สอการเรยนการสอน

(Instructional Media)SUMAI BINBAI

Ed.D. Educational Technology

ความหมาย

ภาษาองกฤษ: Medium/Media = ระหวาง

สงใดกตามทบรรจขอมลสารสนเทศหรอเปนตวกลางใหขอมลสงผานจากผสงไปยงผรบเพอใหผสงและผรบสามารถสอสารกนไดตามวตถประสงค (กดานนท มลทอง, 2548)

Sender Receiver

ความหมาย

สอการเรยนการสอน (Instructional Media)

สอใด ๆ ทบรรจเนอหาเกยวกบการเรยนการสอนหรอเปนวสด อปกรณเพอถายทอดเนอหา

ไดแก เทปบนทกเสยง สไลด วทย โทรทศน วดทศน แผนภม รปภาพ ของจ าลอง แผนพบ ฟลมภาพยนตร คอมพวเตอร โทรศพท ซด โปสเตอร แทบเลต หนงสอ e-book e-journal เปนตน

สรป

สอการเรยนการสอน (Instructional Media)

ตวกลางในการสงผานขอมลสารสนเทศจากผสอนไปยงผเรยนหรอตวกลางใหความรแกผเรยนเมอผเรยนเปนผศกษาหาความรไดดวยตนเอง

Teacher Student

การจ าแนกสอการเรยนการสอน

สอโสตทศน (Audio-Visual Media)

เปนสอการเรยนการสอนชนดแรก ๆ ทบรรจหรอถายทอดขอมลเพอใหการเรยนร ดวยภาพและเสยง

การจ าแนกสอการเรยนการสอน

สอโสตทศน (Audio-Visual Media) แบงได 4 ประเภท

1. สอทใชเครองฉาย (projected materials)วสดและอปกรณอเลกทรอนกสเพอการสอสารดวยภาพ หรอทงภาพและเสยง อปกรณเครองฉายทงทางตรงและทางออม เพอถายทอดเนอหาจากวสดแตละประเภท

การจ าแนกสอการเรยนการสอน

สอโสตทศน (Audio-Visual Media) แบงได 4 ประเภท

2. สอทไมใชเครองฉาย (non-projected materials)

สอภาพ: ภาพกราฟก กราฟ แผนภาพ แผนท ของจรง

กระดาน: กระดานด า กระดานแมเหลก ไวทบอรด

กจกรรม: การศกษานอกสถานท การสาธต การจดนทรรศการ

การจ าแนกสอการเรยนการสอน

สอโสตทศน (Audio-Visual Media)

3. สอเสยง (Audio materials and equipment)

วสดและอปกรณอเลกทรอนกสเพอการสอสารดวยเสยง อปกรณเครองเสยงจะใชถายทอดเนอหาจากวสดแตละประเภททใชเฉพาะกบอปกรณนน เพอใหไดยนเสยง

การจ าแนกสอการเรยนการสอน

สอโสตทศน (Audio-Visual Media)

4. สออปกรณตามสมย (Digital Equipment)เปนอปกรณทมขดความสามารถมากขนเพอตอบสนองการใชงานไดหลากหลายรปแบบ และยงใชงานไดงายกวาเดม เชน จอมอนเตอรวอลล เครองฉายภาพดจทล เครองรบสญญาณโทรทศนดจทล แทบเลต สมารทโฟน หรอแมกระทง เครองคอมพวเตอร

การจ าแนกสอการเรยนการสอน

สอประสม (Multimedia)

การน าสอหลายประเภทมาใชรวมกนทงวสด อปกรณ และวธการเพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสดในการเรยนการสอน โดยใชสอแตละอยางตามล าดบขนตอนของการน าเสนอเนอหา

เดม

การน าเสนอขอมลดวยคอมพวเตอรในรปแบบตวอกขระ ภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยง และมปฏสมพนธโตตอบระหวางผใชกบคอมพวเตอร

ใหม

การจ าแนกสอการเรยนการสอน

สอประสม (Multimedia)

ของจรง ของจ าลอง

ขอความ ตวอกขระ

ภาพ กราฟก

เสยง

ภาพเคลอนไหว

สอประสมแบบเดม

การจ าแนกสอการเรยนการสอน

สอประสม (Multimedia)

