Post on 25-Jan-2020
Acute neurologische problemen
Nascholing neuro-oncologie
Judith de Bont
Kinderneuroloog
Acute neurologische problemen
Neuro-oncologie
• Verhoogde intracraniële druk/inklemming
• Hydrocefalus
• Epilepsie
• Neurologische uitval
• Verhoogde intracraniële druk/inklemming
• Hydrocefalus
• Epilepsie
• Neurologische uitval
Lokalisatie van hersentumoren
Verhoogde intracraniële druk
Verschillende compartimenten
Monroe-Kellie principe
Oorzaken van verhoogde intracraniële druk
Pathologisch proces Voorbeelden in neuro-oncologie
Locale massa Tumor, bloeding in tumor
Verstoorde liquorcirculatie Obstructieve hydrocefalus door tumor
Gestoorde afvloed veneuze sinussen Sinustrombose
Diffuse hersenzwelling Uitgebreide metastasering
Symptomen verhoogde intracraniële druk
• Hoofdpijn
– Frontaal, verergert na liggen en hoesten. Vermindert na braken
• Misselijkheid en braken
• Veranderde mentale toestand
– Verwardheid, onrust, lethargie, vertraagd denken
• Verminderd bewustzijn/sufheid
– Glasgow Coma schaal
– Altijd follow up in de tijd
• Visusklachten
– Pupilreacties
– Verminderde visus
– Uitval n. abducens/dubbelzien
– papiloedeem
Veranderde mentale toestand/bewustzijn
Let op: afhankelijk van leeftijd!
Glasgow Coma Scale
• https://youtu.be/FihnmEx6Rqk
• https://youtu.be/0PiScxGHm5M
Visusklachten bij verhoogde intracraniële druk
• Wazig zien (papiloedeem)
• Dubbelzien
– N. abducens (VI) parese
Visusklachten II
• Dubbelzien
– N. oculomotorius (III) parese
Visusklachten II
• Pupilreacties
Verdere toename van intracraniële druk
Dreigende inklemming
• Vitale kenmerken
– Bradycardie
– Toename hypertensie, met name wijde polsdruk
– Irregulaire ademhaling (neurogeen)
– Apnoes
– Hyperthermie
Maar inklemming kan ook voorkomen bij normale druk!
Trias van Cushing
Gevolgen van hoge intracerebrale druk/ inklemming
• Necrose van hersenweefsel
• Compressie van bloedvaten -> ischemie
• Compressie van zenuwen
• Overlijden, bv als gevolg van compressie hersenstam
Inklemmingssyndromen
Inklemming
Klinische verschijnselen??
1. Subfalciene inklemming (cingulate)
Verplaatsing van gyrus cinguli onder de falx cerebri door.
Klinische verschijnselen
• Verminderd bewustzijn
• Hoofdpijn
• Contralaterale parese/paralyse van het been (ischemie a.
cerebri ant.)
• Kleine, reactieve pupillen
• Vaak precursor van andere types van inklemming
Oorzaken
• Ruimte-innemende lesie in 1 hemisfeer
2. Centrale inklemming
Verplaatsing van de cerebrale hemisferen en basale kernen
naar beneden met verplaatsing van het diencefalon en
temporaalkwabben door het tentorium
Klinische verschijnselen
• Verminderd bewustzijn
• Middelgrote gefixeerde pupillen
• Onvermogen tot omhoog kijken (sunsetfenomeen)
• Cheyne Stokes ademhaling
• Bloeding a. basilaris (Durret bloeding)
• Diabetes insipidus
• Decorticatie
3. Uncale (transtentoriële) inklemming
Verplaatsing van het mediale deel van de temporaalkwab naar beneden richting het cerebellum.
Klinische verschijnselen
• Ipsilaterale pupildilatatie
• Externe ophthalmoplegie
• Contralaterale hemiparese
• Bewustzijn wisselend
• Decerebratie/decorticatie
• Compressie a. cerebri posterior (gezichtsvelduitval)
Oorzaken
• Ruimte-innemende lesie in 1 hemisfeer
4. Tonsillaire inklemming
Neerwaartse verplaatsing en inklemming van de cerebellaire tonsillen ter plaatse van het foramen magnum.
Klinische verschijnselen
• Hoofdpijn, stijfheid van de nek, ataxie
• Hypertensie
• Bradycardie
• Bradypneu
• Coma
• Bilaterale dysesthesie armen
• Decerebratie/decorticatie
Oorzaken
• Massa in de achterste schedelgroeve
Behandeling van dreigende inklemming
• Verlagen intracraniële druk en/of verhogen veneuze
afvloed
– Elevatie hoofd 30 graden
– Drainage liquor (ventriculostomie, externe ventrikeldrain)
– Voorkom hypotensie en koorts
– Hyperventilatie
– Sedatie
– Mannitol, hypertoon zout
– Corticosteroiden (vermindering oedeem, vermindering CSF
productie)
– Decompressie craniectomie
Take home messages
• Hersentumoren kunnen aanleiding geven tot verhoogde
intracerebrale druk
– Door ruimte innnemende werking
– Door secundaire hydrocefalus
• Belangrijke parameters als uiting van verhoogde druk
– Bewustzijn/gedrag
– Misselijkheid/hoofdpijn
– Visusklachten
– Vitale parameters
– Pupillen niet “alleszeggend”
Vragen?
Acute neurologische problemen
Neuro-oncologie
• Verhoogde intracraniële druk/inklemming
• Hydrocefalus
• Epilepsie
• Neurologische uitval
• Verhoogde intracraniële druk/inklemming
• Hydrocefalus
• Epilepsie
• Neurologische uitval
Epilepsie door hersentumor
• Verhoogde intracraniële druk/inklemming
• Hydrocefalus
• Epilepsie
• Neurologische uitval
• Focale aanvallen vs gegeneraliseerde aanvallen
Behandeling
• Coupeermedicatie
– Stesolid
– Midazolam
• Onderhoudsbehandeling
Acute neurologische problemen
Neuro-oncologie
• Verhoogde intracraniële druk/inklemming
• Hydrocefalus
• Epilepsie
• Neurologische uitval
• Verhoogde intracraniële druk/inklemming
• Hydrocefalus
• Epilepsie
• Neurologische uitval