Post on 18-Nov-2021
J. Dennis ThomasTraduit et adapté de l’anglais par Marie-Christine Gaudinat-Chabod
Avec la collaboration technique d’Étienne Laurent
Photographie de concert
Guide pratique
© Groupe Eyrolles, 2013 pour la présente édition – ISBN: 978-2-212-13625-8.
IV w Photographie de concert
1• Lematérielphotographique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Les boîtiers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Résolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Résistance et solidité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Sensibilité ISO et capacité du boîtier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Capteur plein format vs capteur APS-C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Autofocus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Poignée d’alimentation verticale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Les objectifs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Les critères à considérer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Zoom ou focale fixe ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Ouverture fixe ou variable ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12Grands-angles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Objectifs standards . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Téléobjectifs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Stabilisateurs optiques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
2• Lesnotionsetréglagesdebase . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
L’exposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22La vitesse d’obturation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26L’ouverture (du diaphragme) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Sensibilité ISO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Les modes d’exposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Le mode Programme (P) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Le mode Priorité ouverture (A ou Av) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Le mode Priorité vitesse (S ou Tv) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Le mode Manuel (M) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Les modes de mesure de la lumière . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Mesure Matricielle ou Évaluative (Multizone) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Mesure Pondérée centrale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Mesure Spot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Affiner l’exposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Histogrammes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36La correction d’exposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
L’autofocus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Capteurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Fonctionnement de l’autofocus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Les modes de zone AF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41AF point sélectif ou mise au point manuelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41Zone dynamique ou Suivi de mise au point . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41AF continu ou AI-Servo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41AF ponctuel ou One-Shot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Enregistrer en RAW ou en JPEG ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Le choix du JPEG : un format compressé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Le choix du RAW : un format brut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Les réglages de la balance des blancs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Quel réglage pour les grands shows… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44… et pour les petites salles ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Post-traitement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Sommaire
7041_.indb 4 06/11/12 14:27
Sommaire w V
3• Bars,clubsetpetitessalles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Trouver le bon positionnement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48L’éclairage : une contrainte majeure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
L’écrêtage des canaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Les projecteurs à LED . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Quels réglages adopter ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Le recours au(x) flash(s) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Quel matériel choisir ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56Installer le matériel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Régler le matériel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
4• Festivalsetconcertsenpleinair . . . . . . . . . . . . . . . 63
Quelle préparation pour les gros événements ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64Suivre un festival en tant que professionnel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Accréditation et ordre de mission . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Avec quel matériel partir ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68L’équipement de base . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69Les accessoires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Gérer des conditions de prise de vue variées . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72En plein jour . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73De nuit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Emporter les bons objectifs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79Zoom ultra grand-angle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79Zoom standard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80Téléobjectif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Saisir l’atmosphère . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
5• Scènesmusicalesauthéâtre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
S’adapter à la spécificité des lieux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86L’éclairage : des conditions variables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Le matériel : un équipement réduit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Côté optiques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Côté accessoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Les réglages recommandés . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
6• Stades,arènesetgrandessalles deconcert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Évoluer dans des conditions d’exception . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Photographier depuis la fosse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96Photographier depuis la table de mixage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96Profiter du show pour des images plus créatives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Éclairages complexes pour jeux de lumière fabuleux . . . . . . . . . . . . . . 99Projecteurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101Stroboscopes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101Contre-jour et usages créatifs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103
Les réglages recommandés . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106Privilégier la mesure Spot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108Garder le contrôle sur la mise au point… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108… et sur l’exposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
7041_.indb 5 06/11/12 14:27
VI w Photographie de concert
7• Encoulissesetenmargeduspectacle . . . . . . 111
Une époque révolue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112Rechercher les photos spontanées . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Devenir un peu photojournaliste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113Aller à la rencontre des artistes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114Monter sur scène . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
La clé des portraits : l’éclairage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116Photographier en intérieur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116Photographier avec un flash externe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116Photographier en extérieur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
8• Lesrèglesdesavoir-vivre duphotographedeconcert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Tape de courtoisie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122Levée d’appareil photo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123Camping . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124Flash . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125Sac photo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125Appareil photo de téléphone portable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126Boissons, nourriture et cigarettes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126
9• Conseilsdecomposition etdecadrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129
Composition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130Photographier l’ensemble du groupe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130Réaliser des portraits individuels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
Conseils d’ordre général . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152Soigner premier plan et arrière-plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152Saisir l’action . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .156Développer sa série . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .159
Exploiter les techniques créatives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .163Flash synchro lente et longues poses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .163Flare d’objectif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .165Silhouettes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166Mise au point sélective . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .167
10• Lepost-traitement: trietretouchedesimages . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
Sélectionner ses images . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1701re étape : trier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1702e étape : renommer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Remplir les métadonnées IPTC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171Corriger ses images . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .172
Ajustement des tonalités et correction des couleurs . . . . . . . . . . . . . . .172Réduction du bruit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .175Conversion en noir et blanc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .178
7041_.indb 6 06/11/12 14:27
Sommaire w VII
11• Accréditationsetmarketing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Obtenir une accréditation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182Frapper à la bonne porte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182Établir des contacts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
Diffuser ses images . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189Questions juridiques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
Bibliographie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .195
Matériel photographique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196Technique de prise de vue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196Composition de l’image . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .197Tri et post-traitement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .197Aspects métier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198Revues . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199Sites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
7041_.indb 7 06/11/12 14:27