Post on 24-Mar-2016
description
N° 1361 VAN 17 TOT 24 JANUARI 2013 ¦ WEEK 3: WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VZW BRUSSEL DEZE WEEK, FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE, REDACTIE: 02-226.45.40, ABONNEMENTEN: 02-226.45.45, E-MAIL: INFO@BDW.BE, WWW.BDW.BE
‘De Vlamingen kiezen’
Minister van Overheidsbedrijven Paul Magnette (PS), straks burge-meester van Charleroi, pleit voor de tweede keer in drie maanden voor een ‘Waals-Brusselse natie’. Uit Vlaanderen komt er weinig of geen reactie. Dat is verontrustend voor de Brusselse Vlamingen, die al de prijs voor de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde betalen.
“We zijn bezig met de uitvoering van de zesde staatshervorming, het is dus niet onlogisch dat er een po-litiek debat komt over de toekomst van de Fédération Wallonie-Bruxel-les,” zegt Julie de Groote (CDH), voorzitster van de Raad van de Franse Gemeenschapscommissie in Brussel (Cocof ). CDH is de Frans-talige partij die het meest gehecht
is aan de Franse Gemeenschap. De PS heeft voluit de kaart van de gewesten getrokken, Ecolo en MR hellen om pragmatische redenen ook over naar het gewest. De zesde staatshervorming versterkt Brussel alleszins al als gewest, terwijl het Vlaamse confederalisme uitgaat van de twee grote gemeenschappen, en het weinig over Brussel heeft.De Groote: “De Vlamingen moe-ten kiezen: ofwel drie volwaardige gewesten die onderling akkoorden sluiten, ofwel een versterking van de
BRUSSEL – Als de Franstaligen het ‘confederalisme’ van de N-VA be-antwoorden met een ‘Waals-Brusselse natie’, dan dreigen de Brusselse Vlamingen voor de tweede keer de klos te zijn.
Politiek > Drie gewesten of minderheidsrechten
EVER MEULEN IN DE PRIJZEN
24.036 namen in zwart marmer
Voor Brussels illustrator
Belpop Bonanza: op avontuur met jan delvauxen ook: lionel Beuvens, Écritures en Private investigations.
AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X P303153
17 0113
ring hebben die keuze gesteund en daarmee hun gehechtheid aan het Gewest bevestigd.”Maar het debat is niet afgelopen, zegt De Groote. “Sommigen wor-stelen met de vraag of de staatsher-vorming per se nu uitgevoerd moet worden, of pas na een eventuele overwinning van de N-VA in 2014.”�
Christophe�Degreef�� en�Danny�Vileyn
Lees p. 4-5: ‘Een gouden kooi voor de Brusselse Vlamingen’
ADVERTENTIE
Fédération. Dan krijgen de Brusselse Vlamingen – misschien – minder-heidsrechten binnen die federatie.”Brusselse Vlamingen als Walter Vandenbossche (CD&V), eerste on-dervoorzitter van het Brussels par-lement, gruwen van dat scenario. Vandenbossche spreekt van ‘een gouden kooi’ voor de Vlamingen. “De Vlamingen in Brussel zijn een gegeven,” zegt De Groote. “Ze on-derschrijven de gewestelijke rea-liteit: ze hebben in de regering in-vesteringen in crèches en scholen gesteund. Tegen die steun was Vlaanderen naar het Grondwette-lijk Hof getrokken, en dat begrijpen we niet. Wij trekken de regiona-listische kaart omdat Brussel met de bevolkingsaanwas voor grote uitdagingen staat. De Brusselse re-gering heeft – bewust – de grenzen van haar bevoegdheden afgetast. En de Brusselse Vlamingen in de rege-
© 2013 E
VER
ME
UL
EN
, BR
US
SE
L EN
UITG
EVE
RIJ O
OG
& B
LIK
/DE B
EZIG
E BIJ, A
MS
TER
DA
M
Ever Meulen kwam het als een complete verrassing dat Design Vlaanderen hem de Henry van de Velde Award voor Loopbaan toekent. Voor de bekroning brengt hij het boek Automotiv uit, over zijn liefde voor auto’s. Interview op p. 14-15.
DEZE WEEK IN KUREGEMGEDENKTEKEN VOOR JOODSE SLACHTOFFERS GERENOVEERD
REPORTAGE OP P. 8
BDW 1361 PAGINA 2 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
Vrijdag ging het 91ste Autosalon open voor het grote publiek. De beurs moet het dit jaar zonder schaarsgeklede babes stellen, maar geen paniek: organisator Febiac meldt dat alles ‘geweldig goed loopt’ en dat het ‘prettig druk’ is op de Heizel. Het Autosalon, nog tot en met nu zondag.
© BART DEWAELE
DE WEEK IN BEELD DOOR BART DEWAELE
‘Politie is controle kwijt’Uitgelicht > Bende teistert Kuregemse Grondelswijk
T ussen de Grondelsstraat, de Transvaalstraat en de Ber-gensesteenweg ligt het actie-
terrein van de bende die sinds vorige maand de Grondelswijk teistert.Drie kleine paadjes die van de drie straten vertrekken, komen in het midden van het blok samen, mooi verstopt tussen een voetbalveld en twee scholen. Voor boefjes is het een ideale plek om zich voor de po-litie te verschansen: zij hebben zicht op de straat, maar worden er zelf niet gezien. En een vluchtweg heb-ben ze maar voor het uitkiezen.Het is een fenomeen dat zich al ja-ren voordoet; de bewoners van de sociale appartementsblokken op het
Albert II-plein kunnen ervan mee-spreken. Maar sinds vorige maand is de situatie geëscaleerd. Gemeen-teraadslid Walter Vandenbossche (CD&V, oppositie) trommelde er vorige week de pers voor op. Niet bij klaarlichte dag, maar nog voor het krieken van de dag, om halfacht ’s morgens.Het is pikdonker in de wijk, en al snel zien we hoe dat komt. De elek-triciteitskastjes zijn opengerukt, draden doorknipt: gericht vanda-lisme om de straatverlichting uit te schakelen.Het vandalisme heeft de avond voordien plaatsgevonden, sms’t een buurtbewoner, en het is niet de eer-
ste keer dat dit gebeurt. De buurtbe-woner die de sms stuurt, wil niet in het openbaar reageren uit angst voor represailles.“Deze plek is sinds kort de speeltuin van een bende die ruiten van wagens inslaat, mensen overvalt en drugs dealt,” schetst Vandenbossche. Hij toont ons de strategische plek waar de drie paadjes samenkomen. “Hier vinden we regelmatig handtassen of andere gestolen voorwerpen. De bendeleden zouden om negen uur bij de Sint-Franciscuskerk afspre-ken, om daarna toe te slaan.”“De politie heeft de situatie duidelijk niet meer onder controle. De bende-leden spelen kat en muis met de po-litie, die op haar beurt de strijd lijkt op te geven,” concludeert Vanden-bossche. Hij eist dringende maat-regelen om de bende aan te pakken.
HeterdaadIn een reactie zegt kersvers bur-gemeester Eric Tomas (PS) op de
hoogte te zijn van het probleem. “We hebben eind december met een tiental buurtbewoners over de onveiligheid gesproken. De politie patrouilleert elke nacht, maar het is natuurlijk niet simpel om in het donker te opereren.”Elektriciteitsbeheerder Sibelga her-stelt op vraag van de gemeente re-gelmatig het defect, maar even vaak is dat een maat voor niets. De Sibel-ga-ploegen worden zelfs getreiterd door de jongeren, die zeggen dat ze de boel binnen de kortste keren toch weer lamleggen.De politie voert nu een onderzoek om de bendeleden te identificeren. De vraag is of het over jongeren uit de buurt gaat, dan wel van buiten de wijk. “Het komt er vooral op aan de jongeren op heterdaad te betrappen, en dat is in de duisternis natuurlijk niet zo gemakkelijk,” zegt Tomas.
Déjà vuDe situatie doet denken aan die van
ANDERLECHT – Het is weer hommeles in Kuregem. Een bende jongeren saboteert systematisch de elektriciteitskastjes in de wijk en schakelt zo de straatverlichting uit, om daarna in alle discretie toe te slaan: auto-inbraken en drugshandel zijn er al een maand lang schering en inslag.
WETSTRAAT WEER VAN TWEE NAAR DRIE RIJSTROKEN
BRUSSEL – In de Wetstraat, tussen de Kleine Ring en de Koningsstraat, komen er drie rijstroken in plaats van twee. Dat heeft het Brusselse schepencollege beslist. Maar het moet eerst enkele dagen 15 °C zijn voor de nieuwe weg-markeringen kunnen worden aangebracht.
Vroeger waren er op dit stuk van de Wetstraat vier rijstroken, twee in elke richting. Fietspaden waren er nauwelijks.In oktober kreeg de gewestweg een onderhoudsbeurt, met een verse laag asfalt en nieuwe weg-markeringen. Vooraf had het Gewest, dat aan een fietsnet-werk werkt, toestemming ge-vraagd aan de Stad Brussel om fietspaden te mogen aftekenen. De Stad ging akkoord. En dus kwamen er twee gemarkeerde fietspaden.Aan de kant van het federaal parlement werd ook de parkeer-strook voor het parlement duide-lijk afgelijnd. Voordien konden de parlementsleden hun wagen daar ook achterlaten, maar om-dat de parkeerstrook niet afgete-kend was en nauwelijks gebruikt werd, bleef ze beschikbaar voor het verkeer.Voor de automobilisten bleven er dus nog twee rijstroken over. Dit paste in het streven van het Gewest naar smallere, tragere wegen met minder autocapaci-teit. Maar de versmalling leidde tot een fikse toename van de files, vooral tussen de Kleine Ring en het parlement. Automo-bielorganisatie Touring stond meteen op haar achterste poten: “25 minuten tijdverlies voor de autobestuurders die deze route nemen.”De Stad Brussel heeft nu beslist het aantal rijstroken weer te verhogen. “Er komen drie rij-stroken, twee richting Brussel en één de stad uit. De fietspaden blijven. De parkeerstrook wordt afgeschaft,” legt Els Ampe (Open VLD), de nieuwe sche-pen van Mobiliteit en Openbare Werken, uit. “De ministers kun-nen aan hun kabinetten parke-ren, de parlementsleden achter het parlement.”De nieuwe wegmarkeringen zullen wel nog enkele weken op zich laten wachten. “Nu is het te koud,” zegt Ampe. “Het moet eerst een paar dagen vijftien graden zijn, anders hecht de verf niet.”
� Bettina�Hubo
OPMERKELIJK
© G
OE
LE D
E CO
RT
Burgemeester Eric Tomas (PS):
“De politie patrouilleert elke nacht, maar dat is natuurlijk niet simpel in het donker”
BDW 1361 PAGINA 3 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013 WEEKOVERZICHTDONDERDAG�10�JANUARI123�REEËN�DOODGEREDEN. Tussen 2008 en 2012 vonden 202 dieren de dood door het verkeer in het Zoniënwoud. Het gaat om 123 reeën, 55 vossen, elf steenmarters, zeven bruine eekhoorns, twee everzwijnen, twee bunzingen en één bever. De zwartste punten voor dieren in het woud zijn de Ring, de Terhulpsesteenweg, de Stoeterij-, de Sint-Hubertus- en de Lorrainedreef.
AANTAL�VERMOGENSBEGRENZERS�STIJGT. Volgens Le Soir is het aantal vermogensbegrenzers in drie jaar tijd met een derde geste-gen. Een vermogensbegrenzer is een toestel van Sibelga dat huishou-dens nog 10 ampère stroom levert na wanbetaling. Opmerkelijk is dat de stijging zich vooral voordoet bij gezinnen uit de middenklasse die geen beschermd statuut hebben. Volgens Sibelga kunnen gezinnen uit de lage middenklasse de dure stroom steeds moeilijker betalen.
ATHENEUM�WOLUWE�GEEFT�CHINEES. In samenwerking met de Chinese ambassade begint het Koninklijk Atheneum van Sint-Pieters-Woluwe volgend jaar met lessen Chinees. Volgens de directie is dat een goede manier om jonge mensen voor te bereiden op de toekomst.
VRIJDAG�11�JANUARI‘VERBREDING�RING�IS�NEFAST.’ Voor Greenpeace en de Bond Beter Leefmilieu zal de uitbreiding van de Brusselse Ring een nefaste invloed hebben op de uitstoot van koolstofdioxide. De milieuorga-nisaties verwijten de Vlaamse regering te veel rekening te houden met de komst van rekeningrijden, dat voor personenvervoer nog lang niet ingevoerd wordt. Ook zou Vlaanderen het aanzuigeffect van een verbreding van de Ring onderschatten. De klimaatdoelstellingen die het Vlaams Gewest van Europa opgelegd krijgt, zouden er alleszins niet door gehaald worden.
GRONDELSWIJK�GEVISEERD. Al we-kenlang teisteren vandalen de buurt rond de Anderlechtse Grondelsstraat. Elektriciteitskas-ten worden systematisch geviseerd zodat de vandalen vrij spel krijgen in de wijk: inbraken,
handtasdiefstallen en drughandel. De situatie doet denken aan de moeilijkheden in Kuregem drie jaar geleden.
ZATERDAG�12�JANUARIFyRA�BLIJFT�pROBLEEMGEVAL. De NMBS zegt dat de proble-men met de nieuwe hogesnelheidstrein tussen Nederland en België nog weken kunnen aanslepen. Dat komt omdat de maatschappij te weinig reservestellen heeft die defecte exemplaren kunnen vervan-gen. De vorige dag nog werden zeven van de twintig Fyra-treinen afge-schaft door technische problemen, meldt De Standaard.
MAANDAG�14�JANUARI�VILLO�MINDER�VAAK�GESTOLEN. Hoewel het aantal fietsdief-stallen hoog ligt in Brussel, worden Villo-huurfietsen steeds minder gestolen. In 2011 werden meer dan vijfhonderd exemplaren ont-vreemd, vorig jaar ‘slechts’ 176. Daarvan werden er honderdvijftig te-ruggevonden. Volgens staatssecretaris voor Mobiliteit Bruno De Lille (Groen) worden de huurfietsen minder vaak gestolen omdat ze stilaan beschouwd worden als publiek bezit, waardoor mensen er meer zorg voor dragen. De daling is opmerkelijk omdat het aantal Villo-fietsen fors is uitgebreid.
THIELEMANS�BLIJFT�VOORZITTER.�De Brusselse PS-burge-meester Freddy Thielemans blijft voorzitter van de gemeenteraad. Dankzij een ordonnantie die afgelopen zomer aangenomen werd in het Brussels parlement, is het mogelijk dat de voorzitter van de gemeenteraad niet tot het schepencollege behoort. Voor die optie koos de Stad Brussel dus niet. Nochtans was er vanuit de oppositie wel vraag naar: N-VA, Ecolo, FDF en CDH zijn er voorstander van. Het voornaamste argument is dat een burgemeester die de gemeenteraad voorzit, tegelijkertijd rechter en partij is. Thielemans keurde de ge-westelijk ordonnantie wel goed, maar dekt zich in door te stellen dat “het geen verplichting inhoudt” en dat “sinds 2001 niemand hoeft te klagen over het democratisch gehalte van de gemeenteraad.”
DINSDAG�15�JANUARISNEEUW! De stad wordt wakker onder een behoorlijk sneeuwtapijt. De MIVB rijdt min of meer op tijd en in de stad is er niet bijster veel verkeershinder. De files naar de stad zijn iets langer dan normaal. Ook het treinverkeer verloopt nagenoeg normaal. Wel ondervindt de vuilnisophaling hinder.
� Samengesteld�door�Christophe�Degreef
Sibelga komt het kastje repareren, jongeren slaan het weer kapot. Soms kondigen ze dat zelfs aan aan de Sibelga-interventiedienst.
drie jaar geleden, toen in Kuregem het politiekantoor in brand werd ge-stoken, waarna de buurt uitgroeide tot een no-go zone waar jonge boef-jes het voor het zeggen hadden. De tijdelijke verhuizing van de hoge-school Institut Supérieur Industriel de Bruxelles deed toen de politiek wakkerschrikken: er werd federale steun ingeroepen, nultolerantie werd ingevoerd. Sindsdien leek de politie weer greep op de wijk te heb-ben.Volgens Vandenbossche moet ook nu de federale overheid ingrijpen. “De lokale politie kan dit niet al-
leen aan.” Burgemeester Tomas ziet echter weinig gelijkenissen met drie jaar geleden. “Toen was er sprake van een continue plaag van kleine overvallen op jongeren. Nu gaat het over een relatief kleine bende. Ge-woon een kwestie van er op de juiste moment te staan en de jongeren te vatten; versterking hoeven we niet.”Tomas heeft er goede hoop op de si-tuatie snel onder controle te krijgen. Voor het eind van de maand moeten de problemen van de baan zijn.�� Bruno�Schols
Als hij bedoelt zes sterke gemeenten en een zwak Gewest, dan gaan we niet akkoord.”
SP.A-parlementslid Elke Roex vreest op Radio 1 dat een fusie van negentien tot zes Brusselse gemeenten niet veel zoden aan de dijk brengt. De fusie was een voorstel van burgemeester Freddy Thielemans (PS).
Het is evident dat een stad een andere biotoop is dan het platteland. De temperatuur is er hoger en de chemie van de lucht is anders. Het verschil is tot een eind boven de stad zichtbaar.”
Bino Maiheu van de onderzoeksinstelling Vito, in Knack.
Bijna drie vierkante kilometer, of 280 voetbalvelden, een oppervlakte groter dan Sint-Gillis: dat is de ruimte die door de auto wordt ingepikt, alleen nog maar om te par-keren langs de openbare weg.Dat moet minder, zo staat het in het nieuwe Gewestelijk
280HETGETAL
© S
AS
KIA
VAN
DE
RS
TICH
EL
E
“
“
MEER NIEUWS DE HELE WEEK ROND OP
SURF NAAR BRUSSELNIEUWS.BE EN SCHRIJF JE IN OP DE NIEUWSBRIEF
Parkeerbeleidsplan dat vorige week in het parlement is voorgesteld. Minister van Vervoer Brigitte Grouwels (CD&V) wil de leefbaarheid van de stad verhogen. De meeste burgemeesters stemmen in, maar een aantal MR’ers onder hen, zoals Vincent De Wolf, hebben er geen goed oog in. Elke geschrapte parkeerplaats wordt gecompenseerd door een ondergrondse, belooft Grou-wels, maar De Wolf ziet niet hoe die er snel kunnen komen. Het plan gaat volgende week in openbaar on-derzoek.� SVG
BDW 1361 PAGINA 4 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
Politiek > Een federatie, een gewest of liever een echte natie?
‘Een gouden kooi voor de Brusselse Vlamingen’
BRUSSEL – “Wallonië en Brussel moeten een natie vormen,” vertelde Paul Magnette bij zijn nakende vertrek naar Charleroi. In dit moeilijke land kan die uitspraak ver-schillend geïnterpreteerd worden. “De Franstaligen zijn er zelf nog niet uit.” Wat niet wil zeggen dat de Brusselse Vlamingen op beide oren kunnen slapen.
H oe het begon. Ontslagne-mend federaal minister Paul Magnette (PS) liet in Le
Soir van 5 januari zijn licht schijnen over de toekomst van de Fransta-ligen in België. Magnette gaat ver, zeer ver. Oordeelt u zelf.Paul Magnette: “Vlaanderen heeft met behulp van de media een natie gecreëerd. Vlaanderen schat zijn mensen naar waarde. Wij hebben veel talent – architectuur, design, mode, gastronomie, noem maar op – dat we niet naar waarde schat-ten. We hebben geen Waals-Brus-selse natie gecreëerd. Hoog tijd dat we dat wel doen.”
Le Soir: Een Waalse natie is wel niet wat u van plan bent...Magnette: “Omdat we Brussel en Wallonië niet uit elkaar kunnen ha-len.”
Le Soir: Zonder ‘esprit wallon’ lijkt Wallonië herlanceren wel een hopeloze onderneming.Magnette: “We moeten ons talent naar waarde schatten. Cultureel en sociologisch is Wallonië-Brussel onze gemeenschap.”
