziako
produktuak
Kautxua eta plastikoak
Metalurgia eta produktu metalikoak
Prod. .informatikoak eta elektronikoak
Material eta ekipo elektrikoak
Makinak eta ekipoa
Garraio-materiala
Altzariak eta bestelako manufakturak
Energia elektrikoa, gasa eta lurrina
Ur hornidura eta saneamendua
Ehungintza, arropagintza, larrugintza
eta zapatagintza
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
42
Internetek eskaintzen dituen aukera anitzen artean, merkataritza elektronikoa erabiltzekoa dugu. 8.2
grafikoko datuen arabera, jarduera-mota horrek gora egin du azken urtean EAEn, bai negozio ko-
puruei, bai parte-hartzen duten enpresen kopuruari dagokienez. 2014an, 10 langileko edo gehia-
goko industria-establezimenduen % 28,5ek Interneten bidez egin zituzten erosketak edo salmentak;
2013an, ordea, % 26,4k.
8.2. grafikoa. Merkataritza elektronikoa duten 10 langileko edo gehiagoko establezimenduak, jar-duera-adarraren eta berrikuntza teknologikoko motaren arabera (% ). EAE 2014.
Iturria: EUSTAT. Informazioaren Gizarteari buruzko Inkesta. IGI - Enpresak.
Adarren arabera sailkatuta, Produktu informatikoak eta elektronikoak, Material eta ekipo elektrikoa-
kadarra nabarmentzen da: 10 langileko edo gehiagoko establezimenduen %38,2k merkataritza elek-
tronikoa erabiltzen dute. Beste aldean gelditu dira sektore hauek: Uraren hornidura eta saneamendua
eta Erauzteko industriak, koke-lantegiak eta petrolio findegiak. Horietan, establezimenduen % 6,4 eta
6,7k bakarrik erabili dute merkataritza elektronikoa.
Erosketa elektronikoei dagokienez ere Produktu informatikoak eta elektronikoak, Material eta ekipo
elektrikoak adarrak ematen ditu emaitza onenak: % 37,7. Salmenten ikuspegitik, askoz txikiagoa da
produktuak eskaintzen dituzten establezimenduen kopurua: industria-establezimenduen % 14,4.
Konparazioa egiten badugu, industria-enpresek gehiago erabiltzen dute Internet erosketetarako sal-
mentetarako baino. 10 langile edo gehiago dituzten industria-enpresen % 14,4k Interneten bidez
egiten dituzte salmentak; erosketak, ordea, enpresen % 25ek egiten dituzte.
0 5 10 15 20 25 30 35 40 %
Ekonomia guztira
Industria guztira
Erauzketa industriak, koke-eta petrolioa fintzekoaklantegiak
Elikagaiak, edariak, tabakoa
Ehungintza, arropagintza,eta zapatagintzalarrugintza
Zura, papera eta artegrafikoak
Industria kimikoa eta farmaziakoproduktuak
Kautxua eta plastikoak
Metalurgia eta produktumetalikoak
Prod. informatiko eta elektronikoakMaterial eta ekipo elektrikoak
Makinak eta ekipoa
Garraio-materiala
Altzariak eta bestelakomanufakturak
Energia elektrikoa, gasaeta lurrina
Ur hornidura etasaneamendua
Internet bidezko salmentakInternet bidezko erosketakMerkataritza elektronikoa
0 5 10 15 20 25 30 35 40 %
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
43
Enpresek gero eta gehiago erabiltzen dituzte teknologiak, eta ildo horri jarraituta EAEko erakunde
publikoek eskaintzen dituzten zerbitzu elektronikoen erabilera ere igo egin da azken urteotan.
8.3 grafikoak erakusten du 2015ean Internet-konexioa duten enpresen % 67,7k Internet bidez egi-
ten zituztela izapideak Administrazio Publikoarekin. Ehuneko horrek hirukoiztu du 2001eko kopurua
(% 22,5).
Industria-sektoreak antzeko bilakaera izan zuen aldi horretan: Internet-konexioa zuten eta izapideak
Internet bidez egiten zituzten enpresen ehunekoa % 21,7koa izan zen 2001ean; 2015ean, berriz,
% 70ekoa izan da.
Ehuneko horiek handiagoak dira, 10 langileko edo gehiagoko enpresak aintzat hartzen baditugu:
Administrazio Publikoarekiko harremanak Internet bidez egiten zituzten euskal enpresen ehunekoa
% 93,1 da, enpresa guztiak kontuan hartuta; eta % 93,6ra iristen zen industria-enpresetan.
