Post on 15-Jun-2020
1
JAARRAPPORTAGE
2014-2015
BOEKSTART IN DE KINDEROPVANG
De BIBLIOTHEEK OP SCHOOL
Foto: Opening de Bibliotheek op School D’n Bogerd Deurne
BIBLIOTHEEK HELMOND-PEEL Oktober 2015
2
3
Inleiding
De bibliotheek heeft een brede educatieve functie die van belang is voor alle leeftijden met bijzonder
veel aandacht voor de jeugd. Zo bevordert de bibliotheek het lezen en ondersteunt ze het onderwijs.
De samenwerking van de bibliotheek met scholen, gemeenten, JGZ en kinderopvangorganisaties
heeft tot doel kinderen taal- en informatievaardiger te maken. Daarbij staat structurele aandacht
voor het (voor)lezen en begrijpend lezen, in de klas, bij de kinderopvang en thuis, voorop.
Om dit doel te bereiken werkt de bibliotheek met de volgende programma’s:
- BoekStart voor baby’s: in samenwerking met gemeente en JGZ (consultatiebureau) worden
ouders van heel jonge kinderen in aanraking gebracht met het ‘lezen’ van boekjes. Het idee is
dat kinderen die al op jonge leeftijd in contact komen met boeken het beter doen op school,
waar ze hun hele leven voordeel van hebben.
- BoekStart in de kinderopvang: vanuit de bibliotheek dragen we bij aan een goed leesklimaat
in de kinderopvang (dagverblijven en peuterspeelzalen). Er is aandacht voor de collectie, de
leesomgeving , voor ouderbetrokkenheid en voor verbetering van de expertise van de
pedagogisch medewerkers. Het werken aan het taalvaardiger maken van kinderen in de
kinderopvang draagt bij aan het voorkomen van laaggeletterdheid en ondersteunt de
gemeente bij het invullen van de Voor- en vroegschoolse Educatie.
- De Bibliotheek op School: met de landelijk ontwikkelde aanpak van de Bibliotheek op School
kan elke basisschool een volwaardige schoolbibliotheek realiseren.
Met de Bibliotheek op School gaan school en bibliotheek een samenwerking aan rondom
lezen en mediawijsheid
- die geborgd is in het beleid van school en bibliotheek;
- waarbij een professionele leesconsulent van de bibliotheek een adviserende en
ondersteunde rol vervult voor de leescoördinator en het team van de school;
-waarbij jaarlijks doelen worden bepaald op basis van gemonitorde resultaten;
- waarbij jaarlijks alle activiteiten worden vastgelegd in een lees- en mediaplan;
- en waarbij een actuele en gevarieerde collectie in de school zorgt voor een verrijking van
het leesonderwijs.
4
De Bibliotheek op Schoolaanpak is opgebouwd rondom een aantal bouwstenen:
Omdat we steeds meer werken met een doorgaande lijn in de dienstverlening worden in deze
Jaarrapportage de resultaten van beide programma’s gepresenteerd.
Resultaten schooljaar 2014-15
In schooljaar 2014-15 zijn weer belangrijke stappen gezet in de samenwerking met de
kinderopvangorganisaties en de basisscholen.
In Asten en Someren hebben we door de pilot BoekStart in de kinderopvang een structurele
samenwerking met de kinderopvang op kunnen bouwen. In Someren bereiken we 50% van de
kinderopvangorganisaties en in Asten 100%. in Helmond gaat BoekStart in de kinderopvang in
2015-16 gestalte krijgen. Een overzicht van de organisaties waar we mee samenwerken is
opgenomen in bijlage 1.
In juli 2015 zijn op 24 scholen (met in totaal 27 locaties) Bibliotheken op School operationeel:
een forse groei ten opzichte van vorig schooljaar (17 scholen met 20 locaties). Op deze
Bibliotheken op School werden door vrijwilligers bijna 100.00 boeken uitgeleend. Op twee
scholen zijn alle voorbereidingen getroffen om na de zomervakantie van start te kunnen gaan.
Een overzicht van de gerealiseerde bouwstenen in de Bibliotheek op Schoolaanpak wordt
weergegeven in bijlage 2.