Le Soir: En toch zal volgens sommigen Wallonië er niet bovenop komen zonder eigen cultuurbevoegdheden, zonder eigen RTBf, zonder eigen onderwijs.Magnette: “De RTBf moet zich
meer in Wallonië verankeren. Wa-len en Brusselaars, Franstaligen, vormen een gemeenschap. We moeten in onszelf geloven, we moe-ten onze talenten laten schitteren. We moeten stoppen met onszelf te kwellen, we moeten ophouden met het zelfbeklag.”“Het debat tussen voorstanders van het gewest en pleitbezorgers van de
gemeenschap is achter de rug, dat is politieke loodgieterij. Iedereen is pro gewesten, en niemand twijfelt eraan dat Brussel en Wallonië solidair moeten zijn.”“Er is een permanente kruisbestui-ving tussen Brussel en Wallonië. Mijn studenten aan de ULB kwamen van zowat overal, een groot deel van de Brusselse bevolking is van Waal-se origine. We moeten er ons reken-schap van geven wat we samen zijn,
en dat is – ik herhaal – een Waals-Brusselse natie.”Hij zal het misschien zelf niet wil-len horen, maar Magnettes pleidooi voor een natie neigt naar separa-tisme. Of toch niet? Misschien is het gewoon een pleidooi ingegeven door ontzag over de ogenschijnlijk hechte deelstaat Vlaanderen, die in de ogen van Franstaligen meer natie wordt, of dat al gewoon is. Dat moeten wij ook worden, lijkt de toekomstige burgemeester van Charleroi te zeg-gen. Dat Brussel bij die ‘natie’ moet horen, is ingegeven door het vaste geloof dat de stad Franstalig is.Een afzonderlijk gewest? Of een gewest tezamen met het Waals Ge-west? Ook de Franstaligen zijn er blijkbaar niet echt uit. Une nation, ze willen wel. Maar hoe?
AmbiguHet pleidooi van Paul Magnette voor meer patriottisme, voor solidari-teit tussen Brussel en Wallonië en – vooral – voor het creëren van een Waals-Brusselse natie laat de Brus-selse Vlamingen met een wrang ge-voel achter. Want is er plaats voor hun taal en cultuur dans cette na-tion? Emerita hoogleraar geschiede-nis en Brusselse Vlaming Els Witte stelt zich alvast vragen.Els Witte: “Magnette blijft vaag, zijn discours is ambigu. Hij heeft het over een Waals-Brusselse natie, maar spreekt bijvoorbeeld alleen over Waals patriottisme. En wat be-
doelt hij overigens met natie? Vult hij het begrip cultureel in, dan is er niets nieuws onder de zon, dat doet de Franse Gemeenschap nu al. Gaat het verder dan een ‘communauté cul-turelle’, is het met andere woorden een politieke optie, dan krijgen we een heel ander verhaal.” “Magnette noemt zichzelf een regio-nalist. Wat betekent dat binnen zijn keuze voor een Waals-Brusselse natie? Tweeledigheid? Anticipeert hij op die manier op een Vlaamse natie – en wat met de Brusselse Vla-mingen in het verhaal? Magnette is het ons verplicht om duidelijkheid te scheppen.”
Plan A, B en CDe Vlaamsgezinde Leuvense hoog-leraar politicologie Bart Maddens twijfelt ook over de nieuw te vormen Franstalige natie.Bart Maddens: “Ik heb nog altijd de indruk dat de Franstaligen er zelf niet uit zijn. Er zijn twee extreme standpunten: voormalig Waals mi-nister-president Jean-Claude Van Cauwenberghe bijvoorbeeld pleit nog altijd voor een sterke Waalse regio, terwijl FDF-voorzitter Olivier Maingain pleit voor een territoriale entiteit Wallonië-Brussel met rech-ten voor de Vlaamse minderheid. Met de zesde staatshervorming is de discussie wel acuut geworden, er moeten knopen worden doorgehakt. Een voorbeeld: gaat de kinderbijslag naar het Waals Gewest of naar de Franse Gemeenschap? Dat alles ver-traagt de staatshervorming.”Met zijn voorstellen voor een Frans-talige natievorming wekt Magnette op z’n minst de indruk dat ‘Plan B’ Plan A geworden is. Plan B is: wat
doen de Franstaligen als de Vlaams-nationalisten in 2014 de onafhan-kelijkheid van Vlaanderen uitroe-pen?Maddens: “Het Plan A van de Franstaligen is nog altijd de uitvoe-ring van de zesde staatshervorming en vervolgens institutionele stabi-liteit tot 2019 behouden. Maar als de N-VA incontournable wordt, dan zullen de Franstaligen als eerste zet wel een Waals-Brusselse federatie naar voren schuiven. De vraag is of dat met een aparte component Brus-sel zal zijn. Franstaligen promoten al lang Bruxelles als région à part en-tière, Brussel als volwaardig (en dus niet ‘Hoofdstedelijk’, red.) Gewest.”“En dan is er nog Plan C. Plan C is het separatisme. Het Franstalige antwoord daarop zal het rest-België zijn, waar het Vlaams Gewest is uit-gestapt.”
En wat wil de N-VA in dezen? Maddens: “Een confederalisme met twee waarbij Brussel weliswaar verregaande autonomie krijgt, maar niet zoveel als de twee andere deel-staten. En er komt co-beheer. Ham-vraag is of de N-VA dat standpunt zal aanhouden of ze drie volwaar-dige gewesten zal accepteren. Want men kan ervoor of ertegen zijn, maar de zesde staatshervorming legt veel macht bij het Brussels Gewest, dat een soort supergewest wordt. Net dat maakt het moeilijk om de twee-ledigheid hard te maken. De partij weet zeker dat een deel van de Brus-selse Vlamingen het idee van co-bestuur niet genegen is.”
Virtueel faillietWalter Vandenbossche, eerste on-
Els Witte: “Als Magnette kiest voor de politieke optie, dán krijgen we een ander verhaal”
Yamila Idrissi en Joke Schauvliege.
SCHAUVLIEGE: ‘SCREEN FLANDERS IS ANTWOORD OP BRUXELLIMAGE’
BRUSSEL – Vlaams parlementslid Yamila Idrissi (SP.A) vreest dat Screen Flanders creatievelingen uit Brussel weg zal zuigen. Die vrees is ongegrond, antwoordt minister van Cultuur Joke Schauvliege (CD&V).
voegdheid. Als de Vlaamse regering ook Brusselse bedrijven zou steu-nen, dan zou ze haar boekje te bui-ten gaan,” zegt Schauvliege.Allemaal goed en wel, maar wordt het Vlaams creatief talent uit de Brusselse kanaalzone dan bij-voorbeeld niet benadeeld? “Nee,” antwoordt Schauvliege, “zij moe-ten zich gewoon tot Bruxellimage wenden, de Brusselse tegenhanger van Screen Flanders. Een kwart van de producties bij Wallima-ge/Bruxellimage heeft nu al een Vlaams karakter.”
Bruxellimage en Wallimage hebben een samenwerkingsakkoord geslo-ten, wat maakt dat Brusselse bedrij-ven in Brussel én in Wallonië aan de bak komen. Volgens Schauvliege speelt dat – weliswaar onbedoeld – in het nadeel van Vlaanderen. Pee-ters heeft een brief geschreven aan de Brusselse regering met de vraag om een samenwerkingsakkoord te sluiten. Als dat gebeurt – en Peeters heeft er het volste vertrouwen in –, dan wordt de vraag van Idrissi een ‘vraag zonder voorwerp’. DV
© S
AS
KIA
VAN
DE
RS
TICH
EL
E
Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) trekt samen met Schauvliege vijf miljoen euro uit om de filmsector te ondersteunen. Pro-ductiehuizen kunnen tot 400.000
terugbetaalbare voorschotten krij-gen. Voorwaarde is wel dat het geld in Vlaanderen uitgegeven wordt.“Dit is een economische steunmaat-regel, en economie is een gewestbe-
© A
RC
HIE
F B
DW
BDW 1361 PAGINA 5 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
ADVERTENTIE
dervoorzitter van het Brussels par-lement (CD&V), is een staatshervor-mer van het eerste uur. Hij was er al bij toen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in de late jaren 1980 gete-kend werd. Walter Vandenbossche: “Een doorgedreven confederalisme – met een federale staat die herleid is tot Buitenlandse Zaken, Defensie, de koning en nog een paar andere bor-relhapjes – betekent het einde van de Brusselse Vlamingen. Philippe Moureaux heeft het al in 2006 ge-zegd: ‘Minder België is minder Vlaams Brussel.’ Elke eenzijdig afgedwongen federalisering heeft de positie van de Vlamingen in Brussel verzwakt. Herinner u de post-Lombardakkoorden: toen zijn de Vlamingen geneutraliseerd uit angst dat het Vlaams Belang (toen nog Vlaams Blok) de instellingen ging verlammen. Tweede voorbeeld:
het omzeilen van de taalwetgeving door waarnemende ambtenaren. En drie: de permanente aanvallen op de Vlaamse Gemeenschap door de Franse Gemeenschap. De zesde staatshervorming is een ommekeer: constitutieve autonomie (dat het Brussels parlement de eigen regels kan veranderen, red.) kan alleen met een tweederde meerderheid en een meerderheid in elke taalgroep.”Veel, zo niet alles, zal afhangen van de verkiezingsuitslag in 2014, de ‘moeder van alle verkiezingen’ waar federaal, regionaal en Europees ge-kozen moet worden. Vandenbossche: “De N-VA is een machtige falanx, maar een condo-minium (co-beheer van Brussel door Vlamingen en Walen, red.) kan de partij vergeten. De Franstaligen zetten nu al hun stekels op. Ze zijn bang voor zuiver confederalisme. Nu overleeft Brussel dankzij de soli-
dariteitsstromen vanuit de federale regering en de gemeenschappen. In een zuiver confederaal model is er een resultaatsverbintenis: u krijgt geld als u aan bepaalde voorwaar-den voldoet. Als de N-VA rekening
houdt met de Brusselse Vlamingen, dan zal de partij zware compromis-sen moeten sluiten met zichzelf.”De vraag blijft of er toch niet meer aan de hand is dan theoretische discussies over natievorming. Van-denbossche: “De Franstaligen zien
de trein van 2014 op zich afkomen, de Franse Gemeenschapscommissie is virtueel failliet. Ik zie ook niet in hoe Wallonië Brussel kan helpen, Wallonië heeft met het verlenen van verregaande autonomie aan de
Franse Gemeenschapscommissie de Franstalige Brusselaars de facto af-gestoten. Waarom zouden ze nu de banden aanhalen? Maar het is na-tuurlijk wel de enige strohalm voor Franstalig Brussel.”Dat betekent nog niet dat er gesur-
placet wordt. Vandenbossche: “Nu leven we in een solidariteitsfede-ralisme, en we evolueren naar een samenwerkingsfederalisme, niet op gelegd maar onderhandeld, en dat is goed voor de Brusselse Vla-mingen. Want zowel in een zuiver confederaal model als in een nation Bruxelles-Wallonie zijn de Brusselse Vlamingen de gegijzelde.”Herinneren we ons ook de woor-den van Cocof-voorzitster Julie de Groote (p. 1 van deze krant) : de Brusselse Vlamingen hebben zelf investeringen in crèches en scholen goedgekeurd, en dragen zo zelf bij tot het Gewest. Brussel wordt misschien gadegesla-gen vanuit Charleroi en Antwerpen, maar dat staat een eigen debat niet in de weg. Danny Vileyn,
Christophe Degreef en Steven Van Garsse
Paul Magnette zal niet meer federaal spreken. “Ik neem lijn 140 naar Charleroi, enkele reis,” stelde hij vorige week in De Tijd. Hij wordt burgemeester van Charleroi. Anderen blijven dan weer pendelen tussen de hoofdstad en de Waalse industriestad.
© BART DEWAELE
Bart Maddens: “Franstaligen willen de zesde staatshervorming uitvoeren, en dan stabiliteit tot 2019”
Het Brusselse Willemsfonds wil Nederlandstalige poëzie uit de hoofdstad in de kijker plaatsen.
Daarom publiceerden we in mei 2012 ‘Vers uit Brussel’, een bloemlezing van gedichten van 14 Brusselse amateurdichters. Op korte tijd gingen er al zo’n 400 exemplaren van de deur uit.
In 2013 werken we aan een 2de editie en daarom lanceren we langs deze weg graag een oproep aan Brusselse amateurdichters om mee te werken aan onze tweede dicht-bundel.
Wil u uw gedichten graag zien ver-schijnen in een fraai vormgegeven uitgave? Aarzel dan niet en bezorg
ze ons voor 15 maar 2013. Een redactiecomité zal instaan voor de selectie van de gedichten.
Voor meer informatie:kurtdeswert@hotmail.com of02 218 44 88
PUBLICEER UW POËZIE VIA HET WILLEMSFONDS
Voor de 2de editie van ‘Vers uit Brussel’ gaan we op zoek naar poëtisch talent uit
Brussel. U dicht toch ook?
02 218 44 88
BDW 1361 PAGINA 6 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
BRUSSEL – In Elsene, Sint- Pieters- en Sint-Lambrechts-Woluwe begint het ministerie van Buitenlandse Zaken met een proefproject voor de aflevering van biometrische paspoorten. Die paspoorten zijn niet waterdicht.
Een biometrisch paspoort is nog steeds het vertrouwde rode boekje dat u nodig hebt als u op reis ver-trekt, maar dan met een chipkaart met biometrische gegevens erin, zo-als vingerafdrukken en/of gelaats- of oogscan. Zulke gegevens zijn uniek voor ieder mens en dus uiterst nuttig ter identificatie. Maar hoewel u vast al een paspoort hebt met een chip, bent u nu nog niet verplicht om biometrische gegevens achter te la-ten op het gemeentehuis. Totnogtoe volstaan een foto en een elektroni-sche handtekening op die chip.Dat verandert stilaan vanaf dit jaar. In 2013 zet het ministerie van Bui-tenlandse Zaken een proefproject op in drie Brusselse gemeenten. In samenwerking met Binnenlandse Zaken levert de federale overheid de nodige apparatuur aan de gemeen-tebesturen, zodat u, wanneer u een nieuw paspoort nodig hebt, uw vin-gerafdrukken kunt achterlaten. Of moet achterlaten, want keuze hebt u niet, tenzij u geen vingers hebt of
Nu beschikken paspoorten al over een chip, maar alleen met een elektronische handtekening. Vanaf dit jaar komen daar ook uw vingerafdrukken bij.
© HELEEN RODIERS
Privacy > Brusselse gemeenten starten met uitreiking biometrische paspoorten
Uw vingerafdruk of uw leven
jonger bent dan twaalf. Belgen die in het buitenland wonen, vallen nu al onder het nieuwe sys teem.
protest tegen de gevoelige beslis-sing. In beide landen pikten burgers het niet dat de overheid zomaar strikt persoonlijke biologische ken-merken van haar onderdanen kan bijhouden. En met resultaat, want in beide landen mogen zulke gege-vens niet meer permanent worden opgeslagen. In België, de slechtste leerling van de Europese klas, is het debat voorlopig nog onbestaan-de.Waterdicht zijn de paspoorten niet. Een vingerafdruk is uniek, maar stel dat u geweigerd wordt bij een grenscontrole. U beschikt dan niet over andere vingers om te bewijzen dat u het werkelijk bent. Bovendien bestaat de vrees dat chipkaarten in paspoorten makkelijk te kraken zijn. En dan dreigen simpele con-troles zeker een nachtmerrie te wor-den. Want er is geen alternatief voor een paspoort dat waterdicht hoort te zijn.Een ander, eerder filosofisch argu-ment, is misschien nog het belang-rijkste: dat iedereen die onschuldig is, zijn vingerafdrukken nergens hoeft achter te laten, tot de schuld bewezen is. � Christophe�Degreef
LAKEN/JETTE – Het bouwproject Hippodrome op de vervallen site van wijnverdeler Fourcroy in de Steylsstraat blijft kritiek oogsten. Het openbaar onderzoek moet intussen door vormfouten over-gedaan worden.
De Fourcroy-site, op het grondge-bied van zowel Brussel-stad (Laken) als Jette, ligt al jaren te verkomme-ren. De omwonenden zijn op zich dan ook tevreden dat het Limburgse Solidum plannen heeft met het ter-rein: de projectontwikkelaar wil on-geveer 350 woningen plus een rust-huis en een crèche op de plek.Aanvankelijk had de projectont-wikkelaar 450 appartementen in gedachten. Toen hij daarvoor drie jaar geleden een stedenbouwkundig attest aanvroeg, kwam de buurt in het verweer. Te veel extra verkeer, te weinig groen, onvoldoende duur-zaam, was de kritiek. De projectont-wikkelaar kreeg desondanks het at-test, maar onder voorwaarden.Nu vraagt Solidum de defini-tieve bouwvergunning aan. De buurtcomités hebben evenwel nog
Een Limburgse projectontwikkelaar wil woningen en een rusthuis bouwen op de vervallen Fourcroy-site.
© S
AS
KIA
VAN
DE
RS
TICH
EL
E
Leefmilieu > Veel kritiek op bouwproject Hippodrome
‘Laat dit geen gated community worden’project, dat mikt op de hogere mid-denklasse en ook een privéweg om-vat, een gated community te worden. Voorts wil de projectontwikkelaar het geplande park en de crèche neer-zetten op het aanpalende terrein. Dat is nog altijd eigendom van de NMBS. Wat als het niet gekocht kan worden?” Groen-gemeenteraadslid Nathalie De Swaef, die maandag-avond in de gemeenteraad over de kwestie interpelleerde, voegde er nog aan toe dat het project achter-haald is op het vlak van energiege-bruik. Schepen van Stedenbouw Paul Le-roy (LBJ-CDH) antwoordde dat ook de gemeente Jette veel bezwaren heeft tegen het project. “Aan heel wat van de opgelegde voorwaarden is niet voldaan.”Intussen moet het openbaar on-derzoek, dat zowel in Brussel als in Jette liep, overgedaan worden om-dat Brussel de rode affiches te vroeg heeft weggehaald. Nu is het onder-zoek gepland van 24 januari tot en met 22 februari. De overlegcommis-sie vindt plaats op 5 maart.� Bettina�Hubo
Op 28 januari is het Wereld privacydag, met ook in Brussel talloze evenementen: meer op europeanprivacyday.org
Al in 2004 verordende Europa dat lidstaten biometrische gegevens moesten verbinden aan paspoorten.
De lidstaten kregen wel ruimte om er een ‘nationale draai’ aan te geven. Zo was er in Nederland en Duitsland
steeds kritiek en lieten zopas een petitie rondgaan. “De te verwachten
mobiliteitsproblemen in de omlig-gende straten zijn niet opgelost,”
zegt Stijn Callewaert van het comité Jules Lahaye. “Bovendien dreigt het
BDW 1361 PAGINA 7 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
P-PRAAT
CHIEN ÉCRASÉ
Madame Schep heeft het hoog in haar bol gekre-gen. Nu moet haar gemeente ook al een toeris-tische kaart uitgeven voor de geïnteresseerde burger die er in Sint-Jans-Molenbeek op uit wil trekken. Of er naar de coiffeur wil.
“Het moet gedaan zijn met dat intellectueel ter-rorisme, waarbij een zekere categorie personen de specialisten zijn inzake stedenbouw en mobiliteit,” zegt kersvers PS-burgemeester van Sint-Joost Emir Kir in Le Soir. Kir heeft het niet zo begre-pen op de geelgeschilderde autowrakken die op het voetgangersvriendelijke Madouplein de grens van zijn gemeente ontsieren. Goed gezegd, Emir. Ook wij zijn al die Dansaert- en andere Vlamin-gen beu die met fietsen de straten onveilig ma-ken en denken dat hun fietsketting door hun..., uhm, laat ook maar. De Emir van Sint-Joost kan het weten, want hij heeft er meer bevoegdheden dan toen hij staatssecretaris was, en hoe meer bevoegdheden iemand in Brussel heeft, hoe slimmer hij/zij is. Voilà, opgelost. Volgende.