8.3. grafikoa. Interneterako sarbidea duten establezimenduak, herri administrazioarekiko izapideakInternet bidez egin badituzte. (% ). 2001-2015
Iturria: EUSTAT. Informazioaren Gizarteari buruzko Inkesta. IGI - Enpresak.
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Establezimendu guztiak Industriako establezimenduak
Guztira, 10 enplegatu eta gehiagoko establezimenduak Industria, 10 enplegatu eta gehiagoko establezimenduak
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
44
9. ENPRESEN DINAMISMOA
2015eko urtarrilaren 1ean, 11.503 enpresa zituen EAEko industria-sektoreak. Bestela esanda, EAEn
ezarritako enpresa guztien % 7,2. Azken urtean, industria-enpresen kopuruak % 2,6 egin zuen be-
hera, eta ekonomia osoan enpresen beherakada % 01 izan zen. 2008. urtearekin alderatuta, indus-
triako enpresen kopurua % 19,8 murriztu zen, eta enpresa guztiak aintzat hartuta, % 12,9.
9.1. taulan ikusten den bezala, manufaktura-industriari lotutako jarduerak garatzen dira ia industria-
enpresa guztietan, zehazki % 96,6.
9.1. taula. EAEn ezarritako enpresen kopuruaren bilakaera.
Iturria: EUSTAT, Jarduera ekonomikoen direktorioa.
9.2 taulan EAEko enpresak eta enplegua aztertu dira, enpresa bakoitzaren jarduera-atala zein den
eta egoitza zein lurralde historikotan dagoen kontuan hartuta. Taulan ikusten denez, hauxe dela
EAEko enpresen batezbesteko tamaina: enpresako 5,3 enplegatu euskal ekonomia osoan; indus-
tria-enpresetan, berriz, 14,9 enplegatu enpresa bakoitzeko.
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2014/2013
36 38 37 39 42 40 41 2,5
13.900 13.442 13.127 12.455 11.858 11.421 11.115 -2,7
176 167 143 135 120 118 118 0,0
225 234 239 240 232 234 229 -2,1
14.337 13.881 13.546 12.869 12.252 11.813 11.503 -2,6
182.284 171.345 165.995 165.517 161.067 159.001 158.810 -0,1
B. Erauzketa industriak
C. Manufakturako industria
D. Energia elektrikoaren hornidura
E. Ur hornidura
Industria guztira
Ekonomia guztira
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
45
Jardueraren arabera, enpresen batez besteko tamainak honako hauek ziren: Erauzketa-industrian
9,8 enplegatu; Manufaktura-industrian, 14,8; Energia elektrikoaren, gasaren, lurrinaren eta aire gi-
rotuaren horniduran, 18,4; eta kopuru handiena (19,5) biltzen zen Uraren hornidura, saneamendu-
jarduerak, hondakinen kudeaketa eta kutsaduraren deskutsaketaren atalean.
9.2. taula. EAEko enpresak eta enplegua, jarduera-atalaren (A21) eta sozietatearen egoitzaren ara-bera. 1-I-2015
(x) Gelaxka hau ezkutuan dago bertako datua isilpekoa delakoIturria: EUSTAT, Jarduera ekonomikoen direktorioa.
Sozietatearen egoitza lurraldeen arabera aztertzean, EAEn ezarritako enpresen erdiek (% 50,6) Biz-
kaian zuten egoitza; Gipuzkoan % 33,7k, eta Araban % 13,4k.
Industria-enpresen egoitzen araberako banaketa ere oso antzekoa zen: Bizkaian, % 42,2; Gipuz-
koan, % 39, eta Araban, % 16,2. Industria-enpresen % 2,6k baino ez zuten egoitza EAEtik kanpo.
Establezimenduen araberako azterketak ikuspegi zehatzago eta mugatuagoa ematen du. Enpresen
dinamika establezimenduen tamainaren ikuspegitik aztertuta, 9.3 taularen datuen arabera, EAEko
establezimenduek batez beste 14,1 langile izan zituzten. Industria-establezimenduen % 86,5k 20
langile baino gutxiago zuten, eta enpleguaren % 24,4 osatzen zuten. Beste muturrean, establezi-
menduen % 0,7k, 250 langile baino gehiago zituztenek, enpleguaren % 25,3 hartzen zuten.
