Post on 24-Feb-2020
1
BURSA TİCARET BORSASI
2016-2019 STRATEJİK PLANI
SP.2016-2019/Rev.02
2
İÇİNDEKİLER
YÖNETİM KURULU BAŞKANI SUNUŞ .............................................................................................. 4
ÖZET .......................................................................................................................................................... 6
1. GİRİŞ ...................................................................................................................................................... 7
1.1. Stratejik Planlama Yaklaşımı ve Planlamada Yaşanan Süreçler ...................................................... 7
2. DURUM ANALİZİ ................................................................................................................................ 8
2.1. Bursa’ya Genel Bakış ....................................................................................................................... 8
2.2. Bursa’da Tarımsal Durum .............................................................................................................. 10
2.2.1. Arazi Varlığı ............................................................................................................................ 10
2.2.2. Üretim ve Verim Durumu ........................................................................................................ 10
2.2.3. Bursa Tarımının Türkiye Tarımı İçindeki Yeri ........................................................................ 11
2.2.4. Hayvan Varlığı ......................................................................................................................... 12
2.2.5. Bursa Hayvancılığının Türkiye Hayvancılığı İçindeki Yeri .................................................... 13
2.2.6. Su Ürünleri ............................................................................................................................... 13
2.2.7. Bursa Tarımsal Gelir ................................................................................................................ 14
2.3. Bursa Genel Veriler ........................................................................................................................ 15
2.4. Marmara Bölgesi Tarımsal Gelişmeler ........................................................................................... 23
2.5. Bursa Ticaret Borsası’nın Tarihsel Gelişimi .................................................................................. 26
2.5.1. Kuruluş Öyküsü ....................................................................................................................... 26
2.5.2. Borsa Organları ........................................................................................................................ 27
2.5.3. Borsa Meslek Komiteleri ......................................................................................................... 28
2.5.4. Borsa Meclisi ........................................................................................................................... 28
2.5.6. Borsa Yönetim Kurulu ............................................................................................................. 29
2.5.7. Borsa Genel Sekreterliği .......................................................................................................... 30
2.6. Bursa Ticaret Borsası Yasal Yükümlülükler ve Mevzuat Analizi.................................................. 30
2.7. Bursa Ticaret Borsası Faaliyet Alanları Sunulan Ürün ve Hizmetler ............................................. 34
2.8. Bursa Ticaret Borsası İstatistikleri.................................................................................................. 35
2.8.1. Üye ilişki Yönetimi .................................................................................................................. 35
2.8.2. Üye Hizmet Verileri ................................................................................................................. 36
2.8.3. Askıya Alınan Üye Sayısı ........................................................................................................ 36
2.8.4. Faal Üye Sayısı ........................................................................................................................ 36
2.8.5. Yıllara Göre Üye Sayısı ........................................................................................................... 37
2.8.6. Bursa Ticaret Borsası İşlem Hacim Miktarları ........................................................................ 37
2.9. Bursa Ticaret Borsası Organizasyon Yapısı ................................................................................... 40
3
2.10. Fiziki Yapı .................................................................................................................................... 41
2.11. Teknolojik Altyapı ........................................................................................................................ 42
2.12. İnsan Kaynakları ........................................................................................................................... 43
2.12.1. Alınan Eğitimler ..................................................................................................................... 43
2.13. Mali Kaynaklar ............................................................................................................................. 44
2.13.1. 2014 Yılı Gelir ....................................................................................................................... 44
2.13.2. 2014 Yılı Gider ...................................................................................................................... 44
2.13.3. 2015 Yılı Gelir ....................................................................................................................... 45
2.13.4. 2015 Yılı Gider ...................................................................................................................... 45
2.13.5. 2013-2014-2015 Yılı Gerçekleşen Gelir-Gider ve Müspet Fark Analiz Tablosu .................. 46
3. PAYDAŞ ANALİZİ ............................................................................................................................. 47
3.1. Paydaş Listesi ................................................................................................................................. 47
3.1.1 İç Paydaşlar ............................................................................................................................... 47
3.1.2. Dış Paydaşlar ............................................................................................................................ 48
3.2. Paydaş Beklenti Anketi Sonuçları .................................................................................................. 49
3.3. Bursa Ticaret Borsası SWOT Analizi ............................................................................................. 50
3.3.1. Güçlü Yönler ............................................................................................................................ 50
3.3.2. Gelişime Açık Yönler .............................................................................................................. 51
3.3.3. Fırsatlar .................................................................................................................................... 53
3.3.4. Tehditler ................................................................................................................................... 54
4. GELECEĞİN TASARIMI ................................................................................................................. 56
4.1. Kalite Politikası .............................................................................................................................. 56
4.2. Misyon ............................................................................................................................................ 56
4.3. Vizyon ............................................................................................................................................. 56
4.4. Temel Değerler ............................................................................................................................... 56
4.5. Bursa Ticaret Borsasının Stratejik Amaçlar Envanteri ................................................................... 56
4.6. İzleme ve Değerlendirme ................................................................................................................ 57
4.7. Stratejik Plan Revizyonları ……………………………………………………………………....57
4
YÖNETİM KURULU BAŞKANI SUNUŞ
Ülkemizde ticaret borsalarının yarattığı rekabet ortamı ile tarım ürünleri
gerçek değerini bulmakta ve tarım ürünlerinin desteklenmesiyle birlikte bu
durum devlete gelen mali yükü önemli ölçüde azaltmaktadır. Ticaret
borsalarının gelişmesi, belge düzeninin yaygınlaşması devletin vergi
gelirlerini arttırması bakımından da son derece önemli bir husustur.
Bursa Ticaret Borsası, kotasyon listesine tabi ürünlerden bazıları olan zeytin,
koza ve ipek, tekstil hammaddeleri, her türlü hububat ve bakliyat, yağlı
tohumlar, nebati ve hayvansal yağlar, çeşitli gıda maddeleri ve canlı hayvan alım satım işlemlerini
tanzim ve tescil ederek, gelirinin önemli bir bölümünü sağlamaktadır. Borsamız, aynı zamanda iştigal
alanları doğrultusunda üyelerinin bilgilendirilmesi ve tüketicinin güvenli gıda konusundaki beklentileri
doğrultusunda çeşitli çalışmalar yürütmektedir.
Bursa Ticaret Borsası`nın mülkü olan, 65 bin m²`lik alanda kurulu ET-BA Kombina sahasında, günde
300 adet büyükbaş ve iki bin adet küçükbaş hayvan kesimi yapılabilmektedir. Bursa`nın ilk Helal
Belgeli et kombinası olan tesis, 25 adet soğuk hava deposu ile günde 40 bin kilo parçalanmış et
hazırlama ve toplam bin dört yüz adet hayvan park pazaryeri kapasitesiyle, Bursa`nın hizmetindedir.
2014 yılı başından itibaren akreditasyon sürecini tamamlayan Borsamız, tüm dünya borsaları ile aynı
standartta hizmet veren beş yıldızlı akredite bir borsadır. Bugün neredeyse Cumhuriyet ile yaşıt bir
kurum olan Bursa Ticaret Borsası`nın, 2015 yılı sonu itibariyle işlem hacmi 2,1 milyar liraya, üye sayısı
ise 908`e ulaşmıştır.
Borsamızın hassasiyetle yaklaştığı konuların başında gıda güvenliği gelmektedir. Bu konudaki en
önemli makro projelerinden birini “Canlı Hayvan Pazaryeri, Kesimhane ve Karkas Et Borsası” projesi
oluşturmaktadır. Bu proje ile Türkiye`ye hatta dünyaya örnek olacak bir yapının hayata geçirilmesi için
çalışmalarımız hızla devam etmektedir. Borsamız, şehirde yapılan tüm hayvancılık faaliyetlerine yön
verecek ve üreticimizin kalkınmasına ciddi manada katkı sağlayacak olan bu projeyi, Bursa Büyükşehir
Belediyesi işbirliğiyle yürütmektedir.
Borsamızın bir diğer önemli projelerinden olan Avrupa Ticaret Borsaları Birliği`ne dâhil olma süreci de,
2015 yılı son çeyreğinde tamamlanmış ve Bursa Ticaret Borsası Türkiye`de bir ilki gerçekleştirerek
Avrupa Ticaret Borsaları Birliği`nde ülkemizi ve şehrimizi temsil etme hakkı kazanmıştır.
Artık günümüzde sadece işletmelerin değil, tüm kurum ve kuruluşların da insanların zihninde bıraktığı
algı çok önemlidir. Bu durumu fark edebilen kurum ve kuruluşlar da toplum tarafından kabul görmüş
saygın bir kurum algısı yaratabilmek ve başarılı bir imaja sahip olabilmek için yoğun mesai
harcamaktadır. Başarılı olmayı hedefleyen bir kurum; kurumsal kimlik çalışmalarının yanı sıra,
doğrudan şeffaf ve dürüst bir iletişim ile yaşadığı toplumun sosyal yaşamına ve ekonomik hayatına
sunacağı akılcı projelerle bunu kolayca gerçekleştirebilmektedir.
5
Her geçen gün biraz daha karmaşık ve dinamik hale gelen dünyada, değişim için bir yol haritası
özelliğine sahip olan stratejik planlar, aynı zamanda kurumların hedeflediği başarılarına ulaşabilmesi
için son derece önemli bir anahtardır.
İşte bu düşüncelerden yola çıkılarak hazırlanan Bursa Ticaret Borsası 2016-2019 Yılı Stratejik Planı, 21.
yüzyılda kurumların sahip olması gereken vizyoner bakış açısıyla hazırlanmış titiz bir çalışmanın
sonucudur.
Bu vesileyle, stratejik planımızın hazırlık sürecinde katkı sağlayan başta değerli üyelerimiz olmak üzere,
tüm paydaş kurum ve kuruluşlarımıza teşekkürü bir borç bilir, şükranlarımı sunarım.
Özer MATLI
Bursa Ticaret Borsası
Yönetim Kurulu Başkanı
6
ÖZET
Bursa Ticaret Borsası Stratejik Planı 2016-2019 yıllarını kapsamakta ve dört (4) ana bölümden
oluşmaktadır.
İlk bölümde; stratejik planlamada yaşanan süreçler tüm detayları ile ele alınmıştır.
İkinci bölümde; Borsamızın mevcut durum analizi yapılmış ve Bursa’nın ekonomi, sanayi ve tarım
alanındaki göstergeleri tablolar üzerinden paylaşılmıştır. Ardından Bursa Ticaret Borsası`nın tarihsel
gelişimi, bağlı olduğu yasal yükümlülükleri, hizmetleri, insan kaynağı, fiziksel olanakları ve teknolojik
altyapısının ortaya konduğu kaynak ve mali analizi yapılmıştır.
Üçüncü bölümde; iç paydaşlarımızla olumlu ve olumsuz yönlerimizi, dış paydaşlarımızla hizmet
sürecimizde, dış akım kaynaklı ve kontrolümüz dışında gelişen fırsatları ve tehditleri belirlemek
amacıyla detaylı bir SWOT analizi gerçekleştirilmiştir.
Son bölümde ise; Bursa Ticaret Borsası`nın geleceğinin tasarımı üzerine çalışılmış, kalite politikası,
misyon, vizyon, ve temel değerlerimiz tanımlanmıştır. Dört yıllık olarak hazırlanan stratejik planımızın
hedef, amaç ve faaliyetleri de bu bölümde açıklanmıştır.
7
1. GİRİŞ
1.1. Stratejik Planlama Yaklaşımı ve Planlamada Yaşanan Süreçler
Bursa Ticaret Borsası`nın 2016-2019 yılları Stratejik Planı`nın yapılması sürecinde esas alınan temel
husus planın sahiplenilmesinin sağlanması olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda planlama süreci ilk
olarak Bursa Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyeleri, Meclis Üyeleri ve Akreditasyon İzleme
Komitesi’ne bilgilendirme yapılarak başlatılmıştır. Stratejik Planlama çalışmalarının başlatılması
konusunda öncelikli olarak Yönetim Kurulu Kararının alınması sağlanmıştır. Bu kararda; stratejik
planlama sürecinin başladığı bilgisi, stratejik planlama çalışma grubunun teşkili ve stratejik planın üç
aylık bir sürede hazır olacağı bilgisi belirtilmiştir.
Stratejik planlama sürecinde, üç adet uzman ziyareti gerçekleştirilmiştir. Birinci ziyarette tanışma, ortak
anlayış oluşturma, bilgi aktarımı ve eğitim yapılmış ve stratejik planlama çalışma grubu kurulmuştur.
İkinci ziyarette; paydaşlarla toplantı ve durum tespiti yapılmıştır. Üçüncü ve son ziyarette ise; Borsanın
geleceğinin tasarımı çalışması yapılmıştır.
Stratejik Planlama Çalışma Grubu; Genel Sekreter, Genel Sekreter Yardımcısı, Akreditasyon
Sorumlusu, Muamelat, Muhasebe ve Mali İşler Şefi, Yönetici Asistanı ve Muamelat-İstatistik Memuru,
olarak altı kişiden oluşturulmuştur.
ADI SOYADI GÖREVİ
Fehmi Yıldız Genel Sekreter
Hande Ceylan Genel Sekreter Yardımcısı
Alper Ölmez Akreditasyon Sorumlusu
Ziya İkiz Muamelat, Muhasebe ve Mali İşler Şefi
Şenda Doğan Zeybel Yönetici Asistanı
Ayşe Parmakoğulları Muamelat-İstatistik Memuru
Stratejik planlama grubu ve Borsa çalışanlarına stratejik planlama eğitimi verilmiş, Borsanın Meclis
Üyeleri ve Yönetim Kurulu Üyeleri ile kapsamlı bilgilendirme toplantısı yapılmıştır. Böylelikle,
stratejik planın hazırlanma aşamasında elde edilecek psikolojik sermayenin, planın uygulanması
esnasında önemli avantajlar sağlayabileceği değerlendirilmiştir.
Stratejik plan; bir kurumun paydaş odaklı ve takım ruhuyla hizmet geliştirmesine, sonuç odaklı olarak
performans ölçümleri kullanmasına, etkin ve etkili kaynak yönetimi ile politikalar üretmesini
sağlamaktadır.
8
2. DURUM ANALİZİ
2.1. Bursa’ya Genel Bakış
Bursa, tarihi ve doğal zenginlikleri ile geçmişten günümüze köprü olmuş, tüm zamanları birbirine
bağlayan, farklı atmosferlerin bir arada yaşayabildiği, Ülkemizin en gelişmiş şehirlerinden biridir.
Bursa, Osmanlı`nın ilk başkenti, ortak tarihsel ve kültürel zenginliğimizin mirası olan İpek Yolu`nun
merkezidir.
Nüfusu bakımından Türkiye`nin 4. büyük kenti olan Bursa, hem ticarette hem de sanayideki
gelişmişliğini yıllardır kanıtlamıştır. Nüfus artışı bakımından Türkiye`nin en hızlı gelişen kentlerinden
biri olan Bursa`daki bu hızlı nüfus artışının en önemli sebebi, ekonominin, sanayinin ve ticaretin
oldukça gelişmiş düzeyde olmasıdır.
Bursa`da 14. yüzyılda dünya ticaret yollarının değişmesine paralel olarak 14. ve 15. yüzyıllarda
ipekböcekçiliği yetiştiriciliği ve kumaş dokumacılığı, 17. yüzyılda ticaretin sanayi ile bütünleşmesi
sonucunda 20. yüzyılda da sanayileşmenin ivme kazanmasına sebep olmuştur.
