Post on 25-Jan-2020
(المالئكة)پێناسویوبنومایدرسحكردونوسیفاتوىوندێكلوجایبوجموندیوكانی
] kurdish – نردي – نردی [
كۆموڵێكلوزانایان
عبدالسالممحمدپشدهری:وهرگێڕانوپوخثكردنی
پشحیوانسابیرعوزیس:پێداچونووهی
2012 - 1433
﴾ أصو خيلج وصفاث وبعض خصائص:املالئكة﴿
«باليغة الهردية »
مجاعة اىعياء
عبد السالم حمد بشدري:ثرمجة بشتيان صابر عزيز :مراجعة
2012 - 1433
3
(المالئكة)پێناسوی
وبنومایدرسحكردونوسیفاتوىوندێكلوجایبوجموندیوكانی
یب م :پێبس
ی(يل)مۆی:اىالئنت ض ى (األىك)م یب:اح پ رگیرا .
مبیخای درسخنرا درسخنراێنى فریطخب ئحابی م ی میرایبسنیب ی الض م ر گ
می ی ضێ یخۆیبب خۆیببگۆڕضێ م ی یب ئاڵحێنی س یضخبیحر،ێزد رێ س جاڕێزداربخیبزۆر ژبر فریطخب بۆڕۆضخبح،ئ ی یب ر گ یببزاێج، ژبر ر خایگ ى سێلجگ یچم زۆر
جێێبی حیب ذای ڵیبژاردبۆب ردگبر ر پربی كبێف ی یچضێ ب مبیخۆی، رب ف
مرێج ربیبپێد یف ئ بم ر رپێچیخایگ س م جێد یجێب مرحی .بێم
چیدرسخنرا؟ مبى فریطخ
مبیىێ فریطخ ر خایگ یم ی بد رئقبهرسه:قبىج(رضاىيع)،فععبئطتدرسخنرد
4
خيلت املالئكة ر، وخيق اجلان »:(صيىاىيعيسي)اىي}« ارج ار، وخيق آدم مما وصف ىك ژبر صححسيب
(2996)} :اح م گێڕێخ ڕدارائ یداینیبب عبئیطریخدا ب حی(صيیاىعيیسي)پێغ ری :ف
گڕ مبیصى جۆم ردرسخنرا، مبى فریطخ م درسخنرا یصى ئبد یئبگردرسخنرا، بڵێس
گڵ-بۆحبببسنرا ى -.اح
مب :صیفبحیفریطخ
ریخدا ب حیپێغ مبیقرئبیپیرۆزس ق )دمب(صيیاىيعيیسي ببسیصیفبحیفریطخ
یص قب د ،ى م حیبد قیق :
ێزحذحیژ، زۆرب صفنرام قرئبذاب ى
رێج ف كد ا ﴿: ارا وكد ييك وأ فسك
ا أ ا ك ءا ي ا ٱلذ ي
أ ي
لئهة غلظ شداد ا {6:اىخحری}﴾ٱنلذاس وٱلجارة عيي ی:اح ئخۆحببڵذاڵخببپبرێز ڕحبێب یبب ا ئ
رد ڵلب یخ یالض م ی سح ئبگرێلم ،ئبگرێلىزۆرحذحیژ م رضخید رپ كس ی فریطخ ڵ مۆ
ق ێزدڵڕ .ب
5
رێج ف ئیيذائ صفیجبر یصى ر ۥ ﴿:خایگ عيذىى {5:اىج}﴾شديد ٱىل حاب:اح ئیيیزۆرب )جبر
ری ب .فێریکرد(پێغ
حی ری بف ر ه ني ﴿: عد ي ٱى ذ :اىخنیر}﴾ك
20} ی:اح الیخب اڵح س یێزد ئیوخب جبردار کیپبی ی رشفریطخ .ع
ی یب ر جسێنیگ الض صفنرام با ر ، میعبئیط ی رد ف ى حیحیسيیذابح س )ى
ڵێج(خایىێڕازیبێج ئ صيىاىيعي)سأىجاىب:م
ب ﴿ععىقىحعبىى(سي فق ٱلاىخنر}﴾وىلد رءاه بٱل
إا جربيو ل أره ىلع صرث اىيت خيق عييا غري اثني املرثني »:فقبه{5:صحح}« رأيج بطا الساء سادا عظ خيل ا بني الساء إىل األرض
ژبر {(177)سيب ریخدا:اح ب پێغ پرسیبرمردى(صيیاىيعيیسي) ر یخایگ یئ رببر د
رێج ف ب ﴿:د فق ٱلیص{5:اىخنر}﴾وىلد رءاه بٱل ئ
ری اڵذاف ی:ى ی ضێ رئ س ى م ئیي جبر ئباڵ بێجم دجبر ى بیی،جگ ریدرسخنرا س ى
ی یخۆیێائبسبز ر گ ئبسبذاى ب بی .گرحب
6