158.810 843.816 21.303 164.271 80.321 346.480 53.497 231.744 3.689 101.321
11.503 171.071 1.870 27.187 4.855 65.071 4.481 62.176 297 14.503
41 401 8 56 18 236 13 x 2 x
11.115 164.038 1.781 26.537 4.701 61.009 4.365 62.108 268 14.384
118 2.166 34 80 45 1.899 32 68 7 119
229 4.466 47 514 91 1.927 71 x 20 x
Ekonomia guztira
Industria guztira
B. Erauzketa industriak
C. Manufakturako industria
D. Energia elektrikoaren, gasaren,
lurrinaren eta aire girotuaren hornidura
E. Ur hornidura, saneamendu
jarduerak, hondakinen kudeaketa eta
deskontaminazioa
EstatuarenenparatuaGuztira Araba Bizkaia Gipuzkoa
EnpleguaKop.EnpleguaKop. Enplegua Kop. EnpleguaKop. Enplegua Kop.
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
46
9.3. taula. Enplegua eta establezimenduak, industriako jarduera-adarraren eta enplegu-estratua-ren arabera banatuta. EAE, 2014.
Iturria: EUSTAT, Jarduera ekonomikoen direktorioa.
9.3 taulan ikus daitekeen bezala, tamaina-tarteen arabera, enpleguaren banaketa oso ezberdina
zen sektore batetik bestera. Adibidez, Metalurgia; burdinazko, altzairuzko eta ferroaleaziozko pro-
duktuen fabrikazioak izeneko adarrak EAEko industriako lanpostuen eta establezimenduen ehuneko
handiena izan zuen: lanpostuen % 33,1 eta establezimenduen % 29,4.
Sektore horretako establezimenduek 20 langile baino gutxiagoko tartean zeuden: % 82,8. Enple-
guari dagokionez, sektore berean 20 eta 249 langileko tartean enplegatuen erdia (% 54,2) zegoen.
Establezimenduen batezbesteko tamaina 14,1 langilekoa izan zen. Eta batezbesteko hori guztiz
gainditzen zuen Koke-lantegiak eta petrolio-findegiak jarduera-adarrak (523,5 lanpostu, batez beste),
establezimendu baten tamainak baldintzatuta. Hortik oso urrun zeuden honako adar hauek: Garraio-
materialen fabrikazioa (88,5) eta Farmazia-produktuen fabrikazioa (73,6).
< 20 20-249 < 20 20-249 > 250> 250
100 100 14,1 86,5 12,9 0,7 24,4 50,3 25,3
0,2 0,5 6,7 96,4 3,6 0,0 82,4 17,6 0,0
7,4 12,2 8,5 92,2 7,5 0,3 44,3 45,1 10,6
0,9 4,6 2,7 98,0 2,0 0,0 77,8 22,2 0,0
5,4 12,8 5,9 94,7 5,2 0,1 49,1 48,1 2,8
0,6 0,0 523,5 0,0 50,0 50,0 0,0 4,4 95,6
2,0 1,4 19,5 69,0 30,5 0,0 20,4 70,9 0,0
0,3 0,1 73,6 50,0 50,0 0,0 2,7 97,3 0,0
9,7 6,6 20,7 84,6 14,2 1,1 18,7 35,8 45,5
33,1 29,4 15,9 82,8 16,5 0,7 25,9 54,2 19,8
3,2 1,3 34,7 64,6 32,3 3,2 10,1 63,7 26,2
5,3 2,3 31,4 66,4 31,8 1,7 11,0 66,9 22,1
11,2 5,4 29,0 68,4 30,2 1,4 13,6 64,5 21,9
9,6 1,5 88,5 59,1 33,9 7,0 2,8 30,7 66,6
6,3 17,6 5,1 94,4 5,5 0,1 47,4 46,3 6,4
1,3 1,4 12,6 90,8 7,5 1,7 28,4 26,5 45,1
3,6 2,8 17,7 80,5 18,9 0,6 21,6 55,9 22,5
Lanpos-tuak
Establezimenduak
Lanpostuak %Banaketa %Batez
bestekotamaina
Establezimenduak %
Ehungintza, arropagintza, larrugintza eta zapatagintza
Zura, papera eta arte grafikoak
Koke-lantegiak eta petrolioa fintzekoak
Elikagaien, edarien eta tabakoaren industria
Industria kimikoa
Farmaziako produktuen fabrikazioa
Kautxuzko eta plastikozko produktuen eta metalezkoakez diren bestelako produktu mineralenfabrikazioa
Metalurgia; burdinazko, altzairuzko eta ferroaleaziozkoproduktuen fabrikazioa
Produktu informatiko, elektroniko eta optikoenfabrikazioa
Industria guztira
Erauzketa industriak
Material eta ekipo elektrikoen fabrikazioa
Makinen eta ekipoen fabrikazioa, beste inonsailkatu gabea
Garraio-materialaren fabrikazioa
Altzarien fabrikazioa; bestelako manufaktura-industriak;makinen eta ekipoen konponketa eta instalazioa
Energia elektrikoaren, gasaren, lurrinaren eta aireegokituaren hornidura
Ur hornidura, saneamendu jarduerak, hondakinenkudeaketa eta kutsadura kentzea
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
47
20 eta 249 langile arteko establezimenduek EAEko lanpostuen erdiak hartzen zituzten. Haien artean,
Farmaziako produktuen fabrikazioa nabarmentzen zen, enpleguaren % 97,3 multzo horretan biltzen
zelako..
