ANG MGAUNANG

IMPERYO

LUNGSOD-ESTADO

SA

SUMER

Mga unang Lungsod-estado sa SUMER:

• Uruk • Kush• Lagash• Umma• Ur

Ang Sumer ay... Sa una, pinamumunuan

ng mga PARI. Ngunit dahil sa madalas na

digmaan, napalitan ito ng mga mandirigma at kalaunan ay mga HARI (3000 – 2500 BCE)

MGA PANGKAT NG MGA SUMER:

1. Mga Pari at mga Hari2. Mayayamang Mangangalakal3. Magsasaka at mga Artisano.4. Mga Alipin

ANG MGA UNANG IMPERYO

a. Mga Akkadianb. Babylonianc. Assyriand. Chaldean

AKKADIAN

MAPA NG AKKADIAN

Humina ang Sumer kaya’t sinakop sila ng mga AKKAD.

Pinamumunuan ni SARGON THE GREAT ang Akkad.

SARGON THE GREAT

Dahil kay Sargon, lumawak ang Akkad at tinawag na unang imperyo.

Nagtagal ng mahigit 200 nataon at nagkawatak-watak muli.

AKKADIAN WARRIOR

BUSTO NI HARING SARGON

BABYLONIAN

2000 BCE, panibagong pangkat ang naghari sa Mesopotamia.

Tinawag silang Amorites.

Nagtatag sila ng kabisera sa BABYLON.

BABYLON(Pintuan ng Langit)

MAPA NG BABYLONIA

ANG SINAUNANG BABYLONIA

1792 – 1750 BCE ng makamit nila ang rurok ng kapangyarihan.

Dahil ito sa kanilang pinuno na si HAMMURABI.

SI HAMMURABI

Makalipas ang dalawang siglo, nabuwag ang Babylonia dahil sa pananalakay ng mga mananakop

na pastoralistang nomadiko.

ASSYRIAN

MAPA NG ASSYRIA

ASSYRIA AT MGA BANSA NGAYON

Mula 850 – 650 BCE, sinakop ng mga ASSYRIAN ang lupain ng Mesopotamia, Egypt, at Anatolia.

Ang mga lupaing malapit sa Assyria ay ginawang lalawigan at ang mga kaharian na kaalyado ng mga imperyo ay pinangangalagaan ng hukbong ASSYRIA.

ASSYRIAN EMPIRE

ISANG ASSYRIAN

MANDIRIGMANG ASSYRIAN

Ngunit hindi nagtagal ang imperyong ito dahil sa pag-aalsa

ng mga nasasakupan.

Masyado kasi silang malulupit!

Pagsapit ng 612 BCE, tuluyan ng nagwakas ang kanilang

imperyo ng talunin sila ng mga Chaldean at iba pang kaanib.

Buti nga sa kanila! haha

CHALDEAN

MAPA NG CHALDEAN

Nang matalo ang ASSYRIAN ay itinatag ng mga CHALDEAN ang kanilang kabisera sa matandang

lungsod ng Babylon.

Muling naging tanyag ang Babylon makalipas ang mahigit

1000 taon sa pamumuno ni NEBUCHADNEZZAR. Ito ay dahil

sa kanyang ipanagawang......

HANGING GARDENS OF BABYLON

Isa sa 7 Wonders of the World

HANGING GARDENS OF BABYLON

Bai-baitang na hardin na alay para sa asawa ni Nebuchadnezzar

na si Reyna Amyitis.

SI NEBUCHADNEZZAR

ISA PANG LARAWAN NIHARING NEBUCHADNEZZAR

ISANG SIMBAHAN NG CHALDEA

Pagsapit ng taong 586 BCE, sinakop ang imperyo ng

CHALDEAN ng mga PERSYANO.

Good bye CHALDEAN!

BALIK TAYO SA SUMER...

Okay?

RELIHIYON SA SUMER

Politiestiko sila. Naniniwala silang mahigit

3000 diyos ang namamahala sa kanilang buhay.

Mga DIYOS sa SUMER:

• Enlil–(pinakamakapangyarihan), diyos ng hangin at ulap

•Shamash – diyos ng araw•Inanna – diyosa ng pag-ibig at

digmaan•Udug – diyos na tagapaghatid ng

sakit, kamalasan, at gulo

MGA AMBAG NG MGA

SUMERYANO SA KABIHASNAN

GULONG at LAYAG

Napahusay ang PAGSASAKA dahil sa paglikha nila ng ARARO

na pambungkal ng lupa.

Ginamit nga mga Chaldean ang BRONSE bilang kasangkapan at

armas.

Sa Sumer nabuo ang unang sistema sa pagsulat na tinawag

na.......

CUNEIFORM

Ang paraan ng pagsulat ng mga Sumerian gamit ang......

STYLUS

Eskriba (Scribe) ang tawag sa mga sumusulat ng cuneiform.

Mula sa mga nahukay na cuneiform tablet noong 1930, natuklasan ang pinakaunang mapa noong 2300 BCE.

Ang ibang tala naman ay pumaksa sa astronomiya, kemika, at kalusugan.

SA LARANGAN NG MATEMATIKA

SEXAGESIMAL(ang isang oras ay hinahati sa 60 minuto, at ang isang minuto ay

hinahati sa 60 segundo)

Ang mga Babylonian naman ay nag-iwan ng mga clay tablet na

may mga tala ng kanilang kasagutan patungkol sa

MULTIPLICATION at DIVISION.

Ang paborito ni Alledo.

SA ARKITEKTURA...

Laryo (Bricks) Arko (Arc)Column Ziggurat

ANG PINAKAMAHALAGANG

AMBAGAno kaya iyon?

Hula nga!

BATAS/KODIGO NI HAMMURABI

KODIGO NI HAMMURABI

Isa itong kalipunan ng 282 na batas mula sa iba’t-ibang bahagi

ng imperyo.

Sumusunod ito sa prinsipyong “mata sa mata, ngipin sa ngipin”

ILAN SA MGA BATAS

1. Kamatayan ang parusa sa magnanakaw ng bagay na pag-aari ng templo o hari. Gayundin sa makakatanggap ng ninakaw na bagay.

2. Ang anak na nananakit sa kaniyang ama ay puputulan ng

KAMAY.

3. Maaaring ibinta ng isang mamamayan ang kaniyang asawa

o anak upang mabayaran ang kanyang otang. Maglilingkod sila

ng tatlong taon at palalayain pagsapit ng ikaapat na taon.

4. Maaaring mag-asawa muli ang isang mamamayan

kung sakitin ang kaniyang asawa. Ngunit kailangan suportahan ang nauna

niyang asawa.

Inihanda ni:

Ginoong Ranulfo T. Bacus CSTCL guro sa Araling

Panlipunan (3rd Year)