سعد عبذاىيیمڕی دیصى ح خای)ئیبیئحیمرد(ىێڕازیبێج ڵێجڕیای صل ا ) رأى رسل ا »:،ئ
جربيو يف صرث، وهل سجائة جاح، لك جاح ا كد سد األفق (عيي وسيسذاإلب}«يسلط جاح اتلاويو وادلر وايلاكت ا ا ب عيي
{(6/294)(1/395)أحذ ر:اح ب صيیاىيعيی)پێغیخۆیبیی(سي رضێ س ئیيیى دجبر شص ض ،م
ب ببىێ ببڵێنیئبسۆیئبسبیگرحب،م ، خار ح م دڕرارییبقثئ مبی ببڵ ،ئبیى
پێی ذزابیب چ ر ڵێج.خایگ :حبفظیابمثیرئ دێنیببض س ی رد ف دیئ .س
رضاىي)ريأبدادحذثجببربعبذاىي أذن يل أن »:قبه(صيىاىيعسي)أرسهاىي(عب
ة أذ واعثل محا محية اىعرش، إن ا بني شأحدث ع ميم مالئكة ی(5/96):سأبداد}«مسرية سبعائة اعم رد ف ژبر ب
(4727)} :اح فریطخب مێلى ببسیی ڕێگبپێذرامڵگرح رضیب ع م یگێیبن ر ،بێگبێا
ڕێی دسبڵڕۆژ ثس ردیح حبگ مخێبی. یى یث (اىجع) ی رد ف دیئ ڵێجپیبایس دائ
حیح .پیباێنیس
7
یدرسخنرد ضێ ى ی مبجیبازیب فریطخ دای،یایبحابیب كپي ی یبى ،چن
ی دببڵی ی ی سێببڵی ی ،،یاضیبی ذێنیحریطیبچارببڵی ش ض م یطیب ،
ی دببڵی رێجص ف د ی ببر ى ر :،خایگ
ثنى ﴿ ذ جحةني ول أ
لئهة رسل أ رض جاعو ٱل
ىت وٱل مىو فاط ٱلسذ د للذ ٱل
ا اء {1:فبطر}﴾...و ى ور ى ي د ٱٱيق سپبس:احیسخبیصبۆخای کبز ریئبسب دیێ ب ،،ک
ب ذ یچ خب یخۆیک فرسخبد ب کبیکرد فریطخد،یبسێ،یبچارببڵ یب درسخکردذاببڵ، ،ى
کبث رچیبێجزیبدید .
زۆرجاضۆخ ی مبئ صیفبحیفریطخ مێنیحرى یی ببر ى ر ییذا،خایگ ڕیڕازا پ گى ض
رێج ف ئ ئیي ىى ﴿:جبر ۥ شديد ٱىل ىى (٥)عيذ ﴾ و م ذ ني فٱست{6-5:اىج} حاب:اح ئیيیزۆرب ر)جبر ب یفێری(پێغ
(5)کرد رئ س ژیرییۆضذا،جبى ثى حب خبسخبخۆی ڕێلپێنی زۆرب یخادرسخینرد ی ضێ
(.6)یطبذا
8
ڵێج(خایبىێڕازیبێج)ابعببس :ئ سجى ب ر)ی(رة حێنیجای ڕاڵ یم ڵێجئ یصئ حبد :،ق
رزیجا میب بباڵی .خب
یطیمبحێلیسف حب ئبفر یئ ببر ى ر خایگ
ریببیی ب رێج(عيیاىسال)پێغ ف ۥ ):د يا رأ ذ في ا ى ا ذ ميم ن ا ى ا ى للذ ذ وكي يدي
أ ۥ و ذ
(أ{31:یسف} یسفبثدیخیب،:اح رم ئیجب
سب پ دڵڕفێیبداب،ئیخرح بێێ ر ضخێنیگ بخۆیب یراب،چبیبحێبڕییئبگبیبى سجح
سخیخۆیبیببڕی،حیب ب،د ربۆ: پبكخبێیی)خا، رسخ ڵێئ مبحیضخی(حبشىي)ب ى ی
حرێ ببذاد ر بع رداى رسڕێ (س ال بێگبئیییی جائبد ذ ئ ر،م بێ،ئ ،ببێ
ڕێز گخب ض میق ی .فریطخ
جێگیر ڵنیئ ایخ الیح ثچن یببۆئ ئ ر مبدرسخنرااێنیزۆرجایخایگ فریطخ م .ب
زۆر فریطخب ئ ی مبئ صیفبحیفریطخ مێنیحرى ی ی ببر ى ر حبێخایگ مبر،ئ ڕێزچبم ب
حی ری يدي سف ني ﴿:ف{16-15:عبس}﴾ ن ام ب ر ني (١٥)بأ اح
9
قرئب): (ئ کب ر س سخیفریطخ د (15)ب مردار،اح ربب رزف ب ڕێزپي :ب م ئبۆژگبرییب ئ
ین رائ یبب ر-پ رزی،بڵذی،پبكى میب ی ب ى گرم رید فریطخب سجئ د ى ك، ایی بح
حییسرشدێبۆالیب .
