Post on 06-Apr-2016
description
EVERY PICTURE TELLS A STORY
Het interdisciplinaire maakproces van infographicsEen samenvatting van de resultaten van het project Every Picture Tells a Story (2012–2014)
EVERY PICTURE TELLS A STORY
32
EVERY PICTURE TELLS A STORY
Inhoudsopgave
pagina 4
pagina 6
pagina 8
pagina 10
pagina 10
pagina 12
pagina 14
pagina 14
pagina 15
pagina 16
pagina 18
pagina 20
pagina 22
pagina 23
pagina 24
PROJECTTEAM: Wouter Groot (projectleider)
Piet Bakker (lector)Yael de Haan (onderzoeker)Gerard Smit (onderzoeker)
Laura Buijs (onderzoeker)Carel Kuitenbrouwer (coördinator EMD)
VORMGEVING & ILLUSTRATIES:Kim Raad Design by KR
CONTACTGEGEVENS Bezoekadres
Lectoraat Crossmediale Kwaliteitsjournalistiek Padualaan 99, Kamer 0S130, 3584 CH Utrecht
Email: wouter.groot@hu.nl (projectleider)
Website: www.everypicture.nl Twitter: @Evrypict
AANLEIDING
METHODE
ALGEMEEN
INDIVIDUELE KENNIS EN VAARDIGHEDEN
SAMENWERKING
HOE VERLOOPT DE SAMENWERKING IN PRAKTIJK
VERDEELDE SAMENWERKING
ONDERGESCHIKTE SAMENWERKING
INBEDDING IN DE ORGANISATIE
ALGEMEEN
STAPPEN IN SAMENWERKING
PUBLICATIES
PRODUCTEN
ACTIVITEITEN
Voorwoord
Onderzoek
Resultaten
Conclusies
Conclusies
Kenniscirculatie
Kenniscirculatie
Kenniscirculatie
54
EVERY PICTURE TELLS A STORYEVERY PICTURE TELLS A STORY
Voorwoord
In september 2012 zijn we
begonnen met het tweejarig SIA
RAAK onderzoeksproject Every Picture
Tells a Story. Het project was het begin
van een intensieve samenwerking
tussen onderzoekers van Hogeschool
Utrecht (lectoraat Crossmediale
Kwaliteitsjoutnalistiek), diverse profes-
sionele infographicmakers, zowel zelf-
standigen als bureaus, en studenten.
Het project hebben we eind september
2014 afgerond.
Het doel van het project was om te
onderzoeken op welke manier effectief
kan worden samengewerkt bij de
complexe productie van infographics.
In het verlengde daarvan wilden we
tools maken voor het onderwijs en het
werkveld die bijdragen aan een effec-
tieve samenwerking.
Wij hebben bij verschillende partners en
partijen case-study onderzoek gedaan
en de opgedane inzichten hebben wij
samen met projectpartners vertaald naar
praktische tools die de professional en het
onderwijs direct kunnen gebruiken om
samenwerkingen beter te laten verlopen.
Dit alles om te komen tot een betere info-
graphic.
In dit boekje geven we aan hoe we het
project hebben vormgegeven en welke
resultaten dat heeft opgeleverd. Het
eindrapport gaat dieper in op de verschil-
lende onderwerpen zoals de weten-
schappelijke artikelen, presentaties, case-
studierapporten en de productie voor het
onderwijs.
Zie daarvoor: www.everypicture.nl.
Er komt zoveel kijken bij het maken
van een goede visualisatie.
Hoe kunnen we effectiever samenwerken?
We hebben de doelen van het project
gehaald en er is met enthousiasme door
de verschillende partners aan gewerkt. De
relaties worden uitgebreid in onderwijs-
onderdelen als de minor Editorial Media
Design en verschillende vervolgprojecten.
Het versterken van het visuele denken in
het onderwijs blijft een prioriteit waarbij
we onze partners hard nodig hebben.
Mijn dank gaat uit naar ons HU project-
team (Gerard, Yael, Laura en Carel),
lector Piet Bakker en professionals Paul
Maas, Ymke Pas, John Verhoeven, Arent
Benthem, Carlijn Wiegant, Paul Schilp,
Kees Kraaijeveld, Daniël Coenen, Gert
Gerrits, Karin Schwandt, Kim Raad en
iedereen die bij onze casestudies vol
overtuiging heeft meegewerkt.
Met hartelijke groet, ook namens het
projectteam,
Wouter Groot Projectleider Every Picture Tells a Story Hogeschool Utrecht
EVERY PICTURE TELLS A STORY
76
EVERY PICTURE TELLS A STORY
Infographics en visualisaties zijn
overal om ons heen. We hoeven
de krant maar open te slaan of een
jaarverslag in te zien en we komen
in aanraking met deze grafische
verbeeldingen van informatie. De vraag
naar infographics en datavisualisaties
neemt toe. Niet alleen in de journalistiek,
maar ook bij het bedrijfsleven en de
overheid. Online technologieën maken
het steeds eenvoudiger om visualisaties
te maken. Ook de grote hoeveelheden
data die beschikbaar komen, lenen
zich voor visualisaties. Op die manier
zijn data overzichtelijk te presenteren,
moeilijke begrippen te verduidelijken en
complexe relaties inzichtelijk te maken.
