Cvećarstvo 2

vežbe

Arecaceae (palme)

familija Arecaceae

(nekadašnja familija Palmae)

obuhvata oko 200 rodova, sa oko 2600 vrsta

Rasprostranjenje – tropska i suptropska područja.

Monopodijalni rast,

ne obrazuju stablo ili se stablo formira u toku rasta biljke

i prekriveno je ožiljcima opalih listova,

Listovi formiraju rozetu na vrhu stabla.

Ponekad - bočni izdanci,obično u osnovi debla - ''žbunast'' habitus. Listovi - krupni,

zimzeleni, perasti ili lepezasti,

spiralno raspoređeni na vrhu izdanka.  

Korenov sistem - dug, osovinski,

-posebne, duboke i uske saksije.  

Areca lutescens

Syn. Chrysalidocarpus lutescens

Česta vrsta u enterijeru.

Poreklo - sa Madagaskara.

.

Listovi mladih biljaka - nepravilno, slabo perasti,

stariji listovi - pravilno perasti, čvrsti

Stabljike – žuto zelene

prekrivene crnim tačkama 

Uslovi:

dosta toplote i svetlosti.min. temp. - 15°C.

Zalivanje - redovno i obilno

mekom vodom približno sobne temperature

hladna voda smeta biljci.   

Cocos nucifera 

Poreklo - sa Kariba.

Gajenje - plodovi (kokosovo mleko, brašno)

delovi plodova - ''kokosova vlakna'' (proizvodnja supstrata).  

U prodaji - mladi klijavci -kokosov orah koji je tek počeo da klija.

-ne mogu da prežive dugo u uslovima enterijera

Uslovi:

dosta toplote, svetlosti i

relativne vlage u vazduhu.  

suv vazduh (centralno grejanje) - listovi požute.

Zalivanje - redovno, supstrat uvek vlažan,

voda ne sme da se zadržava. Listovi - redovno orošavanje  

Howeia forsteriana

Poreklo - ostrvo istočno od Australije (Lord Howe Island)

endemit  -spororastuća vrsta

visina 6 - 18 m, u enterijeru znatno manje.

Listovi - dugi (dužine i do 3 m), perasti, lučno povijeni.

Liske su linearne, duge, čvrste

sa povijenim vrhovima.

Uslovi:

- toplota

min. temp. 10°C, kratkotrajno do 5 °C

-dosta svetlosti,

mlade biljke, mlađe od 5 godinaštititi od direktnih sunčevih zraka (polusenka).

Sporo raste - ređe presađivanje

Podnosi donekle sušu,

ne treba da se zemljište potpuno osuši

ne sme se preterati ni sa zalivanjem (Phytophthora).  

Supstrati

različiti, neutralne, kiseleili blago alkalne reakcije,

glinoviti, najbolje - bogata, hranljiva baštenska zemlja

obavezna dobra drenaža. 

Prihrana - tokom vegetacije

standarna NPK đubriva (18-18-18)

ili spororazlažuća đubriva za palme 

Moguć nedostatak magnezijuma i kalijuma. 

Slična - Howeia belmoreana,

manjih dimenzija,

visina do 7 m,

listovi lučno povijeni,

a listići uspravni,

kod H. forsteriana - listovi više uspravni, a listići povijeni na niže.  

Howeia belmoreana

Licuala grandis  Rod - 100 vrsta poreklom iz Australije. niske palme, L. grandis - visina oko 2 - 3 m. Listovi lepezasti,

sa tankim drškama.  Mlade biljke - listovi uži,

stariji listovi - široko lepezasti.

Uslovi:- dosta difuzne svetlosti

toplote i vlage.  Temp. min. 15°C.Redovno orošavanje 

Zalivanje mekom, odstajalom vodom približno sobne temperature.

 Zemljište - plodno, dobro drenirano, aerisano Predlog:smeša jednakih delova

baštenske zemlje, krupnog peska ili perlitatreseta ili lisnjače.

 Prihranjivanje - jednom mesečno tečnim đubrivom. alternativa - spororazlažuće đubrivojednom godišnje, rano u proleće.

