CAÙCH ÑEÀ PHOØNG CAÙC BIEÁN CHÖÙNG CAÁP: Haï ñöôøng huyeát

TRÌNH BAØYBS.TRAÀN HOAØNG MINH CHAÂU

Caùc bieán chöùng caáp trong beänh ÑTÑ

• Hoân meâ do nhieãm Cetone acide: Thöôøng gaëp trong ÑTÑ type 1 thöôøng laø trieäu chöùng chaån ñoaùn beänh.

• Hoân meâ do taêng aùp löïc thaåm thaáu maùu : Thöôøng gaëp trong ÑTÑ type 2 , nhaát laø phuï nöõ > 50 tuoåi , chöa ñöôïc chaån ñoaùn hoaëc khoâng kieåm soaùt toát.

• Hoân meâ do haï ñöôøng huyeát .

Haï ñöôøng maùu laø gì ?

•Laø tình traïng maát caân baèng giöõa hai quaù trình :- Cung caáp glucose (töø gan & dinh döôõng)- Tieâu thuï glucose trong tuaàn hoaøn

Trieäu chöùng haï ñöôøng maùu

• Tieàm taøng : Caûm giaùc ñoùi• Nheï : Vaõ moà hoâi , run tay

chaân , ñoùi.• Trung bình : Ñau ñaàu , thay ñoåi

haønh vi , giaûm khaû naêng chuù yù, nguû gaø.

• Naëng : Hoân meâ , maát caûm giaùc , co giaät.

• XN : Ñöôøng huyeát < 3,3 mmol/l ( 60mg/dl)

Nguyeân nhaân haï ñöôøng maùu

Lieân quan ñeán söû duïng insulin và thuốc viên HĐH

• Do sai soùt khi duøng insulin:

- Quaù lieàu

-Thôøi gian söû duïng khoâng phuø hôïp• Do haáp thu insulin thaát thöôøng

-Haáp thu nhanh neáu tieâm ôû vuøng vaän ñoäng

-Vò trí tieâm coù vaán ñeà ( teo môõ döôùi da)

Nguyeân nhaân haï ñöôøng maùu(tt)

• Cheá ñoä dinh döôõng:

-Haïn cheá quaù möùc thöùc aên aên vaøo: aên quaù ít

-Thôøi gian giöõa caùc böõa aên chöa phuø hôïp

• Luyeän taäp:

-Khoâng coù keá hoaïch

-Möùc ñoä & thôøi gian luyeän taäp khoâng phuø hôïp quaù nhieàu, quaù naëng.

Nguyeân nhaân haï ñöôøng maùu(tt)

• Uoáng röôïu vaø thuoác

-Khi uoáng röôïu laøm giaûm khaû naêng taïo ñöôøng taïi gan

-Moät soá thuoác keát hôïp laøm giaûm ñöôøng maùu: Phenybutazone, Aspirin, salicylate, sulfonamid, quinidine, fibrate

Xöû trí haï ñöôøng maùu

• Theå nheï: uoáng 10-15g carbonhydrat, töông ñöông- Vaøi vieân keïo, ñöôøng theû

- 1 ly nöôùc ñöôøng (2 muoãng canh ñöôøng caùt / 100ml nöôùc)

- 1 traùi döøa pha 1 muoãng ñöôøng

- 1/2 lon nöôùc ngoït (khoâng phaûi duøng cho

ngöôøi aên kieâng)

- 1 laùt baùnh mì, 1 tr. chuoái, 1 ly söõa, 1 ly cam vaét

Xöû trí (tt)• Theå trung bình:

- Tieáp tuïc duøng ñöôøng uoáng ñeå can thieäp- Keát hôïp Glucagon tieâm baép hay döôùi da, lieàu: <5tuoåi: 0,25-0,4mg

5-10 tuoåi: 0,5-1mg >10 tuoåi: 1mg

Xöû trí (tt)• Theå naëng:

BN maát yù thöùc khoâng nuoát neân khoâng uoáng ñöôïc .

Phaûi tieâm glucagon tónh maïch vaø truyeàn glucose öu tröông 30%

Xöû trí (tt) • Neáu hoài phuïc sau

30 phuùt: - Aên theâm böõa phuï (#10% toång soá calo trong ngaøy)

• Neáu khoâng hoài phuïc : chuyeån ñeán cô sôû y teá gaàn nhaát

Laøm theá naøo ñeå phoøng haï ñöôøng maùu ?Cheá ñoä aên:

• Khoâng ñöôïc boû böõa aên

• Trong gñ aên kieâng : khoâng aên kieâng quaù möùc, tuyeät ñoái khoâng nhòn aên

• Duy trì böõa aên phuï, ngay caû khi khoâng coù caûm giaùc theøm aên

• Neáu coù uoáng röôïu bia caàn phaûi aên – Khoâng neân ñeå buïng ñoùi

Laøm theá naøo ñeå phoøng haï ñöôøng maùu ?Cheá ñoä thuoác:

• Söû duïng thuoác haï ñöôøng maùu theo chæ daãn cuûa BS chuyeân khoa

• Khoâng neân tieâm insulin taùc duïng nhanh buoåi toái ( duøng baùn chaäm)

• Khi taêng hoaït ñoäng theå löïc neân giaûm lieàu insulin khoaûng 10- 15%

Laøm theá naøo ñeå phoøng haï ñöôøng maùu ?Cheá ñoä luyeän taäp:• Luyeän taäp laø baét buoäc .