Tegelijkertijd is het geen eenduidig
werkveld. Er zijn weinig specialisten die
AanleidingONDERZOEK
alle facetten van het vakgebied beheersen.
De aanwezige kennis is versnipperd.
De specialisten hebben ieder hun eigen
deeltaak en spreken elkaars taal veelal niet,
waardoor het eindproduct niet altijd aan
alle eisen voldoet. Ook is het niet eenvoudig
de verschillende eisen en ideeën van
opdrachtgevers, managers, dataspecialisten
en designers met elkaar te verenigen.
Er is geen eenduidig werkveld en er zijn
weinig specialisten die alle facetten beheersen.
Hoe komen we tot een eindproduct
dat aan alle eisen voldoet?
VEEL DISCIPLINES MAKEN 1 INFOGRAPHIC
De vraag van dit onderzoek komt voort
uit de wens van vakspecialisten om meer
inzicht te krijgen en beter te begrijpen hoe
interdisciplinaire samenwerking verloopt.
Het resultaat van dit tweejarige onderzoek
laat zien hoe het productieproces van
visualisaties verloopt, en biedt methoden,
technieken en kennis aan voor het
produceren van effectieve visualisaties.
Al sinds mijn werk als redacteur bij de Volkskrant
weet ik dat het een ingewik-kelde samenwerking is, die van beeld- en tekstmensen. Er komen veel verschillende competenties samen. Te weten hoe je dat op een goeie manier organiseert, is volgens mij heel belangrijk.Kees Kraaijveld, directeur De Argumentenfabriek
Als je naar het maakproces van
visualisaties kijkt, zie je dat er minstens twee disciplines bij betrokken zijn, die van de inhoudelijk deskundige en van de visuele expert. Die expertises zijn heel moeilijk samen te brengen. Bij ‘In60seconds’ worden we overstelpt met vragen naar ‘explanimations’, zoals we onze informatieve video’s zelf noemen, maar we kunnen haast geen mensen vinden die de combinatie van kennis en vaardigheden hebben die nodig zijn om dergelijke dingen te maken.Arent Benthem, oprichter-eigenaar In60seconds
Wij als BNO willen de positie van de
infographicmaker versterken en verduidelijken, bevorderen dat hij vroeg in het proces betrokken wordt. Verder moeten de betrokkenen zelf zeggen wat ze belangrijk vinden.Gert Gerrits, projectmanager BNO
Tekst
Statistiek
Design
Programmeren
Beeld
98
EVERY PICTURE TELLS A STORYEVERY PICTURE TELLS A STORY
Om inzicht te krijgen in het productieproces
van infographics en te zien welke uitdagingen
de verschillende betrokkenen ervaren, is een aantal
methoden toegepast. Eerst is een zevental explorerende
interviews gehouden met infographicmakers die voor
prominente mediaorganisaties werken, zowel in vaste
dienst als op freelance basis. Vervolgens zijn vier
organisaties nauwlettend gevolgd bij het maakproces
van een infographic: van een eerste idee of aanvraag
tot het uiteindelijke product. Om mogelijke verschillen
en overeenkomsten te achterhalen tussen verschillende
sectoren is het maakproces van infographics geanalyseerd
bij bedrijven, mediaorganisaties en overheidsinstanties. Per
organisatie zijn verschillende type data verzameld om een
zo volledig mogelijk beeld te krijgen van het productieproces
en de context waarin het plaatsvindt. Wij hebben diverse
documenten geanalyseerd zoals briefings, procedures en
e-mails.
MethodeONDERZOEK
interviewsexplorerende
?
STAPPEN IN HET ONDERZOEK
Daarna hebben wij als ‘fly on the wall’ alle vergaderingen
met de betrokkenen en meer ‘informelere’ overlegmomenten
gedurende het productieproces geobserveerd om de dynamiek
tussen de verschillende professionals te doorgronden. Ook
zijn semigestructureerde interviews gehouden met alle
verschillende betrokkenen (opdrachtgever, projectmanager,
designers, tekstschrijver/journalist etc.).
4organisatiesgevolgd
Dataverzameld & geanalyseerd
Bijwonen vergaderingen, bijeenkomsten & informele gesprekken
Observatiesgedurende productieproces &
semigestructureerdeinterviews
Per organisatie
Bedrijfsleven (1)
Overheid (2) Media (1)
Analyse briefings, procedures & e-mails
Van
literatuuronderzoek
EVERY PICTURE TELLS A STORY
1110
EVERY PICTURE TELLS A STORY
ResultatenALGEMEEN
Om het productieproces te
analyseren, onderscheiden we drie
niveaus:
1 Het individuele niveau van kennis en
vaardigheden van de betrokkenen. Heeft
de designer al ervaring in het maken van
infographics en is hij of zij bekend met de
benodigde software?
2 Het groepsniveau. Hier gaat het om
de manier waarop verschillende profes-
sionals samenwerken. Als de één gewend
is om in beelden te denken, de ander in
taal en een derde in cijfers, hoe stem je
dat dan op elkaar af?