İlde, 1910 yılında ilk Anonim şirket kurulmuş, 1937 yılında Sümerbank Suni İpek Fabrikası ile 1938
yılında Merinos Fabrikası kurulmuştur. 1941 yılında havluculuk kooperatifi, 1889 yılında Bursa Ticaret
ve Sanayi Odası, 1924 yılında Bursa Ticaret Borsası, 1961 yılında da Türkiye`nin ve şehrin ilk Organize
Sanayi Bölgesi kurulmuştur.
Ekolojik zenginliğinin yanı sıra stratejik önemi, dinamik ve genç nüfus yapısı, gelişmiş sanayisi ve
ticaret altyapısı, uygun iklim koşulları ve önemli pazarlara yakınlığı, Bursa`yı yatırım anlamında daima
önemli bir cazibe merkezi haline getirmiştir.
İlin sanayisi ve ihracatında; otomotiv, tekstil, makine imalatı ve gıda sektörleri ilk sıralarda yer
almaktadır. Ayrıca tarım ve gıda sektörleri il ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Taze sebze-
meyve, dondurulmuş gıda vb. ürünler üretilmekte ve ihraç edilmektedir. Buna bağlı olarak il, özellikle
meyve suyu, alkolsüz içecekler, işlenmiş süt ürünleri, konserve, konsantre salça üretiminde ülke
genelinde önemli bir paya sahiptir. Toprak ve maden işleme sektöründe; çimento, cam imalatı ve linyit
çıkarma işlemleri gerçekleştirilmektedir. Uludağ Üniversitesi Görükle Kampüsü`nde kurulan
Teknopark`ın, Ar-Ge maliyetlerini düşürerek, Bursa sanayine önemli hizmetler vermesi ve yurtdışı
kaynaklı yüksek bilgi ve teknoloji isteyen sektörlerin gelişmesine katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı “Türkiye 81 İl Sanayi Durum Raporu” 2014 yılı verilerine göre;
Türkiye`deki sanayi işletmelerinin yüzde 31`i İstanbul, yüzde 8`i Bursa, yüzde 7`si Ankara, yüzde 5`i
İzmir, yüzde 4`ü Konya, yüzde 3`ü Gaziantep, yüzde 3`ü Denizli, yüzde 2`si Kocaeli, yüzde 2`si Adana,
yüzde 2`si Tekirdağ, yüzde 2`si Kayseri, yüzde 2`si Mersin olmak üzere toplam yüzde 71’i bu on iki
ilimizde bulunmaktadır.
9
Bölgelere göre ise; sanayi işletmelerinin yüzde 48’i Marmara Bölgesi’nde, yüzde 17’si İç Anadolu
Bölgesi’nde, yüzde 14’ü Ege Bölgesi’nde, yüzde 8’i Akdeniz Bölgesi’nde, yüzde 6’sı Karadeniz
Bölgesi’nde, yüzde 5’i Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ve yüzde 2’si Doğu Anadolu Bölgesi’ndedir.
Bursa ilinde sanayi siciline kayıtlı sanayi işletmesi sayısı 6638’dir. Toplam sanayi işletmeleri içerisinde
yüzde 8’lik oran ile Bursa, sanayisi gelişmiş ikinci il konumundadır. Marmara Bölgesi’ndeki illerin
sanayi bakımından değerlendirilmesi yapıldığında yüzde 65 ile İstanbul ilk sırada yer almaktadır.
İstanbul ilini yüzde 17 ile Bursa, yüzde 5 ile Kocaeli, yüzde 3 ile Tekirdağ ve Balıkesir, yüzde 2 ile
Sakarya, yüzde 1 ile Çanakkale, Kırklareli, Edirne, Bilecik ve Yalova takip etmektedir. Bursa ilinde
bulunan sanayi işletmelerinin sektörel dağılımına bakıldığında;
• % 30 tekstil ürünleri imalatı,
• % 12 mobilya imalatı,
• % 8 gıda ürünleri imalatı,
• % 7 kauçuk ve plastik ürünleri imalatı,
• % 7 fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizatı hariç),
• % 7 başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı,
• % 7 motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı,
• % 4 giyim eşyası imalatı, kürkün işlenmesi ve boyanması,
• % 3 diğer madencilik ve taşocakçılığı,
• % 2 ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç),
• % 2 kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı,
• % 2 diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı,
• % 2 ana metal sanayi,
• % 1 kâğıt ve kâğıt ürünleri imalatı,
• % 1 kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması,
• % 1 elektrikli teçhizat imalatı,
• % 1 içecek imalatı,
• % 1 madeni yağ geri kazanım sektörleri oluşturmaktadır.
Bursa ilinde faaliyet gösteren sanayi işletmelerinin; yüzde 50’si mikro ölçekli, yüzde 38’i küçük ölçekli,
yüzde 10’u orta ölçekli ve yüzde 2’si de büyük ölçekli işletmelerdir.
Türkiye'nin önemli sanayi merkezlerinden biri olan Bursa, aynı zamanda tarım ve hayvancılık şehridir.
İldeki tarım-sanayi ilişkisi son derece gelişmiştir. Konserve, meyve suyu, dondurulmuş gıda, yağ, salça
gibi gıda sanayileri ildeki tarımsal üretime dayanır. İlin verimli topraklarında hemen her tür ürün
yetiştirilmektedir.
Aynı zamanda ilde hayvansal ürünler de ayrı bir gelir kaynağıdır. Bursa`da yetiştirilen başlıca küçükbaş
hayvanlar merinos ve kıvırcık koyunudur. Büyükbaş hayvancılığın da yaygın olarak yapıldığı şehirde,
hayvansal ürünleri işleyen ruhsatlı kesimhane, et işleme tesisleri, süt teşvik kod numarası almış fabrika
ve mandıralar bulunmaktadır. Hayvancılığın ıslahı yönünde Karacabey Tarım İşletmesi'nin önemli
10
katkıları olmuştur. İşletme özellikle bölge yetiştiricilerinin damızlık hayvan ihtiyaçlarını karşılamak
üzere sığır, koyun, saf kan Arap Atı ve çoban köpeği yetiştiriciliği ile hayvancılık faaliyetlerini
yürütmektedir. Bursa hayvancılığının diğer dalları tavukçuluk, arıcılık ve ipekböcekçiliğidir. Osmanlı
döneminde ipeği ile ün kazanan Bursa'da ipekböcekçiliği günümüzde yan faaliyet kolu olarak
sürdürülmekte ayrıca Marmara Denizi ile Uluabat ve İznik Gölleri`nde balıkçılık yapılmaktadır.
2.2. Bursa’da Tarımsal Durum
2.2.1. Arazi Varlığı
Toplamda 1.088.638 hektar alana sahip olan ilimizin, 343.872 hektarını tarım yapılan kültür arazisi
teşkil etmektedir. Tarım yapılan bu alanın 140.206 hektar alanı sulanabilmektedir. Sahip olduğu uygun
iklim koşulları ve yüksek verimli toprakları sebebiyle hemen her türlü bitkinin tarımına imkân veren
ilimizin, Mustafakemalpaşa, Karacabey, Yenişehir, İnegöl ve Gürsu Ovaları`nda en çok domates, soğan,
karpuz, yonca, buğday, mısır, çeltik ve ayçiçeği yanında zeytin, armut, şeftali, elma ve ceviz gibi ürünler
yetiştirilmektedir.
Arazinin Kullanım
Durumu
Alanı (ha) Toplam Araziye
Oranı (%)
Tarım Arazisi 343.872,70 31,6
Orman ve Fundalık 484.067,10 44,5
Çayır Mera 24.345,20 2,2
Su Yüzeyleri
Doğal Göl Yüzeyleri
Gölet Yüzeyleri
Baraj Rezervuar
Yüzeyleri
Akarsu Yüzeyleri
54.914,50
50.595,60
317,40
2.535,50
1.466,00
5,0
Diğer 181.438,50 16,7
T O P L A M 1.088.638,00 100
Kaynak: Kaynak: GTH Bursa İl Müdürlüğü Faaliyet Raporu, 2014
2.2.2. Üretim ve Verim Durumu
İklim ve toprak şartlarının uygunluğu, coğrafi yapısının tüketim merkezlerine yakınlığı, ulaşım
şartlarının kolaylığı, yöre şartlarında markalaşma eğilimi gösteren meyve ve sebze çeşitlerinin
üretilebilmesi, sulanabilir alanları, organik üretimin rahatlıkla yapılabileceği tarımsal yapının varlığı ile
Bursa meyve sebze ve tarla bitkileri yetiştiriciliğinde Türkiye’nin önde gelen illerinden biridir. Ayrıca
ihracata yönelik iyi örgütlenmiş, dinamik dış ticaret şirketlerinin varlığı ile ihracatta da önemli bir
merkez durumuna gelmesi sağlanmıştır.
11
2.2.3. Bursa Tarımının Türkiye Tarımı İçindeki Yeri
Ürün adı
Bursa
Üretim
Alanı
(dekar)
Bursa
Üretim
(ton)
Üretim
Miktarına
Göre Türkiye
Sıralaması
Türkiye
Üretimi
(ton)
Üretim
Miktarına Göre
Bursa/Türkiye
Oranı %
Meyve (İçecek ve Baharatlı Bitkiler Dâhil)
Armut 81.652 173.861 1 462.336 37,6 %
Şeftali (Diğer) 71.489 100.856 1 531.850 19,0 %
Ahududu 4.616 4.417 1 4.587 96,3 %
Böğürtlen 2.014 1.942 1 2.402 80,8 %
Şeftali (Nektarin) 10.054 14.523 2 76.663 18,9 %
Zeytin (Sofralık) 414.829 47.811 3 438.000 10,9 %
İncir 20.199 29.189 3 300.282 9,7 %
Elma (Granny Smith) 5.772 7.841 4 107.927 7,3 %
Çilek 30.807 43.008 4 376.070 11,4 %
Kiraz 53.117 26.621 5 445.556 6,0 %
Üzüm (Sof.Çekirdekli) 67.128 67.726 5 1.580.585 4,3 %
Sebze
Bezelye (Taze) 31.572 37.120 1 105.279 35,3 %
Domates (Salçalık) 143.156 1.230.395 1 3.914.890 31,4 %
Lahana (Brüksel) 1.225 2.140 1 2.759 77,6 %
Semizotu 706 1.780 1 5.797 30,7 %
Dereotu 653 1.227 2 4.603 26,7 %
Karnabahar 11.532 25.694 2 161.331 15,9 %
Kereviz (Kök) 1.725 3.594 2 14.791 24,3 %
Pırasa 9.140 31.626 2 223.303 14,2 %
Tere 450 751 2 8.732 8,6 %
Biber (Dolmalık) 12.867 35.449 3 391.009 9,1 %
Biber (Sivri) 31.612 69.365 3 907.126 7,6 %
Enginar 5.019 5.716 3 34.576 16,5 %
Fasulye (Taze) 33.685 52.825 3 638.469 8,3 %
Maydanoz 2.404 4.314 3 58.351 7,4 %
Roka 1.020 1.555 3 8.791 17,7 %
Lahana (Kırmızı) 3.464 9.563 4 164.069 5,8 %
Kabak (Sakız) 4.753 18.723 4 299.858 6,2 %
Barbunya Fasulye (Taze) 2.990 3.047 5 77.051 4,0 %
12
Ürün adı
Bursa
Üretim
Alanı
(dekar)
Bursa
Üretim
(ton)
Üretim
Miktarına
Göre Türkiye
Sıralaması
Türkiye
Üretimi
(ton)
Üretim
Miktarına Göre
Bursa/Türkiye
Oranı %
Brokoli 2.440 3.508 5 40.818 8,6 %
Lahana (Beyaz) 7.132 22.734 5 492.610 4,6 %
Tarla Bitkileri
Bakla (Yemeklik) 2.981 754 3 6.971 10,8 %
Bezelye 1.940 517 3 2.987 17,3 %
Mısır (Silajlık) 205.039 1.042.827 4 18.563.390 5,6 %
Sorgum (Yeşil Ot) 1.252 5.022 4 59.033 8,5 %
Yulaf (Yeşil Ot) 27.823 55.222 4 1.156.553 4,8 %
Fiğ (Diğer ) (Dane) 2.450 573 4 5.786 9,9 %
Bakla (Hayvan Yemi) 1.000 400 5 7.956 5,0 %
Yem Şalgamı 2.400 8.915 5 319.970 2,8 %
Kaynak: GTH Bursa İl Müdürlüğü Faaliyet Raporu, 2014
İlimizin; armut, şeftali, ahududu, böğürtlen, bezelye (taze), domates (salçalık), lahana (Brüksel) ve
semizotu üretimi Türkiye üretimi sıralamasında birinci durumdadır. Nektarin, dereotu, karnabahar,
kereviz (kök), pırasa, tere üretimi ise Türkiye üretimi sıralamasında ikinci sıradadır. Türkiye’de marka
haline gelen Gemlik tipi sofralık zeytin, Bursa siyahı inciri ve deveci armudu ihracatı nedeniyle de
ulusal pazarda haklı bir seviyeye ulaşmıştır.
2.2.4. Hayvan Varlığı
İlin Hayvan Varlığı Dağılımı(2014) Miktar (Baş)
Koyun 356.049
Keçi 109.296
Manda 1.198
Sığır Toplamı 191.955
Kültür Irkı 141.773
Melez 41.766
Yerli 8.416
At 1.973
Tavuk (Yumurta) 4.134.030
Tavuk (Broiler) 4.873.950
Kaz-Ördek-Hindi 108.031
Arı Kovanı (Eski) 1.690
Arı Kovanı (Yeni) 67.257
Kaynak: GTH Bursa İl Müdürlüğü Faaliyet Raporu, 2014
13
2.2.5. Bursa Hayvancılığının Türkiye Hayvancılığı İçindeki Yeri
Ürün Bursa Türkiye Türkiye
Sıralaması
Bursa/Türkiye
Oranı (%)
Büyükbaş (sığır) Hayvan
Sayısı
191.955 14.122.847 26 1,4 %
Küçükbaş Hayvan Sayısı 465.345 41.462.349 36 1,1 %
Manda Sayısı 1.198 121.826 26 1,0 %
Tavuk (broiler) 4.873.950 199.976.150 11 2,4 %
Tavuk (yumurta) 4.134.030 93.751.470 7 4,4 %
Arı Kovan Sayısı (adet) 68.947 7.060.973 35 1,0 %
Kaynak: GTH Bursa İl Müdürlüğü Faaliyet Raporu, 2014
İlimizde çayır ve mera varlığı yetersiz olduğundan özellikle büyükbaş hayvancılıkta açık ve kapalı
ahırlarda entansif yetiştiricilik yapılmaktadır.
Büyükbaş hayvancılık faaliyetleri son yıllarda önemli aşama kaydetmiştir. Tekstil sektöründeki
gerilemeye bağlı olarak müteşebbislerimiz özellikle süt hayvancılığı konusunda arayış ve yatırımlara
yönelmiştir. Ülkemiz pazarında süt mamulleri bakımından ilk sıralarda yer alan büyük entegre tesislerin
işleyeceği sütlerinde yine bölgemizden sağlanması en büyük temennimiz durumundadır.