Naast de Bibliotheek op School hebben 32 scholen andere producten en diensten van de
bibliotheek afgenomen. In totaal namen 58 scholen in Asten, Deurne, Helmond en Someren de
volgende producten en diensten af:
Product/dienst afname schooljaar 2014-15 Aantal lln
Bibliotheek op School 24 (27 locaties) 6480
Groepsbezoeken 186 groepen 4650
Rode Draad 41 scholen 8900
Boekenpret 21 scholen 1150
Workshops voorleeswedstrijd/Websites4you
57 workshops 1425
Projectcollecties 166 collecties
Voorleeswedstrijd 51 scholen
5
Hieronder volgen per gemeente de belangrijkste resultaten:
ASTEN
BoekStart in de kinderopvang
In Asten is gestart met de pilot ‘BoekStart in de
kinderopvang’. Korein Kinderplein heeft de
samenwerkingsovereenkomst getekend waardoor de
bibliotheek in aanmerking kwam voor een subsidie van
Kunst van Lezen. Peuterspeelzaal Pinkeltje is vanaf het
begin betrokken geweest en de gemeente heeft vanaf
het begin dit initiatief gesteund. Er zijn 9
voorleescoördinatoren opgeleid die op 8 juli hun
certificaat ontvingen in aanwezigheid van wethouder J.
Huysmans en de ambtenaar van de gemeente.
Zowel Korein als Pinkeltje hebben meegedaan aan de monitor om de effecten van BoekStart in
de kinderopvang te meten, de uitkomsten komen in september 2015 beschikbaar.
Basisonderwijs
De dienstverlening met zeven scholen voor basisonderwijs werd voortgezet ; er waren geen
nieuwe ontwikkelingen. Twee scholen nemen deel aan het netwerk leescoördinatoren in
Someren. Voor afname producten en diensten zie bijlagen 3 en 4.
DEURNE
In 2014-15 is lange tijd onduidelijkheid geweest over de
huisvesting van de Bibliotheek in de toekomst. De
bibliotheek blijft tot 1 januari 2016 gehuisvest in het pand
aan de Markt en zal dan verhuizen naar Cultuurcentrum
Deurne.
Met de scholen is de afspraak gemaakt, gefaseerd over
twee jaar, op alle scholen een Bibliotheek op School te
realiseren. In 2015 betreft het de volgende scholen: D’n
Heiakker, D’n Bogerd, De Wegwijzer, Willibrordus/Ratelaar
en Zeilberg. In 2016 volgen de overige scholen.
D’n Heiakker heeft er voor gekozen de eigen
schoolbibliotheek te integreren in de Bibliotheek op School,
een grote klus die door de vrijwilligers met veel inzet is
uitgevoerd.
In juni openden zowel D’n
Heiakker als D’n Bogerd de
Bibliotheek op School en werd De Wegwijzer ingericht om na de
zomervakantie van start te gaan.
13 scholen nemen deel aan het netwerk leescoördinatoren wat
3x per jaar bij elkaar komt. Voor afname producten en diensten
zie bijlage 3 en 4.
6
HELMOND
de Bibliotheek op School
In Helmond werden in 2014-15 op de volgende scholen een Bibliotheek op School gerealiseerd: De
Stroom, De Vlier, De Zevensprong en De Goede Herder. Na introductie van een nieuwe
financieringsopzet kwamen er nieuwe aanmeldingen van scholen die een Bibliotheek op School
willen opstarten. Dit leidde tot opening van een Bibliotheek op School bij De Lindt in juni en bij de
Silvester-Bernadette meteen na de zomervakantie. Voorbereidingen worden getroffen voor realisatie
van een BoS bij OBS Brandevoort (2 locaties) en Islamitische Basisschool Salah Eddin el Ayyoubi.
Een aantal scholen nam deel aan de workshop kinderboekenweek en aan de workshop
voorleesdagen die de bibliotheek organiseerde voor de leescoördinatoren. Deze bijeenkomsten
krijgen het karakter van een netwerkbijeenkomst voor leescoördinatoren. Een aantal
leescoördinatoren bezocht de workshop Boekenkring en leerde hoe leerkrachten kinderen kunnen
uitnodigen om op een inspirerende manier hun leeservaringen te delen. Op enkele scholen werd
deze workshop voor het hele team verzorgd.
