Bộ môn: Bộ môn: Sinh học và di truyền y Sinh học và di truyền y

hochoc

Dept. of Biology and medicine Dept. of Biology and medicine

geneticsgenetics

Bài 3Bài 3

SỰ TRAO ĐỔI NƯỚC VÀ CÁC CHẤT HOÀ SỰ TRAO ĐỔI NƯỚC VÀ CÁC CHẤT HOÀ

TAN QUA MÀNG TẾ BÀOTAN QUA MÀNG TẾ BÀO

MỤC TIÊUMỤC TIÊU

1.1. Thấy được một trong những hoạt động sinh lý của tế Thấy được một trong những hoạt động sinh lý của tế bào là sự trao đổi chất giữa tế bào với môi trường.bào là sự trao đổi chất giữa tế bào với môi trường.

2.2. Làm được thí nghiệm, quan sát các hiện tượng co Làm được thí nghiệm, quan sát các hiện tượng co nguyên sinh, phản co nguyên sinh; teo bào và tan bào.nguyên sinh, phản co nguyên sinh; teo bào và tan bào.

3.3. Viết tường trình, mô tả và giải thích được các hiện Viết tường trình, mô tả và giải thích được các hiện tượng thí nghiệmtượng thí nghiệm

I. ThÝ nghiÖm co vµ ph¶n co nguyªn sinh. II. ThÝ nghiÖm teo bµo vµ tan bµo.III. Viết báo cáo thí nghiệm.

Néi dung

I. ThÝ nghiÖm co vµ ph¶n co nguyªn sinh. 1. §èi t îng: Tế bào biểu bì lá Sß huyÕt.

2. ho¸ chÊt, dông cô

Ho¸ chÊt, dông cô.Ho¸ chÊt, dông cô.

2. ThÝ nghiÖm2. ThÝ nghiÖmA- LA- Làm tiêu bản, quan sát tế bào biểu bì ở àm tiêu bản, quan sát tế bào biểu bì ở

trạng thaí bình thừơngtrạng thaí bình thừơng

-Tước mảnh biểu bì lá 3 × 3 mm ở mặt sau lá

- §Æt mÉu vËt vµo ®óng vÞ trÝ giät n íc- §Ëy lamen lên trên mẫu vật

- Nhá mét giät n íc cÊt vµo gi÷a

lam kÝnh

- - Quan s¸t h×nh th¸i tÕ bµo biÓu b× d íi kÝnh hiÓn vi (VK 10x).

H×nh th¸i tÕ bµo biÓu b× l¸ Sß huyÕtH×nh th¸i tÕ bµo biÓu b× l¸ Sß huyÕt

TÕ bµo biÓu b× l¸ sß huyÕt (10x.10x)

TÕ bµo biÓu b× l¸ sß huyÕt bình thường cã h×nh ®a gi¸c, s¸t vµo nhau.

B. HiÖn t îng co nguyªn sinhB. HiÖn t îng co nguyªn sinh..

Giấy thấm

D2 NaCl 20‰

- Gi÷ nguyªn vÞ trÝ tiªu b¶n trªn m©m kÝnh.- Nhá 1 giọt NaCl 20‰ vµo s¸t mét mÐp cña lamen, ®èi diÖn ®Æt giÊy thÊm. - Quan sát hiÖn t îng co nguyên sinh trªn kÝnh hiÓn vi vµ Ghi lại khoảng thời gian từ khi nhỏ nước muối cho đến khi quan sát thấy hiện tượng thay đổi của tế bào

HiÖn t îng co nguyªn sinhHiÖn t îng co nguyªn sinh

TÕ bµo co nguyªn sinh (10x.10x)TÕ bµo biÓu b× b×nh th êng (10x.10x)

D2 NaCl 20‰

Cã hai kiÓu co nguyªn sinh: Co nguyªn sinh lồi vµ co nguyªn sinh lõm

TÕ bµo co nguyªn sinh (10x.10x)

C. HiÖn t îng C. HiÖn t îng ph¶n ph¶n co nguyªn sinhco nguyªn sinh

Nước cất

Giấy thấm

- Gi÷ nguyªn vÞ trÝ tiªu b¶n trªn m©m kÝnh. - Nhá 1 giọt n íc cÊt vµo mét mÐp cña lamen, phÝa ®èi diÖn ®Æt giÊy thÊm.- Quan s¸t hiÖn t îng ph¶n co NS vµ Ghi lại khoảng thời gian từ khi nhỏ nước cất đến khi xảy ra hiện tượng phản co nguyên sinh.

Ph¶n co nguyªn sinhPh¶n co nguyªn sinh

N íc cÊt

TÕ bµo co nguyªn sinh (10x.10x)TÕ bµo ph¶n co nguyªn sinh (10x.10x)

HiÖn t îng ph¶n co nguyªn sinhHiÖn t îng ph¶n co nguyªn sinhCuèi cïng mµng sinh chÊt ¸p s¸t mµng xenlulo, tÕ bµo trë l¹i tr¹ng th¸i nh ban ®Çu.