Büyükbaş hayvan varlığı içerisinde kültür ve kültür melezi oranı yüzde 96 gibi çok yüksek bir
seviyededir.
HAYVANSAL ÜRÜNLER ÜRETİMİ
2014
Kırmızı Et (ton) 11.917
Kanatlı Et(ton) 41.041
B.Baş Süt (ton) 490.000
K.Baş Süt(ton) 9.472,5
Yumurta (adet) 842.799.006
Bal (ton) 952
Balmumu (ton) 40,2
Yün, Kıl, Tiftik (ton) 378,9
Kaynak: GTH Bursa İl Müdürlüğü Faaliyet Raporu, 2014
2.2.6. Su Ürünleri
Su Ürünleri Üretimi
2014 (kg)
1) İç Sular Balık Üretimi
-Avcılık 854.213
-Yetiştiricilik 276.600
2) Deniz Avcılığı 3.837.985
Kaynak: GTH Bursa İl Müdürlüğü Faaliyet Raporu, 2014
14
2.2.7. Bursa Tarımsal Gelir
İlimizin ürün grupları itibariyle tarımsal geliri aşağıda verilmiştir.
Meyve Ürünleri Geliri 1.341.194.130 TL
Sebze Ürünleri Geliri 1.235.106.810 TL
Tarla Ürünleri Geliri 743.827.520 TL
Hayvan Ürünleri Geliri 1.214.361.372 TL
Su Ürünleri Geliri 16.492.840 TL
TOPLAM 4.550.982.672 TL
Kaynak: GTH Bursa İl Müdürlüğü Faaliyet Raporu, 2014
15
2.3. Bursa Genel Veriler
16
17
18
19
20
21
22
23
2.4. Marmara Bölgesi Tarımsal Gelişmeler
MARMARA BÖLGESİ - GENEL BİLGİLER
Kaynak: TÜİK
2002 2014 Artış
Bitkisel Üretim Değeri 4,7 Milyar TL 13,7 Milyar TL 188%
Hayvansal Üretim Değeri 3,4 Milyar TL 12,7 Milyon TL 272%
TOPLAM 8,1 Milyar TL 26,4 Milyar TL 223%
MARMARA BÖLGESİ`NİN TARIMSAL ÜRETİM DEĞERİ
Yüzölçümü 7,2 Milyon hektar
Toplam Tarım Alanı 2,3 Milyon hektar
Tarla Alanı 1,7 Milyon hektar
Nadas Alanı 94 Bin hektar
Sebze Alanı 133 Bin hektar
Meyve-bağ Alanı 370 Bin hektar
Süs Bitkileri Alanı 71 Bin hektar
ÇKS’ ye Kayıtlı Alan 1,6 Milyon hektar
Kayıtlı Çiftçi Sayısı 239 Bin kişi
MARMARA BÖLGESİ`NİN
TARIMSAL İHRACATI
2002 ihracatı 1,3 Milyar $
*2015 ihracatı 4,8 Milyar $
Artış 4 Kat*2015 Aralık Ayı itibariyle
24
MARMARA BÖLGESİ’NDE – BİTKİSEL ÜRETİM
Kaynak: TÜİK
ÜRÜNLER2002 ÜRETİM
(TON)
2014 ÜRETİM
(TON)
DEĞİŞİM
(%)
Toplam Tarla Ürünleri 6,9 Milyon 13,8 Milyon 100
Toplam Sebze 5 Milyon 5 Milyon -
Toplam Meyve- Bağ 1,5 Milyon 1,8 Milyon 16
Mısır (Silajlık) 228 Bin 3,8 Milyon 1592
Buğday 2,6 Milyon 2,8 Milyon 8
Domates 2,2 Milyon 2,6 Milyon 19
Ayçiçeği 528 Bin 726 Bin 38
Şeftali 162 Bin 254 Bin 56
Armut 68 Bin 174 Bin 157
Yonca (Yeşil Ot) 47 Bin 155 Bin 230
Fiğ (Yeşil Ot) 26 Bin 142 Bin 449
Fasulye (Taze) 34 Bin 57 Bin 68
Hıyar 35 Bin 45 Bin 28
Kiraz 1.261 8 Bin 533
MARMARA BÖLGESİ’NDE – BİTKİSEL ÜRETİM
İLLER
BİTKİSEL
ÜRETİM
DEĞERİ (TL)
TOPLAM TARLA
ÜRÜNLERİ
(TON)
TOPLAM SEBZE
ÜRETİMİ
(TON)
TOPLAM MEYVE
ÜRETİMİ
(TON)
Balıkesir 2 Milyar 2,2 Milyon 844 Bin 247 Bin
Bilecik 498 Milyon 241Bin 296Bin 73 Bin
Bolu 693 Milyon 700 Bin 28 Bin 38 Bin
Bursa 3 Milyar 2,3 Milyon 2,2 Milyon 622 Bin
Çanakkale 1,9 Milyar 2,2 Milyon 835 Bin 435 Bin
Düzce 605 Milyon 256 Bin 19 Bin 68 Bin
Edirne 1,7 Milyon 1,8 Milyon 153 Bin 33 Bin
İstanbul 349 Milyon 288 Bin 100 Bin 7 Bin
Kırklareli 804 Milyon 798 Bin 54 Bin 11 Bin
Kocaeli 423 Milyon 410 Bin 88 Bin 56 Bin
Sakarya 1,4 Milyar 1,4 Milyon 195 Bin 233 Bin
Tekirdağ 1,3 Milyar 1,7 Milyon 182 Bin 44 Bin
Yalova 214 Milyon 19 Bin 31 Bin 56 Bin
Kaynak: TÜİK-2014
25
MARMARA BÖLGESİ HAYVANCILIĞINDA GELİŞMELER
Cinsi 2002 2014DEĞİŞİM
(%)
TOPLAM SIĞIR SAYISI 1,1 Milyon 1,8 Milyon 69
Kültür ırkı sığır sayısı 506 Bin 1,3 Milyon 156
Kültür ırkı sığırın oranı %46 %71 -
KÜÇÜKBAŞ
SAYISI
Koyun 1,9 Milyon 2,7 Milyon 42
Keçi 573 Bin 898 Bin 57
TOPLAM 2,5 Milyon 3,6 Milyon 46
KANATLI 58 Milyon 83 Milyon 43
MANDA 16 Bin 20 Bin 26
ARI KOVANI (Adet) 356 Bin 376 Bin 90
BAL ÜRETİMİ (Ton) 6 Bin 9 Bin 54
SÜT ÜRETİMİ (Ton) 1,4 Milyon 2,6 Milyon 81
Kaynak: TÜİK
MARMARA BÖLGESİ’NDE – HAYVANSAL ÜRETİM
İLLER
HAYVANSAL
ÜRETİM
DEĞERİ
(TL)
SIĞIR
SAYISI
(Baş)
MANDA
SAYISI
(Baş)
KOYUN
SAYISI
(Baş)
KEÇİ
SAYISI
(Baş)
KANATLI
SAYISI
(Adet)
ARI
KOVANI
SAYISI
(Adet)
BAL
ÜRETİMİ
(TON)
SÜT
ÜRETİMİ
(TON)
Balıkesir 3,8 Milyar 545 Bin 25 Bin 816 Bin 212 Bin 32 Milyon 153 Bin 3 Bin 791 Bin
Bilecik 241 Milyon 40 Bin 5 84 Bin 52 Bin 1,2 milyon 16 Bin 179 44 Bin
Bolu 985 Milyon 140 Bin 1648 99 Bin 37 Bin 33 milyon 18 Bin 221 153 Bin
Bursa 1,6 Milyar 192 Bin 1198 356 Bin 109 Bin 9 Milyon 69 Bin 748 269 Bin
Çanakkale 1,5 Milyar 212 Bin 480 429 Bin 232 Bin 5 Milyon 62 Bin 1240 340 Bin
Düzce 312 Milyon 50 Bin 3375 12 Bin 981 8 Milyon 48 Bin - 48 Bin
Edirne 996 Milyon 163 Bin 237 286 Bin 61 Bin 306 Bin 51 Bin 687 272 Bin
İstanbul 526 Milyon 64 Bin 10 Bin 72 Bin 16 Bin 1,7 Milyon 68 Bin 722 83 Bin
Kırklareli 1,1 Milyar 155 Bin 1581 316 Bin 98 Bin 355 Bin 47 Bin 632 263 Bin
Kocaeli 666 Milyon 113 Bin 1913 84 Bin 27 Bin 8,1 Milyon 52 Bin 503 109 Bin
Sakarya 1,1 Milyar 179 Bin 1269 58 Bin 19 Bin 24 Milyon 69 Bin 663 208 Bin
Tekirdağ 1,1 Milyar 154 Bin 561 244 Bin 66 Bin 780 Bin 59 Bin 572 233 Bin
Yalova 77 Milyon 11 Bin - 19 Bin 6 Bin 43 Bin 39 Bin 361 13 Bin
Kaynak: TÜİK-2014
26
2.5. Bursa Ticaret Borsası’nın Tarihsel Gelişimi
2.5.1. Kuruluş Öyküsü
Bursa Ticaret Borsası Bursa Zahire Borsası ismi altında ve aşağıda yazılı muvakkat encümen üyeleri
idaresinde 11 Eylül 1924 tarihinde kurulmuştur.
Reis Değirmenci Halil Ali Paşa Zade İbrahim Bey
Aza Zahire Tüccarlarından Mecit Ağa
Aza Un Tüccarlarından Filibeli Salih Bey
Aza Un Tüccarlarından Vidinli Ali Efendi
Aza Değirmenci Kazım Bey
Aza Değirmenci Hamdi Efendi
Aza Değirmenci Ömer Ağa
Zahire Borsası, kuruluşu zamanında belediyeye ait bulunan Yeni Tahal’da ve o zamana kadar esnaf
lonca odası olarak kullanılmakta bulunan geniş bir mağaza ve bitişiğindeki küçük bir depoda faaliyete
başlamıştır. Zahire Borsası’nın personel kadrosu başlangıçta kâtip, üç kolcu ile komiserden oluşmuştur.
1924 Yılı Temmuz ayı sonuna kadar görevde olan bu muvakkat encümen 1 Ağustos 1925 tarihinde
yapılan seçimde aynı kişilerin ekseriyetle kazanmaları üzerine Borsa Encümeni mahiyetini almıştır. O
tarihte yürürlükte bulunan Borsa Talimatnamesi gereğince, Borsanın mahalli Ticaret ve Sanayi Odası’na
bağlı bir müessese olmasından dolayı teşkil olunan Borsa Encümeni’ne Oda Meclisi’nden seçilmiş iki
üye de katılmıştır.
15 Aralık 1926 tarihinde ikinci seçimle Borsa Encümeni kurulmuştur. Borsa Talimatnamesi gereğince
bu tarihten itibaren Borsa Encümeni’ne Ticaret ve Sanayi Odası Meclisince seçilmiş iki üye ile birlikte
Mıntıka Ticaret Müdürü de üye olarak toplantılara iştirake başlamıştır.
1 Haziran 1926 tarihinde Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Meclisi’nden seçilmiş Müteşebbis Heyet ile
Zahire Borsası’na ilâveten Bursa'da bir ikinci borsa olarak Bursa Koza Borsası kurulmuştur.
27
MÜTEŞEBBİS HEYETİ
Reis İpek ve Kumaş Fabrikatörü Hacı Sabri Bey
Reis V. Kumaş Tüccarlarından Hacı Etem Efendi
Aza Kavaf Etem Efendi
Aza Attar Necip Efendi
Aza Bat Pazarı Tüccarlarından Hacı Abdullah Efendi
Zahire Borsası’nda olduğu gibi, Koza Borsası Talimatnamesi gereğince Borsa Encümeni’ne, Oda
Meclisi’nden seçilmiş iki üye ile Mıntıka İktisat Müdürü de dâhil edilmiştir.
1928 takvim yılı başından itibaren Zahire Borsası ile Koza Borsası Ticaret Vekâleti`nin emirleriyle
Bursa Ticaret ve Zahire Borsası adı altında birleştirilmiş ve o tarihe kadar ayrı ayrı tutulan hesap ve
muamelatlar birleştirilerek tek encümen ile idare edilmeye başlanmıştır.
1943 Yılı Eylül Ayı’ndan itibaren 4355 sayılı Kanuna intibakının yapılmasına başlanılmış ve intibak
yılsonunda tamamlanarak, Borsa 1944 yılı başından itibaren Bursa Ticaret Borsası adı ile yeni
hüviyetini kavuşmuştur.
Ekim 1951 tarihinden itibaren yapılan çalışmalar ile Borsa, 13 Kasım 1952 tarihinden itibaren 5590
Sayılı Kanuna intibak ettirilmiştir.
01 Haziran 2004 Tarihi itibariyle 5174 Sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar
Kanunu yürürlüğe girmiş olup, borsa faaliyetleri bugün de bu kanun hükümlerince yürütülmektedir.
2.5.2. Borsa Organları
Oda, borsa ve Birlik organları ile şubelerinin seçimleri, 5174 sayılı Kanunda yazılı esas ve usullere göre,
elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde düzenlenen ortak veri tabanında Birliğe bağlı oda ve
borsa meslek gruplarına göre seçme ve seçilme niteliklerini haiz olan üyeleri gösteren oda, borsa ve
Birlik veri tabanından alınan güncel üye listeleriyle yargı gözetiminde yapılır. Borsanın organları;
a) Meslek Komiteleri
b) Meclis
c) Yönetim Kurulu
d) Disiplin Kurulu
28
2.5.3. Borsa Meslek Komiteleri
Borsa meslek komiteleri, meslek gruplarınca dört yıl için seçilecek beş ve yedi kişiden oluşmaktadır.
Asıl üyeler kadar da yedek üye seçilmektedir. Komite, kendi üyeleri arasından dört yıl için bir başkan,
bir başkan yardımcısı seçmektedir. Mesleklerin gruplandırılmasında uyulacak esaslar ile meslek
komitelerinin üye sayılarının tespiti ile diğer hususlar Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle
düzenlenmektedir.
