1

Doğu Akdeniz’de Paylaşılamayan

Sular(Kıbrıs Suları)

Doğu Akdeniz’de Paylaşılamayan

Sular(Kıbrıs Suları)

2

EGE Sorunlar

ı

EGE Sorunlar

ı

3

MEGALI IDEA

BUGÜNBUGÜN

VVEE

YYAARRIINN

YYUUNNAANNİİSSTTAANN

4

İstanbul (Başkent)

Girit

Teselya

Epir

Makedonya

Trakya

Ege Adaları

Batı Anadolu

Marmara civarı

Kıbrıs

Trabzon ve civarı

“Büyük bir Yunanistan kurma hayali”

Megali İdea

5

İDDİA EDİLEN BÖLGEİDDİA EDİLEN BÖLGE

28

MİLLİ HAVA SAHASI ULUSLARARASI HAVA SAHASI

AÇIK DENİZKARA VEYA

ADALAR

3 MİL KARA SULARI

7 MİL

Sözde Yunan iddiası

Yunanistan, 1931 yılında Sivil Havacılıkve Hava Polisliği amacıyla Havasahasının

10 NM olduğunu ilan etmiştir.

6

28

AÇIK DENİZ

3 NM

1936 Yılında Karasularını 6 NM’ne Genişletmiştir.

6 NM KARASULARI

KARA VEYA ADALAR

3 NM

7

YUNANİSTANTÜRKİYE

İSTANBUL FIR

FIR HATTI

İstanbul-Atina FIR Hattı

1952

ATİNA FIR

8

Doğu Ege Adaları’nın Silahlandırılması

9

Kıbrıs’ı İlhak Teşebbüsü

10

1982 yılından bu yana Ege’de Karasularını 12 mile genişletme

hakkını saklı tuttuğunu belirtmektedir.

Karasularını Genişletmek İstemesi

11

Arama-Kurtarma Sorumluluk Sahası

YUNANİSTANTÜRKİYE

ATİNA FIR

FIR HATTI

1987

12

Doğu Kardak Kayalığı 29 Ocak 1996

13

Batı Kardak Kayalığı31 Ocak 1996

14

Status Quo Ante

15

Yaşanan Sorunların Temelinde

Yunanistan’ın Ege’de Lozan’la getirilen hukuki ve siyasi statüyü zaman içinde kendi lehine bozma

girişimleri yatmaktadır.

16

Yunanistan’ın hedefi;Ege'ye tam hakimiyet ve Kıbrıs'ta

AB’ye katılım ile birlikte dolaylı enosis emeline ulaşmaktır.

Türkiye'nin zayıf olduğu dönemlerde YAYILMACI

Türkiye'nin güçlü olduğu dönemlerde

STATÜKOYU MUHAFAZA ETME

Sorunların uluslararası kurumlar arasında ele alınması

GKRY’NİN AB’YE TAM ÜYE OLMASI

17

Yunanistan’dan Kaynaklanan Ege

Sorunları

18

Ege’nin tamamını bir

Yunan gölüne dönüştürme

isteği

Yunanistan

EGE SORUNLARI

19

Türkiye

EGE SORUNLARI

Egeiki

ülkenin ortak denizi

20

Ege’de iki devleti ilgilendiren hemen hemen her konu bir

sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.

EGE SORUNLARI

21

Gayri Askeri Statüdeki Adaların Silahlandırılması,

Egemenliği Andlaşmalarla Yunanistan’a Devredilmemiş Ada, Adacık, Kayalıklar Sorunu,

Karasuları Sorunu,

Hava Sahası Sorunları,

Kıta Sahanlığının Sınırlandırılması,

Arama-Kurtarma Sorumluluk Sahası Sorunu.