Enpresen dinamismoari lotutako kapitulu hau amaitzeko azaldu behar da 9.4. taulan EAEko enpre-
sek 2014. urtean zehar izandako demografia aztertzen dela.
9.4. taula. Enpresen demografia eta enpresetako lanpostuak EAEn, jarduera-atalaren arabera (A21).EAE. 1-I-2015.
(x) Gelaxka hau ezkutuan dago bertako datua isilpekoa delakoIturria: EUSTAT, Jarduera ekonomikoen direktorioa.
2010. urtean hasi ziren jardunean, eta urte horretan jarduera utzi zuten enpresen arteko saldo gar-
bia -191 enpresa izan zen ekonomia osoa aintzat hartuta. Industria-jarduera duten enpresen saldo
garbi globala -310 enpresakoa da, eta ia guztiak Manufaktura-industriakoak ziren.
Enpleguaren saldo globalari dagokionez, ekonomia osoan 5.519 enplegatu gutxiago zeuden, aint-
zat hartuta irauten duten enpresetako altak, bajak eta mugimenduak. Industriaren saldo globala ere
negatiboa izan da, 6.506 lanpostu galdu zirelako (ia guztiak). Eta gauza bera gertatu zen Manufak-
tura-industrian.
17.690 31.491 17.881 38.397 -191 -5.519
755 2.793 1.029 7.026 -310 -6.506
2 x 1 14 1 3
725 2.737 1.004 6.959 -306 -5.165
9 x 5 5 0 -64
19 56 19 48 -5 -1.280
Euskal AE
Industria guztira
B. Erauzketa industriak
C. Manufakturako industria
D. Energia elektrikoaren, gasaren,
lurrinaren eta aire girotuaren hornidura
E. Ur hornidura, saneamendu
jarduerak, hondakinen kudeaketa eta
deskontaminazioa
Kop. Enplegua Kop. Enplegua Kop. Enplegua
Altak Irteerak Saldo osoa 2014
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
48
10. INDUSTRIA ESKUALDEZ ESKUALDE
Ikuspegi honi buruzko azken kapitulu honetan, industria-sektorearen banaketa eta bilakaera azter-
tuko ditugu EAEko eskualdez eskualde. Segidan azalduko dugun analisian industria osoaren B ata-
lak (erauzketa-industriak) eta C atalak (manufaktura-industria) sartu dira.
10.1 grafikoak erakusten ditu industriako enplegatuak, EAEko eskualdeen arabera, 2008. urtetik
2014. urtera bitartean. Eskualdeen arabera, enplegatuei buruzko datuek diote EAEn 2014an lana
zuten 183.849 pertsonen ia erdiak (% 44,6) Bilbo Handian, Arabako Lautadan eta Donostian zeudela.
Eta halaxe zen, nahiz eta 2008-2014 aldian nabarmen jaitsi eskualde horietan industriako lanpos-
tuen kopurua: 28.650 pertsona gutxiago, guztira. Beste aldean, Arabako Mendialdean, Enkarterrin
eta Arabako Ibarretan egon dira industriako enplegatuen kopuru txikienak.
10.1. grafikoa. Industriako langileak, eskualdeka. 2008-2014 Kopurua
Iturria: EUSTAT, Industria Estatistika.