N íc cÊt N íc cÊt

II. ThÝ nghiÖm teo bµo vµ tan bµoII. ThÝ nghiÖm teo bµo vµ tan bµo..

- - §èi t îng: §èi t îng: Hång cÇu tháHång cÇu thá

Ho¸ chÊt, dông côHo¸ chÊt, dông cô

2. ThÝ nghiÖm.2. ThÝ nghiÖm.

A- LA- Làm tiêu bảnàm tiêu bản và quan sát tế bào và quan sát tế bào hồng cầu ở trạng thái bình thườnghồng cầu ở trạng thái bình thường

- Nhá mét giät m¸u thá lªn gi÷a lam kÝnh.

- §Ëy lamen lªn mÉu vËt

- Quan s¸t h×nh th¸i tÕ bµo hång cÇu trªn kÝnh hiÓn vi (VK 40X).

H×nh th¸i tÕ bµo hång cÇu TháH×nh th¸i tÕ bµo hång cÇu Thá

TÕ bµo hång cÇu thá cã d¹ng h×nh ®Üa lâm hai mÆt.

TÕ bµo hång cÇu thá (10x.40x)

B- HiÖn t îng teo bµoB- HiÖn t îng teo bµo

- Gi÷ nguyªn vÞ trÝ tiªu b¶n trªn m©m kÝnh.-Nhá 1 giät dung dÞch NaCl 15‰ vµo mét mÐp cña lamen vµ dÆt giÊy thÊm ë phÝa ®èi diÖn,-Theo dâi hiÖn t îng teo bµo trªn kÝnh hiÓn vi vµ ghi lại khoảng thời gian từ khi nhỏ nước muối cho đến khi thấy hiện tượng teo tế bào.

HiÖn t îng teo bµoHiÖn t îng teo bµo

D2 NaCl 15‰

TÕ bµo hång cÇu bÞ teo (10x.40x)

TÕ bµo hång cÇu b×nh th êng (10x.40x)

C- HiÖn t îng tan bµoC- HiÖn t îng tan bµo

- Gi÷ nguyªn vÞ trÝ tiªu b¶n trªn m©m kÝnh.-Nhá 1 giät n íc cÊt vµo mét mÐp cña lamen và ®Æt giÊy thÊm ë mÐp ®èi diÖn. - Theo dâi hiÖn t îng tan tế bµo vµ ghi lại khoảng thời gian từ khi nhỏ nước cất cho đến khi thấy hiện tượng tan bào.

HiÖn t îng tan bµoHiÖn t îng tan bµo

Sau mét thêi gian quan sát thÊy cã nh÷ng tÕ bµo tr ¬ng phång lªn sau đó tan vì. KÕt qu¶ quan s¸t thÊy nh÷ng m¶nh x¸c tÕ bµo víi nh÷ng h×nh d¹ng kh¸c nhau.

X¸c tÕ bµo hång cÇu (10x.40x)

III. ViÕt t êng tr×nhIII. ViÕt t êng tr×nh1.1. M« t¶ thÝ nghiM« t¶ thÝ nghiệệmm2.2. Ghi kÕt qu¶ vµ tÝnh thêi gian c¸c hiÖn t îng x¶y ra.Ghi kÕt qu¶ vµ tÝnh thêi gian c¸c hiÖn t îng x¶y ra.3.3. Gi¶i thÝch ® îc c¸c hiÖn t îng dùa vµo lý thuyÕt ®· Gi¶i thÝch ® îc c¸c hiÖn t îng dùa vµo lý thuyÕt ®·

häc vµ rót ra ® îc sù kh¸c biÖt gi÷a tÕ bµo thùc vËt häc vµ rót ra ® îc sù kh¸c biÖt gi÷a tÕ bµo thùc vËt víi tÕ bµo ®éng vËt.víi tÕ bµo ®éng vËt.

4.4. T×m vÝ dô trong thùc tÕ vÒ c¸c hiÖn t îng nµy vµ T×m vÝ dô trong thùc tÕ vÒ c¸c hiÖn t îng nµy vµ øng dông trong y häc.øng dông trong y häc.

ChChú ý:ú ý: . . Các thí nghiệm xảy ra nhanh, nên cần làm liên Các thí nghiệm xảy ra nhanh, nên cần làm liên

tục và khẩn trương.tục và khẩn trương. . Không để nước muối dây ra kính.. Không để nước muối dây ra kính. . . Không dùng khăn lau kính để lau tiêu bảnKhông dùng khăn lau kính để lau tiêu bản

( Bài TH 4 : Các hình thức phân chia tế ( Bài TH 4 : Các hình thức phân chia tế bào)bào)