EGE SORUNLARI

22

Karasuları Sorunu

23

24 Temmuz 1923

Karasuları genişliği 3 NM

KARASULARI SORUNU

24

KARASULARI SORUNU

25

Yunanistan;1982

Birleşmiş Milletler Deniz

Hukuku Sözleşmesi’nin

sözde kendisine

tanıdığı imkanı bahane ederek

12 Mil’e Göre Karasuları6 Mil’e Göre Karasuları

KARASULARI SORUNU

26

Karasuları karşılıklı 12 NM’e çıkartıldığında

6 NM 12 NM

Türk Karasuları 1 birim

Yunan Karasuları 23 birim

Coğrafi Formasyonlar

5 birim

KARASULARI SORUNU

27

Yunan Karasuları 12 Mile Genişletildiği Takdirde

Açık Deniz OranıAçık Deniz Oranı

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

6 NM.12 NM.

6NM

% 50

12NM

% 20

KARASULARI SORUNU

28

Ege Denizi’nde Ege Denizi’nde Karasularının 6 Milin Karasularının 6 Milin

üzerine genişletilmesinin üzerine genişletilmesinin Türkiye’nin aleyhine bir

durum oluşturacağı açıkça görülmektedir.

KARASULARI SORUNU

29

KARASULARI SORUNU

Yunanistan günümüzde çok sayıda devlet tarafından kabul edilen 1982 tarihli BMDHS’nin “Karasularının azami 12 NM’e kadar genişletilebileceği” yönündeki genel bir ifadeye dayanarak, Ege’de Karasularını 12 mile artırma hakkına sahip olduğunu iddia etmektedir.

BMDHS’nin bu ifadesi bundan sonra genel kabul görüp, “teamüli” bir nitelik kazansa dahi, bu kurala karşı çıkan Türkiye’ye karşı uygulanamaz.

30

“ISRARLI İTİRAZCI” (PERSISTENT OBJECTOR)

KARASULARI SORUNU

31

Ege yarı kapalı bir denizdir ve yarı kapalı denizlerde karasularının

genişliği tarafların anlaşmalarıyla belirlenmesi gerekmektedir.

KARASULARI SORUNU

32

Anadolu sahilleri ile Meis adası arasındaki ada ve adacıkların ve

Bodrum Körfezi karşısındaki adanın ciheti aidiyeti hakkında İtalya hükümeti ile aktolunan

itilafname 4 Ocak 1932

GİZLİ

RO(KARA ADA) MEİS

İPSİLİ(ÇAM ADA)

GİZLİ 71

DENİZ SINIRI

33

28 ARALIK 1932 Türk- İtalyan

Mutabakat Zaptı72

DENİZ SINIRI

34

DENİZ SINIRI

35

Deniz Yan Hududu

DENİZ SINIRI

36

DENİZ SINIRI

37Kabul Edilemez

KARASULARI SORUNUKARASULARI SORUNU

38

6 Mil’e Göre KarasularıTürkiye’nin Genel

Tezi

Mevcut karasuları genişliği ile kapsananalandan daha fazla biralanın kapsanmaması

KARASULARI SORUNU

39

Kara

Kıta Sahanlığı

Yamaç

Abizal Düzlük

Esas

Hat20

M

Den

izal

tı T

op

uğ

u

200 M

60 M

Çökelti Kayalığı

Kıta Sahanlığının Sınırlandırılması

350 M

40

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

Her kıyıdaş devletin, otomatikman ve hukuk kuralının meriyetinden itibaren kıta sahanlığı hakkına sahip olduğu, uluslar

arası hukukun yerleşmiş bir kuralı durumundadır.

41

Karşılıklı kıyıdaş ülkeler arasında kıta sahanlığının sınırları, çeşitli

kurallarla ve andlaşmalarla düzenlenmektedir.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

42

Türkiye, Ege’nin eşit paylaşımı doğrultusunda Yunanistan ile kıta sahanlığı konusunu ikili görüşmeler yoluyla çözümlemek istemektedir.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

43

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

44

Çözüm

Lahey Uluslararası

Adalet Divanı’na gitmektir.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

45

10 Ağustos 1976’da Yunanistan10 Ağustos 1976’da Yunanistan

Türkiye’nin uluslararası barışı ve güvenliği tehdit eden tehlikeli bir durum yarattığı

iddiasından hareketle,

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

46

Türkiye’yi Ege Denizi Kıta Sahanlığında Yunanistan’ın egemenlik haklarını sürekli olarak

ihlal etmekle suçlamış ve konseyin acilen toplanmasını talep eden bir bildiriyi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne göndermiştir.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