สอประสมแบบใหม

ผลตไฟลสอประสม

การจ าแนกสอการเรยนการสอน

รปแบบของเน อหาในส อประสม (Multimedia)

ขอความ ภาพกราฟก ภาพ แอนเมชน

ภาพเคลอน ไหวแบบ วดทศน

เสยงสวนตอประสาน

การเชอมโยง

การจ าแนกสอการเรยนการสอน

ประโยชนของสอประสมในการเรยนการสอน

(Benefits of Multimedia)

สอสารขอมลความร ไดอยางชดเจนมากกวา

ใชกบการเรยนรทกรปแบบและสถานการณ

กระตนใหผเรยนมปฏสมพนธโตตอบกบบทเรยน

การจ าแนกสอการเรยนการสอน

สอหลายมต (Hypermedia)

การน าเสนอขอมลในลกษณะไมเปนเสนตรง เพมความสามารถในการบรรจขอมล เพอใหผใชสามารถเขาถงขอมลไดหลากหลายรปแบบมากกวาเดม รวมถงการโตตอบระหวางสอกบผใชผาน “จดเชอมโยงหลายมต” (Hyperlink) ซงมลกษณะเปนปม สญรป และ/หรอลกษณะตาง ๆ

เดม: สอประสมกบสอหลายมตม

ความแตกตางกนเนองจากสอประสมน าเสนอเปนเสนตรง แตสอหลายมตเปดโอกาสใหผเรยนเลอกเนอหาหรอหวขอทตองการได

ใหม: สอประสมกบสอหลายมตไมมความแตกตางกนชดเจนเนองจากการบรรจบกนของเทคโนโลยทสามารถสรางสอประสมใหสามารถเชอมโยงหลายมตไดทงในรปแบบออฟไลนและออนไลน และมการรวมกนระหวางสอมลตมเดยและสอหลายมตท าใหสามารถเรยกดเนอหาบทเรยนไดหลากหลายรปแบบจากอปกรณเดยว

(Technology Convergence)

ความแตกตางระหวางสอประสมและสอหลายมต

ประโยชนของสอหลายมต (Benefits of Hypermedia)

สามารถเชอมโยงการคนหาไดไมมจดสนสด

กระตนผเรยนใหอยากเรยนร เหมาะกบรปแบบผเรยนทแตกตางกน

ท าใหสามารถขามสงทไมตองการได ไมเสยเวลาในการเรยนร

เพมประสทธภาพในการเรยนร เรยนรพรอมกนไดหลายชองทางดวยประสาทสมผสทง 5

ประโยชนของสอหลายมต (Benefits of Hypermedia)

เราความสนใจของผเรยนไดมากกวาสภาพแวดลอมแบบเดม

สงเสรมทกษะการคดขนสงของผเรยน เพราะตองวเคราะหเลอกบทเรยนตอไป วาจะเรยนอะไรกอนหลง

สวนตอประสานใชงานงายกระตนการตอบสนองและปฏสมพนธโตตอบระหวางผเรยนกบบทเรยน

เหมาะส าหรบการเรยนการสอนทางไกล เรยนไดทกททกเวลา

การจ าแนกสอตามประสบการณการเรยนร

การจ าแนกสอตามประสบการณการเรยนร

ขนท 1 ประสบการณตรงและมความมงหมาย(Direct Purposeful Experience) ไดเรยนรจากประสบการณจรง ไดเหน ไดยนเสยง ไดสมผสดวยตนเอง เชน การเรยนจากของจรง (Real object) ไดรวมกจกรรมการเรยนดวยการลงมอกระท า เปนตน

ขนท 2 ประสบการณจ าลอง (Contrived Simulation Experience) ของจรงมขนาดใหญหรอเลกเกนไป มความซบซอน มอนตราย จงใชประสบการณจ าลองแทน เชน การใชหนจ าลอง (Model) ของตวอยาง (Specimen) เปนตน

ขนท 3 ประสบการณนาฏการ (Dramatized Experience) เปนประสบการณทจดขนแทนประสบการณจรงทเปนอดตไปแลว หรอเปนนามธรรมทยากเกนกวาจะเขาใจและ ไมสามารถใชประสบการณจ าลองได เชน การละเลนพนเมอง ประเพณตางๆ เปนตน