Phoenix dactylifera

poznata još u starom veku - simbol plodnosti Ime roda - grčkog je porekla, ''phoenix'' - feničanski,

''dactylos'' - urma, fero - nositi (onaj koji nosi urme).  visina do 30 m,

tanko, dugo stablo prekriveno ostacima opalih listova 

Phoenix dactylifera

Listovi - u rozeti na vrhu stabla,

obično 20 - 30 listova, perasti

dugi i do 6 m

Gornji listovi uspravni,donji povijeni.

Segmenti - čvrsti, oštrih ivica, zašiljeni,

plavo zelene boje.   U enterijeru se ređe gaji od

Ph. canariensis

odgovaraju joj slični uslovi.

Phoenix canariensis  Poreklo - sa Kanarskih ostrva,

visina 10 - 20 m.  Stablo - debelo,

prekriveno ožiljcima opalih listova

 Na vrhu debla - široka kruna,

preko 50gusto raspoređenih,

lučno savijenih perastih listova. 

Phoenix canariensis

Listovi - tamnozeleni sa žućkastim drškama,

  liske

- čvrste, linearne, na vrhu zašiljene.

  U kulturi

-znatno manjih dimenzija,

-dobro podnosi uslove enterijera -spororastuća vrsta

Uslovi:

dosta svetlosti i toplote,

kratkotrajno temp. do 5°C  

Zemljište - dobro drenirano, plodno  

Prihrana - tokom proleća i leta.  

Washingtonia filifera

 Poreklo

- pustinjski predeli SAD-a

(Arizona i Kalifornija)

noćne temp. dosta niske,  U enterijeru

dobro prezimljava u hladnim prostorijama (oko 10°C)

uz smanjeno zalivanje,

Zemljište - ne bira

podnosi i alkalna neophodna dobra drenaža,

voda se ne sme zadržavati u posudi. 

Zalivanje - redovno ali podnosi sušu.

Prihrana - tokom vegetacije Mogu se koristiti i spororazlažuća đubriva.

Uslovi - dosta svetlosti,

podnosi i direktnu sunčevu svetlost

može da raste i u polusenci.  

Washingtonia filifera

Dosta slična vrsti Washingtonia robusta

Razlika: mlade lisne drške

braon boje

sa bodljama, listići čvršći 

 Chamaedorea elegans

 Česta u enterijeru

Poreklo - kišne šume Meksika i Gvatemale.  niska, visina do 2 - 2.5 m sporo raste Bokori se u korenovom vratu,

u prodaji biljke sa žbunastim habitusom

- dobijen sadnjom više biljaka zajedno (odnosno setvom više semena

u jednoj posudi) 

muški cvetovi ženski cvetovi

Listovi - perasti,sa mekim, lancetastim segmentima.

  

Cveta i plodonosi u uslovima enterijera.  Cvetna stabla razgranata,

crvenkasta u početku, kasnije tamnija

. Plodovi - sitni,

seme se može sakupitii posejati neposredno po sazrevanju.

Dobro podnosi uslove enterijera, polusenku,

suv vazduh,

prekomerno zalivanje,

niže temperature (kratkotrajno i do -4°C).

Uspešan razvoj - tople prostorije

dosta difuzne svetlosti, redovno zalivanje

dobro dreniran supstrat. 

Vrhovi listova - smeđi - jaki, direktni sunčevi zraci 

Chamaerops humilis 

Poreklo - Mediteran

(Evropa i severna Afrika).

spororastuća vrsta

bokori se u korenovom vratu niska - max. 6 m

Listovi lepezasti,

širine do 1 m.

Uslovi: dosta svetlosti,podnosi polusenku.

Supstrat – dreniran

Predlog:jednake količine

baštenske zemljei peska

 Zalivanje - redovno

sačekati da se supstrat prosuši između dva zalivanja

Prihrana - jednom mesečno tečnim đubrivom. 

Mlade biljke se presađuju nakon 2 godinekasnije na 4 - 5 godina.

Ne podnose zadržavanje vode u posudi

Chamaerops humilis

Familija Cycadaceae

 Zamia furfuracea

Danas - 30-40 vrsta u rodu

Rasprostranjene u tropskim i suptropskim predelima Amerike.

