Dr. OSMAN ELBEK

(osmanelbek@yahoo.com)

Adnan Menderes Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD

ÇIKAR ÇATIŞMASI

Son üç yıl içinde bir kongre, sempozyum, kurs, panel vb

bilimsel programa katılmak için maddi destek aldınız mı?

2010 Sigara ve Sağlık Kongresi (Pfizer)

2010 ERS Kongresi (Abdi İbrahim)

2011 TTD Çukurova Şube Toplantısı (GSK)

2011 TTD Orta Karadeniz Toplantısı (AstraZeneca)

2011 TTD Çukurova Şube Toplantısı (B. Ingelheim)

TARTIŞMA HEDEFLERİ

• PVC’nin yol açtığı akciğer hastalıklarını irdelemek

• Meslek hastalıklarına olgu temelli yaklaşımı tartışmak

• Koruyucu hekimlik bilgilerini vurgulamak

• Çalışma hayatında yaşanan sorunları hatırlamak

“Yapıcılar türkü söylüyor…”

1830’da Victor Regnault tarafından keşfedilmiş

1912’de Fritz Klatte üretim prensiplerini geliştirmiş

1938’de kitlesel üretim başlamış

• Oluklar

• Mobilya

• Kredi Kartı

• Su Boruları

• Şişe - Torba

• Demiryolları

• Lağım Boruları

• Zemin Döşeme

• Duvar Kaplaması

• Kapak İçi Mantarı

•Fonograf Kayıtları

• Otomotiv Parçaları

• Pencere Çerçevesi

• Ambalaj Malzemesi

• Suni Deri - Ayakkabı

• Optik Fiber Kılıf Zarfı

• Elektrik Tel - Kabloları

• Yüksek Voltaj İzalatörü

• Oyuncak - Sportif Malzeme

• Enjektör

• Serum Tüpü

• Transfüzyon Setleri

• Paranteral Sıvı - Kan Torbaları

• Kateter – Kanül – Dren – Stoma

www.petkim.com.tr

Fernández-Nieto M, Allergol et Immunopathol, 2006.

Attarchi S, J Occup Med Toxicol. 2007.

Yılda 90 milyon kg PVC atmosfere salınmakta

Avrupa’da 1999’da 5.5 milyon ton olan üretim 2001’de 5.7 milyon tona yükseldi

Sadece İspanya’da PVC üreten 1750 şirket bulunmakta

Avrupa’nın genelinde ise 542.000 kişi PVC sektöründe çalışmakta

Cordasco EM, Chest 1980.Anonymous, PVC status report. Focus on Polyvinyl Chloride, 2002.

Fernández-Nieto M, Allergol et Immunopathol, 2006.

Türkiye’nin PVC İhtiyacı: 800.000 ton / yıl

Petkim Aliağa Petrokimya Kompleksi: 200.000 ton / yıl

“Yapı türkü söyler gibi yapılmıyor ama

Bu iş biraz zor.

Yapıcıların yüreği bayram yeri gibi cıvıl cıvıl

ama yapı yeri bayram yeri değil. ”

OLGU-1

• A. A.

• 35 yaşında, erkek hasta

• Sabah öksürüğü (3 yıl) ve eforla nefes darlığı (3 ay)

• 30 paket-yıl tütün alışkanlığı

• 19 yıldır PVC sektöründe çalışıyor

• Fizik bakı normal

• TCT: 11 mm (BCG skar ++)

• SFT: Normal

Arnaud A, Thorax, 1978.

35 yaşında, erkek hastaSabah öksürüğü (3 yıl) ve eforla nefes darlığı (3 ay)

30 paket-yıl tütün alışkanlığı19 yıldır PVC sektöründe çalışıyor

Fizik bakı normalTCT: 11 mm (BCG skar ++)

SFT: NormalPA AC: Diffüz mikronodüler patern

a) YÇBT

b) YÇBT + FOB

c) YÇBT + FOB VATS

d) Nonspesifik Tedavi ve Sonrası BT Takibi

e) Sosyal Güvenlik Kurumu’na Başvuru

EM X 46000EM X 6800

%18.9

Süyür H, Uzmanlık Tezi, 2009.

OLGU-2

• H. L.

• 65 yaşında, kadın hasta

• Hemoptizi (1 ay)

• Tütün alışkanlığı yok

• 37 yıldır PVC sektöründe çalışmış (şu an emekli)

• Hobisi yok

• Fizik bakı normal

• Toraks BT: Sağ üst lobda periferik kitle

• TTB: Büyük Hücreli Akciğer CA

65 yaşında, kadın hasta

Tütün alışkanlığı yok

37 yıldır PVC sektöründe çalışmış (şu an emekli)

Hobisi yok

Büyük Hücreli Akciğer CA

a) Mesleğin hastalık gelişiminde etkisinin olmadığı

b) Meslek etkisinin bilinemeyeceği

c) Mesleğin hastalık gelişiminde muhtemelen etkili olduğu

d) İleri inceleme (DNA-toz analizi, vs) gerektiği

e) Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurması gerektiği

PVC & KANSER

Kanser Üzerine

Anlamlı Etkisi Yok Akciğer Kanseri

Riskini Arttırıyor

OLGU-3

• L. S.