3 Het organisatieniveau. Daarmee
bedoelen we de manier waarop de
samenwerking wordt gefaciliteerd en
georganiseerd. Wordt er bijvoorbeeld
voldoende tijd, geld en ruimte geïnves-
teerd in het proces?
INDIVIDUELE KENNIS EN VAARDIGHEDEN
Om het productieproces goed te laten
verlopen, moet er op individueel niveau
aan een aantal minimale eisen zijn voldaan.
Een designer beheerst de basis vorm-
gevingsconventies, kan design software
gebruiken en is in staat tekst om te zetten
in beeld. Bovendien is de designer flexibel
genoeg om beeldsuggesties aan te passen
op basis van voortschrijdend inzicht.
Complexe visualisaties vragen om meer
specialisten. Bijvoorbeeld een data-analist
voor het analyseren en verwerken van data
Eenvoudige infographicWeinig specialistische kennis
Weinig betrokkenen
Weinig betrokkenen
VAN SIMPEL NAAR INGEWIKKELD
Veel specialistische kennis
Veel betrokkenen
en een tekstschrijver als er veel teksten
geschreven moeten worden. Hoeveel
specialisten er bij een project worden
ingeschakeld, is ook afhankelijk van de tijd.
Mediaorganisaties bijvoorbeeld moeten
vaak binnen een paar uur een visualisatie af
hebben, waardoor er minder tijd overblijft
voor uitgebreide data-analyse en ingewik-
kelde vormgevings-technieken. Eenvoudig
of complex, de vertaalslag van tekst
naar beeld blijft een uitdaging waar veel
designers en journalisten mee worstelen.
Een infographic maken is niet gemakkelijk.
Ingewikkelde infographicVeel specialistische kennisVeel betrokkenen
De designer heeft bepaalde software-
vaardigheden waar je veel aan hebt en je kunt met hem echt over een onderwerp praten. Ik vertel een verhaal en dan stelt hij vragen, zoals ‘Wat bedoel je daarmee? Wat betekent dat precies?’ Daar heb je wat aan. Een journalist bij een nieuwsorganisatie
Het succes hangt af van de individuele kennis
en vaardigheden, de samenwerkingsdynamiek en
de organisatiestructuren.Projectresultaat de Infographicfabriek
laat zien welke vaardigheden er nodig zijn voor de productie
van verschillende soorten infographics
(zie ook Kenniscirculatie producten, p. 23)
EVERY PICTURE TELLS A STORY
1312
EVERY PICTURE TELLS A STORY
ResultatenSAMENWERKING
Ook de manier waarop verschillende
professionals samenwerken is van
invloed op het productieproces. Er is een
viertal samenwerkingsvormen te onder-
scheiden waarvoor wij het ‘trading zone
model’ van Collins, Evans, & Gorman
hebben aangepast. Binnen het model
wordt een onderscheid gemaakt tussen
groepen die heterogeen zijn (waar een
ieder vanuit zijn eigen perspectief werkt)
en groepen die homogeen zijn (waar een
ieder vanuit een gezamenlijk perspectief
werkt). De as van beneden naar boven
toont het verschil tussen samenwerking
die onder dwang gebeurt tot samen-
werking die vrijwillig tot stand komt.
Bij de productie van infographics zijn
TRADING ZONE MODEL
VERDEELDHEID
Mensen werken vrijwillig samen maar zonder gemeenschappelijk doel
HETEROGEEN
GEDWONGEN Mensen werken samen omdat het verplicht is vanuit de organisatie
HOMOGEEN
SAMENWERKINGONDER DWANG
SAMENWERKINGVRIJWILLIG
GEZAMENLIJK Mensen werken vrijwillig
samen vanuit een gemeen-schappelijk doel
ONDERGESCHIKTMensen werken samen vanuit een hiërarchisch
perspectief
vier vormen van samenwerken te onder-
scheiden.
1 Gedwongen samenwerking. Hiervan is
sprake als een leidinggevende zijn of haar
medewerkers zegt dat ze moeten samen-
werken.
2 Verdeelde samenwerking. Dit gebeurt als
specialisten ieder vanuit hun eigen disci-
pline een bijdrage leveren aan een info-
graphic. De één tekent, de ander schrijft de
teksten.
3 Gezamenlijke samenwerking. Dat klinkt
dubbelop, maar waar het om gaat is dat
mensen uit verschillende disciplines een
gezamenlijk doel nastreven en in tweede
instantie kijken hoe ze daar vanuit hun
eigen discipline aan kunnen bijdragen.
4 Ondergeschikte samenwerking. Dit
betekent dat een partij bepaalt wat er
moet gebeuren, maar dat dit gebeurt met
instemming van de ondergeschikte
partij.
?
EVERY PICTURE TELLS A STORY
1514
EVERY PICTURE TELLS A STORY
In ons onderzoek kwamen we de
vormen van verdeelde- en onderge-
schikte samenwerking het meest tegen.
ResultatenHOE VERLOOPT DE SAMENWERKING IN DE PRAKTIJK?