 Z. furfuracea potiče iz Meksika

Zamia - dosta star rod,postojao pre oko 200 miliona godina.

Mladi listovi - svetlo zeleni, kasnije maslinasti

i prekriveni gustim braon dlakama. Listovi - perasti,

dužine do 1 m, listići su okruglasti. Stablo je debelo,

jako skraćeno i podseća na gomolj. .

podnosi suv vazduh

Supstrat- dobro dreniran.

Traži dosta svetlosti

Cycas revoluta 

Sago palma 

habitusom podseća na palme

Listovi - dugi do 1m, perasti,

kožasti,formiraju rozetu

Stablo -prekriveno ožiljcima

opalih listova

Postoje ženske i muške biljke.  

Uslovi: dosta toplote i svetlosti

Korenov sistem se razvijablizu površine -paziti da se korenje ne ošteti

Redovno zalivanje - ali ne preterati.

Rod Ficus -familija Moraceae

-oko 850 vrsta drveća,žbunja,penjačica, epifita i poluepifita

Rasprostranjenje - tropski predeli, malo vrsta - umerena područja

(Ficus carica – smokva) 

Stabljike - gust, mlečni sok

Mnoge vrste - vazdušni korenovi 

Karakteristična cvast,

osovina cvasti je proširena,

cvetovi - vrlo sitni pričvršćeni za unutrašnji zid

 Plodovi (syconium) - tip složenih plodova,

pojedinačan plod - mala orašica, pričvršćena za zid osovine cvasti.

Pojedini fikusi imaju značaj u kulturi i tradiciji.

Ficus religiosa - jedno stablo zasađeno 288. godine p.n.e.,

u hramu na ostrvu Šri Lanka, gde se gaje i brojni njegovi vegetativni potomci

Smatra se da je Gotama Buda doživeo ''prosvetljenje'' sedeći ispod tog drveta. 

Neke vrste fikusa se spominju u Kuranu, Hinduizmu, pa i u bibliji

(lišće smokve).   

Ficus religiosa

Ficus benjamina

 Engleski naziv: Weeping Fig, Benjamin's Fig

 

Poreklo

- iz južne i jugoistočne Azije i Australije.

Gusto razgranato drvo – visina 30 m.

Grančice - tanke, povijene,

Listovi - kožasti, sjajni dužine 4-12 cm, eliptičnog oblika sa izvučenim vrhom.

Plodovi - sitni, jedu ih ptice.

Čest u drvoredima i parkovima (topla područja)

Uslovi :

svetao,sunčan položaj, podnosi polusenku i senku.  

Zalivanje – leti umereno, zimi smanjeno,

ali ne dozvoliti ni da se biljka osuši.

Orošavanje nije potrebno.

Osetljiv na hladnoću i preteranu sušu.

 Listovi - veoma osetljivi

na promene količine svetlosti.

Premeštanje – opadaju listovi

kasnije novi - prilagođeni novim uslovima.  

‘Contorta’

Brojni kultivari 'Danielle', 'Exotica', 'Golden King' i dr.

Panaširani listovi, različitih boja i šara,

jednobojni - od svetlo zelene do tamnozelene.

Postoje i minijaturni kultivari pogodni za bonsai

(npr. 'Too Little').

Presađivanje - debeo sloj drenaže. svake 3 godine,

u proleće.  Promeniti gornji sloj supstrata

debljine oko 3 cm – svake godine

Prihranjivanje - u periodu vegetacije, od proleća do jeseni,

tečna đubriva ili folijarno.   

Tokom zime, u enterijeru gubi do 30 % lišća.

Ne odgovara mu suv vazduh ni neredovno zalivanje.  

Ficus elastica

 Engleski naziv: Rubber fig, Rubber plant

Poreklom je iz Indije i Indonezije (Sumatra, Java).

Drvo visine 30-40 m,

sa širokim deblom,

prečnika do 2 m.

Na stablu se razvijaju adventivni vazdušni korenovi

koji se ukorenjuju

i podupiru deblo i teške grane,

kako ne bi došlo do

izvaljivanja stabla.