Op de nieuwjaarsreceptie van het Brus-sels parlement had Martine Payfa weer haar doodskopvestje aan. Dat droeg ze ook al toen Olivier Deleuze in Bosvoorde zijn gemeenteraad installeerde. Een doodskopvestje? Ja, een gilet met een in fonkelsteentjes gevormd doodshoofd. Typisch Payfa. Nu ja, ook wij zijn behoorlijk bang voor het mens. Scheelt toch iets mee. Op de receptie meden we haar dan ook, waardoor we pardoes in de armen van Elsens burgemeester Willy Decourty werden gedreven, ook daar weer uit vluchtten, enkele N-VA’ers aan de kant zagen staan en besloten achter hun ruggengraat te schuilen.
Om u maar te zeggen dat we niet veel van de speech van parlementsvoorzitster Dupuis heb-ben gehoord. Nu, om eerlijk te zijn, zij ook niet.
ZELFROOSTER – We hebben weer nieuws van onze favoriete belevenisbibliotheek in het cen-trum van de stad, aan de Munt. Punt. De direc-tie van dat oord heeft namelijk besloten dat het interessant voor de wereld is om een pers bericht rond te sturen waarin aangekondigd wordt dat het personeel van het boekenhuisje – hou u vast – binnenkort gaat zelfroosteren. Jazeker, zelfroosteren. Dat wil zeggen dat het personeel zelf zijn werkrooster mag invullen. Zelfroosteren! Tadaaa! Nauwelijks bekomen van dit heuglijke nieuws lazen we verder. Naar ’t schijnt hebben ze voor heel die operatie een consultancybureau ingehuurd, u weet wel, zo’n bureau dat luistert naar wat u wilt en u dan zegt dat dat de beste keuze was die u kon maken. Nou, daar zouden wij bij de krant alvast geen bureau voor nodig hebben. Wij roosteren namelijk al zelf. Met wis-selend succes, dat wel.
ERVARINGSKRANT – Laten we de oefening ma-ken en een ervaringskrant worden. Daar is al een term voor: community-journalistiek. Althans, dat lazen we lang geleden in de een of andere beleidsbrief. Het zette ons aan het denken. Wat is community-journalistiek? Dat werkt zo een beetje als een consultancybureau: u beseft dat u een gemeenschap wilt zijn, en wij vertellen u dat u dat al bent, dat we allen gelukkig zijn, en dat u te allen tijde op ons kunt rekenen. Niet alleen voor nieuws, diepgang of amusement, maar ook om samen te zijn. U kunt op ons bouwen, ja, samen gaan wij op reis door het wonderlijke universum van Vlaams-Brussel. Wij zijn een ervaringskrant. Voelt u het al? O, zo mooi.
Minder kiezers, evenveel gekozenenBRUSSEL – Volgens oud-journalist en opiniemaker Guido Fonteyn zit het aantal Nederlandstalige gemeenteraadsleden in Brussel op een recordhoogte. Dat klopt. Of toch gedeeltelijk.
Het aantal Vlamingen in Brussel gaat ge-staag achteruit. Toch is het aantal Neder-landstalige gemeenteraadsleden sinds de verkiezingen van 1970 min of meer con-stant gebleven: het aantal schommelt tus-sen de elf en de twaalf procent, met een dip in 1982.Dat dit aandeel constant is gebleven on-danks een tanend electoraat, heeft te maken met partijpolitieke strategieën. Zo wist Groen zich in 2000 al goed te positio-neren op Ecolo-lijsten. Enkele jaren later werden dankzij het Lombardakkoord de gemeenten met een Vlaamse schepen fi-nancieel beloond. Een verkozen Vlaming is sindsdien goud waard. In een opiniestuk vorige week in De Stan-daard ziet Guido Fonteyn bij de gemeen-teraadsverkiezingen van 2012 een record sneuvelen: 86 Nederlandstalige raads-leden. De meesten daarvan zijn op eigen kracht verkozen, dankzij voorkeurstem-
Politiek > Aandeel Vlaamse raadsleden blijft constant
500 ton sluikstort per maandSINT-JANS-MOLENBEEK – Een interne nota van de gemeente van voor de verkie-zingen legt een van de belangrijkste pijnpunten van de gemeente bloot: bij een voortzetting van het beleid kan de gemeente onmogelijk netter worden.
Bij elke bewindswissel komen er lijken uit de kast vallen. Midden juli 2012 stelde een nieuwe dienstchef Netheid een interne nota op. Een nota die een problematische stand van zaken geeft. Samengevat: er wordt maandelijks maar liefst vijfhonderd ton illegaal afval opgehaald in de Molenbeek-se straten, er zijn te weinig straatvegers, de meerderheid van de schoonmaakwa-gens is defect of bijna defect, het personeel heeft te weinig, niet-aangepast of ver-ouderd materieel, het personeel is ook te weinig opgeleid en er worden nauwelijks boetes uitgeschreven. “Er wordt een sluik-stort opgeruimd en er ligt al een nieuw,” staat er. De nota kwam aan het licht door voorma-lig schepen van Mobiliteit Jef Van Damme (SP.A, nu oppositie). Die bracht ze niet naar buiten voor de verkiezingen, “om het pro-per te houden.” Op die manier rekent hij af met voormalig schepen van Netheid Jan Gypers (Open VLD), aan wie de nota gericht was. Voor Van Damme heeft het beleid van zijn voormalige collega gefaald.Gypers verklaarde voor de verkiezingen dat hij geen schepen meer wenste te worden onder Philippe Moureaux, en hij houdt vol dat er onder diens bewind ook geen net-heidsbeleid te voeren viel.“Dat komt ervan als er geen stok achter de deur is,” zegt de voormalige schepen van Netheid, nu bevoegd voor Mobiliteit onder
Netheid�> Interne nota Molenbeek: beleid is problematisch
De nota heeft het over een tekort aan straatvegers. Er zijn er 51, maar door ziekte, vakantie en afwezigheid zijn er in de vakantiemaanden vaak maar twintig aanwezig.
© S
AS
KIA
VAN
DE
RS
TICH
EL
E
de nieuwe burgemeester Françoise Schep-mans (MR). “Ik heb het probleem continu aangekaart, maar niets hielp. Je kunt men-sen niet beboeten als de politie niet meewil. En de politie is de bevoegdheid van de bur-gemeester, Moureaux dus toentertijd. Er veranderde niets in Molenbeek, want onder Moureaux bleef het wereldbeeld altijd het-zelfde: alles wat niet ‘sociaal’ was, mocht niet. Weet u, in de grote vakantie was tach-tig procent van het schoonmaakpersoneel voor meerdere weken met vakantie. Onder Moureaux mocht daar nooit iets aan ge-daan worden.”De nota lijkt Gypers alvast gedeeltelijk ge-
lijk te geven, want de nieuwe dienstchef heeft het over “een systeem dat al vele jaren ingevoerd is.” Maar Gypers was wel sche-pen onder Moureaux. “Molenbeek heeft altijd afstand genomen als het te moeilijk werd,” zegt Gypers. “Het beleid was te ver-snipperd om krachtdadig te zijn. Er is op zich wel genoeg personeel, maar niet om een echt beleid te voeren. Al die parkeer-wachters, stadswachters en politieagenten moeten het probleem samen aanpakken. Kijk naar Koekelberg, onze buurgemeente, binnen dezelfde zone, maar wel veel netter. Dat is een kwestie van instelling.”� Christophe�Degreef
men. Anderen komen erin door opvolging. Er zijn ook tal van Nederlandstalige sche-penen en OCMW-voorzitters. Een teken, vindt Fonteyn, dat het met de pacificatie in Brussel goed meevalt.Is 86 raadsleden een record? Ja en neen. Brussel evenaart er in elk geval het wonder-jaar 1976 mee. Ook toen legden 86 Neder-landstalige gemeenteraadsleden de eed af. Maar er waren toen in het totaal wel minder gemeenteraadsleden: 86 op 675 tegenover 86 op 685 vandaag. Het is daarom beter om naar het aandeel te kijken. In 1976 was 12,7 procent van de gemeenteraadsleden Nederlandstalig; afgelopen verkiezingen ging het om 12,6 procent. Daarmee is het record uit 1976 niet geëvenaard. Het kán overigens nog: in een aantal gemeenten zitten enkele Nederlandstalige opvolgers te wachten op hun (spoedige?) eedafleg ging. Maar net zo goed kunnen er een aantal Vlamingen ontslag nemen.
Dat 2012 een goed jaar was voor de Vla-mingen, staat wel buiten kijf. In de ‘moeilij-ke’ jaren 1982 en 1994 was geen elf procent Nederlandstalig, in 1988 en 2006 wat meer dan 11,5 procent, in 2000 ging het om 12,4 en in 1970 om 12,7 procent.Interessant is ook de tendens per gemeen-te. Zo haalde Elsene jarenlang geen enkel gemeenteraadslid en zijn er sinds 2006 maar liefst drie. Dat is een teken dat l’Oasis francophone meer en meer bij Nederlands-taligen in trek is. Omgekeerd zag Sint-Pieters-Woluwe, met in Stokkel toch een historische kern Nederlandstaligen, het aantal Vlamingen in de gemeenteraad daalt van vijf in 1988 naar eentje vandaag. Daar eist de toenemende internationalisering zijn tol. Ganshoren vertoont dan weer een piek in 1994. Toen legden maar liefst twaalf Vlaamse gemeenteraadsleden de eed af, op de 27: dat is 44 procent. Vandaag resten er nog amper vijf. SVG
De volledige tabel per gemeente vindt u op brusselnieuws.be. De cijfers van 1970-1994 komen uit de studie van Ann Mares, De Brusselse Vlamingen en hun politieke vertegenwoordiging (uitg. VUBpress 1998). Die gegevens werden aangevuld met eigen informatie
BDW 1361 PAGINA 8 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
Deze week in Kuregem > Gedenkteken voor Joodse slachtoffers gerenoveerd
24.036 namen in zwart marmer
Isidore Zielonka: “Het gedenkteken moet de herinnering aan de Shoah levendig houden.” © SASKIA VANDERSTICHELE
K uregem, een wijk die bekend-staat om haar verpaupering, drugsproblemen en stedelijk
verval. Een buurt met vooral bewo-ners afkomstig uit de Maghreb. Niet meteen een plek waar je een me-moriaal voor de slachtoffers van de Joodse genocide verwacht. Het mo-nument, dat er al staat sinds 1970, is aan het oog onttrokken door ha-gen. Bovendien zijn bezoeken op dit ogenblik zo goed als onmogelijk. Vanaf april komt daar verandering in.Het Joods Museum van Brussel (in de Miniemenstraat nabij de Zavel), de Stichting voor het Jodendom van België, de Stichting voor het Mo-nument van de Joodse Martelaren en de vereniging Het Ondergedo-ken Kind slaan de handen in elkaar voor de renovatie van het gedenk-teken. Het monument herdenkt de Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog naar de concentra-tiekampen werden gedeporteerd en vermoord. Ongeveer 45 procent van de naar schatting 70.000 Jood-
se Belgen verloor daar het leven. Het geld voor het monument werd destijds bijeengebracht door inza-melacties onder de Joodse gemeen-schap – meer dan honderdzestig mensen deden hun duit in het zakje – en ook door een toelage van de federale regering-Eyskens.Toch werd er gaandeweg nauwelijks meer omgekeken naar het monu-ment. “Wie aan de genocide was ontsnapt, hulde zich liever in stil-zwijgen,” legt Isidore Zielonka (70), de bezieler van de renovatie, uit. Als architect-partner van het bureau Art & Build heeft hij zijn sporen in de Brusselse architectuurwereld verdiend. Hij coördineert de renova-tie, maar ze wordt uitgevoerd door het bureau Origin. “Het stilzwij-gen waarover ik het net had, heeft te maken met de moeilijkheid om over die trauma’s te praten, maar ook wel met een schuldgevoel dat vele overlevenden in de greep houdt: schuld omdat zij nog in leven zijn, terwijl familieleden en vrien-den zijn omgekomen.”
“In de eerste plaats is dit gedenk-teken een waarschuwing voor de huidige en komende generaties dat dit nooit meer mag gebeuren. Maar voor mij heeft dit project ook iets therapeutisch. Mijn vier grootou-ders zijn gestorven in het Joodse getto van Warschau. Dat ik zelf het
levenslicht zag, heb ik te danken aan het feit dat mijn vader verliefd is geworden op een vrouw die naar België is getrokken,” zegt Zielonka. Zijn stemt trilt. “Zelf ben ik in 1942 in Brussel geboren. Mijn moeder en ik werden opgevangen door een Belgische familie. We gebruikten de schuilnaam Vanoudenhagen. Mijn vader was elders ondergebracht en
leefde 23 maanden op een bed. Om te vermijden dat ik als kind mijn mond voorbij zou praten, noemde mijn moeder hem poupée en niet papa.”
DavidsterArchitect André Godart uit Bergen bedacht eind jaren 1960, als lau-reaat van een internationale archi-tectuurwedstrijd, een sober maar indrukwekkend monument met een hexagonale structuur. “Geen per-fecte, maar een gebroken zeshoek,
symbool voor de gebroken gemeen-schap,” schetst Zielonka.Dat het monument in Anderlecht kwam, heeft te maken met de toen-malige concentratie van de Joods-Brusselse gemeenschap in Ander-lecht en de ‘Textieldriehoek’ rond het Zuidstation, die hoofdzakelijk in handen is van Joden, al is de ge-meenschap tegenwoordig vooral
in hoog-Vorst geconcentreerd.De hele structuur heeft de vorm van een davidster, maar dat merken al-leen de buurtbewoners die vanuit vogelperspectief naar het gedenk-teken kunnen kijken. Het monu-ment heeft drie meter hoge muren met daarop zwartmarmeren platen waarin de namen van alle 24.036 vermoorde Joden staan gegrift. In het verste punt is er een podium/altaar aanwezig. Aan de muur ach-ter het altaar hangt een menora, een zevenarmige kandelaar, opgebouwd uit kettingen. De armen staan sym-bool voor de zeven dagen van de week.Net onder het altaar ligt de crypte, een ondergrondse ruimte met licht-inval via laterale vensters. Daar wordt de as van de overleden slacht-offers in een urne bewaard.De renovatie betreft het reinigen van de marmeren platen met de na-men, de behandeling van het beton tegen corrosie, het zandstralen en herschilderen van de metalen struc-turen, en het altaar weer waterdicht maken. “De crypte gaan we omto-veren tot een didactische ruimte voor scholieren. Er komt een aan-raakscherm waarbij je kunt gras-duinen in de collectie van het Joods Museum. Voorts zullen bezoekers er naar gemonteerde uittreksels uit documentaires over de Shoah kun-nen kijken.”De renovatie kost 300.000 euro. Omdat het om een beschermd mo-nument gaat, betaalt het Brussels Gewest tachtig procent. De overige twintig procent komt van de Stich-ting voor het Monument.Geld voor bewaking is er niet. Daarom is er geopteerd voor geau-tomatiseerde bewaking en toegang. Het gedenkteken zal waarschijnlijk toegankelijk zijn op dezelfde uren als het Joods Museum. Men zal op voorhand een al dan niet geleid bezoek moeten boeken in het Mu-seum. De medewerkers van het mu-seum staan via camera’s in contact met de bezoekers en openen dan de deuren vanuit het museum.Voor vandalisme is Zielonka niet zo bang. “We vinden wel spuiten van druggebruikers, en in het verleden zaten er meer dan eens krakers in de crypte. We hebben trouwens negen-honderd kilo afval weggehaald uit de crypte. Maar voor de rest stel ik wel respect vast voor dit gedenkte-ken.”
24 uur herdenkingZielonka droomt ervan om de hagen weg te nemen om het gedenkteken te ontsluiten. Aangezien er net een wijkcontract is voor de buurt, opent dat de deur voor bijkomende subsi-dies.Het Gedenkteken der Joodse Mar-telaars van België zal voor het eerst publiek toegankelijk zijn op 7 en 8 april. Dan wordt naar jaarlijkse gewoonte een herdenking voor de slachtoffers gehouden. 24 uur lang lezen studenten dan alle namen van de slachtoffers af. De herdenking wordt live uitgezonden op Radio Ju-daïca en op de website van het mu-seum. Maar iedereen is welkom.
�Eric�Vancoppenolle�/�
brusselnieuws.be
“We hebben negenhonderd kilo afval weggehaald uit de crypte. Maar voor de rest stel ik wel respect vast voor dit gedenkteken”
BD
W R
EGIO
ANDERLECHT – Weinig mensen kennen het Gedenkteken der Joodse Martelaars van België in Kuregem. Het monument zal na restauratie vanaf april toegankelijk zijn voor het publiek. Voor Isidore Zielonka, bezieler van het project, werkt de restaura-tie ook therapeutisch.
BDW 1361 PAGINA 9 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
Heembeekse senioren kunnen voort-aan terecht in het nieuwe lokaal dien-stencentrum Ado-Icarus, in het café van ontmoetingscentrum Familia in de Frans Vekemansstraat. Het moet een ontmoe-tingsplek worden voor alle Nederlandsta-lige senioren.
“We willen een laagdrempelig ontmoe-tingscentrum zijn,” zegt verantwoordelijke Conny Roekens, “want dat heeft Heembeek echt nodig. Ik wil in de eerste plaats goed luisteren naar de wensen van de senioren, en daarnaast ook heel wat activiteiten orga-niseren, zoals hobby- en vormingsnamid-dagen: computerlessen, informatie rond valpreventie, diabetes enzovoort. Ook wie vragen heeft over aanpassingen aan zijn wo-ning, dienstverlening aan huis en thuiszorg, kan hier terecht. Maar we gaan zeker en vast ook uitstapjes organiseren. Onze loca-tie hier zal ook nog toegankelijker gemaakt worden voor mensen met een handicap. Zo komen er een extra ingang en een traplift.”Het lokaal dienstencentrum wordt van meet
af aan ingebed in een multifunctioneel pro-ject dat over drie jaar gerealiseerd zal wor-den in de buurt van het Peter Benoitplein. Daar komt een dagverzorgingscentrum, een dienst voor zelfstandig wonen voor men-sen met een fysieke beperking, bibliotheek, gemeenschapscentrum én het lokaal dien-stencentrum. “We zullen na verloop van tijd dus verhuizen naar waar alle diensten gecentraliseerd zullen worden. Belangrijk is ook dat het project er zeker komt. De Heem-bekenaren kunnen erop vertrouwen dat al-les in orde komt.”De nieuwe campus is een gezamenlijk project van de Stad Brussel, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de vzw Ado-Icarus. Maar de komende drie jaar kunt u dus nog terecht in de Frans Vekemansstraat 131, voorlopig drie dagen per week: maan-dag, woensdag en vrijdag van 9 tot 17 uur.
� Matthias�Vanheerentals
conny.roekens@ado-icarus.be, 0470-90.04.04
Ontmoetingsplek met lage drempel
Neder-Over-Heembeek > Nieuw dienstencentrum
De socialistische oppositie is niet te spre-ken over de sluiting van het politiecom-missariaat Mercure in het noorden van de gemeente. Dat ging op 1 januari dicht.
SP.A-gemeenteraadslid Hannes De Geest, die maandag over de sluiting interpelleerde, noemt de beslissing van het politiecollege ondemocratisch. Hij maakte tot half decem-ber deel uit van de (vorige) politieraad. Daar werd volgens hem nooit over de kwestie ge-sproken. Voorts laakt hij het feit dat Jette nog maar één commissariaat overhoudt – dat op het Mercierplein – terwijl er in Molenbeek, dat deel uitmaakt van dezelfde politiezone, vier en volgend jaar vijf commissariaten zijn.
“Waarom wordt de nabijheidspolitie in Jette afgebouwd?”Burgemeester Hervé Doyen (LBJ-CDH) ant-woordde dat nabijheidspolitie niet betekent dat er in elke wijk een politiepost moet zijn. “Dat kost alleen maar veel aan gebouwen en mankracht. Daarom ging ook het bureau in de Woestelaan twee jaar geleden dicht. De agenten van die posten mogen niet naar bui-ten. Maar de burger heeft agenten op straat nodig, niet op een bureau. In het commis-sariaat Mercure kwamen nog geen tien klachten per dag binnen. Door het te sluiten kunnen we nu elke dag een extra patrouille inzetten.”� Bettina�Hubo
Doyen: ‘Minder dan tien klachten per dag’
Jette > Socialisten hekelen sluiting politiecommissariaat
Garage with a viewDe aandacht van voorbijgangers vasthou-den, al is het maar voor een half minuutje, daar is het de stedenplanners-kunste-naars Wouter De Raeve en Laura Muyl-dermans om te doen. Hun project in de Graystraat, op initiatief van Vormingplus Citizenne, is er nu ook als gedachteboekje: Garageview.