• 32 yaşında, erkek hasta

• 4 paket-yıl tütün alışkanlığı mevcut

• 14 yıldır PVC sektöründe çalışıyor

• Beş yıldır öksürük ve nefes darlığı atakları

• Rinit ve konjonktivit yakınmaları yok

• Kişisel ve soygeçmişinde atopi öyküsü tanımlamıyor

32 yaşında, erkek hasta

4 paket-yıl tütün alışkanlığı mevcut

14 yıldır PVC sektöründe çalışıyor

Beş yıldır öksürük ve nefes darlığı atakları

Rinit ve konjonktivit yakınmaları yok

Kişisel ve soygeçmişinde atopi öyküsü tanımlamıyor

a) Solunum Fonksiyon Testi

b) Peak-Flow Metre Takibi

c) Anamnezin Derinleştirilmesi

d) Nonspesifik Bronkoprovakasyon Testi

e) Spesifik Bronkoprovakasyon Testi

HIZLI GÖZDEN GEÇİRME

• Nasıl bir işte çalışıyorsunuz?

• İşinizle ilişkili sağlık probleminiz olduğunu düşünüyor musunuz?

• Şikayetleriniz işte veya evde daha iyi veya kötü mü?

• Şu anda veya geçmişte toz, duman, kimyasallar, radyasyon ve

gürültüye maruz kaldınız mı?

MESLEKİ ANAMNEZ

• Endüstrinin tipi, görev tanımı

• İşe başlama ve bitirme yılı

• İş kronolojisi

• İş tanımlaması (tipik bir iş günü)

• Çalışma zamanı ve nöbet değişiklikleri

• Toz, duman, radyasyon, kimyasal, biyolojik veya psikolojik tehlike

• Koruma ekipmanları (giysi, eldiven, gözlük, respiratör)

• Aynı yerdeki çalışanlarda benzer problemin olup olmadığı

• Hışıltılı solunumun (bronkospazmın) başlangıcı ile

iş arasında bir ilişki var mı (varsa nasıl)?

• Yakınmalarınızın başlayacağını işte çalışma

esnasında veya sonrasında önceden tahmin edebiliyor

musunuz?

• İzin günleri, hafta tatilleri veya işten herhangi bir

nedenle uzaklaştığınızda yakınmalarınızda olumlu

yada olumsuz bir değişiklik olmakta mıdır?

• Çalışma haftasının sonuna doğru belirtilerinizde bir

farklılık olmakta mıdır?

Yakınmaların işyeri değişikliği sonrası başladığı

Önceden paketleme bölümünde çalıştığı

Şuan mikser bölümünde çalıştığı

Mesai saatinin 07:00-16:30 olduğu

Yakınmaların 02:00-03:00 gibi yaşandığı

Haftasonları ve tatil günlerinde yakınmaların düzeldiği

a) Allerji Deri Testi

b) Solunum Fonksiyon Testi

c) Peak-Flow Metre Takibi

d) Nonspesifik Bronkoprovakasyon Testi

e) Spesifik Bronkoprovakasyon Testi

Lee HS, Br J Ind Med, 1989.

PVC & HAVAYOLU

Süyür H, Tuberk Toraks, 2011.

HAVAYOLU: TÜTÜN

Süyür H, Tuberk Toraks, 2011.

a) Tütün kullanımına sekonder geliştiği

b) Mesleğin patoloji gelişiminde etkisi olmadığı

c) Meslek etkisinin bilenemeyeceği

d) Mesleğin muhtemelen etkili olduğu

e) Daha çok araştırma yapmanın gerektiği

43 yaşında, erkek

Kronik Bronşit tanılı

20 paket-yıl tütün alışkanlığı

180 aydır PVC sektöründe çalışmakta

Süyür H, Uzmanlık Tezi, 2009.

Süyür H, Uzmanlık Tezi, 2009.

Süyür H, Occup Med, basımda.

a) Tütün kullanımına sekonder geliştiği

b) Mesleğin patoloji gelişiminde etkisi olmadığı

c) Meslek etkisinin bilenemeyeceği

d) Mesleğin muhtemelen etkili olduğu

e) Daha çok araştırma yapmanın gerektiği

43 yaşında, erkek

Kronik Bronşit tanılı

20 paket-yıl tütün alışkanlığı

180 aydır PVC sektöründe çalışmakta

Süyür H, Uzmanlık Tezi, 2009.

Süyür H, Occup Med, basımda.

“Bir yürek çarpıntısı var her putrelinde

her tuğlasında

her kerpicinde.

Yükseliyor, yükseliyor yapı

kanter içinde.”

ÇALIŞMA ORTAMI

• Tarım dışı alanlarda üretkenlik %25 artarken, reel ücretlerde %12 kayıp (ABD)

• Çocuk işçilik %3 (Gaziantep)

• Kayıt-dışı istihdam oranı %51.5 (Gaziantep)

• Her on çocuktan dokuzu, her üç genç ve yaşlıdan ikisi kayıt-dışı (Gaziantep)

• Sendikalı işçi oranı 1965 yılında %58.2 iken, 1996 yılında %20.9 (Türkiye)

• Sendikasız işyeri oranı %91.8 (Gaziantep)

Süyür H, Uzmanlık Tezi, 2009.

ÖZET

• PVC pnömokonyoza neden olmaktadır.

• PVC çalışanlarında kanser riski artmıştır.

• Hastalara yaklaşımda meslek anamnez hayati öneme haizdir.

• Tütün ve PVC tozu havayolu patolojilerine neden olmaktadır.

• PVC’nin plevral etkisi hakkında yeni araştırmalara ihtiyaç vardır.

• İnsanı ve onun emeğini para kazanmaktan daha üstün sayan bir

zihniyet devrimine ihtiyaç vardır.