حی ری میحرداف جێگبی بى ر ىحىفظ ﴿: إو ذ عييكا ىت (١٠) {11-1:االفطبر}﴾ ن ا :اح كى ی سخ د
ردارا س رحبى یچبدێرپبرێز فریطخ رچیبن ،یس ر(10)ئ .ڕێزداراێنیس
ی مبئ مبیحریفریطخ ح صیف ر:ى ض زۆربر ب یب،پێغ ح ری(صيیاىيعيیسي)ضنۆب ربب د
حی ری فبف أال أسجيح رجو تسجيح »:عسبیمڕیع}«املالئكة ژبر {(2401)صححسيب ئبیبچۆ:اح
م ریىێد مبیصض فریطخ م م پیبێل رى .ض
ی مبیبئ صیفبح شى مێنیدین زاسج:ی خبمبگفخگۆیمرد ڵفریطخ گ مبحێلى ر زایبری،خایگ
ر ﴿:پێیف ا ي عي أ {30:اىبقرة}﴾كاا :اح
یزائێ یئ ریبێگبئ ف ر خایگ.بیزا
10
مب دازاسجزایبریبۆفریطخ ح ئبی ردگبرى ر پبزاسجزایبریطیبۆراحیجێگیرثببجمرد ر ،
مببیزابێئبگبىێی فریطخ م .خۆیجێگیرمرد
حی ری ف ئیيیط یجبر ببر ى ر ۥ ﴿:خایگ عيذىى {5:اىج}﴾شديد ٱىل حاب:اح ئیيیزۆرب جبر
ر) ب (پێغ ی ببر ریى ب یفێریکرد،ئیبیطڵێج ئیو:ئ یفێری(عيیاىسال)جبر قرئب ئ
د یىێ(صيیاىيعيیسي)ح یصئ مرد،ئ یزاسجزایبری ئیوخب جبر گیرێجم رد .
ضخێنیجاخر ذڕ چ ر ذصیفبحێنیحریگ چ ئمببڕیبردرا حذابۆفریطخ قرئبس ى م ڵگ ب ،م
الیخایبىێبێج یبس پبی رزیبڵذیپي رب س ..ى
مبیب ذی ح :حبیب
مب الیخایبىێبێج)فریطخ ذی(س ح ذێلحبیب حیمرد ردگبرحبیب ر پ م ی صیفبحیخۆیب
مب رۆڤ جۆم سێنیحرى یچم ب یذا ا ئ بیص ذیب ح حبیب مبیحریص،ى ایدرسخنرا :ح
ێیط مبذای،ى ئبسب مبى یفریطخ جێگبالن یم ربب ف جێنردیئ یبۆجێب رز بزبۆس دائ
11
جێنردیب سپێررێجبۆجێب پێیبد ر خایگ الی
حی ری ف ر مبیذا،خایگ بدرسخنرا ا ﴿:ى ين عباده اء ى م ه
أ لئهة بٱل وو {2:اىحو}﴾ٱل :اح
حی ی ربیخۆیفریطخ ف سرش(جبرو)ب بر ێرێبۆس حیی،د ری یبب ربیپ ف ب حی
ضیبیبزاێج ێب خۆیبی مبیم ذ ب سێلى رم .