1. Meslek Grubu: Canlı Hayvan - Et - Yün - Yapağı - Deri
2. Meslek Grubu: Zeytin - Zeytinyağı – Yağlı Tohumlar
3. Meslek Grubu: Kabzımallar - Yaş Sebze/ Meyve - Kuru Meyve
4. Meslek Grubu: Zahire - Hububat
5. Meslek Grubu: Un ve Unlu Mamuller
6. Meslek Grubu: Koza - İpek - İplik - Dokumacılar
7. Meslek Grubu: Çeşitli Gıda Maddeleri
2.5.4. Borsa Meclisi
Borsa meclisi, meslek gruplarınca dört yıl için seçilecek üyelerden oluşmaktadır. Meslek komiteleri beş
kişiden oluşan gruplarda ikişer, yedi kişiden oluşan gruplarda üçer meclis üyesi seçilmektedir. Ayrıca
aynı sayıda yedek üye seçilmektedir. En az yedi meslek grubu kurulamayan borsalarda meclisler
borsaya kayıtlı olanların kendi aralarından seçecekleri on dört üye ile kurulmaktadır. Ayrıca aynı sayıda
yedek üye seçilmektedir. Meclis, kendi üyeleri arasından dört yıl için bir başkan, bir veya iki başkan
yardımcısı seçmektedir. 1943 yılından bugüne Borsa Meclis Başkanları;
Ragıp Armağan 1943 – 1946
Fahri Batıca 1946 – 1947
Muhittin Dinçsoy 1947 – 1947
İhsan İpeker 1947 – 1948
M. Nuri Urgancıoğlu 1948 – 1949
Muhittin Dinçsoy 1949 – 1951
M. Nuri Urgancıoğlu 1951 – 1954
Necati Örgen 1954 – 1959
Ali Ferruh Yücel 1959 – 1960
Muhsin İpeker 1960 – 1963
29
İsmail Üstenci 1963 – 1972
Şükrü Saraçoğlu 1973 – 1974
Alaattin Sütman 1975 – 1978
Hasan Adanur 1978 – 1981
Mustafa Sevi 1981 – 2001
Ekrem Ulukardeşler 2001 – 2007
Bahri Yenidünya 2008 - 2013
Mehmet Aydın 2013 - Devam Ediyor
2.5.6. Borsa Yönetim Kurulu
Borsa yönetim kurulu, dört yıl için seçilen, meclis üye sayısı yirmiden az olan borsalarda beş kişiden
oluşmaktadır. Meclis; kendi üyeleri arasından yönetim kurulunun başkanını, asıl ve yedek üyelerini tek
liste halinde seçmektedir. Yönetim kurulu, kendi üyeleri arasından dört yıl için bir veya iki başkan
yardımcısı ve bir sayman üye seçmektedir. Borsanın kuruluşundan bugüne Yönetim Kurulu Başkanları;
Zahire Borsası Muvakkat Encümeni Zamanında
Hacı Ali Paşazade İbrahim Bey 1924
Uncu Şehbaszade Ahmet Efendi 1926
Koza Borsası Zamanında
Hacı Sabri Bey 1926 – 1927
Ticaret ve Zahire Borsası Zamanında
Hacı Sabri Bey 1927 – 1929
Hafız Halit Bey (Berksun) 1929 – 1936
Değirmenci Kazım Akun 1936 – 1938
M. Nuri Urgancıoğlu 1938 – 1939
Süleyman Egel 1939 – 1940
Fahri Batıca 1940 – 1941
Ragıp Armağan 1941 – 1943
30
Ticaret Borsası Adını Aldıktan Sonra
Muhittin Dinçsoy 1943 – 1947
M. Nuri Urgancıoğlu 1947 – 1951
A. Tevfik Evrim 1951 – 1959
Mehmet Uslu 1959 – 1960
Necati Örgen 1960 – 1963
Alaattin Sütman 1963 – 1972
Zeki Ersöz 1973 – 1973
Mustafa Haktanırlar 1973 - 1973
Rıza Aydın 1973 - 2013
Özer Matlı 2013 - Devam Ediyor
2.5.7. Borsa Genel Sekreterliği
5174 Sayılı yasanın 74. Maddesi gereği, Odalar ve borsaların işlerini yürütmek üzere bir genel sekreter
görevlendirilmektedir.
Muharrem Özuysal 1960 – 1973
Metin Özkan 1973 – 1975
Nurşen Günaydın 1987 - 2013
Fehmi Yıldız 2013 – Devam Etmektedir
2.6. Bursa Ticaret Borsası Yasal Yükümlülükler ve Mevzuat Analizi
5174 Sayılı “Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İle Odalar ve Borsalar Kanunu” ülkemizdeki Ticaret
borsalarının tanımını; “Ticaret borsaları, 5174 Sayılı Kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya
dâhil maddelerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatlarının tespit, tescil ve ilânı işleriyle meşgul olmak
üzere kurulan kamu tüzel kişiliğine sahip kurumlardır” biçiminde yapmıştır.
İlgili kanunda borsaların kuruluşu, çalışma alanları, şubeleri, kayıt zorunluluğu, ehliyet, temsil ve imza
yetkisi konuları açıklanarak görevleri aşağıdaki biçimde belirlenmiştir.
a) Borsaya dâhil maddelerin, borsada alım satımını tanzim ve tescil etmek.
b) Borsaya dâhil maddelerin borsada oluşan her günkü fiyatlarını usulü dairesinde tespit ve ilân
etmek
31
c) Alıcı ve satıcının, teslim ve teslim alma ile ödeme bakımından yükümlülüklerini, muamelelerin
tasfiye şartlarını, fiyatlar üzerinde etkili şartları ve ihtilaf doğduğunda ihtiyari tahkim usullerini
gösteren ve Birliğin onayıyla yürürlüğe girecek genel düzenlemeler yapmak.
d) Yurt içi ve yurt dışı borsa ve piyasaları takip ederek fiyat haberleşmesi yapmak, elektronik ticaret
ve internet ağları konusunda üyelerine yol göstermek.
e) Kanunun 51 inci maddesinde tanımlanmış, aşağıdaki belgeleri düzenlemek ve onaylamak.
• Eksper raporları.
• Analiz raporları.
• Borsaya dâhil maddelerin fiyatlarına ilişkin belgeler.
• Makbuz senedi, varant ve malı temsil eden diğer senetler.
• Teamüller hakkında istenen belgeler.
• Fatura onayları.
• Borsaya kayıtlı olanların tatbik imzalarının onayı.
• Vadeli satış ve alivre sözleşmelerindeki imzaların onayı.
• Borsaya kayıtlı olanlara ait kayıt ve sicil suretleri.
• Borsaya dâhil mallara ve borsa işlemlerine dair istenecek diğer belgeler.
• Borsaya dâhil maddelerin ölçülmesi ve tartılması için gerekli tesisatı olan borsalarca bu
konuda verilecek hizmetler.
• Gerekli tesisatı bulunan borsalarca verilecek depolama ve muhafaza hizmetleri.
• Yerli malı belgesi
• Diğer hizmetler
f) Borsaya dâhil maddelerin tiplerini ve vasıflarını tespit etmek üzere laboratuar ve teknik bürolar
kurmak veya kurulmuşlara iştirak etmek.
g) Bölgeleri içindeki borsaya ilişkin örf, adet ve teamülleri tespit etmek, Bakanlığın onayına sunmak
ve ilân etmek.
h) Borsa faaliyetlerine ait konularda ilgili resmî makamlara teklif, dilek ve başvurularda bulunmak;
üyelerinin tamamı veya bir kesiminin menfaati olduğu takdirde bu üyeleri adına veya kendi
adına dava açmak.
i) Rekabeti bozucu etkileri olabilecek anlaşma, karar ve uyumlu eylem niteliğindeki uygulamaları
izlemek ve tespiti halinde ilgili makamlara bildirmek.
j) Mevzuatla bakanlıklara veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına verilen işlerin, bu Kanunda
belirtilen kuruluş amaçları ve görev alanı çerçevesinde borsalara tevdii halinde bu işleri
yürütmek.
k) Üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri vermek ve bunlara ilişkin gerekli hizmetleri yapmak.
l) Yurt içi fuarlar konusunda yapılacak müracaatları değerlendirip Birliğe teklifte bulunmak.
32
m) Sair mevzuatın verdiği görevlerle, ilgili kanunlar çerçevesinde Birlik ve Bakanlıkça verilecek
görevleri yapmak.
Kanunda ayrıca, ticaret borsalarının organlarının;
a) Meslek Komiteleri
b) Meclisler
c) Yönetim Kurulları ve
d) Disiplin Kurullarından meydana geldiği vurgulanarak, bu organların her birinin oluşumları ve
görevleri ayrı ayrı verilmiştir.
Borsaya tâbi maddeler ve alım satımları; ticaret borsalarında yeterli arz ve talebi bulunan, dayanıklı ve
stoklanabilir nitelikteki misli mallar, numune veya tipler üzerinden toptan alınıp satılmaktadır. Tipi
tespit edilmemiş olan mallarla misliyattan olup, yerel ihtiyaçları karşılayan maddeler ile canlı veya
kesilmiş hayvanlar da borsaya tâbi maddeler arasına alınabilmektedir. Döviz ve kıymetli madenler bu
Kanun kapsamı dışındadır.
Borsa işlemlerinin tescili, borsaya tâbi maddelerin en az miktarları üzerinde yapılan alım satım
muamelelerinin borsalara tescili zorunludur. Elektronik ticaret yoluyla yapılan satışlar da bu madde
kapsamındadır.
Ayrıca; Maliye Bakanlığı’nın 164 ve 185 sayılı tebliği kapsamında borsa tescil işlemleri yapılmaktadır.
Mera Fon Yönetmeliği kapsamında alım tescili yapılan küçükbaş ve büyükbaş canlı hayvanların mera
fon ücretleri tahsil edilerek Bakanlığa gönderilmektedir.
Borsada alım satım yapanlara ilişkin kurallar kanunda verilirken, Borsaların gelirleri liste halinde
sunularak, bütçe konusunda kurallar açıklanmıştır.
5174 sayılı kanunda borsalarla ilgili son olarak, Ürün İhtisas Borsaları hakkında açıklamalar yapılmıştır.
Bu çerçevede;
✓ Şartlar yerine getirildiğinde ve Bakanlıkça izin verildiğinde, Anonim Şirket Statüsünde Ürün
İhtisas Borsaları kurulabileceği,
✓ Ticaret borsalarının, kurulmuş veya kurulacak ürün ihtisas borsalarına ortak olabileceği
veya aralarındaki sözleşme uyarınca, bunların acentesi olarak çalışabileceği,
✓ Ürün ihtisas borsalarının yönetim kurulunun bir üyeliği için Bakanlıkça atama yapılacağı,
✓ Ürün ihtisas borsaları ve ticaret borsalarının, lisanslı depo işletmeciliği yapan şirketler
kurabileceği ve ortak olabileceği gibi konulara açıklık getirilmektedir.
33
5174 Sayılı “Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İle Odalar ve Borsalar Kanunu” ile ilgili aşağıdaki tüm
ikincil mevzuat;
✓ “Borsa Muamelat Yönetmeliği”,
✓ “Odalarda/Borsalarda Kullanılacak Belge ve Defterler hakkında Yönetmelik”,
✓ “Organ Seçimleri Yönetmeliği”,
✓ “Kayıt Ücreti ile Yıllık Aidat Yönetmeliği”,
✓ “Oda ve Borsa Şubeleri ve Temsilcilikleri Yönetmeliği”,
✓ “Ticaret Borsalarına Tabi Maddeler ve Bu Maddelerin Alım veya Satımlarının Tescili
Hakkında Yönetmelik”,
✓ “Ticaret Borsalarında Alım Satım Yapan Aracılar Hakkında Yönetmelik”,
✓ “Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği”,
✓ “Ürün İhtisas Borsaları Genel Yönetmeliği”,
✓ “Genel Sekreter Yönetmeliği”
Ticaret Borsalarının görev ve belgelendirme hizmetlerinin uygulama yöntemlerini ortaya koymaktadır.
Ancak, kanunla kurulmuş olmakla beraber aynı zamanda birer hizmet kuruluşu da olan borsalarda, diğer
hizmet kuruluşlarında olduğu gibi, sunulan tüm hizmetlerde üyelerin memnuniyeti çok önem
kazanmaktadır. Çağdaş hizmet anlayışı da zaten bunu gerektirmektedir.
Bursa Ticaret Borsası;
✓ Çağdaş yönetim anlayışı ile yönetilen,
✓ Hizmetlerini, üyelerinin ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda geliştiren,
✓ Kayıt dışılığın engellenmesi ve serbest piyasa koşullarının oluşmasına katkı sağlayan,
✓ Üyelerinin katma değerli faaliyetleriyle, bölgesel ekonomik kalkınmada önemli rol üstlenen,
bir borsacılık anlayışıyla hizmet vermeyi ve bu hizmetin sağlıklı biçimde verilmesi için,
yönetim anlayışı ve örgütleme biçimini sürekli geliştirmeyi hedeflemektedir.
34
2.7. Bursa Ticaret Borsası Faaliyet Alanları Sunulan Ürün ve Hizmetler
Ticaret Borsaları, 5174 Sayılı Kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dâhil maddelerin alım satımı
ve borsada oluşan fiyatlarının tespit, tescil ve ilânı işleriyle meşgul olmak üzere kurulan kamu tüzel
kişiliğine sahip kurumlardır.
Ticaret Borsalarının; piyasa fiyatlarının oluşumu, fiyat istikrarı, piyasadaki belirsizlikleri azaltması,
riskin dağıtılması ve paylaşılması yanında makro ekonomik planlar için sağladığı veri bankaları ile ülke
ekonomisine verdikleri katkılar önemli fonksiyonlarıdır.
Bu bağlamda Bursa Ticaret Borsası`nın sunmuş olduğu hizmetler ve bu hizmetlere bağlı faaliyetler iki
temel süreçte incelenmektedir. Bu süreçler üyelere sunulan hizmetler ve bu hizmetlerin sürekli
geliştirilmesi ve desteklenmesi için gerekli olan destek faaliyetleridir. Hizmet faaliyetlerini kendi içinde
iki başlık altında incelenmektedir.
Standart Hizmetler: Kanun ve yönetmelikler aracılığıyla Borsalara verilmiş görevlerdir. Bu
hizmetlerin uygulanması aşamasında Bursa Ticaret Borsası hiçbir şekilde inisiyatif kullanmaz ve kanun,
yönetmelik, iç yönergelere göre hareket etmektedir.
Geliştirici Hizmetler: Borsanın ulaşmak istediği nokta, hedefleri ve kurumsal kimliği doğrultusunda
çağın gereklerine uyarak üyelerin her türlü beklentisinin önüne geçmek için yapılan hizmetlerdir.
Bu tarz hizmetler, üye memnuniyetini, üyelerinin ihtiyaç ve beklentilerini karşılamaya yönelik olarak
sunduğu hizmetler olup sürekli geliştirilmesi gerektiği için Bursa Ticaret Borsası`nda bu tür hizmetler
geliştirici hizmetler olarak adlandırılmaktadır.
Destek Faaliyetlerini de kendi içinde iki bileşene ayrılmaktadır.
Geliştirici Destek Faaliyetleri: Toplam kalite yönetimi, proje geliştirme, araştırma geliştirme ve
kurumsal yönetişim gibi konuları içeren faaliyetlerdir.
Özellikle çağdaş yönetim anlayışı içerisinde, gelişmiş ve sürekli uygulanabilen stratejik destek
faaliyetleri büyük önem taşımaktadır.
Standart Destek Faaliyetleri: Yönetimsel kararların alınması, örgütlenme biçimin düzenlenmesi ve
tüm faaliyetlerin planlanması gibi konuları içeren idari ve mali işler adı altında yürütülen faaliyetlerdir.
Bu çerçevede, Bursa Ticaret Borsası`ndaki tüm süreçler ve faaliyetler bütüncül biçimde sunulmaktadır.