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Bilb
oHan
dia
Ara
bako
Laut
ada
Don
ostia
ldea
Dur
anga
ldea
Deb
aGoien
a
Goier
ri
Uro
laKos
ta
Deb
aBeh
erea
Tolosa
Kan
taur
i Ara
barra
Plent
zia-
Mun
gia
Bidas
oaBeh
erea
Arrat
ia-N
erbioi
Ara
bar E
rrioxa
Mar
kina
-Ond
arro
a
Gor
beia
ingu
rua
Ara
bako
Har
anak
Enk
arte
rri
Ara
bako
Men
dialde
a
Ger
nika
-Ber
meo
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
49
10.2 taulan ikusten denez, 2014an hiru eskualdetan bakarrik hazi zen enplegua (Arabako ibarrak,
Arabako Errioxa eta Goierri), eta eutsi egiten zitzaion aurreko urtean antzemandako jaitsiera-joe-
rari. EAEko industria-sektoreko enpleguak % 1,9 egin zuen behera. Lurralde historikoen arabera, en-
plegatuen kopurua % 2,5 murriztu zen Araban, % 2 Bizkaian eta % 1,5 Gipuzkoan .
2013ko datuen aldean, 2014ko beherakada handienak honako eskualde hauetan gertatu ziren:
Plentzia-Mungia (-6,2% ); Enkarterri (-% 5,9) eta Debagoiena (-% 5,6).
10.1. taula. EAEko langileen bilakaera, eskualdeen arabera. 2008-2014
Iturria: EUSTAT, Industria Estatistika.
2008 2009 2010 2011 2012 2013���
14/132014
241.056 183.849 -1,9
48.337 38.133 -2,5
2.101 3,2
30.933 -2,9
416 -2,1
4.161 0,4
3.363 -2,7
7.363 -4,2
98.601 72.736 -2,0
4.800 -4,5
55.548 -1,1
22.366 -2,1
1.957 -5,9
4.152 -3,2
3.880 -1,6
5.898 -6,2
94.118 72.980 -1,5
5.486 -2,7
10.344 -1,4
18.502 13.820 -5,6
24.217 -0,8
14.487 2,6
8.558 -0,7
12.524 -2,2
217.277 204.613 194.664 187.460
44.258 42.003 39.953 39.105
1.956 2.283 2.191 2.144 2.213
28.265 26.146 24.423 24.168 23.456
391 343 330 329 322
3.834 3.533 3.570 3.547 3.561
2.995 2.741 2.578 2.463 2.396
6.817 6.957 6.861 6.454 6.185
88.530 82.430 78.093 74.229
4.396 4.141 3.930 3.828 3.657
49.875 45.696 43.179 40.574 40.135
19.667 18.584 17.886 17.307 16.943
1.844 1.638 1.628 1.457 1.371
3.758 3.787 3.339 3.210 3.106
3.446 3.599 3.523 3.462 3.407
5.544 4.985 4.608 4.391 4.117
84.489 80.180 76.618 74.126
5.007 4.650 4.315 4.137 4.024
9.360 8.619 8.202 8.060 7.950
16.024 15.500 15.260 14.642
21.508 20.213 19.032 18.615 18.457
13.405 12.693 12.337 12.058 12.377
7.918 7.780 7.455 7.268 7.214
11.267 10.725 10.017 9.346 9.138
210.616
42.940
2.303
26.716
387
3.706
2.895
6.933
85.967
4.288
48.253
18.858
1.686
3.764
3.624
5.394
81.809
4.795
8.878
15.553
20.877
13.055
7.761
10.890
Euskal AE
Araba
Arabako Haranak
Arabako Lautada
Arabako Mendialdea
Arabako Errioxa
Gorbeia ingurua
Kantauri Arabarra
Bizkaia
Arratia-Nerbioi
Bilbo Handia
Durangaldea
Enkarterri
Gernika-Bermeo
Markina-Ondarroa
Plentzia-Mungia
Gipuzkoa
Bidasoa Beherea
Deba Beherea
Deba Goiena
Donostialdea
Goierri
Tolosa
Urola Kosta
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
50
10.1 mapan ikusten da industriako langileen kontzentrazioa ezberdina dela lurralde historiko bate-
tik bestera. Dentsitate uniformeena Gipuzkoan egon da, eta Araban langileen kopurua eskualde ba-
tean biltzen da batez ere: Arabako Lautadan.
10.1 mapa. Langileen kopurua, EAEko eskualdeen arabera. 2014
Iturria: EUSTAT, Industria Estatistika.
Industriako establezimenduen salmentek eskualdeka izan duten banaketa eta bilakaera aztertzen ba-
ditugu, 10.2 grafikoan ehunekotan irudikatuta dago 2014an ikusitako aldakuntza, aurreko urtearekin
alderatuta. Eskualdeen arabera, 2014an hazkunderik handiena Debabarrenak izan zuen, 2013. ur-
teko emaitzaren aldean (% 6,8). Atzetik, Arabako Errioxa (% 5,7) eta Kantauri Arabarra (% 4,2).