• Ñeå traùnh haï ñöôøng maùu khi taäp phaûi coù nguoàn Thöùc aên boå sung ngay.

• Neáu taäp cöôøng ñoä cao phaûi aên böõa phuï tröôùc khi taäp hay giaûm lieàu insulin

Nhöõng ñieàu caàn löu yù:Neân baùo cho gia ñình vaø baïn beø

bieát :

• Mình ñang bò beänh ÑTÑ

• Caùc trieäu chöùng haï ñöôøng maùu

sôùm

• Caùc bieän phaùp xöû trí khi haï

ñöôøng maùu ñeå coù theå giuùp ñôõ

Nhöõng ñieàu caàn löu yù:Khi rôøi nhaø caàn mang

theo:

• Theû caù nhaân ghi roõ

teân tuoåi, tình traïng

beänh

• Thöïc phaåm döï tröõ ñeå

xöû duïng khi coù

bieåu hieän haï

ñöôøng maùu.

Nhöõng ñieàu caàn löu yù:

• Neáu coù thay ñoåi trong cheá ñoä aên hoaëc vaän ñoäng :

Caàn töï ño ñöôøng maùu

töï ñieàu chænh cho baûn thaân

PHOØNG TRAÙNH TÌNH TRAÏNG HÑM

Nhöõng ñieàu caàn löu yù:

• Neáu:- Aên uoáng hôïp lyù- Luyeän taäp vaän ñoäng hôïp lyù - Söû duïng thuoác hôïp lyù

• Seõ: - Giaûm nguy cô haï ñöôøng maùu

Nhöõng ñieàu caàn löu yù

Toùm taét nhöõng ñieàu caàn nhôù

ÑÖÔØNG HUYEÁT KIEÅM SOAÙT TOÁT KHI NAØO?

1. Ñöôøng huyeát ñoùi: 80 – 120 mg/dl

2. Ñöôøng huyeát sau aên 100 – 140 mg/dl

3. HbA 1C < 7%* Huyeát saéc toá A 1C ( HbA 1 C) giuùp ñaùnh giaù toaøn caûnh hieäu quaû kieåm soaùt ñöôøng huyeát. Neân theo doõi moãi 3 – 6 thaùng / laàn

Trieäu chöùng haï ñöôøng maùu• Tieàm taøng : Caûm giaùc ñoùi• Nheï : Vaõ moà hoâi , run tay chaân ,

ñoùi.• Trung bình : Ñau ñaàu , thay ñoåi haønh

vi , giaûm khaû naêng chuù yù, nguû gaø.

• Naëng : Hoân meâ , maát caûm giaùc , co giaät.

• XN : Ñöôøng huyeát < 3,3 mmol/l

(60mg/dl )

Xöû trí haï ñöôøng maùu

• Theå nheï: uoáng 10-15g carbonhydrat, töông ñöông- Vaøi vieân keïo, ñöôøng theû

- 1 ly nöôùc ñöôøng (2 muoãng canh ñöôøng caùt / 100ml nöôùc)

- 1 traùi döøa pha 1 muoãng ñöôøng

- 1/2 lon nöôùc ngoït (khoâng phaûi duøng cho

ngöôøi aên kieâng)

- 1 laùt baùnh mì, 1 tr. chuoái, 1 ly söõa, 1 ly cam vaét

Nhöõng ñieàu caàn löu yù:•Neáu:

- Aên uoáng hôïp lyù- Luyeän taäp vaän ñoäng hôïp lyù - Söû duïng thuoác hôïp lyù

•Seõ: - Giaûm nguy cô haï ñöôøng maùu

CHUÙC QUYÙ VÒ THAØNH COÂNG

CAÂU 1Khi coù trieäu chöùng haï ñöôøng

huyeát , baïn phaûi laøm gì :

a. Uoáng ngay 1 ly söõa hoaëc ly nöôùc traùi caây, vaøi caùi keïo , ly nöôùc ñöôøng , 1 traùi chuoái…

b. Khoâng laøm gì caûc. Uoáng theâm thuoác haï

ñöôøng huyeát.

CAÂU 2• Caùc lyù do naøo laøm deã bò

haï ñöôøng huyeát :a. AÊn uoáng khoâng hôïp lyùb. Vaän ñoäng khoâng hôïp lyùc. Uoáng thuoác khoâng hôïp lyù d. Taát caû caùc lyù do treân

Caâu 3Trieäu chöùng sôùm cuûa Haï

ñöôøng huyeát laø :

1.Caûm giaùc ñoùi, run tay chaân .

2.Hoân meâ.3.Co giaät .