Bij de verdeelde samenwerking doet ieder zijn ding. Dat kan
goed werken als bij voorbaat duidelijk is hoe het eindresul-
taat eruit moet zien en wat ieders bijdrage daarvoor moet
zijn. Maar als het gaat om het ontwerpen van een nieuw type
visualisatie, schiet deze vorm van samenwerken tekort. Het
ontbreekt dan aan een gemeenschappelijk kader waar over
het eindresultaat gesproken kan worden. De eigen expertise
staat centraal en niet het gemeenschappelijk einddoel. Een
journalist of tekstschrijver levert een tekst aan en de designer
maakt daar een plaatje bij. Vaak willen beide partijen wel een
verdergaande samenwerking, maar omdat ieder vanuit zijn
eigen expertise werkt en zich niet echt in de werkwijze en
denkwereld van de ander heeft verdiept, blijven de specialisten
naast elkaar werken.
VE
RD
EE
LDE
SA
ME
NW
ER
KIN
G
Welke samenwerkingsvorm
is het meest succesvol?
De productie van infographics is een proces
waarbij verschillende mensen met diverse
achtergronden samenwerken.
Het feit dat de designer achter de computer zit en de journalist achter
hem staat om te zeggen hoe hij het wilhebben, is typerend voor de relatie met journalisten.Chef graphics bij een nieuwsorganisatie
Bij de ondergeschikte samenwerking is er één partij die
bepaalt wat er moet gebeuren en een ander die de opdracht
uitvoert. Ook dit kan goed werken. Tenminste als degene die
het voor het zeggen heeft goed weet waar de mogelijkheden
en beperkingen liggen van de uitvoerende partij. Aan dat
laatste ontbreekt het nog wel eens. Vooral bij organisaties
waarvoor visualisaties een nieuwe bijkomstigheid zijn. Dat
kan het geval zijn bij mediaorganisaties die besluiten om
nieuwsberichten te visualiseren, of bij onderzoeksbureaus die
hun resultaten aantrekkelijker willen presenteren. Men wil wel
graag een infographic, maar de dominante manier van denken
is die van de journalist of wetenschapper. Vaak schikken
ontwerpers zich wel in hun ondergeschikte rol, maar op den
duur kan er onvrede ontstaan, omdat er geen gebruik wordt
gemaakt van hun specifieke inzichten en vaardigheden.
Deze hiërarchische relatie geldt niet alleen voor de relatie
tussen tekst- en beeldmensen, maar ook in een relatie met
de opdrachtgever die vaak denkt te weten wat werkt, wat
mooi is en moeite heeft met de in zijn perceptie versimpelde
weergave van een boodschap.
ON
DE
RG
ESC
HIK
TE
SA
ME
NW
ER
KIN
G
Het resultaat valt wel eens tegen. Dan heb
je zelf heel iets anders in je hoofd dan er uiteindelijk uitkomt.Een journalist bij een nieuwsorganisatie
Onderzoeksmethode
Identificatie
Coördinatie
Experiment
Routine
Reflectie
Transformatie
Leermechanismen
?
? BedrijfOverheid
Media
Literatuur
Expert-
interviewsCasestudies
Concurreren
Terugtrekken
Helpen
Interpersonal
circumplex
OffensiefProactief
DefensiefAfhankelijk
Samenwerken
Verdeeld
Gedwongen
Ondergeschikt
Gezamenlijk
Homogeen
Heterogeen
Dwang
TRADING ZONE
Vormgever
Opdrachtgever
Onderzoeker
Schrijver
?
?
??
? ?
?
?
Samenwerken bij
informatievisualisaties
PROBLEEM
Visualisatie populair. Vraagt om
samenwerking tussen verschillende
professionals. Ieder werkt vanuit
eigen expertise. Common ground
ontbreekt. Visualisatie niet optimaal.
VRAAG
Wat beïnvloedt het proces van
samenwerken bij de productie van
informatievisualisaties?
CONCLUSIE
Resultaat visualisatie beïnvloed door:
1. Tijdspanne, doel en inzet van data.
2. Aanwezigheid nodige skills.
3. Erkenning van andermans expertise.
4. Wil om samen te werken.
5. Ruimte voor reflectie.
6. Commitment van management.
AANBEVELINGEN
1. Zorg voor duidelijke (nieuwe)
rolverdeling (identiteit).
2. Creëer ruimte voor
experiment (coördinatie).
3. Zet interactionele
expertise in (coördinatie).
4. Wissel perspectieven uit en zoek
naar verbinding (reflectie).
5. Geef ruimte voor nieuwe
hybride praktijken.
Raak onderzoek
Dit onderzoek is onderdeel van het overkoepelende SIA
onderzoeksproject Every Picture Tells a Story van de
Hogeschool Utrecht, waarin in samenwerking met het
beroepenveld onderzoek gedaan wordt naar methoden,
technieken en kennis voor het produceren van
informatievisualisaties.
Onderzoekers
Laura Buijs: laura.buijs@hu.nl
Yael de Haan: yael.dehaan@hu.nl
Gerard Smit: gerard.smit@hu.nl
Website: www.everypicture.nl
Meewerken Projectresultaat samenwerkingsmodel geeft inzicht in verschillende samenwerkingsprocessen (zie ook Kenniscirculatie producten, p. 23).