Beste muturrean, Arabako Mendialdean eta Enkarterrin gertatu ziren beherakadarik handienak
(-% 19,5 eta --% 13,7, hurrenez hurren).
0 - 2.499 (4)
2.500 - 3.999 (4)
4.000 - 6.999 (3)
7.000 - 14.999 (5)
15.000 - 50.000 (4)
KantauriArabarra
Errioxa Arabarra
ArabakoMendialdea
Arabako Ibarrak
Gorbeia Inguruak
Bilbo Handia
Arabako Lautada
Arrati-Nerbioi
Enkartazioak
Tolosaldea
BidasoaBeherea
Donostialdea
Urola-Kostaldea
DebaBeherea
Markina-Ondarroa
Gernika-Bermeo
Plentzia-Mungia
DebaGaraia
Durangaldea
Goierri
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
51
10.2. grafikoa. Salmenten bilakaera, eskualdez eskualde. 2013-2014 (% ).
Iturria: EUSTAT, Urteko Industria Estatistika.
10.2 taulan zehatzago ikusten da industriako salmenek zein bilakaera izan duten eskualde bakoit-
zean, 2008 – 2014 aldian. Hasteko azpimarratu behar da EAEk, 2014. urtean % 0,1 puntu egin zuela
behera aurreko urtearekin alderatuta. Baina bilakaera hori desberdina izan da lurralde historiko ba-
koitzean: Araban eutsi egin zitzaien salmentei, % 0,9ko hazkundearekin; Bizkaian eta Gipuzkoan, be-
rriz, jaitsi egin ziren: % 0,3 eta % 0,7, hurrenez hurren.
2014ko datuak eta 2013koak alderatuz gero, azpimarratzekoa da zer bilakaera ezberdina duten sal-
mentek eskualdeen arabera. Alde negatiboan, eskualde hauek jasan dituzte beherakadak: Araban,
Gorbeialdea (% 11,5, enpleguan); Bizkaian, Enkarterri (lehen aipatu dugun % 13,7ko jaitsierarekin),
eta Gipuzkoan, Debagoeiena, salmentetan pisu altua duen eskualdea (% 6,3).
Alde positiboan, EAEko ekonomian pisu handia duten eskualdeen hazkundea azpimarratu behar
da: Arabako Lautada (% 0,8); Durangaldea (% 1,6), edo Goierri (% 3,7).
-19,5
-
-0,1
0,0
0,8
1,6
3,5
3,7
4,0
4,2
5,7
6,8
-20 -15 -10 -5 0 5 10
Deba Beherea
Arabako Errioxa
Kantauri Arabarra
Arabako Haranak
Goierri
Markina-Ondarroa
Durangaldea
Arabako Lautada
Bilbo Handia
Euskal AE
Arratia-Nerbioi
Donostialdea
Urola kosta
Bidasoa Beherea
Tolosa
Deba Goiena
Gernika-Bermeo
Plentzia-Mungia
Gorbeia ingurua
Enkarterri
Arabako Mendialdea
-13,7
-11,5
-6,6
-6,4
-6,3
-3,6
-1,9
-1,2
-0,9
-0,3
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
52
10.2 taula. Salmenten bilakaera eskualdez eskualde, 2008-2014. Milaka eurotan
Iturria: EUSTAT, Industria Estatistika.