U nekim delovima Indijeljudi upliću ove korenove - ''živi'' mostovi preko reka

Vremenom postaju čvršći jer korenje nastavlja sa rastom.

Listovi - sjajni,

kožasti,dužine 10-35 cm širine 5-15 cm,

krupniji su kod mladih biljaka (dugi do 45 cm),

sitniji kod starih stabala (do 10 cm).

 

Mlad list se formira unutar lisne sare -omotača koji štiti meristemi raste zajedno sa listom Kada se list dovoljno poraste, lisna sara se otvara i opada,

unutar novorazvijenog lista - novi pupoljak - sledeći list.  

Plodovi - sitni, žute boje, prečnika oko 1cm.  U uslovima enterijera –nema semena (nema oprašivanja)

Razmnožavanje - reznicama ili vazdušnim poleganjem

- margotiranjem.

mlečni sok - toksičan alergija na koži,

kućni ljubimci – šteti im

Uslovi:

-dobro drenirana zemljišta- izbegavati preterano zalivanje, -ne sme ni da se zemljište previše isuši Simptomi nedovoljnog i preteranog zalivanja

slični - listovi žute i opadaju.

U proseku - zalivanje jednom nedeljno, prilagoditi uslovima

Prihranjivanje

- jednom mesečno tečnim đubrivom

ili spororazlažuća đubriva - jednom godišnje na početku vegetacione sezone (proleće).

Najpoznatija grupa kultivara

- F. elastica ’Decora’.

Neki kultivari - bonsai. 

Ficus lyrata

Engleski naziv: fiddle-leaf fig

Poreklo - iz zapadne Afrike, tropske šume

Mlade biljke u početku - epifite, visoko u krošnjama drveća,

zatim razvijaju duge vazdušne korenove

kojima se učvršćuju za tlo i kojima obavijaju stablo domaćina i polako ga guše.

Ova vrsta raste i bez domaćina, kao drvo visine 12-15m.

 Listovi

- različitog oblika, u gornjoj polovini širi i okruglasti,

u donjem delu uži

krupni,dugi i do 45cm, široki oko 30cm,

u kulturi znatno manji.

kožasti tamnozelene boje,

grubi po obodu blago talasasti.

Plodovi - zelene ’’smokve’’ prečnika 2.5 – 3 cm.   

Uslovi:

sunce ili polusenka, ocedito zemljište

i redovno zalivanje. 

Razmnožavanje - reznicama i vazdušnim poleganjem.

Područja sa tropskom i suptropskom klimom - čest u parkovima.  

Ficus pumila

Engleski naziv: creeping fig, climbing fig

poreklo - iz istočne Azije

- drvenasta, zimzelena povijuša.  Stablo - dugo,

razgranato prekriva vertikalne površine,

do visine od nekoliko metara.  Stabljike - tanke, gusto prekrivene spiralno raspoređenim listovima.

Dva tipa listova, juvenilni i fertilni.

Juvenilni listovi - srcasti, dužine oko 2.5cm širine oko 2 cm,

na 1cm od podloge koju ravnomerno prekrivaju.

 Fertilni listovi - na horizontalnim granama

kožasti,čvršći od juvenilnih,tamnozeleni,

dužine oko 3 cm, širine oko 2 cm,

raspoređeni naizmeničnou dva reda duž stabljika.

Fertilni listovi

Plodovi - oko 3 cm prečnikbledozelene ’’smokve’’

samo na horizontalnim granama sa fertilnim listovima.

  

Uslovi:plodan supstrat, redovno zalivanje

dosta svetlosti,

uspeva i na siromašnijem,suvljem zemljištu i u polusenci i senci.

brzorastuća vrsta

dobro podnosi uslove enterijera.

Ne treba da se supstrat previše osuši između zalivanja.

Podnosi orezivanje.

Podloga - ne druge biljke (oštećenja)

Razmnožavanje - reznicama i poleganjem.

Kultivari sa panaširanim listovima. 