Doorloopstraten, zoals De Raeve en Muyl-dermans de Graystraat tussen het Flagey- en het Jourdanplein noemen, zijn er wel meer in de stad. De twee stonden echter eens stil bij hoe het vroeger was, hoe het is en hoe het zou kunnen zijn, rekening houdend met wat potentieel aanwezig is. Al was dat op het eerste gezicht niet veel, toen ze met een stuk Graystraat geconfronteerd werden waar so-ciale woningen uitkijken, of liever botsen, op een muur van gesloten garagepoorten. Was dit niet een beetje als een publiek zonder po-dium?Van een aantal minimale ingrepen, zoals het licht in de garage doen branden, muziek laten spelen, garageramen als expositie-ruimte benutten, en ten slotte garage-per-formances van Seyran Kirmizitoprak en Siet Rae, werd het effect op de voorbijgangers gemeten. Het boekje ontroert door zijn we-tenschappelijkheid: of (en zo ja, hoe lang) dit autobestuurders, fietsers en voetgangers ophield, wordt visueel mooi in statistiekjes weergegeven.
Oogje op de straatHet boekje filosofeert ook over de stad, het kan mee op zak met de urban explorer. Ver-trekkend van de historische Maalbeekvallei (u moet maar eens op de brug in de Kroon-laan staan om diep beneden, bij de splitsing links, de Graystraat te zien liggen) waarvan het water tot op vandaag omhoogkruipt in de
huizen, over het straatbeeld van vandaag, tot om wie het allemaal draait: de mens in die straat.De Raeve en Muyldermans toetsten hun observaties aan die van notoire stadsden-kers als de Amerikaanse Jane Jacobs, die het heeft over het belang van ogen op straat, of van trottoirs die wérken. Vanaf een breedte van negen of tien meter kunnen trottoirs volgens haar “voldoen aan vrijwel elke eis ten aanzien van incidenteel spelen.” Ook de antropologe Ruth Soenen wordt aange-haald, die vindt dat we veel socialer zijn dan we denken, en dat we publieke ruimte nodig hebben voor al dan niet vluchtige contacten buiten onze besloten kringetjes.In eerdere projecten onderzochten De Raeve en Muyldermans al hoe mensen hun om-geving ervaren. Muyldermans bouwde voor Brals mobiliteitsactie 8 m2 voor iedereen! een parkeerplaats om tot kippenhok. De Raeve observeerde met de interventie Link wat een brug tussen de Anspachlaan en het Fon tainaspark teweegbracht, en ontwierp groentetuintjes met in het verlengde een Bank for all. Lopende projecten van De Rae-ve zijn een onderzoek naar de invloed van allerlei constructies in de stad op de route die we volgen, en FlatTrack, een platte, dus ‘sociale’ fietsroute die hij speciaal voor stu-denten uitstippelt.De ‘casestudy-Graystraat’ mag voor De Rae-ve en Muyldermans ook een vervolg krijgen. Het onachtzaam doorsjezen van alledag een halt toeroepen, al is het maar voor even. Een buurtbewoner heeft alvast, blijvend, zijn met planken gebarricadeerde gevel vervangen door een raam. � An�Devroe
www.wouterderaeve.be, www.citizenne.be
Stedenplanners-kunstenaars Laura Muyldermans en Wouter De Raeve maakten een röntgenfoto van de typische ‘doorloopstraat’ die de Graystraat is.
© W
OU
TER
DE
RA
EVE
& L
AU
RA
MU
YLD
ER
MA
NS
Etterbeek�> Graystraat onder de loep
Het commissariaat Mercure ging op 1 januari definitief dicht.
© S
AS
KIA
VAN
DE
RS
TICH
EL
E
ADVERTENTIE
Het autosalonbegint bij de MIVB.
www.mivb.be
367x255_PQ_Salon2013_BDW_NL.indd 1 02/01/13 17:20
BDW 1361 PAGINA 11 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
Jeugdhuis ’t Mutske in de Mutsaardwijk zal voortaan nog maar één feestje per maand organiseren. Dat is een gevolg van het overlastincident in september.
Begin september hield ’t Mutske zijn eerste fuif van het nieuwe schooljaar. Rond twee uur ’s nachts moest de politie het jeugdhuis ontruimen na herhaalde klachten van de bu-ren over nachtlawaai. Enkele buren trokken naderhand naar de Brusselse gemeenteraad en eisten dat het jeugdhuis aan de Schapen-weg zou worden gesloten.Zo ver is het niet gekomen. De verantwoor-delijken van het jeugdhuis werden wel op het stadhuis ontboden. Tijdens een gesprek met de stadssecretaris en de politiecom-
missaris werd afgesproken dat ’t Mutske een tijdje om elf uur ’s avonds dichtgaat. “Dit loopt tot eind van deze maand. Vanaf februari is het sluitingsuur weer vrij,” zegt Baptist Bosmans van ’t Mutske.Voorts werd er een afspraak gemaakt over de feestjes. ’t Mutske heeft elke vrijdag en zaterdag baravond. Die worden af en toe vervangen door grotere feestjes. Tot nu toe waren er doorgaans twee fuiven per maand. Dit wordt er nu nog eentje. Het jeugdhuis neemt zich ook voor om de data van de fui-ven vroeger mee te delen aan de buurtbewo-ners. Op dinsdag 22 januari om 20 uur is er in het jeugdhuis een buurtvergadering.� HUB
Nog één feestje per maandLaken > Jeugdhuis past programma aan na klachten van buren
BOCKSTAEL KRIJGT WIJKCONTRACT
LAKEN – De buurt rond het Bockstaelplein krijgt een duurzaam wijkcontract. Vol-gens Ans Persoons (SP.A), de nieuwe Brusselse schepen van Wijkcontracten, ver-dient de buurt een ‘totale make-over’. Enkele plannen: de verdere renovatie van het oude stationnetje van Laken, het omvormen van de verwaarloosde spoorwegbedding tot een fietsparcours, de – autoluwe – heraanleg van het Bockstaelplein en de oplei-ding van werklozen tot groendakspecialisten. Stad Brussel, Gewest en de Brussels-federale samenwerking Beliris trekken er samen 25 miljoen euro voor uit.� HUB
GEEN REfERENDuM OVER TRAM 9
JETTE – De motie waarbij PS-SP.A een referendum over het tracé van tram 9 vroeg, werd in de gemeenteraad verworpen. De meerderheid oordeelde dat de Jettenaren al meermaals de kans hebben gehad om zich over het project uit te spreken.� HUB
TELE
XREG
IO
Een fontein met een abstract ge-beeldhouwde menhir in het midden. Welke diepere betekenis zou daarin schuilen?Op een bordje staat ‘Oog-in-oog’, dat is vast de naam van het kunstwerk. Op een ander bordje staan twee na-men: burgemeester J. Gooskens en voorzitter M. El Khattabi. Dat moe-ten dan wel de mensen zijn die het kunstwerk betaald hebben. De logo’s bij hun namen zijn bijna helemaal uitgewist, het is dus nog niet zo gemakkelijk uit te maken van welke gemeente Gooskens bur-gemeester is. De rotonde ligt in de wijk Frans Hospitaal, die onder drie gemeentes valt. Google Maps leert dat dit punt nog net in Sint-Agatha-Berchem ligt. Maar waarvan
© T
IJS
VAN
DE
N B
OO
ME
N
jeugd. Dat paste goed bij het Frans Hospitaal waarnaar de wijk ver-noemd is, een eerbiedwaardig zie-kenhuis met een kraamkliniek en een afdeling kindergeneeskunde. Maar de tijden veranderden: het zie-kenhuis ging in 2008 failliet en werd overgenomen door een kliniek voor de ‘revalidatie van oudere mensen’. Niet onlogisch voor een wijk die in rap tempo veroudert, ze staat in de top tien van alle vergrijzingslijstjes van de 145 wijken van het Brusselse gewest.Het voordeel van symbolen is dat je ze vrijelijk kunt interpreteren. Neem de titel: die kun je ook opvatten als oog in oog met de dood; de begraaf-plaats van Sint-Jans-Molenbeek ligt per slot van rekening net zo dichtbij als de kliniek. En ook de sponsor buigt soepel mee met de nieuwe realiteit: sinds kort is de BIWD niet meer alleen verantwoordelijk voor de waterleiding, maar ook voor de riolering van het gewest. Misschien staat het waterbekken dus niet sym-bool voor de bron, maar voor het af-voerputje.
� Tijs�van�den�Boomen
�
Vlaanderen heeft de reputatie dat de rotondes er vol staan met bespottelijke beelden. Maar hoe zit het in Brussel? Voor BDW onderneemt de Nederlandse rotondoloog Tijs van den Boomen de komende maanden een zoektocht naar de rotondes van de negentien Brusselse gemeenten. Welke spiegel houden ze ons voor?
El Khattabi voorzitter is? Heel vaag schemeren de letters BIWD door, wat blijkt te staan voor Brusselse Intercommunale voor Waterdistri-butie. Het waterleidingbedrijf dus,
opgericht in 1989. Ter gelegenheid van haar tienjarige bestaan spon-sorde de BIWD overal in de stad fonteinen, en een daarvan kwam op deze rotonde terecht.
ROND BRUSSEL (10): SINT-AGATHA-BERCHEM
Een fontein is het symbool van kracht, vernieuwing en eeuwige
www.brusselnieuws.be/rondbrussel
ADVERTENTIE
Xp@Ad 125x178:Layout 1 1/10/13 2:52 PM Page 1
BDW 1361 PAGINA 12 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
Maatschappij > Ook dit is armoede
Bij de dood van Jadwiga, een ‘willekeurig leven’
Vandaag is Jadwiga overleden. Zij was ruim tien jaar onze Poolse poetsvrouw en was al die jaren een grote hulp voor ons.Ze begon ‘illegaal’, zowel bij mij als bij mijn ouders. Ik herinner me hoe ze bang was om gezien te worden. In de bus, in huis. Ramen lappen deed ze niet, dat was te zichtbaar. Ze werkte in het Brusselse om haar twee zonen in Polen een betere op-voeding te geven. Met een of ander transitbusje stuurde ze om de zo-veel tijd geld in een envelop naar
ginder. Ze gaf de envelop af aan de chauffeur, en die nam het mee naar Polen. Geen bankverrichtingen voor Jadwiga.In Polen leefden haar werkloze man en de kinderen van haar geld. Vol-gens haar verhalen was hij een klap-loper, hij had liefjes, woonde in het huis dat met haar geld betaald werd. Ze ging alleen met Pasen, in de zo-mer en met Kerstmis naar huis, al-les bij elkaar zo’n acht weken per jaar.Alles wat mijn ouders en wijzelf te veel hadden – kleren, meubilair, kinderspullen –, boden we haar aan en nam ze gretig mee. Wat ze ermee deed, weten we niet. Regelmatig no-digden we haar uit voor een wande-ling, een uitstap of een etentje. Het was voor beide partijen gezellig.In de zomer van 2011 viel ze bij een andere poetsopdracht van de trap.
staan. Plots was bovendien de gsm ‘kapot’, ze zou een nieuwe krijgen van de man. Wij dachten dat hij haar van alles, van ons, wou afzon-deren.Omdat hij ons bleef bedreigen en Jadwiga zelf zo zwak was – ze zat op haar knieën om te stofzuigen –, beslisten we dat ze niet meer hoefde te komen tot ze beter was. We gaven haar wat geld en adviseerden haar om terug te gaan naar haar Poolse familie, om bij te komen.Zowel de man (nu weer poeslief ) als zijzelf belde daarna meermaals om te vragen of ze mocht terugke-ren. Ze had het geld nodig, ze miste ons. Maar toen we afspraken, was
ze nog even zwak als voordien.Uiteindelijk kregen we toch de zo-nen te pakken. We zeiden dat ze naar Brussel moesten komen, om-dat het slecht ging met hun moeder. Ze begrepen het, maar konden het niet regelen voor 8 januari 2013. We waren al blij dat haar kinderen ten minste op de hoogte waren. Na kerst belde Jadwiga mijn vader weer: of ze konden afspreken. Mijn 81-jarige vader trok (zonder iemand iets te zeggen) naar haar apparte-ment. Toen hij daar aankwam, zei ze dat hij weer mocht gaan, het was onduidelijk waarom. In de achter-grond riep de man: ‘Je vais lui atta-
quer!’ Mijn vader is weggegaan. Bang dat hem iets zou overkomen en dat zijn hulpbehoevende vrouw – mijn moeder – alleen zou achterblijven. En de zonen kwamen toch binnenkort uit Polen? Mijn vader deed voor alle zekerheid toch maar weer de voordeur op slot.Vanochtend belde de man. Hij had Jadwiga dood in haar bed had gevonden. Ze leed blijkbaar aan bloedarmoede, nam haar pillen niet. De po-litie zegt dat bloedarmoede het gevolg van een andere ziekte kan zijn. Er wordt een autopsie uitgevoerd, maar wellicht zullen wij het resultaat daarvan niet ho-ren. Tenslotte zijn we geen familie.We hebben de zonen geïn-formeerd, ze komen mor-gen of overmorgen. Zoals gepland, maar niet om haar te redden, maar om haar lichaam te repatrië-ren. Mijn vader is er kapot van. Hij had haar zo graag willen redden. Deze vrouw, die zo dap-per was om lang geleden met een busje uit Polen naar het onbekende Brussel af te reizen om haar zonen een toekomst te bieden, die mooi was, trots en kunstzinnig. Die har-telijk en lief was. Deze vrouw is vandaag al-leen gestorven. En natuurlijk vragen wij ons af of we er schuld aan hebben. En is dat niet een beetje zo?
Dorien�Brouwer,6�januari�2013
“Op den duur stofzuigde ze zittend op haar knieën. We gaven haar wat geld en adviseerden haar om terug te gaan naar Polen, om wat bij te komen”
BDWOPINIE
BRUSSEL – “Er is dezer dagen in Brussel veel te doen over armoede. Zondag overleed onze Poolse poetsvrouw. Zij was in feite ook een slachtoffer van armoede, maar dan misschien op Europese schaal.” Zo begon een brief van een lezeres. En ze vervolgt: “Ik schreef een tekst, omdat ik me zo machteloos voel, omdat het leven van deze vrouw zo zwaar was en zo plots stopt zonder ook maar iets achter te laten. Tenzij herinneringen en – veel – schuldgevoel.”
Wellicht omdat ze haar geld niet aan dokters wilde verspillen, bleef ze maar mank lopen en pijn lijden. Ze verzorgde zich door slabladeren op haar voet te leggen, dat had ze zo geleerd bij haar thuis (maar het was vooral goedkoop). Wij kochten zalf bij de apotheker, gaven haar geld en stuurden haar naar huis om te rus-ten.Het duurde lang voor ze weer in orde was, en eigenlijk werd het nooit meer als voorheen. Om-dat ze intussen legaal in het land was, domi-cilieerde ze zich in Brus-sel. Zo kon ze werken met dienstencheques en had ze een beter statuut, ook bij ziekte of ongeval.
Blauw Is het omdat haar ‘witte’ inkomsten toch lager wa-ren dan de ‘zwarte’? Of werd ze vanuit Polen onder druk gezet? Of is het omdat ze een (Belgische) man had ontmoet, die het misschien wel goed met haar meende, maar (volgens ons) labiel was? In ieder geval, het ging steeds slechter met haar.Ze werd rondgereden door de man, die hyperjaloers elke stap volgde die ze zette. Waar ze vroeger na het poetsen graag even bleef zitten voor een babbel, moest ze nu stipt weg van hem. Geen wandelin-gen meer, geen etentjes. Wel verzwakte ze en had ze blauwe plekken. We vreesden dat ze samen te veel dronken. En één keer gaf ze toe geslagen te wor-den door hem. Maar een week later was het een Marokkaan geweest.We probeerden haar bij hem los te weken, maar hij werd verbaal agressief, belde op en schold ons uit. Dat hij voor haar zorgde. Dat ze oké was. Hij zag haar doodgraag.We ‘ontvoerden’ haar toch en gingen – met haar instemming – naar een vrouwenhulpcentrum. In het centrum luisterde ze naar het advies, maar ze kon niet wachten om te vertrekken. We hadden niet het gevoel dat ze de strohalm die we dachten te bieden, zou aanne-
men. Ze vertelde alles aan de man. Die was furieus dat we ons bemoei-den met hun privéleven. We zeiden dat hij haar beter moest behan-delen, zorgen dat ze voldoende at, als hij haar dan toch zo graag zag.We probeerden haar zonen, twin-tigers inmiddels, in Polen te berei-ken, maar hadden geen nummer, dat bleek niet meer in haar gsm te
Mijn vader is weggegaan. Bang dat hem iets zou overkomen en dat zijn hulpbehoevende vrouw – mijn moeder – alleen zou achterblijven. En de zonen kwamen toch binnenkort uit Polen? Mijn vader deed voor alle zekerheid toch maar weer de voordeur op slot.Vanochtend belde de man. Hij had Jadwiga dood in haar bed had gevonden. Ze leed blijkbaar aan bloedarmoede, nam haar pillen niet. De po-litie zegt dat bloedarmoede het gevolg van een andere ziekte kan zijn. Er wordt een autopsie uitgevoerd, maar wellicht zullen wij het resultaat daarvan niet ho-ren. Tenslotte zijn we geen familie.We hebben de zonen geïn-formeerd, ze komen mor-gen of overmorgen. Zoals gepland, maar niet om haar te redden, maar om haar lichaam te repatrië-ren. Mijn vader is er kapot van. Hij had haar zo graag willen redden. Deze vrouw, die zo dap-per was om lang geleden met een busje uit Polen
Het duurde lang voor ze weer in orde was, en eigenlijk werd het nooit
sel. Zo kon ze werken met dienstencheques en had ze een beter statuut, ook
Is het omdat haar ‘witte’ inkomsten toch lager wa-ren dan de ‘zwarte’? Of werd ze vanuit Polen onder druk gezet? Of is het omdat ze een (Belgische) man had ontmoet, die het misschien wel goed met haar meende, maar (volgens ons) labiel was? In ieder geval, het ging
Ze werd rondgereden door de man, die hyperjaloers elke stap volgde die ze zette. Waar ze vroeger na het poetsen graag even bleef zitten voor een babbel, moest ze nu stipt weg van hem. Geen wandelin-gen meer, geen etentjes. Wel verzwakte ze en had ze blauwe plekken. We vreesden dat ze samen te veel dronken. En één keer gaf ze toe geslagen te wor-den door hem. Maar een week later was het een Marokkaan
We probeerden haar bij hem los te weken, maar hij werd verbaal agressief, belde op en schold ons uit. Dat hij voor haar zorgde. Dat ze oké was. Hij zag haar doodgraag.We ‘ontvoerden’ haar toch en gingen – met haar instemming – naar een vrouwenhulpcentrum. In het centrum luisterde ze naar het advies, maar ze kon niet wachten om te vertrekken. We hadden niet het gevoel dat ze de strohalm die we dachten te bieden, zou aanne-
Jadwiga (1960-2013)
BDW 1361 PAGINA 13 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
BDWOPINIEClub door Anne Brumagne
Omdat onze redactie aan het Flageyplein zit, zijn de winkels er een dankbaar toevluchts-oord wanneer er nog snel een cadeautje moet worden gekocht. Zoon of dochter naar een verjaardagsfeestje? Vele jaren lang was de speelgoedwinkel Bim & Bam de oplossing. Toen die ermee stopte, bood de pas geopende Club soelaas. De papier- en boekhandel had een aanvaardbaar aanbod Nederlandstalige jeugdboeken, bundels met quizvragen... zaken die een mens koopt voor zijn kroost of dat van een ander (wel wetende dat je er
niet naartoe moet om op de hoogte te blijven van waar al die talent-volle Nederlandstalige jeugdschrijvers en illustratoren mee bezig zijn). Er was ook een beperkt Nederlandstalig aanbod van bestsellers voor volwassenen, en ook dat kwam soms goed van pas als de meer gespecialiseerde boekhandels in het centrum, zoals Passa Porta, even te ver waren.En toen was er van de ene op de andere dag in de ondertussen ver-trouwde Club geen enkele Nederlandstalige publicatie meer te vinden. Slechts een paar wenskaarten in het Nederlands zijn overgebleven. De winkelverantwoordelijke hoef je niet te vertellen dat je dit toch wel een heel spijtige beslissing vindt, want zij ziet ook wel het belang in van dat meertalige boekenaanbod. Maar haar oversten in de hoofdzetel...Op onze website brusselnieuws.be kon u ondertussen lezen dat ook in de Club-vestiging in City2 geen Nederlandstalige boeken meer te vinden zijn en dat je nog maar in twee van de elf Club-vestigingen in Brussel een Nederlandstalig aanbod vindt, in De Wand en in West-land. “De vraag was onvoldoende om rendabel te zijn,” is de uitleg. De uiteindelijke beslissing om te schrappen viel naar verluidt toen de distributeur van Nederlandstalig materiaal wegviel.Ter verdediging van Club: het gaat om een commercieel bedrijf dat niet gebonden is aan de taalwetgeving. Boeken vormen er maar een beperkt deel van het aanbod. En gespecialiseerdere boekhandels nemen toch ook pas een taal in hun assortiment op als ze ook wat expertise over die literatuur in huis hebben?Nee, in feite geldt dat laatste argument niet voor Club. Veel expertise is er niet nodig voor dit beperkte aanbod. Er zou perfect kunnen worden samengewerkt met de Club-filialen in Vlaanderen. En wat die rendabi-liteit betreft: op de langere termijn is het allicht niet zo’n verstandige zet om alles wat Nederlandstalig is, uit de rekken te nemen. Veel meer dan wat inpakpapier ben ik er alleszins niet meer gaan kopen sinds de verbanning van het Nederlands.