Ik vind het als ontwerper leuk om binnen gestelde kaders oplossingen
te zoeken, maar ik vind het minder interessant om een soort pen en papier van iemand te zijn, of een Indesign-expert, want zo zie ik mezelf niet.Een designer bij een infographicbureau
EVERY PICTURE TELLS A STORY
1716
EVERY PICTURE TELLS A STORY
ResultatenINBEDDING IN ORGANISATIE
Hoe er wordt samengewerkt hangt ook af van het type
organisatie waarbinnen de samenwerking plaatsvindt. De
productietijd, de grootte van de organisatie en de betrokkenheid
van het management zijn van doorslaggevende betekenis. Bij
nieuwsorganisaties moeten visualisaties vaak binnen een paar
uur klaar zijn. Dit biedt minder mogelijkheden voor ingewikkelde
visualisaties en overlegmomenten tussen de verschillende
disciplines. Het snelle productieverloop biedt dan ook weinig
experimenteerruimte. Het is een kortlopend lineair proces
waarin de designers in opdracht van de journalisten werken.
Journalisten hebben doorgaans ook weinig behoefte om
complexe visualisaties te maken als de producties al snel
ververst worden op de website. Binnen overheidsorganisaties
is de productietijd veelal langer, waardoor er meer ruimte is voor
het experimenteren met nieuwe samenwerkingsmogelijkheden.
Ik heb geen zin om ingewikkelde visualisaties te maken als het binnen
een half uur in het zwarte gat van het internet verdwijnt. Een designer bij een nieuwsorganisatie
Wat geeft het beste resultaat?
De productietijd van een infographic
varieert sterk.
Een cyclisch proces met meerdere over-
legmomenten en meer experimenteer-
ruimte heeft doorgaans een positieve
uitwerking op de samenwerking tussen
de verschillende betrokkenen. De grootte
van de organisatie speelt hierin ook een
rol. Hoe kleiner en informeler de betrokken
organisaties, hoe flexibeler de processen
en de overlegmomenten. Binnen een grote
ASPECTEN VAN INVLOED OP MOGELIJKHEDEN EINDPRODUCT
Veel tijd
Weinig tijd
Grote formele organisatie
Kleine informele organisatie
Veel commitment
Weinig commitment
overheidsorganisatie bijvoorbeeld, werkt
een deel van de onderzoekers op een
andere locatie in een andere stad dan de
designers en vindt gezamenlijk overleg
vooral plaats via Skype. Dit is voor de
betrokkenen niet altijd efficiënt en effectief.
De betrokkenheid van het management,
tot slot, is essentieel om visualisaties
een duurzaam karakter te geven binnen
de organisatie. Wij hebben gezien dat
veel organisaties zitten te springen om
meer visualisaties. Tegelijkertijd is het
nog zoeken naar hoe het proces het best
ingericht kan worden: werken met externe
designers, een aparte afdeling inrichten,
het proces vooral lineair laten verlopen of
meer iteratieve vormen organiseren? Als
het management het aan de medewerkers
overlaat om daarover beslissingen te
nemen, zonder dat proces goed te facili-
teren, kan het lang duren voordat er een
goedwerkende structuur is gevonden.
De meeste opdrachten komen bij de afdeling
graphics na vier uur binnen als de redacteuren ongeveer weten wat ze willen doen. En dan moet het een paar uur later klaar zijn. Dat werkt niet altijd goed die tijdsdruk.Een journalist bij een nieuwsorganisatie
MEER MOGELIJK
MINDER MOGELIJK
MEER MOGELIJK
MINDER MOGELIJK
MEER MOGELIJK
MINDER MOGELIJK
EVERY PICTURE TELLS A STORY
1918
EVERY PICTURE TELLS A STORY
Om goede infographics te maken
heb je vaak meerdere specialisten
nodig die verschillende dingen kunnen
en wier vaardigheden op elkaar
afgestemd moeten worden. In het
algemeen kun je vier soorten special-
isten onderscheiden bij de productie
van infographics: data-analisten,
programmeurs, tekstschrijvers en
designers. Op individueel niveau
is het belangrijk om te onderzoeken
welke vaardigheden er nodig zijn voor
het soort infographic dat je wenst. Om
er achter te komen wat je waarvoor
nodig hebt, hebben we een competen-
tiekaart gemaakt: de Infographicfabriek.
Daarin zie je welke competenties voor
welk soort visualisatie nodig zijn en wat
je van de verschillende professionals
mag verwachten.
ConclusiesALGEMEEN BETER SAMENWERKEN
Voor welkeuitdagingen komen
de verschillende betrokkenen
te staan?
Het productieproces van infographics hangt af
van verschillende factoren op een individueel, groeps-,
en organisatieniveau.
De tweede voorwaarde voor de productie
van een goede infographic is dat de
verschillende specialisten effectief samen-
werken. Ons onderzoek is er vooral op
gericht geweest om vast te stellen hoe dat
gebeurt. We hebben vier samenwerkings-
vormen gevonden die allemaal goed
kunnen werken. Als het maar past bij
de context waarin gewerkt wordt en
ieders expertise tot zijn recht komt.