2008 2009 2010 2011 2012 2013���
14/132014
58.940.317 43.035.817 46.639.906 51.168.793 48.077.044 47.140.936 47.074.457 -0,1
12.714.739 9.171.513 10.067.662 11.493.483 10.683.712 10.405.390 10.494.356 0,9
522.278 414.297 427.459 497.450 473.090 453.761 471.893 4,0
8.025.364 5.809.667 6.460.657 7.480.610 6.847.032 6.694.179 6.749.684 0,8
63.332 52.810 70.574 75.414 63.098 62.173 50.033 -19,5
949.485 810.840 820.447 848.212 843.500 832.571 879.703 5,7
941.309 662.488 769.608 825.651 687.780 757.303 670.495 -11,5
2.212.971 1.421.411 1.518.917 1.766.146 1.769.212 1.605.403 1.672.547 4,2
27.056.083 19.414.621 21.270.990 23.738.684 21.910.009 21.998.510 21.940.803 -0,3
1.060.139 873.694 870.921 880.530 849.166 790.782 788.074 -0,3
18.164.031 12.897.275 14.432.620 16.244.478 15.124.083 15.289.154 15.292.044 0,0
4.840.543 3.234.512 3.486.518 3.855.148 3.586.896 3.613.198 3.671.471 1,6
373.776 309.284 287.330 300.854 317.784 296.588 255.969 -13,7
945.690 773.310 810.460 922.826 604.848 630.062 589.755 -6,4
591.062 480.806 518.208 582.740 560.657 550.801 570.021 3,5
1.080.842 845.740 864.933 952.108 866.574 827.925 773.468 -6,6
19.169.494 14.449.686 15.301.256 15.936.627 15.483.323 14.737.036 14.639.298 -0,7
828.277 677.649 726.349 726.562 640.337 614.665 602.821 -1,9
1.560.636 1.201.139 1.220.128 1.394.505 1.291.347 1.290.733 1.378.365 6,8
3.816.779 2.866.728 3.032.441 3.053.165 3.017.354 2.789.362 2.614.164 -6,3
4.569.901 3.467.569 3.694.024 3.754.200 3.625.778 3.638.380 3.605.860 -0,9
3.697.475 2.710.689 2.964.216 3.228.723 3.281.403 3.058.047 3.171.942 3,7
1.834.769 1.473.952 1.501.784 1.699.082 1.625.163 1.602.236 1.544.215 -3,6
2.861.657 2.051.960 2.162.314 2.080.390 2.001.941 1.743.613 1.721.932 -1,2
Euskal AE
Araba
Arabako Haranak
Arabako Lautada
Arabako Mendialdea
Arabako Errioxa
Gorbeia ingurua
Kantauri Arabarra
Bizkaia
Arratia-Nerbioi
Bilbo Handia
Durangaldea
Enkarterri
Gernika-Bermeo
Markina-Ondarroa
Plentzia-Mungia
Gipuzkoa
Bidasoa Beherea
Deba Beherea
Deba Goiena
Donostialdea
Goierri
Tolosa
Urola Kosta
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
53
Kapituluaren hasieran adierazi den bezala, Bilbo Handia, Arabako Lautada eta Donostiako eskual-
deetan pilatzen da industria-sektoreko langile kopururik handiena (% 44,6). Aurreko taulari errepa-
ratuz gero, ikusten da kontzentrazio hori are handiagoa dela salmentei dagokienez: salmenten
% 54,4 aipaturiko eskualdeetan egiten da.
10.2 mapan jasotzen dira 2014. urteko industria-sektoreko salmentak. Landun pertsonen banaketan
ikusi dugun bezala, Gipuzkoan uniformeagoa da, eta Araban eskualdez eskualde era ezberdinean
banatuta daude.
10.2 mapa. 2014ko salmentak, eskualdez eskualde. Milaka eurotan
Iturria: EUSTAT, Industria Estatistika.
Azkenik, 10.3 taulan industria-establezimenduen banaketa lurralde historikoen eta eskualdeen ara-
bera erakusten da, azken urteko bilakaerarekin batera. Lurraldeen arabera, Bizkaian ezarritako es-
tablezimenduek EAEkoen % 43,4 osatzen zuten 2014an; Gipuzkoan ezarritakoek, % 39,6, eta
Arabakoek % 17.
Eskualdeen arabera, lurralde historikoetako hiriburuak dituzten hiru eskualdeek zuten establezi-
mendu kopuru handiena 2014an: Arabako Lautada % 9,6, Bilbo Handia % 27,3 eta Donostialdea
% 14,3. Balio hauek nahiko konstanteak izan dira aztertutako aldian zehar. Ikusten da, halaber, au-
rreko hiru eskualdeen artean Bilbo Handia izan dela EAE osoan pisua galdu duen bakarra: 2009n
% 28,9ko pisua zuen; eta 2014an, berriz, % 27,3koa.
CantábricaAlavesa
Rioja Alavesa
Montaña Alavesa
Valles Alaveses
Gran Bilbao
Llanada Alavesa
Arratia-Nervión
Encartaciones
Tolosa
Urola Costa
BajoDeba
Markina-Ondarroa
Alto Deba
Duranguesado
Goierri
Plentzia-Mungia Bajo
BidasoaGernika-Bermeo
Estribacionesdel Gorbea
Donostia-San Sebastián
0 - 500 (3)
500 - 1.000 (7)
1.000 - 2.000 (4)
2.000 - 5.000 (4)
> 5.000 (2)
Euskal Industriaren Ikuspegia 2016
54
2013. urteko eta 2014ko datuak alderatuz gero, 2014an erregistratu ziren aldaketei dagokienez ikus-
ten dugu soilik bost eskualdetan gertatu zirela aldakuntza positiboak. Pisu handiena Donostialdeak
izan du, industria-establezimenduak % 0,2 hazi baitziren. Gainerako eskualdeetan murriztu egin da
industria-establezimenduen kopurua, 2014. urtean, bereziki Arabako Mendialdean (-% 9,1); Gor-
beialdean (-% 6,5) eta Gernika-Bermeon (-% 6,1).