Voor afname producten en diensten zie bijlage 3 en 4.
Opening Het leescircus De Vlier Bibliotheek op School De Lindt
Impulssubsidie Ouderbetrokkenheid op het gebied van voorlezen in
een doorgaande lijn
De gemeente kende de bibliotheek een impulssubsidie toe in het
kader van VVE om in samenwerking met scholen en
peuterspeelzalen ouders te stimuleren hun kinderen (meer) voor
te lezen. In samenwerking met Spring kinderopvang is een plan
opgesteld om op alle peuterspeelzalen BoekStart in de
kinderopvang te introduceren en voorleescoördinatoren op te
leiden.
Alle Bibliotheken op School worden uitgebreid met een
peutercollectie en via de peuterspeelzalen worden
toeleidingsactiviteiten georganiseerd voor kinderen en ouders.
Ouders van scholen die geen BoS hebben, worden toegeleid naar
de bibliotheek aan de Watermolenwal.
Voorlezende ouder bij De Korenaar
7
De bibliotheek gaat met de scholen in gesprek om te bekijken welke activiteiten nodig zijn om
ouders te stimuleren (meer) voor te lezen.
In samenwerking met de LEV-groep is een plan opgesteld om in Helmond te komen tot realisatie
van de VoorleesExpress: een initiatief waarbij vrijwilligers 20 weken lang gaan voorlezen in een
gezin met kinderen die een taalachterstand hebben.
Literatuureducatie
Op initiatief van Cultuur-Contact, Bureau voor cultuuronderwijs, is een project gestart om
literatuureducatie binnen het onderwijs verankerd te krijgen. Er is voor gekozen het Rode
Draadproject, wat door veel scholen van de bibliotheek wordt afgenomen, te verdiepen naar een
literatuureducatieve variant, genaamd de Rode Draad+. Tijdens de jaarlijkse Inspiratiemiddag
voor leescoördinatoren werd dit initiatief geïntroduceerd. De ontwikkeling van dit project is tot
stand gekomen in samenwerking met een aantal scholen. In schooljaar 2015-16 is de Rode
Draad+ aangeboden aan de scholen en door 12 scholen afgenomen (waarvan 7 Helmondse
scholen). Nog in ontwikkeling is het ‘Tussendoortje’, een klein product om losse kwartiertjes in
de klas op een zinvolle manier in te vullen met een literatuureducatieve activiteit.
Voorleesbus Blikkie
Blikkie werd aan het eind van het vorig schooljaar geïntroduceerd en is inmiddels een bekende
en geliefde verschijning op plekken waar kinderen samenkomen: scholen, peuterspeelzalen en
festivals. Blikkie wordt volledig bemenst door vrijwilligers en gecoördineerd door een
leesconsulent van de bibliotheek. Inmiddels hebben al 5000 kinderen in Blikkie genoten van
verhalen en is Blikkie ook buiten de gemeentegrenzen een graag geziene gast.
Vaders voor Lezen team Helmond
In navolging van het landelijke ‘Vaders voor lezen’-team heeft ook Helmond een eigen team van
voorleesvaders. Zij volgden een workshop voorlezen van de hoofdcoach Jacques Vriens en
werden ingezet bij voorleesactiviteiten in de bibliotheek en daar buiten.
8
SOMEREN
Boekstart in de kinderopvang
In Someren werd in het kader van de pilot BoekStart in de kinderopvang in de bibliotheek een
voorstelling ‘Muziek met Muis’ georganiseerd voor de peuters. Daarna werd de pilot afgerond en
is een evaluatie van de pilot gestuurd naar de betrokken kinderopvangorganisaties Nul Vier DAS
en Korein Kinderplein en naar de gemeente.
Door beide organisaties is deelgenomen aan de monitor BoekStart in de kinderopvang, de
uitkomsten komen in september beschikbaar.
‘Muziek met Muis’ in de bibliotheek
Basisonderwijs
Alle scholen namen producten en diensten af van de bibliotheek: zie bijlage 3 en 4. Vier scholen
namen deel aan het netwerk leescoördinatoren. Twee scholen volgden de workshop
Boekenkring voor leescoördinatoren waarna deze workshop op 1 school voor het hele team
verzorgd is.