35
ANA
SÜREÇ SÜREÇ FAALİYET
Hiz
met
ler
Standart Hizmetler
Tescil İşlemleri
İstenen ve Onaylanan Belgeler
Ürün Fiyatlarının İlanı
Sicil İşlemleri
Geliştirici Hizmetler
Üye İletişim Ağı
Politika ve Temsil
İş Geliştirme, Eğitim, Bilgi, Danışmanlık ve
Destek
Canlı Hayvan Park ve Pazar Alanı
Des
tek
Faa
liy
etle
ri
Geliştirici Destek Faaliyetleri
Çağdaş Yönetim (Kurumsal Yönetişim,
Kurumsallaşma, ISO
9001, TOBB Oda/Borsa Akreditasyon Sistemi)
Araştırma ve Geliştirme
Proje Geliştirme
Bilişim Teknolojileri Yönetimi
Standart Destek Faaliyetleri
Mali ve İdari İşler
Haberleşme ve Yayınlar
Üye İlişkileri Yönetimi
2.8. Bursa Ticaret Borsası İstatistikleri
2.8.1. Üye ilişki Yönetimi
2012 2013 2014 2015
Üyelere yönelik yazışma (tebligat, bildiri vb) sayısı 575 683 871 928
Üyelere yönelik bilgilendirme, tanıtım vb etkinliklere
katılan sayısı
55 570 700 820
Üyelere yönelik genel duyuru sayısı 28 57 85 104
Kurum ile ilgili yayımlanan makale sayısı 2 3 5 7
Kurumca düzenlenen toplantı sayısı 0 5 8 10
Kurumca üyelerin katılımının sağlandığı farklı
kurumların düzenlediği toplantı sayısı
0 3 4 2
Kurumca düzenlenen eğitim sayısı 0 0 2 1
Kurumca stant açılan fuar sayısı (yurt içi) 0 1 2 1
Kurumca üyelerin katılımının sağlandığı fuar sayısı
(yurt dışı)
0 0 0 1
Personelin katılımının sağlandığı eğitim saati
(TOBB dahil)
25 28 42 30
36
2.8.2. Üye Hizmet Verileri
2012 2013 2014 2015
Alım - Satım Tescil Adedi
18.605
(İşlem Hacmi
910.039.006,72)
17.915
(İşlem Hacmi
1.089.323.459,10)
17.646
(İşlem Hacmi
1.617.582.826,18)
14.104
(İşlem Hacmi
2.091.345.276,44)
Fatura Onayı Adedi 887 1.160 1.134 741
Faaliyet Belgesi 6 10 15 21
Canlı Hayvan Park
Pazaryeri Mezbahada
Kesilen Hayvan Sayı
Adedi
79.078 71.156 84.304 71.695
2.8.3. Askıya Alınan Üye Sayısı
YIL
1.
MESLEK
GRUBU
2.
MESLEK
GRUBU
3.
MESLEK
GRUBU
4.
MESLEK
GRUBU
5.
MESLEK
GRUBU
6.
MESLEK
GRUBU
7.
MESLEK
GRUBU
TOPLAM
2012 33 4 21 2 1 6 6 73
2013 9 3 4 0 4 5 2 27
2014 7 3 4 1 0 4 0 19
2015 12 8 5 7 6 13 7 58
2.8.4. Faal Üye Sayısı
YILLAR
1.
MESLEK
GRUBU
2.
MESLEK
GRUBU
3.
MESLEK
GRUBU
4.
MESLEK
GRUBU
5.
MESLEK
GRUBU
6.
MESLEK
GRUBU
7.
MESLEK
GRUBU
TOPLAM
2012 237 90 46 43 40 62 51 569
2013 234 116 60 66 53 74 74 677
2014 260 162 92 82 60 73 103 832
2015 291 180 131 80 53 62 111 908
37
2.8.5. Yıllara Göre Üye Sayısı
2.8.6. Bursa Ticaret Borsası İşlem Hacim Miktarları
MADDE ADI 2012 2013 2014 2015
HUBUBATLAR (Arpa, Buğday, Çeltik, Darı, Çavdar Mısır,
Pirinç, Yulaf )
12.779.481,57 TL 31.751.687,11 TL 106.450.839,83 TL 96.633.219,78 TL
HUBUBAT MAMULLERİ (Buğday Kepeği, Unlar, Bulgur, İrmik,
Makarna, Nişasta, Razmol, Buğday Kırığı,
Bonkolite, Arpa Ezmesi)
26.401.177,88 TL 29.711.247,77 TL 29.576.282,20 TL 68.565.416,57 TL
BAKLİYAT (Fasulye, Mercimek, Nohut, Fiğ )
1.001.711,68 TL 1.203.206,29 TL 5.838.037,76 TL 7.795.066,33 TL
YAĞLI TOHUMLAR (Haşhaş Tohumu, Soya Fasulyesi, Ayçiçeği
Yağlık, Anason, Ayçiçeği, Ayçiçeği
Tohumluk, Susam, Keten Tohumu)
23.270.112,25 TL 48.626.694,42 TL 38.834.849,17 TL 68.101.072,31 TL
KÜSPELER (Ayçiçeği Küspesi, Mısır Küspesi, Pancar
Küspesi, Pirina)
6.474.300,99 TL 3.716.136,34 TL 15.671.502,28 TL 47.228.541,13 TL
NEBATİ YAĞLAR (Ayçiçekyağı, Mısırözü, Zeytinyağı, Nebati
Margarin)
76.229.732,94 TL 89.969.032,09 TL 112.139.161,01 TL 162.740.559,63 TL
HAYVANİ YAĞLAR (Tereyağı, Krema, Kaymak, Böbrek Yağı,
Kavram Yağı, Sarma Yağı, Kuyruk Yağı, İç
Yağı)
3.365.538,36 TL 4.413.369,18 TL 11.337.081,62 TL 14.717.643,53 TL
ÇEŞİTLİ GIDA MADDELERİ ( Soğan, Patates, Peynirler, Yoğurt, Süt,
Yumurta, Bal, Pekmez, Tahin, Turşu,
Konserve, Sarımsak,)
101.833.247,66 TL 98.531.941,22 TL 155.762.110,18 TL 186.654.422,53 TL
237
9046 43 40
62 51
569
234
116
60 66 5374 74
677
260
162
92 8260 73
103
832
291
180
131
8053 62
111
908
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
1. MeslekGrubu
2. MeslekGrubu
3. MeslekGrubu
4. MeslekGrubu
5. MeslekGrubu
6. MeslekGrubu
7. MeslekGrubu
Toplam
2012 2013 2014 2015
38
MADDE ADI 2012 2013 2014 2015
ET (Küçükbaş Et, Büyükbaş Et, Kümes
Hayvanları Eti)
114.252.990,34 TL 95.330.860,75 TL 86.230.173,74 TL 137.789.637,00 TL
ZEYTİN 356.102.027,50 TL 406.422.226,02 TL 597.038.606,54 TL 753.757.084,47 TL
YAŞ ve KURU MEYVELER (Ceviz, Kestane, Hurma, Kuru İncir, Kuru
Üzüm, Kuru Erik, Kuru Elma, Leblebi,
Kabak Çekirdeği, Fındık Çeşitleri, Taze
Fındık, Badem, Fıstık Çeşitleri, Kuru Kayısı)
4.468.188,43 TL 4.311.784,11 TL 11.220.217,60 TL 7.294.764,25 TL
ORMAN MAHSÜLLERİ (Ceviz Ağacı, Kereste, Tomruk, Adaçayı,
Sahlep, Ihlamur, Defne Yaprağı )
5.389.014,89 TL 7.250.282,61 TL 6.800.281,46 TL 9.423.722,13 TL
TEKSTİL HAMMADDELERİ (İpek Kozası, Pamuk, Pamuk İpliği, Yün
İpliği, Viskon İpliği, Viskon Elyafı,
İpekböceği Tohumu)
6.612.130,19 TL 11.798.519,44 TL 28.794.651,17 TL 28.577.986,20 TL
YÜN ve YAPAKLAR (Merinos Yapak, Yerli Yapak, İthal Yapak,
Yün)
-- -- -- --
CANLI HAYVAN ( Sığır, Dna, Koyun, Kuzu, Keçi, Oğlak, Piliç,
Tavuk, Manda, İnek, Toklu, Koç, Boğa,
Düve)
142.699.188,20 TL 170.482.343,07 TL 214.479.761,63 TL 225.448.711,67 TL
HAM DERİLER (Sığır, Koyun, Kuzu, Keçi Derileri.)
1.132.519,49 TL 1.025.517,06 TL 452.655,23 TL 1.997.529,75 TL
ÇEŞİTLİ MADDELER ( Baharat, Sabun, Yaş Sebze ve Meyveler,
Muhtelif Meyve Kuruları ve Kabukları,
Muhtelif Tohumlar )
28.027.644,35 TL 84.778.611,62 TL 196.956.614,76 TL 274.619.899,16 TL
TOPLAM 910.039.006,72 TL 1.089.323.459,10 TL 1.617.582.826,18 TL 2.091.345.276,44 TL
YIL
YILLIK İŞLEM
HACİMLERİ
(TL)
ARTIŞ ORANI
%
2000 173.536.051,03 0,00
2001 267.938.697,48 54,40
2002 362.171.879,61 35,17
2003 410.533.188,60 13,35
2004 475.717.490,65 15,88
2005 496.146.942,54 4,29
2006 579.773.868,50 16,86
2007 642.384.591,09 10,80
2008 690.265.442,52 7,45
2009 713.416.863,07 3,35
2010 891.295.639,30 24,93
2011 962.139.870,03 7,95
2012 910.039.006,72 -5,42
2013 1.089.323.459,10 19,70
2014 1.617.582.826,18 48,49
2015 2.091.345.276,44 29,29
39
962.139.870,03910.039.006,72
1.089.323.459,11
1.617.582.826,18
2.091.345.276,44
1,00
500.000.001,00
1.000.000.001,00
1.500.000.001,00
2.000.000.001,00
2.500.000.001,00
2011 2012 2013 2014 2015
İŞLEM HACİMLERİ KARŞILAŞTIRMASI
% -5,42
% 29,29
% 48,49
% 19,70
40
2.9. Bursa Ticaret Borsası Organizasyon Yapısı
41
2.10. Fiziki Yapı
Borsa Merkez (İdare) Çalışma Alanı
Uzun Çarşı, Borsa Sokak, No:3/1 Osmangazi/BURSA
✓ Toplam 500 m² alan sahip
✓ Hizmet Alanı (Çalışma Ofisleri)
✓ Meclis Toplantı Salonu
✓ Fuaye ve Sergi Alanı
✓ 4 Adet Mobil Tescil Aracı
Bursa Canlı Hayvan ve Et Borsası
Ankara Yolu, 9. Km. Deliçay Mevkii ET.BA Kombinası, Yıldırım/BURSA
✓ Toplam 60.000 m² alan sahip
✓ Kapalı ve yarı açık Canlı Hayvan Park Pazar yeri,
✓ Mezbaha (Küçükbaş ve Büyükbaş Hayvan Kesim Yeri)
✓ Soğuk Hava Depoları
✓ Kapalı ve açık toplantı salonu
✓ İdari bina
✓ Sosyal Tesisler
İznik Tescil Bürosu/Temsilciliği:
Belediye İşhanı, Kat: 3 İznik/BURSA
✓ Toplantı Salonu
✓ Fuaye alanı
42
2.11. Teknolojik Altyapı
IBM Blade Server üzerine kurulu;
✓ Blade şase
✓ 1 Adet Lan Switch
✓ 1 Adet San Switch
✓ 3 Adet Sunucu
✓ 1 Adet Veri Depolama Birimi (IBM System Storage/12 Adet 300 GB SAS HDD)
✓ Güvenlik Duvarı Yazılımı (Check Point)
✓ Otomatik Tape Kütüphanesi
✓ Antivirüs Yazılımı
✓ 17 Adet Kullanıcı Bilgisayarı
✓ 1 Adet Renkli Yazıcı
✓ 1 Adet Renkli Fotokopi
✓ 1 Adet Renksiz Fotokopi Makinası
✓ 3 Adet Nokta Vuruşlu Yazıcı
✓ 4 Adet Renksiz Laser Yazıcı
✓ 1 Adet Projeksiyon Cihazı
✓ 1 Adet 10 KvA Güç Kaynağı
✓ 1 Adet 3 KvA Güç Kaynağı
✓ 5 Adet Wireless Access Point
✓ 3 Adet Windows Server 2008 Sngl OLP NL
✓ 1 Adet SQL Server Standart Edtn. 2008 Sngl OLP NL
✓ 20 Kullanıcılı Office Standart 2007 Sngl OLP NL
43
2.12. İnsan Kaynakları
PERSONEL
ADI SOYADI GÖREVİ
GÖREV
SÜRESİ
EĞİTİM
DURUMU
YABANCI
DİL
1 Fehmi Yıldız Genel Sekreter 3 Lisans İngilizce
2 Hande Ceylan Genel Sekreter Yardımcısı 2 Yüksek Lisans İngilizce
3 Ziya İkiz Muamelat, Muhasebe ve
Mali İşler Şefi 30 Lise .... - ….
4 Şenda Doğan Zeybel Yönetici Asistanı 6 Lisans .... - ….
5 Alper Ölmez Kalite, Bilgi İşlem ve Sicil
Memuru 15 Ön Lisans .... - ….
6 Murat Neziroğlu Muamelat ve İstatistik
Memuru 24 Lise .... - ….
7 Faruk Bahtiyar Muamelat Memuru 20 Lise .... - ….
8 Güngör Yıldırır Muamelat Memuru 13 Lise .... - ….
9 İsmail Dalkılıç Muamelat Memuru 13 Lise .... - ….
10 Ayşe Parmakoğulları Muamelat ve İstatistik
Memuru 7 Lise .... - ….
11 İsmail Can Muamelat Memuru 2 Lisans .... - ….