10 Ağustos 1976’da Yunanistan10 Ağustos 1976’da Yunanistan

47

Tek taraflı bir uygulamayla, Yunanistan;

Ege’de Yunanistan ve Türkiye’ye ait olan Kıta Sahanlığının sınırlandırılmasına ilişkin sorunu

ve Ege’de Kıta Sahanlığını araştırmak ve işletmek için söz konusu devletlerin ayrı ayrı

yasal hakları ile ilgili olarak muamelelerini Türkiye aleyhine Uluslararası Adalet Divanı’nda

tesis etmiştir.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

10 Ağustos 1976’da Yunanistan10 Ağustos 1976’da Yunanistan

48

Aynı gün Yunanistan, korunmak maksadıyla geçici tedbirler alınması

isteğinde bulunmuştur.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

10 Ağustos 1976’da Yunanistan10 Ağustos 1976’da Yunanistan

49

25 Ağustos 1976, BM Güvenlik 25 Ağustos 1976, BM Güvenlik Konseyi’nin 395 Sayılı KararıKonseyi’nin 395 Sayılı Kararı

Tarafları farklı görüşleri nedeniyle direkt görüşmelere yeniden başlamaya çağırmış ve görüşmelerin karşılıklı kabul edilebilir

çözümlere ulaşması için gayret göstermelerini istemiştir.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

50

25 Ağustos 1976, BM Güvenlik 25 Ağustos 1976, BM Güvenlik Konseyi’nin 395 Sayılı KararıKonseyi’nin 395 Sayılı Kararı

Devam eden anlaşmazlığın çözümü için konsey, bu sorunu Uluslararası Adalet

Divanı’nın çözebileceğini belirterek, Türkiye ve Yunanistan’ın bu kuruma

gitmeye davet etmiştir.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

51

11 Eylül 1976’da 11 Eylül 1976’da Uluslararası Adalet DivanıUluslararası Adalet Divanı

Yunanistan’ın geçici koruma tedbirleri isteğini reddetmiştir.

Karasularının ötesindeki alanların gerçekte “SORUNLU BÖLGELER” olduğuna karar

vermiştir.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

52

Sorunun esası üzerindeki Yunan uygulamasını göz önünde bulundurarak,

yargılama hakkının olmadığına karar vermiştir.

19 Aralık 1978 19 Aralık 1978 Uluslararası Adalet DivanıUluslararası Adalet Divanı

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

53

1976 Bern Mutabakatı 1976 Bern Mutabakatı

Kıta Sahanlığının sınırlandırılması, konusunda bir andlaşmaya varmak için

görüşmelerde bulunmayı kararlaştırmışlardır.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

54

1976 Bern Mutabakatı 1976 Bern Mutabakatı

Ege Kıta Sahanlığını ilgilendiren herhangi bir teşebbüs veya hareketten sakınmayı

da taahhüt etmişlerdir.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

55

1976 Bern Mutabakatı 1976 Bern Mutabakatı

Hala geçerli olup, şartlar her iki ülkeyi de bağlamaya devam etmektedir.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

56

Türkiye, bu sorunların diğer Ege sorunları ile birlikte adil ilkeleri esas alan

müzakerelerle çözülmesi taraftarıdır.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

57

Yunanistan ise, Kıta Sahanlığı sorununun Türkiye ile Yunanistan arasındaki tek Ege

sorunu olduğunu iddia etmeye devam etmektedir.

Konuya ilişkin bir gelişme yoktur.

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

58

281 MİL

196 MİL

97

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

59

ARAMA KURTARMA SORUMLULUK SAHASI

Anlaşma yapılıncaya kadar, karasuları dışında Arama-Kurtarma hizmeti verilebilecek açık

deniz alanlarının koordinatlarını Uluslar arası Denizcilik Örgütü (IMO)’ne deklere etmiştir.

170

60

YUNANİSTANTÜRKİYE

ATİNA FIR

FIR HATTI

1987

ARAMA KURTARMA SORUMLULUK SAHASI

61

Uluslararası Denizde Arama-Kurtarma Sözleşmesi

Yunanistan’ın rezervasyonu

Her Arama-Kurtarma bölgesi, ilgili taraflar arasında anlaşma yoluyla

tesis edilecektir.