In de raadsvergadering van de gemeente Someren is bepaald dat de bibliotheek een actieplan
leesbevordering dient op te stellen in samenwerking met de scholen. Aan het eind van het
schooljaar zijn op alle scholen daartoe gesprekken gevoerd met directies en leescoördinatoren.
Met de input van deze gesprekken wordt in het nieuwe schooljaar het overleg met de scholen en
de gemeente voortgezet.
9
Resultaten in cijfers
Aantal ingeschreven leners BoS en actieve leners (= minimaal 1x iets geleend) periode 2012-2015
2012
-13
Waa
rvan
actie
f
Perc
enta
ge
actie
f%
2013
-14
Waa
rvan
actie
f
perc
enta
ge
actie
f
2014
-15
Waa
rvan
actie
f
Perc
enta
ge
actie
f
Asten 241 208 86% 236 223 94% 217 180 83%
Deurne 514 478 93% 593 533 90% 1.163 1028 88%
Helmond 2.965 2.390 81% 3.535 3.148 88% 4.960 3.867 78%
Someren 549 503 92% 575 540 93% 518 453 87%
Totaal 4.269 3.579 84% 4.939 4.444 91% 6.858 5.528 81%
Uitleningen leners van de Bibliotheken op School (totaal en geleend in de BoS)
2012-13 Waarvan in BoS
2013-14 Waarvan in BoS
2014-15 Waarvan in BoS
Asten 3.810 (half jaar)
2.556 6.829 4.513 5.653 3.783
Deurne 19.414 16.441 18.203 16.092 18.433 15.942
Helmond 39.660 42.467 75.182 55.194 86.670 65.045
Someren 18.113 15.500 21.523 15.850 16.105 12.027
Totaal 80.997 76.964 121.737 91.649 126.861 96.797
Reserveringen uit de collecties van Bibliotheek Helmond-Peel door BoS-leners
2012-13 2013-14 2014-15
Asten 25 99 54
Deurne 741 689 731
Helmond 1.589 1.760 1.929
Someren 667 817 647
Totaal 3.022 3.365 3.361
10
Bijlage 1. Overzicht deelnemende organisaties BoekStart in de kinderopvang:
Asten/kinderdagopvang Asten/peuterspeelzalen
Korein Kinderplein, Jan van Diesduncstraat Pinkeltje Ostade
Korein Kinderplein, Asterstraat Pinkeltje Het Lover
Korein Kinderplein, Heikamperweg Pinkeltje Heikamperweg
Korein Kinderplein, Molenstraat Pinkeltje Ceresstraat
Pinkeltje Ommel
Someren
Korein Kinderplein, Acaciaweg Nul/Vier DAS ‘t Drempeltje
Nul/Vier DAS Leerrijk
Nul/Vier DAS Kruimeltje
Nul/Vier DAS Tuimel-in
Helmond/kinderdagopvang Helmond/peuterspeelzalen
Villa Vrolijk De Bundertjes
Kid’s Castle Mozaiek
De Bundertjes ‘t Snatertje
Mozaiek
(De Berenboot): wel samenwerking, geen BSKO
11
Bijlage 2 Bouwstenen Bibliotheek op School, gerealiseerd in juli 2015 Co
llect
ie
Opge
leid
e
lees
-
coör
dina
tor
Scho
olle
es-
plan
Sam
enw
er-
king
sove
r-
eenk
omst
Mon
itor
Inze
t
Lees
cons
u-
lent
Antonius Asten-Heusden X X X - -
Peelparel Helenaveen X X X - -
Willibrordus Neerkant X X X - -
Zonnebloem Liessel X X X - -
D’n Heiakker Vlierden X X X x -
D’n Bogerd Deurne X X x x -
De Wegwijzer Deurne X X X X -
Korenaar Brouwhuis X X X X - x
De Rakt Rijpelberg X X X X - X
Den Bongerd-Rijpelberg X X X X X X
De Rank Helmond-Noord X X X X x X