12 Ali Tetik Genel İdare Görevlisi 20 İlkokul .... - ….
2.12.1. Alınan Eğitimler
Genel ve Uzmanlıklara Göre Eğitimler
Katılan
Personel Sayısı
1 Etkili İletişim, Beden Dili ve Diksiyon 10
2 Takım Çalışması ve Motivasyon 7
3 Yenileşim Yönetimi 7
4 ISO 9001 Temel Eğitim, İç Tetkik Eğitimi ve
Dokümantasyon Eğitimi 7
5 İyiden Mükemmele 2
6 Süreç Yönetimi ve İyileştirilmesi 3
7 Yalın Üretim ve 3. Göz İstatistik 4
8 İş Yaşamında İnsan İlişkileri ve Etkili İletilim 2
9 Protokol Kuralları 2
10 Mazeret Yok 2
44
2.13. Mali Kaynaklar
2.13.1. 2014 Yılı Gelir
GELİRİN NEVİ FASIL TUTARI
Kayıt Ücretleri 23.715,00 TL
Yıllık Aidatlar 88.382,87 TL
Muamele Tescil Ücretleri 1.347.181,38 TL
Yapılan Hizmetler Karşılığı Alınan Ücretler 234.613,79 TL
Belge Bedelleri 12.882,50 TL
Faiz Gelirleri 784.575,62 TL
Kira Gelirleri 584.234,00 TL
Sair Gelirler 10.900,00 TL
2014 Yılı Gerçekleşen Gelir 3.086.485,16 TL
2.13.2. 2014 Yılı Gider
GİDERİN NEVİ FASIL TUTARI
Personel Giderleri 711.067,99 TL
Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler 252.631,02 TL
Basın ve Yayın Giderleri 63.954,55 TL
Genel Yönetim Giderleri 20.112,46 TL
Seyahat ve Yol Giderleri 25.037,62 TL
Birlik Aidatı, Kanuni Aidat Pay ve Fonlar 272.223,50 TL
Eğitim ve Fuar Giderleri 64.182,30 TL
Bağış ve Yardımlar 187.030,50 TL
Vergi Resim ve Harçlar 111.133,86 TL
Finansman Giderleri 2.122,00 TL
2014 Yılı Gerçekleşen Gider 1.709.495,80 TL
45
2.13.3. 2015 Yılı Gelir
GELİRİN NEVİ FASIL TUTARI
Kayıt Ücretleri 14.650,00 TL
Yıllık Aidatlar 89.116,82 TL
Muamele Tescil Ücretleri 1.684.135,99 TL
Yapılan Hizmetler Karşılığı Alınan Ücretler 239.353,24 TL
Belge Bedelleri 8.825,00 TL
Faiz Gelirleri 1.023.033,79 TL
Kira Gelirleri 743.056,49 TL
Sair Gelirler 500,00 TL
2015 Yılı Gerçekleşen Gelir 3.802.671,33 TL
2.13.4. 2015 Yılı Gider
GİDERİN NEVİ FASIL TUTARI
Personel Giderleri 786.350,23 TL
Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler 330.869,73 TL
Basın ve Yayın Giderleri 44.725,94 TL
Sabit Kıymetler Gideri --.--
Kira Giderleri 62.098,74 TL
Genel Yönetim Giderleri 19.306,18 TL
Seyahat ve Yol Giderleri 47.028,13 TL
Birlik Aidatı, Kanuni Aidat Pay ve Fonlar 307.333,82 TL
Eğitim ve Fuar Giderleri 153.863,42 TL
Bağış ve Yardımlar 28.610,00 TL
Vergi Resim ve Harçlar 113.355,46 TL
Finansman Giderleri 838,00 TL
2015 Yılı Gerçekleşen Gider 1.894.379,65 TL
46
2.13.5. 2013-2014-2015 Yılı Gerçekleşen Gelir-Gider ve Müspet Fark Analiz Tablosu
YIL 2013 YILI
GERÇEKLEŞEN
GİDER
2014 YILI
GERÇEKLEŞEN
GİDER
2013-2014
GERÇEKLEŞEN
GİDER
DEĞİŞİM %
2015 YILI
GERÇEKLEŞEN
GİDER
2014-2015
GERÇEKLEŞEN
GİDER
DEĞİŞİM %
TOPLAM 1.521.530,87 TL 1.709.495,80 TL 12,35 1.894.379,65 TL 10,82
YIL 2013 YILI
GERÇEKLEŞEN
GELİR
2014 YILI
GERÇEKLEŞEN
GELİR
2013-2014 YILI
GERÇEKLEŞEN
GELİR
DEĞİŞİM %
2015 YILI
GERÇEKLEŞEN
GELİR
2014-2015 YILI
GERÇEKLEŞEN
GELİR
DEĞİŞİM %
TOPLAM 2.705.668,83 TL 3.086.485,16 TL 14,07 3.802.671,33 TL 23,20
YIL
2013 YILI
GERÇEKLEŞEN
MÜSPET FARK
2014 YILI
GERÇEKLEŞEN
MÜSPET FARK
2013-2014 YILI
GERÇEKLEŞEN
MÜSPET FARK
DEĞİŞİM %
2015 YILI
GERÇEKLEŞEN
MÜSPET FARK
2014-2015 YILI
GERÇEKLEŞEN
MÜSPET FARK
DEĞİŞİM %
MÜSPET
FARK
(ARTAN
GELİR)
1.184.137,96 TL 1.376.989,36 TL 16,29 1.908.291,68 TL 38,58
TL2.705.668,83 TL3.086.485,16
TL3.802.671,33
TL0,00
TL1.000.000,00
TL2.000.000,00
TL3.000.000,00
TL4.000.000,00
2013 2014 2015
Gelir
Gelir
1.521.530,87 TLTL1.709.495,80
TL1.894.379,65
0,00 TL
500.000,00 TL
1.000.000,00 TL
1.500.000,00 TL
2.000.000,00 TL
2013 2014 2015
Gider
Gider
1.184.137,96 TL
1.376.989,36 TL
1.908.291,68 TL
0,00 TL
500.000,00 TL
1.000.000,00 TL
1.500.000,00 TL
2.000.000,00 TL
2.500.000,00 TL
2013 2014 2015
Müspet Fark Müspet Fark
47
3. PAYDAŞ ANALİZİ
Paydaşlar; kuruluşun ürün ve hizmetleri ile ilgisi olan, kuruluştan doğrudan veya dolaylı, olumu ya da
olumsuz yönde etkilenen veya kuruluşu etkileyen kişi, grup veya kurumlardır. Paydaşlar, iç ve dış
paydaşlar ile yararlanıcılar/müşteriler olarak sınıflandırılabilir.
İç paydaşlar; borsa çalışanları, yöneticileri, üyeleri, borsanın bağlı olduğu üst kuruluş (TOBB) iç
paydaşlara örnektir. Bu örneklerden de anlaşılacağı üzere iç paydaşlar; borsayı etkileyen ve borsadan
etkilenen kişi, kurum ve kuruluşları ifade etmektedir.
Dış paydaşlar; borsa faaliyetiyle ilgili olan diğer kamu ve özel sektör kuruluşları, örneğin; Türkiye
Odalar ve Borsalar Birliği`ne bağlı Oda/Borsalar, İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri,
Ziraat Odaları, Vergi Daireleri, Ticaret İl Müdürlüğü, Belediyeler, Valilik gibi kurumları ifade
etmektedir.
3.1. Paydaş Listesi
Bursa Ticaret Borsası`nın paydaşları; Bursa Ticaret Borsası Yönetimi, Stratejik Plan Çalışma Ekibi ve
Paydaş Toplantısı yardımıyla aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. Ayrıca paydaşlarımızın etki ve
önemlerinin belirlenmesinde de aşağıdaki Paydaş/Etki Önem Matrisi'nden yararlanılmıştır.
Paydaş Etki/Önem Matrisi
Etki
Önem Zayıf Güçlü
Önemsiz İzle İşbirliği Yap
Önemli
Çıkarlarını gözet,
çalışmalara dâhil et Birlikte çalış
3.1.1 İç Paydaşlar
Paydaş Adı
Borsa Yönetim Kurulu
Borsa Meclis Kurulu
Borsa Meslek Komiteleri
Borsa Çalışanları
Borsa Üyeleri
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
48
3.1.2. Dış Paydaşlar
PAYDAŞ ADI ÖNCELİK
T.C. Bursa Valiliği İşbirliği Yap
Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Şirketleri Birlikte Çalış
İlçe Belediyeleri İşbirliği Yap
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Birlikte Çalış
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası İşbirliği Yap
İlçe Oda ve Borsaları İşbirliği Yap
Ziraat Odaları İşbirliği Yap
Bursa Veteriner Hekimler Odası İşbirliği Yap
Bursa Ziraat Mühendisleri Odası İşbirliği Yap
Gümrük ve Ticaret İl Müdürlüğü İşbirliği Yap
Bursa Kasaplar Odası İşbirliği Yap
Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi İşbirliği Yap
Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi İşbirliği Yap
Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü İşbirliği Yap
BEBKA İşbirliği Yap
TKDK İşbirliği Yap
KOSGEB İşbirliği Yap
KGF İşbirliği Yap
Uludağ İhracatçılar Birliği İşbirliği Yap
İŞKUR İzle
TSE İşbirliği Yap
Bursa İl Emniyet Müdürlüğü İzle
Kamu Bankaları İşbirliği Yap
Özel Bankalar İşbirliği Yap
BESOB İşbirliği Yap
PERDER İşbirliği Yap
Bursa Kent Hali İşadamları Derneği İşbirliği Yap
TİGEM Karacabey Tarım İşletmesi Müdürlüğü İşbirliği Yap
Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı İşbirliği Yap
Vergi Daireleri İşbirliği Yap
S.S. Yeşil Çevre Arıtma Tesisi Kooperatifi İzle
İstanbul Ticaret Üniversitesi Bursa Kampüsü İşbirliği Yap
Bahçeşehir Üniversitesi Bursa Kampüsü İşbirliği Yap
Bilgi Üniversitesi Bursa Kampüsü İşbirliği Yap
SİAD’lar İşbirliği Yap
İl Milli Eğitim Müdürlüğü İşbirliği Yap
TÜİK İşbirliği Yap
Kozabirlik İşbirliği Yap
Marmarabirlik İşbirliği Yap
Tarihi Çarşı Hanlar Birliği İzle
Üretici ve Yetiştirici Birlikleri İzle
Gıda ve Yem Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Md. İşbirliği Yap
Bursa Zirai Karantina Müdürlüğü İşbirliği Yap
Görsel ve Yazılı Basın İşbirliği Yap
49
3.2. Paydaş Beklenti Anketi Sonuçları
Bursa Ticaret Borsası iç ve dış paydaşlarına Paydaş Beklenti Anketi uygulanmış ve geçerli olan 79 adet
anket yapılan analize dâhil edilmiştir. Anketin sonuçları (sorulara karşılık aritmetik ortalamalar) sorulan
sorular kapsamında paydaş beklenti anket analizleri aşağıdaki tabloda açıklanmıştır.
Anket Soruları Sayı Aritmetik
Ortalama
Standart
Sapma
1. Bursa Ticaret Borsası görevleri ve yetkileri hakkında ne kadar
bilgi sahibisiniz? 79 3,2025 1,18083
2. Bursa Ticaret Borsası’nın sunduğu hizmetler hakkında ne
ölçüde bilgi sahibisiniz? 79 3,2025 1,18083
3. Ulusal konularda sorumlu, tarafsız ve objektif tavır alıyor. 79 3,7089 1,23155
4. Bursa TB, Bursa ekonomisini geliştirme ve hareketlendirme
yönünde faaliyetlerde bulunuyor. 79 3,7342 1,19517
5. Bursa TB, üyelerinin sorunlarını çözme yönünde girişimlerde
bulunuyor 79 3,5823 1,20477
6. Bursa TB, il tarımının önündeki engelleri kaldırma ve
geliştirme yönünde faaliyetlerde bulunuyor 79 3,3924 1,14822
7. Bursa TB, üyelerini ulusal ve uluslararası platformda temsil
ediyor ve tanıtıyor 79 3,8101 1,08694
8. Bursa TB, üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri sunabiliyor 79 4,0633 1,15849
9. Bursa TB, üyelerini ticaret ve girişimcilik konularında
eğitiyor, destekliyor ve teşvik ediyor 79 3,5316 1,16394
10. Bursa TB, üyelerini Bursa Ticaret Borsası’nın faaliyetleri
konusunda sürekli bilgilendiriyor 79 3,6203 1,23313
11. Bursa TB, çevrenin korunması ve kontrolüne önem veriyor 79 3,4810 1,08440
12. Bursa TB, basın ve Halkla ilişkiler konusunda çalışıyor 79 3,6456 1,06263
13. Bursa TB, kamu yararını ön planda tutarak üyelerinin
menfaatini koruyor 79 3,7722 1,12032
14. Bursa TB, yurt içi ve Yurt dışı fuar ve sergilere katılmayı
teşvik ve organize ediyor 79 3,7215 1,20827
15. Bursa Ticaret Borsası İle kurumunuz arasındaki ilişkiler ne
ölçüde başarılı yürümektedir? 79 3,6582 1,24947
Bu sonuçlara göre; tüm sonuçlar; “3-4 aritmetik ortalama düzeyinde”, yani sorulan sorulara; “yüksek
düzeyde= büyük ölçüde katılıyorum” ve “4-5 aritmetik ortalama düzeyinde”, yani sorulan sorulara; “çok
yüksek düzeyde = büyük ölçüde katılıyorum” şeklinde cevap verildiği görülmektedir.
50
Buna göre, “4-5 aritmetik ortalama düzeyinde”, yani sorulan sorulara; “çok yüksek düzeyde = büyük
ölçüde katılıyorum” şeklinde cevap verilen konu “Bursa Ticaret Borsası`nın üyelerinin ihtiyacı olan
belgeleri sunabiliyor” olmasıdır. Diğer tüm konulara ise, yukarıda görüleceği üzere; “büyük ölçüde
katılım sağlandığı” belirtilmiştir.
3.3. Bursa Ticaret Borsası SWOT Analizi
Bursa Ticaret Borsası paydaşlarıyla yapılan toplantılar neticesinde elde edilen bulgular ile Kurum İç
Analizinin (Güçlü-Zayıf (Geliştirmeye Açık Yönleri/SW); Borsanın yapısı, insan kaynakları, kurum
kültürü, teknolojisi, mali durumu gibi hususlar dikkate alınarak incelenmesine ilaveten Borsanın Makro
(PEST Analizi) ve Mikro (Fırsat-Tehdit/OT) Dış Çevre Analizleri neticesinde aşağıdaki SWOT Analizi
elde edilmiştir. Belirtilen hususların hepsi ve özellikle “gelişmeye açık alanlar”, Stratejik Hedef ve
Faaliyet tablosu hazırlanırken değerlendirilmeye alınmıştır.
SWOT Analizinde paydaşlardan elde edilen hususların bazılarının Borsa görev ve faaliyet alanlarının
dışında bulunmakta, bazıları ise Borsa’nın bazı paydaşlarının görev tanımlarında olmasına rağmen,
Borsa’dan beklentiler dâhilinde değerlendirildiği görülmektedir. Anılan nitelikteki konular yine de
aşağıdaki listede muhafaza edilerek, paydaşlarla ilerideki dönemlerde yapılacak çalışmalarda paydaşlara
da iletilmek üzere değerlendirilmeye alınmıştır.
3.3.1. Güçlü Yönler
Bursa Ticaret Borsası`nı geliştiren, ileriye götürebilecek, kurumun kendisine ait göstergeler aşağıdaki
gibi belirlenmiştir:
• Stratejik plan çalışmalarına verilen önem doğrultusunda kurumsallaşma çabalarına verilen önem
ve gelişme potansiyeli
• Bursa tarım ve hayvancılığına önem ve değer veren bakış açısı
• Bursa İli Hayvan Sağlığı Zabıtası Komisyon üyeliği
• Bursa İli Toprak Koruma Kuruluna üye olması
• Kurumsal kimlik ve güvenilirlik
• Aidatların web sitesinden sorgulanabilmesi
• Kurumun güçlü ve köklü geçmişi
• Akredite olunması
• Avrupa Ticaret Borsaları Birliği`ne üye olması
• Kalite yönetim sistemi belgesine sahip olunması
• STK’lar ile ortak çalışmaların varlığı
• Yeniliklere ve iletişime açık bir yönetimin olması
• Güçlü mali yapısı
51
• Üyelere yerinde hizmet verilmesi
• Katılımcı yöntemle yapılan planlama faaliyetleri
• Yönetim ile çalışanlar arası uyumluluk
• Güçlü bir arşive sahip olunması
• Kamu kurumları ile güçlü ve etki yaratabilecek ilişkiler
• Tarım ürünlerinin ticaretini yapan firmalar ile direkt iletişim içinde olunması
• Hayvan pazarı ve mezbaha hizmetleri
• Merkezi konumda hizmet binasının varlığı
• İnternet sitesinin etkin kullanılması ve güncel olması
• Güçlü bir meclis ve yönetim kuruluna sahip olunması
• Kırmızı et sektörü için kesim ve depolama imkânlarına sahip olması
• Ziraat Odası-Tarım İl Müdürlükleri ile ortak çalışmalar yürütmesi
• Tarım İl Müdürlüğü ile etkin çalışmaları
• İşlem hacminin yüksekliği
• TOBB merkezi yapısı ile güçlü ilişkiler
• Kaliteli hizmete ve üye memnuniyetine önem verilmesi
3.3.2. Gelişime Açık Yönler
Kurumumuzun gelişime açık yönleri; önlem alınmadığı takdirde Bursa Ticaret Borsası`nın varlığını
sona erdirebilecek, gelişimini durdurabilecek içeriye ait göstergelerdir. Bulgular ciddiyetle
değerlendirilmeli gerektiği takdirde mutlaka aksiyonlar alınmalıdır.