Madde 2.1.4

ARAMA KURTARMA SORUMLULUK SAHASI

62

İlgili taraflar arasında, bir arama ve kurtarma bölgesinin kesin boyutları konusunda anlaşmaya varılmaması halinde, taraflar, bu alan içerisinde arama ve kurtarma hizmetlerini eşit ve şümullü bir koordinasyonunu sağlayacak uygun düzenlemeleri kabul konusunda anlaşmaya varmak için mümkün olan bütün çabayı göstereceklerdir.

Madde 2.1.5

ARAMA KURTARMA SORUMLULUK SAHASI

Yunanistan’ın rezervasyonu

63

Yunanistan, Arama-Kurtarma sınırlarının anlaşma ile belirlenmesine rıza göstermemektedir.

YUNANİSTAN

ARAMA KURTARMA SORUMLULUK SAHASI

Türkiye, Arama-Kurtarma

sınırlarını müzakereetmeye hazırdır.

64

Türk-Yunan Diyaloğu ve

Güven Artırıcı Önlemler

65

30 Haziran 1999’da Dışişleri Bakanları’nın New York görüşmeleri sırasında iki ülke arasında diyalog başlatılması kararı alınmıştır.

TÜRK-YUNAN DİYALOĞU

66

TÜRK-YUNAN DİYALOĞU

67

10 GAÖ(OCAK 2000)

7 GAÖ(EKİM 2000)

31 E

KİM

200

0

OPERASYONEL ÖNLEMLER

(5)

KURUMSAL ÖNLEMLER

(9)

İYİ KOMŞULUK ÖNLEMLERİ

(3)

GÜVEN ARTIRICI ÖNLEMLER

68

OperasyonelÖnlemler

“Bir sonraki yılın tatbikat programlarının karşılıklı bildirimi”

Güven Artırıcı Önlemler

69

“Dışişleri Bakanları seviyesindedirekt temas hattının tesis edilmesi”

KurumsalÖnlemler

Güven Artırıcı Önlemler

70

“Her iki tarafın birbirlerini milli tatbikatlara davet etmesi”

KurumsalÖnlemler

Güven Artırıcı Önlemler

71

“İki ülke Genelkurmay Başkanları arasında rutin görüşmeler tesis edilmesi”

KurumsalÖnlemler

Güven Artırıcı Önlemler

72

“Devamlılık arz eden bir çevresel iyileştirme rejimi tesis ederek, Meriç

Nehrin’de kirliliğin önlenmesi maksadıyla işbirliği”

KurumsalÖnlemler

Güven Artırıcı Önlemler

73

“Her iki ülkenin Silahlı Kuvvetleri’ninBalkanlarda gelecekte icra edilebilecek

Barış Operasyonlarına iştiraki veGüneydoğu Avrupa Çok Uluslu

Barış Gücü ÇerçevesindeTürk-Yunan İşbirliğinin daha da

artırılması”

KurumsalÖnlemler

Güven Artırıcı Önlemler

74

“Açık Semalar Andlaşması (ASA)kapsamında karşılıklı ve çokuluslu Deneme

Gözlem Uçuşu’nun gerçekleştirilmesi”

KurumsalÖnlemler

Güven Artırıcı Önlemler

75

OperasyonelÖnlemler

“Sürpriz saldırı endişesi yaratacak veya gerginliğe sebep olacak durumların

önlenmesi için, büyük tatbikatlarakatılacak uçak, gemi ve askeri

birlik sayısının karşılıklı bildirimi”

Güven Artırıcı Önlemler

76

Güven Artırıcı Önlemler

77

Ottowa Sözleşmesi

Ottowa Sözleşmesi’nin onay sürecinin eş zamanlı olarak başlatılmasına dair ortak bir beyanda

bulunmuşlardır.

Güven Artırıcı Önlemler

78

““İki ülke savunma bakanları arasında direkt telefonİki ülke savunma bakanları arasında direkt telefonhattı tesisi” hattı tesisi” konusunda ilgili makamlar arasında

mutabakat sağlanmıştır.

