Хичээлийн сэдэв:

Монголын дүрслэх урлагийн төрөл ангилал

Монголын дүрслэх урлагийн төрөл

• 1.Хүй нэгдлийн үеийн дүрслэх урлаг• 2.Монголын эртний үеийн дүрслэх

урлаг• 3.Монголын дундад зууны үеийн

дүрслэх урлаг• 4.Монголын XVIII-XX зууны

үеийндүрслэх урлаг• 5.Монголын орчин үеийн дүрслэх

урлаг

Хүй нэгдлийн үеийн дүрслэх урлаг

Эртний үеийн дүрслэх урлаг

Дундад зууны үеийн дүрслэх урлаг

XVIII-XX зууны үеийн дүрслэх урлаг

Орчин үеийн дүрслэх урлаг

Гэрийн даалгавар

• Дүрслэх урлагийн төрөл ангиллаас нэг бүтээл олж мэдээлэл бэлтгэж ирэх

Хичээлийн сэдэв:

ЗОХИОМЖ, ЗОХИОМЖИЙН

АРГА ХЭРЭГСЭЛ

Зохиомж (композиция) гэдэг нь “composition” гэсэн латин үгнээс гаралтай бөгөөд найруулах, эвлүүлэх, жиших,

зэрэгцүүлэх, өрөх, байрлуулах, нэгдмэл байдалд оруулах гэсэн өргөн утга агуулна.

• Өөрийн хийх бүтээлийн гол санаагаа тод томруун илэрхийлэхийн тулд бүх хэсгүүдийг тал бүрээс нь тунгаан бодож нэгэн бүхэл бүтэн найрамж зохицолдоо болгож бүтээх нь зохиомж юм.

• Мөн аливаа зүйлийн агуулга, шинж чанар, ач холбогдлыг нэгэн зэрэг уран сайхнаар төгс илэрхийлэхийг зохиомж гэж хэлж болно

Зохиомжийн хэрэгсэл1.Цэг

2.Толбо

3. Зураас

4.Геометрийн дүрсээр зохиомжлох

Зохиомжлох арга• Зохиомжийн төв• Задгай зохиомж• Өнцөглөсөн зохиомж• Нэг төвтэй зохиомж• Сүрлэг бадрангуй дүрмийн зохиомж

Зохиомжийн төв

• Тодорхой уран сайхны дүр бүхий уран бүтээлийн агуулгын утга учрыг илэрхийлэгч нь зохиомжийн төв юм.

• Зохиомжийн төв нь юуны өмнө үзэгчдийн харааг бусдаас илүү булаан, анхаарыг төвлөрүүлж чаддаг, уг уран бүтээлийн доторх хамгийн хурц тодорхой дүрслэгдсэн хэсэг нь байдаг.

• Зохиомжийн төвийг зургийн хавтгайн яг голд байрлуулах албагүй бөгөөд аль нэг тал руу нь шилжүүлэн байрлуулж болно.

• Зургийн хавтгайд харааны түвшний шугамыг харааны дээгүүр авч маш уудам орон зайд их алслалтай олон зүйл зурдаг. Энэ аргыг задгай зохиомж гэнэ.

Задгай зохиомж

хтш

Өнцөглөсөн зохиомж

• Зургийн хавтгайн аль нэг дээд өнцгөөс эсрэг талын өнцөг рүү чиглэсэн зураасны дагуу зургийн гол дүр байрлан зохиомжлогдсоныг өнцөглөсөн зохиомж гэнэ.

хтш

Нэг төвтэй зохиомж• Монгол зурагт гол дүрийг зургийн хавтгайн

төвд томоор авч бусдаас ялгаруулан шийддэг аргыг нэг төвтэй зохиомж гэдэг.

хтш

Сүрлэг бадрангуй дүрмийн зохиомж

• Зургийн хавтгайд харааны түвшний шугамын доогуур авч гол дүрийг дүүрэн авснаар сүрлэг бадрангуй дүр гарна.

хтш

Хичээлийн сэдэв:

• Хэлбэр дүрс гаргах анхны нэгж цэг юм.

• Ямар нэг гадаргуу дээр үзүүртэй зүйлээр хатгахад үлдсэн ул мөрийг цэг гэнэ.

Өмнөговь аймгийн Ноён сум Их гашууны толгодын хадны цэгэн

зураг

Европын хадны цэгэн зураг

Цэгүүдийг холбон элдэв дүрс үүсгэнэ.

Дараах зургийг цэгээр хэрхэн дүрсэлснийг сайн ажиглаад

ярилцаарай.

• Өөрсдөө ямар нэгэн дүрсийг цэгээр дүрслэн зурна уу? цэгээр төрөл бүрийн дүрс үүсгэн зурж ирээрэй.

Гэрийн даалгавар

Хичээлийн сэдэв:

• Цэг өөрийн хэмжээ хязгаараас давж томрон харагдахыг толбо гэж болно.

• Толбо олон хэлбэртэй бөгөөд хэмжээгээрээ цэгээс ялгагдана.

Толбоор юу юуг дүрсэлсэн байна вэ?

Толбо ямар хэлбэртэй байж болох вэ?

Толбоны хэмжээг мэдэх үү?

Цэг

Толбо

хавтгай

Толбо ямар өнгөтэй вэ?

Толбоор дүрслэн зурсан зураг

Толбоор зурах

Цэг толбон дүрслэл

Гэрийн даалгавар Туулайг гурвалжин толбуудаар зурж

гүйцээнэ үү?

Хичээлийн сэдэв

Зураас

Зураас

• Шулуун зураас

Зураасны төрөл

• Долгион зураас + =

• Тахир зураас

• Гогцоо зураас

• Цагариг зураас

• Нуман зураас

Махир зураас

Зураасны төрөл

Хосолсон зураас

Мушгиа зураас

Холимог зураас

Зураасны байрлал • Зураас байрлалын хувьд босоо,

хэвтээ, ташуу гэх мэт янз бүрийн чиглэлд өргөн хэрэглэгддэг.

Хоёр бух

Шулуун, тахир зураас

Махир зураас

Махир зураас ихэвчлэн нумарч махийсан зураасаар дүрслэгддэг.

Нуман зураас

Долгион зураас

Цагариг зураас

Тахир зураас

Цагариг,нум, долгион зураас

Дадлага ажил • Зураасаар байгалийг дүрсэлж зураарай