10.3 taula. Industria-establezimenduen bilakaera, lurraldeen eta eskualdeen arabera. %
Iturria: EUSTAT, Jarduera ekonomikoen direktorioa
� 09/08 � 10/09 � 11/10 � 12/11 � 13/12 � 14/13
-3,3 -1,9 -5,0 -4,4 -2,7 -2,3 100,0 100 100 100 100 100
-2,9 -0,9 -4,1 -3,3 -1,5 -2,0 16,2 16,4 16,6 16,8 17,0 17,0
-5,1 5,3 -8,9 -3,6 -2,5 0,0 0,5 0,6 0,5 0,5 0,5 0,6
-2,7 -1,3 -3,3 -5,6 -3,4 -1,8 9,3 9,3 9,5 9,6 9,5 9,6
3,6 3,4 -3,3 -11,1 4,7 -9,1 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2
-4,4 -3,2 -5,3 -4,1 -2,9 -3,4 3,5 3,4 3,4 3,6 3,7 3,7
1,2 0,0 -5,3 -17,2 -8,3 -6,5 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2
-3,4 3,5 -4,3 -3,6 -3,7 1,8 1,6 1,7 1,7 1,7 1,8 1,8
-3,7 -1,1 -5,8 -6,6 -2,0 -3,5 44,8 45,2 44,8 44,2 43,9 43,4
-0,4 2,7 -3,1 -6,3 -4,2 -2,9 1,5 1,6 1,7 1,7 1,7 1,6
-4,0 -1,8 -6,4 -2,6 -1,0 -3,3 28,9 28,9 28,5 28,0 27,5 27,3
-5,2 -0,2 -6,6 -4,8 -3,2 -4,6 7,4 7,6 7,5 7,5 7,5 7,4
-7,1 0,5 -6,5 -3,3 -1,8 -0,6 1,3 1,3 1,3 1,3 1,4 1,4
0,4 5,2 -3,4 -3,9 -2,1 -6,1 1,7 1,9 1,9 1,9 1,9 1,8
0,0 -0,5 1,0 -4,0 1,8 -9,3 1,4 1,5 1,6 1,6 1,6 1,5
0,3 -3,7 -4,5 0,0 1,1 1,7 2,4 2,4 2,4 2,4 2,3 2,4
-2,9 -3,3 -4,4 -5,5 -3,3 -1,1 39,0 38,4 38,7 39,0 39,1 39,6
-6,9 -4,0 -1,4 -2,8 -3,3 1,6 3,1 3,0 3,1 3,1 3,1 3,2
-3,6 -5,2 -4,9 -1,9 -2,5 -2,2 4,7 4,5 4,5 4,6 4,7 4,7
-7,8 -2,2 -1,7 -2,7 0,9 -4,5 3,8 3,8 3,9 3,9 3,9 3,8
-2,3 -3,7 -6,4 -4,8 2,5 0,2 14,1 13,9 13,6 13,8 13,9 14,3
-1,6 -2,4 -4,5 -5,9 -3,6 -0,6 3,8 3,7 3,8 3,8 3,8 3,9
2,0 -2,8 -4,5 -0,9 -4,7 -2,4 4,0 3,9 4,0 4,1 4,0 4,0
-2,3 -2,1 -1,9 -4,8 -3,2 -2,6 5,5 5,5 5,7 5,7 5,6 5,6
Euskal AE
Araba
Arabako Haranak
Arabako Lautada
Arabako Mendialdea
Arabako Errioxa
Gorbeia ingurua
Kantauri Arabarra
Bizkaia
Arratia-Nerbioi
Bilbo Handia
Durangaldea
Enkarterri
Gernika-Bermeo
Markina-Ondarroa
Plentzia-Mungia
Gipuzkoa
Bidasoa Beherea
Deba Beherea
Deba Goiena
Donostialdea
Goierri
Tolosa
Urola Kosta
ostasuna-
ren %2009
ostasuna-
ren %2010
ostasuna-
ren %2011
ostasuna-
ren %2012
ostasuna-
ren %2013
ostasuna-
ren %2014
uEUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDEAINSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
Erakunde AutonomiadunaOrganismo Autónomo del
www.eustat.eus