Ficus rubiginosa

syn. Ficus australis

Engleski naziv: rusty fig, Port Jackson Fig

 Poreklo - iz istočnih delova Australije.

visina oko 30 m,

gusta, široka krošnja

Deblo okruženo adventivnim korenovima,

prečnika do 1.5 m,

kora žućkasto braon boje.

Listovi - zimzeleni, kožasti, eliptični, dužine 6-10cm, sa drškama dužine 1-4cm.

 Naličje listova - rđaste dlake

Plodovi - žuti ili crvenkasti

Formira vazdušne korenove

koji rastu ka zemlji,

ukorenjuju se i odrvene.

Uslovi:

umereno svetlo ili polusenka,

panaširani listovi - više svetlosti 

Supstrat

- plodan

- dobro dreniran.

Razmnožavanje - reznicama- vazdušnim poleganjem.

- Pogodan za bonsai

Ficus rubiginosa

‘Little Ruby’

Ficus deltoidea

syn. Ficus diversifolia 

Engleski naziv: mistletoe (=imela)rubber plant

U prirodi - zimzelen žbun, ređe nisko drvo,

visina oko 5-7 m. u kulturi - do 2 m

Ponekad – epifita (engleski naziv biljke).

.

. Listovi - kožasti,

objajastiili trouglasti,

dužine 4-8 cm,

sjajni,zeleni – lice

rđaste ili braon dlake- naličje.

Uslovi:

svetla mesta zaštićena od direktnog sunca

temperature iznad 15°C.

Zemljište - rastresito, dobro drenirano. Prihranjivanje: 1-2 puta mesečno, tečnim đubrivom

na bazi azota i kalijuma.

Presađivanje - na 2-3 godine.

Zalivanje - redovno,

zemljište se prosuši između dva zalivanja (obilno zaliti jednom nedeljno).

ne sme da se zadržava suvišna voda - razvoj gljiva. 

Može se gajiti kao bonsai

Ficus maclellandii ’Alii’ 

syn. Ficus alii 

hibrid - nastao u Holandiji

za kratko vreme popularan - otporniji na uslove enterijera od drugih fikusa

Listovi - tamnozeleni,dugi 7-25 cm, uskizašiljeni.

  Mladi listovi - bronzane boje.

Uslovi: dosta svetlosti,

 svetlost sa jedne strane - biljku okretati redovno,retko - opadaju listovi

Zalivanje - redovno mekom,odstajalom vodom,

veoma važno da se supstrat prosuši između dva zalivanja.

u protivnom - opadanje i nekroza listova.

 Voda se ne sme zadržavati u posudi.  

Temp. 12-24°C,

kratkotrajno - oko 8°C.

Prihranjivanje - jednom mesečno u periodu vegetacije.

Ficus maclellandii

Ficus benghalensis

Engleski naziv: Banyan tree

Poreklo - iz Indije,Šri Lanke i Pakistana.

Visina na staništu - do 30m,

široka krošnjakoju podupiru jaki,

odrveneliadventivni korenovi,

tako da zauzimaveliku površinu.

Mladi listovi - dlakavi, crvenkasto braon boje, kasnije postaju glatki,

sjajni, zeleni, slabo, retko dlakavi

Plodovi

-jarko crveni,

prečnika oko 1.5 cm.

Prvenstveno se gaji kao bonsai

Ficus religiosa

Engleski naziv: Bodhi Tree, Bo-Tree,Sacred Ficus

’’sveto’’drvo za Budiste i Jevreje.

pominje se u najstarijim nalazima indijske umetnosti i literature.

Autohton - u Indiji, jugozapadnoj Kini, Indokini i Vijetnamu.

U Bombaju - stablo visine oko 30 m, prečnika 3 m,

starost gotovo 3000 godina.  

Mladi listovi - crveno ružičasti, kasnije tamno zeleni dugi 12-18 cm.

S srcastog oblika,  lisne drške duge,

savitljive,

listovi trepere i šušte na vetru

U vreme dugih suša listovi opadaju.

deblo - nepravilnog oblika

- adventivni korenovi koji vremenom debljaju i odrvene.

  Plodovi - sitni,

oko 1 cm u prečniku, u početku zeleni, kad sazru postaju tamno purpurni.