EVA HILHORST
BRIEVEN VAN LEZERS lezersbrieven@bdw.be
Kerktoren
Ik heb met interesse het artikel ‘Weg onder de kerkto-ren’ van de N-VA’ers Lieven De Rouck en Karl Vanlouwe (in BDW 1360 van 10 januari, p. 10) gelezen. Spijtig ge-noeg, zoals zo vaak, bezondigen ze zich aan essentiële historische onkunde (of is het revisionisme?).Brussel is nooit een Vlaamse gemeente geweest. Het was eerst de hoofdstad van het hertogdom Brabant, en vanaf ongeveer 1450 de hoofdstad van de Bourgondi-sche Nederlanden. Vervolgens was Brussel de hoofdstad van de Zeventien Provinciën, tot de splitsing met het Noorden (de facto 1588, de jure 1648). Dan was Brussel tweehonderd jaar de hoofdstad van de Zuidelijke Neder-landen (de polity die vandaag België heet), deel van het Spaanse en dan van het Oostenrijkse Habsburgse rijk.Zowel na de eerste Belgische revolutie, die leidde tot de oprichting van de Verenigde Staten van België (in 1790), als na de tweede Belgische revolutie (die van 1830) werd Brussel uiteraard ook de hoofdstad van België.Brussel is evenwel nooit Vlaams geweest. Wel zeer Ne-derlandstalig – maar dat is niet hetzelfde. Misschien moeten onze vrienden N-VA’ers eens elementaire ge-schiedenislessen volgen?
� Joren�De�Wachter,�Schaarbeek
Straatnaamborden
Hebt u ook al naar straatnaamborden gezocht en ze vaak gemist, en als ze er zijn, zijn ze onleesbaar, goed voor voetgangers maar niet voor auto’s? Waarom geen borden zoals in New York: op iedere straat op dezelfde plaats op paaltjes, niet op de gebou-wen maar op de stoeprand, zichtbaar vanuit alle rich-
tingen? Zou dat – uniforme, herkenbare borden – geen goeie opgave zijn voor de negentien gemeenten?
� H.�Duyck,�Ukkel
Architecten
A+ wenst te benadrukken dat de standpunten van Ward Verbakel in BDW 1359 (p. 8-9) niet die van A+ zijn. A+ blijft samen met diverse partners en de regionale overheden streven naar een hoogstaande architectuur-cultuur in Brussel en steunt Brussels Bouwmeester Oli-vier Bastin in zijn opdracht om de realisatie hiervan te bewerkstelligen.
Leen�Gysen,�voorzitter�raad�van�bestuur�en��managementteam�A+ (www.a-plus.be)
Weststation
Een kleine opmerking bij de foto in BDW 1360 van 10 januari (p. 6: 2de rij, 1ste kolom): op de foto staat niet het Weststation, maar wel een overblijfsel van de brouwe-rij Vandenheuvel op de hoek van de Ninoofsesteenweg en de A. Vandenpeereboomstraat; het voorste gedeelte werd ooit gesloopt met het oog op de bouw van een win-kelcentrum. Het huidige metro-/treinstation ligt een beetje verderop op de hoek van de Ninoofsesteenweg en de De Rooverelaan.Het vroegere treinstation had alleen perrons die men kon bereiken langs trappen ter hoogte van het huidige metrostation Ossegem.
� Greta�Buys,�Anderlecht
SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bdw.be. Schrijven kan naar BDW-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bdw.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.
Dinsdag 15 januari, sneeuw in Brussel. De eerste winterprik zorgt voor een mooi wit laagje. Soms is het te glad; dan moet de fiets een eindje aan de hand.
© S
AN
DE
R D
E WIL
DE
BDW 1361 PAGINA 14 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
VADROUILLEDE CULTUUR- EN VRIJETIJDSBIJLAGE VAN BRUSSEL DEZE WEEK
Beeldende kunst > Ever Meulen krijgt Henry van de Velde Award Loopbaan
‘Dankzij Kuifje voelde ik me thuis in Brussel’
W ie in de woning van de bijzonder aimabele illustrator Ever Meulen (pseudoniem van Eddy Vermeulen)
binnenstapt, treedt binnen in een universum vol art deco, groene tinten en auto’s. Tussen de automodellen in de vitrinekast pronkt ook de medaille van minister Dewael, tot nu toe zijn enige bekroning in eigen land. Dat Design Vlaanderen hem nu de Henry van de Velde Award voor Loopbaan toekent, kwam dan ook als een complete verrassing.Misschien ligt het aan zijn keuze om geen ‘kunstenaar’ te zijn, maar voor veeleer com-merciële opdrachtgevers te werken. Zijn am-bitie om een groot publiek te bereiken haalden het. En dankzij zijn werk voor Humo ontbrak het nooit aan respons. “In mijn carrière heb ik maar één keer gesolliciteerd, en dat was bij Humo. Ik was pas afgestudeerd aan Sint-Lucas in Gent, toen een klasgenoot met een gedeelde
liefde voor popmuziek me suggereerde om daar langs te gaan. Met mijn tekeningen van Rod Stewart en Frank Zappa trok ik naar de piepjonge, net tot hoofdredacteur benoemde Guy Mortier. Hij vroeg me een realistisch por-tret van Bob Dylan te maken. En zo ging de bal aan het rollen, ik was met mijn gat in de boter gevallen. Zo’n Humo-cover leverde me zelfs een compliment van Andy Warhol op.”
Te gesofistikeerdDoor zijn werk voor Humo gingen er ook inter-nationaal deuren open. Zo werkte Ever Meu-len voor het Nederlandse muziektijdschrift Oor, voor het Amerikaanse kunsttijdschrift Artforum, en voor The New Yorker, het tijd-schrift waar zijn grote voorbeeld Saul Stein-berg jarenlang voor tekende.“Voor ik op Sint-Lucas terechtkwam, maakte ik mijn strips op ware grootte. Ik tekende heel
“Afgedankte Nisiov, handig vertimmerd tot duivenhok. Een Franssprekende oom aan moederskant was colombophile en gevierd duivenmelker.” ‘Nisiovphile’, tekening voor de tentoonstelling Essence(s), Galerie Champaka, 2010.
SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE – Hij kreeg complimenten van Saul Steinberg en Andy Warhol, en Playboy-baas Hugh Hefner noemde zijn werk (te) gesofistikeerd. In eigen land won hij nooit iets, op een aan-moedigingsprijs van voormalig minister van Cultuur Patrick Dewael na. Tot er deze zomer een brief van Design Vlaanderen in de bus viel.
LITERAIRE KRAChTToERBRUSSEL – Interlitratour is een interculturele en literaire tour de force. In februari presenteert een hele rist verenigingen en fondsen al voor de zesde keer ontmoetingen in allerlei tongvallen.
Ze zullen worden begeleid door een Arabische luit, Afro-Braziliaanse muziek of traditionele gezangen uit Noord-Koerdistan, en worden alvast aangekondigd met het nobele stre-ven om zoveel mogelijk simultaan te vertalen. In het Belgisch-Roemeens Cultureel Huis Arthis wordt gefocust op ‘literatuur in beweging’. Zo komt de Albanese auteur Gjovalin Kola vertellen over dissidentie onder En-ver Hoxha, en de Ierse auteur Patrick McGuinness over Ceauşescu’s dicta-tuur. Gastheer is Frank De Crits. Verzetsliteratuur krijgt u in Ten Noey in Sint-Joost-ten-Node van Rukiye Özmen. Ze schrijft over het dage-lijks leven en de onderdrukking van de Koerden. Peter Holvoet-Hanssen treedt op als troubadour. Afrika’s uitstraling is een avond van de Federatie van Zelforganisaties Vlaanderen (FZO-VL). Karelia Iznaga zal het over de Afrikaanse invloed op de Cubaanse poëzie hebben; de Uruguees José Surra komt het bewijs leveren van de Afrikaanse invloed op de tango. Muntpunt toont de nieuwe covers van ‘the 100 greatest novels of all times’ volgens The Observer. Honderd kun-stenaars uit 28 landen gaven met hun ontwerp uitdrukking aan de strijd tegen de ongeletterdheid. Op Wereld-boekendag, 23 april, worden de co-vers geveild voor het goede doel.De bibliotheek van Etterbeek ligt voor één keer aan de Donau. De gedichten van de Hongaarse revolutionair Attila József worden getoonzet door Peter Lombaert. De banden tussen België, Congo en Brazilië worden aangehaald in de bibliotheek van Anderlecht. Er is gelegenheid tot vragen stellen aan Brazilië-kenner Eddy Stols en Bambi Ceuppens van het Afrikamuseum. In Passa Porta is Dušan Šarotar, een van de bekendste Sloveense schrij-vers, te gast. Als kleinkind van een overlever van de concentratiekampen heeft hij een bijzondere interesse voor de ziel en het geheugen. � AD
www.interlitratour.be
ADVERTENTIE
Deze dienst wil u de nodige informatie bezorgen om u wegwijs
te maken in uw zoektocht naar mogelijkheden, voorzieningen voor
personen met een handicap
Handicap & informatie
Bezoeken enkel op afspraak
Informatie@handicap-ambulant.be
0800-15045�alle werkdagen van 9 tot 12u30,
maandag, dinsdag en donderdag van 13 tot 15u30
“‘Brussel,’ liet ik ooit optekenen,‘is mooi om te tekenen vanwege zijn verrassende hoogteverschillen.’ Deze langwerpige tweezitter, ook mooi om te tekenen, leent zich zowel voor horizontale als verticale composities.” Stripverhaal (fragment) in 20 jaar/20 auteurs, een uitgave van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, 2009.
© 2013 E
VER
ME
UL
EN
, BR
US
SE
L EN
UITG
EVE
RIJ o
oG
& B
LIK
/DE B
EZIG
E BIJ, A
MS
TER
DA
M©
2013 EVE
R M
EU
LE
N, B
RU
SS
EL E
N U
ITGE
VER
IJ oo
G &
BL
IK —
DE B
EZIG
E BIJ, A
MS
TER
DA
M
Nisiov, voorstudie, 2010.
BDW 1361 PAGINA 15 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
klein en realistisch, zoals een miniaturist. In Gent leerden de broeders me met grote vlak-ken te werken, en vrijer. Steinberg was een grote inspiratiebron. Toen diezelfde Steinberg, ook wel bekend als ‘de Picasso van de teken-kunst’, me jaren later een compliment gaf over een van mijn tekeningen in The New Yorker, was ik dus heel verheugd.”Zijn overzeese succes hield daarmee niet op. In 1982 kreeg Vermeulen de opdracht van Playboy om een tekening te maken voor de zo-genaamde ‘funny pages’. “Ik tekende een man en een vrouw met ontblote borst bij een auto, en stuurde mijn tekening op. Ik kreeg een brief van Hugh Hefner terug met de boodschap dat mijn tekening ‘too much sophisticated’ was. Ik mocht iets anders maken, maar ik had werk genoeg. Uiteindelijk is er nooit een tekening gepubliceerd, maar ik ben er wel voor betaald.”
Kunst op wielenNaar aanleiding van de prijs van Design Vlaan-deren brengt Ever Meulen het boek Automotiv uit, over zijn liefde voor auto’s, bij Oog & Blik/De Bezige Bij. Van zijn indrukwekkende strip-tekeningen van grote Amerikaanse sleeën uit zijn jeugd, over de Oldsmobile die hij begin jaren 1970 kocht, tot de Nisiov, zijn zelfuitge-vonden auto.“In mijn jeugd floreerde de West-Vlaamse tex-tielindustrie. Was de oogst goed, dan kochten de vlasboeren Amerikaanse wagens om mee te pronken. Ik groeide op langs de baan tussen Kortrijk en Brugge, en zat voortdurend samen met mijn broer voor het raam naar de auto’s te kijken. Voetballen interesseerde me niet, tekenen des te meer. Om de plaatjes uit de weekbladen Kuifje en Robbedoes beter te kun-nen natekenen kreeg ik van de hoofdonderwij-zer een potje Chinese inkt en een profielpen. Aan dat materiaal en aan mijn grote voorbeeld Hergé dank ik wellicht mijn voorliefde voor de klare lijn.”Begin jaren 1970 kocht Vermeulen dus met zijn eerste spaargeld voor vijfduizend frank een Oldsmobile. “Het was een hoop oud ijzer, maar het is mijn levenswerk. Rijden doet hij nog altijd niet, maar de vormgeving is onge-looflijk mooi. Hij staat in mijn ‘buitenverblijf’ in Anderlecht, af en toe ga ik hem strelen (lacht). Bij elke gelegenheid die ik krijg, smok-
De test, onuitgegeven, 1960. “Ik tekende de grote garage van mijn geboortedorp. Het gebouw staat er nog, onherkenbaar verbouwd. De auto’s zijn verdwenen.”
Humo-cover, 1975. “Mijn Oldsmobile 98: de top, net iets meer dan de 88. Ik smokkelde hem bij de eerste gelegenheid bin-nen in een cover: Chico and the man speelde in een garage.”
© E
VER
ME
UL
EN
kel ik hem ook binnen in mijn tekeningen.” Naast auto’s houdt Ever Meulen van architec-tuur en van het leven, de (Brusselse) straten vormen dan ook niet zelden het decor van zijn illustraties. “Op mijn twaalfde maakte ik ken-nis met de stad tijdens Expo 58, met het Ato-mium als hoogtepunt. Toch was de stap van het verre West-Vlaanderen naar Brussel, jaren later, gigantisch. Maar toen ik Brussel bin-nenspoorde, en Kuifje zag pronken op een dak bij het Zuidstation, voelde ik me al snel thuis. Als tekenaar liet ik me verrassen door de boei-ende hoogteverschillen in de stad, door haar architectuur en haar monumenten zoals het Atomium. Ook de verrassende kunstwerken van Magritte boeiden me. Die kwinkslag, dat surrealistisch trekje vind je ook in mijn werk terug.”
Nieuwe belangstellingVijftig jaar later woont Vermeulen nog steeds in Brussel; hij is getrouwd met een echte Brus-selse wier vader nog bij Anderlecht speelde. “Het kleine stadje van toen, waar het goed-koop leven was, is niet meer. Het authentieke karakter is grotendeels verdwenen. Op be-
Roxy Music, poster voor Humo, 1974. In de achtergrond het Flageygebouw, een cinema aan de Leuvensesteenweg en de Coca-Cola-bottelarij van Robert Derrah in L.A. in één beeld.
paalde plaatsen, zoals in de Noordwijk, is de stad echt vermassacreerd, de mobiliteit is een groot probleem. Ik ben een absolute voorstan-der van de auto, maar alleen als je kunt rijden. Een radicaler mobiliteitsbeleid is nodig.”Op persoonlijk vlak ziet Vermeulen zijn toe-komst op een meer artistiek pad. “Op mijn leeftijd wil ik enkel nog doen wat ik wil. En dus maak ik nu tekeningen op grotere forma-ten voor het galeriecircuit. Ik merk trouwens een hernieuwde belangstelling voor de te-kenkunst in het algemeen. Vroeger had nie-mand interesse in mijn ontwerptekeningen, nu worden ze geveild bij Sotheby’s, of is mijn werk op Brafa te zien bij Galerie Champaka. Onlangs ben ik zelfs beginnen schilderen, in samenwerking met de Argentijnse kunstenaar Antonio Seguí. De vorm mag dan al een beetje verschillen, maar één ding blijft: mijn liefde voor auto’s (lacht).”
� Elien�Haentjens
Traditiegetrouw gaat de uitreiking van de Henry van de Velde Awards gepaard met een tentoonstelling in De Loketten van het Vlaams Parlement. Die luidt meteen de start van het Henry van de Velde-jaar in (Van de Velde zou dit jaar 150 jaar geworden zijn). De expositie loopt tot en met 2 maart. Meer op www.designvlaanderen.be
‘De cycloop (Bob en Lena in Modena)’, prentkaart, uitgeverij Plaizier, 1982. “De cycloop slaat uiteraard op het voertuig, want de elegante man komt ogen te kort.”
© 2
013
EVE
R M
EU
LE
N, B
RU
SS
EL
EN
UIT
GE
VER
IJ o
oG
& B
LIK
/DE
BE
ZIG
E B
IJ, A
MS
TER
DA
M
© 2013 E
VER
ME
UL
EN
, BR
US
SE
L EN
UITG
EVE
RIJ o
oG
& B
LIK
/DE B
EZIG
E BIJ, A
MS
TER
DA
M
© 2
013
EVE
R M
EU
LE
N, B
RU
SS
EL
EN
UIT
GE
VER
IJ o
oG
& B
LIK
/DE
BE
ZIG
E B
IJ, A
MS
TER
DA
M
© 2013 E
VER
ME
UL
EN
, BR
US
SE
L EN
UITG
EVE
RIJ o
oG
& B
LIK
/DE B
EZIG
E BIJ, A
MS
TER
DA
M
BDW 1361 PAGINA 16 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
ADVERTENTIE
Feest > Flagey 1938-2013
Swingend schipELSENE – De 75ste verjaardag van het Flageygebouw wordt gevierd met een groot feest. De ziel – of misschien wel het spook? – van het vroegere omroepgebouw laat u mis-schien nooit meer los.