Güven Artırıcı Önlemler

79

OPERASYONEL ÖNLEMLER

Büyük tatbikatlara katılacak uçak, gemi ve askeri birlik sayısının karşılıklı bildirimi,

Tarafların uçaklarının Ege’de silahsız uçması,

İki ülke CAOC’ları arasında karşılıklı ön uçuş bildirimi yapılması,

Ege’de uçakların IFF/SIF kodlarını karşılıklı bağlayarak uçmaları,

Ege’deki tatbikatların sayı, süre ve kuvvet çapı açısından azaltılması,

80

KURUMSAL ÖNLEMLER

Karşılıklı liman ziyaretlerinin yapılması,

Akdeniz/Ege’de ortak tatbikat icrası,

Papulias-Yılmaz Anlaşması’nın uygulanması ve geliştirilmesi,

Sahil Güvenlik Komutanları’nın doğrudan temas kurmaları,

81

Meriç havzasındaki hidrolik çalışmalar hakkındaki protokolün onaylanması ve teatisi,

Meriç sınır hattı ile ilgili anlaşma ve protokollerin onaylanması ve teatisi,

İYİ KOMŞULUK ÖNLEMLERİ

82

10 GAÖOCAK 2000

7 GAÖEKİM 2000

31 E

KİM

200

0

OPERASYONEL ÖNLEMLER

(5)

KURUMSAL ÖNLEMLER

(9)

1 Kabul 4 Devam

1 İlave

3 Kabul 4 Devam 1 Dond.

1 İptal

1 Kabul 2 Devam

5 Kabul11 Devam 1 Dond. 1 İptal

(18)

İYİ KOMŞULUK

ÖNLEMLERİ(3)

11 T

EM

MU

Z 2

001

14Yeni GAÖ

Mevcut GAÖ’lerin görüşülmesinintamamlanmasınımüteakip ikilidüzeyde elealınabilecektir.

Güven Artırıcı Önlemler

83

Yunanistan’ın bu tutumunun sonucu olarak üzerinde hissettiği baskıyı azaltmak için NATO’daki GAÖ sürecini nispeten önemsiz önerilerle sulandırılmasına izin verilmemesinin gerektiği,

NATO kanalındaki GAÖ sürecinin devam ettirilmesinin Yunanistan’ın uzlaşmaz tutumunun teşhiri bakımından önem taşıdığı,

Siyasi direktörler arasındaki EGAÖ sürecinde karşılaşılan tıkanıklıklara rağmen yeni önerilerle bu sürecin devam ettirilmesinde fayda görüldüğü.

84

10 GAÖOCAK 2000

7 GAÖEKİM 2000

31 E

KİM

200

0

OPERASYONEL ÖNLEMLER

(5)

KURUMSAL ÖNLEMLER

(9)

5 Kabul11 Devam 1 Dond. 1 İptal

(18)

İYİ KOMŞULUK

ÖNLEMLERİ(3)

14Yeni GAÖ

GAÖ’lere ait görüşme 25 Temmuz 2002 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

3 Kabul 4 Devam 1 Dond.

1 İptal

1 Kabul 4 Devam

1 İlave

1 Kabul 2 Devam

Güven Artırıcı Önlemler

85

Ayrıca Türkiye ile Yunanistan arasında her iki Dışişleri Bakanı’nın mutabık kaldığı şekilde istikşafi görüşmeler 12 Mart 2002 tarihinde Ankara’da başlamıştır. Yapılan temaslar Türkiye’nin diyalog yoluyla çözüm şeklindeki tezleri ile uyuşmaktadır.

İSTİKŞAFİ GÖRÜŞMELER

86

Doğu Akdeniz’de Paylaşılamayan

Sular(Kıbrıs Suları)

Doğu Akdeniz’de Paylaşılamayan

Sular(Kıbrıs Suları)

87

88

89

90

91

28 ARALIK 1932 Türk- İtalyan

Mutabakat Zaptı72

DENİZ SINIRI

92

281 MİL

196 MİL

97

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI

93

281 MİL

196 MİL

97

KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI(2000 Yılındaki Öngörü)

94