• Sektörel bazda Bursa’nın ve Borsanın denetleyebileceği bir ürün pazarının olmaması
• Üyelere dönük yeterince eğitim düzenlememesi
• Hizmet binasının borsacılık faaliyetleri için yetersizliği
• Hizmetlerin sadece üyeler ile sınırlı olması
• İhracatı geliştirecek adımların atılmaması
• Üyeleri ile bütünleşen ve üyelere yön gösterecek projelerin üretilememesi
• Uluslararası pazarda ihtiyaç duyulan malzemeleri araştıracak pazar araştırmalarının
yapılamaması ve üyelerin yönlendirilememesi
• Meslek odaları ile iletişiminin yetersizliği
• Üyelerin borsayı yeterince sahiplenmemesi
• Tanınırlık düzeyinin yetersizliği
• Dış ticaret konusunda üyelerine sağladığı hizmetlerin yetersizliği
• Paydaşlarla iletişim yetersizliği
52
• Sivil Toplum Kuruluşlarıyla yeterince etkin ve beraber çalışılamaması
• Yeterince tanıtım yapılmaması
• Üyelere sunulan bazı hizmetlerden üyelerin yeterince haberdar edilmemesi
• Borsa web sitesinde AB proje ve hibeleri ile ilgili yeterli bilgi bulunmaması
• E-devlet uygulamalarına geçilirken Borsa tarafından sunulan hizmetlerin bu çalışmalara
adapte olamaması
• Üreticinin haklarının yeterince korunamaması
• AB hibeleri ve IPARD desteklemelerinin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasındaki yetersizlikler
• Kamu kurumları ile iletişim yetersizliği ve tanınırlığın azlığı
• Pazar bulma konusunda üyelerine yeterince destek verilmemesi
• Mesleki eğitimi geliştirici çalışmaların yeterince yapılamaması
• Üye bilgilerinin güncellenmesindeki yetersizlikler
• Sosyal sorumluluk projelerinin yetersizliği
• AR-GE çalışmalarındaki yetersizlikler
• Koza, ipek gibi ürünlerde yeterince söz sahibi olamaması
• Dağ yöresinden Borsaya ilginin artırılmasına yönelik çalışmaların eksikliği
• Tarım kapsamlı genel ve özel toplantıların sayısındaki yetersizlikler
• Uluslararası pazarlara üyelerini açma faaliyetlerindeki yetersizlikler
• Hayvan park pazar yerine yapılan yatırımın diğer kotasyon maddeleri içinde yapılmaması
• Üye sayısının potansiyele göre az kalması
• Gıda güvenliği ve helal gıda gibi konularda üyelere yeterince destek verilmemesi
• Bazı ürünler bazında fiyat belirleyici bir konumda olunmaması
• Sektörlerde gerekli olacak nitelikli eleman temini konusunda eğitim kurumlarıyla yapılan
çalışmaların yetersizliği
• Alternatif ürünler üretmesi konusunda yabancı pazar araştırtmalarının yapılamaması ve üyelerin
bu alanda yeterince yönlendirilememesi
• Yurtdışı fuarlara üyelerin götürülmesi faaliyetlerinin daha da artırılması
• Hazırlanan Süt Analiz Laboratuarı projesine yeterince il birliği ile beraber destek sağlanamaması
• Satış salonunun olmaması
• Üyelerin eğitimine yönelik yeterince etkinlik yapılamaması
• Borsanın ve faaliyetlerinin yeterince tanıtılamaması
• Tarım alanlarının küçülmesine ait stratejiler geliştirilememesi
• Zirai ilaçların insan sağlığına olumsuz etkilerine ait yeterli bilinçlendirme faaliyetlerinin
yapılamaması
53
• Organik tarıma geçişle ilgili stratejilerin yeterince oluşturulamaması
3.3.3. Fırsatlar
Bursa Ticaret Borsası`nı geliştiren, ileriye götüren, çevresel, dışarıya ait göstergeler aşağıdaki gibi
belirlenmiştir:
• Üye sayısının Bursa ili potansiyeline göre artmaya müsait olması
• İlin iklim, yeraltı ve yerüstü kaynakları açısından elverişli bölgede olması
• Hamidiye Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (gıda kontrol, tarım makineleri, peyzaj, bahçe
bitkileri bölümleri)
• E-arşiv ve e-belge yönetim sistemine geçilecek olması
• Ulaşımda elverişli bir yerde olunması (hızlı tren, Körfez geçişi, İzmir otobanı vb.)
• Hızlı tren projesinde ilin elverişli konumu
• Yakında liman olması
• İstanbul’a yakınlık
• Bursa`nın yerel ulusal gıda markalarına sahip olması
• Tarıma dayalı sanayinin yem, salça, konserve, meyve suyu vb. var olması
• Tarım ve hayvancılık yapılabilecek alanların bolluğu
• Gıda izlenebilirliği faaliyetlerinin yaygınlaşması
• Bursa`da tarım fuarının yapılması
• TOBB’un güçlü kurumsal kimliği
• Bursa`da kooperatiflerin varlığı
• İle ait marka ürünlerin çokluğu
• IPARD desteklemelerinin Bursa’daki varlığı
• Bursa’nın ürün çeşitliliğinin fazlalığı
• Eğitim düzeyi nispeten yüksek çiftçilerin varlığı
• Bursa`nın tarım ve hayvancılığa elverişli bir konumda olunması
• Ulusal ve uluslararası bağlantılara sahip olunması
• Bölgede genç nüfusun elverişliliği
• Lobi yapabilecek güce sahip olunması
• Şehirde gübrenin enerjiye dönüştürülmesine yönelik çalışmalar
• Tarihi ve turistik zenginliklere sahip olunması
• Güçlü eğitim kurumlarının varlığı
• İldeki tarımsal ürün çeşitliliği
• İlde teknokent olması
54
• Büyükşehir Belediyesi statüsünde olunması
• Gemlik serbest bölgesinin varlığı
• Ürün ve yemde KDV`nin düşecek olması
• Sebze ve meyvede ürün izlenebilirliğinin sağlanmasına yönelik mevzuatlardaki gelişmeler
• Fuar ve pazarlamada bölgenin önemli ve güçlü bir konumda olması
• İlden çıkarılan Bakanlar vasıtasıyla Hükümet düzeyinde siyasi nüfusa sahip olunması
• Organik tarıma geçiş
• Şehrin coğrafi işaretli ürünlere sahip olması
3.3.4. Tehditler
Bursa Ticaret Borsası`nın varlığını sona erdirebilecek, gelişimini durdurabilecek, önlem alınması
gereken çevresel - dışarıya ait göstergeler aşağıdaki gibi belirlenmiştir:
• Üye çiftçinin ileriye dönük ne yetiştireceğini bilmemesi
• İmar planlarının siyasi etkenlerle düzenlenmesi ve dolayısıyla toprakların tarım dışı
kullanımında artış
• Yeraltı su kaynaklarının sanayi tarafından kirletilmesi, tüketilmesi, daraltılması
• Birinci derece deprem bölgesinde olunması
• Tarım arazilerinin sanayi arazilerine dönüştürülmesi
• Dünyadaki değişimlerin hızına tam olarak ayak uydurabilecek şekilde Borsayı yeni hizmet
alanlarına taşıyabilecek yeniliklerin yetersizliği
• Üreticilerin yeniliklere kapalı olması
• Küresel ısınma ve iklim değişikliklerinin tarımı olumsuz etkilemesi
• İthalata bağımlılık
• Arazi toplulaştırması ile ilgili mevzuattaki eksiklikler
• Dış ülkelerle ilişkilerdeki zorlukların yansımaları
• Yüksek girdi maliyetleri nedeniyle üretimden vazgeçme eğilimi
• Bursa’ya kazandırılmak istenen kent kimliği konusundaki tutarsızlıklar
• Ulusal tarım politikalarında yerel farklılıkların yeterince dikkate alınamaması
• Et sektörünün içinde bulunduğu zor durum
• Kayıt dışı ekonominin yarattığı haksız rekabetten işini doğru yapan üyelerin olumsuz
etkilenmesi
• Tarım ürünlerinde arz-talep dengesinin tam olarak oluşturulamaması
• Tarım ve hayvancılıkta girdi maiyetlerinin yüksekliği
• Bursa’nın sanayi mi, yoksa tarım kenti mi olacağı konusundaki kafa karışıklıkları
55
• Tarımsal sulama alanlarının kirlenmesi
• Kırsal alanda tarım nüfusunu korumak için desteklerin azlığı
• Doğaya zarar verebilecek mermer ve taş ocaklarının ruhsatlarının daha dikkatli verilmesi
• Ovanın yapılaşmaya açılması
• Tarım alanlarının küçülmesi
• Zirai ilaçların insan sağlığına olumsuz etkileri
56
4. GELECEĞİN TASARIMI
4.1. Kalite Politikası
➢ İlgili yasal mevzuatlar çerçevesinde vereceğimiz hizmetleri; çağdaş ve vizyoner bakış açısıyla,
zamanında ve kaliteden ödün vermeden sunmak,
➢ Belirlenen hedeflere ulaşmak için Kalite Yönetim Sisteminin kuralları çerçevesinde sistemimizin
etkinliğini artırarak sürekli iyileştirmek,
➢ Tüm Borsa birimlerinin ortak katılımı ve kalite anlayışıyla üye memnuniyetini en üst seviyeye
çıkarmak ve bunu sürdürülebilir kılmaktır.
4.2. Misyon
Kuruluş yasasında belirlenen görev tanımı çerçevesinde, çağdaş ve vizyoner bakış açısıyla tarım
ürünleri için gerekli rekabet ortamını oluşturarak, Bursa ve Marmara Bölgesi`nde gıda, tarım ve
hayvancılık sektörlerinde güçlü ve etkin tarım ürünleri piyasası oluşturmak ve gıda, tarım ve
hayvancılık sektörlerine ivme katacak profesyonel borsacılık anlayışıyla, üyelerinin dünya
standartlarında ürün ve hizmet sunmalarına katkı sağlayacak bir kurum olmak.
4.3. Vizyon
Güçlü kurum kültürüyle, ulusal ve uluslararası piyasalarda aktif görev alarak Bölgesinde ve Türkiye`de
Tarım Borsacılığı alanında sektörün nabzını tutan, küresel borsacılık anlayışıyla tarımın ve tarımsal
ticaretin gelişmesine katkı sağlayan referans bir kurum olmak.
4.4. Temel Değerler
➢ Kalite ve üye odaklı hizmet anlayışı
➢ Güçlü, güvenilir kurum kültürü
➢ Çağdaş, evrensel, yenilikçi, teknolojik hizmet anlayışı
➢ Şeffaf, net, dürüst iletişim
➢ Yaşadığı çevreye karşı saygılı, duyarlı ve sosyal sorumluluk bilincine sahip bir kurum olmaktır.
4.5. Bursa Ticaret Borsasının Stratejik Amaçlar Envanteri
Stratejik Amaç 1: Üyelerin ticari performansının, memnuniyetinin arttırılması ve sürdürülebilir
kılınmasına yönelik faaliyetler
Stratejik Amaç 2: Bursa`da tarım ve hayvancılık sektörlerinin gelişimine katkı sağlamak
Stratejik Amaç 3: Kaynak yönetiminin geliştirilmesi
Stratejik Amaç 4: Kurumsal kapasiteyi geliştirmek ve sürdürülebilir kılmak amacıyla, borsanın
personel ve teknolojik yapısını güçlendirmek ve kurum imajını arttırmak
57
4.6. İzleme ve Değerlendirme
Stratejik planın izlenmesi ve takip edilmesi, kritik başarı faktörlerinden bir tanesidir. Bu çerçevede,
Borsa’nın dört yıllık vizyonunu yansıtan stratejik planda yer alan temel öge, amaç ve hedefleri
gerçekleştirmeye dönük proje ve faaliyetlerin uygulanabilmesi için hedefler bazında sorumluların
kimler/hangi birimler olduğu, bunların ne zaman gerçekleştirileceği, gibi hususlar belirlenmiştir.
Faaliyetler, 3 ayda bir gerçekleştirilen Akreditasyon İzleme Komitesi tarafından gözden geçirilmekte,
ilerlemeyen faaliyetlere ilişkin önlemler ve yapılması gereken faaliyetler kararlaştırılmaktadır.
Ayrıca, stratejik plan amaç ve hedefleri, Borsa’nın misyonu ve vizyonu doğrultusunda, Akreditasyon
İzleme Komitesi tarafından gözden geçirilmekte ve revize edilmesi gereken hususlara ilişkin tavsiye
kararlar alınmaktadır. Söz konusu tavsiyeler, bir sonraki Yönetim Kurulu Toplantısı’nda
değerlendirilerek planın gerekli durumlarda revize edilmesi sağlanmakta ayrıca stratejik planın genel
durumu ile ilgili de Yönetim Kurulu’na bilgi verilmektedir.
4.7. Stratejik Plan Revizyonları
1) Organizasyon Şeması Revizyonu (10.08.2016 Rev.01)
2) Amaç ve Hedefler; 2.2.2. Hedef performansının iletilen sorunların %50’si ile ilgili girişimde
bulunulması şeklinde revizyonu ve Kaynak Yönetimine 3.1.5. maddesinin eklenmesi. (05.12.2017
Rev.02)
Ekler: Stratejik Plan Amaç-Hedef-Faaliyet, Maliyet-Bütçe Kalemleri, Performans Kriterleri ve Hedef
Sorumluları Tabloları
58
1- Üyelerin Ticari Performansının, Memnuniyetinin Arttırılması ve Sürdürülebilir Kılınmasına Yönelik Faaliyetler
STRATEJİK
AMAÇ
STRATEJİK
HEDEFLER FAALİYETLER
PERFORMANS
GÖSTERGELERİ
HEDEF
PERFORMANS
SORUMLU
BİRİM TAKVİM BÜTÇE
1. ÜYELERİN
TİCARİ
PERFORMANSININ,
MEMNUNİYETİNİN
ARTTIRILMASI VE
SÜRDÜRÜLEBİLİR
KILINMASINA
YÖNELİK
FAALİYETLER
1.1. Üyelerin
Ticari
Performansına
Katkıda
Bulunmak
1.1.1. Hedef Pazarlara
Yönelik Yurt Dışı Fuar
Organizasyonu
Düzenlemek
Üye ile Ziyaret
Edilen Yurt Dışı
Fuar Sayısı
Yılda 2 Kez
(En Az 15 Üye)
Genel
Sekreterlik HER YIL
2016: 35.000 TL
2017: 40.000 TL
2018: 45.000 TL
2019: 50.000 TL
1.1.2. Hedef Pazarlara
Yönelik Yurt İçi Fuar
Organizasyonu
Düzenlemek
Üye ile Ziyaret
Edilen Yurt İçi Fuar
Sayısı
Yılda 1 Kez Genel
Sekreterlik HER YIL
2016: 10.000 TL
2017: 10.000 TL
2018: 15.000 TL
2019: 15.000 TL
1.1.3. Üyelerin Ticari
Performansını
Arttırmaya Yönelik
Eğitimler Vermek
Eğitim Sayısı
Katılımcı Sayısı
Yılda 3 Kez
(En Az 20
Katılımcı)
Genel
Sekreterlik HER YIL
2016: 10.000 TL
2017: 15.000 TL
2018: 20.000 TL
2019: 20.000 TL
1.1.4 Hibe
Programları, Mevzuat
Değişiklikleri Tarımsal
Desteklemeler ile
Bilgilendirme
Toplantıları
Toplantı Sayısı Yılda 2 Kez Genel
Sekreterlik HER YIL
2016: 5.000 TL
2017: 5.000 TL
2018: 7.000 TL
2019: 10.000 TL
1.1.5. Olası yeni
girişimcileri
destekleyecek
KOSGEB Uygulamalı
Girişimcilik Eğitimleri
ve Hibe Programları
Eğitimleri
-KOSGEB ile ortak
eğitim sayısı
- Hibe ve kredi
imkânlarından
faydalanan şahıs ve
kuruluşların sayısı
-Yılda 1’er kez
-Yılda en az 1
Kişi/İşletme
Genel
Sekreterlik HER YIL
2016: 4.000 TL
2017: 5.000 TL
2018: 6.000 TL
2019: 7.000 TL
1.1.6. Üyelerin
Ürün/Hizmet Satın
Almalarını
Kolaylaştırmak İçin
Firmalarla Anlaşmalar
Yapmak (Banka,
Akaryakıt, Lojistik,
Konaklama vb.)