In de openingsweek van 23 tot en met 26 ja-nuari wordt de toon gezet met de bigband van Matthew Herbert en Radio Modern met foto-sessies in Salon Diongre. Er zijn topconcerten van de pianist Till Fellner, het Brussels Phil-harmonic en Musiques Nouvelles uit de tijd van de grote liveconcerten. Voorts wordt het Festival Musiq’3 gepaard aan speeddating, stemt het Klara Festival af op melancholie, duiden Ciné-Clubs nuits américains, schrapen de Wiener Sängerknaben de keel. Of toch maar op Diongre-tocht met de retrobus?“Na amper driehonderd dagen werd in 1938 het nieuwe gebouw van het NIR ofte Nationaal Instituut voor Radio-omroep opgeleverd,” ver-telt Gilles Ledure, algemeen directeur van Fla-gey, de vzw die na de renovatie in 2002 werd opgericht. “Het was een van de meest voor-uitstrevende omroepgebouwen ter wereld. De jonge Molenbeekse architect Joseph Diongre had toen nog maar enkele kleine projecten ver-wezenlijkt! Het gebouw beantwoordde aan de noden van de media, die massamedia werden.”“Over het Flageygebouw spreken zonder emo-
tie is niet mogelijk,” zegt Jean-Paul Philippot, de grote baas van de RTBf. “Het is een gebouw met een ziel, en dat komt door de osmose van architectuur en animo. De paquebot werd een baken in de omroepgeschiedenis. En dat de missie profetisch was, wordt bewezen door het feit dat het gebouw 75 jaar later weer een plek voor audiovisuele projecten is.” VRT en RTBf volgen de festiviteiten op de voet. Cobra.be brengt vanaf 25 januari archiefbeel-den, en La Prem1ère brengt Le fantôme de Flagey, want waar er een ziel is, is er volgens Philippot gegarandeerd ook een spook.Pionierswerk werd hier geleverd, zegt VRT-radiomanager Els Van de Sijpe, “legenda-rische concerten met grote namen, tot Igor Stravinsky. En elke bezoeker blijft de akoes-tische topkwaliteit bij.” Zelf werkte Van de Sijpe er ook, een jaartje, tot Radio 2 Omroep Brabant in 1995 naar het Amerikaans Theater verhuisde. “Rood tapijt, houten muren, op de werkplek! De meesten waren halfweg de jaren 1970 al vertrokken naar de Reyerslaan, het gebouw was niet aangepast aan fax of com-puter. Maar toch: met zicht op de markt, het circus... Het was radio maken op het ritme van de stad.”� An�Devroe
www.flagey.be
‘De pakketboot’ was bij zijn oplevering in 1938 een van de meest geavanceerde omroepgebouwen ter wereld.
© B
E CU
LTUR
E (SP
CC
)
Secundair onderwijs
U vindt de juiste weg opnschrijven in een Nederlandstalige school in Brussel?
www.inschrijveninbrussel.be
In de meeste secundaire scholen in Brussel kunt u uw kind rechtstreeks inschrijven voor het 1ste jaar. Deze scholen organiseren inschrijvingen vanaf 1 maart 2013.
Van 1 tot en met 15 maart is er voorrang voor:- leerlingen met thuistaal Nederlands (55%)- GOK-leerlingen (25%)- niet-GOK-leerlingen (75%)
Op www.inschrijveninbrussel.be vindt u:- de inschrijvingsmomenten van de scholen;- welke documenten u mee moet nemen bij de inschrijving;- wie een GOK-leerling is en wanneer je het Nederlands als thuistaal hebt.
Voor 16 Brusselse Nederlandstalige secundaire scholen moet u uw kind eerst aanmelden voor het 1ste leerjaar A. Pas daarna kunt u uw kind inschrijven. Kijk goed na op welk tijdstip u voor welke school moet bellen. Aanmelden moet telefonisch via het gratis nummer 0800 63 600 en kan alleen op dinsdag 29 januari 2013:
Van 8 uur tot 11 uur telefonisch aanmelden voor: 1. Sint-Jozefscollege 2. Sint-Pieterscollege 3. Jan-van-Ruusbroeckollege 4. Sint-Jan-Berchmanscol-lege 5. Maria-Boodschaplyceum 6. Mater Dei-Instituut 7. Maria Assumptalyceum
Van 12.30 uur tot 15.30 uur telefonisch aanmelden voor: 1. Lyceum Martha Somers 2. KA Emanuel Hiel 3. KA Etterbeek 4. KA Anderlecht 5. KA Toverfl uit 6. KA Koekelberg 7. Atheneum Brussel 8. KA Sint Pieters Woluwe 9. MS Ukkel
Bereid uw telefonische aanmelding voor. Kijk op www.inschrijveninbrussel.be welke documenten u bij de hand moet hebben en waar u op moet letten.
Inschrijven van de aangemelde leerlingen: van 1 februari tot en met 28 februari 2013
Zijn er na de inschrijvingen van de aangemelde leerlingen nog vrije plaatsen? Dan organiseren deze scholen inschrijvingen vanaf 1 maart 2013. De inschrijvingsmomenten van de scholen vindt u op www.inschrijveninbrussel.be.
Voor het 2de jaar secundair onderwijs, de 2de en de 3de graad, de leertijd en het deeltijds beroepssecundair onderwijs:• van 15 tot en met 28 april 2013: voorrang voor leerlingen met thuistaal Nederlands (55%)• vanaf 29 april: start vrije inschrijvingen De inschrijvingsmomenten vindt u op www.inschrijveninbrussel.be.
De secundaire scholen voor buitengewoon onderwijs hebben een eigen inschrijvingsprocedure. Kijk op www.inschrijveninbrussel.be.
LOP Brussel SO
A70-006-00.vgc.adv1.sec.bdw.255x178.141112.indd 2 16/11/12 15:58
Swingen met Radio Modern zoals in de beginjaren van Flagey (l.) en met Matthew Herbert (r.) en zijn bigband.
BDW 1361 PAGINA 17 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
ADVERTENTIE
Lunchvoorstelling met leverworst
Sterven voor een ideaal of voor een stuk leverworst?
© F
RIE
KE JA
NS
SE
N
Gezien: Niets is onmogelijk van Lazarus en Olympique Dramatique, dinsdag 8 januari bij Theater op de middag.
Theater op de middag is het lunch-theaterprogramma waarmee Bozar om de twee weken op dinsdag om 12.40 uur ’s middags een productie presenteert die nog niet eerder in Brussel te zien was. Komt daar volk op af? Jazeker. We gingen afgelopen week kijken naar Niets is onmogelijk, een stuk van de voor de gelegenheid verenigde gezelschappen Olympique
Dramatique en Lazarus, dat vorig jaar in ok-tober in première ging in Antwerpen. Zaal M, die plaats biedt aan 480 toeschouwers, zat afgeladen vol. Meer dan de helft van de zitjes was ingenomen door scholieren, van wie er één iets te luide nasale klanken voortbracht in zijn spontane reacties op alle scènes en replie-ken die hij grappig vond, maar de rest luister-de behoorlijk gedisciplineerd en aandachtig, maar enthousiast.Niets is onmogelijk is een bewerking van De zelfmoordenaar van de Russische schrijver Ni-kolaj Erdman uit 1928. Omdat dat stuk nogal makkelijk als een kritiek op het jonge commu-nistische regime gelezen kon worden, werd het door Stalin en zijn opvolgers verboden en pas in 1982 weer opgevoerd. Lazarus en Olympique, aangevuld met de komische su-pertalenten Ruth Beeckmans en Goele Derick, spelen het nogal makkelijk als ‘typisch Rus-sisch’ te bestempelen stuk met passie en zin voor humor en overdrijving.Het stuk is niet bepaald kort, maar kent een vrij eenvoudig verloop. Hoofdpersonage Sem-jon Semjonovitsj Podsekalnikov is zonder werk komen te zitten, en dat krenkt zijn trots. Zijn trots als man, waardoor hij zich onuit-staanbaar gaat gedragen ten opzichte van zijn vrouw en zijn schoonmoeder, en zijn trots als mens. De relatie tussen man en vrouw wordt in deze bewerking behoorlijk aangezet, maar de klemtoon ligt thematisch toch vooral op de verhouding tussen de arme kleine man en de verpletterende hogere machten. Bij de geringste suggestie van Podsekalnikov dat zelfmoord misschien een oplossing zou kunnen zijn, dagen er (allegorische) figuren op die zijn zelfmoord willen verzilveren. In plaats van te sterven omwille van het stuk leverworst
dat hij moet ontberen, zou Podsekalnikov immers evengoed kunnen beweren dat hij wil of moet sterven voor een politiek ideaal, een onmogelijke liefde, de jeugd, de midden-stand... Plots wordt aan de onbetekende Rus dus de prangende vraag voorgelegd waar-voor hij zou willen sterven, en wordt zijn waardeloze leven alsnog een stukje sym-bolisch kapitaal, dat hij naar believen kan inzetten.De liefde zou een optie kunnen zijn, maar in dit politieke stuk wordt Podsekalnikov dus vooral de politieke optie opgedrongen. Een opposant met een opgeplakte Raspoetin-baard komt hem vertellen dat er behoefte is aan dode idealisten, aan martelaars voor de goede zaak die de gevestigde waarden nog eens goed van alles de schuld geven alvo-rens ze de verontwaardiging die ze bij hun medestanders willen opwekken, met hun leven afkopen.Een duidelijk nadeel aan die machtspositie is dat ze per definitie van zeer korte duur is: wat baat het om eens goed je gedacht te zeggen als je daarna voor eeuwig moet zwij-gen? Bovendien is dat ‘gedacht’ ook niet zo makkelijk scherp te stellen. Wie of wat moet precies aan de kaak worden gesteld, waarom en met welk doel? “Ik kan doen wat ik wil” (niets is onmogelijk), stelt Podsekalnikov vast, maar onmiddellijk volgt de vraag: “Wat wil ik?” Het stuk suggereert dus dat een concrete honger naar leverworst nogal eens makkelijk wordt geherinterpreteerd als een vage honger naar (politieke, amoureuze,...) verandering, of die nu de Russische revolu-tie betreft, of ‘kracht van verandering’ in het Antwerpen van 2012. (En door de kreet ‘Zet die ploat af’ te gebruiken bieden de makers aan N-VA’ers de mogelijkheid om ook in dit stuk weer probleemloos een aanval te zien.)Op het eind blijkt het leven dan toch de moeite waard om geleefd te worden, en wil-len de makers met hun ongebreidelde spel-plezier ook duidelijk maken dat hun stuk het ook waard is opgevoerd te worden.�� Michaël�Bellon
Theater op de middag, nog tot en met 23 april in het PSK: 02-507.82.00, www.bozar.be. Niets is onmogelijk nog op 22 januari in Bronks: 02-219.99.21, www.bronks.be
Pra
at
ach
teraf
FM BRUSSEL HELPT THUISLOZEN
BRUSSEL – Op zaterdag 26 januari organise-ren de collega’s van FM Brussel samen met de Beursschouwburg Brussel helpt, een benefiet voor de thuislozen in Brussel. De initiatiefne-mers zijn erin geslaagd om een rist bekende artiesten met een hart voor onze hoofdstad te strikken. De aftrap wordt om 15 uur gege-ven met een programma vol humor, muziek en animatie van onder meer De Fanfaar, Ik & den Theo en Majoretteketet. ’s Avonds kunt u
vanaf 23 uur uit de bol gaan op de party met ronkende namen als Tom Barman, Kong & Gratts en Onda Sonora achter de draaitafels. De opbrengst van Brussel helpt gaat integraal naar de organisaties Straatverplegers, Alba-tros (opvang van thuislozen) en Hobo (herin-tegratie in de maatschappij). FM Brussel zal die dag ook live uitzenden vanuit zijn bus aan de Beursschouwburg. Meer op www.fmbrus-sel.be.� GH
TELEX VADROUILLE
SHIT, POËZIE!
SCHAARBEEK – In de weken vóór de Gedich-tendag, het Nederlands-Vlaamse poëziefeest op 31 januari, is er in Schaarbeek al een ver-hoogde poëzieactiviteit waar te nemen. Nu zaterdag komt jeugdauteur Frank Pollet zes-plussers een poëzieworkshop geven. Die zal in het verlengde liggen van het boek Bruis! dat hij maakte met illustratrice Gitte Vancoillie, vol schrijf- en tekenopdrachtjes (eind vorig jaar verschenen bij Manteau).De auteurs weten de deugnieterij in het kind te appreciëren, want een beetje uit de band springen is nodig bij elk creatief proces. Jonge crapuultjes, zoals Pollet zijn publiek wel eens aanspreekt, gaan in de poëzieworkshop uiter-aard aan de slag met taal, maar er komen ook schilder- en collagetechnieken aan te pas. Zo-
als je in het boek kunt lezen, een dichter is een schilder die.../een schilder is een dichter die... De originele werkjes mogen mee naar huis, de kopieën worden in de bib opgehangen.Kristl Strubbe, ex-schepen in Mechelen, ver-kondigde in Reyers laat dat hondjes Shit en opa’s Poepoe noemen (zoals Pollet in zijn boek Burenboel!) niet kon in lesboeken voor lagereschoolleerlingen. Maar in Schaarbeek is hondje Shit welkom, want hier wordt geluk-kig geen enkel woord met een kleurtje of een geurtje aan de ketting gelegd. Poëzieworkshop met Frank Pollet op zaterdag 19 januari van 11 tot 12 uur, in de bibliotheek van Schaar-beek, Lambermontlaan 224, 02-245.32.90. Reserveren hoeft niet.� AD
Insecticiden, fungiciden, herbi-
ciden, … allemaal pesticiden die
we gebruiken in onze teelten,
tuinen, moestuinen en dat als
bescherming tegen vernielende
insecten, schimmels, onkruid, ...
Het gebruik van pesticiden
houdt echter risico’s in voor het
leefmilieu, de gezondheid van
de mens en de levenskwaliteit!
Daarom meet het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest zich een
«gewestelijk programma voor
de reductie van pesticiden» aan
dat de risico’s van pesticidege-
bruik verminderen moet, met
name door nieuwe verbodsprin-
cipes, opleidingen en sensibili-
serende informatie die
verspreid wordt naar de desbe-
treffende doelgroepen.
Uw mening interesseert ons!
Voorafgaand aan de goedkeuring door de Regering
wordt het ontwerp van gewestelijk programma voor de
reductie van pesticiden van het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest in een openbaar onderzoek voorgelegd aan de
inwoners van het Gewest, van 15 januari 2013 tot 15
maart 2013.
U wenst te reageren, uw mening te geven?
Schrijf dan naar pesticide@leefmilieu.irisnet.be of naar
Leefmilieu Brussel, Infodienst, Onderzoek « Programma
Pesticiden » - Gulledelle 100, 1200 Brussel.
Meer te weten komen?
Het ontwerp van het gewestelijk programma voor de
reductie van pesticiden van het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest kan men downloaden op www.leefmilieubrus-
sel.be/programmapesticiden.
U kunt het ook raadplegen bij uw gemeentebestuur en/
of iedere maandag en donderdag tussen 10 en 12 uur
bij Leefmilieu Brussel - Infodienst - 1e verdieping -
lokaal 107, Gulledelle 100, 1200 Brussel.
meer info : www.leefmilieubrussel.be - 02 775 75 75
Wenst u uitleg van onze experts?
Er gaan informatiesessies door bij Leefmilieu Brussel,
twee keer per maand en enkel na afspraak op
02/775.75.75.
ELkE mEnInG tELt, want wE zIjn mEt mEER dan EEn mILjOEn BRUSSELaaRS !
OPENBAAR
ONDERZOEK
ONTWERP VAN GEWESTELIJK PROGRAMMA
VOOR DE REDUCTIE VAN PESTICIDEN
- BRUSSELS hOOfDSTEDELIJK GEWEST -
15 JANUARI
x
15 MAART
2013
BDW 1361 PAGINA 18 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
Dans > Brusselse bailaor Federico Ordoñez, eenvoud op topniveau
Flamenco zonder castagnetten
A ls Brusselse bailaor of fla-mencodanser heeft Fede-rico Ordoñez wel vaker af te
rekenen met vooroordelen. “Ben je wel zigeuner? Maar je komt toch uit Andalusië? Neen, ik ben in Brussel geboren als kind van een Spaanse vader en een Italiaanse moeder,” vertelt Federico Ordoñez over zijn eerste contact in Sjanghai, waar hij nu al vijf jaar lessen en workshops geeft. “De ontgoocheling druipt dan van hun gezichten, alsof het feit dat ik geen zigeuner uit Andalusië ben, de kwaliteit van mijn werk vermin-dert.”Ondanks de clichés timmert de bailaor internationaal aardig aan de weg. Toch wees niets erop dat hij in de flamenco zou belanden. “Mijn vader komt uit het noorden van Spanje, een heel andere cultuur. Het is het toeval dat me als kind bij flamenco bracht,” vertelt Ordoñez. “De zus van een vriend danste se-villanas ( folkloristische dans uit An-dalusië, BT) en mijn vriend wou dat ook doen, maar durfde niet als enige jongen. Ons eerste spektakel was een revelatie: de voorbereiding, de choreografie, het spektakel. Ik wist meteen wat ik later wou worden!”
Belle PerezAls zestienjarige ging Ordoñez stu-deren bij de Belgische flamenco-pionier Antonio Martinez: hij wou professional worden. “Het was een zware strijd, eerst tegen mijn ou-ders en dan tegen mijn vrienden, die vonden dat ik moest studeren en ‘serieus’ werk vinden. Ik heb moeten doorbijten en deed allerhande kar-weitjes om rond te komen.”Ironisch genoeg was het de Vlaamse popzangeres Belle Perez die in 2004 zijn carrière in een stroomversnel-ling bracht. “Perez had flamenco-dansers nodig en ik werd geselec-teerd. We hebben voor het Eurovisie Songfestival intensief in Vlaanderen en Nederland getoerd, waardoor ik een aardige spaarpot had. Daarmee vertrok ik naar Sevilla, om bij de besten het vak te leren. Ik had geld om zes maanden te overleven, maar ben uiteindelijk drie jaar gebleven. Ik volgde zes uur dansles per dag en ’s avonds gaf ik les.”Met die extra bagage keerde Ordo-ñez terug naar Brussel om zijn car-rière professioneler aan te vangen, al blijft flamenco in Brussel een randverschijnsel. “Jaarlijks komen
enkele grote artiesten naar Bozar. Het is uitstekend dat er een insti-tuut is dat dure creaties kan betalen en waar je de nieuwste trends kunt volgen, want flamenco is een genre dat voortdurend evolueert. Ikzelf treed vaker op in Vlaanderen: daar is echt een publiek voor tablao, de traditionele flamencostijl die ik volg. In Brussel is het moeilijker.”Ordoñez wil trouw blijven aan de traditie, maar op zijn manier, met zijn bewegingen, zonder pretentie. “Mijn stijl is feestelijk noch vrolijk, ik ga voor diepere en trieste thema’s. Ik wil het publiek ontroeren, men-sen meenemen in een emotie. Geen groots opgezet spektakel. Ik heb
het niet voor de huidige artistieke prestaties waar gebluft wordt met techniek en virtuositeit. Het wordt een circus, maar waar zit de bood-schap?”“De basis van flamenco is de com-municatie tussen danser, zanger en gitarist. Het werkt niet met partitu-ren, bij tablao is een minimum op voorhand afgesproken en de rest is improvisatie. De visuele communi-catie is dus belangrijk. Als je daar als toeschouwer van wilt genieten, moet je dicht bij de artiesten zitten.”Ordoñez’ mooiste herinnering is niet zijn concert in het Paleis voor Schone Kunsten, maar in een kapel-letje waar het publiek in een cirkel om hem heen zat. “Ik danste op het niveau van de mensen, de gitarist en de zanger zaten in het publiek, waar-door de toeschouwers echt geïnte-
greerd werden in het spektakel. Dat was meer dan intimistisch!”Het is dit soort intimiteit die we op Ordonez’ optreden bij Art Base mo-gen verwachten. “We gaan terug naar de roots van de flamenco. Ik word begeleid met zang en gitaar, een formule die erg in trek is bij pro-grammasamenstellers. Makkelijk
Federico Ordoñez: “Een zanger, een gitarist en ik: het is een formule die erg in trek is bij programma- samenstellers. Makkelijk te organiseren en wellicht ook een kwestie van budget, maar het werkt.”
© A
RG
US P
HO
TOS
“Ik hou niet vande huidige artistieke prestaties waar gebluft wordt met techniek en virtuositeit. Het wordt een circus, maar waar zit de boodschap?”
BRUSSEL – Flamenco is folklore van de zigeuners in het zuiden van Spanje. Het is een cliché dat er diep ingebakken zit, want intussen is de stijl internationaal geworden en loopt er ook in Brussel toptalent rond. Donderdag kunt u de 31-jarige danser Federico Ordoñez ontdekken bij Art Base in de Zandstraat.
te organiseren en wellicht ook een kwestie van budget, maar het werkt! Vroeger was ik als Belg steeds de tweede keuze; dankzij de crisis ben
ik eerste keuze geworden. Dat is dan toch iets positiefs aan de crisis (lacht).”� Benjamin�Tollet
Optreden op donderdag 17 januari om 20 uur bij Art Base, Zandstraat 29, 1000 Brussel. Kaartjes kosten 7,50 à 12 euro: www.art-base.be, www.federico-ordonez.be
JETTE – Wie waren de vrouwen in het leven en op de schilderijen van Magritte? Van 20 januari tot en met 10 februari kunt u in het René Magritte Museum in Jette voor het eerst terecht voor thematische rondleidingen. De eerste staat in het teken van de vrouw: de be-minde, naakte, dode, fragmenta-rische en zelfs onzichtbare vrouw, unheimlich zoals het wel past in Magrittes huis.
