FIZIKALNA TERAPIJA DEFORMITETA STOPALA KOD DECE

Ass. dr sci.med. Hristina Čolović

DEFORMITET STOPALA ČINE JEDNA ILI VIŠE KOMPONENTI:

equinus-

stopalo u položaju plantarne fleksije,

talus-

stopalo u ekstenziji,

adductus-

prednji deo stopala u ravni, okrenut put

unutra,

abductus-

prednji deo stopala u ravni, okrenut put

unutra,

supinatus, pronatus,

varus-

prednji deo stopala aduciran i supiniran,

valgus-

prednji deo stopala abduciran i proniran

cavus

DEFORMITETI STOPALA

PES EQUINOVARUS

PES METATARSUS VARUS

PES TALOVALGUS

PES

TALUS

VERTICALIS

PES EXAVATUS

PES EQUINOVARUS

CONGENITUS

sastoji

se iz

tri komponente: ekvinus

skočnog

zgloba, varus

stopala

i adukcija

prednjeg

dela

stopala.

PES EQUINOVARUS CONGENITUS

češći je

kod

dečaka

2:1,obostrano,

nasledjuje

se recesivno,

Kongenitalni

idiopatski

equinovarus

može biti:

posturalni

ili

funkcionalni

strukturalni

( fleksibilni i rigidni

)

PEVC

STRUKTURALNI

sklonost ka recidivima,trajne, više ili manje, izražene sekvele,najzahtevniji u pogledu tretmana

PATOANATOMSKE PROMENE

primarne (kongenitalne),

sekundarne (adaptivne),

jatrogene.

PES EQUINOVARUS

CONGENITUS

Ekvinus

Skraćena:Ahilova tetiva,m.triceps surae,m.flexor digitorum longus,m.flexor hallucis longus.

PES EQUINOVARUS

CONGENITUS

Varus1. adukcija stopala u odnosu na potkolenicu,2. supinacija,3. angulacija -adukcije prednjeg dela stopala.

Skraćeni: deltoidni i kalkaneonavikularni ligament, m. tibialis posterior, tetiva m. tibialis ant.

PES EQUINOVARUS

CONGENITUS

EkskavatusSkraćena plantarna aponeuroza, lig. plantare longus et brevis, lig. calcaneonavikulare plantare, m. abductor hallucis, m. abductor digiti quinti, kapsule tarzalnih zglobova sa plantarne strane.

CILJ

Korekcija urođene dislokacije tarzalnih kostiju,

Istezanje skraćenog mekog tkiva,

Zadržati korigovani položaj,

Mišićna ravnoteža pokretača stopala,

Ishrana, cirkulacija, rast potkolenice i stopala.

PLANTIGRADNA POZICIJA STOPALA

FUNKCIONALNA PROCENA PEVC

Inspekcija spontanog držanja stopala, identifikacija elemenata deformiteta

Procena korektibilnosti svakog pojedinog elementa:-

stimulisanjem aktivnih pokreta

-

pasivnom manipulacijom

Procena mišićne aktivnosti

Merenje obima i dužine stopala i potkolenice

RTG, EMNG, fotografisanje.

Terapija deformiteta stopala – opšti principi

Konzervativni tretman:fizikalna terapija,

korektivne

gipsane

longete,

ortoze,

specijalna

obuća.

Strukturalni

deformiteti operativno

lečenje.

pre i post operativno

fizikalni tretman

FIZIKALNA TERAPIJA

ULTRARANO

Uvodna toplotna procedura ( parafin),

Kineziterapija,

Elektroterapija,

Ortoza.

TERMOTERAPIJA

PARAFINOTERAPIJAuvodna procedura

30 minuta,od 10. dana starosti deteta-

hiperemija,

-

poboljšava lokalni metabolozam,elastičnost mekih tkiva

ELEKTROTERAPIJA

Od 3. nedelje života

ELEKTROSTIMULACIJA:

-

Održavanje neuromuskularneveze,- očuvanje kontraktilnosti mm, poboljšanje trofike, -

razvoj predstave o pokretu

ELEKTROTERAPIJA

ELEKTROFOREZA:

-

rigidne tetive, -

fibrozne promene,

-

ožiljci nakon hiruške intervencije

PRINCIPI KINEZITERAPIJE

Ne naškoditi !!!