Om te kunnen bepalen welke vorm van
samenwerken in welke situatie het meest
geschikt is hebben we het trading zone
model ontworpen. Als je kijkt in welke
mate mensen worden gedwongen om
samen te werken en in welke mate ze
bepaalde waarden delen, dan kun je de
volgende vormen van samenwerken
onderscheiden: gedwongen samen-
werking, verdeelde samenwerking,
ondergeschikte samenwerking en samen-
werking die is gebaseerd op een gedeelde
visie op het eindproduct. Het model helpt
je om je eigen manier van samenwerken
te analyseren. Op basis van zo’n analyse
weet je ook wat er moet gebeuren om de
samenwerking te verbeteren. Wij hebben
het model uitvoerig beschreven in
verschillende wetenschappelijk artikelen.
Wat je in de praktijk vaak ziet, is dat de wil
er wel is om samen te werken, maar dat
de organisatie daarvoor ontbreekt. Het
model maakt duidelijk waarin je in welke
situatie moet investeren. Dat kan gaan
om elkaar beter te leren begrijpen, meer
ondersteuning van het management te
krijgen of het duidelijk formuleren van je
doelen.
EVERY PICTURE TELLS A STORY
2120
EVERY PICTURE TELLS A STORY
Identificatie, dat gaat over het
leren begrijpen van de impact van
andermans expertise. Om goed
te kunnen samenwerken is het
belangrijk om iets te weten over de
achtergrond en expertise van andere
experts. De betrokkenen moeten voor
ogen hebben wat iedere expert kan
betekenen in het proces en bij wie
welke expertise zit om het verhaal te
kunnen vertellen.
Coördinatie, dat gaat over ruimte geven
aan experimenten en het creëren van
nieuwe routines. Als er op nieuwe
manieren en met nieuwe technieken
wordt samengewerkt, vraagt dat
ook om nieuwe vormen van organi-
satie en afstemming. Het vraagt tijd
om er achter te komen wat er nodig
is om nieuwe vormen van samen-
werken goed op elkaar af te stemmen.
Bovendien moeten mensen bereid en
in staat zijn om die veranderingen door
te voeren.
IDE
NT
IFIC
AT
IE
CO
ÖR
DIN
AT
IE
ConclusiesSTAPPEN IN SAMENWERKING
Reflectie, dat gaat over het leren
begrijpen van het effect dat visua-
liseren heeft op de organisatie en het
soort producten dat wordt gemaakt.
Het lastigste bij nieuwe vormen van
samenwerking is misschien wel om te
reflecteren op wat die samenwerking
voor de organisatie betekent en hoe
de organisatie zich eventueel moet
aanpassen om die samenwerking op
een goede manier te continueren.
Transformatie, dat gaat over het inzetten
en toepassen van nieuwe praktijken. Als
men zich kan identificeren met elkaar,
het werk kan coördineren en op het
gehele proces kan reflecteren, dan is
dat een basis voor verandering die de
nieuwe vorm van samenwerken tot een
nieuwe en effectieve routine maakt.
RE
FLE
CT
IE
TR
AN
SFO
RM
AT
IEOver het algemeen kun je de samen-
werking verbeteren door een aantal
leermechanismen in te zetten. Wij
onderscheiden er vier:
1 3 5
1
2
3
4
5
2 4
Een van de lastigste dingen in het
ontwerpproces is de afstemming tussen
opdrachtgever en ontwerper over functie
en vorm van een visualisatie. Om dat
probleem aan te pakken hebben wij samen
met de partners een beslisboom gemaakt.
Die beslisboom laat zien waar opdracht-
gevers op moet letten en welke keuzes
zij kunnen maken. Op die manier kan in
samenspraak met infographicmakers snel
worden bepaald welke vorm past bij
welke informatievraag.
EVERY PICTURE TELLS A STORY
2322
EVERY PICTURE TELLS A STORY
Piet Bakker, Yael de Haan & Carel
Kuitenbrouwer (2012).
Wat Werkt? Een verkenning van de prak-
tische en wetenschappelijke kennis over
informatievisualisatie.
http://www.everypicture.nl
(pdf beschikbaar via site)
Gerard Smit, Laura Buijs
& Yael de Haan (2013).
Using information visualization in the
media: obstacles and challenges. Paper
presented at the World Journalism
Education Congress (WJEC), 3-5 July,
Mechelen University.
http://www.wjec.be
(pdf beschikbaar via site)
KenniscirculatiePUBLICATIES
Gerard Smit, Yael de Haan & Laura
Buijs. (2014).
Visualizing news: Make it work. Digital
Journalism.
http://www.everypicture.nl
(publicatie waarvan op Every Picture een
blog is geschreven, met mogelijkheid tot
aanvraag van artikel)
Gerard Smit, Yael de Haan & Laura
Buijs. (2014). Working with or next
to each other? Boundary crossing in the
field of information visualization. Paper
presented at the International Conference
on Media Innovation, 24-25 April, Univer-
sity of Oslo.
http://www.hf.uio.no (publicatie in het Journal of Media Inno-vation aanstaande)
POSTER samenwerken bij informa-
tievisualisaties: Gerard Smit, Yael de
Haan, & Laura Buijs. (2014). Samenwerken
bij informatievisualisaties.