Op de foto van Irène Hamoir in de tuin van de familie Magritte in de Essegemstraat 135 gaat het er ge-moedelijk aan toe. Magritte schijnt een grap uit te halen van onder het tuinmeubilair. Hamoir zal niet zo gauw als muze opdraven – in 1945 begon ze als enige vrouw tus-sen de mannen op de redactie van Le Soir. Magritte schilderde Jacqueline Lam-ba zoals hij haar gezien had op een foto waarop ze naakt in aquariums van Parijse nachtclubs zwom. Hij schonk de gouache aan André Bre-
ton na zijn publicatie van L’amour fou , opgedragen aan zijn vrouw/muze Lamba.Een ander werk van Magritte uit 1947 is vernoemd naar de verhalen-vertelster Sheherazade. De ogen en mond zijn het enige wat overblijft van Rachel Baes, een surrealistische schilderes en de minnares van de tijdens het bloedblad van Abbeville gefusilleerde Joris Van Severen. Ma-gritte probeerde Baes te betrekken bij de activiteiten van het surrea-lisme, maar zij vond de kring rond Breton te kleinburgerlijk en roddel-achtig.Daarnaast krijgt u op de rondleidin-gen in het woonhuis van René Ma-gritte natuurlijk ook vertederende inkijkjes in het leven met Magrittes levensgezellin en model Georgette Berger.� An�Devroe
Reserveren aangewezen: info@magrittemuseum.be of 02-428.26.26
Beeldend > De vrouwen van René Magritte
Van vlees en doek
Irène Hamoir en René Magritte, 12 juni 1937. Hun beider vriend Louis Scutenaire noemde de foto later ‘La fidélité des images’.
© R
EN
É MA
GR
ITTE M
US
EU
M
BDW 1361 PAGINA 19 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
Een boterham met choco, een symbool van gewoonheid. En toch een bron van vreugde voor vele kinderen. Maar steeds weer gemaksvoeding. Eerst was chocolade vloeibaar, daarna wilden ze hem zo hard mogelijk maken en ten slotte weer smeerbaar.
Ooit zag ik in Laken een ijsvogel vliegen. Dat was de eerste keer, en ik was dolblij. Toen ik nog tot de schoolgaande jeugd behoorde, was de ijsvogel hier mythisch. Nu had ik er zelf een gezien. Ik repte mij naar de e-mail en stuurde een blij bericht naar Natuurpunt. Ik kreeg een mail terug waar de ver-waandheid af droop. “Een ijsvogel? Dat is voor mij als een boke met choco bij het ontbijt .” Daar ging mijn enthousiasme. Wat mij het meest opviel: de antwoorder gebruikte een boterham met choco als een symbool van banaliteit. Choco is nochtans een razend interessant onderwerp.Wij kregen niet zo vaak choco op onze boterham, maar als het gebeurde, dan kwam die uit een gele plastic pot, eerst met silhouetten van kindjes van heel de wereld erop, u weet wel: een indiaantje, een Chineesje, een negertje... Vandaag durft men zulke clichés amper nog te gebruiken. Later waren het silhouetten van soldaatjes met hoge sjako en bajo-net op het geweer. Het merk van de chocopasta was Kwatta.Jaren later woonde ik in Suriname, in Paramaribo. Even ten westen van die stad ligt een nederzet-ting die Kwatta heet. En de weg ernaartoe heette vroeger het Soldatenpad (nu Kwattaweg en Garni-zoenspad). Dat kon toch geen toeval zijn? Kwatta is de naam die de Carib-indianen gaven aan de grote zwarte slingeraap ofte bosduivel ( Ateles paniscus ). Op die plek in Suriname lag in de negentiende eeuw inderdaad een cacaoplantage, en die was eigendom van ene Gustaaf van Emden. In de achttiende eeuw was cacao nog een luxepro-duct voor de adel, maar in Van Emdens tijd demo-cratiseerde de chocolade snel. Hij moet gedacht hebben dat ketenbeheersing een oplossing kon bieden, want hij verhuisde terug naar Nederland, naar Breda meer bepaald, en richtte er een choco-ladefabriek op voor zijn eigen cacao. Hij zou een van de eersten geweest zijn die chocolade in repen produceerden. Zijn grootste afnemer werd het Ne-derlandse leger, dat elke soldaat een reep meegaf in zijn rantsoen als hij op maneuvers trok. De relatie met soldaatjes op de verpakking komt dus daar-
vandaan, niet van de weg naar Kwatta in Suriname. Maar wel een grappig toeval.Kwatta in Breda maakte ook cacaopoe-
der en op den duur dus chocopasta. Vroeg in de twintigste eeuw namen ze een Bel-gische fabriek over in Bois-d’Haine (Ma-nage), waar de choco werd gemaakt. Door het opslokken en sjacheren met merken en
producten door steeds weer andere mul-tinationals verhuisde Kwatta op den duur naar Turnhout; daar is het nu eigendom van Heinz Ketchup. In Bois-d’Haine blijven al-
leen een rue Kwatta en een jaarlijks festival Au temps de Kwatta over. De naam Kwatta ver-dween uit de Nederlandse merken. Het is nu een Belgisch product.Maar wie vond de chocopasta uit? Er zijn een aantal – meestal Nederlandse – bedrijven die
de uitvinding claimen, maar we moeten de oor-sprong eerder zoeken bij de traditie van de Europe-
se banketbakkers. Cacaopoeder mengen met boter of bakkersroom vraagt niet veel vernuft en men kan er smakelijk taarten mee versieren. Een rijk besmeerde boterham werd bij ons thuis ook al ‘een taartje’ ge-noemd. Industrieel ging men uiteraard op zoek naar goedkopere vulmiddelen dan boter, waarbij men, na margarine, bij plantaardige olie belandde. Maar choco is ook verbonden met één welbepaald ingrediënt: lecithine. Kijk maar op alle chocopotten: er staat na suiker ook lecithine bij. Dat komt omdat choco niet alleen halfvloeibaar hoort te zijn, maar ook zoet. En suiker lost niet op in olie. Veel water kunnen ze ook al niet gebruiken bij de productie, dus hadden ze een emulgator nodig, een stof die suikerstroop en olie kan binden. Lecithine is zo’n natuurlijke emulgator en werd honderdzeventig jaar geleden ontdekt in eigeel. Het is de verzamelnaam voor een groep scheikundige verbindingen die zelf tegelijk de eigenschappen hebben van suiker en vet. Industrieel werd het vooral uit soja gewonnen, maar meer en meer zoekt men naar andere grondstoffen, nu soja helemaal in het verdomhoekje raakt (aller-geen, ggo, niet-duurzaam, enzovoorts). Wie choco smeert, eet bergen lecithine.Ik nam Kwatta als voorbeeld, maar er zijn natuurlijk heel wat andere merken. Op de foto onze nationale trots Côte d’Or, die trouwens een nieuwkomer is in
smeerpastaland. Opvallend is dat er steeds minder échte choco wordt gekocht. Het Italiaanse Ferrero heeft de jonge generatie ingepalmd met Nutella, ‘het beroemdste Italiaanse merk’. Maar puristen als wij weten dat Nutella geen echte chocopasta is, maar een giandujot , een product gemaakt van gianduja , dat is een Piemontese specialiteit op basis van cacao en hazelnoten. Nuance!Toepassingen voor chocopasta? Die vindt u vast zelf wel. Bedenk dat, door die lecithine, chocopasta met water kan worden aangelengd tot een zoete saus (in-teressant in deze crisistijden) of met melk of room, maar ook bijvoorbeeld met cognac. De opwindend-ste toepassing is wel chocopasta als kledingstuk, moet ik zeggen. Ik zag het op het internet. Smake-lijk.
nick.trachet@bdw.be
De hele reeks nalezen?www.brusselnieuws.be/trachet
Choco
BRUSSEL EN DE WERELD CULINAIR ONTDEKT
Nick Trachet
ADVERTENTIE
Nutella is geen echte chocopasta, maar een giandujot, een Piemontese specialiteit op basis van cacao en hazelnoten. Nuance!
M�� �� ����� ��� ��� B������� H������������� G�����
www.fedsvk.be
02 412 72 44
Verhuur uw woning zorgeloos
Gegarandeerde huur elke maand
Verzekerd verhuurbeheer
Onderhoud van uw woning
Steun voor de renovatie
Fiscale voordelen
SOCIALE VERHUURKANTOREN
producten door steeds weer andere mul-tinationals verhuisde Kwatta op den duur naar Turnhout; daar is het nu eigendom van Heinz Ketchup. In Bois-d’Haine blijven al-
leen een Au temps de Kwatta dween uit de Nederlandse merken. Het is nu een Belgisch product.Maar wie vond de chocopasta uit? Er zijn een aantal – meestal Nederlandse – bedrijven die
de uitvinding claimen, maar we moeten de oor-sprong eerder zoeken bij de traditie van de Europe-
se banketbakkers. Cacaopoeder mengen met boter of Nick © N
ICK
TRA
CH
ET
BDW 1361 PAGINA 20 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
Mirko Bozzetto wil dit jaar nog – eindelijk – naar Australië reizen. “In alle nederigheid zal ik contact zoeken met de Aboriginals: voor hen is de didgeridoo een beleving van duizenden jaren, voor mij een van een paar jaar.”
H ij is jong en gedreven, Mirko Bozzetto. Eigenzinnig en moedig zocht hij zijn weg in onze harde maatschappij.
“Mijn moeder is een Brusselse, mijn vader een Italiaan. Ik ben geboren in Milaan, maar heb het grootste deel van mijn leven hier doorge-bracht, op vijf jaar na: tussen mijn vijfde en negende was Rimini mijn thuis.” “Braafjes in de schoolbanken zitten was niets voor mij, ik had andere dingen aan mijn hoofd. Mijn moeder, een danseres, was daar aller-minst gelukkig mee. In al haar bezorgdheid wilde ze het ‘veilige’ pad voor mij. Het botste, het bleef botsen, en uiteindelijk heb ik de deur achter mij dicht getrokken. Om te doen wat ik wilde doen. Ondertussen zijn er een aantal jaar overheen gegaan en hebben we ons alweer verzoend; mijn moeder ziet nu dat ik gelukkig ben met wat ik doe, het is goed zo voor haar.” “Wat ik juist wilde, indertijd? Tja... Ik speelde wat gitaar, elektronische muziek, maar echt contacten of vrienden in de muziekwereld had ik niet. Ik woonde op een appartementje in Sint-Gillis, na een tijdje heb ik me ingeschre-ven aan de vlakbij gelegen kunsthogeschool Saint-Luc, voor de richting grafische en digi-tale kunst. Het beviel me, maar in de loop van het schooljaar is de harde schijf van mijn com-puter gecrasht. Al mijn werk naar de filistij-
nen, ook het beetje muziek dat ik in mijn vrije tijd had gecomponeerd op basis van samples. De computer ging dus maar op het stort, en ik op zoek naar iets anders.” En dat werd de didgeridoo. “Ik had een exemplaar gezien bij een vriend, die de meest uiteenlopende zaken verzamelde. Een prachtexemplaar, waarop een serpent was gegraveerd. Toen mijn vriend er dan ook nog eens ‘de oerstem van Moeder Aarde’ uit toverde, was ik verkocht. Met het weinige geld dat ik had gespaard, heb ik er vervolgens zelf een gekocht.”
Op straatDe volgende etappe was oefenen op de adem-haling: dat is van essentieel belang bij het be-spelen van de didgeridoo. “Deed ik met een rietje in een glas water. Het zette me op de goede weg, maar de final touch ontbrak. Ge-lukkig gaf een gelijkgestemde me het laatste zetje: dat was het echte begin van wat een ver-slaving is geworden. En een broodwinning. Ik was mijn steun van het OCMW verloren, uit mijn huis gezet omdat ik een hond – Capu-cine – in huis had gehaald, en noodgedwongen ben ik op straat beginnen spelen. De straat op met mijn didgeridoo, Capucine, mijn tentje én een vergunning van de Stad. En daar ben ik ie-mand tegengekomen die initiaties en spekta-
kels voor kinderen organiseert en me bijlessen heeft gegeven. Met, wat later, een samenwer-king tot gevolg. Tof; het heeft me veel geleerd. Onder meer hoeveel sneller veel kinderen er-mee weg zijn dan volwassenen. Omdat ze hun instinct volgen en er amper bij nadenken.”De winteravond valt. Een verlichte, in hout gegraveerde levensbloem wordt weerkaatst in het venster van de veranda, die uitgeeft op een tuin met koetshuisje. Bozzetto huurt hier een atelier en privéruimte.Mijn oog valt op een prachtige didgeridoo, die me doet denken aan een slang, met een kwartssteen als oog. Een eigenhandig gesle-pen steen uit de tuin compenseert kunstzin-nig een imperfectie aan het uiteinde; inge-bouwde magneten en lampjes kunnen zelfs voor lichteffecten zorgen. “Ik heb hem gemaakt uit een verwrongen, lang afgestorven eiken tak. Hij verdiende het gered te worden. Vijf jaar heb ik hem laten drogen vooraleer eraan te beginnen. Mooi is dat hout na zijn leven in de natuur de kans krijgt zo-iets magisch als muziek te produceren. Het tekent ook mijn werkwijze: heb ik een klant, dan gaan we samen op stap in het groen om de juiste tak uit te kiezen, die ik laat drogen en nadien bewerk. Zelfs tunen kan indien de klant het wil, om een bepaalde tonaliteit te be-reiken: samen met vrienden heb ik op de com-puter berekend hoeveel luchtvolume je nodig hebt om een bepaalde frequentie te bereiken. De houtsoort kan verschillen: bamboe, eik, reuzenberenklauw, noem maar op. Je zou zelfs glasvezel kunnen gebruiken.”Bozzetto neemt een van zijn didgeridoos ter hand, zet zijn lippen aan het mondstuk: aard-
se klanken vullen de ruimte. Het geheim? Je hebt het instrument, maar ook de ademha-ling. “Circulaire ademhaling vanuit de buik. Het principe van de doedelzak, met dit ver-schil dat de mond de rol van de zak vervult. Er wordt altijd een hoeveelheid lucht in de mond gehouden, zodat je lang kunt blijven doorspe-len zonder je te vermoeien. De wervelingen van de lucht in de schacht, gecombineerd met de trillingen, zorgen voor het hypnotiserende,
Didgeridoos in wording. “Mooi dat hout na een leven in de natuur de kans krijgt om zoiets magisch als muziek te produceren.”
© MARC GYSENS
ETTERBEEK – “Australië, Down Under, het land dat tevens een continent is, fascineert me al van toen ik nog klein was. De ongerepte natuur, de kleuren, de fauna... Later heb ik de didgeridoo ontdekt, het blaasinstrument van de Aboriginals; ondertussen is het een verslaving geworden.” Didgeridoos vervaardigen en bespelen is voor Mirko Bozzetto als ademen of eten.
© M
AR
C G
YSE
NS
BDW 1361 PAGINA 21 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
aardse geluid. Het is een subtiel evenwicht tussen kort blazen, adem bijhouden en inade-men. Blaas je te hard, dan komt de lucht er te snel weer uit.”“Na een lange tijd spelen voelt het alsof je net een verdovend spuitje hebt gekregen bij de tandarts. Door de trillingen. Als je heel veel speelt, krijg je door de speciale manier van ademen ook een rond buikje: je diafragma zakt, de buikspieren zetten naar buiten uit. Maar het is ook heilzaam. Het kan mensen helpen die kampen met slaapapneu. Zo heb ik al leerlingen van gevorderde leeftijd over de vloer gekregen, die door het leren regelen en beheersen van hun ademhaling veel minder last hadden. Mede door het oefenen van keel-spieren, waarvan ze het bestaan niet kenden, die ze voordien nooit hadden gebruikt.”Zijn didgeridoos vervaardigt Bozzetto volgens de sandwichmethode. “In het begin sloeg ik de bamboestengel in twee met een bezemstok, het mondstuk maakte ik van geknede, ge-smolten was. Met de jaren heb ik mijn werk-wijze verfijnd. De gedroogde tak snij ik nu doormidden. Vervolgens hol ik hem uit, ik breng de twee helften weer samen, ik breng het mondstuk aan en de vernis. Maar wie ben ik...? Didgeridoos worden al duizenden jaren vervaardigd door de Aboriginals, zij zijn de godfathers. Wij zijn nakomers, het woord didgeroo is er trouwens een dat wij hebben uitgevonden. Mandapul, yidaki, dhambilpil, lambilpil: het zijn maar enkele van de bena-mingen voor het insttrument door de Abori-ginals, verschillend van streek tot streek. Zij maken hun instrument vaak uit een door ter-mieten uitgeholde boomstam. Sommigen be-
schilderen ze ook met verhalen van hun clan.”“Een didgeridoo vervaardigen kan heel snel, in een uur zelfs, maar je kunt er ook een maand over doen. Het hangt er allemaal van af wat je wilt. Een didgeridoo maken is telkens weer een ontdekkingstocht. Zelfs als je twee iden-tiek lijkende takken neemt en ze op dezelfde manier uitholt, dan nog gaan ze verschil-lend klinken als je erop speelt. De prijs? Die varieert. Een simpele heb je al rond de vijftig euro, maar het kan tot vijf-, zeshonderd euro oplopen, zoals voor deze van eik.”“24 ben ik nu, en bijna zes en een half jaar bezig met de didgeridoo. Het is een constante ontdekkingstocht. Meer en meer begin ik open te staan voor de meest uiteenlopende projec-ten: muziek gecombineerd met poëzie, mu-ziek voor een kortfilm van een vriend... Ander-half jaar geleden heb ik met enkele vrienden ook een groepje opgericht, Gong Extension. Experimentele muziek. Twee saxofonisten – Grégoire Tirtiaux en Audrey Lauro –, ik op didgeridoo en Guillaume Vanespen op gong. Een gong, bovenaan en onderaan vastgehou-den door twee snaren, die Guillaume bespeelt met een strijkstok. We krijgen er veel respons op; we hebben al het voorrecht gehad samen te spelen met bekende jazzmuzikanten zoals Laurent Blondiau en Jeroen Van Herzeele.”
� Karel�Van�der�Auwera
mirkonstrukt.wordpress.com (site in opbouw)
De hele reeks nalezen? www.brusselnieuws.be/ingesprekmet
‘Een verslaving is het’
Mirko Bozzetto maakt en bespeelt didgeridoos
“De houtsoort kan verschillen: bamboe, eik, reuzenberenklauw, noem maar op. Je zou zelfs glasvezel kunnen gebruiken”
ONS MAILEN? Al onze mailadressen zijn volgens dezelfde structuur opgebouwd: voornaam.naam@bdw.be (losse bestanddelen van voornaam of naam aan elkaar, en zonder trema’s, verbindingsstrepen en andere tekens).