Anlaşma Sayısı 3 Anlaşma Genel
Sekreterlik 2016-2019 --.--
59
STRATEJİK
AMAÇ
STRATEJİK
HEDEFLER FAALİYETLER
PERFORMANS
GÖSTERGELERİ
HEDEF
PERFORMANS
SORUMLU
BİRİM TAKVİM BÜTÇE
1. ÜYELERİN
TİCARİ
PERFORMANSININ,
MEMNUNİYETİNİN
ARTTIRILMASI VE
SÜRDÜRÜLEBİLİR
KILINMASINA
YÖNELİK
FAALİYETLER
1.2. Üye
İlişkilerini
Geliştirmek ve
Üye
Memnuniyetini
Arttırmak
1.2.1. Üyelerle
Diyalogumuzu
Geliştirmek,
Datalarımızı
Güncellemek ve Varsa
Sorunları Kısa Sürede
Çözmek Adına Yüz
Yüze ya da Telefon ile
İletişime Geçmek
İletişime Geçilen
Üye, çözüme
Kavuşturulan Sorun
Sayısı
-İletişime Geçilen
Üye; %80,
-Güncellenen
Veri; %80
- İletilen
Sorunların
Çözüm
Oranı;%50
Tüm
Birimler HER YIL --.--
1.2.3. Üyelerimize
Kurumsal Hediye
Yaptırılması
Üye Sayısı Faal Tüm
Üyelere
Genel
Sekreterlik HER YIL
2016: 40.000 TL
2017: 40.000 TL
2018: 50.000 TL
2019: 60.000 TL
1.2.4. Yönetim
ve/veya Genel
Sekreterlik Düzeyinde
Üye Ziyareti
Ziyaret Edilen Üye
Sayısı
Üye Sayısının
%20’si
Üst Yönetim
Genel
Sekreterlik
HER YIL --.--
1.2.5. Yemekli
Organizasyon
Düzenlenmesi
Organizasyon Sayısı Yılda 1 Kez Genel
Sekreterlik HER YIL
2016: 50.000 TL
2017: 60.000 TL
2018: 65.000 TL
2019: 70.000 TL
1.2.6. Yüksek
Düzeyde Vergi ve
Tescil Ücreti Ödeyen,
Ihracat Yapan,
Teknoloji Geliştiren
Üyeleri Ödüllendirmek
Ödül Töreni
Düzenlemek 1 Kez
Genel
Sekreterlik 2016-2019 150.000 TL
1.2.7. Üye
Memnuniyet
Anketinin Yapılması
-Memnuniyet Oranı
-Anket Sayısı
-Borsa Hizmetlerine
İlişkin Bildirilen
Sorunların
Çözümlenme Oranı
-%70
-Toplam Üyesi
Sayısının %30’u
-%80
Tüm
Birimler HER YIL
2016: 0 TL
2017: 0 TL
2018: 20.000 TL
2019: 0 TL
60
2- Bursa`da Tarım ve Hayvancılık Sektörlerinin Gelişimine Katkı Sağlamak
STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK
HEDEFLER FAALİYETLER
PERFORMANS
GÖSTERGELERİ
HEDEF
PERFORMANS
SORUMLU
BİRİM TAKVİM BÜTÇE
2. BURSA’DA TARIM
VE HAYVANCILIK
SEKTÖRLERİNİN
GELİŞİMİNE KATKI
SAĞLAMAK
2.1 BTB Canlı
Hayvan ve Et
Borsası
Kurulması
2.1.1. Projelendirme
Çalışmaları
Projelendirme
Çalışmalarının
Tamamlanması
2017 Yılı
Üst Yönetim
Genel
Sekreterlik
2016-2019 2016: 100.000,00 TL
2017: 300.000,00 TL
2.1.2. İnşaat
Çalışmaları
(Kamulaştırma
çalışmaları
Tamamlanması
Halinde)
-İnşaat Çalışmalarına
Başlanması
-İnşaat Çalışmalarının
Tamamlanması
2018 Yılı
2019 Yılı
Üst Yönetim
Genel
Sekreterlik
2016-2019 --.--
2.2 İlimizdeki
Tarım, Gıda ve
Hayvancılık
Sektörlerinde
Mevcut
Sorunların
Çözümüne ve
Üretim
Verimliliğinin
Arttırılmasına
Destek Olmak
2.2.2. Bölge Tarımını
Etkileyen Problemleri
En Etkili Biçimde
Kilit Karar Alıcıları
ile Görüşerek
Çözümüne Öncülük
Etmek
İletilen Sorunların
İlgili Karar Alıcılarına
İletilmesi
İletilen sorunların
%50’si ile ilgili
Girişimde
Bulunulması
Üst Yönetim HER YIL --.--
2.2.3. Sektör
Paydaşları İle
Toplantı ve Bilgi
Paylaşımı
Toplantı ve Bilgi
Paylaşımı Sayısı Yılda 1 Kez
Genel
Sekreterlik HER YIL
2016: 5.000 TL
2017: 5.000 TL
2018: 7.000 TL
2019: 10.000 TL
61
3- Kaynak Yönetiminin Geliştirilmesi
STRATEJİK
AMAÇ
STRATEJİK
HEDEFLER FAALİYETLER
PERFORMANS
GÖSTERGELE
Rİ
HEDEF
PERFORMANS
SORUMLU
BİRİM TAKVİM BÜTÇE
3. KAYNAK
YÖNETİMİNİN
GELİŞTİRİLMESİ
3.1 Borsanın
Fiziksel
Kaynaklarının
Yönetilmesi
3.1.1. Doğanbey Kentsel
Dönüşüm Alanında Bulunan 33
Adet Dairenin Borsa Mali
Kaynaklarına Katılması (Tapu
Tesliminden Sonra)
Borsa Mali
Kaynaklarına
Katılması
Satılması/Kiraya
Verilmesi
Üst Yönetim
Genel
Sekreterlik
2016-2019
2016: 5.000 TL
2017: 0 TL
2018: 0 TL
2019: 0 TL
3.1.2. SMÖ Binaların
Tamamlanmasına Müteakip Borsa
Mali Kaynaklarına Katılması
Borsa Mali
Kaynaklarına
Katılması
Satılması/Kiraya
Verilmesi
Üst Yönetim
Genel
Sekreterlik
2016-2019 --.--
3.1.3. Doğanbey Kentsel
Dönüşüm Alanında Borsa İdari
Binası Olarak Yapılacak Binanın
Kullanıma Elverişli Olması
Halinde Borsa’nın Taşınması
Gerçekleşme
zamanı
2019 Yılı Sonuna
Kadar
Üst Yönetim
Genel
Sekreterlik
2016-2019 500.000 TL
3.1.4. İznik Temsilciliğinde
Bulunan Yerlerin Borsa Mali
Kaynaklarına Katılması
Borsa Mali
Kaynaklarına
Katılması
Satılması/Kiraya
Verilmesi
Üst Yönetim
Genel
Sekreterlik
2016-2019
2016: 2.000 TL
2017: 0 TL
2018: 0 TL
2019: 0 TL
3.1.5. ET.BA Kombina Sahası
Kentsel Dönüşüm ve Gelişim
Alanı – Arsa Satışı Karşılığı Gelir
Paylaşım İşi
Borsa Mali
Kaynaklarına
Katılması
İhaleye Çıkılması ve
İnşaat Sürecinin
Başlaması
Üst Yönetim 2018-2019 2018-2019: 20.000 TL
3.2 Finansal
Kaynakların
Etkinliğinin
Arttırılması
3.2.1. Üye Sayısı, Tescil İşlem
Hacminin, Tescil Gelirlerinin ve
Geçmiş Dönem Aidat Tahsilat
Miktarının Artırılması
- Yeni Üye Sayısı
- İşlem Hacmi
- Tescil Geliri
- Geçmiş Dönem
Tahsilat Miktarı
- Yılda en az 50
- Bir önceki yıla
oranla en az % 10
Artış
- Bir önceki yıla
oranla en az % 7
Artış
-Borcun En Az
%10’u
Tüm
Birimler HER YIL
2016: 2.500 TL
2017: 0 TL
2018: 3.500 TL
2019: 0 TL
62
4- Kurumsal Kapasiteyi Geliştirmek ve Sürdürülebilir Kılmak Amacıyla, Borsanın Personel ve Teknolojik Yapısını Güçlendirmek ve
Kurum İmajını Arttırmak
STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK
HEDEFLER FAALİYETLER
PERFORMANS
GÖSTERGELERİ
HEDEF
PERFORMANS
SORUMLU
BİRİM TAKVİM BÜTÇE
4. KURUMSAL
KAPASİTEYİ
GELİŞTİRMEK VE
SÜRDÜRÜLEBİLİR
KILMAK
AMACIYLA,
BORSANIN
PERSONEL VE
TEKNOLOJİK
YAPISINI
GÜÇLENDİRMEK
VE KURUM İMAJINI
ARTTIRMAK
4.1. Borsanın
Teknolojik
Altyapısının
Güçlendirilmesi
4.1.1. Borsa Web Sitesinin
Üyeler Tarafından Daha Etkin
Kullanılmasına Yönelik
Yenilemelerin Yapılması
Web Sayfasının
Güncellenmesi En Az Yılda Bir Kalite HER YIL
2016: 10.000 TL
2017: 8.000 TL
2018: 9.000 TL
2019: 10.000 TL
4.1.2. Web Sayfasının
İngilizce Dil Desteğinin
Sağlanması
İngilizce Web
Sitesinin Hazırlanması 2016 Sonuna Kadar Kalite 2016 2016: 5.000 TL
4.1.3. Kullanıcı
Bilgisayarlarının ve
Yazılımlarının Yenilenmesi
Güncel Donanım ve
Yazılımların Satın
Alınması
Bilgisayar ve
Yazılımların
Yenilenmesi
Kalite 2016-2019 75.000 TL
4.1.4. Elektronik
Belge/Doküman ve Arşiv
Sistemini Kurmak
Elektronik arşiv
yönetim sistemi
kurulması
Borsa arşivinde
mevcut evrakların
%80’inin
elektronik ortama
aktarılması
Kalite 2016-2019 100.000 TL
4.2. Borsa
Çalışanlarının
Yetkinliklerinin
Geliştirilmesi
ve
Memnuniyetini
n Arttırılması
4.2.1. Personelin Belirlenen
İhtiyaçları Doğrultusunda Dış
Kaynaklı Eğitim Hizmeti
Alınması
Eğitim Sayısı
Her yıl en az 2
farklı konuda
eğitim almasının
sağlanması
Genel
Sekreterlik
Kalite
HER YIL
2016: 10.000 TL
2017: 15.000 TL
2018: 15.000 TL
2019: 20.000 TL
4.2.2. TOBB, Valilik,
Üniversiteler, Kamu Kurum
ve Kuruluşları vb. tarafından
düzenlenen eğitimlere borsa
personelinin katılım sağlaması
Eğitim Sayısı Yılda en az 2
Genel
Sekreterlik
Kalite
HER YIL
2016: 5.000 TL
2017: 8.000 TL
2018: 10.000 TL
2019: 13.000 TL
4.2.3. Personel Performans
Sisteminin kurulması Yapılabilirlik analizi 2 yıl
Genel
Sekreterlik 2016-2018 --.--
4.2.4. Personel Memnuniyet
ve Motivasyonunun
Artırılması İçin Sosyal
Faaliyetlerde Bulunulması
Faaliyet Sayısı Yılda en az 2 Genel
Sekreterlik HER YIL
2016: 5.000 TL
2017: 7.000 TL
2018: 10.000 TL
2019: 12.000 TL
4.2.5. Personel Memnuniyet
Anketinin Yapılması
-Memnuniyet Oranı
-İyileştirilen Alan
Sayısı
En az %80
En az 1 Kalite HER YIL --.--
63
STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK
HEDEFLER FAALİYETLER
PERFORMANS
GÖSTERGELERİ
HEDEF
PERFORMANS
SORUMLU
BİRİM TAKVİM BÜTÇE
4. KURUMSAL
KAPASİTEYİ
GELİŞTİRMEK VE
SÜRDÜRÜLEBİLİR
KILMAK
AMACIYLA,
BORSANIN
PERSONEL,
TEKNOLOJİK
YAPISINI
GÜÇLENDİRMEK
VE KURUM İMAJINI
ARTTIRMAK
4.3. Borsanın
Kurum İmajını ve
Tanınırlığını
Arttırmak
4.3.1. Sosyal Sorumluluk
Projesi Geliştirmek veya
Projelere Katkı Sağlamak
Gerçekleşen Proje En az 1 proje
gerçekleştirmek
Üst Yönetim
Genel
Sekreterlik
2016-2019 300.000 TL
4.3.2. Yazılı ve Görsel
Basınla İlişkileri Geliştirmek
İçin Faaliyetlerde Bulunmak
Bir araya Gelme
Sayısı Yılda en az 1 Genel
Sekreterlik HER YIL
2016: 2.000 TL
2017: 3.000 TL
2018: 3.500 TL
2019: 4.000 TL
4.3.3. Borsanın Basında Yer
Alma Sıklığını ve Haber
Etkinliğini Arttırmak
Ulusal, Bölgesel ve
Yerel Basında Yer
Alma Sayısı
Yılda en az 700
haber sayısı Genel
Sekreterlik HER YIL --.--
4.3.4. Borsanın Tanınırlığını
artırmak için Sosyal Medya
ve Web Sayfasının daha
etkin kullanılması
- Web Sayfası
Tıklanma Sayısı
-Sosyal Medya
Paylaşım Sayıları
- Web Sayfası 1500
Tıklama Sayısı
-250 paylaşım
Genel
Sekreterlik
Kalite
HER YIL --.--
4.3.5. Borsa Faaliyetlerini
İçeren
2 Ayda Bir E-Bülten
Yayınlamak
E-Bülten Sayısı
Yılda 6 Adet
Genel
Sekreterlik
Kalite
HER YIL --.--