Poster gepresenteerd op het Etmaal
van de Communicatiewetenschap, 3-4
februari 2014, Wageningen Universiteit.
http://www.everypicture.nl
INFOGRAPHIC De Infographic-
fabriek: De Infographicfabriek laat
zien welke vaardigheden er nodig zijn
voor de productie van verschillende
soorten infographics. Een handige tool
voor binnen het onderwijs, maar ook
binnen de beroepspraktijk om in gesprek
met een opdrachtgever aan te geven dat
voor elke visualisatiewens (van simpel tot
complex) verschillende professionals (van
duizendpoten tot specialisten) nodig zijn.
http://www.everypicture.nl
INFOGRAPHIC De Beslisboom: De
beslisboom helpt om de juiste vragen
voor de productie van infographics
te inventariseren. Op grond van het
antwoord op die vragen kan besloten
worden wat de meest passende vorm is
voor de visualisatie, welke inhoud daarbij
hoort en hoe dat het beste verspreid kan
worden.
INFOGRAPHIC Samenwerkings-
model: Weten hoe je samenwerkt is
een eerste stap naar een betere samen-
werking. Het is van belang om te weten
hoe er wordt samengewerkt en wat de
knelpunten binnen deze samenwerk-
ingsvorm zijn, alvorens je een proces kan
herinrichten om uit-
eindelijk effectiever en efficiënter te
kunnen samenwerken
PRODUCTEN
Onderzoeksmethode
Identificatie
Coördinatie
Experiment
Routine
Reflectie
TransformatieLeermechanismen
?
? BedrijfOverheid
Media
Literatuur
Expert-
interviews
Casestudies
Concurreren
Terugtrekken
Helpen
Interpersonal
circumplex
Offensief
Proactief
Defensief
Afhankelijk
Samenwerken
Verdeeld
Gedwongen
Ondergeschikt
Gezamenlijk
Homogeen
Heterogeen
Dwang
TRADING ZONE
Vormgever
Opdrachtgever
Onderzoeker
Schrijver
?
?
? ?
? ?
?
?
Samenwerken bij
informatievisualisaties
PROBLEEM
Visualisatie populair. Vraagt om
samenwerking tussen verschillende
professionals. Ieder werkt vanuit
eigen expertise. Common ground
ontbreekt. Visualisatie niet optimaal.
VRAAG
Wat beïnvloedt het proces van
samenwerken bij de productie van
informatievisualisaties?
CONCLUSIE
Resultaat visualisatie beïnvloed door:
1. Tijdspanne, doel en inzet van data.
2. Aanwezigheid nodige skills.
3. Erkenning van andermans expertise.
4. Wil om samen te werken.
5. Ruimte voor reflectie.
6. Commitment van management.
AANBEVELINGEN
1. Zorg voor duidelijke (nieuwe)
rolverdeling (identiteit).
2. Creëer ruimte voor
experiment (coördinatie).
3. Zet interactionele
expertise in (coördinatie).
4. Wissel perspectieven uit en zoek
naar verbinding (reflectie).
5. Geef ruimte voor nieuwe
hybride praktijken.
Raak onderzoek
Dit onderzoek is onderdeel van het overkoepelende SIA
onderzoeksproject Every Picture Tells a Story van de
Hogeschool Utrecht, waarin in samenwerking met het
beroepenveld onderzoek gedaan wordt naar methoden,
technieken en kennis voor het produceren van
informatievisualisaties.
Onderzoekers
Laura Buijs: laura.buijs@hu.nl
Yael de Haan: yael.dehaan@hu.nl
Gerard Smit: gerard.smit@hu.nl
Website: www.everypicture.nl
Meewerken
Kenniscirculatie
EVERY PICTURE TELLS A STORY
2524
EVERY PICTURE TELLS A STORY
Every Picture Congres, Bibliotheek
Nieuwegein 3 september 2013.
Yael de Haan. Interdisciplinaire samen-
werking. Hoe produceer je een info-
graphic die zijn doel behaalt?
http://www.everypicture.nl
(slides en samenvatting presentatie)
Infographic Battle, Het Kapitaal
Utrecht, 19 & 20 november, 2013.
Studenten Editorial Media Design krijgen
masterclass Alberto Cairo.
http://www.everypicture.nl
EHBI: Eerste Hulp bij Infographics,
Hogeschool Utrecht, 24 januari
2014. Organisaties in samenwerking met
studenten Editorial Media Design.
http://www.everypicture.nl
(samenvatting middag)
Infographic congres 2014, hotel
Figi Zeist, 14 maart 2014. Infor-
matiestand minor Editorial Media Design
& project Every Picture. Presentatie Yael
de Haan: Wat werkt: samenwerken bij
infographics.
http://www.slideshare.net/EveryPicture/
infographic-congres14
KenniscirculatieACTIVITEITEN
Infographic congres 2013, hotel Figi
Zeist, 1 maart 2013. Informatiestand
minor Editorial Media Design & project
Every Picture. http://www.everypicture
Mediapark Jaarcongres, Hilversum,
21 juni 2013. Presentatie Gerard Smit
en Susanne Tak (TNO): state of the art
van datavisualisatie en effectieve vormen
van samenwerken bij de productie van
visualisaties.
http://www.everypicture.nl
Every Picture Congres, Bibliotheek
Nieuwegein 3 september 2013.