ขนท 4 การสาธต (Demonstration) คอการอธบายขอเทจจรง ความจรงและกระบวนการทส าคญ ดวยการแสดงใหเหนเปนล าดบขน การสาธตอาจท าไดโดยครเปนผสาธต นอกจากนอาจใชภาพยนตร สไลดและฟลมสตรป แสดงการสาธตในเนอหาทตองการสาธตได

การจ าแนกสอตามประสบการณการเรยนร

ขนท 5 การศกษานอกสถานท (Field Trip) การพานกเรยนไปศกษายงแหลงความรนอกหองเรยน เพอเปดโอกาสใหนกเรยนรหลายๆดาน ไดแก การศกษาความรจากสถานทส าคญ เชน โบราณสถาน โรงงาน อตสาหกรรม เปนตน

ขนท 6 นทรรศการ (Exhibition) คอ การจดแสดงสงตาง ๆ รวมทงมการสาธต และการฉายภาพยนตรประกอบเพอใหประสบการณในการเรยนรแกผเรยนหลายดาน ไดแก การจดปายนทรรศการ การจดแสดงผลงานนกเรยน

ขนท 7 ภาพยนตร และโทรทศน (Motion Picture and Television) ผเรยนไดเรยนดวยการเหนและไดยนเสยงเหตการณและเรองราวตางๆ ไดมองเหนภาพในลกษณะการเคลอนไหวเหมอนจรงไปพรอมๆ กน

ขนท 8 การบนทกเสยง วทย และภาพนง(Recording, Radio and Picture) ไดแก เทปบนทกเสยง แผนเสยง วทย ซงตองอาศยเรองการขยายเสยง สวนภาพนง ไดแกรปภาพทงชนดโปรงแสงทใชกบเครองฉายภาพขามศรษะ (Overhead projector) สไลด (Slide) ภาพนงจากคอมพวเตอร และภาพบนทกเสยงทใชกบเครองฉายภาพทบแสง (Overhead projector)

การจ าแนกสอตามประสบการณการเรยนร

ขนท 9 ทศนสญลกษณ (Visual Symbol) มความเปนนามธรรมสง จ าเปนทจะตองค านงถงประสบการณของผเรยนเปนพนฐานในการเลอกน าไปใช สอเหลานคอ แผนภม แผนสถต ภาพโฆษณา การตน แผนท และสญลกษณตาง ๆ เปนตน

ขนท 10 วจนสญลกษณ (Verbal Symbol) เปนประสบการณขนสดทาย ซงเปนนามธรรมทสด ไมมความคลายคลงกนระหวาง วจนสญลกษณกบของจรง ไดแก การใชตวหนงสอแทนค าพด

หลกการเลอก“สอการเรยนการสอน”

1. เลอกสอการสอนใหสอดคลองกบวตถประสงคการเรยนร

2. เลอกสอทตรงกบลกษณะเนอหาบทเรยน

3. เลอกสอทสอดคลองกบวธการสอน

4. เลอกสอใหเหมาะกบลกษณะและวยของผเรยน

หลกการเลอก“สอการเรยนการสอน”

5. เลอกสอใหเหมาะกบจ านวนผเรยนและกจกรรมการเรยนการสอน

6. เลอกสอใหเหมาะกบสภาพแวดลอม

7. เลอกสอทนาสนใจและดงดดความสนใจ

8. เลอกสอทมวธการใชงาน เกบรกษาและบ ารงรกษาไดสะดวก

หลกการใช “สอการเรยนการสอน”

1. เตรยมตวผสอน ท าความเขาใจเนอหา ขนตอนกจกรรมและวธการใชสอ

3. เตรยมตวผเรยนใหพรอม อธบายวธการใชสออปกรณและเครองมอ

2. เตรยมจดสภาพแวดลอม เชน สถานท หอง Lab เครองอ านวยความสะดวก

4. ใชสอใหเหมาะกบขนตอนและวธการตามทไดเตรยมไวและควบคมการน าเสนอใหเปนไปดวยความราบรน

5. การตดตามผล ทดสอบผเรยนวาเขาใจสงทไดเรยนรไปหรอไม เพอดวาสอมประสทธภาพไหม

การบานคนควาเกยวกบสอ CAI

1. ความหมาย

2. คณลกษณะและรปแบบ

3. ขนตอนการพฒนาสอ CAI

4. ประโยชนของสอ CAI ในการจดการเรยนการสอน