حی ری ف د ﴿: ا ٱى سبح ب ح لئهة حاف وت ى ٱل {75:اىزر}﴾ر :اح بییم دد یح ئ
ری رگ س یبدا ڵق رضذا ریع د مبب فریطخردگبر ر سبیحبثرینریبدسپبسیپ .ح
» : (صل ا عيي وسي)كال رسل ا : كال (ريض ا ع)وع أيب ريرة يجعاكبن فيك مالئكة بالييو، ومالئكة بانلار، وجيجعن يف صالة الصبح
أعي ب نيف ثركج وصالة اىعرص، ث يعرج اذلي باثا فيك فيسأهل ا و يصين : عبادي؟ فيللن يصين، وأثيا و صحح}«ثركا و
یژبر رد ف صحیحسي،(555)اىبخبري،ب یژبر رد ف {(632)ب مب:اح فریطخ ذێلى
، م د مبیئێ داداچیمبر چبدێریب ض بیبی ێژیب ،ى م د مبر ڕۆژئ ذێنیحریبب
ب سردامۆد رزع ب بب ض ب یم ا جبئ ،ئ
12
خۆی پرسێجم ىێیبد ر بۆئبسبخایگ ب دزای اضبر جێێطج؟زیبحرى مبیخبچۆب ذ ،ئبیبب
ڵێ اڵذائ رینیێژمردب،:ى جێبێطخخ برینیێژمردب رخ .مبحێنیصڕۆضخیبۆالی
ذ رئ دا ح رف د زۆرى ی ببر مبى ق دمبرێنی رێزچن یب سخیئێ رد ب ی حایبیخ د
ی یبببسبن ر .ئبسبیی
ب فریطخب ئ م ی مبیبئ ذی ح حبیب مێنیحرى یرچی(ێی) رپ ب ی ببر ى ر صفبمرێ،خایگ
مبیبب مبحێلفریطخ ح مبیدا ڕ )بێبب ب(ێی
حی ری برد،ف عبىد ٱل ذنمح نىثا ﴿:د ي لئهة ٱلذ ا ٱل وج ي و ي ستهت ش ىد دوا يل ش
{19:اىزخرف}﴾أ :اح ئ
یب ێی ڕاب بێبب خطذ یخایب ذ ب یک فریطخبببێگب دیبریدرسخکردیب اب ب،ئبیبئ داد
کرێج سرێجپرسیبریبىێد ید حییب ضبی .ئ
حی ری ف ية ﴿: لئهة تس ٱل بٱأل ة ىيس يؤ ي ذ ٱلذنى
{27:اىج}﴾ٱل :اح پبض ڕیبب یبب ا بێگبئ
ی ىێپرسی زیذب پێیبای ،بیرۆژیێ مبد فریطخ ى مچیخا:اح!ێی ڵێفریطخ .ئ
13
فریطخب یئ مبئ مبیحریفریطخ ذی ح حبیب ى یچ ب ، ربم رپێچیخایگ یچضخێنذاس ىای ر ڵنخایگ ،ب كحباگبـبم ی ضێ
ڵی حیگێڕای ذای ریب رگ س یط درسخنردم
حی ری ف یب ببر كى ر ا ):خۆیب، ذ ي ص ٱللذا يؤم و و ف ي م
{6:اىخحری}﴾أ مب:اح فریطخ
ربیبپێ ف ر خایگ م بم ربب ف رپێچیئ س م جێید مبثجێب ربیبپێد یطیف ئ مبث، .د
ی مبئ مبیفریطخ ذی ح حبیب شى مێنیدین ی ڕسی حضی ر رسخیخایگ پ رگیزبذببى
حی ری ف ی ببر ى ر ،خایگ عدهۥ ﴿:بب وو عبادت و ستحس و ع و (١٩) سته ار يفت و وٱنلذ ﴾ سبح ٱلذ
{20-19:االبیبء} :اح الیئ شم ا :اح)ئمب رگیزیص(فریطخ زىزای، داخۆب رسخیئ پ ى
رسخیی ربۆخاپ مبثژیبیب (19)بذبب، م ئ سبیحبثپبمب رح ڕۆژ ب ض اب رد ب م سبیحید ح رد ڵن ڵبگر،ب سج یچمبثد
(20.)
14
رێج ف حێلحردائ ئبی عد ر م سبح ﴿:ى ي وا فٱلذ فإ ٱسته ار و و وٱنلذ {38:فصيج}﴾ ۥ بٱلذ ر:اح گ جبئ ئ
ا ڕا)ئ بێبب ربۆ(ئ خۆببییب،مڕشب ىر خایگ زینی(فریطخب)،بببزائ ى یم
م ئ سبیحبحیئ رح رۆژ ،ض ردگبرح ر پزبب ڕ مبریخۆیببذ .یچمبثى
مبب ذیفریطخ ح ڵێلحبیب ببسنرامۆ یم ب ئیچ یذاب ا ئ حیمردب حبیب ر خایگ م بێجئ رچۆێلبێجئ مب، رۆڤ جۆم مێنیحرى ی ،م ر درسخنراێنیحرخایگ مبجۆر بزایفریطخ
یزاد، ئبد جۆم یبزۆرجیبازى درسخنردپێنبح ىذێخی ح یزادحبیب ئبد جۆم كى ری كچۆ ر
شزاب ر یحر،خایگ ى جیباز ی خۆیب زاحر ...ضبر