Gerard Smit. Visual Storytelling. Welke
vormen kan je gebruiken om je verhaal
beeldend over te brengen? Presentatie op
Every Picture Tells a Story congres.
http://www.everypicture.nl
(slides en samenvatting presentatie)
Dutch Information Visualisation
Event, Mediaplaza Utrecht, 19 juni
2014. Presentatie Gerard Smit: Every
Picture Tells a story.
http://www.everypicture.nl
(samenvatting presentatie)
Masterclass(es) van Gerard Smit voor
docenten van de Willem de Kooning
Academie en voor studenten van cursus
New Media Management van de Hoge-
school Utrecht.
EVERY PICTURE TELLS A STORY
2726
EVERY PICTURE TELLS A STORY
welke informatie?
wat is het doel?
welke doelgroep?
welk platform?
hoeveel tijd is er?
hoeveel geld is er?wanneer is het af?
wat kost het?
VoortschrijdendinzichtTijdens het proces kan de opdrachtgever erachter komen dat een ander type infographic beter geschikt is. Dan kan er van niveau worden gewisseld.
- Eenduidige boodschap- Enkelvoudig beeld- Niet interactief- Korte productietijd
BASIS
- Samengestelde boodschap- Combinatie van beeldelementen - Beperkte interactie - Middellange productietijd
GEAVANCEERD
- Gelaagde informatie- Combinaties van complexe beeldelementen - Interactie - Lange productietijd
COMPLEX
B Vraag opdrachtgeverA OpdrachtformuleringB
- Ervaring met data/bronnen- Schrijft kernachtige teksten- Kennis van communicatieplatforms- Verricht complex onderzoek
- Helpt opdrachtgever doel concretiseren- Ontrafelt complex probleem- Analyseert meerdere datasets en informatiebronnen
- Kennis van data/bronnen- Schrijft kernachtige teksten- Kennis van communicatieplatforms- Verricht degelijk onderzoek
- Ontwerpt gelaagde infographics- Uitstekende kennis van communicatieplatforms- Initieert innovatieve designoplossingen- Kennis van typografie/kleur en vorm- Specialistische tekenvaardigheid- Beheerst specialistische software
- Helpt opdrachtgever doel te definieren en te realiseren- Vult briefing aan waar nodig- Bewaakt de planning
- Achterhaalt vraag en doel opdrachtgever- Analyseert data of informatie
- Basiskennis van data/bronnen- Schrijft kernachtige teksten- Basiskennis van communicatieplatforms- Verricht eenvoudig onderzoek
- Coördineert en motiveert- Denkt in tekst en beeld- Draagt kennis over tussen verschillende disciplines
- Beheerst specialistische software- Ontwikkelt interactieve elementen- Initieert en ontwerpt innovatieve interactie-oplossingen
- Beheerst standaard design- software- Ontwikkelt interactieve elementen
- Analyseert eenvoudige data of informatie- Achterhaalt vraag en doel opdrachtgever
- Beheerst standaard software- Tekenvaardigheid- Kennis van typografie, kleur en vorm- Kennis van communicatieplatforms
- Basiskennis van typografie, kleur en vorm- Tekenvaardigheid- Beheerst standaard software
KeuzeC
opdrachtgever
projectmanagerbewaakt het proces en verbindt inhoud en beeld
redacteur
initiator van het proces
designer
analistontcijfert informatie en dataom de vraag helder te krijgen
programmeurontwikkelt en gebruikt software om infographics interactief en dynamisch te maken
onderzoekt de vraag en zet die om in kernachtige teksten
onderzoekt de vraag en vertaaltdata en tekst naar beeld
Wie doet wat?
Om te beslissen wat voor soort infographic je nodig hebt, is het belangrijk om je doel af te stemmen op de beschikbare informatie. De passende visualisatievorm moet ook in overeenstemming zijn met het beschikbare budget, de tijd, het beoogde communicatieplatform en de doelgroep.
Infographics zijn er in soorten en maten. Eenvoudige infographics kunnen vaak door één iemand worden gemaakt, voor complexe visualisaties zijn veelal meerdere specialisten nodig die hun werk op elkaar afstemmen.
Een infographic bestaat uit verschillende elementen die gezamenlijk het verhaal vertellen. Om tot dat verhaal te komen, moeten eerst de data worden geanalyseerd, om daar vervolgens tekst en beeld op te kunnen afstemmen.
Wie helpt mij bij het makenvan een infographic?
Wat is er nodig voor een infographic?
Welk type infographic wil ik?
Research Project
paul maasi l l u s t r a t i e
verbeelding van informatie
Kenniscirculatie
‘Every picture tells a story’:
Medium / publicatievorm