REDACTIE BRUSSEL DEZE WEEK Flageyplein 18, 1050 Elsene, 02-226.45.40, fax 02-226.45.69, info@bdw.be, www.bdw.be. ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bdw.be), 02-226.45.45, fax 02-226.45.69. Gratis binnen het Brussels hoofdstedelijk gewest. Rest van België 15 euro per jaar; IBAN: BE07424552982266, BIC: KREDBEBB van vzw Brussel Deze Week. Buiten België 25 euro per jaar. DISTRIBUTIE EN PROMOTIE Ute Otten (ute.otten@bdw.be), Paul De Weerdt. RECLAME IN BDW Rika Braeckman (rika.braeckman@bdw.be), 02-226.45.41, 0477-97.21.27, fax 02-226.45.69. OPLAGE 70.490 exemplaren. HOOFDREDACTIE Anne Brumagne (anne.brumagne@bdw.be). EINDREDACTIE Katrien Stroobants (katrien.stroobants@bdw.be). REDACTIE Jean-Marie Binst (jeanmarie.binst@bdw.be), Christophe Degreef (christophe.degreef@bdw.be), Bettina Hubo (bettina.hubo @bdw.be), Patrick Jordens (patrick.jordens@bdw.be), Steven Van Garsse (steven.vangarsse@bdw.be), Danny Vileyn (danny.vileyn@bdw.be). REDACTIESECRETARIAAT Isabelle De Vestele (isabelle.devestele@bdw.be), Gerd Hendrickx (gerd.hendrickx@bdw.be). MEDEWERKERS Michaël Bellon, Lieven Bulckaert, An Devroe, Eva Hilhorst, Ilah, Wauter Mannaert, Francis Marissens, Karolien Merchiers, Niels Ruëll, Bruno Schols, Tim Schoonjans, Freddi Smekens, David Steegen, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Steven Vandenbergh, Tijs van den Boomen, Karel Van der Auwera, Matthias Vanheerentals. FOTOGRAFEN Bart Dewaele, Sander de Wilde, Anja Galicia, Marc Gysens, Ivan Put, Herman Ricour, Dieter Telemans, Saskia Vanderstichele, Jo Voets. VORMGEVING Peter Dhondt (peter.dhondt@bdw.be). FINANCIËLE ADMINISTRATIE Manu De Hertogh (manu.dehertogh@bdw.be). VERANTWOORDE-LIJKE UITGEVER Anne Brumagne, BDW, Flageyplein 18, 1050 Elsene. ALGEMENE DIRECTIE Marijke Vandebuerie (marijke.vandebuerie@bdw.be). Brussel Deze Week wordt gedrukt op de persen van de nv Roularta, Meiboomlaan 33, 8800 Roeselare en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.
Tom Heene (43) zag zijn debuutfilm in wereldpremière gaan op het festival van Venetië en enkele uren later op dat van Montréal. Thuisstad Brussel heet Welco-me home minder hartelijk welkom, maar daar komt hopelijk snel verandering in.
Selecties�voor�Venetië,�Montréal,�Gent:�Welcome home�nam�een�blitzstart.�Waarom�geraakt�uw�film�maar�niet�in�de�bioscopen?Tom� Heene: “Ik was een beetje ontmoe-digd toen de film na een halfjaar nog niet geselecteerd was door een festival. De se-lectie voor de Critics’ Week van Venetië en kort daarop Montréal was een enorme be-vrijding. Welcome home is een kleine film die maar 75 minuten duurt. We vonden geen verdeler. Productiehuis Minds Meet verdeelt de film zelf, op alternatieve wijze. Als alles goed gaat, draait hij binnen een paar weken in een Brusselse bioscoop.”
U�bent�niet�meer�piepjong.�Waarom�nu�pas�die�eerste�langspeelfilm?Heene: “Na mijn studie belandde ik in het productiemilieu. Ik werkt als eerste regie-assistent en productieleider op de films van onder meer Frédéric Fonteyne, Olivier
Smolders, Patrice Toye, Alex Stockman. Ik veronderstel dat ik me lang niet volwassen genoeg voelde of mijn angsten niet genoeg kon onderdrukken om zelf te regisseren. Op de eerste draaidag van Welcome home pinkte ik een traantje weg. Ik had de stap veel vroeger moeten zetten.”
Brussel�is�in�Welcome home meer�dan�het�decor.�Mogen�we�de�stad�een�van�de�hoofdpersonages�noemen?Heene: “Een zinnetje dat in de montage helaas is gesneuveld, vatte het goed samen: ‘The city is like life: you build up, you break down and you build up again.’ Brussel is een visueel aanwezige metafoor voor de relaties van de personages. Ik kom uit het veilige, schattige Gent. Toen ik hier aanspoelde om film te studeren, was de confrontatie radicaal. Het waren nog de rauwe jaren. De betonbaronnen hadden lelijk huisgehouden en van stadsontwikkeling en -planning was nog geen sprake. Sindsdien is er veel verbe-terd. Ik raakte verknocht aan deze moeilijke stad met haar veelheid aan culturen en ta-len, aan positieve en negatieve dingen, aan oud en modern. Brussel is een emotionele rollercoaster.”� Niels�Ruëll
‘Deze stad is eenemotionele rollercoaster’
© F
EL
IPE
MA
FAS
OL
I
3 VRAGEN AAN TOM HEENE
Tom Heenes filmdebuut Welcome home draait “als alles goed gaat” weldra in Brussel.
BDW 1361 PAGINA 22 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
BRUSSEL – Isabelle Pieman, een van de beste kunstschaatssters die dit land heeft voortgebracht, dankt haar carrière voor een groot deel aan haar ouders, die zich al jaren voor haar inzetten. Vader Christian (61) treedt op als manager en is ondertussen ook actief binnen de Franstalige federatie. “Ik wil de zaken vooruit doen gaan.”
“Mijn twee zonen hebben gymnastiek op hoog niveau beoefend, ik was dus al gerodeerd toen Isabelle met kunstschaatsen begon. Ik had helemaal niets met kunstschaatsen, maar toen we met het gezin eens op een zondag-middag gingen schaatsen, werd mijn dochter op slag verliefd. En die liefde duurt nu al zo’n 23 jaar.”Dat de kinderen Pieman uitgroeiden tot fer-vente sporters, is geen toeval. Vader Christian ziet er een goede levensschool in: vechten om ergens te geraken. Het zorgde wél voor een gepeperde benzinerekening. “Jaarlijks reed ik een 65.000 kilometer, grotendeels voor de kinderen. De vakanties gingen ook altijd naar plekken waar Isabelle op stage was. Maar ik heb er helemaal geen spijt van. Ik ben gelukkig als ik mijn kinderen kan steunen.”“Ik ben altijd hun voornaamste sponsor ge-weest. Om een idee te geven: een goed paar schaatsen kost zeker duizend euro. Financiële omkadering bood de federatie in het verleden niet. Ondertussen hebben we daar verande-ring in gebracht. Als Isabelle de omkadering had gehad die vandaag voorhanden is, dan zou ze nog verder staan.”Christian Pieman is een bezige bij. Hij heeft een transportbedrijf en treedt daarnaast als manager van zijn dochter op. Concreet bete-
Christian Pieman: “In het Neo-plan past een piste perfect: ouders shoppen, kinderen schaatsen.” © MARC GYSENS
‘Waarom geen piste op de Heizel?’Kunstschaatsen > Christian Pieman, manager-vader van Belgische topschaatsster
de CLUB
Ondernemende woordkunstenaarsEverna Scrabble Club, Evere
EVERE – Everna Scrabble Club gebruikt de Nederlandse taal als speelbal. Elke dinsdag barsten er woordgevechtjes los in het gemeenschapscentrum Everna. “De oud-leerkrachten, die zijn het ergst (lacht).”
“We waren zelf beginners toen we de club op-richtten,” vertelt voorzitter Arthur Verboven, die vorig jaar de twintigste verjaardag van de club mocht organiseren. “Mijn vrouw en ik wandelden al bij de Evertrotters toen de be-heerder van het gemeenschapscentrum vroeg om een scrabbleclub op te richten om wat le-ven in de brouwerij te brengen. Onze interesse en appreciatie voor het spel groeiden snel.”Het bordspel waarbij je met gekregen letters woorden moet vormen om zoveel mogelijk punten te vergaren, had snel een trouwe aan-hang. Dinsdagnamiddag (13.15-16.15 uur) is het traditiegetrouw scrabbletijd in Everna. Dat lokt wekelijks een twintigtal mensen. “Door het vroege uur zijn dat vooral mensen tussen 45 en 75. Het is een leuk gezelschap dat elke
week blij is elkaar terug te zien. We nemen deel aan een interclubcompetitie, maar plezier blijft het voornaamste. We hebben een paar sterke spelers, maar bij scrabble heb je toch ook altijd dat tikkeltje geluk nodig.”“Wij onderscheiden ons van andere scrabble-clubs door ons ondernemingszin. Als we iets doen, dan doen we het goed, of het nu een kerstfeest of een paastoernooi is. Sfeer is er altijd bij ons. Behalve als er naar de woorden wordt gezocht, dan is het muisstil. Dan wer-ken de grijze cellen volop. Scrabble zet je brein echt aan het werk. Je moet je taal kennen en vindingrijk zijn.”De zaken lopen lekker, maar toch wordt er met enige vrees naar de toekomst gekeken. Door de relatief hoge leeftijd van de leden moet er vers bloed aangetrokken worden. Maar dat is, net als bij andere sportclubs, geen gemak-kelijke opdracht. “Heel wat mensen hebben drempelvrees, bang om niet de beste te zijn,” zegt Maria Verboven, die instaat voor het se-cretariaat. “Vooral oud-leraren hebben daar
last van. Dat is een ras apart, die willen altijd alles controleren. En o wee als iemand beter is dan zij.”In hun ijver om nieuwe woordkunstenaars aan te trekken kunnen de spelers van Everna een paar overtuigende argumenten op tafel leggen. Een belangrijk deel van de Brusselaars sukkelt met taal en zou daar tijdens het scrabbelen aan kunnen schaven. “Je krijgt de Nederlandse taal gewoon beter onder de knie. Evere is nog heel tweetalig, maar veel mensen voelen zich niet sterk genoeg om het in het Nederlands te proberen. Toch hebben we een paar leden die het Nederlands niet als moedertaal heb-ben en toch knap meedraaien. Ik zou graag op woensdagnamiddag leerlingen van het school-tje tegenover het gemeenschapscentrum laten scrabbelen. Ze hoeven niet altijd hun tijd te verprutsen op de speelplaats. Maar daarvoor heb ik iemand nodig om me te assisteren. Het project is dus nog niet zo concreet, maar het blijft wel een ambitie voor de toekomst.”� TS
kent dit dat hij zich onder meer bezighoudt met papierwerk en de organisatie van haar reizen. Vrije tijd heeft hij nooit echt gehad. En alsof het allemaal nog niet volstaat, is hij
nu ook actief binnen de Franstalige kunst-schaatsfederatie. “Daar waren oudere mensen aan het roer die niets meer voor elkaar kregen. Dus heb ik overgenomen om de zaken vooruit
te doen gaan. Momenteel ben ik secretaris-ge-neraal en voorzitter ad interim van de Fransta-lige federatie, en daardoor zit ik automatisch ook in het nationale bestuur. Dat wil zeggen
‘Waarom geen piste op de Heizel?’
2x letterwaarde, 3x woordwaarde: waar kan voorzitter Arthur Verboven zijn s aanleggen?
© M
AR
C G
YSE
NS
BDW 1361 PAGINA 23 - DONDERDAG 17 JANUARI 2013
dat ik onder meer insta voor al de inschrij-vingen en licenties, en dat ik contacten heb met Adeps (Waalse tegenhanger van Bloso, red.) en het kabinet van Waals minister van Sport André Antoine (CDH). Het is vooral een hele hoop papierwerk. Samen met het behe-ren van de carrière van Isabelle is dat in feite een fulltime job.”Na meer dan twintig jaar in het kunst-schaatsmilieu mag Pieman een ervaren rot genoemd worden. Hij heeft vooral de mooie kanten van de sport leren kennen, maar het is niet altijd rozengeur en maneschijn. “Ik ben de sport echt gaan appreciëren. Dat mijn
dochter de enige Belgische is die zo’n carrière bijeen heeft geschaatst, helpt daar natuur-lijk bij. Wat mij vooral aantrekt, is dat het behalve sport ook een artistieke uitdrukking is.”
Neo“Het is wel een speciaal en moeilijk milieu, hoor. Er heerst veel jaloezie en Belgische juryleden kunnen nogal subjectieve beslis-singen nemen. Isabelle is zo al twee keer benadeeld op een Belgisch kampioenschap, waardoor ze telkens tweede werd. Ik wil geen polemiek, maar er is iets mis.”
Pieman wil het Belgische kunstschaatsen vooruit helpen en zou graag samen met Adeps een sportief opleidingscentrum voor kunstschaatsers oprichten. In het Waalse Jambes is de ijsbaan gesloten voor renovatie, maar die zou kunnen uitgroeien tot een heus kunstschaatscentrum. Binnen vijf jaar zou Pieman er graag resultaten zien.Over de hoofdstad is hij duidelijk. “Brussel is een grote catastrofe. Nadat de baan in Vorst werd gesloten, heb ik een vergadering gehad met een kabinetsmedewerker van toenma-lig minister van Sport Emir Kir (PS). Daar is geen gevolg aan gegeven. Er is hier geen poli-tieke wil om iets voor het schaatsen te doen. Je hebt alleen nog Poseidon, maar dat is een privépiste, ze willen daar geen club.”“In het Neo-plan voor de Heizel zou je bij-voorbeeld een piste kunnen opnemen. In Amerika vind je in heel wat winkelcentra ijsbanen, waar de kinderen gaan schaatsen terwijl de ouders shoppen. Het is maar een idee, hé. Maar hiervoor lobbyen zou me veel te veel tijd vragen.”In Brussel zit nog altijd een schaatsclub, en Pieman is er voorzitter van: de Royal Brus-sels Ice Hockey and Skating Club. De club heeft leden, maar geen activiteiten bij gebrek aan infrastructuur. “Het is een slapende club. Geef me een piste en we zijn meteen vertrokken. Er is vraag én potentieel in Brus-sel. Toen we nog actief waren, hadden we jaarlijks een tachtigtal jongeren die het eens kwamen proberen. Na de herfstvakantie heb ik opnieuw zeker twintig mensen aan de lijn gehad. Ik moet ze dan noodgedwongen naar Liedekerke, Leuven of Charleroi sturen.”De nabije toekomst zou voor Pieman enigs-zins rustiger kunnen worden. Dochter Isa-belle beslist na dit seizoen namelijk of ze er nog een jaartje bij doet of ermee kapt. “Ik ben optimistisch gestemd, maar het wordt moeilijk. Mijn doel is ervoor te zorgen dat alles vlotter verloopt de dag dat ik afzwaai. Maar we worden geconfronteerd met nieuwe moeilijkheden. Denk maar aan de economi-sche crisis en het feit dat je steeds moeilijker vrijwilligers vindt. En Brussel? Ik denk dat een nieuwe ijspiste alleen van een mecenas kan komen.”� Tim�Schoonjans
“In Amerika vind je in heel wat winkelcentra ijsbanen, waar de kinderen gaan schaatsen terwijl de ouders shoppen. Het is maar een idee, hé”
De doorstart van de competitie is een apart moment. Zeven dagen rust en dan op stage vertrekken. Zoals vorig jaar heeft het eerste elftal van Royal Sporting Club Anderlecht de tenten opgeslagen in Belek, Turkije. Grote resorts die in de zomer vakantiegangers ontvangen, herbergen ’s winters honderden voetbalclubs die zich klaarmaken voor de fi-nale fase van de competitie.Maar liefst 450 clubs vertoeven in Zuid-Turkije, clubs van overal. Sporting deelt de hotelinfrastructuur met clubs als VfL Wolfsburg, Gaziantepspor, het immense Galatasaray en een nationale selectie van Luxemburgse profspelers. In hotels in de buurt verblijven dan weer Dinamo Zagreb, Fenerbahçe, het Nederlandse Heracles Al-melo, PEC uit Zwolle, de landgenoten uit Genk en Luik en het geteisterde Beerschot. Een grote gemeenschap.RSCA speelt op de laatste dag vriendschap-pelijk tegen de jongens uit Almelo. Trainer Peter Bosz is een oude bekende van John van den Brom en keeperstrainer Max de Jong. Het is schrikken. De voormalige verdediger van Oranje, PSV en Manchester United is nu assistent-trainer van de degradatiekan-didaat uit Zwolle. Ook Jaap Stam komt even naar de training kijken, samen met oud-ploegmaat en technisch directeur Marc van Hintum, op zijn beurt weer een vriend en ex-ploegmaat van Van den Brom.Er wordt hard getraind. Twee oefensessies per dag, drie maal gezond eten, veel rust overdag en elke avond, na het eten, verza-melt iedereen in de gigantische lobby van het Calista Hotel. Milan Jovanovic is de ko-ning te rijk. Elke avond is hij de gangmaker van een groepje Kroaten en Serviërs. Miloš Krasić is de opvallendste. De hoogblonde voormalige aanvallende middenvelder van
Juventus en vandaag de vedette van de top-club uit Istanbul, hangt, zoals alle toehoor-ders rond ‘Lane’, aan zijn lippen. Het weer-zien met de Tsjech Jan Polak, oud-collega bij RSCA en vandaag verdedigend middenvelder bij VfL, is hartverwarmend. Polak vraagt hoe het gaat met Vladio, de eigenaar van het Italiaanse restaurant aan de Prins van Luik in Anderlecht. Jantje spreekt elke avond af met Marcin Wasilewski, zijn vroegere strijd-makker bij paars-wit.Wolfsburg maakt van het trainingskamp gebruik om een nieuwe speler aan te trek-ken. Ook al een oude bekende uit België: de Kroaat Ivan Perišić, profvoetballer van het jaar 2011. De oud-speler van SV Roeselare en Club Brugge heeft in Turkije getekend voor de club van Volkswagen. Klaus Allofs, de nieuwe technisch directeur van Wolfs-burg, stelt hem trots voor aan de talrijk opgedaagde Duitse media. Maar het aller-opvallendst is de aanwezigheid van Fatih Te-rim. De hoofdtrainer van Galatasaray is god in zijn land. Een handgebaar volstaat om drie mensen te laten rennen om zijn jas. De succescoach (hij won al vier landskampioen-schappen, twee bekers en een Uefa Cup met Galatasaray) wordt vergezeld door twee bodyguards en een woordvoerster die nooit van zijn zijde wijkt. Op een trainingsveld laat hij zich niet zien. Dat laat hij aan anderen over. Terim bepaalt alles. Elke oefenses-sie wordt door honderden fans bijgewoond. Onze oefenwedstrijd tegen Heracles wordt door een honderdtal mensen bijgewoond, Nederlanders incluis.
www.brusselnieuws.be/steegen
David Steegen is persverantwoordelijke van voetbalclub RSC Anderlecht
David Steegen
Doorstart
WIE IS DE SPoRtIEFStE?
SINt-AGAtHA-BERCHEM – Leerlingen van het vijfde leerjaar strijden de komende dinsdagen om de titel van sportiefste klas van Brussel.
De sportzaal van de Nationale Bank van Bel-gië is vanaf 22 januari vijf dinsdagen op rij het strijdtoneel voor leerlingen van het vijfde leerjaar uit het Brusselse Nederlandstalig onderwijs. Zij doorlopen telkens drie ‘pla-teaus’ (fitheid, behendigheid en samenwer-king) waar ze 45 minuten lang getest zullen worden. Voor elk onderdeel verzamelen de
leerlingen punten, die de eindscore van de klas zullen vormen. De competitie is een or-ganisatie van de Stichting Vlaamse School-sport.De deelnemers moeten uiteraard officiële klassen zijn, om te voorkomen dat scholen hun sportiefste leerlingen afvaardigen. De winnaar wordt uitgenodigd op een sportdag in het provinciaal domein van Huizingen. Maar daar blijft het niet bij: de winnaars mogen uit de overige deelnemers een klas loten die mee mag genieten van de sportdag. Iedereen kan dus winnen.� TS
tANGo IN DE MAALBEEk
EttERBEEk – Het gemeenschapscentrum De Maalbeek pakt op zaterdag 26 januari uit met het zuiderse tango Bal Milonga.
Nazca is een socioculturele organisatie die zich bezighoudt met animatie, informatie, vorming en cultuur. Op 26 januari doen ze dat in De Maalbeek (Hoornstraat 97) met een opzwepend avondje tango. Het Trio Tango San Telmo zorgt voor sfeer en mu-ziek met de combinatie van bandoneon, piano en contrabas/gitaar. Om halfzeven
’s avonds begint een tangoworkshop voor beginners met Andres en Nathalie, die een uur zal duren. Van halfacht tot negen staat een stage vals (Argentijnse tangostijl) op het programma. De aangeleerde danspasjes kunnen van negen uur tot twee uur ’s nachts uitvoerig geshowd worden tijdens Milonga, waar dj Andres de muzikale begeleiding zal verzorgen.De drie onderdelen van de tangoavond kos-ten 10 euro. Meer op nazca.skynetblogs.be.� TS