Mozaïek Helmond Noord X X X X X X
De Bundertjes Helmond-Noord X X X X - X
De Toermalijn Helmond-noord X X X X X x
Jorisschool Mierlo-Hout X X X X - X
’t Hout Mierlo-Hout X X x X - x
Odulfus Mierlo-Hout X X X X - X
De Stroom Brouwhuis X X X X X x
De Vlier Brouwhuis X X X X X x
De Zevensprong Rijpelberg X X X X X x
De Goede Herder Helmond-Oost X X X X X x
De Lindt Stiphout X - - X - -
Silvester-Bernadette Helmond-Oost X - - X - -
’t Hout Mierlo-Hout X X X X - X
’t Rendal Lierop X X X - -
De Vonder Someren-Eind X X - - -
Jozef Someren-Heide X X - - -
12
Bijlage 3 Afname producten/diensten BoS-scholen Kl
asse
n-be
-
zoek
en
Rode
Dra
ad
Boek
en-p
ret
Wor
ksho
ps*
Proj
ectc
olle
c
ties
Voor
lees
-
wed
strij
d
Antonius Asten-Heusden 2 X x
Peelparel Helenaveen x x
Willibrordus Neerkant 3 X x
Zonnebloem Liessel 2 X X x
D’n Heiakker Deurne 6 x
D’n Bogerd Deurne 2 X X x
De Wegwijzer Vlierden 4 X X x
De Korenaar Brouwhuis 4 X X 6 8 x
De Rakt Rijpelberg 7 X X 11
Den Bongerd Rijpelberg 2 X 7 X
De Rank Helmond-Noord 16 X 12 7 X
Mozaïek Helmond-Noord 8 X 3 33 X
De Bundertjes Helmond-noord 2 X X 44 X
De Toermalijn Helmond-Noord 13 X X
Jorisschool Mierlo-Hout 3 X X 1 6 X
Odulfus Mierlo-Hout 7 X X 4 15 X
’t Hout Mierlo-Hout 9 X X 16 X
De Stroom Brouwhuis X X 2 9
De Vlier Brouwhuis 3 X X 2 X
De Zevensprong Rijpelberg X 2
De Goede Herder Helmond-Oost 2 X X 1 X
Silvester-Bernadette H-Oost 7 9 X
De Lindt, Stiphout
’t Rendal Lierop 1 X 6 X
De Vonder Someren-Eind 7 X X
Jozef Someren-Heide 1 X X X
Totaal 111 22 14 39 166 22
*workshops: workshops voorleeswedstrijd of websites4you en/of websites4you+
13
Bijlage 4 Afname producten en diensten overige scholen Kl
asse
n-be
-
zoek
en
Rode
Dra
ad
Boek
enpr
et/
Wep
boek
Wor
ksho
ps*
Proj
ectc
olle
c
ties
Voor
lees
-
wed
strij
d
Lambertus Asten 2 X 1 X
Het Lover Asten 2 X 3 x
Bonifatius Asten 1 X X
Voordeldonk Asten 3 X X
Deken van Hout 1 X X
Tijl Uilenspiegel Deurne 5 X 5 X
Brigantijn Deurne x X
Gerardus Deurne 4 4 X
Zeilberg Deurne 6 X X X
Piramide Deurne 3 X X
Ratelaar Deurne X X X
De Bron Deurne 3 X X
Willibrordus Deurne 1 X
Hasselbraam Deurne 2 X
Dierdonk Helmond X
Vrije School Peelland 1 X X
Salah Eddin el Ayyoubi 5 X X X
Montessorischool Helmond X X
Vuurvogel Helmond 3
Wilhelmina Helmond 10 X
Westwijzer Helmond 6 3
’t Baken Helmond X X
Straap Helmond X
Brandevoort Helmond 4 X X
Vendelier Helmond X
Mondomijn Helmond X
St. Trudo Helmond 1 X 3 2 X
Leerrijk Someren 3 X X 2 X
Mariaschool Someren X X
14
Diamant Someren 3 X X X Kl
asse
n-be
-
zoek
en
Rode
Dra
ad
Boek
enpr
et/
Wep
boek
Wor
ksho
ps*
Proj
ectc
olle
c
ties
Voor
lees
-
wed
strij
d
Ranonkel Someren 4
Brigantijn 2 X X
Totaal 75 19 7 18 6 29
*workshops: workshops voorleeswedstrijd of websites4you en/of websites4you+