Nikada ne korigovati sve elemente deformiteta odjednom

KINEZITERAPIJA

Istezanje mekih tkiva i repozicija kostiju mora biti atraumatski proces

Traumatizovano meko tkivo podleže fibrozi i rezistentnim kontrakturama, a oštećenja hrskavice i kostiju daju trajne promene i zglobne površine nikada

više ne mogu biti

fiziološki oblikovane.

KINEZITERAPIJA

MANUELNA MASAŽA:

blaga masaža stopala i potkolenice –

nežno

glađenje skraćenih tkiva tabanske, medijalne i zadnje strane stopala, posebno Ahilove tetive

OPREZ: jači zahvati mogu da podstaknu fibroziranje!!!

KINEZITERAPIJA

PASIVNO RELAKSIRAJUĆI POKRETIpasivno se mobilišu zglobovi stopala u okvirupostojeće amplitude u cilju pripreme za istezanje

PASIVNO ISTEZANJE MEKIH TKIVA I MOBILIZACIJA ZGLOBOVA

pasivno se istežu tetive, mišići, ligamenti, zglobne kapsule, koža, zatim se reponiraju kosti i povećava obim pokreta u zglobovima

Redosled korekcije PEV

Aduktus

Varus

Ekvinus

Ekskavatus

KOREKCIJA VARUS KOMPONENTE

1. Korekcija angulacije prednjeg dela stopala

Stopalo se ispravlja po anteroposteriornoj osovini do hiperkorekcije.

KOREKCIJA VARUS KOMPONENTE

2. u art. tarsi transfersa (Choparti)

Distrakcija, abdukcija i pronacija prednjeg dela stopala.

KOREKCIJA VARUS KOMPONENTE

3. u subtalarnom zglobu

Pronacija i abdukcija stopala nakon obavezne fiksacije distalnog okrajka potkolenice.

OPREZ!Fiksacija udaljeno od zgloba može pri da dovede do spiralnog subperiostalnog preloma ili epifiziolize distalnog dela fibule ili tibiae.

KOREKCIJA EKVINUS KOMPONENTE

najrezistentnija komponenta deformiteta-

fiksira je skraćena tetiva m.tricepsa surae

Dorzalnu fleksiju ne treba pokušavati

ako: -

meko tkivo sa zadnje strane stopala nije dovoljno istegnuto,

-

varus i aductus nisu delimično korigovani, -

posteriorno klizanje talusa nije moguće.

KOMPLIKACIJE KOREKCIJA EKVINUS KOMPONENTE

LAŽNA KOREKCIJA-DORZALNA FLEKSIJA se izvodi u mediotarzalnim zglobovima.

KOMPRESIVNI PRELOM GLAVE TALUSA

KOREKCIJA EKSKAVATUS KOMPONENTE

Istezanje mekih tkiva sa plantarne strane

MIŠIĆNI DISBALANS STOPALA

Najslabiji:

m.peroneus longus et brevis i extensori prstiju

Delimično: m.triceps surae i m. tibialis ant.

Jaki: m.tibialis posterior i fleksori prstiju

STIMULISANJE I JAČANJE OSLABLJENIH MIŠIĆA STOPALA

ELEKTROSTIMULACIJA:ES bipolarno “SP”

oblikom

DD “RS”

oblikomTAKTILNA STIMULACIJAduž

tela i tetiva mišića, bočne ivice stopala,

lateralne strana tabanske površine.

METATARSUS ADDUCTUS

Addukcija prednjeg

dela

stopala

u predelu metatarzalnih

kostiju

i prstiju.

METATARSUS VARUS

Kineziterapija MTV

Abdukcija metatarzalnog dela nakon fiksacije tarzusa

Stimulisanje i jačanje mm stopala posebno peroneusa i ekstenzora prstiju

PES CALCANEOVALGUS

Prognoza je dobra.

Kineziterapija

Istezanje anteriornih i anterolateralnih mekih struktura, jačanje plantarnih fleksora i invertora stopala.

izvoditi PF u gornjem skočnom zglobu i supinaciju i adukciju u donjem.

TALUS VERTICALIS

TALUS VERTICALIS

NE MOŽE SE LEČITI KONZERVATIVNO!

Kineziterapija se primenjuje preoperativno

i

postoperativno

(mišićni balans, fiziološka pokretljivost, koordinacija).

Ciklus hoda

predstavlja vremenski interval između dva uzastopna pojavljivanja inicijalnog kontakta, pri čemu je osnovni pokret koji pravi noga korak.

inicijalni kontakt,

odraz druge noge,

podizanje pete,

inicijalni kontakt druge noge,

odraz,

približavanje stopala,

vertikalizacija tibije.